UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 17 kwietnia 2023 r. (data wpływu do Sądu) małoletni powodowie J. S. (1) oraz F. S. reprezentowani przez matkę W. S. wnieśli o zasądzenie od pozwanego D. S. na swoją rzecz alimentów w kwotach odpowiednio 1.300 zł miesięcznie na rzecz małoletniej J. i 1.200 zł miesięcznie na rzecz małoletniego F., w miejsce alimentów ustalonych w sprawie III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole, począwszy od dnia 1 kwietnia 2023 r.

W odpowiedzi na pozew z dnia 11 sierpnia 2023 r. (data wpływu do Sądu – 14 sierpnia 2023 r.) pozwany D. S. wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Na terminie rozprawy w dniu 17 listopada 2023 r. pełnomocnik matki małoletnich powodów wnosił jak w pozwie. Natomiast pozwany uznał powództwo o podwyższenie w kwocie po 200 zł na każde z dzieci i zarazem wnosił o jego oddalenie w pozostałym zakresie.

Sąd ustalił, co następuje:

Małoletni J. S. (1) urodzona w dniu (...) i F. S. urodzony w dniu (...) są dziećmi D. S. i W. S., pochodzącymi z ich związku małżeńskiego. Wyrokiem z dnia 2 października 2019 r. Sąd Okręgowy w Koninie w sprawie I C 511/18 rozwiązał przez rozwód małżeństwo rodziców małoletnich.

Przed Sądem Rejonowym w Kole toczyło się postępowanie w sprawie I Ns 794/19 o podział majątku wspólnego z wniosku W. S. z udziałem D. S.. Na terminie rozprawy w dniu 7 października 2020 r. doszło do zawarcia ugody, na mocy której W. S. oraz D. S. ustalili, że w skład majątku wspólnego wchodzą:

- ruchomości stanowiące wyposażenie mieszkania położonego w miejscowości K. pod nr 9, gm. B.:

meble kuchenne, koloru jasnobrązowego, wolnostojące, lodówko-zamrażarka marki I., okap kuchenny koloru srebrnego, kuchnia gazowa koloru czarnego marki A., stół drewniany wraz z czterema krzesłami, mikrofalówka marki Z., automat pralniczy marki B., kabina prysznicowa, wanna blaszana, wieszak w korytarzu, ławostół, kanapa z funkcją spania koloru ciemnego brązu w obiciu welurowym, dwie pufy w tej samej barwie, telewizor marki S. (...) cali, zestaw nagłaśniający Samsung, witryna w kolorze hebanowym, komoda, mniejsza witryna, odkurzacz marki Z., dwa żyrandole metalowe w kolorze czarno- brązowym i pozłacanym, myjka ciśnieniowa marki K., skrzynka na narzędzia z kompletem narzędzi, kosiarka typu V., piła spalinowa marki S., kosa spalinowa marki S., silnik do łodzi 3 kW;

- nakłady poczynione z majątku wspólnego stron na majątek osobisty uczestnika w postaci:

ogrodzenia zabudowanej działki z prętów, kute, metalowe, brama wjazdowa z napędem z furtką, kostka brukowa przed domem oraz prace i materiały do remontu garażu wolnostojącego wraz z wyminą dachu i komina oraz bram i drzwi, tynki i ocieplenie zewnętrzne mieszkań, wymiana grzejników w pokoju i kuchni, motocykl marki K. rocznik 1995 numer rejestracyjny (...), równowartość samochodu osobowego marki A. (...) dawniej numer rejestracyjny (...), równowartość samochodu osobowego marki B. (...) numer rejestracyjny (...).

Zarazem rodzice małoletnich dokonali podziału majątku wspólnego w skład którego wchodzą ww. składniki majątkowe w ten sposób, że D. S. nabywa własność wszystkich ruchomości wymienionych w punkcie 1. ugody oraz zachowuje nakłady na nieruchomość stanowiącą jego majątek osobisty. Ponadto, D. S. zobowiązał się zapłacić W. S. tytułem spłaty z majątku wspólnego kwotę 25.000 zł płatną jednorazowo w terminie miesiąca od daty uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania, najpóźniej do dnia 15 listopada 2020 r. wraz z odsetkami ustawowymi w razie opóźnienia. Jednocześnie w ugodzie zawarto zapis, iż rodzice małoletnich w powyższy sposób regulują między sobą wszelkie roszczenia z tytułu podziału majątku wspólnego w tym poniesionych wydatków i nakładów oraz osiągniętych pożytków i oświadczają, że takich roszczeń zrzekają się na przyszłość. Poza tym, D. S. oświadczył, że przedmioty i nakłady objęte majątkiem wspólnym znajdują się w jego posiadaniu. Natomiast wartość przedmiotów podziału majątku wspólnego rodzice małoletnich zgodnie podali na kwotę 150.000 zł.

D. S. w wykonaniu obowiązku wynikającego z powyższej ugody w dniu 3 listopada 2020 r. dokonał przelewu na rzecz W. S. kwoty 25.000 zł. W celu realizacji tego obowiązku pozwany zaciągnął pożyczkę u szwagra J. J. (1) w tożsamej kwocie z okresem spłaty wynoszącym 3 lata i ratą w kwocie 700 zł miesięcznie.

Dowód: kopia odpisu wyroku Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 2 października 2019 r. w sprawie I C 511/18 (k.13 akt III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole); kopie odpisów skróconych aktów urodzenia (k.14-15 akt III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole); kopia wypisu protokołu rozprawy z dnia 7 października 2020 r. przed Sądem Rejonowym w Kole w sprawie I Ns 794/19 obejmującego treść ugody (k.36-37 akt III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole); potwierdzenie zlecenia przelewu bankowego (k.38 akt III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole); umowa pożyczki z dnia 2 listopada 2020 r. (k.39-40 akt III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole); dowód wpłaty (k.41 akt III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole); polecenie przelewu (k.42 akt III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole)

Na mocy ugody z dnia 5 maja 2021 r. zawartej przed Sądem Rejonowym w Kole w sprawie III RC 235/20 D. S. zobowiązał się płacić alimenty na rzecz małoletniej córki J. S. (1) w kwocie po 650 zł miesięcznie oraz na rzecz małoletniego syna F. S. w kwocie po 550 zł miesięcznie łącznie 1.200 zł miesięcznie, poczynając od dnia 1 maja 2021 r. i to w miejsce alimentów ustalonych w pkt 4 wyroku Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 2 października 2019 r. w sprawie I C 511/18. Niezależnie od tego, D. S. zobowiązał się ponad ww. kwotę alimentów ponosić koszty utrzymania małoletnich dzieci w czasie kontaktów z nimi.

W chwili zawarcia tej ugody J. S. (1) miała ukończone 10 lat i uczęszczała do klasy III – ej szkoły podstawowej. Natomiast F. S. miał ukończone 8,5 roku i chodził do klasy II – ej szkoły podstawowej.

Dowód: protokół rozprawy z dnia 5 maja 2021 r. w sprawie III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole wraz z załącznikiem (k.85-86 akt III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole), a nadto okoliczności bezsporne

Matka małoletnich powodów zamieszkiwała wraz z nimi oraz z córką T. D. w wynajmowanym mieszkaniu za które odpłatność wynosiła 600 zł miesięcznie. W. S. regulowała opłaty za energię elektryczną w kwocie około 300 zł na dwa miesiące, za wodę w kwocie około 70 zł miesięcznie, za zakup gazu w kwocie 40 zł, za internet w kwocie około 80 zł miesięcznie, za telefon w kwocie około 100 zł miesięcznie oraz za odpady w kwocie około 130 zł na kwartał. Nadto, obciążały ją koszty zakupu opału.

W. S. pobierała na małoletnich J. i F. rodzeństwo S. świadczenia wychowawcze tzw. „500+”. Natomiast na córkę T. otrzymywała alimenty w kwocie 400 zł miesięcznie, a przez rok od jej urodzenia zasiłek z tego tytułu w kwocie 1.000 zł miesięcznie z urzędu pracy.

Matka małoletnich powodów część środków otrzymanych od D. S. tytułem spłaty z majątku wspólnego, tj. kwotę 21.000 zł przeznaczyła na spłatę zobowiązań finansowych, w tym pożyczek.

Dowód: faktura za energię elektryczną (k.9 akt III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole); kopia dowodu wpłaty (k.10 akt III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole); informacja o przyznaniu świadczenia wychowawczego z dnia 30 lipca 2019 r. (k.11 akt III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole); wydruk potwierdzenia transakcji bankowej (k.12 akt III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole); faktura za internet (k.16 akt III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole); faktura za telefon (k.17 akt III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole); kopia pierwszej strony umowy kredytu na zakup towarów i usług z dnia 16 kwietnia 2019 r. (k.69 akt III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole); przeliczenia umowy oraz spłaty pozostałego zadłużenia, dowody wpłaty (k.70-74 akt III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole); kopia odpisu wyroku Sądu Rejonowego w Kole z dnia 16 lutego 2021 r. w sprawie III RC 185/20 (k.76 akt III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole)

Pozwany mieszkał wraz z rodzicami J. S. (2) i C. S., którzy pobierali emeryturę z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, przy czym ojcu D. S. przysługiwało świadczenie w kwocie 1.746,91 zł miesięcznie, zaś jego matce w kwocie 1.046,30 zł miesięcznie. Rodzice pozwanego byli osobami borykającymi się z problemami zdrowotnymi. J. S. (2) cierpiał na białaczkę limfocytową, cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, chorobę niedokrwienną serca, jak również miażdżycę tętnic kończyn. Z kolei C. S. miała zdiagnozowane nadciśnienie tętnicze, cukrzycę, a także przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. W związku z powyższym rodzice pozwanego wymagali leczenia oraz przyjmowali leki.

D. S. posiadał gospodarstwo rolne położone na terenie gminy B. o powierzchni 5,20 ha fizycznych, tj. 4,7665 ha przeliczeniowych. Pozwany tytułem dopłat unijnych otrzymał płatności w kwocie łącznej 5.168,69 zł. D. S. w związku z prowadzeniem tego gospodarstwa ponosił wydatki na zakup nawozów (1.500 kg) za kwotę 2.310 zł, oprysków za kwotę 250 zł, jak również paliwa (520 litrów) za kwotę 1.850 zł. Z kolei w okresie zbiorów obciążały go należności za koszenie zboża kombajnem w kwocie 1.150 zł oraz prasowanie słomy w kwocie 600 zł.

Ojciec małoletnich ponosił opłaty za odpady w kwocie 135 zł na kwartał, za energię elektryczną w kwocie około 400 zł za dwa miesiące, za wodę w kwocie około 94 zł na trzy miesiące, za telefon w kwocie około 60 zł miesięcznie. Niezależnie od tego, D. S. opłacał ubezpieczenie w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego za siebie i osobę dodatkowo nim objętą, tj. K. J. w łącznej kwocie 834 zł na kwartał. Pozwany regulował należność za podatek od nieruchomości i podatek rolny w łącznej wysokości 659 zł rocznie. Ponosił też koszty zakupu opału.

Dowód: zaświadczenie o dochodowości z dnia 22 grudnia 2020 r. (k.43 akt III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole); wydruki potwierdzeń przelewów (k.44-47 akt III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole); potwierdzenia wypłaty (k.48 akt III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole); dokumentacja medyczna (k.49-54 akt III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole); faktury za leki (k.55-58 akt III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole); pokwitowanie, faktury za energię elektryczną, wodę i telefon (k.59-60, k.62-63 akt III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole); dowód wpłaty składki ubezpieczenia KRUS (k.61 akt III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole); decyzja w sprawie ustalenia wymiaru łącznego zobowiązania pieniężnego na rok 2021 (k.64 akt III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole)

Aktualnie J. S. (1) ma ukończone 12,5 roku i chodzi do klasy VI – ej szkoły podstawowej. Małoletnia dojeżdża do szkoły autobusem szkolnym, przy czym jej matka nie ponosi odpłatności za dojazdy. U J. występuje podejrzenie problemów z tarczycą i dlatego też na 16 grudnia 2023 r. ma umówioną pierwszą wizytę prywatną u endokrynologa, której koszt ma wynieść 300 zł. Poza tym, małoletnia będzie badana w kierunku cukrzycy. W ostatnim czasie bowiem bardzo przytyła. Poprzednio była leczona jedynie dermatologicznie. J. posiada specjalny antybiotyk na trądzik, którego koszt wynosi 109 zł miesięcznie. Małoletnia od października 2023 r. stosuje dietę odchudzającą z wybranymi warzywami, owocami typu mango, awokado, które mają mniej cukru. J. musi jeść 6 posiłków dziennie, nie może w ogóle jeść słodyczy. J. przyjmuje witaminę B6, B12 i stanowi to koszt w kwocie około 60 zł miesięcznie. Małoletnia ma zalecany fitness i siłownię. Nie uprawia żadnego sportu, gdyż jej matki na to nie stać, przy czym raz w miesiącu starają się jeździć na basen, na który rodzinne wejście obejmujące cztery osoby stanowi wydatek w kwocie 120 zł. W. S. na zakup butów dla córki w rozmiarze 38,5-39 wydatkuje kwotę 400 zł. J. ma około 170 cm wzrostu i nosi odzież w rozmiarze XL/XXL, którą matka zakupuje dla niej w sklepie dla dorosłych, co wiąże się z wydatkiem w kwocie średnio 250 zł miesięcznie. Małoletnia w związku z dojrzewaniem waży aktualnie 95 kg. Niezależnie od powyższego, J. nie jeździ na wszystkie wycieczki, które organizuje szkoła. Była na wycieczce w B. i G., co wiązała się z kosztem w kwocie 120 zł. W poprzednim roku szkolnym małoletnia uczęszczała do innej szkoły i nie jeździli na wycieczki. Podręczniki dla małoletniej są darmowe. Jej matka opłaciła składkę na radę rodziców w kwocie 50 zł, ubezpieczenie w kwocie 68 zł oraz składki klasowe w łącznej kwocie około 40 zł. Wyprawka tzw. „300+” nie wystarczyła i W. S. na przygotowanie do szkoły przeznaczyła minimum 500 zł. Matka małoletniej musiała zakupi przybory szkolne, strój na zajęcia wychowania fizycznego, kurtkę przejściową. Obecnie składki klasowe wynoszą 10 zł miesięcznie. Natomiast na M. w klasie jest składka w kwocie 40 zł. Poza tym, J. pobiera korepetycje z matematyki z częstotliwością cztery razy w miesiącu, przy czym koszt tych zajęć wynosi 60 zł za godzinę. Nadto, małoletnia chodzi z koleżankami do kina i otrzymuje kieszonkowe w kwocie 50 zł, a uprzednio kwoty od 50 zł do 100 zł. Aktualnie nie wychodzi już na pizzę. J. musi stosować hipoalergiczne kosmetyki, tj. szampon którego koszt w aptece wynosi 40 zł miesięcznie, toniki do twarzy itp. za kwotę 100 zł miesięcznie. Z kolei na proszki do prania jej matka wydatkuje około 150 zł miesięcznie, w tym środki higieny. Natomiast abonament za telefon wynosi 90 zł miesięcznie.

Z kolei F. S. ma ukończone 11 lat i uczęszcza do klasy V – ej szkoły podstawowej. U małoletniego występuje podejrzenie cukrzycy. F. ma astmę, jednak obecnie nie bierze leków, gdyż nie ma duszności. U małoletniego występowały problemy z zachowaniem i w związku z tym uczęszczał do psychologa, jednak już nie pomagał. F. zajada stres, jest agresywny, a uprzednio chodził do pedagoga szkolnego. Matka była z małoletnim w Poradni P.-Pedagogicznej w K.. F. prawdopodobnie ma dysleksję, dysgrafię. Obecnie oczekują na kolejną wizytę. Natomiast od 6 września 2023 r. małoletni rozpoczął leczenie u psychiatry z uwagi na zaburzenia zachowania w związku z czym zostało wdrożone leczenie farmakologiczne, przy czym odpłatność za wizytę odbywaną raz w miesiącu wynosi 200 zł, a koszt zakupu leków stanowi kwotę 40 zł na miesiąc. F. otrzymał podręczniki ze szkoły. Wysokość składek i wydatków związanych z rozpoczęciem roku szkolnego przez małoletniego kształtuje się analogicznie jak w przypadku jego siostry J.. Małoletni podobnie jak ona był na wycieczce w G. i B., co stanowiło wydatek w kwocie 120 zł. Natomiast poprzednio nie było wycieczek. Z kolei składki klasowe w przypadku małoletniego wynoszą po 5 zł miesięcznie, zaś składka z okazji M. jest w kwocie 30 zł. F. uczęszcza w szkole na zajęcia wyrównawczo-dydaktyczne. Małoletni dwa razy w tygodniu chodzi na piłkę nożną do K. i wiąże się to z wydatkiem w kwocie 140 zł miesięcznie, przy czym strój dla niego zakupił ojciec za kwotę 200 zł, a buty matka za kwotę 140 zł. W. S. również przywozi syna na te zajęcia z piłki, a zdarzało się, że czasami ojciec go odbierał, gdy miał wizyty. W ramach tych zajęć bywają wyjazdy, jednak ma to miejsce bardzo rzadko. F. chodzi do fryzjera co wiąże się z kosztem 35 zł co dwa miesiące. Małoletni nosi rozmiar buta 37,5. Matka na zakup odzieży i obuwia dla niego wydatkuje około 200 zł miesięcznie. F. również ma problemy z nadwagą w związku z czym będzie badany. Małoletni podobnie jak reszta rodziny jest na diecie. F. nie posiada telefonu, zaś ma laptopa. W. S. przekazuje synowi kieszonkowe w kwocie 50 zł. Obecnie matka ograniczyła małoletniemu powodowi wyjścia z kolegami, gdyż w czerwcu został pobity i przebywał w szpitalu. F. przez okres dwóch miesięcy miał rękę w gipsie. Matka małoletniego powoda ma skierowanie do neurologa, przy czym wizyta w Ł. wiąże się z kosztem w kwocie 300 zł. Konieczny jest również rezonans głowy u małoletniego.

Dowód: wydruki potwierdzenia przelewów bankowych (k.8-9); potwierdzenie wykonania operacji bankowej (k.28); zaświadczenie z dnia 15 listopada 2023 r. (k.61); zeznania matki małoletnich powodów W. S. (e-protokół (...):03:20 – 00:38:31, k.62-63)

Matka małoletnich powodów zamieszkuje wraz z nimi i córką z innego związku (...) w wynajmowanym mieszkaniu o powierzchni około 54 m², za które odpłatność wynosi 700 zł miesięcznie. Niezależnie od tego, W. S. ponosi koszty zakupu opału w kwocie 2.000 zł na pół roku. Reguluje rachunki za prąd w kwocie 340 zł - 380 zł na dwa miesiące, za wodę w kwocie 115 zł na trzy miesiące, za śmieci w kwocie 214 zł za 4 osoby na kwartał. Z uwagi na astmę małoletniego F., rodzina będzie się przeprowadzała z dotychczasowego mieszkania, w którym panuję duża wilgoć. W. S. od 1 grudnia br. będzie wynajmowała mieszkanie w O. o powierzchni-90 m², za które odpłatność będzie wynosić 1.500 zł miesięcznie i dodatkowo należności za rachunki, przy czym ogrzewane będzie za pomocą pompy ciepła.

W. S. na 4 letnią córkę z ostatniego związku otrzymuje alimenty w kwocie 400 zł miesięcznie. Ojciec T. bardzo się angażuje, opłaca jej przedszkole.

Dowód: wydruki potwierdzeń przelewów bankowych (k.7, k.10-11); wydruki z portalu F. (k.51-52); zeznania matki małoletnich powodów W. S. (e-protokół (...):03:20 – 00:38:31, k.62-63)

W. S. była zarejestrowana jako bezrobotna i w dniu 16 lutego 2023 r. została skierowana do odbycia stażu w związku z czym przyznano jej prawo do stypendium w okresie jego odbywania w kwocie 1.565 zł brutto miesięcznie.

Matka małoletnich powodów obecnie jest zatrudniona na stałe w Niepublicznym Przedszkolu z Oddziałami Integracyjnymi (...) w O. na podstawie umowy o pracę na pełen etat, gdzie świadczy pracę w charakterze pomocy kuchennej, a czasami pomaga również w grupach. W związku z tym zatrudnieniem W. S. przysługuje wynagrodzenie na poziomie płacy minimalnej, które w lipcu i sierpniu br. otrzymała w kwotach każdorazowo po 2.783,86 zł netto.

Dowód: kopia decyzji z dnia 21 lutego 2023 r. (k.6); oświadczenie o zatrudnieniu z dnia 27 września 2023 r. (k.58); zeznania matki małoletnich powodów W. S. (e-protokół (...):03:20 – 00:38:31, k.62-63)

Małoletni powodowie byli w wakacje u ojca i mieli jednodniowy wyjazd nad morze.

Według W. S. relacje dzieci z ojcem uległy poluźnieniu. Małoletnia J. była obrażana przez brata pozwanego. Z kolei matka D. S. oskarżała matkę małoletnich, że alimenty na dzieci wydaje na siebie. J. tłumaczyła babci ojczystej, na co matka przeznacza alimenty. Od tego momentu W. S. powiedziała, iż małoletni nie będą jeździć, gdyż pojawiły się u nich problemy psychiczne. Od około 1,5 – 2 miesięcy małoletni nie mieli kontaktu z ojcem, gdyż nie chcieli do niego jeździć. Na wcześniejszych kontaktach bywało, że D. S. zabierał gdzieś syna na jedzenie.

Dowód: zeznania matki małoletnich powodów W. S. (e-protokół (...):03:20 – 00:38:31, k.62-63)

D. S. posiada prawo jazdy kategorii C+E. Od dnia 6 maja 2022 r. jest zatrudniony na czas nieokreślony w firmie Z.U.H.T. (...) G. K. na stanowisku kierowcy w żwirowni w wymiarze pełnego etatu i zajmuje się dostarczaniem piasku. Pozwany świadczy pracę blisko domu w godzinach od 7.00 do 16.00. W związku z tym zatrudnieniem w 2022 r. osiągnął wynagrodzenie netto: w sierpniu, we wrześniu i w październiku – każdorazowo w kwocie po 2.442,09 zł; w listopadzie – 4.546,56 zł; w grudniu – 2.442,09 zł. Natomiast w 2023 r. D. S. z tego tytułu osiągnął wynagrodzenie netto: w styczniu – 3.809,92 zł; w lutym – 2.626,46 zł; w marcu, kwietniu, maju i czerwcu – każdorazowo w kwocie po 2.783,01 zł; w lipcu – 2.858,38 zł. Pozwany nie otrzymuje premii, lecz czasami ma nadgodziny, przy czym w bieżącym roku wyniosły one w sumie 1.000 zł. Poza powyższym zatrudnieniem D. S. nie trudni się wykonywaniem prac dorywczych.

W 2022 r. pozwany ze stosunku pracy osiągnął przychód w kwocie 39.795,51 zł, zaś jego dochód wyniósł 36.345,51 zł.

D. S. posiada gospodarstwo rolne położone na terenie gminy B. o powierzchni 5,20 ha fizycznych, tj. 4,7665 ha przeliczeniowych, które zostało mu przepisane przez rodziców około 15 lat temu. Pozwany obecnie wydzierżawia to gospodarstwo bez umowy, pobierając dopłaty unijne. Nadto, D. S. tytułem czynszu dzierżawnego otrzymuje 200 kg zboża za 1 ha. Pozwany nie ma żywego inwentarza. Na własne potrzeby wykorzystuje ogród o powierzchni 20 arów.

D. S. jest właścicielem ciągnika rolniczego marki U. (...), rok produkcji 1962 oraz motocykla marki K. (...), rok produkcji 1995. Posiada też maszyny rolnicze, tj. kultywator, pług i brony.

Dowód: informacja PIT-11 za 2022 r. (k.31-34); zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 7 sierpnia 2023 r. (k.35); zaświadczenie z Urzędu Gminy w B. z dnia 8 sierpnia 2023 r. (k.36); potwierdzenia wykonania operacji bankowych (k.37-38); kopie dowodów rejestracyjnych i kopia umowy kupna-sprzedaży pojazdu używanego (k.39-43); częściowo zeznania pozwanego D. S. (e-protokół (...):38:31 – 00:52:46, k.63v)

D. S. obecnie zamieszkuje wraz z partnerką i dwójką jej dzieci w wieku 7 i 10 lat, przy czym tworzą oni odrębne od rodziców pozwanego gospodarstwo domowe, zajmując drugi budynek mieszkalny w obrębie jednej posesji. D. S. ma własną kuchnię i kotłownię. Pozwanego obciążają opłaty za energię elektryczną w kwocie 230 zł/240 zł co dwa miesiące, za wodę w kwocie 90 zł co trzy miesiące, za śmieci w kwocie 270 zł za kwartał. Dochodzą do tego również koszty ogrzewania za pomocą drzewa i węgla w kwocie 3.000 zł na sezon grzewczy. Nadto, D. S. reguluje należności za podatek rolny i od nieruchomości w łącznej kwocie 867 zł rocznie. Pozwanemu pozostała do spłaty kwota 2.000 zł w związku z pożyczką od szwagra zaciągniętą na potrzeby spłaty byłej małżonki przy podziale majątku. D. S. nie posiada do spłaty innych pożyczek.

Partnerka pozwanego posiada zawód kasjer/sprzedawca, z tym że aktualnie nie pracuje. Na dzieci pobiera świadczenia wychowawcze tzw. „500+”, a ponadto otrzymuje alimenty, które łącznie opiewają na kwotę 1.600 zł miesięcznie.

Matka D. S. otrzymuje emeryturę z KRUS-u w kwocie 1.300 zł, zaś jego ojciec ma emeryturę z KRUS-u wraz z dodatkiem z tytułu niepełnosprawności w kwocie około 1.700 zł miesięcznie.

Dowód: faktury za energię elektryczną i wodę (k.44-45); decyzja w sprawie ustalenia wymiaru łącznego zobowiązania pieniężnego na rok 2023 (k.46); pokwitowania (k.47-50); częściowo zeznania pozwanego D. S. (e-protokół (...):38:31 – 00:52:46, k.63v)

Małoletni po raz ostatni byli u ojca dwa tygodnie temu od soboty do niedzieli wraz z noclegiem. Zdarzało się, że pozwany jeździł z dziećmi na sklepy i czasami coś dla nich zakupił.

Dowód: kopia faktury VAT z dnia 8 sierpnia 2023 r. (k.29); wydruk dotyczący abonamentu telefonicznego (k.30); częściowo zeznania pozwanego D. S. (e-protokół (...):38:31 – 00:52:46, k.63v)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych powyżej dowodów z dokumentów i zeznań matki małoletnich powodów W. S. oraz częściowo zeznań pozwanego D. S..

Jako generalnie wiarygodne Sąd ocenił zeznania matki małoletnich powodów W. S., albowiem były szczere, logiczne i rzeczowe oraz znajdowały pokrycie w dokumentach przedłożonych przez nią w poczet materiału dowodowego.

Za polegające częściowo na prawdzie Sąd uznał zeznania pozwanego D. S., gdyż nie sposób dać im wiary co do tego, że pozwany ma orzeczenie lekarskie, stwierdzające przeciwwskazanie do podnoszenia ciężkich przedmiotów jeszcze z czasów pracy za granicą. Nie można tracić z pola widzenia, że pozwany chociażby w toku poprzedniej sprawy alimentacyjnej prowadził samodzielnie gospodarstwo rolne, co siłą rzeczy wiąże się z ciężką pracą fizyczną, w tym podnoszeniem ciężkich przedmiotów. Dodatkowo, pozwany nie przedstawił orzeczenia, na które się powołuje ani żadnej innej dokumentacji medycznej, w oparciu o którą możliwa byłaby weryfikacja jego twierdzeń w powyższym zakresie. Ciężko też uwierzyć, iż pozwany obecnie pobiera dopłaty unijne w kwocie około 4.000 zł rocznie, skoro jak zostało ustalone w toku sprawy III RC 235/20 wynosiły one w sumie 5.168,69 zł.

Postanowieniem wydanym na terminie rozprawy w dniu 17 listopada 2023 r. Sąd na podstawie art. 235² § 1 pkt 2 k.p.c. pominął wniosek o przesłuchanie w charakterze świadka C. S. na okoliczności wskazane w odpowiedzi na pozew, albowiem nie był istotny dla rozstrzygnięcia sprawy. Nadto, dopuszczenie dowodu z zeznań wnioskowanego świadka prowadziłoby wyłącznie do przedłużenia postępowania, zważywszy że wszystkie istotne dla przedmiotowej sprawy okoliczności dotyczące sytuacji D. S., w tym wskazane we wniosku dowodowym zawartym w odpowiedzi na pozew, Sąd ujawnił w oparciu o zeznania samego pozwanego, który posiada w tym zakresie najlepszą wiedzę, a pośrednio również na podstawie zeznań matki małoletnich powodów.

Sąd zważył, co następuje:

W realiach niniejszej sprawy małoletni powodowie J. S. (1) i F. S. zastępowani przez przedstawiciela ustawowego, tj. matkę W. S. wystąpili z żądaniem podwyższenia alimentów od pozwanego D. S. do kwot odpowiednio po 1.300 zł miesięcznie na rzecz J. i po 1.200 zł miesięcznie na rzecz F..

Zgodnie z art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez pojęcie „stosunków” w tym wypadku należy rozumieć okoliczności istotne z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i jego zakresu. Zmiana zatem „stosunków” tak pojmowanych, jest zmianą okoliczności, od których zależy istnienie i zakres obowiązku alimentacyjnego.

Stosownie do art. 133 § 1 k.r.o., rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

W myśl zaś art. 135 § 1 i 2 k.r.o., zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zgodnie z § 2 wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie (…) może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego. Nadto zgodnie z § 3, na zakres świadczeń alimentacyjnych nie wpływają: świadczenia z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2020 r. poz. 808 i 875), podlegające zwrotowi przez zobowiązanego do alimentacji (pkt 1); świadczenia, wydatki i inne środki finansowe związane z umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej, o których mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (pkt 2); świadczenie wychowawcze, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2019 r. poz. 2407) (pkt 3); świadczenia rodzinne, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 111) (pkt4); rodzicielskie świadczenie uzupełniające, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym (Dz. U. poz. 303) (pkt5).

Z treści ww. przepisu wynika jednoznacznie, że przy ustaleniu wysokości świadczenia alimentacyjnego na rzecz małoletniego dziecka należy wziąć pod uwagę z jednej strony usprawiedliwione potrzeby uprawnionego, z drugiej strony możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Współzależność między tymi czynnikami wyraża się w tym, że usprawiedliwione potrzeby uprawnionego powinny być zaspakajane w takim zakresie, w jakim pozwalają na to możliwości majątkowe i zarobkowe zobowiązanego. Należy przez to rozumieć dochody rzeczywiście uzyskiwane, jak również zarobki i dochody, które każdy z małżonków może i powinien uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych. Możliwości finansowych nie należy utożsamiać z faktycznie osiąganymi dochodami. Obejmują one także wysokość dochodów, które zobowiązany do alimentacji jest w stanie uzyskać przy uwzględnieniu wyuczonego zawodu, ilości i rodzaju posiadanego majątku. W normalnie funkcjonującej rodzinie działania obojga rodziców polegają na jednoczesnym wykonywaniu obowiązków zaspokojenia zarówno potrzeb konsumpcyjnych dziecka, jak i na osobistych staraniach o jego wychowanie. W przypadku kiedy dochodzi do faktycznej separacji małżonków dzieckiem zajmuje się tylko jedno z nich realizując w ten sposób w znacznym sposób obowiązek alimentacyjny.

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że przez zmianę stosunków w rozumieniu art. 138 k.r.o. należy uznawać wszelkie zmiany w statusie ekonomicznym stron powodujące odmienność (zwiększenie lub zmniejszenie) zakresu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych, ale i możliwości majątkowych zobowiązanego. Zmianę taką należy przy tym oceniać w warunkach konkretnego stanu faktycznego przy uwzględnieniu istnienia warunków i okoliczności istotnych, mających charakter trwały.

W ocenie Sądu, przedmiotowe powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Podkreślenia wymaga, iż od momentu ustalenia dotychczasowych alimentów na rzecz małoletnich powodów w sprawie III RC 235/20 Sądu Rejonowego w Kole minęło już 2,5 roku. Wówczas małoletnia J. S. (1) miała ukończone 10 lat i chodziła do klasy III – ej, natomiast obecnie ma ukończone 12,5 roku i uczęszcza do klasy VI – ej szkoły podstawowej. Z kolei małoletni F. S. miał ukończone 8,5 roku i uczęszczał do klasy II - ej, zaś aktualnie ma ukończone 11 lat i chodzi do klasy V – ej szkoły podstawowej. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, różnica wieku dziecka spowodowana upływem czasu od daty orzeczenia określającego wysokość alimentów, sama przez się uzasadnia wzrost potrzeb związanych np. z uczęszczaniem do szkoły, co z kolei pociąga za sobą konieczność ponoszenia zwiększonych wydatków ( vide: teza postanowienia SN z dnia 1 czerwca 1965 r., sygn. akt I CZ 135/64, publ. (...) LEX nr 5811). W kontekście powyższego, zasadnym jest stwierdzenie, że usprawiedliwione potrzeby małoletnich powodów uległy zwiększeniu, lecz nie w tak doniosłym rozmiarze, aby uzasadnionym było podwyższenie alimentów na ich rzecz do żądanych kwot, dwukrotnie wyższych od dotychczas obowiązujących.

Małoletni powodowie są w różnym wieku, jednak dzieląca ich różnica nie jest na tyle znaczna, aby różnicować znacząco ich potrzeby. Do usprawiedliwionych potrzeb obojga małoletnich zaliczają się obecnie przede wszystkim wydatki dotyczące codziennego utrzymania, tj. odpowiedniego wyżywienia (dieta), zakupu odzieży, obuwia, środków higienicznych i kosmetycznych (w tym hipoalergicznych w przypadku J.), jak również realizacji obowiązku szkolnego (w tym wycieczek szkolnych) oraz leczenia, w tym zakupu leków i witamin. Niezależnie od powyższego, na usprawiedliwione potrzeby małoletniej J. składają się dodatkowo wydatki związane z utrzymaniem telefonu i pobieranymi korepetycjami z matematyki. Z kolei na usprawiedliwione potrzeby małoletniego F. składają się ponadto wydatki dotyczące zajęć z piłki nożnej i korzystania z usług fryzjera. Określenie wysokości świadczeń alimentacyjnych, uwarunkowanych kosztami utrzymania (wyżywienie, odzież, leczenie) i wychowania, w odniesieniu do dzieci (pielęgnacja, opieka, dbałość o fizyczny i intelektualny rozwój) jest domeną ustaleń na podstawie dowodów ale uwzględniającą także zasady doświadczenia życiowego ( vide: Orz. SN z 29.11.1949 r. Wa.C 167/49, NP.1951, nr 2, s.52). W tym kontekście przywołać należy stanowisko zawarte w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 23 marca 2016 r. (vide: sygn. akt I ACa 1755/15, Lex nr 2031152), na które zwrócono uwagę w odpowiedzi na pozew, zgodnie z którym : „brak podstaw do wliczania do obowiązku alimentacyjnego kosztów mieszkania i jego utrzymania. W kwocie alimentów należy jak już uwzględnić niejako ryczałtowo koszty zużycia wody, prądu, gazu (…), jednak koszt utrzymania i ogrzania mieszkania obciąża rodzica, któremu powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej i zobowiązany jest zapewnić dla siebie takie mieszkanie, które umożliwia pobyt z nim dzieci”. Aprobując powyższe zapatrywanie, zdaniem Sądu, zasadnym jest uznanie, że udział małoletnich powodów w kosztach mieszkaniowych jest uprawniony, jednak nie powinien opiewać na kwotę większą aniżeli 200 zł miesięcznie.

Biorąc pod uwagę powyżej wspomniane zasady, zdaniem Sądu, koszty utrzymania małoletnich powodów w skali miesiąca wynoszą co najmniej 1.700 zł.

Wysokość świadczeń alimentacyjnych uzależniona jest także od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji. Pozwany D. S. w toku poprzedniej sprawy alimentacyjnej przed tutejszym Sądem deklarował, że utrzymuje się wyłącznie z prowadzenia działalności rolniczej, z której dochód wynosił 1.288,54 zł miesięcznie. Wprawdzie w toku tej poprzedniej sprawy wysokość alimentów została ustalona w drodze ugody rodziców małoletnich przez co możliwości zarobkowe i majątkowe D. S. nie był szczegółowo weryfikowane. Mając jednak na uwadze, że łączna kwota świadczeń alimentacyjnych ustalonych wówczas na J. i F. wyniosła 1.200 zł nie sposób uznać, iż możliwości zarobkowe pozwanego wyczerpywały się na kwocie dochodu uzyskiwanego z gospodarstwa rolnego. Aktualnie D. S. oddał w dzierżawę gospodarstwo, pobierając jednak w dalszym ciągu dopłaty unijne. Zaryzykować można w tym względzie stwierdzenie, że przez takie rozrządzenie doprowadził do pogorszenia swoich możliwości majątkowych, zważywszy że jeszcze w odpowiedzi na pozew wskazywał szerokie koszty związane z prowadzeniem tego gospodarstwa, co nie mogło przekładać się na uzyskiwanie z niego jedynie dochodu statystycznego. W kontekście treści zeznań pozwanego nie sposób uznać, że podjęcie zatrudnienia u obecnego pracodawcy w jakiś sposób utrudniałoby dalsze samodzielne prowadzenia przez D. S. tego gospodarstwa, co dotychczas czynił. Wobec tego, zdaniem Sądu, zastosowanie w sprawie musiał znaleźć przepis art. 136 k.r.o., który stanowi, że jeżeli w ciągu ostatnich trzech lat przed sądowym dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych osoba, która była już do tych świadczeń zobowiązana, bez ważnego powodu zrzekła się prawa majątkowego lub w inny sposób dopuściła do jego utraty albo jeżeli zrzekła się zatrudnienia lub zmieniła je na mniej zyskowne, nie uwzględnia się wynikłej stąd zmiany przy ustalaniu zakresu świadczeń alimentacyjnych.

Niezależnie od powyższego, podjęcie przez pozwanego bieżącego zatrudnienia sprawia, że jego możliwości zarobkowe w porównaniu z poprzednią sprawą alimentacyjną uległy zwiększeniu. W ocenie Sądu, mając na uwadze, że D. S. posiada prawo jazdy kategorii C+E nie sposób uznać, iż jego możliwości zarobkowe zamykają się w kwocie obecnie uzyskiwanych przez niego zarobków. Jak wynika bowiem z raportu (...) Instytutu (...) „Zarobki kierowców zawodowych w Polsce. Rynek pracy w branży (...)", mediana netto zarobków kierowców pracujących w transporcie krajowym wynosi 5.500 zł – 6.000 zł (vide: www.pitd.org.pl). Tym samym D. S. jest władny wywiązywać się z obowiązku alimentacyjnego względem małoletnich w podwyższonej wysokości.

Pozwany w swoich zeznaniach podniósł, że posiada zobowiązanie finansowe z tytułu zaciągniętej pożyczki, którą przeznaczył na spłatę matki małoletnich powodów w związku z podziałem majątku. Sąd nie wziął jednak tej okoliczności pod uwagę przy ocenie jego możliwości majątkowych w kontekście podwyższenia alimentów, albowiem analogiczne zobowiązanie i to w większej wysokości D. S. posiadał w chwili zawierania ugody w sprawie III RC 235/20.

Podkreślenia wymaga, że W. S. swój obowiązek alimentacyjny względem dzieci wykonuje poprzez osobiste starania o ich utrzymanie i wychowanie, lecz ze względu na to, że obecnie posiada stałe zatrudnienie, obowiązek ten musi mieć też wymiar stricte finansowy. Nie można jednak tracić z pola widzenia, że obowiązek alimentacyjny pozwanego w tym wymiarze, który uczestniczy w życiu dzieci w szczególności poprzez realizowanie z nimi kontaktów (które w ostatnim czasie są problematyczne i nieregularne), musi być zdecydowanie większy aniżeli ich matki.

Sąd nie kwestionuje, że pozwany w związku z odbywaniem kontaktów z dziećmi ponosi wydatki, jednak okoliczności tej nie sposób odczytywać jako zwalniającej go w jakimś większym zakresie z udziału w zaspokajaniu usprawiedliwionych potrzeb małoletnich powodów adekwatnie do posiadanych możliwości zarobkowych i majątkowych, które są większe aniżeli W. S..

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, Sąd na podstawie przytoczonych powyżej przepisów prawa w punkcie I. wyroku podwyższył alimenty od pozwanego D. S. na rzecz małoletniego syna F. S. do kwoty po 900 zł miesięcznie i na rzecz małoletniej córki J. S. (1) do kwoty po 900 zł miesięcznie tj. łącznie 1.800 zł miesięcznie, w miejsce alimentów ustalonych w ugodzie zawartej przed Sądem Rejonowym w Kole z dnia 5 maja 2021 r. w sprawie III RC 235/20, poczynając od dnia 1 września 2023 r.

Natomiast w punkcie II. wyroku Sąd w pozostałym zakresie oddalił powództwo, uznając iż podwyżka alimentów na rzecz małoletnich powodów łącznie do żądanej przez nich kwoty 2.500 zł wykraczałaby poza możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego. Ponadto, zdaniem Sądu, nie było podstaw do ustalenia, że podwyższenie alimentów jest zasadne już z dniem 1 kwietnia 2023 r., przez co Sąd jako datę początkową płatności alimentów w podwyższonej wysokości przyjął dzień 1 września 2023 r. zważywszy że od tej daty w istocie doszło do powstania wydatków zwiększających miesięczne koszty utrzymania małoletnich powodów w związku m.in. z ich stanem zdrowia i wdrożoną dietą.

Z kolei w punkcie III. wyroku Sąd na podstawie art. 100 k.p.c. zasądził od pozwanego na rzecz matki małoletnich powodów kwotę 917 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego ustaloną przy przyjęciu, że sporną między stronami uwzględniając częściowe uznanie powództwa była kwota 400 zł miesięcznie, zgodnie z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1964 z późn. zm.).

W punkcie IV. wyroku Sąd na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 102 k.p.c. odstąpił od obciążenia pozwanego nieuiszczonymi kosztami sądowymi, uznając iż swoje siły i starania powinien skoncentrować na realizacji obowiązku alimentacyjnego względem małoletnich, mając również na uwadze okoliczność wyrównania alimentów od września br.

Nadto, w punkcie V. wyroku Sąd zgodnie z art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c., wyrokowi w punkcie I. nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Sędzia Agnieszka Skiera-Bilska

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE