Sygn. akt IX Ca 735/24 (upr.), IX Cz 220/24
Dnia 9 września 2024 r.
Sąd Okręgowy w Olsztynie IX Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie:
|
Przewodniczący: |
SSO Jacek Barczewski |
po rozpoznaniu w dniu 9 września 2024 r. w Olsztynie
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa Agencji Mienia Wojskowego z siedzibą w W.
przeciwko Gminie O.
o zapłatę
na skutek apelacji powódki od wyroku uzupełniającego Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 10 maja 2024 r., sygn. akt I C 2979/23 upr. oraz zażalenia powódki na postanowienie o kosztach procesu zawarte w punkcie 2 wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 27 marca 2024 r., sygn. akt I C 2979/23 upr.,
I. zmienia wyrok Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 27 marca 2024 r., uzupełniony wyrokiem tego Sądu z dnia 10 maja 2024 r., sygn. akt I C 2979/23 upr. w ten sposób, że:
- w punkcie 2, zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 378 (trzysta siedemdziesiąt osiem) zł tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia niniejszego zmienionego orzeczenia o kosztach stronie pozwanej do dnia zapłaty,
- w punkcie 4, ponad należność zasądzoną w punkcie 1 wyroku, zasądza dodatkowo od pozwanej na rzecz powódki kwotę 585,71 (pięćset osiemdziesiąt pięć 71/100) zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 października 2023 r. do dnia zapłaty, oddalając powództwo w pozostałej części,
II. oddala apelację i zażalenie w pozostałym zakresie,
III. zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 54 (pięćdziesiąt cztery) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się przedmiotowego rozstrzygnięcia o kosztach do dnia zapłaty,
IV. nie obciąża pozwanej częścią opłaty od apelacji i zażalenia, od których powódka zwolniona była na mocy ustawy.
SSO Jacek Barczewski
Sygn. akt IX Ca 735/24 upr., IX Cz 220/24
W TRYBIE ART. 505 13 § 2 K.P.C.
Stosownie do art. 505 13 § 2 k.p.c., jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził w postępowaniu uproszczonym postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.
Apelacja i zażalenie powódki zasługiwały na częściowe uwzględnienie.
Co się tyczy apelacji od wyroku uzupełniającego, spór stron skupiał się na ocenie, czy wobec zamieszkiwania w lokalu przy ulicy (...) dwóch osób, z której tylko jednej przysługuje prawo do lokalu socjalnego (druga uprawnienia takiego w wyroku eksmisyjnym nie otrzymała), odszkodowanie należne powódce od pozwanej na podstawie art. 29b ust. 4 ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w zw. z art. 417 k.c., powinno zostać ustalone w połowie dochodzonej kwoty. Niekwestionowana przy tym była wysokość żądania pozwu.
Przypomnieć należy, że jeżeli osobie uprawnionej do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu na mocy wyroku sądowego gmina nie dostarczyła lokalu, Agencji przysługuje roszczenie o odszkodowanie od gminy na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (art. 29b ust. 4 ww. ustawy). Jak stanowi z kolei art. 1a ustawy o ochronie praw lokatorów (…), jej przepisów nie stosuje się do lokali będących w dyspozycji Agencji Mienia Wojskowego.
Podstawą dochodzenia roszczeń Agencji względem Gminy jest zatem wyłącznie art. 417 k.c., zgodnie z którego § 1, za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.
Niewątpliwym pozostaje, że Gmina O. zobowiązana pozostaje do złożenia W. S. oferty zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu, którego to obowiązku w okresie objętym żądaniem pozwu nie spełniła.
Odmiennie rzecz przedstawia się odnośnie A. S., któremu lokalu socjalnego nie przyznano. Co za tym idzie, powódka może w każdym czasie wystąpić ze stosownym wnioskiem egzekucyjnym do komornika.
Jak stanowi art. 1046 § 4 k.p.c., wykonując obowiązek opróżnienia lokalu służącego zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika na podstawie tytułu wykonawczego, z którego nie wynika uprawnienie dłużnika do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu lub prawo do lokalu zamiennego, komornik usunie dłużnika do innego lokalu lub pomieszczenia, do którego dłużnikowi przysługuje tytuł prawny i w którym może on zamieszkać. Jeżeli dłużnikowi nie przysługuje tytuł prawny do innego lokalu lub pomieszczenia, w którym może zamieszkać, komornik wstrzyma się z dokonaniem czynności do czasu, gdy gmina właściwa ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu, na wniosek komornika, wskaże dłużnikowi tymczasowe pomieszczenie. Zgodnie z art. 1046 § 5 k.p.c., komornik nie może wstrzymać się z dokonaniem czynności, jeżeli wierzyciel lub dłużnik albo osoba trzecia wskaże pomieszczenie odpowiadające wymogom tymczasowego pomieszczenia.
Z powyższego wynika, iż obowiązek dostarczenia pomieszczenia tymczasowego przez gminę aktualizuje się dopiero w momencie wszczęcia postępowania egzekucyjnego przez wierzyciela. Dostrzega to również powódka, skoro wzywała pozwaną jedynie do złożenia oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego W. S. (k. 14).
Choć jak wyżej wskazano, przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów (…) nie stosuje się do lokali będących w dyspozycji Agencji Mienia Wojskowego, to ustawa ta musi być brana pod uwagę w procesie subsumcji, jeśli chodzi o kwestie zapewnienia pomieszczeń tymczasowych. Jest to bowiem podstawowy akt prawny, jeśli chodzi o tworzenie ich zasobu i przydzielanie osobom uprawnionym (art. 25a-25e). W tym zakresie obowiązuje ona powszechnie, albowiem problematyki tej nie dotyczy wyłączenie z art. 1a (wszak pomieszczenia tymczasowe nie pozostają w dyspozycji powódki.).
Stąd zacytować wypada przepis art. 4 ust. 2a ustawy z 21 czerwca 2001 r., stosownie do którego, w przypadku wykonywania przez komornika obowiązku opróżnienia lokalu, o którym mowa w art. 1046 § 4 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego, gmina wskazuje tymczasowe pomieszczenie, chyba że pomieszczenie odpowiadające wymogom tymczasowego pomieszczenia wskazał wierzyciel lub dłużnik albo osoba trzecia.
Biorąc zatem pod uwagę wspomniane regulacje, dopiero niewskazanie przez gminę pomieszczenia tymczasowego na wniosek komornika po wszczęciu egzekucji zaktualizuje obowiązek odszkodowawczy z art. 417 k.c. Jest to o tyle logiczne, że wcześniej właściwa jednostka samorządu terytorialnego nie ma wiedzy o powstaniu obowiązku ustawowego i nie można przypisać jej zaniechania jako podstawy odpowiedzialności odszkodowawczej.
Tym samym Sąd I instancji prawidłowo uznał, że w realiach sprawy pozwana co do zasady nie odpowiada za szkodę powstałą wskutek niedostarczenia pomieszczenia tymczasowego.
Powyższa konstatacja nie oznacza jednak, iż apelacja powódki w całości podlega oddaleniu. Na kwotę dochodzoną pozwem składają się bowiem dwa elementy, tj. odszkodowanie za opłaty uiszczane na rzecz wspólnoty oraz odszkodowanie za zużycie mediów (k. 21).
Co do pierwszej składowej, ma ona charakter stały w tym sensie, że pozostaje na zasadniczo niezmienionym poziomie i jest naliczana tak długo, jak gmina nie złoży W. S. oferty zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu. Niezależnie zatem ile osób przy ulicy (...) zamieszkuje, powódka jako właściciel lokalu musi stosowne opłaty wspólnocie mieszkaniowej uiszczać. Już tylko z tego powodu brak jest podstaw do pomniejszenia omawianej należności.
Jeśli chodzi o drugą z nich, rację ma Sąd I instancji wywodząc, iż roszczenie odszkodowawcze powódki ogranicza się do połowy wartości mediów zużytych w bezumownie zajmowanym lokalu. Skoro pozwana nie odpowiada za niedostarczenie A. S. pomieszczenia tymczasowego, to on, nie zaś Gmina O., zobligowany jest do zwrotu apelującej poniesionych przez nią wydatków. Wobec rozpoznania sprawy w postępowaniu uproszczonym, dopuszczalne było w tym zakresie zastosowanie normy art. 505 6 § 3 k.p.c., zaś powódka nie przedstawiła żadnych argumentów przemawiających za błędnym jej zastosowaniem.
Reasumując, należne powódce na podstawie art. 417 k.c. odszkodowanie powinno wynosić 1191,72 zł całości opłat za używanie lokalu w okresie lipiec-wrzesień 2023 r. oraz 837,45 zł tytułem połowy wartości zużytych w tym czasie mediów, tj. łącznie 2029,17 zł.
Zasadne były zatem częściowo zarzuty apelacji dotyczące naruszenia prawa materialnego, prowadząc do zmiany zaskarżonego wyroku na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w punkcie 4 przez dodatkowe zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwoty 585,71 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 23 października 2023 r. do dnia zapłaty.
Zmiana orzeczenia co do meritum skutkowała także koniecznością częściowego uwzględnienia zażalenia powódki na orzeczenie o kosztach procesu.
Ostatecznie powódka wygrała proces w 71 %, pozwana w 29 %, zaś ich koszty wynosiły po 900 zł. 71 % z 900 to 639, zaś 29 % z 900 to 261. Różnica wskazanych wartości wynosi 378 zł na korzyść powódki. Stąd na podstawie art. 397 § 3 w zw. z art. 386 § 1, art. 100 zd. 1, art. 99 i art. 98 § 1 1, należało zmienić punkt 2 zaskarżonego wyroku przez zasądzenie ww. kwoty z odsetkami od pozwanej na rzecz powódki.
O kosztach procesu za postępowanie apelacyjne orzeczono po myśli art. 98 § 1 1 w zw. z art. 100 zd. 1, art. 99 i art. 391 § 1 k.p.c., zasądzając od pozwanej dla powódki kwotę 54 zł z odsetkami. Apelację powódki uwzględniono bowiem w 40 %, jej koszty wyniosły 135 zł, zaś pozwana odpowiedzi na apelację nie złożyła.
O kosztach postępowania zażaleniowego nie orzekano, albowiem powódka reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika o ich zasądzenie nie wnosiła, zaś pozwana odpowiedzi na zażalenie nie nadesłała.
SSO Jacek Barczewski