UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 6 października 2023 roku powód D. D. (1) reprezentowany przez matkę A. D. domagał się podwyższenia alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 16 marca 2021 roku, sygn. akt II Ca 147/21 od pozwanego T. D. na rzecz małoletniego powoda D. D. (1) w wysokości 500 zł miesięcznie do kwoty 1 200 zł płatnych do rąk matki powoda A. D. do 10-go dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat oraz o zasądzenie kosztów postępowania na rzecz powoda według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podniósł, że pozwany płaci na rzecz powoda od stycznia 2021 roku alimenty w kwocie 500 zł miesięcznie. Zasądzona kwota jest niewystarczająca. Średniomiesięczne koszty związane z utrzymanie małoletniego powoda wynoszą ok. 3 650,24 zł.

(pozew – k. 3-7)

W odpowiedzi na pozew pozwany T. D. wniósł o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazał, że zasądzona kwota wyrokiem z dnia 16 marca 2021 rok przez Sąd Okręgowy (sygn. II Ca 147/21) jest wystarczająca. Taką kwotę pozwany jest zdolny płacić, zaspokaja też potrzeby małoletniego powoda. Nie doszło do zmian uzasadniających podwyższenie kwoty alimentacyjnej. Pozwany podniósł, że jest osobą całkowicie niezdolną do pracy, jedyny dochód jaki osiąga to renta z tytułu niezdolności do pracy w wysokości 1 876,17 zł miesięcznie. Otrzymuje też zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 215,84 zł. Ma na utrzymaniu dwie małoletnie córki oraz żonę, która obecnie jest na urlopie wychowawczym.

(odpowiedź na pozew – k. 114-118)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

D. D. (1) ur. (...) jest synem ze związku małżeńskiego A. D. i T. D.. Wyrokiem z dnia 11 grudnia 2018 roku Sąd Okręgowy w Kielcach w sprawie o sygn. I C 583/18 rozwiązał małżeństwo A. D. i T. D. bez orzekania o winie. W ugodzie z dnia 14 maja 2015 roku zawartej przed Sądem Rejonowym w Kielcach w sprawie III RC 1124/14 T. D. zobowiązał się płacić alimenty na rzecz D. D. (1) w kwocie po 1000 zł miesięcznie, poczynając od dnia 1 maja 2015 roku. Następnie wyrokiem z dnia 20 listopada 2020 roku Sąd Rejonowy w Skarżysku – Kamiennej, sygn. akt III RC 111/20, oddalił powództwo T. D. o obniżenie kwoty alimentów z kwoty 1 000 zł do 500 zł. Wyrokiem z dnia 16 marca 2021 roku Sąd Okręgowy w Kielcach, sygn. akt II Ca 147/21, zmienił wyrok Sądu Rejonowego w Skarżysku – Kamiennej z dnia 20 listopada 2020 roku, sygn. akt III RC 111/20, w ten sposób, że od 1 stycznia 2021 roku obniżył kwotę alimentów do 500 zł miesięcznie, płatnych z góry do 10 dnia każdego miesiąca do rąk matki A. D. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie na wypadek uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat.

W dacie ostatniego wyroku ustalającego wysokość alimentów, D. D. (1) miał 14 lat, uczęszczał do szkoły podstawowej. Był dzieckiem ogólnie zdrowym. Leczył się u ortodonty i alergologa, na leki wydawał ok. 80 zł miesięcznie. Średniomiesięczny koszt utrzymania wynosił wtedy ok. 2 000 zł miesięcznie.

Matka D. D. (1) – A. D. zatrudniona była w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (...) Oddział (...) w K.. Jej wynagrodzenie wyniosło 3 415 zł brutto miesięcznie plus dodatek stażowy. Pracowała też dorywczo. Mieszkała z synem w wynajmowanym mieszkaniu. Spłacała kredyt oraz pożyczkę.

T. D. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Handlowo-Usługowym (...) sp. j. w M., z czego osiągał dochód ok. 3 600zł brutto. Mieszkał z partnerką, która była w ciąży i małoletnią córką w wynajmowanym mieszkaniu. Partnerka była wtedy na urlopie macierzyńskim, który wynosił 2 400 zł miesięcznie. Leczył się ortopedycznie oraz z powodu choroby wrzodowej. Spłacał też kredyt.

Dowody: skrócony odpis aktu urodzenia D. D. (1) (k. 8), znajdujące się w aktach Sądu Rejonowego w Kielcach w sprawie III RC 1124/14: ugoda z dnia 14 maja 2015 roku (k. 48), postanowienie z dnia 14 maja 2015 roku (k. 50), postanowienie z dnia 2 czerwca 2015 roku (k. 52), znajdujące się w aktach Sądu Rejonowego w Skarżysku-Kamiennej w sprawie III RC 111/20: zeznania T. D. (k. 153-153v), zeznania A. D. (k. 153v-154), wyrok z dnia 20 listopada 2020 roku (k. 161), uzasadnienie wyroku z dnia 20 listopada 2020 roku (k. 166-169), wyrok Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 16 marca 2021 roku, sygn. akt II Ca 147/21 (k. 229)

Obecnie D. D. (1) ma 17 lat i mieszka z matką w S. w wynajmowanym mieszkaniu. Uczy się w technikum ekonomicznym w S. w klasie o profilu informatycznym. Jest ogólnie zdrowy, nie cierpi na żadną przewlekłą chorobę. Leczy się obecnie dermatologicznie i alergologicznie. Ma alergię na roztocza. Miesięczny koszt leczenia wynosi ok. 225 zł. Koszt jego wyżywienia wynosi ok. 800 zł. miesięcznie. Koszt nauki w szkole wynosi ok. 83 zł miesięcznie (w tym opłaty za podręczniki, przybory szkolne, składki, ubezpieczanie). Nadal korzysta z korepetycji, których średniomiesięczny koszt wynosi ok. 250 zł (3000 zł : 12 miesięcy). Na wakacje i ferie oraz rozrywkę przeznacza 100 zł miesięcznie. Na zakup odzieży i obuwia matka wydaje miesięcznie ok. 200 zł. Na kosmetyki i środki higieniczne dla powoda matka wydaje ok. 100 zł. Chodzi też do fryzjera, którego koszt wynosi ok. 30 zł. Chodzi na siłownie i ćwiczy w domu na zakupionej bieżni. Koszty utrzymania mieszkania oraz mediów (telewizja, Internet, telefon) wynoszą ok. 400 zł miesięcznie. Zdarzają się też dodatkowe wydatki, np. koszt związany z wymianą procesora, płyty głównej i kart graficznej w komputerze powoda. Średniomiesięczny koszt utrzymania powoda wynosi ok. 2 500 zł.

Matka powoda A. D. ma 42 lat. Pracuje w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (...) Oddział (...) w K., a jej średniomiesięczne wynagrodzenie wynosi ok. 4 359,22 zł netto. Zamieszkuje wraz z małoletnim D. D. (1) w wynajmowanym mieszkaniu w S., którego średniomiesięczny czynsz wynosi ok. 1 400 zł. Dodatkowo ponosi wydatki związane z opłatą m.in.: za gaz, wodę, ogrzewanie, media. Obecnie leczy się na nerwice oraz depresję. Z tego powodu ma przyznany lekki stopień niepełnosprawności. Przyjmuje na stałe leki. Spłaca kredyt hipoteczny w ratach po 855,56 zł miesięcznie, który zaciągnęła wraz z byłym mężem T. D.. Pomagają jej brat i mama. Obecnie korzysta z samochodu brata.

Dowody: informacja o zatrudnieniu A. D. (k. 21, 171), orzeczenie o stopniu niepełnosprawności A. D. (k. 22-22v), historia leczenia D. D. (1) (k. 25-39, 41-43, 45), faktury VAT (k. 23-24, 40, 46-49, 54-56, 59-61, 70-73, 76, 89, 92-93, 95-97, 100, 190-194, 197, 200, 207, 209-211), potwierdzenia transakcji (k. 44, 50-53, 57-58, 62-63, 77-88, 91, 99, 183-187v, 189, 195-196, 199, 201-206, 208), spłata kredytu hipotecznego (k. 64-65), zapłata za ubezpieczanie (k. 74-75), PIT-37 za lata 2021-2022 A. D. (k. 172-182), zeznania A. D. (k. 215-216)

Ojciec D. D. (1) – T. D. ma 39 lat. Ma wykształcenie wyższe informatyczne. Wcześniej pracował jako kierowca w transporcie krajowym oraz międzynarodowym. Obecnie nie pracuje. Jest osobą całkowicie niezdolną do pracy. Posiada znaczny stopień niepełnosprawności. Leczy się na nowotwór złośliwy – guz mózgu w okolicy skroniowo-potylicznej. Z tego powodu otrzymuję miesięcznie rentę w kwocie 1 896 zł oraz świadczenie pielęgnacyjne w kwocie 215 zł. Żona pozwanego M. D. jest zatrudniona w (...) Bank (...) S.A. na stanowisku doradcy klienta. Obecnie przebywa na urlopie wychowawczym. Opiekuje się też chorym mężem. Oprócz syna D. D. (1), pozwany ma 2 małoletnie córki. Posiada dom, który otrzymał od ojca. Obecnie mieszka w tym domu wraz z żoną i córkami. Planuje jego sprzedaż, w związku z problemami finansowymi. Spłaca kredyt hipoteczny, który zaciągnął wraz z byłą żoną oraz jeszcze jeden kredyt. Pozwany utrzymuje siebie, żonę, córki oraz płaci na rzecz powoda alimenty w kwocie 500 zł miesięcznie. Finansowo wspiera go matka. Pomagają też znajomi. W pracach koło domu pomaga ojciec pozwanego. W kosztach leczenia wspiera go fundacja oraz zrzutka na jego rzecz. Obecnie pozwany nie ma kontaktu z synem. Babcia ojczysta też nie ma kontaktu z powodem.

Dowody: zbiórki pieniężne na leczenie T. D. (k. 101-107), orzeczenie lekarza orzecznika ZUS (k. 120-120v), orzeczenie o stopniu niepełnosprawności (k. 121-121v), zaświadczenie (k. 122), informacja o wysokości świadczenia (k. 123-124), PIT-11A (k. 125-125v), decyzja o zasiłku pielęgnacyjnym (k. 126-126v), odpisy skróconych aktów urodzenia córek T. D. (k. 127-128), historia choroby (k. 129-142), zaświadczenie o zatrudnieniu M. D. (k. 143), historia transakcji (k. 144-149), zeznania świadka E. C. (k. 214-215), zeznania T. D. (k. 216-217)

Stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wyżej wskazane dokumenty. Ich wiarygodność nie była kwestionowana przez strony, ponadto nie wzbudziły również wątpliwości Sądu w tym zakresie.

Przechodząc do oceny dowodów z przesłuchania świadka w osobie matki powoda A. D., Sąd uznał, że na obdarzenie przymiotem wiarygodności zasługują jedynie częściowo. Zeznania świadka nie były dla Sądu wiarygodne w zakresie w jakim wskazywała ona miesięczny koszt utrzymania syna na kwotę ok. 3 650,24 zł, ponieważ nie zostało to potwierdzone w pozostałym materiale dowodowym. Do ustaleń posłużył także dowód osobowy z przesłuchania świadka E. C. oraz pozwanego T. D.. Tym zeznaniom Sąd dał wiarę w całości.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Nie było sporne, że małoletni powód z racji wieku oraz z uwagi na to, że nie posiada majątku, jest uprawniony do pełnej alimentacji ze strony rodziców. Ponadto art. 135 § 1 k.r.o. stanowi, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

W świetle art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Zarówno w literaturze jak i orzecznictwie sądowym przez zmianę stosunków rozumie się istotne zwiększenie lub zmniejszenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji oraz istotne zwiększenie lub zmniejszenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego. Kluczowym zagadnieniem dla rozstrzygnięcia o żądaniu opartym na art. 138 k.r.o. jest porównanie stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty albo zawarcia ugody ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich podwyższeniu lub obniżeniu.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że od ostatniego ustalenia wysokości obowiązku alimentacyjnego minęły 3 lata. Biorąc pod uwagę powyższe rozważania oraz kierując się zasadami doświadczenia życiowego i logiką Sąd ocenił, że koszty utrzymania D. D. (1) wynoszą obecnie około 2 500 zł miesięcznie, co niewątpliwie jest związane z leczeniem dermatologicznym i alergologicznym oraz wydatkami związanymi z edukacją, wyżywieniem, higieną oraz rozrywką. Sąd uznał więc, że po stronie powoda doszło do zwiększenia usprawiedliwionych potrzeb. Jednakże sama ta okoliczność nie może automatycznie skutkować podwyższeniem alimentów należnych od pozwanego, gdyż zakres alimentów limitują zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego.

Odnosząc się zatem do zarobkowych i majątkowych możliwości pozwanego należy stwierdzić, że uległy one obniżeniu od czasu wydania ostatniego wyroku. T. D. obecnie jest osobą niezdolną do jakiejkolwiek pracy. Posiada znaczny stopień niepełnosprawności. Leczy się na nowotwór złośliwy – guz mózgu w okolicy skroniowo-potylicznej. Utrzymuje się z renty w kwocie 1 896 zł oraz świadczenia pielęgnacyjnego w kwocie 215 zł. Na utrzymaniu ma żonę oraz 2 małoletnie córki. Żona jest obecnie na bezpłatnym urlopie wychowawczym, a także opiekuje się chorym mężem, który nie we wszystkich czynnościach zdolny jest funkcjonować samodzielnie. Należy podkreślić, że pozwany na co dzień nie jest w stanie sprawować samodzielniej opieki nad córkami. Uniemożliwia mu to jego choroba i objawy z tym związane. Ponadto, pozwany posiada zobowiązania w postaci kredytów. Na co dzień wspomagają go finansowo najbliżsi, głównie matka. W ponoszonych kosztach leczenia wspiera go fundacja oraz zbiórki finansowe na jego rzecz. Mieszka w domu, który otrzymał od ojca. W tym miejscu należy zaznaczyć, że o wysokości obciążenia alimentacyjnego decydują nie rzeczywiście uzyskiwane dochody, ale możliwości majątkowe i zarobkowe osoby zobowiązanej do alimentacji. Alimenty w dotychczasowej kwocie są adekwatne do możliwości zarobkowych pozwanego, którego zdaniem Sądu nie stać obecnie na uiszczanie wyższych świadczeń na rzecz powoda. Sąd doszedł do przekonania, że ustalona dotychczas kwota mieści się granicach możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego. Ponadto, pozwany sam potwierdził, że kwotę 500 zł jest nadal zdolny ponosić. Sąd miał na uwadze, że na sytuację, w jakiej obecnie znajduje się pozwany nie ma on żadnego wpływu.

Reasumując, w ocenie Sądu strona pozwana nie jest w stanie ponosić wyższych kosztów utrzymania powoda, na co przedstawiła wystarczający materiał dowodowy. Wobec powyższego uznać należy, że sytuacja majątkowa i zarobkowa T. D. nie zmieniła się na korzyść, co uzasadniałoby podwyższenie alimentów na rzecz syna.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd oddalił powództwo o podwyższenie alimentów, o czym orzekł w punkcie I wyroku.

Na podstawie art. 102 k.p.c. Sąd nie obciążył powoda kosztami procesu, o czym orzekł w punkcie II wyroku. W myśl powołanego przepisu w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

Sędzia Agata Mazur

Przewodniczący:	sędzia Agata Mazur
Protokolant:	stażysta Aleksandra Barańska

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE