Sygn. akt IV U 161/24
9 lipca 2024 roku
Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: sędzia Sławomir Górny
Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Wawrzyniak
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 lipca 2024 roku w Sieradzu
odwołania B. W.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w Ł.:
z 22 lutego 2024 r. nr (...)
i z 26 marca 2024 r. nr (...)
w sprawie B. W.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł.
o rekompensatę
1. Zmienia zaskarżone decyzje i przyznaje B. W. prawo do rekompensaty z tytułu pracy w warunkach szczególnych od 1 stycznia 2024 roku.
2. Zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. na rzecz B. W. 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od uprawomocnienia się wyroku.
Sygn. akt IV U 161/24
Decyzją z 22.02.2024r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. przyznał B. W. emeryturę odmawiając przyznania rekompensaty, z uwagi na nieudowodnienie 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Nie uwzględniono zatrudnienia od 30.12.1983 – 31.12.2008, z uwagi na nieprzedłożenie świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach.
Nie podzielając powyższych decyzji pełnomocnik strony ustanowiony w sprawie złożył odwołanie, wnosząc o przyznanie prawa do rekomensaty.
Decyzją z 26.03.2024r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. odmówił B. W. przyznania rekompensaty, z uwagi na nieudowodnienie 15 lat pracy w szczególnych warunkach.
Nie podzielając powyższej decyzji w/w złożył odwołanie, wnosząc o przyznanie prawa do przedmiotowego świadczenia.
W odpowiedzi organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania wskazując że na wymagane 15 lat pracy w szczególnych warunkach, w/w udowodnił 10 lat, 8 m-cy i 11 dni.
Postanowieniem z 6.05.2024r. połączono sprawy do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia.
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
B. W. urodził się (...)
W okresie od 1.01.1999 - 31.12.2008, B. W. był zatrudniony stale i pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie (...) w S. jako ślusarz remontowy. Praca odbywała się w brygadzie remontowej, która zajmowała się naprawą urządzeń w kotłowni. Miejscem pracy była ciepłownia na ul. (...). W ciepłowni znajdowały się trzy kotły WR 10 i cztery kotły mniejsze - WR 5, które były opalane miałem. Latem były planowane remonty, a zimą cały czas odbywały się remonty. Jeden kocioł chodził, a drugi był remontowany i tak w koło. W brygadzie było 12 osób: ślusarze i spawacze. Kotłownia zasilała całe miasto. Piece w tamtych latach zużywały ok. 100-150 ton miału dziennie. Ruszta były zautomatyzowane. Węgiel stał w kupie, szło to na taśmociąg i do zsypów, a stamtąd na ruszta. Naprawie podlegały: pompy, odżużlacze, kotły, łożyska. Praca była od 7 do 15. Przy poważnej awarii trzy dni trzeba było pracować bez wychodzenia do domu i naprawiać. Do kotłowni należała kotłownia i woda, która dochodziła do bloków. W latach 99-2008 (...) zajmował się wytwarzaniem i zaopatrywaniem w ciepło S.. Piec - tam wchodzi węgiel, przesuwa się w piecu, spada wypalony do leja na zgrzebłówki o długości ok. 7 metrów i szlaka wychodziła taśmociągami na zewnątrz. Gdy np. urwał się łańcuch, to trzeba było wygasić jeden piec, aby go naprawić i rozpalić inny. Wszystkie urządzenia służyły do wytwarzania ciepła. W kotłowni był hałas i duże zapylenie, para wodna.
W okresie od 2.05.1980 - do kwietnia 1983, B. W. był zatrudniony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w Spółdzielni Pracy (...) jako ślusarz. Spółdzielnia miała siedzibę w S.. W-ca zajmował się naprawą i remontem urządzeń do produkcji farb i lakierów: maszyny do rozlewania, pompy. Praca odbywała się w hali i warsztacie. W hali były maszyny do produkcji farb stalowych. Za ścianą mieściła się rozlewnia. Odwołujący pracował na dwie zmiany: od 6 - 14 i od 14 - 22. Podczas napraw urządzeń, produkcja była w toku. W-ca pracował na zmianie z elektrykiem, zajmował się rzeczami mechanicznymi. Było dwóch mechaników, po jednym na każdej zmianie ( zeznania wnioskodawcy, zeznania świadka G. K. - na nagraniu CD – 00:03:36 – 00:27:42 k. 69/akta sprawy; akta osobowe).
W dniu 29.01.2024r., B. W. złożył w ZUS wniosek o emeryturę (wniosek/akta ZUS).
Decyzją z 22.02.2024r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w Ł. przyznał B. W. emeryturę odmawiając przyznania rekompensaty, z uwagi na nieudowodnienie 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Nie uwzględniono zatrudnienia od 30.12.1983 – 31.12.2008, z uwagi na nieprzedłożenie świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach. (decyzja/akta ZUS).
Decyzją z 26.03.2024r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. odmówił B. W. przyznania rekompensaty, z uwagi na nieudowodnienie 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Do szczególnych warunków zaliczono zatrudnienie w (...) od 1.12.1987 – 31.12.1998; 10 lat, 8-m-cy i 11 dni (decyzja/akta ZUS).
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i w postępowaniu przed organem rentowym. Fakty dotyczące charakteru zatrudnienia wnioskodawcy w (...) Sp. z o.o. w S. od 1999 – 31.12.2008, Sąd ustalił na podstawie zeznań świadka G. K., którym dał wiarę. W poczet materiału dowodowego Sąd przyjął także akta osobowe skarżącego. Z uwagi na dostateczne wyjaśnienie okoliczności związane z pracą wnioskodawcy od stycznia 1999r. do 12.2008r. Sąd pominął pozostałe wnioski dowodowe tj. wnioski o przesłuchanie świadka J. B. i A. C. oraz stron. Fakty dotycząc charakteru pracy w-cy w Spółdzielni (...), Sąd ustalił na podstawie zeznań w-cy, którym dał wiarę i w oparciu o akta osobowe. W ocenie Sądu materiał dowodowy daje podstawy do uzupełnienia wnioskodawcy stażu pracy w szczególnych warunkach, uprawniającego do nabycia prawa do rekompensaty.
Sąd Okręgowy zważył:
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
W myśl art. 2 pkt 5 ustawy z 9.12.2008r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2017r., poz. 644 ze zm.), rekompensata - odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej.
Jak wynika z art. 21 cyt. ustawy, rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat. Rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Celem rekompensaty, podobnie jak i emerytury pomostowej, jest łagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracowników zatrudnionych przy pracach w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W przypadku rekompensaty realizacja tego celu polega jednak nie na stworzeniu możliwości wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej, lecz na odpowiednim zwiększeniu podstawy wymiaru emerytury z FUS, do której osoba uprawniona nabyła prawo po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego. W taki sposób istotę rekompensaty określa zresztą sam ustawodawca, definiując ją w art. 2 pkt 5 ustawy o e. p.
Definicję pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze uprawniającą do wcześniejszej emerytury reguluje art. 32 ustawy emerytalno – rentowej oraz przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).
Zgodnie z §3 i §4 cyt. rozporządzenia, pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury jeżeli łącznie spełnia warunki: mężczyzna jeżeli osiągnął wiek 60 lat, ma wymagany „okres zatrudnienia” 25 lat, w tym przepracował co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.
Dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Decydującą rolę w analizie charakteru pracy ubezpieczonego ma zatem możliwość jej zakwalifikowania pod którąś z pozycji wymienionych w wykazach A lub B stanowiących załączniki do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.
Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że wnioskodawca spełnił sporną przesłankę zatrudnienia w szczególnych warunkach w wymiarze co najmniej 15 lat. Zdaniem Sądu, okres zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. 1.01.1999 - 31.12.2008, kwalifikuje się do zaliczenia do szczególnych warunków i uzupełnienia stażu pracy wnioskodawcy jako praca w szczególnych warunkach. W tym okresie zatrudnienia, w-ca wykonywał pracę w szczególnych warunkach, o której mowa w dziale XIV poz. 2 rozporządzenia RM z 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego (…). Pomocniczo należy wskazać dział XIV poz. 2 pkt 4 załącznika nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Administracji Gospodarki Terenowej (…) z 1.07.1983r.
Z kolei w okresie zatrudnienia w Spółdzielni Pracy (...) od 2.05.1980 – 30.04.1983, praca odwołującego kwalifikuje się do zaliczenia jako praca w szczególnych warunkach, wg działu XIV poz. 25 rozporządzenia z 7.02.1983r.
Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 14§2 k.p.c. zmienił zaskarżone decyzje i orzekł, jak w pkt 1 wyroku. O kosztach zastępstwa procesowego, uwzględniając ilość zaskarżonych decyzji, orzeczono na podstawie art. 98§1 i 1 1 k.p.c. w zw. z §9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (…) (Dz. U 2018.265 j.t.) (pkt 2 wyroku).