Sygnatura akt IX U 519/18
Decyzją z dnia 8 maja 2018 r., nr (...), (...) w O. odmówił S. O. (1) prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby (...)warunkowanego schorzeniami ujawnionymi w trakcie służby pełnionej w Jednostce (...) w B.: neurastenią (nerwicy) oraz reakcją depresyjno - dysforyczną. Organ stanął na stanowisku, że stwierdzona u wnioskodawcy neurastania, powodująca jego niezdolność do zawodowej służby (...) nie może stanowić podstawy odszkodowania, bowiem nie jest ujęta w wykazie chorób pozostających w związku ze służbą (...)określonych w przepisach wykonawczych określających zasady przyznawania świadczeń odszkodowawczych. Fakt, iż schorzenie to jest wymienione w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra (...) wydanego do celów emerytalno - rentowych, na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 20 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym (...)oraz ich rodzin pozostaje bez związku z przedmiotem postępowania odszkodowawczego. Organ wskazał nadto, że rozpoznane u ubezpieczonego dolegliwości określone jako reakcja depresyjno – dysforyczna nie pozostaje w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby (...), stąd też i to schorzenie nie daje podstaw do przyznania odszkodowania.
S. O. (1) wniósł odwołanie od powyższej decyzji argumentując, że jest ona jednostronna i krzywdząca. Podniósł, że zarówno uszkodzenie słuchu jak i nerwica pozostają w bezpośrednim związku z wypadkiem, któremu uległ w dniu 15 września 2003 r. gdy podczas ćwiczeń na poligonie doznał urazu słuchu rzucając granatem. Podkreślił, że utrata słuchu, szumy uszne, nadwrażliwość słuchowa, problemy z błędnikiem w konsekwencji spowodowały powstanie nerwicy, a wszystko powyższe uzasadnia przyznanie w związku z powstałym uszczerbkiem na zdrowiu.
Organ w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania. W uzasadnieniu stanowiska organ rentowy przedstawił argumentację analogiczną do zaprezentowanej w zaskarżonym orzeczeniu.
Decyzją nr (...) z dnia 22 maja 2020 r. (...) zwiększył jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku pozostającego w związku z pełnieniem czynnej służby (...) z tytułu wypadku w dniu 15 września 2003 r. w kwocie 14.755 zł. Decyzja nie została zaskarżona przez ubezpieczonego, jest ostateczna i nie jest przedmiotem postępowania (k. 133, k. 171).
Sąd ustalił następujący stan faktyczny.
S. O. (1) pełnił służbę w (...)od sierpnia 1998 r. Od 10 października 2001 r. zajmował stanowisko starszego (...) w (...).
Niesporne , nadto dowód: wyciąg z rozkazu personalnego – k. 85 akt personalnych ubezpieczonego, świadectwo służby – k. 173 akt personalnych ubezpieczonego.
W dniu 15 września 2003 r. S. O. (1) uległ podczas ćwiczeń(...) wypadkowi. Po wykonaniu rzutu granatem bojowym (...) na odległość 22,5 m uklęknął w okopie – wstając poczuł szum i dzwonienie w uszach. Wskutek powyższego, S. O. (1) doznał urazu akustycznego.
Niesporne , nadto dowód: protokół powypadkowy – nienumerowana karta akt rentowych organu, przesłuchanie ubezpieczonego – k. 171-172.
Po okresie wypadku z 15 września 2003 r. S. O. (1) został skierowany do prowadzenia szkolenia młodego rocznika (...). W trakcie szkolenia organizowane są zajęcia począwszy od szkolenia (...) z wykorzystaniem środków bojowych i pozoracji pola walki, po służby, musztrę. Z powyższymi zadaniami wiąże się również hałas, szczególnie w budynku (...) - na korytarzach, w izbach występuje jest pogłos. S. O. (1) uczestniczył w tych zajęciach, został wyznaczony również pozorantem z wykorzystaniem środków pozoracji pola walki.
Dowód : przesłuchanie ubezpieczonego – k. 171-172.
Od doznanego wypadku do zwolnienia z obowiązków służbowych w latach 2003r. do 2005 r. S. O. (1) był na służbie niespełna 16 tygodni. S. O. (1) w dniach od 18 do 21 września 2003 r. korzystał z urlopu okolicznościowego w celu odwiedzenia rodziny. W dniach 22-29 września 2003 r. przebywał na oddziale laryngologii. Niezdolny do wykonywania obowiązków służbowych pozostawał nieprzerwanie do 7 października 2003 r. W dniu 20 października 2003 r. S. O. (1) otrzymał od dowódcy polecenie wyjazdu do O. w celu przewozu na rozprawę sądową. Od 27 października do 4 listopada 2003 r. u S. O. (1) wystąpiła niezdolność do wykonywania obowiązków służbowych. Ponownie niezdolny do wykonywania obowiązków służbowych był on od 1 grudnia 2003 r. do 19 kwietnia 2004 r. W dniu 12, 17 i 21 maja 2004 r. S. O. (1) otrzymał od dowódcy polecenie wyjazdu do O. na (...) Komisję Lekarską. Po weekendzie (22-23.05.2004r.) S. O. (1) wykorzystał od 24 do 28 maja 2004 r. urlop okolicznościowy w celu odwiedzenia rodziny. Po powrocie do służby (29-30.05.2004 r. weekend) w dniu 31 maja 2004 r. S. O. (1) otrzymał od dowódcy polecenie wyjazdu do O. na (...) Komisję Lekarską. Od 1 czerwca do 7 lipca 2004 r. korzystał z urlopu wypoczynkowego. Następnie, począwszy od 19 lipca 2004 r. do 9 września 2004 r. S. O. (1) był niezdolny do wykonywania obowiązków służbowych. Kolejna niezdolność do służby wystąpiła od 31 października 2004 r. do 8 maja 2005 r. Ubezpieczony 9 maja 2005 r. stanął na (...) Komisji Lekarskiej. Od 10 maja 2005 r. do 8 lipca 2005 r. S. O. (1) był niezdolny do wykonywania obowiązków służbowych. Z dniem 12 lipca 2005 r. S. O. (1) został zwolniony z wykonywania obowiązków służbowych.
Dowód : rozkazy dzienne – k. 338-379.
(...) Komisja Lekarska w O. 16 kwietnia 2004 r. uznała S. O. (2) za trwale niezdolnego do zawodowej służby (...), zaliczając go do trzeciej grupy inwalidów w związku ze służbą (...) w następstwie wypadku. Wskutek odwołania ubezpieczonego od powyższego rozstrzygnięcia, (...) Komisja Lekarska w W. uznała S. O. (1) za zdolnego do pełnienia zawodowej służby(...) w kategorii(...).
Dowód : zawiadomienie – k. 53 akt personalnych ubezpieczonego, orzeczenie (...) w Warszawie nr(...) w sprawie zdolności do czynnej służby (...)– k. 135.
Decyzją Nr (...) z dnia 16 lutego 2005 r. (...) w O. przyznał i wypłacił z tego tytułu jednorazowe odszkodowanie pieniężne w kwocie 5.614 zł, za 15% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu powodowanego pourazowym obustronnym osłabieniem słuchu.
Niesporne .
Orzeczeniem z dnia 29 czerwca 2005 r. (...)Komisja Lekarska w O. uznała S. O. (1) za niezdolnego do pełnienia zawodowej służby (...)
Niesporne , nadto dowód: orzeczenie (...) w O. z dnia 29 czerwca 2005 r. nr (...) – k. 77 akt personalnych ubezpieczonego .
Wskutek ustalenia niezdolności do służby, S. O. (1) został zwolniony z zawodowej służby (...) i przeniesiony w stan spoczynku.
Niesporne , nadto dowód: rozkaz personalny nr (...) (...) – k. 159 akt personalnych ubezpieczonego, świadectwo służby – k. 173 akt personalnych ubezpieczonego.
W dniu 28 lutego 2018 r. S. O. (1) złożył wniosek o przyznanie jednorazowego odszkodowania z tytułu schorzeń powstałych ze szczególnymi warunkami służby (...) – uszkodzenia słuchu oraz nerwicy. Wskazał, że uczestnicząc w zajęciach ze szkolenia (...), które odbyły się 15 września 2003 r. był on narażony gwałtowne nasilenia hałasu powodowanego kolejnymi wybuchami granatów rzucanych przez uczestników szkolenia. S. O. (1) do wniosku dołączył kserokopię dokumentacji leczniczej uszkodzenia słuchu, zaburzeń nerwicowych związanych ze stresem.
Po analizie wniosku ubezpieczonego, organ wszczął dwa odrębne postępowania : pierwsze w sprawie przyznania jednorazowego odszkodowania z tytułu pogorszenia się stanu zdrowia po wypadku z 2003 r., drugie zaś o przyznanie odszkodowania z tytułu choroby nabytej w związku z pełnieniem służby (nerwicy). Oceniając złożony wniosek organ przyjął, że jest wniosek ubezpieczonego jest w istocie wnioskiem o zwiększenie jednorazowego odszkodowania w związku z pogorszeniem się stanu zdrowia, będącego następstwem wypadku z 2003 r., uwzględniając, iż dołączona do wniosku dokumentacja medyczna potwierdzała zmiany w stanie zdrowia, będącego konsekwencją doznanego wcześniej wypadku. Jednocześnie mając na względzie, iż wskazane schorzenia psychiatryczne, nie były przedmiotem jakiegokolwiek wcześniej prowadzonego postępowania odszkodowawczego, doprowadziło organ do przekonania, iż należy je wydzielić do odrębnego postępowania odszkodowawczego.
Dowód : wniosek ubezpieczonego z 28 lutego 2018 r., notatka służbowa – nienumerowane karty akt rentowych organu.
Decyzją z dnia 22 maja 2020 r., nr (...), (...) w O. zwiększył jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku pozostającego w związku z pełnieniem czynnej służby (...), któremu uległ S. O. (1) w dniu 15 września 2003 r. które przyznano w kwocie 14.755 zł. Komisja lekarska badająca ubezpieczonego na potrzeby tego postępowania ustaliła, iż długotrwały uszczerbek na zdrowiu S. O. (1), będący następstwem wypadku, który był podstawą przyznania jednorazowego odszkodowania pieniężnego po raz pierwszy, uległ zwiększeniu o 15 % i wynosi aktualnie 30%. Jednocześnie Komisja ustaliła, iż uszczerbek ten uległ zwiększeniu o więcej niż 10 punktów procentowych w ciągu 3 lat od daty wypadku, tj. do dnia 15 września 2006 r.
Decyzja ta nie została zaskarżona przez ubezpieczonego – stała się ostateczna i prawomocna.
Niesporne , nadto dowód: decyzja z dnia 22 maja 2020 r., nr (...) (...) w O. – k. 133.
U S. O. (1) rozpoznaje się niewielki niedosłuch czuciowo – nerwowy z przewlekłymi szumami powstały wskutek wypadku z dnia 15 września 2003 r. Powstały ubytek w słuchu jest relatywnie niewielki. Dolegliwości narządu słuchu u ubezpieczonego nie powstały wskutek występowania narażenia na działanie hałasu przekraczającego dopuszczalne normy.
Dowód : opinia biegłej sądowej z zakresu otolaryngologii E. B. – k. 226-227 wraz z opinią uzupełniającą – k. 283-284.
S. O. (1) cierpi na zaburzenia adaptacyjne o charakterze nerwicowym, które były związane z czynnikami stresowymi związanymi z dolegliwościami po urazie akustycznym z dnia 15 września 2003 r. oraz atmosferą pracy w jednostce po tym zdarzeniu. Zaburzenia adaptacyjne nie należą do zaburzeń o charakterze psychozy reaktywnej opornej na leczenie.
Dowód : opinia biegłego sądowego z zakresu psychiatrii J. K. – k. 249-261 wraz z opinią uzupełniającą – k. 296-297.
Sąd, zważył co następuje.
Odwołanie podlegało oddaleniu.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił bądź jako bezsporny, bądź na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, których prawdziwości ani rzetelności ich sporządzenia nie kwestionowała żadna ze stron. Oceniając zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania wiarygodności i mocy dowodowej dokumentów urzędowych i prywatnych powołanych w ustaleniach stanu faktycznego. Sąd odmówił mocy dowodowej złożonej przez stronę odwołującą karcie oceny ryzyka zawodowego obowiązującego na stanowisku technika(...) – dokument ten nosi datę 2012 r., sporządzono go przeszło 7 lat później licząc od zwolnienia ze służby ubezpieczonego. Z tego względu zawarte w dokumencie informacje pozostawały niemiarodajne dla poczynienia ustaleń faktycznych w sprawie. Istotnych ustaleń dokonano natomiast w oparciu o zeznania ubezpieczonego, którym Sąd dał wiarę, z uwagi na to, że były to zeznania spójne i logiczne. Sąd wziął pod uwagę to, iż niewątpliwie jako strona postępowania odwołujący miał interes w tym, aby fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy przedstawiać w korzystnym dla siebie świetle, jednakże Sąd nie dostrzegł w jego zeznaniach takiego celowego zniekształcania rzeczywistości. Jego zeznania korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym, w oparciu o który ustalono stan faktyczny. Wobec powyższego Sąd przyjął, iż odpowiadają one prawdzie i mogą stanowić w pełni podstawę czynionych w sprawie ustaleń faktycznych. Sąd rozstrzygając spór między stronami oparł się ponadto na opiniach biegłych sądowych z zakresu laryngologii E. B. oraz J. K.. Oceniając opinie biegłych Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania zawartych w ich treści wniosków, opinie te były bowiem rzetelne oraz w sposób wyczerpujący objaśniające budzące wątpliwości kwestie. Opinie te w pełni odnosiły się do zagadnień będących ich przedmiotem, wnioski biegłych nie budzą przy tym wątpliwości w świetle zasad wiedzy oraz doświadczenia życiowego, a jednocześnie opinie zostały sporządzone w sposób umożliwiający prześledzenie - z punktu widzenia zasad wiedzy, doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania - analizy przez biegłych zagadnień będących ich przedmiotem.
Podstawę prawną roszczeń powoda stanowił art. 2 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą (...) (Dz.U.2017.1950). Dla porządku należy wskazać, że mimo iż ustawa z dnia 11 kwietnia 2003 r. o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą (...) została derogowana na mocy art. 823 pkt 11 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz.U.2022.655), przywołane regulacje znalazły zastosowanie w niniejszej sprawie wobec brzmienia przepisów przejściowych, które nakazywały do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny stosować przepisy dotychczasowe (art. 819).
Zgodnie z przywołanym przepisem art. 2 ustawy, (...), który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku pozostającego wskutek choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby (...) przysługują świadczenia odszkodowawcze określone w ustawie. (...), który wskutek wypadku albo choroby doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, przysługuje jednorazowe odszkodowanie. Uszczerbek na zdrowiu uważa się za stały - jeżeli powoduje upośledzenie czynności organizmu nierokujące poprawy, bądź długotrwały - jeżeli powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający sześć miesięcy, mogące ulec poprawie. W myśl art. 15 ust. 1 pkt 2 cytowanej ustawy, jednorazowe odszkodowanie przysługuje (...), jeżeli doznał on uszczerbku na zdrowiu wskutek choroby nie później niż w ciągu trzech lat od dnia zwolnienia z czynnej służby (...). Zwiększenie jednorazowego odszkodowania przysługuje, jeżeli zmiany w stanie zdrowia (...) uzasadniające zwiększenie odszkodowania nastąpiły w powyższym, trzyletnim terminie.
Wykaz chorób pozostających w związku z służbą (...) określa rozporządzenie Ministra(...)z dnia 1 sierpnia 2003 r. w sprawie wykazu chorób pozostających w związku ze służbą (...) z tytułu których przysługują świadczenia odszkodowawcze (Dz. U. z 2009 r., Nr 52, poz. 426). W tabeli będącej załącznikiem do wspomnianego rozporządzenia określono szczególne właściwości i warunki służby (...)oraz powodujące je choroby. Zgodnie z punktem 10. tabeli, uznano za chorobę pozostającą w związku ze służbą (...) trwały ubytek słuchu typu ślimakowego spowodowany hałasem wyrażony podwyższeniem progu słuchu wskutek służby, w której istniało narażenie na działanie hałasu przekraczające dopuszczalne normy.
Natomiast, zgodnie z punktem 18 tabeli, przeżycie traumatycznych wydarzeń lub sytuacji (oddziałujących krótko lub długotrwale), w których wystąpiło bezpośrednie zagrożenie utraty życia lub zdrowia uznano za szczególne właściwości i warunki służby (...), zaś powodowane nimi zaburzenia reaktywne oporne na leczenie (zaburzenia stresowe pourazowe – (...), psychozy reaktywne, trwałe potraumatyczne zmiany osobowości) zaliczono do chorób pozostających w związku ze służbą (...).
Sposób ustalania uszczerbku na zdrowiu (...) wskutek wypadku lub choroby, sposób ustalania zwiększenia uszczerbku na zdrowiu, tryb wydawania orzeczeń i ich zatwierdzania, a także wykaz norm oceny uszczerbku na zdrowiu określa rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 8 sierpnia 2003 r. w sprawie ustalania stopnia uszczerbku na zdrowiu oraz związku śmierci (...) ze służbą (...) wskutek wypadku lub choroby (Dz. U. z 2014 r., poz. 839). Stopień uszczerbku na zdrowiu ustala się w procentach, według stanu zdrowia (...)w dniu wydania orzeczenia, zgodnie z wykazem ustalającym normy oceny uszczerbku na zdrowiu, stanowiącym załącznik nr 2 do rozporządzenia. W razie utraty lub uszkodzenia organu, narządu albo układu, których funkcje przed wypadkiem lub chorobą były już wcześniej upośledzone, stopień uszczerbku na zdrowiu określa się w wysokości różnicy pomiędzy stopniem uszczerbku na zdrowiu po wypadku lub przebyciu choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby (...)a stopniem upośledzenia istniejącego wcześniej. Jeżeli nie jest możliwe określenie, w jakim stopniu organ, narząd albo układ były upośledzone przed wypadkiem lub chorobą powstałą w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby (...), przyjmuje się, że wcześniejszego upośledzenia funkcji nie było. Jeżeli procent uszczerbku na zdrowiu określony jest w wykazie, w granicach od - do, przy ustalaniu stopnia uszczerbku na zdrowiu należy brać pod uwagę obraz kliniczny, stopień uszkodzenia czynności organu, narządu albo układu oraz towarzyszące powikłania.
Jak wskazano, wykaz ustalający normy oceny uszczerbku na zdrowiu określa załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra (...)z dnia 8 sierpnia 2003 r. w sprawie ustalania stopnia uszczerbku na zdrowiu oraz związku śmierci (...) ze służbą (...) wskutek wypadku lub choroby (Dz. U. z 2014 r., poz. 839). Normy podzielone są w sekcjach oznaczonych literowo i są pogrupowane kategoriami odpowiednio do rodzaju schorzeń i ich następstw. W części oznaczonej literą P ustalono normy dla oceny uszczerbku będącego konsekwencją chorób powstałych w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby (...). I tak, uszkodzenia narządu słuchu związane z długotrwałym narażeniem na działanie nadmiernego hałasu winno się oceniać, zgodnie z przywołanymi wcześniej regułami w przedziale od 0 do 50 %. Zaś zaburzenia reaktywne oporne na leczenie, powstałe w szczególnych warunkach służby (...) odpowiednio: zaburzenia stresowe pourazowe - (...) od 5 do 20 %, psychozy reaktywne od 20 do 100 %, trwałe potraumatyczne zmiany osobowości od 5 do 20 %.
Innymi słowy, decydujące znaczenie dla kwalifikacji choroby, na którą cierpi ubezpieczony (...), jako choroby pozostającej w związku z szczególnymi właściwościami lub warunkami służby (...) ma przede wszystkim wykaz chorób określonych rozporządzeniem Ministra (...) z dnia 1 sierpnia 2003 r. Dopiero wówczas, zastosowanie mogą znaleźć przepisy rozporządzenia Ministra (...) z dnia 8 sierpnia 2003 r. w sprawie ustalania stopnia uszczerbku na zdrowiu.
Przechodząc na grunt rozważań nad przedmiotową sprawą, wskazać należy iż w niniejszej sprawie wnoszący odwołanie zarzucał zaskarżonej decyzji, że organ błędnie ustalił, że występujące u odwołującego schorzenia (nerwica i reakcja depresyjno – dysforyczna) nie są ani wynikiem wypadku, jakiemu uległ S. O. (1) w 2003 r. w trakcie pełnienia służby (...) ani nie stanowią chorób powstałych w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby. Wnoszący odwołanie podniósł, że organ winien objąć postępowaniem w przedmiocie ustalenia zwiększonego uszczerbku, także nowe schorzenia (psychiatryczne), czego jednak nie uczynił koncentrując się na ocenie uszczerbku słuchu. Ubezpieczony argumentował konsekwentnie, że zaburzenia nerwicowe wystąpiły u niego dopiero po wypadku, któremu uległ w trakcie pełnienia służby (...), a które od tamtej chwili znacznie się nasiliły i przybrały znacznie poważniejszy i cięższy wymiar. Podkreślał, że nie występowałyby schorzenia psychiczne , gdyby nie uległ wypadkowi w 2003 r. Dodatkowo, wskazał, że schorzenia, na które cierpi nie są ewentualnym wynikiem wieloletniej służby, bowiem nigdy wcześniej przed wypadkiem nie stwierdzono, aby cierpiał na jakiekolwiek zaburzenia psychiczne czy nerwicowe.
Sąd orzekający nie podziela prezentowanej argumentacji, w przyczyn wskazanych poniżej.
S. O. (1) pismem datowanym na 28 lutego 2018 r. złożył wniosek o przyznanie jednorazowego odszkodowania z tytułu schorzeń powstałych ze szczególnymi warunkami służby (...) – uszkodzenia słuchu oraz nerwicy.
Oceniając złożony wniosek organ przyjął, że jest wniosek ubezpieczonego jest w istocie wnioskiem o zwiększenie jednorazowego odszkodowania w związku z pogorszeniem się stanu zdrowia, będącego następstwem wypadku z 2003 r., uwzględniając, iż dołączona do wniosku dokumentacja medyczna potwierdzała zmiany w stanie zdrowia, będącego konsekwencją doznanego wcześniej wypadku. Jednocześnie mając na względzie, iż wskazane schorzenia psychiatryczne, nie były przedmiotem jakiegokolwiek wcześniej prowadzonego postępowania odszkodowawczego, doprowadziło organ do przekonania, iż należy je wydzielić do odrębnego postępowania odszkodowawczego.
W konsekwencji, organ wydał dwie decyzje: pierwszą z dnia 8 maja 2018 r., nr (...) będącą przedmiotem niniejszego postępowania oraz drugą z dnia 22 maja 2020 r., nr (...), na mocy której (...) w O. zwiększył jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku pozostającego w związku z pełnieniem czynnej służby (...) o 15 %. Co istotne, decyzja w przedmiocie ustalenia stopnia pogorszenia stanu zdrowia ubezpieczonego w związku z wypadkiem z dnia 15 września 2003 r. (z dnia 20 maja 2020 r.) jest prawomocna i ostateczna (k. 133). W konsekwencji, uznać należy ową decyzję za wiążącą dla sądów powszechnych. Innymi słowy oznacza to obowiązek orzekania z uwzględnieniem decyzji i jej wszelkich skutków. Jeżeli strona nie wniosła odwołania, ani też nie podważyła jej skuteczności w inny prawem przewidziany sposób, należy uznać ją za obowiązującą w obrocie prawnym.
Niezależnie od oceny słuszności i prawidłowości postępowania organu, który postanowił wniosek ubezpieczonego rozpatrzeć w dwóch odrębnych postępowaniach wydzielonych odrębnymi schorzeniami, należy z całą stanowczością podkreślić, że jedynie w postępowaniu zakończonym decyzją (...) w O. z dnia 22 maja 2020 r., nr (...)ubezpieczony mógł skutecznie kwestionować pogorszenie stanu zdrowia warunkowane wypadkiem z dnia 15 września 2003 r. w tym podnosić, że ewentualne schorzenia psychiatryczne nierozerwalnie związane z uszkodzeniem słuchu stanowią o pogorszeniu jego stanu zdrowiu. Zważywszy na prezentowaną w toku procesu argumentację strony odwołującej, która wielokrotnie podkreślała, że upatruje źródła swoich schorzeń w wypadku doznanym w trakcie służby, zdaje się, że ma ona świadomość, że występujących zaburzeń nie sposób łączyć z chorobą zawodową. Tym niemniej, niezależnie od powyższego, należy z całą stanowczością podkreślić, że przedmiotem niniejszego postępowania była wyłącznie ocena prawidłowości zaskarżonej decyzji, której przedmiotem była odmowa prawa do odszkodowania z tytułu choroby zawodowej i z tego względu stan zdrowia ubezpieczonego należało oceniać jedynie przez pryzmat norm warunkujących owo prawo.
W celu zweryfikowania stanowisk stron Sąd zasięgnął wiadomości specjalnych, dopuszczając dowód opinii biegłego sądowego z zakresu laryngologii E. B. oraz psychiatrii J. K., to jest specjalności odpowiednich do schorzeń odwołującego i podnoszonych przez niego dolegliwości.
Poddawszy analizie dostępną dokumentację medyczną odwołującego, po przeprowadzeniu badania odwołującego biegła sądowa z zakresu laryngologii doszła do wniosku, że obustronny niedosłuch czuciowo-nerwowy z przewlekłymi szumami usznymi powstał u niego wyłącznie wskutek wypadku z dnia 15 września 2003 r. pozostającego w związku z pełnieniem czynnej służby (...). Biegła podkreśliła, że powstały niedosłuch był relatywnie niewielki, a główną bolączką dla ubezpieczonego od samego początku były szumy uszne, które jako nieprzyjemne, niekontrolowane zjawiska dźwiękowe w znaczący sposób rzutowały na jego samopoczucie psychiczne. Biegła kategorycznie wykluczyła, aby warunki służby pełnionej przez ubezpieczonego po wypadku z 15 września 2003 r. powodowały narażenie na działanie hałasu przekraczającego dopuszczalne normy. Służba do jakiej został skierowany (szkolenie młodszych roczników (...)) nie spowodowała pogorszenia słuchu u ubezpieczonego. Nawet jeżeli podczas takich szkoleń, ćwiczeń z bronią występuje narażenie na hałas, to bezwzględnie należy wówczas używać ochronników słuchu, podobnie, jeśli chodzi o bycie pozorantem. Odnosząc się do podnoszonych przez ubezpieczonego twierdzeń dotyczących tego, że w miejscu wykonywania przez niego czynności służbowych był pogłos, który on odbierał jako czynnik negatywnie działający na narząd słuchu biegła wskazała, że dyskomfort ten był wzmożony subiektywnym poczuciem strony warunkowanym złą kondycją psychiczną.
W ślad za biegłą sądową z zakresu laryngologii należy wskazać, że nawet hipotetycznie zakładając, że dolegliwości narządu słuchu nie pozostawały wyłączną konsekwencją wypadku z 15 września 2003 r. żadną miarą nie można przyjąć, że stanowiły one chorobę zawodową, bowiem okres narażenia na ewentualne działanie hałasu przekraczającego dopuszczalne normy był zbyt krótki. Jak ustalono w toku postępowania dowodowego, od dnia wypadku (15 września 2003 r.) do dnia zwolnienia z wykonywania obowiązków służbowych (12 lipca 2005r.) S. O. (1) był zdolny do służby w łącznym wymiarze niespełna 16 tygodni. Analiza wydawanych względem ubezpieczonego rozkazów dziennych prowadzi do wniosku, że poszczególne okresy owej zdolności do służby były krótkotrwałe, co w konsekwencji wyklucza możliwość uznania, że jakkolwiek warunki służby mogły wpłynąć na stan słuchu. Z tego względu Sąd nie znalazł podstaw, by dopuścić dowód z opinii biegłego z zakresu medycyny pracy. Narażenie na hałas wobec licznych absencji ubezpieczonego nie mogło wpłynąć nawet na pogorszenie słuchu.
Biegły z zakresu psychiatrii J. K. doszedł do tożsamych wniosków co biegła laryngolog – warunki służby nie spowodowały u ubezpieczonego powstania choroby zawodowej warunkującej prawo do odszkodowania. U S. O. (1) do czasu zdarzenia z dnia 15 września 2003 r. nie występowały zaburzenia psychiczne. Do tego czasu był zadowolony ze swojej służby w (...) W ocenie biegłego, zaburzenia natury nerwicowej zaliczone do kategorii zaburzeń adaptacyjnych były związane z czynnikami stresowymi związanymi z dolegliwościami po urazie akustycznym z 15 września 2003 r. oraz atmosferą w miejscu pracy po tym zdarzeniu. Biegły stawiając powyższe rozpoznanie wskazał, że zaburzenia adaptacyjne stwierdzone u opiniowanego nie są uwzględnione w chorób pozostających w związku ze służbą wojskową z tytułu których przysługują świadczenia odszkodowawcze. W ocenie klinicznej dokonanej przez biegłego doszło do powstania uszczerbku na zdrowiu jako takiego w wyniku stresu przeżywanego przez ubezpieczonego w czasie służby (...) w latach 2003 do 2005. Tym niemniej, zaburzenia te nie są uznawane za chorobę pozostającą w związku ze służbą (...) – nie są o zaburzenia o charakterze psychozy reaktywnej opornej na leczenie powstałe w szczególnych warunkach służby (...). Wobec powyższego, fakt powstania pewnego uszczerbku na zdrowiu ubezpieczonego pozostawał irrelewantny dla zapadłego rozstrzygnięcia. Nie ulega wątpliwości, że jeżeli spojrzeć z szerszej perspektywy na służbę (...) ubezpieczonego jako na okres zawodowy, to związane z nią wydarzenia w życiu ubezpieczonego miały wpływ na powstanie pewnych zaburzeń, w tym natury psychicznej. Postępowanie dowodowe pozwoliło jednak jednoznacznie ustalić, że źródłem zgłaszanych przez stronę dolegliwości był wypadek z 15 września 2003 r. nie zaś warunki służby.
Wobec tak przeprowadzonych ustaleń, na podstawie całości materiału dowodowego, Sąd doszedł do przekonania, że zaskarżona decyzja z dnia 8 maja 2018 r., nr(...)odpowiada prawu i w oparciu o treść art. 477 ( 14) § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.
O kosztach procesu Sąd orzekł w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. W myśl art. 98 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Wobec oddalenia odwołania w całości za stronę przegrywającą należało uznać ubezpieczonego. W niniejszej sprawie organ rentowy był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika – radcę prawnego, którego minimalne wynagrodzenie, w związku z przedmiotem sprawy – wynosiło 180 zł – w myśl § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 1964) i taką też kwotę zasądzono od powoda na rzecz organu w punkcie II wyroku. O żądaniu odsetkowym od kosztów procesu orzeczono w myśl art. 98 § 1 1 k.p.c., zgodnie z którym od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie za czas od uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono do dnia zapłaty.
Sędzia Joanna Szyjewska – Bagińska
1. (...);
2. (...)
3. (...)
4. (...)
Sędzia Joanna Szyjewska – Bagińska