Sygnatura akt IV Ka 113/24

1

2WYROK

2.1W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 marca 2024 r.

4Sąd Okręgowy w Świdnicy w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

1Przewodnicząca:

1SSO Ewa Rusin

1Protokolant:

1Magdalena Telesz

przy udziale Grzegorza Howorskiego Prokuratora Prokuratury Okręgowej,

po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2024 r.

6sprawy K. J.

7syna S. i E. z domu W.

8urodzonego (...) w W.

9oskarżonego o czyny z art 190 § 1 kk i art 217 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art 31 § 2kk, art 190 § 1 kk w zw. z art 31 § 2 k.k., art. 193 kk. w zw. z art 31§2kk, art 288 § 1 kk. w zw. z art 31 §2kk

10na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

11od wyroku Sądu Rejonowego w Wałbrzychu

12z dnia 24 października 2023 r. sygnatura akt III K 1111/23

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz radcy prawnego Ł. Ż. z Kancelarii (...) w W. 516,60 złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

III.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych związanych z postępowaniem odwoławczym, zaliczając wydatki za to postępowanie na rachunek Skarbu Państwa;

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 113/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Wałbrzychu z dnia 24 października 2023 r. sygnatura akt III K 1111/23

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ obrońca

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

K. J.

Był wielokrotnie karany sądownie za występki pospolite.

Dane o karalności z dnia 19 lutego 2024r.

142

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Dane o karalności.

Niekwestionowane.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

I. obrazy przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, tj.

- art. 7 k.p.k. w zw. z art. 201 k.p.k. i w zw. z art. 167 k.pk. poprzez nieuwzględnienie wniosku obrońcy o przeprowadzenie uzupełniającej opinii biegłych sądowych psychiatrów i biegłego psychologa, pomimo, że dotychczasowa opinia jest obarczona wadami;

- art. 4 i 7 k.p.k. poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny materiału dowodowego i posłużenie się nieobiektywną wybiórczą oraz dowolna oceną z pominięciem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego poprzez dokonanie ustalenia faktów na podstawie niepełnego materiału dowodowego, w szczególności pominięcia ustaleń z opinii psychiatryczno- psychologicznej, które skutkować powinny uzupełnieniem dowodu z pisemnej opinii;

II. w konsekwencji obrazy przepisów postępowania, błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, polegający na ustaleniu, że oskarżony w czasie popełnienia zarzucanych mu czynów miał znacznie ograniczoną zdolność rozpoznania znaczenia czynów i pokierowania swoim postępowaniem, co w konsekwencji doprowadziło do jego bezpodstawnego skazania, podczas gdy oskarżony był niepoczytalny i nie popełnił przestępstw.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Podniesione zarzuty przez wzgląd na tożsamość materii dowodowej oraz wnioski końcowe apelacji zostaną omówione łącznie.

Oba zarzuty okazały się całkowicie bezpodstawne.

Tytułem wstępu należy wskazać, iż zarzut błędu w ustaleniach faktycznych mógłby zostać skutecznie podniesiony tylko wtedy, gdyby w zaskarżonym wyroku poczyniono ustalenia faktyczne nie mające jakiegokolwiek oparcia w przeprowadzonych dowodach, albo gdyby określonych ustaleń nie poczyniono, pomimo, że z przeprowadzonych i uznanych za wiarygodne dowodów określone fakty jednoznacznie wynikały.

Natomiast podnoszona obraza prawa procesowego z art. 438 pkt 2) kpk może dotyczyć jedynie niezgodności przebiegu postępowania z wymogami prawa procesowego poprzez zaniechanie wypełnienia konkretnych nakazów lub naruszenie zakazów proceduralnych, ewentualnie przepisów dotyczących samego orzekania czy konstruowania orzeczenia. Tego rodzaju obraza przepisów procesowych nadto musi skutkować wpływem na treść wyroku.

Apelujący nie wykazał, by w niniejszym postępowaniu dokonano dowolnych ustaleń faktycznych bez podstawy dowodowej.

Wbrew oczekiwaniom autora apelacji zaskarżony wyrok poprzedziło prawidłowe postępowanie dowodowe i trafna ocena całokształtu zebranych dowodów, prowadząca do obiektywnych ustaleń faktycznych. Przeprowadzona w sposób bezstronny i rzeczowy ocena dowodów nie zawiera błędów natury logicznej i faktycznej, jest zgodna jest ze wskazaniami wiedzy oraz doświadczenia życiowego, czyniąc zadość kryteriom zawartym w przepisie art. 7 kpk.

Uznanie przy zastosowaniu kryteriów art. 7 kpk za wiarygodne jednych dowodów i odrzucenie wiarygodności innych, to prawidłowy proces ocenny, zaś następcze oparcie ustaleń faktycznych na dowodach ocenionych jako wiarygodne nie może zostać potraktowane jako obraza art. 7 kpk tylko dlatego, iż ustalenia te nie są akceptowane przez wnoszącego apelację, który we wniesionym środku odwoławczym dokonał prezentacji własnych wniosków co do wartości dowodowej przeprowadzonej w toku postępowania opinii sądowo- psychiatrycznej.

Myli się apelujący podnosząc, że dotychczasowa opinia jest obarczona wadami, albowiem jest sprzeczna wewnętrznie i niepełna, takich mankamentów nie wykazał w apelacji i takich nie stwierdził sąd odwoławczy z urzędu.

Wszak zespół biegłych psychiatrów i biegłego psychologa zebrał dokładny i pełny wywiad od oskarżonego o jego stanie zdrowia, także w odniesieniu do krytycznego dnia 10 stycznia 2023r., kiedy to oskarżony wprawił się w głębokie upojenie alkoholowe ( jak podał spożył 10 piw, co weryfikuje pozytywnie wszak wynik badania oskarżonego na zwartość alkoholu bezpośrednio po zatrzymaniu, wykazujący 2,04 promilla alkoholu w wydychanym powietrzu protokół na k. 5 akt). Biegli w wyniku badana stwierdzili u oskarżonego zaburzenia osobowości i zachowania na podłożu organicznego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, co demonstruje się chwiejnością afektywną, skłonnością do działań impulsywnych, obniżeniem kontroli emocji, obniżeniem krytycyzmu, zubożeniem uczuciowości, obniżeniem sprawności funkcji poznawczych. Do tego oskarżony prezentuje objawy picia szkodliwego nadużycia substancji psychoaktywnej ( alkoholu etylowego), powodującego drażliwość, agresję i skłonność do wszczynania awantur. Oskarżony doznał w przeszłości urazu głowy, w związku z którym leczy się psychiatrycznie.

W efekcie tych ustaleń diagnostycznych zespół biegłych nie stwierdził u oskarżonego tempore criminis ani upośledzenia umysłowego ani choroby psychicznej, ani innych zakłóceń czynność psychicznych, zatem okoliczności uzasadniających wyłączenie winy z powodu niepoczytalności - niemożności rozpoznania znaczenia czynu lub pokierowania swoim postępowaniem w rozumieniu art. 31 § 1 kk.

Natomiast 6-ciu czynów przypisanych oskarżony dopuścił się mając znacznie ograniczoną zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem w rozumieniu art. 31 § 2 kk, co biegli czytelnie uzasadnili rozpoznanymi zaburzeniami, wynikającymi z picia szkodliwego alkoholu, prowadzącego do dysfunkcjonalnych zachowań, wszczynania awantur, agresji ( vide opinia k. 82 akt).

Wywiedzione wnioski opinii biegłych nie mogą być odczytane jako niepełne czy wewnętrznie sprzeczne tylko dlatego, że apelujący chciałby stwierdzenia niepoczytalności oskarżonego. Nie występują przez to uzasadnione przesłanki dla zasięgania opinii uzupełniającej w trybie art. 201 kpk.

Nie kwestionując wniosków opinii, że oskarżony wymaga leczenia psychiatrycznego i edukacyjnego w zakresie picia szkodliwego oraz uczenia się utrzymywania całkowitej abstynencji, to takie wnioski końcowe opinii nie wykazują przesłanek z art. 93 b § 1 kk dla fakultatywnego orzeczenia środka zabezpieczającego wobec stwierdzenia konieczności zapobieżenia ponownemu popełnieniu przez sprawcę czynu zabronionego, a inne środki prawne określone w tym kodeksie lub orzeczone na podstawie innych ustaw nie są wystarczające.

Oskarżony nie jest osobą upośledzoną umysłowo ani chorą psychicznie, zatem nie tylko może podjąć świadomie dobrowolne leczenie psychiatryczne ale i takowemu się poddał, od wypadku w 2016r. uczęszczając regularnie do przychodni (...) w W.. Sąd I instancji fakt taki przecież ustalił ( sekcja 1.1.1 motywów), czego apelujący obrońca najwyraźniej nie dostrzegł. Skoro oskarżony dobrowolnie leczy się psychiatrycznie, to orzekanie jakiegokolwiek ze środków zabezpieczających z katalogu art. 93 a kk jest bezcelowe.

Natomiast kwestia połączenia dotychczasowego leczenia z terapią antyalkoholową leży po stronie oskarżonego.

Wniosek

na podstawie art. 427 § 1 i art. 437 § 2 k.p.k. o uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania karnego;

ewentualnie

na wypadek braku uznania zasadności tego wniosku o

odstąpienie od wymierzenia kary i zastosowanie środka zabezpieczającego w postaci terapii

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

1)  Brak podstaw z art. 437 § 2 kpk dla uchylenia zaskarżonego wyroku i umorzenia postępowania karnego.

2)  Odstąpienie od wymierzenia kary regulują przepisy art. 59 kk ( Jeżeli przestępstwo jest zagrożone karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat albo karą łagodniejszego rodzaju i społeczna szkodliwość czynu nie jest znaczna, sąd może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli orzeka jednocześnie środek karny, przepadek lub środek kompensacyjny, a cele kary zostaną w ten sposób spełnione) oraz art. 60 kk i art. 61 kk, ale apelujący nie wykazał, który z tych przepisów jego zdaniem miałby zastosowanie w niniejszej sprawie.

Możliwość fakultatywnego zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary wynika z treści art. 31 § 2 kk, ale skoro oskarżony przedmiotowych czynów dopuścił się w warunkach powrotu do przestępstwa ( recydywy ogólnej ) i w stanie upojenia alkoholowego, ograniczającego poczytalność, to stosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary byłoby ewidentnie bezpodstawne w rozumieniu art. 31 § 3 kk, sprzeczne z celami z art. 53 § 1 i 2 kk, zwłaszcza indywidualnoprewencyjnymi, bo mogłoby wywołać u oskarżonego błędne przyzwolenie na dalsze łamanie prawa pod wpływem alkoholu zaś w najbliższym otoczeniu oskarżonego ( głównie pokrzywdzonych w sprawie ) przekonanie o bezkarności przedmiotowych czynów.

Wypada zaznaczyć, że wszystkie przypisane oskarżonemu czyny ( kwalifikowane głównie z art. 288 § 1 kk, art. 190 § 1kk, 193 kk ) trafnie zostały ocenione pod kątem społecznej szkodliwości jako w stopniu umiarkowanym, są zagrożone karami pozbawienia wolności, z czego zniszczenie mienia z art. 288 § 1 kk ( czyny V i VI części wstępnej, pkt. IV części dyspozytywnej) do lat 5-ciu pozbawienia wolności. Sąd także uwzględnił okoliczności dla oskarżonego łagodzące w postaci przyznania się do winy i wyrażenia skruchy.

Skoro sąd, mimo wcześniejszej karalności sądowej oskarżonego, wymierzył jednostkowe kary wolnościowe i łączną ograniczenia wolności, którą wsparł słusznym orzeczeniem na podstawie art. 41a § 1 kk nałożeniem zakazu kontaktowania się z pokrzywdzonymi i zakazu zbliżania do nich, mając na względzie dobro pokrzywdzonych, w szczególności potrzebę zminimalizowania niebezpieczeństwa powrotu oskarżonego do przestępstwa na szkodę pokrzywdzonych, to takich konsekwencji karnoprawnych nie sposób uznać za surowe w rozumieniu art. 438 pkt. 4 kpk.

Kwestia zastosowania środka zabezpieczającego w postaci terapii została

omówiona w sekcji wyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Nie wystąpiły.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Uznanie sprawstwa i zawinienia oskarżonego.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1). Bezpodstawność zarzutów apelacyjnych z przyczyn wykazanych w sekcji 3.1.

2). W sprawie nie wystąpiły podstawy bezwzględne z art. 439 § 1 kpk dla uchylenia orzeczenia niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów apelacyjnych.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

III.

II. O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym orzeczono zgodnie z wnioskiem obrońcy na podstawie § 4 ust. 2 i 3 w zw. z § 17 ust. 2 pkt 4) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu ( tj. Dz.U.2019.68 t.j. z dnia 2019.01.14). zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy z urzędu kosztów tytułem nieopłaconej obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

III. O kosztach sądowych postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 624§ 1 kpk w zw. z art. 636 § 1 kpk, przyjmując - wobec braku po stronie oskarżonego istotnego majątku i dochodów – zasadność zwolnienia oskarżonego od ich ponoszenia.

7.  PODPIS

SSO Ewa Rusin

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

orzeczenie o winie i karze

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana