UZASADNIENIE

Powódki E. D., B. F., A. F., D. K., B. P., N. P., K. R., E. R., M. S., W. Ś., G. T. i B. W. wniosły o zapłatę kwot wskazanych szczegółowo w pozwach tytułem wyrównania wynagrodzenia. W. Ś., A. F. i E. R. wniosły o zasądzenie kwot po 500 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 11 sierpnia 2022 r. tytułem wynagrodzenia częściowego za lipiec 2022. B. F. wniosła o zasądzenie kwoty 6.878,97 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwot wskazanych w pozwie od 11 sierpnia 2022 r. do 11 kwietnia 2023 r. K. R. wniosła o zasądzenie kwoty 7.241,94 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwot wskazanych w pozwie od 11 sierpnia 2022 r. do 11 kwietnia 2023 r. B. P. wniosła o zasądzenie kwoty 2.741,94 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwot wskazanych w pozwie od 11 sierpnia 2022 r. do 11 kwietnia 2023 r. M. S. wniosła o zasądzenie kwoty 13.757,94 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwot wskazanych w pozwie od 11 sierpnia 2022 r. do 11 kwietnia 2023 r. E. D. wniosła o zasądzenie kwoty 13.757,94 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwot wskazanych w pozwie od 11 sierpnia 2022 r. do 11 kwietnia 2023 r. D. K. wniosła o zasądzenie kwoty 13.757,94 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwot wskazanych w pozwie od 11 sierpnia 2022 r. do 11 kwietnia 2023 r. N. P. wniosła o zasądzenie kwoty 13.757,94 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwot wskazanych w pozwie od 11 sierpnia 2022 r. do 11 kwietnia 2023 r. B. W. wniosła o zasądzenie kwoty 13.757,94 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwot wskazanych w pozwie od 11 sierpnia 2022 r. do 11 kwietnia 2023 r. G. T. wniosła o zasądzenie kwoty 10.757,94 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwot wskazanych w pozwie od 11 sierpnia 2022 r. do 11 kwietnia 2023 r. W uzasadnieniu pozwów powódki wskazały, że posiadają kwalifikacje uprawniające je do uzyskiwania wynagrodzenia w wyższej stawce awansowej niż została im przyznana od 1 lipca 2022 r. Wszystkie powódki do 30.06.2022 r. otrzymywały miesięczne wynagrodzenie zasadnicze ustalone przy uwzględnieniu współczynnika pracy na poziomie 1,05 przypisanego do 7 grupy zawodowej według kwalifikacji wymaganych na danym stanowisku. Od 1 lipca 2022 r. zostały zaszeregowane do 5 grupy, a ich wynagrodzenie jest ustalane przy uwzględnieniu współczynnika 1,02. Powódki wskazały, że chociaż pozwany został na podstawie art. 3 ust. 2 ustawy z 08.06.2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych zobowiązany od dnia 01.07.2022 r. do podwyższenia wynagrodzenia zasadniczego pracownika wykonującego zawód medyczny, to faktycznie od tej daty doszło do pogorszenia się ich warunków płacy. Pozwany zaszeregował je bowiem na podstawie załącznika do ustawy z dnia 26.05.2022 r. o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych oraz niektórych innych ustaw do grupy zawodowej nr 5, dla której przewidziano współczynnik 1,02, a powinien do grupy nr 2 dla której obowiązuje współczynnik 1,29. Grupa 5 obejmuje m.in. pielęgniarki i położne (....) z wymaganym wyższym wykształceniem na poziomie magisterskim; pielęgniarki i położne z wymaganym wyższym wykształceniem (studia I stopnia) i specjalizacją oraz pielęgniarki i położna ze średnim wykształceniem i specjalizacją. Z kolei grupa 2 obejmuje pielęgniarki z tytułem zawodowym magister pielęgniarstwa albo położne z tytułem magister położnictwa z wymaganą specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa lub w dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia. Błędne zakwalifikowanie do grupy zawodowej skutkowało ustaleniem wynagrodzenia zasadniczego powódek w kwocie 5.776 zł (współczynnik 1,02 x 5.662,53 zł - wartość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym ustalenie) lun w kwocie pochodnej od niej (w przypadku powódek zatrudnionych na część etatu). Powódki wskazały, że dochodzą w pozwie różnicy pomiędzy ww. kwotą a wynagrodzeniem ustalonym według współczynnika 1,29 tj. 7.304,66 zł (1,29 x 5.662.53 zł).

Pozwany Szpital (...) w K. wniósł o oddalenie powództw i zasądzenie od powódek kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Nie zakwestionował, że przed 1 lipca 2022 r. powódki były zakwalifikowane do „wyższej” grupy. Wyjaśnił jednak, że po wejściu w życie ustawy z dnia 26 maja 2022 r. o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (Dz. U. z 2022 r., poz. 1352) dostosował wynagrodzenia powódek do kwalifikacji wymaganych na zajmowanych przez nie stanowiskach (Zarządzenie nr (...) z 15.06.2022 r. i nr (...) z dnia 21.07.2022 r.). Pozwany wyjaśnił ponadto, że do końca czerwca 2022 r. NFZ przekazywał szpitalowi oddzielną pulę środków przeznaczoną na wynagrodzenia personelu, ustalaną na podstawie przesłanych przez szpital danych odnośnie kwalifikacji wymaganych na danym stanowisku (w tym na podwyżki wynagrodzenia wynikające z ustawy) Pozwany powołał się również na treść art. 183c kp, wskazując, że zróżnicowanie płac pielęgniarek wykonujących jednakową pracę lub pracę jednakowej wartości ze względu na wykształcenie może naruszać ten przepis.

Sąd Rejonowy w Łomży wyrokiem z 1 grudnia 2023 r., sygn. IV P 21/23:

I. zasądził od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz powódki W. Ś. tytułem częściowego wynagrodzenia za pracę za miesiąc lipiec 2022r. kwotę 500,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11.08.2022 r. do dnia zapłaty;

II. zasądził od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz powódki W. Ś. kwotę 67,50 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty;

IV. wyrokowi w pkt I nadał rygor natychmiastowej wykonalności;

V. zasądził od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz powódki A. F. tytułem częściowego wynagrodzenia za pracę za miesiąc lipiec 2022 r. kwotę 500,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11.08.2022 r. do dnia zapłaty;

VI. zasądził od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz powódki A. F. kwotę 67,50 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty;

VII. nakazał ściągnąć od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 30,00 zł tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powódka była zwolniona z mocy prawa;

VIII. wyrokowi w pkt V nadał rygor natychmiastowej wykonalności;

IX. zasądził od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz powódki E. R. tytułem częściowego wynagrodzenia za pracę za miesiąc lipiec 2022 r. kwotę 500,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11.08.2022 r. do dnia zapłaty;

X. zasądził od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz powódki E. R. kwotę 67,50 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty;

XI. nakazał ściągnąć od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 30,00 zł tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powódka była zwolniona z mocy prawa;

XII. wyrokowi w pkt IX nadał rygor natychmiastowej wykonalności;

XIII. zasądził od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz powódki B. F. tytułem wynagrodzenia za pracę za okres od lipca 2022 r. do marca 2023 r. kwotę 6.878,97 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:

1) 764,33 zł od dnia 11.08.2022 r.;

2) 764,33 zł od dnia 11.09.2022 r.;

3) 764,33 zł od dnia 11.10.2022 r.;

4) 764,33 zł od dnia 11.11.2022 r.;

5) 764,33 zł od dnia 11.12.2022 r.;

6) 764,33 zł od dnia 11.01.2023r.;

7) 764,33 zł od dnia 11.02.2023r.;

8) 764,33 zł od dnia 11.03.2023r.;

9) 764,33 zł od dnia 11.04.2023r.

do dnia zapłaty;

XIV. zasądził od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz powódki B. F. kwotę 1.350,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty;

XV. nakazał ściągnąć od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 400,00 zł tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powódka była zwolniona z mocy prawa;

XVI. wyrokowi w pkt XIII nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 4027,41 zł;

XVII. zasądził od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz powódki K. R. tytułem wynagrodzenia za pracę za okres od lipca 2022 r. do marca 2023 r. kwotę 7.241,94 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:

1) 804,66 zł od dnia 11.08.2022 r.;

2) 804,66 zł od dnia 11.09.2022 r.;

3) 804,66 zł od dnia 11.10.2022 r.;

4) 804,66 zł od dnia 11.11.2022 r.;

5) 804,66 zł od dnia 11.12.2022 r.;

6) 804,66 zł od dnia 11.01.2023 r.;

7) 804,66 zł od dnia 11.02.2023 r.;

8) 804,66 zł od dnia 11.03.2023 r.;

9) 804,66 zł od dnia 11.04.2023 r.;

do dnia zapłaty;

XVIII. zasądził od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz powódki K. R. kwotę 1.350,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty;

XIX. nakazał ściągnąć od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 400,00 zł tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powódka była zwolniona z mocy prawa;

XX. wyrokowi w pkt XVII nadał rygor natychmiastowej wykonalności;

XXI. zasądził od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz powódki B. P. tytułem wynagrodzenia za pracę za okres od lipca 2022 r. do marca 2023r. kwotę 2.741,94 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:

1) 304,66 zł od dnia 11.08.2022 r.;

2) 304,66 zł od dnia 11.09.2022 r.;

3) 304,66 zł od dnia 11.10.2022 r.;

4) 304,66 zł od dnia 11.11.2022 r.;

5) 304,66 zł od dnia 11.12.2022 r.;

6) 304,66 zł od dnia 11.01,2023 r.;

7) 304,66 zł od dnia 11,02.2023 r.;

8) 304,66 zł od dnia 11.03.2023 r.;

9) 304,66 zł od dnia 11.04.2023 r.;

do dnia zapłaty;

XXII. zasądził od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz powódki B. P. kwotę 675,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty;

XXIII. nakazał ściągnąć od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 200,00 zł tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powódka była zwolniona z mocy prawa;

XXIV. wyrokowi w pkt XXI nadał rygor natychmiastowej wykonalności;

XXV. zasądził od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz powódki M. S. tytułem wynagrodzenia za pracę za okres od lipca 2022 r. do marca 2023 r. kwotę 13.757,94 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:

1) 1.528,66 zł od dnia 11.08.2022 r.;

2) 1.528,66 zł od dnia 11.09.2022 r.;

3) 1.528,66 zł od dnia 11.10.2022 r.;

4) 1.528,66 zł od dnia 11.11.2022 r.;

5) 1.528,66 zł od dnia 11.12.2022 r.;

6) 1.528,66 zł od dnia 11.01.2023 r.;

7) 1.528,66 zł od dnia 11.02.2023 r.;

8) 1.528,66 zł od dnia 11.03.2023 r.;

9) 1.528,66 zł od dnia 11.04.2023 r.;

do dnia zapłaty;

XXVI. zasądził od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz powódki M. S. kwotę 2.700,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty;

XXVII. nakazał ściągnąć od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 750,00 zł tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powódka była zwolniona z mocy prawa;

XXVIII. wyrokowi w pkt XXV nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 9.518,40 zł;

XXIX. zasądził od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz powódki E. D. tytułem wynagrodzenia za pracę za okres od lipca 2022 r. do marca 2023 r. kwotę 13.757,94 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:

1) 1.528,66 zł od dnia 11.08.2022 r.;

2) 1.528,66 zł od dnia 11.09.2022 r.;

3) 1.528,66 zł od dnia 11.10.2022 r.;

4) 1.528,66 zł od dnia 11.11.2022 r.;

5) 1.528,66 zł od dnia 11.12.2022 r.;

6) 1.528,66 zł od dnia 11.01.2023 r.;

7) 1.528,66 zł od dnia 11.02.2023 r.;

8) 1.528,66 zł od dnia 11.03.2023 r.;

9) 1.528,66 zł od dnia 11.04.2023r.;

do dnia zapłaty;

XXX. zasądził od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz powódki E. D. kwotę 2.700,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty;

XXXI. nakazał ściągnąć od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 750,00 zł tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powódka była zwolniona z mocy prawa;

XXXII. wyrokowi w pkt XXIX nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 8.760,43 zł;

XXXIII. zasądził od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz powódki D. K. tytułem wynagrodzenia za pracę za okres od lipca 2022 r. do marca 2023 r. kwotę 13.757,94 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:

1) 1.528,66 zł od dnia 11.08.2022 r.;

2) 1.528,66 zł od dnia 11.09.2022 r.;

3) 1.528,66 zł od dnia 11.10.2022 r.;

4) 1.528,66 zł od dnia 11.11.2022 r.;

5) 1.528,66 zł od dnia 11.12.2022 r.;

6) 1.528,66 zł od dnia 11.01.2023 r.;

7) 1.528,66 zł od dnia 11.02.2023 r.;

8) 1.528,66 zł od dnia 11.03.2023 r.;

9) 1.528,66 zł od dnia 11.04.2023 r.;

do dnia zapłaty;

XXXIV. zasądził od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz powódki D. K. kwotę 2.700,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty;

XXXV. nakazał ściągnąć od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 750,00 zł tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powódka była zwolniona z mocy prawa;

XXXVI. wyrokowi w pkt XXXIII nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 8.852,40 zł;

XXXVII. zasądził od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz powódki N. P. tytułem wynagrodzenia za pracę za okres od lipca 2022 r. do marca 2023r. kwotę 13.757,94 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:

1) 1.528,66 zł od dnia 11.08.2022 r.;

2) 1.528,66 zł od dnia 11.09.2022 r.;

3) 1.528,66 zł od dnia 11.10.2022 r.;

4) 1.528,66 zł od dnia 11.11.2022 r.;

5) 1.528,66 zł od dnia 11.12.2022 r.;

6) 1.528,66 zł od dnia 11.01.2023 r.;

7) 1.528,66 zł od dnia 11.02.2023 r.;

8) 1.528,66 zł od dnia 11.03.2023 r.;

9) 1.528,66 zł od dnia 11.04.2023 r.;

do dnia zapłaty;

XXXVIII. zasądził od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz powódki N. P. kwotę 2.700,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty;

XXXIX. nakazał ściągnąć od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 750,00 zł opłaty od pozwu, od uiszczenia której powódka była zwolniona z mocy prawa;

XL. wyrokowi w pkt XXXVII nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 8.075,31 zł;

XLI. zasądził od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz powódki B. W. tytułem wynagrodzenia za pracę za okres od lipca 2022 r. do marca 2023r. kwotę 13.757,94 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:

1) 1.528,66 zł od dnia 11.08.2022 r.;

2) 1.528,66 zł od dnia 11.09.2022 r.;

3) 1.528,66 zł od dnia 11.10.2022 r.;

4) 1.528,66 zł od dnia 11.11.2022 r.;

5) 1.528,66 zł od dnia 11.12.2022 r.;

6) 1.528,66 zł od dnia 11.01.2023 r.;

7) 1.528,66 zł od dnia 11.02.2023 r.;

8) 1.528,66 zł od dnia 11.03.2023 r.;

9) 1.528,66 zł od dnia 11.04.2023 r.;

do dnia zapłaty;

XLII. zasądził od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz powódki B. W. kwotę 2.700,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty;

XLIII. nakazał ściągnąć od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 750,00 zł tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powódka była zwolniona z mocy prawa;

XLIV. wyrokowi w pkt XLI nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 8.451,57 zł;

XLV. zasądził od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz powódki G. T. tytułem wynagrodzenia za pracę za okres od lipca 2022 r. do marca 2023r. kwotę 10.318,50 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:

1) 1.146,50 zł od dnia 11.08.2022 r.;

2) 1.146,50 zł od dnia 11.09.2022 r.;

3) 1.146,50 zł od dnia 11.10.2022 r.;

4) 1.146,50 zł od dnia 11.11.2022 r.;

5) 1.146,50 zł od dnia 11.12.2022 r.;

6) 1.146,50 zł od dnia 11.01.2023 r.;

7) 1.146,50 zł od dnia 11.02.2023 r.;

8) 1.146,50 zł od dnia 11.03.2023 r.;

9) 1.146,50 zł od dnia 11.04.2023 r.;

do dnia zapłaty;

XLVI. zasądził od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz powódki G. T. kwotę 2.700,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty;

XLVII. nakazał ściągnąć od pozwanego Szpitala (...) w K. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 750,00 zł tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powódka była zwolniona z mocy prawa;

XLVIII. wyrokowi w pkt XLV nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Powyższy wyrok Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych:

Szpital (...) w K. jest samodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej.

Wszystkie powódki posiadają wykształcenie, określone dla grupy 5 załącznika do ustawy z dnia 26 maja 2022 r. o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2022 poz. 1352), który obejmuje pielęgniarki i położne z wymaganym wyższym wykształceniem na poziomie magisterskim oraz pielęgniarki i położne z wymaganym wyższym wykształceniem (studia I stopnia) i specjalizacją, albo pielęgniarki i położne ze średnim wykształceniem i specjalizacją.

Powódka W. Ś. pracuje w pozwanym Szpitalu od 1989 r., obecnie na izbie przyjęć. Jest specjalistką pielęgniarką. Uzyskała tytuł magistra pielęgniarstwa w 2019 r. W 2020 r. ukończyła specjalizację z zakresu pielęgniarstwa psychiatrycznego.

Powódka A. F. pracuje w pozwanym Szpitalu od 1997 r., obecnie na Bloku Operacyjnym. Jest specjalistką pielęgniarką. Uzyskała tytuł magistra pielęgniarstwa w 2019 r. W 2017 r. ukończyła specjalizację z zakresu pielęgniarstwa anestezjologicznego.

Powódka E. R. pracuje w pozwanym Szpitalu od 2020 r., obecnie na Oddziale Intensywnej Terapii Medycznej. Jest specjalistką pielęgniarką. Uzyskała tytuł magistra pielęgniarstwa w 2016 r. W 2020 r. ukończyła specjalizację z zakresu pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki.

Powódka B. F. pracuje w pozwanym Szpitalu od 1989 r., obecnie zatrudniona jest na pół etatu na Oddziale Chirurgii Ogólnej z Pododdziałem Ortopedii i Traumatologii Ruchu. Jest specjalistką pielęgniarką. Uzyskała tytuł magistra pielęgniarstwa w 2012 r. Ukończyła specjalizację z zakresu pielęgniarstwa chirurgicznego w 1999 r.

Powódka K. R. pracuje u pozwanego od 1990 r., obecnie na Oddziale Medycyny Paliatywnej. Jest specjalistką pielęgniarką. Uzyskała tytuł magistra pielęgniarstwa w 2016 r. W 2018 r. ukończyła specjalizację z zakresu pielęgniarstwa internistycznego.

Powódka B. P. pracuje w pozwanym Szpitalu od 2009 r., obecnie w Pracowni Endoskopii. Jest specjalistką pielęgniarką. Uzyskała tytuł magistra pielęgniarstwa w 2013 r. Ukończyła specjalizację z zakresu pielęgniarstwa zachowawczego w 2017 r.

Powódka M. S. pracuje w pozwanym Szpitalu od 2018 r., obecnie na Oddziale Medycyny Paliatywnej. Jest specjalistką pielęgniarką. Uzyskała tytuł magistra pielęgniarstwa w 2011 r. W 2018 r. ukończyła specjalizację z zakresu pielęgniarstwa opieki paliatywnej.

Powódka E. D. pracuje w pozwanym Szpitalu od 2015 r., obecnie na Oddziale Pediatrycznym. Jest specjalistką pielęgniarką. Uzyskała tytuł magistra pielęgniarstwa w 2020 r. Ukończyła specjalizację z zakresu pielęgniarstwa internistycznego w 2018 r.

Powódka D. K. pracuje w pozwanym Szpitalu od 1989 r., obecnie na Oddziale Pediatrycznym. Jest specjalistką pielęgniarką. Uzyskała tytuł magistra pielęgniarstwa w 2019 r. W 2000 r. ukończyła specjalizację z zakresu pielęgniarstwa operacyjnego.

Powódka N. P. pracuje w pozwanym Szpitalu od 2011 r., obecnie na Bloku Operacyjnym. Jest specjalistką pielęgniarką. Uzyskała tytuł magistra pielęgniarstwa w 2011 r. W 2016 r. ukończyła specjalizację z zakresu pielęgniarstwa operacyjnego.

Powódka B. W. pracuje w pozwanym Szpitalu od 2009 r., obecnie na Bloku Operacyjnym. Jest specjalistką pielęgniarką. Uzyskała tytuł magistra pielęgniarstwa w 2019 r. W 2017 r. ukończyła specjalizację z zakresu pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki.

Powódka G. T. pracuje w pozwanym Szpitalu od 2004 r., obecnie jest zatrudniona na 0,75 etatu na Oddziale Pediatrycznym. Jest specjalistką pielęgniarką. Uzyskała tytuł magistra pielęgniarstwa w 2020 r. W 2018 r. ukończyła specjalizację z zakresu pielęgniarstwa internistycznego.

Do 30.06.2022 r. powódki otrzymywały miesięczne wynagrodzenie zasadnicze ustalone przy uwzględnieniu współczynnika pracy na poziomie 1,06 przypisanego do 7 grupy zawodowej według kwalifikacji wymaganych na danym stanowisku. Do tej grupy zgodnie z obowiązującym wtedy brzmieniem załącznika do ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1801) zaliczane były pielęgniarki z tytułem zawodowym magister pielęgniarstwa albo położne z tytułem zawodowym magister położnictwa, które uzyskały tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia.

Pozwany szpital nie kwestionował powyższego.

Strony nie zawarły porozumienia zmieniającego warunki płacy, stronie nie złożono również wypowiedzenia zmieniającego.

Sąd Rejonowy wyjaśnił, że jak wynika z treści art. 3 ust. 1 ustawy z 08.06.201 7 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1801, z 2022 r. poz. 1352) do dnia 1 lipca 2022 r. podmiot leczniczy dokonuje podwyższenia wynagrodzenia zasadniczego pracownika wykonującego zawód medyczny oraz pracownika działalności podstawowej, innego niż pracownik wykonujący zawód medyczny, którego wynagrodzenie zasadnicze jest niższe od najniższego wynagrodzenia zasadniczego, ustalonego jako iloczyn współczynnika pracy określonego w załączniku do ustawy i kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym ustalenie, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, do wysokości nie niższej niż najniższe wynagrodzenie zasadnicze, z uwzględnieniem następujących warunków:

1) sposób podwyższania wynagrodzenia zasadniczego ustalają, w drodze porozumienia, strony uprawnione w danym podmiocie leczniczym do zawarcia zakładowego układu zbiorowego pracy, zwanego dalej „porozumieniem”;

2) podmiot leczniczy, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, zawiera porozumienie z pracownikiem wybranym przez pracowników podmiotu leczniczego do reprezentowania ich interesów;

3) jeżeli porozumienie nie zostanie zawarte, sposób podwyższania wynagrodzenia zasadniczego ustala w drodze zarządzenia w sprawie podwyższenia wynagrodzenia, zwanego dalej „zarządzeniem”: a) kierownik podmiotu leczniczego, b) podmiot tworzący, o którym mowa w art. 4 pkt 1 - w przypadku podmiotów leczniczych działających w formie jednostek budżetowych i jednostek wojskowych, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 3 i 7 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej;

4) ustalony w drodze porozumienia albo zarządzenia sposób podwyższenia wynagrodzenia zasadniczego zapewnia proporcjonalny dla każdej z grup zawodowych średni wzrost tego wynagrodzenia.

W ust. 2 tegoż artykułu wskazano, że pracownikowi wykonującemu zawód medyczny oraz pracownikowi działalności podstawowej, innemu niż pracownik wykonujący zawód medyczny, zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy najniższe wynagrodzenie zasadnicze oblicza się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy określonego w ramach stosunku pracy. W związku z powyższym od dnia 2 lipca 2022 r. wynagrodzenie zasadnicze pracownika wykonującego zawód medyczny oraz pracownika działalności podstawowej, innego niż pracownik wykonujący zawód medyczny, nie może być niższe niż najniższe wynagrodzenie zasadnicze ustalone w sposób określony w ust. 1 na dzień 1 lipca 2022 r. (ust.4).

Sąd Rejonowy wyjaśnił dalej, że zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 20.07.20lir. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami i stanowiącego jego integralną część Załącznika do ww. aktu prawnego określającego kwalifikacje wymagane od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych (tabelka podzielona na: 1 - Lp., 2 - Stanowisko, 3 - Wymagane Kwalifikacje, 4- Liczba lat pracy w zawodzie lub inne dodatkowe kwalifikacje - dla pracownika zatrudnionego na stanowisku specjalista pielęgniarka (L.p. 32) wymagany jest:

- tytuł magistra na kierunku pielęgniarstwo i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, lub organizacji i zarządzania, lub w innej dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia

- tytuł zawodowy magistra w zawodzie, w którym może być uzyskiwany tytuł specjalisty w dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia, i licencjat pielęgniarstwa lub średnie wykształcenie medyczne w zawodzie pielęgniarka i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, lub organizacji i zarządzania, lub w innej dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia

- licencjat pielęgniarstwa i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, lub organizacji i zarządzania

- średnie wykształcenie medyczne w zawodzie pielęgniarka i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, lub organizacji i zarządzania

- i dwuletni staż pracy w zawodzie.

Załącznik do ustawy z dnia 26 maja 2022 r. o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2022 poz. 1352) oraz „Załącznik do ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych - stanowi tabelka określająca: liczbę porządkową, grupy zawodowe według kwalifikacji wymaganych na zajmowanym stanowisku i przypisany im współczynnik pracy. Jak wynika z jej treści:

- do grupy 2 (L.p) - współczynnik - 1,29 został przypisany grupom: farmaceuta, fizjoterapeuta, diagnosta laboratoryjny, psycholog kliniczny, inny pracownik wykonujący zawód medyczny inny niż określony w lp. 1, 3 i 4 z wymaganym wyższym wykształceniem na poziomie magisterskim i specjalizacją, pielęgniarka z tytułem zawodowym magister pielęgniarstwa albo położna z tytułem magister położnictwa z wymaganą specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa lub w dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia

- do grupy 5 (L.p) - współczynnik - 1,02 został przypisany grupom: farmaceuta, fizjoterapeuta, diagnosta laboratoryjny, pielęgniarka, położna, technik elektroradiolog, psycholog, inny pracownik wykonujący zawód medyczny inny niż określony w lp. 1-4 z wymaganym wyższym wykształceniem na poziomie magisterskim; pielęgniarka, położna z wymaganym wyższym wykształceniem (studia I stopnia) i specjalizacją, albo pielęgniarka, położna ze średnim wykształceniem i specjalizacją.

Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z zawartą umową o pracę powódkom przysługiwało wynagrodzenie zasadnicze według odpowiednich kategorii zaszeregowania, premia i dodatki na zasadach i warunkach określonych w przepisach o wynagrodzeniu i w układzie zbiorowym pracy. Pozwany Szpital z uwagi na brak możliwości ustalenia wynagrodzeń powódek w drodze porozumienia ze związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników, ustalił je zarządzeniami pracodawcy: zarządzenie nr (...) wydanym 15 czerwca 2022 r., uchylonym zarządzeniem nr (...) z 21 lipca 2022 r. To drugie zarządzenie powtarza ww. ustawę z 2022 r. Pozwany powołał się na ustawę z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2561) oraz wydane na jej podstawie rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 870), a także na rozporządzenie z dnia 20 lipca 2011 r. Ministra Zdrowia w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami (Dz. U. z 2011 r. Nr 151, poz. 806 ze zm.). Na marginesie należy wskazać, że to ostatnie rozporządzenie już nie obowiązuje (zostało zastąpione przez rozporządzenie Ministra Zdrowia dnia 10 lipca 2023 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami - Dz.U. z 2023 r. poz. 1515). Obowiązywało ono jednak w okresie objętym pozwami. Zdaniem pozwanego żaden z tych aktów nie wymaga, aby stanowiska zajmowane przez powódki wykonywane były przez osoby spełniające kryteria określona dla grupy 2 ww. załącznika. Z uwagi na powyższe pracodawca zakwalifikował powódki do grupy 5. O wysokości wynagrodzenia i zakwalifikowaniu powódek do grupy 5 pracodawca poinformował powódki pismami z dnia 26 sierpnia 2022 r.

Sąd Rejonowy podał, że ustawa o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1801, z 2022 r. poz. 1352) budzi problemy od kilku lat z uwagi na swoje nieprecyzyjne zapisy, uzależnienie wysokości wynagrodzenia od minimalnych wymagań stawianych przez pracodawcę, ustanowienie ryzyka dyskryminacji płacowej pracowników wykonujących jednakową pracę lub pracę jednakowej wartości, które różnią się jedynie poziomem wykształcenia. Sytuacja ta wymaga pilnego „wyprostowania” przez ustawodawcę.

Sąd Rejonowy wskazał za tut. Sądem Okręgowym (m.in. sygn. akt III Pa 29/23), że analiza przepisów ustawy z 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1801) nie może nastąpić w oderwaniu od zasad uregulowanych kodeksem pracy. Określenie minimalnego wynagrodzenia jest obowiązkiem Państwa (art. 65 ust. 4 Konstytucji). Trybunał Konstytucyjny wskazał, że „określenie minimalnego wynagrodzenia za pracę lub sposobu ustalania tej wysokości jest konstytucyjnym obowiązkiem ustawodawcy. Konstytucja nie precyzuje przy tym żadnych zasad ustalania wynagrodzenia za pracę, w szczególności nie wymaga, by wynagrodzenie odpowiadało "ilości i jakości" pracy” (wyrok z 10 stycznia 2005 r., sygn. K 31/03, (...) nr l/ (...), poz. 1). Konstytucja nie wyklucza różnicowania wysokości minimalnego zatrudnienia, jeżeli przemawiają za tym szczególne względy. Zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy z 8 czerwca 2017 r. jej celem było zagwarantowanie pracownikom wykonującym zawody medyczne ochrony wynagrodzenia zasadniczego a dla najmniej zarabiających stopniowego podwyższania wynagrodzeń w określonej perspektywie czasowej. Ustawa nie miała wyłączać stosowania przepisów kodeksu pracy dotyczących zasad ustalania wynagrodzenia, które może być wyższe niż najniższe wynagrodzenie zasadnicze i powinno odpowiadać w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu a także uwzględniać ilość i jakość świadczonej pracy. Projektodawcy przywołali też art. 18 3c kp o prawie pracowników do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości wskazując, że pracami o jednakowej wartości są prace, których wykonywanie wymaga od pracowników porównywalnych kwalifikacji zawodowych potwierdzonych dokumentami przewidzianymi w odrębnych przepisach lub praktyką i doświadczeniem zawodowym a także porównywalnej odpowiedzialności i wysiłku-art. 183c§ 3 kp. W dalszej części uzasadnienia projektu podano, że najniższe wynagrodzenie zasadnicze będzie uzależnione od poziomu wykształcenia wymaganego na stanowisku pracy, na którym zatrudniony jest dany pracownik (wykształcenie na poziomie wyższym, średnim, posiadanie specjalizacji). Zwrócono uwagę na możliwość dodatkowego różnicowania wysokości wynagrodzeń w zależności od doświadczenia zawodowego np. stażu pracy czy dodatkowych kwalifikacji. W piśmie Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Zdrowia P. B. z dnia 17 czerwca 2022 r. wskazano, że w Ministerstwie pracuje się „nad projektem rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami, które doprecyzuje wymagania na poszczególnych stanowiskach, tak aby możliwe było jednoznaczne przyporządkowanie tych stanowisk do poszczególnych grup zawodowych, określonych w załączniku do ustawy o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych. Ograniczy to dowolność przyporządkowywania przez pracodawcę pracowników do poszczególnych grup zawodowych. Prace w tym zakresie będą prowadzone w ścisłej współpracy ze środowiskiem zawodowym.” Samo Ministerstwo widzi zatem, że płace pracowników medycznych nie są ustalane w sposób sprawiedliwy, nie zależą bowiem od okoliczności obiektywnych takich jak wykształcenie, staż pracy, doświadczenie zawodowe, zakres obowiązków, lecz występuje dowolność przyporządkowywania przez pracodawcę pracowników do poszczególnych grup zawodowych wskazanych w załączniku do ustawy warunkowana w głównej mierze sytuacją finansową zatrudniającego pracownika podmiotu. Taka sytuacja nie może mieć miejsca w państwie prawa. Posiadanie przez powódki wykształcenia wymaganego dla 2 grupy zaszeregowania wskazanej w Załączniku do ustawy obowiązującym po 1 lipca 2022 r. jest okolicznością niesporną. Pozwany nie kwestionował również, że do 30.06.2022 r. zaszeregowane były one do grupy 7 załącznika w obowiązującym uprzednio brzmieniu. Kwalifikacje grupy 7 z poprzedniego Załącznika i grupy 2 z obecnego są zbieżne. Pracodawca nie mógł zatem zakwalifikować powódek do innej kategorii zaszeregowania (tj. do grupy 5) przewidującej odmienne wynagrodzenie w inny sposób niż poprzez wypowiedzenie lub porozumienie zmieniające. Pisma z sierpnia 2022 r. znajdujące się w aktach osobowych powódek nie spełniają powyższych kryteriów. Nie ma w nich bowiem mowy o tym, że następuje zmiana warunków pracy i płacy. Pozwany nie złożył powódkom wypowiedzeń zmieniających, pisma z sierpnia 2022 r. należy potraktować zatem jako uzewnętrzniony zamiar modyfikacji warunków zatrudnienia w ramach innej czynności niż jednostronna zmiana warunków pracy (wyrok SN z dnia 7 stycznia 1997 r., I PKN 51/96). Oświadczenie woli pracodawcy, określające nowe zasady wynagradzania pracownika, jeżeli nie jest wypowiedzeniem zmieniającym, bo nie zawiera oświadczenia o wypowiedzeniu dotychczasowych warunków umowy i propozycji ich zmiany, może być traktowane jak oferta modyfikacji warunków zatrudnienia w drodze porozumienia stron. Składając pozew w niniejszej sprawie powódki się na tą modyfikację nie zgodziły.

Sąd Rejonowy wskazał też, że wypowiedzenie zmieniające musi być uzasadnione. Pozwany takiego uzasadnienia powódkom nie przedstawił. W odpowiedzi na pozew oraz w toku sprawy pozwany wyjaśnił, że faktyczną podstawa zmian była zmiana finansowania dokonana przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Do 30 czerwca 2022 r. NFZ przekazywał szpitalom środki dedykowane bezpośrednio na wynagrodzenia związane z konkretnym pracownikom. Do tej daty Szpital przekazywał płatnikowi listę pracowników z zaznaczeniem ich kwalifikacji i otrzymywał środki dedykowane dla danej osoby. Od lipca 2022 r. NFZ przekazuje środki na poszczególne świadczenia medyczne. Z tej puli Szpital musi wypłacić wynagrodzenia, media, utrzymać budynek itp. Środki przekazywane przez NFZ są dalece niewystarczające, nie uwzględniają nawet inflacji. Z uwagi na powyższe szpital zamknął rok 2022 stratą, (szczegóły: wyjaśnienia dyrektor Szpitala (...) i głównej księgowej oraz zastępca dyrektora ds. ekonomiczno-finansowych A. D.- rozprawa 12.09.2023 r.). Warto wskazać, że problem ten ma charakter ogólnopolski, z doniesień medialnych wynika, że problemy finansowe ma ok. 300 szpitali powiatowych w całym kraju. Z powyższego wynika, że zmiana w postawie pozwanego tj. wymaganie od pracowników niższych kwalifikacji niż faktycznie posiadają (i niż pracodawca wymagał przed 1 lipca 2022 r.) było podyktowane jedynie brakiem środków na wynagrodzenia w budżetach podmiotów publicznych, a nie brzmieniem ustawy z 2017 r.

Reasumując w ocenie Sądu Rejonowego zmiana zasad wynagrodzenie powódek winna nastąpić wyłącznie w drodze wypowiedzenia zmieniającego. Warto wskazać, że jedynie zmiana na korzyść może nastąpić w drodze tzw. angażu, czyli jednostronnej decyzji pracodawcy mającej formę informacji (jak w przedmiotowej sprawie). Zarządzenia dyrektora wydane w tej sprawie są źródłami prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 12 kp. Jest ono rodzajem regulaminu pracy. Zgodnie z art. 24113 § i w związku żart. 772 § 5 Kodeksu pracy korzystniejsze postanowienia regulaminu wynagradzania z dniem jego wejścia w życie zastępują z mocy prawa wynikające z dotychczasowych przepisów prawa pracy warunki umowy o pracę lub innego aktu stanowiącego podstawę nawiązania stosunku pracy, natomiast postanowienia regulaminu wynagradzania na niekorzyść pracownika każdorazowo wymagają wypowiedzenia zmieniającego, bowiem zgodnie z art. 24113 § 2 zdanie pierwsze w związku z art. 772 § 5 Kodeksu pracy postanowienia regulaminu wynagradzania mniej korzystne dla pracowników wprowadza się w drodze wypowiedzenia pracownikom dotychczasowych warunków umowy o pracę lub innego aktu stanowiącego podstawę nawiązania stosunku pracy. Trudno zresztą byłoby uznać, że przepisy mające zastosowanie do układów zbiorowych pracy i regulaminów pracy są bardziej korzystne dla pracownika niż zarządzenia dyrektora. Z uwagi na powyższe w przedmiotowej sprawie konieczne było złożenie powódkom wypowiedzeń zmieniających w trybie art. 42 kp albo zawarcie z nimi porozumień zmieniających.

Mając powyższe na względzie Sąd Rejonowy orzekł jak w wyroku.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 kpc. Koszty zastępstwa procesowego ustalił na podstawie § 9 ust. 1 pkt 2 zw. z § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800).

Sąd Rejonowy na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych obciążył pozwanego opłatami od pozwów, od uiszczenia których powódki były zwolnione z mocy prawa.

O nadaniu klauzul wykonalności Sąd Rejonowy orzekł w oparciu o treść art. 4772 kpc, zgodnie z którym zasądzając należność pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy, sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności w części nie przekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika. Wskazał, że wynagrodzenie miesięczne powódek liczone jak ekwiwalent za urlop wynosiło: W. Ś. - 8.235,61 zł, A. F. - 8.020,96 zł, E. R. - 7.823,92 zł, B. F. (pół etatu) - 4.027,41 zł, K. R. - 10.333,27 zł, B. P. - 9.200,04 zł, M. S. - 9.518,40 zł, E. D. - 8.760,43 zł, D. K. - 8.852,40 zł, N. P. - 8.075,31 zł, B. W. - 8.451,57 zł, G. T. (0,75 etatu) - 6.936,64 zł.

Apelację od powyższego wyroku złożył pełnomocnik pozwanego Szpitala (...) w K., zaskarżając go w całości. Wyrokowi zarzucił:

I. Mające wpływ na wynik niniejszego postępowanie naruszenie przez Sąd Rejonowy przepisów procesowych w postaci:

1. naruszenia art. 233 § 1 w zw. z art. 3271 § 1 pkt 1 k.p.c. poprzez całkowite pominięcie zeznań świadków K. D. i głównej księgowej/zastępca dyrektora ds. ekonomiczno - finansowych A. D. składanych na rozprawie w dniu 12.09.2023r., w których w/w wskazały, iż kwestia wynagrodzeń wypłacanych pielęgniarkom było przedmiotem kontroli przeprowadzonej u Pozwanego przez Państwową Inspekcję Pracy, która nie wykazała nieprawidłowości w tym zakresie;

2. naruszenia art. 228 § 1 i § 2 k.p.c. w zw. z art. 316 k.p.c., mające istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, przez nie odniesienie się w uzasadnieniu rozstrzygnięcia do faktu ustalenia przez Dyrektora Pozwanego kwalifikacji na stanowiskach zajmowanych przez powódki i przesłanek jakimi kierował się Pozwany ustalając powyższe kwalifikacje;

3. art. 98 § 1 w zw. Z art. 102 k.p.c. poprzez obciążenie strony Pozwanej wszystkimi kosztami postępowania, w sytuacji, w której niniejsza sprawa miała charakter szczególnie skomplikowany i precedensowy i zachodziła przesłanka do nie obciążania strony Pozwanej kosztami postępowania,

II. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

1. art. 241¹³ § 2 zdanie pierwsze w związku z art. 77²§ 5 Kodeksu pracy poprzez ich zastosowanie i nieuzasadnione przyjęcie polegające na uznaniu, iż Pozwany nie miał możliwości zaszeregowania Powódek do innej grupy zawodowej niż były przed dniem 01.07.2022r. bez wręczenia wypowiedzeń zmieniających warunki pracy;

2. art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych, poprzez jego niezastosowanie i uznanie, że przeprowadzone u Pozwanego kontrole w kwestii wynagrodzeń wypłacanych pielęgniarkom, które były przedmiotem kontroli przeprowadzonej u Pozwanego przez Państwową Inspekcję Pracy i nie wykazały nieprawidłowości w tym zakresie nie mają znaczenia w sprawie;

3. punktu 2 załącznika do ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia w zw. Z art. 3ld ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych i wydanymi na tej podstawie aktami wykonawczymi, poprzez przyjęcie, iż dyrektor podmiotu leczniczego nie ma prawa określić kwalifikacji wymaganych na danym stanowisku pracy;

4. punktu 2 załącznika do ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia, poprzez przyjęcie, iż kwalifikacji do danej grupy zaszeregowania nie zależy od kwalifikacji określonych przez dyrektora podmiotu leczniczego ale od kwalifikacji posiadanych przez tego pracownika.

Wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy. W razie nieuwzględnienia apelacji wniósł o odstąpienie od obciążania pozwanego kosztami postępowania sądowego z uwagi na skomplikowany i precedensowy charakter sprawy, oraz trudną sytuację finansową pozwanego. Wniósł też o zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz zwolnienie strony apelującej od kosztów postępowania, w tym kosztów opłaty od apelacji ponad kwotę 30 zł.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik powódek wniósł o oddalenie apelacji w całości oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz każdej z powódek kosztów postępowania przed Sądem II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest częściowo zasadna jedynie w odniesieniu do K. R.. W pozostałym zakresie podlega oddaleniu jako niezasadna .

Stan faktyczny sprawy nie był zasadniczo przedmiotem sporu. Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego i przyjmuje je za własne.

W postępowaniu apelacyjnym ustalenia zostały uzupełnione na podstawie akt osobowych powódek. Ustalenia te zostaną wskazane w dalszej części uzasadnienia.

Odnosząc się do treści apelacji nie sposób zgodzić się ze skarżącym, że doszło do naruszenia art. 233 KPC poprzez pominięcie zeznań K. D. i A. D. składanych na rozprawie wskazujących, że Państwowa Inspekcja Pracy nie wykazała, nieprawidłowości w zakresie wynagrodzeń pielęgniarek. Ocena PIP nie ma w sprawie wiodącej wartości dowodowej. W niniejszej sprawie najistotniejsze znaczenie ma wykładnia przepisów regulujących sposób ustalania wynagrodzenia zasadniczego pracowników podmiotów leczniczych (tu pielęgniarek specjalistek) i realizacja tych przepisów przez pozwany szpital.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1801, z 2022 r. poz. 1352) do 1 lipca 2022 r. podmiot leczniczy dokonuje podwyższenia wynagrodzenia zasadniczego pracownika wykonującego zawód medyczny oraz pracownika działalności podstawowej, innego niż pracownik wykonujący zawód medyczny, którego wynagrodzenie zasadnicze jest niższe od najniższego wynagrodzenia zasadniczego, ustalonego jako iloczyn współczynnika pracy określonego w załączniku do ustawy i kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym ustalenie, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, do wysokości nie niższej niż najniższe wynagrodzenie zasadnicze ,

Do ustawy dodany jest załącznik zatytułowany: „Współczynniki pracy”, w którym określono „Grupy zawodowe według kwalifikacji wymaganych na zajmowanym stanowisku” i przynależne grupom „Współczynniki pracy”. Do grupy 2 zakwalifikowano m.in pielęgniarki z tytułem zawodowym magister pielęgniarstwa albo położna z tytułem zawodowym magister położnictwa, z wymaganą specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia. Dla tej grupy zawodowej współczynnik pracy określono na 1,29

Natomiast zgodnie z pkt 5 tabeli m.in. dla pielęgniarki albo położnej z wymaganym wyższym wykształceniem (studia I stopnia) i specjalizacją albo pielęgniarki, położnej ze średnim wykształceniem i specjalizacją współczynnik ten wynosi 1.02.

Spór w sprawie dotyczył tego, czy do powódek zastosowanie powinien mieć punkt 2 tabeli odpowiadający ich rzeczywistemu wykształceniu, czy pkt 5.

Na wstępie Sąd Okręgowy podtrzymuje stanowisko wyrażone w sprawie III Pa 5/22 tut. Sądu, że analiza przepisów ustawy z 8.06.2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1801) nie może nastąpić w oderwaniu od zasad uregulowanych Kodeksem Pracy. Projekt uzasadnienia analizowanej ustawy przytoczony przez Sąd Rejonowy jednoznacznie argumentuje, że celem było zagwarantowanie pracownikom wykonującym zawody medyczne ochrony wynagrodzenia zasadniczego a dla najmniej zarabiających stopniowego podwyższania wynagrodzeń w określonej perspektywie czasowej ale przecież nie eliminowanie przepisów Kodeksu Pracy dotyczących zasad ustalania wynagrodzenia, które może być wyższe niż najniższe wynagrodzenie zasadnicze i powinno odpowiadać w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu a także uwzględniać ilość i jakość świadczonej pracy. Warto powtórzyć za Sądem Rejonowym, że w projekcie wskazywano na art. 18 ^3c KP o prawie pracowników do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości precyzując, że pracami o jednakowej wartości są prace, których wykonywanie wymaga od pracowników porównywalnych kwalifikacji zawodowych potwierdzonych dokumentami przewidzianymi w odrębnych przepisach lub praktyką i doświadczeniem zawodowym a także porównywalnej odpowiedzialności i wysiłku- art. 18 ^3c § 3 KP. Wyjaśniano, że w ustawie najniższe wynagrodzenie zasadnicze będzie uzależnione od poziomu wykształcenia wymaganego na stanowisku pracy, na którym zatrudniony jest dany pracownik (wykształcenie na poziomie wyższym, średnim, posiadanie specjalizacji). A zatem chodzi o powiązanie najniższego wynagrodzenia z zakresem obowiązków, które wykonywane są na określonym stanowisku. Ustawa nie określa wysokości wynagrodzenia a jedynie najniższą prawnie dopuszczalną wysokość wynagrodzenia zasadniczego. Zatem analizowana ustawa tylko częściowo odnosi się do reguł ustalania minimalnego wynagrodzenia tj., że praca ma być wynagradzana godziwie w takim rozumieniu, iż wystarcza na zaspokojenie pewnych uzasadnionych potrzeb życiowych jednostki (minimalnego standardu godnego życia) - wyrok TK z 7 maja 2001 r., sygn. K 19/00, OTK ZU nr 4/2001, poz. 82, wiążąc jednocześnie najniższe wynagrodzenie zasadnicze pracowników wykonujących zawody medyczne z kwalifikacjami wymaganym na danym stanowisku pracy i zakresem obowiązków.

Zasada ustalania wynagrodzenia za pracę tak aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy wynika również z art. 78 KP.

Nie sposób zatem przyjąć wykładni pozwanego, że do czerwca 2022 r. przepisy wiązały wysokość zasadniczego wynagrodzenia z posiadanymi kwalifikacjami a od lipca 2022 r. już z wymaganymi. Nic się w tym zakresie nie zmieniło. I poprzednio i obecnie „współczynniki pracy” powiązano ściśle z kwalifikacjami wymaganymi.

Oczywistym jest, że kwalifikacje pielęgniarek i położnych zakwalifikowanych do grupy 2 i 5 różnią się jedynie tym, że wobec tych z grupy 2 wymagany jest tytuł zawodowy magistra, a wobec tych z grupy 5 tytuł magistra nie jest konieczny. Istotne zatem jest ustalenie czy na stanowiskach zajmowanym przez powódki zatrudnione jako pielęgniarki specjalistki tytuł magistra jest wymagany. Przy czym kwestia tych wymagań winna być oceniana aktualnie tj. po określeniu aktualnych wymagań w zakresie kwalifikacji przypisanych do danego stanowiska tu: pielęgniarki czy położnej specjalisty.

W pozwanym szpitalu kwestia kwalifikacji wymaganych na stanowiskach zajmowanych przez powódki i innych osób zatrudnionych w pozwanym szpitalu została uregulowana dopiero zarządzeniem Nr (...) r. z 19.09.2022 r. i nie ma żadnego znaczenia dla rozpoznawanej sprawy (z wyjątkiem K. R.), gdyż w dacie zarządzenia powódki (z wyjątkiem K. R.) już były zatrudnione na stanowisku pielęgniarki specjalistki, a zatem wymogi kwalifikacyjne dotyczące ich stanowisk należy oceniać według poprzednich regulacji tego dotyczących. W pozwanym szpitalu przed 19.09.2022 r. nie istniał akt porządkujący kwestie kwalifikacji. Odwoływano się do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 20 lipca 2011 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami (Dz.U. z 2021 r. poz. 2359). Wynika to m.in. z opisu stanowiska np. E. R. zatrudnionej jako pielęgniarka specjalistka na Oddziale Intensywnej Terapii od 1.09.2020 r. (powódka tytuł magistra pielęgniarstwa uzyskała 8.07.2016 r. a 24.07.2020 r. ukończyła specjalizację pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki). Z opisu jej stanowiska wynika, że wykształcenie niezbędne na tym stanowisku jest zgodne z (...) z 20.07.2011 r. a pożądane to kurs specjalistyczny z zakresu anestezjologii i intensywnej terapii.

A zatem kwalifikacje wymagane od pracowników w pozwanym szpitalu zostały uregulowane w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 20 lipca 2011 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami (Dz.U. z 2021 r. poz. 2359). Zgodnie z tym Rozporządzeniem w punkcie I ppkt 32 Załącznika określono kwalifikacje niezbędne do zajmowania stanowiska pielęgniarki specjalisty. Są to ujęte alternatywnie:

- licencjat pielęgniarstwa i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, lub organizacji i zarządzania

- średnie wykształcenie medyczne w zawodzie pielęgniarka i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, lub organizacji i zarządzania

W każdym przypadku wymagany jest dwuletni staż pracy w zawodzie.

Z Rozporządzenia nie można zatem jednoznacznie wywnioskować czy tytuł magistra jest kwalifikacją wymaganą i niezbędną do piastowania omawianego stanowiska. Jasne jest natomiast jakie kwalifikacje nie są konieczne oraz to, że z pewnością aby zostać pielęgniarką specjalistką należy uzyskać tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, lub organizacji i zarządzania.

Należy zatem stwierdzić, że minimalne kwalifikacje wymagane do zatrudnienia na stanowisku pielęgniarki specjalisty powinny zostać określone przez pracodawcę z uwzględnieniem regulacji Rozporządzenia z Ministra Zdrowia z 20 lipca 2011 r. Pracodawca określając kwalifikacje wymagane na danym stanowisku musi zachować minimalne wymagania przewidziane Rozporządzeniem.

Z Rozporządzenia nie sposób wywnioskować, jak chce pozwany, że szpital nie wymagał na stanowisku pielęgniarki specjalisty tytułu magistra przed 19.09.2022 r.

Przeczą temu dokumenty zgromadzone w aktach osobowych i aktach sprawy.

Z akt osobowych wynika, że pozwany szpital zatrudniając na stanowisku pielęgniarki (nie specjalistki) w opisach stanowiska od 2011 r. jako kwalifikacje niezbędne wymieniał tytuł magistra na kierunku pielęgniarstwo a jako pożądane specjalizację zgodną ze specyfiką poradni lub oddziału (patrz opisy stanowiska w aktach osobowych N. P. – z 2011 r., G. T. z 2013 r., A. F. z 2013 r.). Akta sprawy wskazują też, że z chwilą ukończenia specjalizacji każdej z pielęgniarek zmieniano stanowisko na „pielęgniarka specjalistka” i podwyższano wynagrodzenie.

Argumentacja pozwanego odwołująca się do wymogów związanych z finansowaniem szpitala przez Narodowy Fundusz Zdrowia w zakresie kwalifikacji personelu nie jest adekwatna w niniejszej sprawie.

Nie ulega wątpliwości, że Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego z 22.11.2013 r. ( Dz.U. z 2021 r. poz. 290) określa wskaźniki zatrudnienia pielęgniarek i położnych oraz kwalifikacje pielęgniarek i położnych w zakresie specjalizacji i kursów kwalifikacyjnych z uwzględnieniem specyfiki i profilu komórki organizacyjnej podmiotu leczniczego. Z Rozporządzenia tego wynika jednak obowiązek świadczeniodawcy (tu: szpitala) do określenia liczby i kwalifikacji personelu niezbędnego do zapewnienia opieki.

Obowiązki te, w realiach sprawy niniejszej, nie przeniosły się na uporządkowanie struktury organizacyjnej szpitala w zakresie stanowisk pielęgniarskich i wymagań kwalifikacyjnych z nimi związanych. Nie jest w żaden sposób uregulowana kwestia ile stanowisk specjalistów pielęgniarstwa opieki paliatywnej przewiduje szpital, ilu specjalistów pielęgniarstwa chirurgicznego, internistycznego ratunkowego, anestezjologicznego, operacyjnego, ginekologiczno-położniczego i innych i jakie są obowiązki i uprawnienia poszczególnych pracowników związanych z tytułem specjalisty z konkretnej dziedziny.

Akta sprawy jednoznacznie wskazują, że po uzyskaniu specjalizacji w jakiejkolwiek dziedzinie (paliatywnej, pediatrycznej, pulmonologicznej i innych) pielęgniarki, niejako z automatu, były zatrudniane na stanowisku pielęgniarki specjalisty niezależnie od potrzeb szpitala. Jasne jest też, że nie wszystkie kwalifikacje specjalizacyjne pielęgniarek były w pełni wykorzystywane chociaż specjalista pielęgniarstwa ma szereg uprawnień w zakresie świadczeń zdrowotnych. Taki stan organizacyjny wskazuje jednoznacznie, że stanowisko specjalisty było ściśle związane z posiadanymi kwalifikacjami (jakąkolwiek specjalizacją) i zasadniczo niezależne od potrzeb związanych z opieką medyczną.

Stanowiska pozwanego nie wspiera też argumentacja, że dla potrzeb umowy z NFZ szpital musi wykazać się m.in. potencjałem ludzkim – personelem. Jak podał pozwany szpital musi mieć określoną ilość personelu i jest on dokładnie wskazany w dokumentach. Na każdym oddziale zasadniczo musi być określona ilość lekarzy specjalistów i dwie pielęgniarki specjalistki. Są to wymogi związane z poziomem zatrudnienia.

Mimo tych wymogów szpital wykonując obowiązek wynikający z § 2 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 5.07.2021 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej wykazywał wszystkie pielęgniarki specjalistki posiadające tytuł magistra jako osoby zakwalifikowane do 7 grupy zawodowej/grupy stanowisk pracy według kwalifikacji wymaganych na danym stanowisk. Do grupy tej według ustawy z 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych sprzed zmiany dokonanej ustawą z 26 maja 2022 r. o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 1352) kwalifikowano m.in pielęgniarki z tytułem zawodowym magister pielęgniarstwa albo położne z tytułem zawodowym magister położnictwa, które uzyskały tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia. Osoby te miały określane wynagrodzenie zasadnicze z zastosowaniem wyższego współczynnika pracy.

Zgodnie z Rozporządzeniem z 5.07.2021 r. pozwany szpital był obowiązany do przyporządkowania każdego pracownika do grupy zawodowej według kwalifikacji wymaganych na zajmowanym stanowisku, o której mowa w załączniku do ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego (§ 2 ust 1 pkt 1 d ), wskazania stanowiska pracy (§ 2 ust 1 pkt 1 e), danych dotyczących kwoty należnego wynagrodzenia zasadniczego danego pracownika za maj 2021 r., wynagrodzenia brutto, pozostających po stronie pracodawcy kosztach składek na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Solidarnościowy i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz kosztach wpłat na Pracownicze Plany Kapitałowe (§ 2 ust 1 pkt 2) i danych dotyczących różnicy między kwotą wynagrodzenia brutto ustalaną dla tego pracownika na zasadach określonych w ustawie o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego w taki sposób, aby jego wynagrodzenie zasadnicze osiągnęło wysokość nie niższą niż najniższe wynagrodzenie zasadnicze, powiększoną o pozostające po stronie pracodawcy koszty składek na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Solidarnościowy i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz koszty wpłat na Pracownicze Plany Kapitałowe, a wysokością wynagrodzenia brutto danego pracownika należnego za miesiąc maj 2021 r. powiększonego o pozostające po stronie pracodawcy koszty składek na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Solidarnościowy i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz koszty wpłat na Pracownicze Plany Kapitałowe. (§ 2 ust 1 pkt 3). Niewykonanie przez świadczeniodawcę tych obowiązków lub przedstawienie przez świadczeniodawcę danych niezgodnych ze stanem faktycznym, na podstawie których Fundusz dokonał płatności nienależnych środków finansowych, skutkowało nałożeniem na świadczeniodawcę kary umownej w wysokości do 5% kwoty zobowiązania wynikającego z umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Wysokość kary umownej ustalano z uwzględnieniem rodzaju i wagi stwierdzonych nieprawidłowości, a także wartości świadczeń, których dotyczyły te nieprawidłowości.

Skoro powódki wykazane były jako osoby zajmująca stanowisko przypisane do 7 grupy zawodowej na podstawie ustawy z 8.06.2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych według stanu prawnego na 1 lipca 2021 r. to należy przyjąć, że pracodawca wymagał od nich kwalifikacji wykazanej w tej grupie zawodowej czyli – tytułu zawodowego magister pielęgniarstwa i tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia.

Grupa zawodowa 2 określona w załączniku do obecnie obowiązujących przepisów ustawy reguluje wynagrodzenie zasadnicze m.in. pielęgniarki z tytułem zawodowym magister pielęgniarstwa albo położna z tytułem magister położnictwa z wymaganą specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa lub w dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia czyli takiej samej grupy jak poprzednio uregulowano w grupie 7.

Nie ulega wątpliwości, że na stanowisku specjalistki pielęgniarki wymagana jest specjalizacja, powódki posiadają również tytuł zawodowy magister pielęgniarstwa. Są zatem „pielęgniarkami z tytułem zawodowym magister pielęgniarstwa z wymaganą specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa lub w dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia”. I takich kwalifikacji wymagał od nich pracodawca o czym świadczy jednoznacznie informacja, o której mowa w § 2 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 5.07.2021 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej przekazana przez pozwany szpital do NFZ w lipcu 2021 r. Zatem wynagrodzenie zasadnicze powódek od 1 lipca 2022 r. winno być określane według współczynnika pracy -1,29.

W rezultacie nie potwierdził się zarzut apelanta, że Sąd Rejonowy naruszył art. 4 pkt 2 oraz punkt 2 załącznika do ustawy z 8.06.2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych stanowiący, że od 1 lipca 2022 r. w umowie o pracę pracowników wykonujących zawód medyczny lub pracowników działalności podstawowej, innych niż pracownicy wykonujący zawód medyczny, wskazuje się, do której grupy zawodowej określonej w załączniku do ustawy jest zaliczone zajmowane przez pracownika stanowisko pracy. Wskazanie w umowie o pracę grupy zawodowej winno być zgodnie ze stanem faktycznym czyli powódki 1.07.2022 r. powinny zostać zakwalifikowane do 2 grupy zawodowej.

W sprawie nie doszło do naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 241 ¹³ § 2 KP w zw. z art. 77 2 § 5 KP. Przepisy te jedynie wzmacniają argumentację Sądu Rejonowego. Do powódek nie może mieć zastosowania zarządzenie dyrektora z 19.09.2022 r. porządkujące kwestie kwalifikacji na stanowiskach pracowników szpitala.

Odnosząc się do tego zarzutu Sąd Okręgowy stwierdza, że nie można mieć żadnych zastrzeżeń do zarządzenia Dyrektor pozwanego szpitala Nr (...)/(...) z 15.06.2022 r. określającego sposób ustalania minimalnego wynagrodzenia zasadniczego pracowników. Załącznik do tego zarządzenia jest powtórzeniem regulacji ustawowych. Nie sposób też zakwestionować stanowisko pozwanego, że dyrektor podmiotu leczniczego ma prawo określać kwalifikacje wymagane na danym stanowisku pracy i realizować te założenia przy zatrudnianiu pracowników. Problemem w stanie faktycznym sprawy nie były jednak te kompetencje reprezentanta podmiotu leczniczego ale wpływ zarządzenia z 19.09.2022 r. na już istniejące stosunki pracy. Nie ulega bowiem wątpliwości, że zarządzenie z 19.09.2022 r. obniżające wymagania kwalifikacyjne na stanowiskach zajmowanych przez powódki miało bardzo istotny wpływ na wysokość ich wynagrodzenia zasadniczego. Do lipca 2022 r. wynagrodzenie powódek było określane tak jak dla pielęgniarek z wymaganym tytułem magistra i specjalizacją a od lipca 2022 r. pozwany szpital uznał, że będzie je określał jak dla pielęgniarek ze specjalizacją bez tytułu magistra. Takie działalnie jest naruszeniem zasad prawa pracy. Jednostronnym aktem pracodawca nie może kształtować wynagrodzenia pracownika w sposób mniej korzystny. Przy czym oceny "korzystności" nie należy dokonywać przez pryzmat ostatecznej wysokości wynagrodzenia po zsumowaniu wszystkich jego składników, ale po skonfrontowaniu odpowiadających sobie postanowień (aktualnych i uprzednich regulaminu i umowy) i stwierdzeniu, że per saldo wynagrodzenie (rozumiane jako zespół uregulowań dotyczących tej kwestii) zostało ukształtowane w sposób korzystniejszy – wyrok SN z 5.08.2020 r. I PK 130/19. Tego rodzaju ingerencja w wysokość wynagrodzenia (zasad jego ustalania) wymaga albo porozumienia stron stosunku pracy albo wypowiedzenia zmieniającego.

Wyrok wymaga odrębnego uzasadnienia w części dotyczącej K. R..

K. R. od 1.10.2012 r. została zatrudniona na stanowisku pielęgniarki koordynującej pracę pielęgniarek w Izbie Przyjęć. Z opisu stanowiska z 1.01.2013 r. wynika, że wymagany na tym stanowisku był tytuł magistra na kierunku pielęgniarstwo. Powódka magistrem została 2.07.2016 r. 5.10.2018 r. ukończyła specjalizację z pielęgniarstwa internistycznego i od 1.07.2019 r. podwyższono jej wynagrodzenie w związku z kwalifikacjami.

Podaniem z 2.09.2022 r. powódka zwróciła się do dyrekcji szpitala o zwolnienie z funkcji pielęgniarki koordynującej. Porozumieniem z 31.10.2022 r. zostały zmienione warunki pracy powódki od 1.11.2022 r. Od tego dnia została zatrudniona jako pielęgniarka specjalistka z wynagrodzeniem zasadniczym 6.500 zł. W konsekwencji nie jest zasadne żądanie powódki wypłacenia jej wynagrodzenia według 2 grupy zawodowej od 1.11.2022 r. W momencie zatrudnienia na zasadzie porozumienia stron na stanowisku pielęgniarki specjalistki pozwany nie wymagał na tym stanowisku posiadania tytułu magistra zgodnie z zarządzeniem z 19.09.2022 r. A zatem roszczenie powódki dotyczące okresu od listopada 2022 r. należało oddalić, co wpłynęło na rozstrzygnięcie o kosztach procesu w I i II instancji (art. 100 KPC) oraz obniżenie nieopłaconych kosztów sądowych należnych Skarbowi Państwa od pozwanego. W rezultacie Sąd Okręgowy zmienił częściowo wyrok Sądu Rejonowego na zasadzie art. 386 § 1 KPC ( punkt 1, 2 i 3 wyroku) i na zasadzie art. 108 zniósł wzajemnie koszty postępowania apelacyjnego między K. R. i pozwanym.

Roszczenie K. R. za okres od lipca 2022 r. do października 2022 r. jest zasadne. Wprawdzie nie była zatrudniona jako pielęgniarka specjalistka ale jako pielęgniarka koordynująca to stwierdzić trzeba, że mają do niej zastosowania również argumenty dotyczące pozostałych powódek.

W Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 20 lipca 2011 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami (Dz.U. z 2021 r. poz. 2359 w punkcie I ppkt 26 Załącznika określono kwalifikacje niezbędne do zajmowania stanowiska pielęgniarki koordynującej i nadzorującej pracę innych pielęgniarek. Są to ujęte alternatywnie:

- tytuł magistra na kierunku pielęgniarstwo i 1 rok pracy w szpitalu

- tytuł magistra w zawodzie, w którym może być uzyskiwany tytuł specjalisty w dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia, i licencjat pielęgniarstwa lub średnie wykształcenie medyczne w zawodzie pielęgniarka i 1 rok pracy w szpitalu

- licencjat pielęgniarstwa i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, lub organizacji i zarządzania i 3 lata pracy w szpitalu

- licencjat pielęgniarstwa i kurs kwalifikacyjny i 4 lata pracy w szpitalu

- średnie wykształcenie medyczne w zawodzie pielęgniarka i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, lub organizacji i zarządzania i 5 lat pracy w szpitalu

- średnie wykształcenie medyczne i kurs kwalifikacyjny i 7 lat pracy w szpitalu.

Można zatem stwierdzić, że pracodawca na stanowisku zajmowanym przez K. R. nie musiał wymagać tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej. O tym, że takie wymagania stawiał świadczy jednak jednoznacznie informacja, o której mowa w § 2 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 5.07.2021 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej przekazana przez pozwany szpital do NFZ w lipcu 2021 r. Również w eksponowanym w sprawie zarządzeniu Nr 48/2022 z 19.09.2022 r. eliminując wymagania posiadania tytułu magistra w odniesieniu do stanowiska pielęgniarki koordynującej i nadzorującej pracę innych pielęgniarek pozostawił konieczność posiadania przez taką pracownicę tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej. Niewątpliwie również wymagał od K. R. uzupełnienia wykształcenia i uzyskania tytułu magistra pielęgniarstwa o czym świadczy opis jej stanowiska z 1.01.2013 r.

Zatem wynagrodzenie zasadnicze K. R. od 1 lipca 2022 r. do października 2022 r., tak jak pozostałych powódek winno być określane według współczynnika pracy -1,29.

Przy okazji rozpoznawania niniejszej sprawy Sąd Okręgowy wyraża zdanie, że przepisy ustawy o ustalaniu wynagrodzenia zasadniczego w odniesieniu do kwalifikacji a nie do zajmowanego stanowiska są wysoce kontrowersyjne i stan taki może prowadzić do roszczeń innych pielęgniarek specjalistek na podstawie art. 18 ^3c KP. Roszczenie takie nie jest przedmiotem sporu w niniejszej sprawie. Ustawa, w ocenie Sądu wymaga zmiany.

Pozwany wskazywał też na naruszenie art. 98§ 1 KPC w zw. z art. 102 KPC poprzez obciążenie go kosztami postępowania. Odnosząc się do tego zarzutu Sąd Okręgowy przypomina, że korzystanie przez sąd z uprawnienia wynikającego z art. 102 KPC należy do dyskrecjonalnego uznania sędziowskiego, stąd też podlega ono ograniczonej kontroli instancyjnej. Zatem, tylko zupełnie dowolne odwołanie się ( lub nieodwołanie) do tej zasady, ewentualnie wywołanie w ten sposób skutków niemożliwych do zaakceptowania z punktu widzenia zasad słuszności, mogłoby uzasadniać ingerencję sądu odwoławczego. Sama trudna sytuacja materialna strony nie jest wystarczającą przesłanką do zastosowania przewidzianego w art. 102 KPC odstępstwa od zasady odpowiedzialności za wynik procesu, szczególnie, że w takim przypadku ww. koszty musiałaby ponieść strona wygrywająca. Odstąpienie od obciążenia pracodawcy kosztami pełnomocnika reprezentującego pracownika stanowiłoby w okolicznościach sprawy bezzasadne zastosowanie art. 102 KPC i nie stanowiłoby realizacji zasady słuszności.

W konsekwencji apelacja w znaczącej części podlegała oddaleniu na zasadzie art. 385 KPC a jedynie w odniesieniu do K. R. zmieniono częściowo wyrok oddalając powództwo dotyczące wyrównania wynagrodzenia od listopada 2022 r. – art. 386§ 1 KPC.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na zasadzie art. 98 KPC i 108 § 1 KPC w zw. z § 10 ust. 1 i § 9 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 2 pkt 1 – 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat z czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 265). Biorąc pod uwagę, że powódki były reprezentowane przez jednego pełnomocnika będącego adwokatem. W tej sytuacji do niezbędnych kosztów procesu poniesionych przez każdego z nich zalicza się wynagrodzenie tego pełnomocnika, ustalone odrębnie według obowiązujących stawek. Oczywiście, podmiotowo-przedmiotowa kumulacja roszczeń oraz skorzystanie przez współuczestników sporu z pomocy jednego pełnomocnika powoduje obniżenie kosztów, a także zmniejszenie nakładu pracy pełnomocnika oraz zaoszczędzenie jego czasu. Nie musi on przygotowywać odrębnych pism procesowych wobec czego wynagrodzenie wyliczone przy zastosowaniu obowiązujących stawek byłoby nadmierne, a nawet niesłuszne. Pogląd taki zajął także i szerzej rozważył Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 10 lipca 2015 r., III CZP 29/15, LEX nr 1751211. Uwzględniając niezbędny nakład pracy pełnomocnika powódek, a nadto podjęte przez niego czynności w postępowaniu apelacyjnym (sporządzenie odpowiedzi na apelację, w której powtórzone zostało dotychczas prezentowane stanowisko oraz udział w rozprawie apelacyjnej), Sąd Okręgowy uznał, że wynagrodzenie powinno zostać obniżone o 50%. Nie zachodzą natomiast postulowane przez pozwanego okoliczności prowadzące do odstąpienia od obciążania kosztami postępowania w całości. Trudna sytuacja finansowa wskazywana w apelacji nie uzasadnia prowadzenia procesów sądowych na koszt strony przeciwnej.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE