UZASADNIENIE

Pismem z dnia 19 maja 2023 r. K. S. wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z dnia 26 kwietnia 2023 r., znak (...), odmawiającej jej prawa do odsetek od wypłaconego zasiłku chorobowego za okres od dnia 28 września 2019 r. do dnia 30 stycznia 2020 r. i zasiłku macierzyńskiego za okres od dnia 31 stycznia 2020 r. do dnia 28 stycznia 2021 r., zaskarżając ją w całości.

Skarżonej decyzji zarzuciła naruszenie art. 68 ust. 1 pkt 1 lit a, b i pkt 3 w zw. z art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej u.s.u.s.) poprzez brak jego właściwego zastosowania i odmowę zapłaty odsetek za opóźnienie w wypłacie zasiłku chorobowego i zasiłku macierzyńskiego.

W uzasadnieniu odwołania podniesiono, iż wbrew ocenie ZUS w przedmiotowej sprawie nie zachodzą okoliczności wyłączające winę Zakładu. Organ rentowy odmawiając przyznania świadczenia naruszył przepisy prawa materialnego określające przesłanki nabycia prawa do świadczenia pieniężnego z ubezpieczenia społecznego. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 1 grudnia 2020 r. (sygn. akt III UK 518/19), do powstania obowiązku wypłaty odsetek konieczne jest stwierdzenie naruszenia prawa przez organ rentowy prawomocnym wyrokiem sądu zmieniającym decyzję organu rentowego i przyznającym prawo do tego świadczenia. Brak stwierdzenia w wyroku sądu pierwszej lub drugiej instancji odpowiedzialności za nieustalenie prawa do świadczenia w terminie z przyczyny dotyczących organu rentowego, nie pozbawia strony żądania i przyznania prawa do odsetek. Stwierdzić należy, iż w przypisanym terminie do wypłaty zasiłku chorobowego i macierzyńskiego ZUS dysponował materiałem umożliwiającym przyznanie świadczenia, jednakże podważył prawo do zasiłku chorobowego a później zasiłku macierzyńskiego z uwagi na czas podlegania przez ubezpieczoną obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu. Decyzja organu w tym przedmiocie została zmieniona prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 13 grudnia 2021 r. (sygn. akt VI U 735/20), który stwierdził, że ubezpieczona K. S. jako pracownik płatnika składek (...) sp. z o.o. w S. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 1 czerwca 2019 r. z podstawą składek 2 250 zł. Sąd doszedł więc do odmiennych ustaleń niż organ w decyzji kwestionującej prawo odwołującej się do zasiłków w związku z czym ubezpieczonej należą się odsetki od kwoty świadczenia przyznanego wyrokiem sądu, liczone od upływu terminu, w którym organ rentowym winien był wydać prawidłową decyzję uwzględniającą wniosek.

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 21 czerwca 2023 r. (...) Oddział w S. wniósł o oddalenie odwołania w całości. Nadto zażądał zasądzenia od odwołującej się na rzecz organu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie ZUS podniósł, iż wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 13 grudnia 2021 r. (podtrzymany wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 30 listopada 2022 r., sygn. akt III AUa 68/22) przyznający prawo odwołującej się do świadczeń z ubezpieczenia społecznego opierał się na ustaleniach uzyskanych w szczególności z zeznań szeregu przesłuchanych świadków. Na tej bowiem podstawie sąd określił zakres obowiązków zatrudnionych pracowników i ubezpieczonej, ustalając inną niż deklarowaną ostatnio przez płatnika podstawę wymiaru składek K. S.. W sprawie pojawiły się zatem nowe dowody, które miały zasadniczy wpływ na wydanie wyroku o ww. treści, a którymi nie dysponował ZUS w dacie kwestionowania prawa odwołującej się do zasiłku chorobowego i macierzyńskiego. ZUS w wykonaniu wyroku wypłacił ubezpieczonej zasiłki w dniu 8 lutego 2023 r., zatem niemalże natychmiast po wpłynięciu akt z sądu (17 stycznia 2023 r.). Zatem w związku z brakiem opóźnienia za strony organu (prawomocny wyroku sądu stanowił bowiem „ostatnią niezbędną okoliczność” konieczną do ustalenia prawa ubezpieczonej do świadczeń) brak jest podstaw do zapłaty odsetek od wypłaconych zasiłków. Nie sposób bowiem uznać, aby Zakład naruszył termin wypłaty świadczeń na rzecz ubezpieczonej wskazanych w art. 85 ust. 1 u.s.u.s., a jeżeli by przyjąć, że do tego naruszenia doszło to jest to następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności (materiał dowodowy którym dysponował Zakład w dacie wydania decyzji kwestionującej prawo ubezpieczonej do zasiłku chorobowego i macierzyńskiego odbiega od dowodów przeprowadzonych przed sądem zmieniającym decyzje).

Pismem z dnia 8 grudnia 2023 r. odwołująca się w wykonaniu zobowiązania sądu wskazała, że domaga się naliczenia odsetek za opóźnienie w wypłacie świadczeń:

1) zasiłku chorobowego - od dnia 31.01.2020 r. do dnia 07.02.2023 r.;

2) zasiłku macierzyńskiego - od dnia 02.03.2020 r. do dnia 07.02.2023 r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 9 kwietnia 2020 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. ustalił, że K. S. jako pracownik u płatnika składek (...) sp. z o.o. nie podlega: obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu, wypadkowemu od 1 czerwca 2019 r.

W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, iż analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do uznania, że zawarta pomiędzy K. S. a (...) sp. z o.o. umowa o pracę miała charakter pozorny. Niezależnie od powyższego organ zakwestionował przyznanie przez pracodawcę ubezpieczonej wynagrodzenia w wysokości 5 700 zł brutto miesięcznie (stanowiącego podstawę wymiaru składek do ZUS). Organ zwrócił uwagę na fakt, iż zakres obowiązków wymienionej na stanowisku pracownika administracji w (...) sp. z o.o. nieznacznie różnił się od zakresu obowiązków wykonywanych na stanowisku dyrektora administracji w dziale księgowości (...) sp. z o.o. oraz okoliczność, iż płatnik składek zakończył działalność we wrześniu 2019 r., zatem zaledwie po kilku dniach od przedłożenia przez odwołującą się zwolnienia lekarskiego.

Odwołanie od powyżej decyzji wywiodła K. S. zaskarżając ją w całości.

Dowód:

- decyzja (...) Oddział w S. z dnia 9 kwietnia 2020 r. (akta ZUS, k. 61-63);

- odwołanie z dnia 8 maja 2020 r. (akta VI U 735/20, k. 3-7).

Decyzją z dnia 26 maja 2020 r. (znak (...) - (...)) (...) Oddział w S. zawiesił postępowanie w sprawie ustalenia prawa K. S. do wypłaty zasiłku chorobowego od dnia 28 września 2019 r. do dnia 30 stycznia 2020 r. i zasiłku macierzyńskiego od dnia 31 stycznia 2020 r. do dnia 28 stycznia 2021 r. do czasu zakończenia postępowania w Sądzie Okręgowym w Szczecinie (sygn. akt VI U 735/20) zainicjowanego z odwołania wymienionej względem decyzji ZUS z dnia 9 kwietnia 2020 r. nr (...).

Dowód: decyzja (...) Oddział w S. z dnia 26 maja 2020 r. (akta ZUS).

Wyrokiem z dnia 13 grudnia 2021 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie (sygn. akt VI U 735/20) zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego i stwierdził, że K. S. jako pracownik u płatnika składek (...) sp. z o.o. w S. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu, wypadkowemu od 1 czerwca 2019 r. z podstawą wymiaru składek 2 250 zł. W pozostałym zakresie oddalając odwołanie.

W uzasadnieniu wyroku sąd wskazał, iż w świetle materiału dowodowego niewątpliwym jest, że K. S. została zatrudniona przez (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. od dnia 1 czerwca 2019 r. w pełnym wymiarze czasu pracy i faktycznie w takim wymiarze czasu pracy świadczyła pracę na rzecz pracodawcy. Realizowanie stosunku pracy na podstawie umowy o pracę znajduje potwierdzenie w dowodach z dokumentów w postaci orzeczenia o zdolności do pracy, potwierdzenia odbycia szkolenia z zakresu BHP, zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych oraz list płac. Ustalenia faktyczne w przedmiocie realnego świadczenia pracy przez odwołującą się znajdują również potwierdzenie w zeznaniach świadków B. B., P. G. i P. M..

W dalszej kolejności sąd wskazał, że o ile ubezpieczona faktycznie świadczyła pracę na rzecz (...) sp. z. o.o. to zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie dawał podstaw do przyjęcia, iż nastąpiło faktyczne rozszerzenie obowiązków ubezpieczonej związanych z powierzeniem jej stanowiska dyrektora administracji. Przeciwnie z zeznań świadka B. B. wprost wynika, iż w obu spółkach ubezpieczona wykonywała te same obowiązki. Zważywszy zatem, iż ubezpieczona wykonywała tą samą – co w trakcie zatrudnienia na stanowisku pracownika administracji w (...) sp. z o.o. w S. - pracę to zwiększenie jej zarobków do kwoty 5 700 zł nie znajduje jakiegokolwiek uzasadnienia. W ocenie sądu w niniejszej sprawie należało uznać, że adekwatnym wynagrodzeniem ubezpieczonej od 1 czerwca 2019 r. jest kwota, którą dotychczas ona otrzymywała w spółce (...) tj. 2 250 zł.

Wyrokiem z dnia 30 listopada 2022 r. wydanym na posiedzeniu niejawnym Sąd Apelacyjny w Szczecinie (sygn. akt III AUa 68/22) oddalił apelację K. S. od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie. Odpis wyroku został doręczony pełnomocnikowi (...) Oddział w S. w dniu 2 grudnia 2022 r.

Dowód:

- wyrok SO w Szczecinie z dnia 13 grudnia 2021 r. (akta VI U 735/20, k. 116, 121-128);

- wyrok SA w Szczecinie z dnia 30 listopada 2022 r. (akta VI U 735/20, k. 149);

- dowód doręczenia (akta VI U 735/20, k. 154).

Celem wykonania wyroku Sąd Okręgowego organ rentowym podjął postępowanie w sprawie ustalenia prawa K. S. do wypłaty zasiłku chorobowego od dnia 28 września 2019 r. do dnia 30 stycznia 2020 r. i zasiłku macierzyńskiego od dnia 31 stycznia 2020 r. do dnia 28 stycznia 2021 r. Następnie dokonał wypłaty na rzecz odwołującej się świadczenia w wysokości 26 660,36 zł z tytułu ww. zasiłków. Ustalając wysokość należnych zasiłków (...) Oddział w S. bazował na podstawie wymiaru składek opiewającej na 2 250 zł (adekwatne wynagrodzenie odwołującej się z tytułu stosunku pracy z (...) sp. z. o.o. ustalone przez Sąd Okręgowy w Szczecinie).

Bezsporne a nadto dowód: decyzja (...) Oddział w S. z dnia 26 kwietnia 2023 r. (akta ZUS).

Pismem z dnia 16 lutego 2023 r. pełnomocnik K. S. wezwał (...) Oddział w S. do zapłaty odsetek od wypłaconego świadczenia z tytułu zasiłku chorobowego i macierzyńskiego.

Dowód: pismo z dnia 16 lutego 2023 r. (akta ZUS).

Decyzją z dnia 26 kwietnia 2023 r. (...) Oddział w S. (znak: 390000/CW/00574432) odmówił K. S. prawa do odsetek od wypłaconego zasiłku chorobowego za okres od dnia 28 września 2019 r. do dnia 30 stycznia 2020 r. i zasiłku macierzyńskiego od dnia 31 stycznia 2020 r. do dnia 28 stycznia 2021 r.

W uzasadnieniu decyzji wskazano, iż ZUS po otrzymaniu akt sprawy z sądu (17 stycznia 2023 r.) bez zbędnej zwłoki w dniu 8 lutego 2023 r. dokonał wypłaty zasiłku chorobowego i zasiłku macierzyńskiego na rzecz odwołującej się, co wyklucza zasadność roszczenia odsetkowego.

Dowód: decyzja (...) Oddział w S. z dnia 26 kwietnia 2023 r. (akta ZUS).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie dowód z dokumentów, które w przeważającej większości miały charakter urzędowy (decyzje, wyroki sądów). Sąd uznał zebrane w sprawie dowody w całości za wiarygodne ze względu na to, iż zostały wydane przez ściśle uprawnione do tego podmioty w ramach ich kompetencji. Autentyczność poszczególnych dokumentów nie była kwestionowana przez strony postępowania.

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie zasługiwało w zdecydowanej większości na oddalenie. Zaskarżona decyzja została zmieniona jedynie co do prawa do odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 2 stycznia 2023 r. do dnia 7 lutego 2023 r. od wypłaconego zasiłku chorobowego za okres od dnia 28 września 2019 r. do dnia 30 stycznia 2020 r. i zasiłku macierzyńskiego za okres od dnia 31 stycznia 2020 r. do dnia 28 stycznia
2021 r.

Podstawą materialnoprawną zarzutów odwołania stanowiły art. 68 ust. 1 pkt 1 lit a, b i pkt 3 w zw. z art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2022 r., poz. 1009 z późn. zm.), dalej „u.s.u.s”. W ocenie odwołującej się organ w zaskarżonej decyzji naruszył ww. przepisy poprzez brak ich właściwego zastosowania i odmowę wypłaty odsetek za opóźnienie w wypłacie zasiłku chorobowego i zasiłku macierzyńskiego. Zdaniem odwołującej się prawidłowe działanie organ winno sprowadzać się do przyznania jej prawa od odsetek ustawowych za opóźnienie w wypłacie zasiłku chorobowego za okres od dnia 31 stycznia 2020 r. do dnia 7 lutego 2023 r. oraz zasiłku macierzyńskiego za okres od dnia 2 marca 2020 r. do dnia 7 lutego 2023 r. Odwołująca się wskazała, że od dnia 26 sierpnia 2019 r. stała się niezdolna do pracy i rozpoczęła korzystanie ze zwolnień lekarskich, na których przebywała nieprzerwanie do dnia 30 stycznia 2020 r. Do dnia 28 września 2019 r. pracodawca wypłacał wynagrodzenie chorobowe odwołującej się. Wskazała, że jeżeli okres niezdolności pracownika do pracy trwa dłużej niż 33 dni, wypłatę przejmuje ZUS i pracownik od 34 dnia niezdolności do pracy otrzymuje zasiłek chorobowy. ZUS był zatem obowiązany do wypłaty zasiłku chorobowego od dnia 29 września 2019 r. Wobec czego odwołującej się należą się odsetki od 30 września 2019 r. do dnia 7 lutego 2023 r. Co się zaś tyczy odsetek od zasiłku macierzyńskiego to odwołująca się wskazała, że dnia (...) urodziła dziecko oraz wystąpiła z wnioskiem do ZUS o wypłatę zasiłku macierzyńskiego i rodzicielskiego za okres od 31 stycznia 2020 r. do dnia 28 stycznia 2021 r. Co do zasady wypłata zasiłku macierzyńskiego przez ZUS winna nastąpić niezwłocznie, nie później niż w terminie 30 dni od daty złożenia dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień do zasiłku. Wobec czego odwołująca się domagała się naliczenia odsetek od wypłaconego zasiłku macierzyńskiego od 2 marca 2020 r. do dnia poprzedzającego wypłatę zasiłków, tj. 7 lutego 2023 r.

W ocenie sądu, zarzuty odwołującej się w przeważającej części są bezzasadne. Za zasadne uznano jedynie prawo do odsetek od dnia 2 stycznia 2023 r. do dnia 7 lutego 2023 r., o czym w dalszej części uzasadnienia.

Zgodnie z art. 85 ust. 1 u.s.u.s. jeżeli Zakład - w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności. W judykaturze wskazuje się, iż dla powstania obowiązku wypłaty odsetek w rozumieniu art. 85 ust. 1 u.s.u.s. konieczne jest stwierdzenie naruszenia prawa przez organ rentowy prawomocnym wyrokiem sądu zmieniającym decyzję organu rentowego i przyznającym prawo do tego świadczenia (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2004 r., sygn. akt II UK 485/03 i z dnia 25 stycznia 2005 r., sygn. akt I UK 159/04).

Terminy wypłaty świadczeń z zasiłku chorobowego i macierzyńskiego reguluje art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, dalej „ustawa zasiłkowa”. Zgodnie z ww. przepisem Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca zasiłki na bieżąco po stwierdzeniu uprawnień. Zasiłki te wypłaca się nie później jednak niż w ciągu 30 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do ustalenia prawa do zasiłku. Przez wyjaśnienie ostatniej okoliczności niezbędnej do ustalenia prawa do zasiłku należy rozumieć zebrania w toku postępowania wyjaśniającego lub w wyniku prawomocnie zakończonego postępowania przed sądem ubezpieczeń społecznych wszelkich informacji i dowodów niezbędnych do ustalenia prawa do zasiłków, ich wysokości, podstawy wymiaru oraz do ich wypłat.

Przekładając powyższe na stan sprawy należy uznać, iż w realiach sprawy wyjaśnienie ostatniej okoliczności niezbędnej do ustalenia prawa do zasiłku chorobowego i macierzyńskiego na rzecz odwołującej się nastąpiło 2 grudnia 2022 r., tj. z dniem doręczenia pełnomocnikowi ZUS odpisu wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 30 listopada 2022 r. wydanego na posiedzeniu niejawnym (sygn. akt III AUa 68/22). Wymieniony wyrokiem sąd odwoławczy oddalił apelację K. S. od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 13 grudnia 2021 r. (sygn. akt VI U 735/20) prowadzącego do jego uprawomocnienia się. W tej dacie doszło więc do prawomocnego ustalenia, iż K. S. jako pracownik u płatnika składek (...) sp. z o.o. w S. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu, wypadkowemu od 1 czerwca 2019 r. z podstawą wymiaru składek 2 250 zł, co stanowiło podstawę do wypłaty na jej rzecz zasiłku chorobowego za okres od dnia 28 września 2019 r. do dnia 30 stycznia 2020 r. i zasiłku macierzyńskiego za okres od dnia 31 stycznia 2020 r. do dnia 28 stycznia 2021 r.

W ocenie sądu, zarzuty odwołującej się sprowadzające się do stwierdzenia, iż (...) Oddział w S. najpóźniej w dniach 30 stycznia 2020 r. (zasiłek chorobowy) i 1 marca 2020 r. (zasiłek macierzyński) winien dokonać wypłaty zasiłków na rzecz K. S. są bezpodstawne. Należy wskazać, iż ustalenie prawa do zasiłków odwołującej się w datach wskazanych ww. zarzutach nie było możliwe ze względu na wydanie przez (...) Oddział w S. w dniu 9 kwietnia 2020 r. decyzji nr (...), na mocy której ZUS stwierdził, że K. S. jako pracownik u płatnika składek (...) sp. z o.o. nie podlega: obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu, wypadkowemu od 1 czerwca 2019 r. W ocenie sądu, materiał dowodowy zgromadzony przez ZUS w toku kontroli w dacie wydania ww. decyzji dawał podstawy do wyłączenia odwołującej się z systemu ubezpieczeń społecznych oraz niezależnie od powyższego podważenia podstawy wymiaru składek do ubezpieczeń społecznych na poziomie 5 700 zł. Ostatecznie ustalenia ZUS w tym zakresie zostały skorygowane prawomocny wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 13 grudnia 2021 r., który co prawda zmienił zaskarżoną decyzję ZUS włączając odwołująca się do systemu ubezpieczeń społecznych (ze względu na nowe dowody ze źródeł osobowych i dokumentów, którymi nie dysponował ZUS w dacie wydania decyzji), jednakże równocześnie przyznał rację ZUS w zakresie zakwestionowania podstawy wymiaru składek na poziomie 5 700 zł brutto (sąd uznał za adekwatne wynagrodzenia odwołującej się na poziomie 2 250 zł). W tym stanie rzeczy należy uznać, iż wyjaśnienie ostatniej okoliczności koniecznej do ustalania prawa do zasiłków nastąpiło z datą doręczenie pełnomocnik ZUS wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie, który oddalił apelację od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie, prowadząc do jego uprawomocnienia się (przez ten czas postępowanie administracyjne w przedmiocie wypłaty zasiłku chorobowego i macierzyńskiego pozostawało zawieszone). Z tą bowiem datą w oparciu o prawomocne orzeczenie sądu zostały ustalone przez Zakład przesłanki do wypłaty zasiłków na rzecz odwołującej się. Należy przypomnieć, że przesłankę wypłaty zasiłku chorobowego i macierzyńskiego stanowi nie tylko fakt podlegania ubezpieczenie społecznym z tytułu stosunku pracy (co błędnie zakwalifikował ZUS w decyzji z dnia 9 kwietnia 2020 r.), ale również prawidłowa podstawa wymiaru składek, która rzutuje na wysokość świadczeń z zasiłku chorobowego i macierzyńskiego, a która okazała się zawyżona przez K. S.. Nie sposób więc uznać, jak twierdzi odwołująca się, iż już w datach 30 stycznia 2020 r. (zasiłek chorobowy) i 1 marca 2020 r. (zasiłek macierzyński) były znane wszystkie okoliczności konieczne do ustalania prawa do zasiłków, skoro dopiero z datą doręczenie wyroku Sąd Apelacyjnego w Szczecinie pełnomocnikowi ZUS zostały ustalone prawomocnie podstawy wymiaru składek, determinujące wysokość świadczeń z zasiłku chorobowego i macierzyńskiego. Ustalenie tych okoliczności dopiero z ww. chwilą nastąpiło w następstwie okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności (zawyżenia podstawy wymiaru składek przez odwołując się do kwoty 5 700 zł z kwoty 2 250 zł, co słusznie zidentyfikował ZUS w decyzji z dnia 9 kwietnia 2020 r. a następnie prawomocnie przesądził Sąd Okręgowy w Szczecinie w wyroku z dnia 13 grudnia 2021 r.).

W tym miejscu należy dodatkowo wskazać, iż Sąd Okręgowy w Szczecinie w wymienionym wyroku nie dopatrzył się stwierdzenia naruszenia prawa przez organ rentowy w przedmiocie stwierdzenia braku podlegania przez K. S. ubezpieczeniom społecznym z tytułu stosunku pracy z (...) sp. z o.o., co w świetle orzecznictwa samo w sobie wyklucza prawo do odsetek przypadających przed upływem 30 dni od dnia doręczenia pełnomocnikowi ZUS wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie. Dokładna analiza uzasadniania wyroku Sądu Okręgowego, która na podstawie art. 365 § 1 k.p.c., wiąże sąd w niniejszym postępowaniu, a którą sąd w całości podziela, prowadzi do stwierdzenia, iż sąd dokonał zmiany decyzji poprzez stwierdzenie, iż odwołująca się podlega ubezpieczeniom społecznym ze stosunku pracy w związku z przeprowadzeniem dowodów ze źródeł osobowych, które nie były znane organowi na etapie postępowania administracyjnego. Mowa tutaj w szczególności o zeznaniach świadków B. B., P. G. i P. M..

Skoro więc do wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do ustalenia prawa do zasiłków doszło 2 grudnia 2022 r., tj. z dniem doręczenia pełnomocnikowi ZUS wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie (mimo, iż wyrok był prawomocny z datą wydania to ze względu na fakt jego wydania na posiedzeniu niejawnym był znany organowi rentowemu dopiero z datą doręczenia), to (...) Oddział w S. zgodnie z art. 64 ust. 1 ustawy o zasiłku chorobowym i macierzyńskim winien dokonać wypłaty świadczeń do 1 stycznia 2023 r. (upływ 30 dni). Wypłata nastąpiła jednakże dopiero 8 lutego 2023 r. W tym stanie rzeczy odwołującej się w oparciu o art. 85 ust. 1 u.s.u.s. należą się odsetki ustawowe za opóźnienie (o których mowa w art. 481 k.c.) od dnia 2 stycznia 2023 r. do dnia 7 lutego 2023 r. od wypłaconego zasiłku chorobowego za okres od dnia 28 września 2019 r. do dnia 30 stycznia 2020 r. i zasiłku macierzyńskiego za okres od dnia 31 stycznia 2020 r. do dnia 28 stycznia 2021 r. W tej materii sąd nie podzielił zarzutów ZUS, iż termin 30 dniowy od ustalenia ostatniej okoliczności winien zostać liczony do daty zwrotu akt z sądu (tj. od 17 stycznia 2023 r.). W ocenie sądu, okoliczności te są irrelewantne w realiach sprawy. Fakt, iż akta zostały zwrócone z sądu dopiero 17 stycznia 2023 r. nie wyłącza odpowiedzialności ZUS za niedochowania terminu wypłaty zasiłków na rzecz odwołującej się do dnia 1 stycznia 2023 r. W ocenie sądu, ZUS jako jednostka publiczna do której ustawowych zadań należy wypłata świadczeń z ubezpieczeń społecznych winna prowadzić akta zastępcze w sytuacji przekazania akt głównych do sądu w związku z toczącymi się postępowaniami. Okoliczności, iż ZUS w realiach sprawy tego zaniechał oczekując na zwrot akt głównych celem wypłaty świadczeń z tytułu zasiłku chorobowego i macierzyńskiego na rzecz odwołujące się stanowi zawinienie ze strony ZUS (jest to okoliczność za którą ZUS ponosi odpowiedzialność w rozumieniu art. 85 ust. 1 u.s.u.s.) i nie może rzutować negatywnie na prawa odwołującej się.

Z tych względów sąd w punkcie pierwszym wyroku zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z dnia 26 kwietnia 2023 r., znak (...), w ten sposób, że przyznał odwołujące się K. S. prawo do odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 2 stycznia 2023 r. do dnia 7 lutego 2023 r. od wypłaconego zasiłku chorobowego za okres od dnia 28 września 2019 r. do dnia 30 stycznia 2020 r. i zasiłku macierzyńskiego za okres od dnia 31 stycznia 2020 r. do dnia 28 stycznia 2021 r. Natomiast w punkcie drugim wyroku oddalił odwołanie w pozostałym zakresie.

W punkcie trzecim wyroku orzeczono o kosztach procesu. Podstawę rozstrzygnięcia sądu w tej materii stanowił art. 100 k.p.c. Zgodnie z wskazanym przepisem w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. W realiach sprawy odwołująca się wygrała proces jedynie częściowo. Z dochodzonego około 3-letniego okresu odsetkowego w stosunku do poszczególnych świadczeń z ubezpieczenia społecznego, wyrokiem sądu decyzję zmieniono wyłącznie w zakresie około 1 miesiąca. ZUS wnoszący o oddalenia odwołania w całości uległ więc jedynie tylko do nieznacznej części swojego żądania w rozumieniu art. 100 zd. 1 k.p.c. Sąd znosząc wzajemnie koszty procesu zważył na charakter roszczeń z ubezpieczenia społecznego, które w istocie sprowadzając się do dochodzenia świadczeń socjalnych od państwa z tytułu choroby i macierzyństwa, które w procesie reprezentuje powołany do tego podmiot publiczny w postaci Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Przeciwne stanowisko stanowiłby nadmierną limitację konstytucyjnego prawa do sądu (ze względu na konieczność pokrywania kosztów procesu) w tak ważkiej materii jaką są kwestie kontroli decyzji w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE