Sygn. akt V Pa 53/24
Powodowie A. A., U. F. (1), I. S. (1), W. G. i D. J. wnieśli przeciwko pozwanemu Sądowi Okręgowemu w K.o zapłatę na ich rzecz wyrównania wynagrodzenia za okres od 1 stycznia 2021 r. do 30 listopada 2023 r wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wymagalności poszczególnych kwot do dnia zapłaty.
W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali, iż pełnią funkcję sędziego sądu okręgowego. Przepis art. 91 § 1 c ustawy z 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 334 ze zm.), określa podstawę ustalenia wynagradzania zasadniczego sędziego w danym roku i stanowi przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale roku poprzedniego ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z zastrzeżeniem § 1d.
Zgodnie z ogłoszeniem Prezesa GUS podstawę należnego wynagrodzenia powinno stanowić w 2022 r. przeciętne wynagrodzenie z drugiego kwartału 2021 r. które wynosiło 5504,52 zł a za rok 2023 r. przeciętne wynagrodzenie z drugiego kwartału 2022 r. które wynosiło (...).25 zł. W oparciu o przepis art. 12 ustawy z 19 listopada 2020 o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021 (Dz.U.2020.2400 z 2020.12.29), zostały wprowadzone zmiany m.in. w treści art. 91 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych, że w 2021 r. podstawę wynagrodzenia zasadniczego sędziego, o której mowa w art. 91 § 1 c ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych stanowi przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale 2019 r. ogłoszone w komunikacie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego wynoszące 4.839,24 zł.
Natomiast w oparciu o przepis art. 8 ustawy z 17 grudnia 2021 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022 (Dz. U. poz. 2445 ze zm.) ustalono, że w 2022 r. podstawę wynagrodzenia zasadniczego sędziego, o której mowa w art. 91 § 1 c ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych stanowi przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale 2020 r. ogłoszone w komunikacie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego wynoszące 5024,48 zł zwiększone o kwotę 26 zł łącznie 5.050,48 zł . W 2023 r. w oparciu o przepis art. 8 ustawy z 1 grudnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 (Dz.U.2022.2666 z 2022.12.19) w roku 2023 podstawę wynagrodzenia zasadniczego sędziego, o której mowa w art. 91 § 1 c ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych stanowi kwota 5444,42 zł .
W ocenie powodów regulacje wprowadzone przepisami ustaw okołobudżetowych na 2021 r. (art.12), na 2022 r. (art. 8) czy na 2023 r. (art. 8) są sprzeczne z art. 178 ust. 2, art. 2, art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz prawem Unii Europejskiej tj. art. 2 oraz 19 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej, co potwierdza Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 27 lutego 2018 r. C-64/16. Powodowie również wskazali, że nieprzekraczalne „warunki brzegowe” wynagrodzenia odpowiadającego godności urzędu sędziego określił Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 12 grudnia 2012 r. w sprawie K 1 /12 a zasadność roszczenia powodów potwierdził też wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 listopada 2023 r. w sprawie K 1/23 .
Pozwany Sąd Okręgowy w K.w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania oraz umorzenie powództwa w zakresie cofniętej części roszczenia.
Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, że wobec kryzysowej sytuacji budżetowej wstrzymanie waloryzacji wynagrodzeń sędziów było celowe i zgodne z obowiązującym prawem. Natomiast wynagrodzenie za 2023 r. zostało wyrównane. Podniósł, iż wskazane w pozwie ustawy okołobudżetowe w świetle hierarchii przepisów prawa powszechnie obowiązującego są aktami równorzędnymi z ustawą o ustroju sądów powszechnych. Zastosować w tym przypadku należy reguły kolizyjne, w szczególności lex posteriori derogat legi priori i na tej podstawie oddalić powództwo. Dopóki określony przepis nie zostanie uznany za niekonstytucyjny istnieje domniemanie jego zgodności z konstytucją. W polskim systemie prawnym organem powołanym do orzekania w sprawach niezgodności ustaw z konstytucją jest Trybunał Konstytucyjny art. 188 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Powodowie w piśmie procesowym z 11 grudnia 2023 r. cofnęli powództwo o wynagrodzenie za 2023 r. podtrzymując roszczenie odsetkowe a pełnomocnik pozwanego sądu w piśmie z 28 marca 2024 r. wniósł o umorzenie postępowania co do cofniętego powództwa.
Wyrokiem z dnia 24 maja 2024 r., sygn. akt IV P 46/24 Sąd Rejonowy w C.w pkt 1 zasądził od pozwanego Sądu Okręgowego w K.na rzecz powódki A. A. kwotę 27 981,39 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:
a) 256,10 zł od 1 lutego 2021 do dnia zapłaty,
b) 589,05 zł od 1 marca 2021 do dnia zapłaty,
c) 589,05 zł od 1 kwietnia 2021 do dnia zapłaty,
d) 589,05 zł od 1 maja 2021 do dnia zapłaty,
e) 589,05 zł od 1 czerwca 2021 do dnia zapłaty,
f) 589,05 zł od 1 lipca 2021 do dnia zapłaty,
g) 589,05 zł od 1 sierpnia 2021 do dnia zapłaty,
h) 1472,62 zł od 1 września 2021 do dnia zapłaty,
i) 589,05 zł od 1 października 2021 do dnia zapłaty,
j) 589,05 zł od 1 listopada 2021 do dnia zapłaty,
k) 589,05 zł od 1 grudnia 2021 do dnia zapłaty,
l) 589,05 zł od 1 stycznia 2022 do dnia zapłaty,
m) 572,53 zł od 1 kwietnia 2022 do dnia zapłaty,
n) 1443,86 zł od 1 lutego 2022 do dnia zapłaty,
o) 1443,86 zł od 1 marca 2022 do dnia zapłaty,
p) 1443,86 zł od 1 kwietnia 2022 do dnia zapłaty,
q) 1405,36 zł od 1 maja 2022 do dnia zapłaty,
r) 1443,86 zł od 1 czerwca 2022 do dnia zapłaty,
s) 1443,86 zł od 1 lipca 2022 do dnia zapłaty,
t) 1602,44 zł od 1 sierpnia 2022 do dnia zapłaty,
u) 1602,44 zł od 1 września 2022 do dnia zapłaty,
v) 1602,44 zł od 1 października 2022 do dnia zapłaty,
w) 1602,44 zł od 1 listopada 2022 do dnia zapłaty,
x) 1602,44 zł od 1 grudnia 2022 do dnia zapłaty,
y) 1602,44 zł od 1 stycznia 2023 do dnia zapłaty,
z) 1550,34 zł od 1 kwietnia 2023 do dnia zapłaty,
W pkt 2 zasądził od pozwanego Sądu Okręgowego w K.na rzecz powódki U. F. (2) kwotę 32 070,73 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:
a) 713,65 zł od 1 lutego 2021 do dnia zapłaty,
b) 713,65 zł od 1 marca 2021 do dnia zapłaty,
c) 713,65 zł od 1 kwietnia 2021 do dnia zapłaty,
d) 713,65 zł od 1 maja 2021 do dnia zapłaty,
e) 713,65 zł od 1 czerwca 2021 do dnia zapłaty,
f) 713,65 zł od 1 lipca 2021 do dnia zapłaty,
g) 713,65 zł od 1 sierpnia 2021 do dnia zapłaty,
h) 713,65 zł od 1 września 2021 do dnia zapłaty,
i) 713,65 zł od 1 października 2021 do dnia zapłaty,
j) 713,65 zł od 1 listopada 2021 do dnia zapłaty,
k) 713,65 zł od 1 grudnia 2021 do dnia zapłaty,
l) 713,65 zł od 1 stycznia 2022 do dnia zapłaty,
m) 727,92 zł od 1 kwietnia 2022 do dnia zapłaty,
n) 1749,54 zł od 1 lutego 2022 do dnia zapłaty,
o) 1749,54 zł od 1 marca 2022 do dnia zapłaty,
p) 1749,54 zł od 1 kwietnia 2022 do dnia zapłaty,
q) 1749,54 zł od 1 maja 2022 do dnia zapłaty,
r) 1749,54 zł od 1 czerwca 2022 do dnia zapłaty,
s) 1749,54 zł od 1 lipca 2022 do dnia zapłaty,
t) 1749,54 zł od 1 sierpnia 2022 do dnia zapłaty,
u) 1749,54 zł od 1 września 2022 do dnia zapłaty,
v) 1749,54 zł od 1 października 2022 do dnia zapłaty,
w) 1749,54 zł od 1 listopada 2022 do dnia zapłaty,
x) 1749,54 zł od 1 grudnia 2022 do dnia zapłaty,
y) 1749,54 zł od 1 stycznia 2023 do dnia zapłaty,
z) 1784,53 zł od 1 kwietnia 2023 do dnia zapłaty,
W pkt 3 zasądził od pozwanego Sądu Okręgowego w K.na rzecz powoda D. J. kwotę 29 996,57 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:
a) 666,63 zł od 1 lutego 2021 do dnia zapłaty,
b) 638,02 zł od 1 marca 2021 do dnia zapłaty,
c) 619,38 zł od 1 kwietnia 2021 do dnia zapłaty,
d) 666,63 zł od 1 maja 2021 do dnia zapłaty,
e) 666,63 zł od 1 czerwca 2021 do dnia zapłaty,
f) 666,63 zł od 1 lipca 2021 do dnia zapłaty,
g) 666,63 zł od 1 sierpnia 2021 do dnia zapłaty,
h) 666,63 zł od 1 września 2021 do dnia zapłaty,
i) 666,63 zł od 1 października 2021 do dnia zapłaty,
j) 666,63 zł od 1 listopada 2021 do dnia zapłaty,
k) 666,63 zł od 1 grudnia 2021 do dnia zapłaty,
l) 666,63 zł od 1 stycznia 2022 do dnia zapłaty,
m) 673,51 zł od 1 kwietnia 2022 do dnia zapłaty,
n) 1634,70 zł od 1 lutego 2022 do dnia zapłaty,
o) 1634,70 zł od 1 marca 2022 do dnia zapłaty,
p) 1634,70 zł od 1 kwietnia 2022 do dnia zapłaty,
q) 1634,70 zł od 1 maja 2022 do dnia zapłaty,
r) 1634,70 zł od 1 czerwca 2022 do dnia zapłaty,
s) 1634,70 zł od 1 lipca 2022 do dnia zapłaty,
t) 1634,70 zł od 1 sierpnia 2022 do dnia zapłaty,
u) 1634,70 zł od 1 września 2022 do dnia zapłaty,
v) 1634,70 zł od 1 października 2022 do dnia zapłaty,
w) 1634,70 zł od 1 listopada 2022 do dnia zapłaty,
x) 1648,59 zł od 1 grudnia 2022 do dnia zapłaty,
y) 1727,32 zł od 1 stycznia 2023 do dnia zapłaty,
z) 1676,45 zł od 1 kwietnia 2023 do dnia zapłaty,
W pkt 4 zasądził od pozwanego Sądu Okręgowego w K.na rzecz powódki I. S. (1) kwotę 31 931,61 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:
a) 290,13 zł od 1 lutego 2021 do dnia zapłaty,
b) 667,33 zł od 1 marca 2021 do dnia zapłaty,
c) 667,33 zł od 1 kwietnia 2021 do dnia zapłaty,
d) 667,33 zł od 1 maja 2021 do dnia zapłaty,
e) 667,33 zł od 1 czerwca 2021 do dnia zapłaty,
f) 667,33 zł od 1 lipca 2021 do dnia zapłaty,
g) 667,33 zł od 1 sierpnia 2021 do dnia zapłaty,
h) 602,80 zł od 1 września 2021 do dnia zapłaty,
i) 653,99 zł od 1 października 2021 do dnia zapłaty,
j) 667,33 zł od 1 listopada 2021 do dnia zapłaty,
k) 667,33 zł od 1 grudnia 2021 do dnia zapłaty,
l) 667,33 zł od 1 stycznia 2022 do dnia zapłaty,
m) 642 zł od 1 kwietnia 2022 do dnia zapłaty,
n) 1634,76 zł od 1 lutego 2022 do dnia zapłaty,
o) 1634,76 zł od 1 marca 2022 do dnia zapłaty,
p) 1634,76 zł od 1 kwietnia 2022 do dnia zapłaty,
q) 1634,76 zł od 1 maja 2022 do dnia zapłaty,
r) 1634,76 zł od 1 czerwca 2022 do dnia zapłaty,
s) 1634,76 zł od 1 lipca 2022 do dnia zapłaty,
t) 1634,76 zł od 1 sierpnia 2022 do dnia zapłaty,
u) 4086,90 zł od 1 września 2022 do dnia zapłaty,
v) 1634,76 zł od 1 października 2022 do dnia zapłaty,
w) 1634,76 zł od 1 listopada 2022 do dnia zapłaty,
x) 1634,76 zł od 1 grudnia 2022 do dnia zapłaty,
y) 1634,76 zł od 1 stycznia 2023 do dnia zapłaty,
z) 1667,46 zł od 1 kwietnia 2023 do dnia zapłaty,
W pkt 5 zasądził od pozwanego Sądu Okręgowego w K.na rzecz powódki W. G. kwotę 28 025,44 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:
a) 589,05 zł od 1 lutego 2021 do dnia zapłaty,
b) 589,05 zł od 1 marca 2021 do dnia zapłaty,
c) 547,24 zł od 1 kwietnia 2021 do dnia zapłaty,
d) 589,05 zł od 1 maja 2021 do dnia zapłaty,
e) 589,05 zł od 1 czerwca 2021 do dnia zapłaty,
f) 589,05 zł od 1 lipca 2021 do dnia zapłaty,
g) 1767,15 zł od 1 sierpnia 2021 do dnia zapłaty,
h) 589,05 zł od 1 września 2021 do dnia zapłaty,
i) 589,05 zł od 1 października 2021 do dnia zapłaty,
j) 589,05 zł od 1 listopada 2021 do dnia zapłaty,
k) 589,05 zł od 1 grudnia 2021 do dnia zapłaty,
l) 589,05 zł od 1 stycznia 2022 do dnia zapłaty,
m) 597,28 zł od 1 kwietnia 2022 do dnia zapłaty,
n) 1443,86 zł od 1 lutego 2022 do dnia zapłaty,
o) 1443,86 zł od 1 marca 2022 do dnia zapłaty,
p) 1443,86 zł od 1 kwietnia 2022 do dnia zapłaty,
q) 1495,62 zł od 1 maja 2022 do dnia zapłaty,
r) 1401,72 zł od 1 czerwca 2022 do dnia zapłaty,
s) 1498,34 zł od 1 lipca 2022 do dnia zapłaty,
t) 1498,34 zł od 1 sierpnia 2022 do dnia zapłaty,
u) 1498,34 zł od 1 września 2022 do dnia zapłaty,
v) 1498,34 zł od 1 października 2022 do dnia zapłaty,
w) 1498,34 zł od 1 listopada 2022 do dnia zapłaty,
x) 1498,34 zł od 1 grudnia 2022 do dnia zapłaty,
y) 1498,34 zł od 1 stycznia 2023 do dnia zapłaty,
z) 1505,97 zł od 1 kwietnia 2023 do dnia zapłaty,
W pkt 6 zasądził od pozwanego Sądu Okręgowego w K.na rzecz powódki A. A. odsetki ustawowe za opóźnienie od kwot:
a) 2512,62 zł od dnia 1 lutego 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
b) 2416,72 zł od dnia 1 marca 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
c) 2463,98 zł od dnia 1 kwietnia 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
d) 2512,62 zł od dnia 1 maja 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
e) 2512,62 zł od dnia 1 czerwca 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
f) 2512,62 zł od dnia 1 lipca 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
g) 2512,62 zł od dnia 1 sierpnia 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
h) 2512,62 zł od dnia 1 września 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
i) 2512,62 zł od dnia 1 listopada 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
j) 2512,62 zł od dnia 1 listopada 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
k) 2512,62 zł od dnia 1 grudnia 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
W pkt 7 zasądził od pozwanego Sądu Okręgowego w K.na rzecz powódki U. F. (2) odsetki ustawowe za opóźnienie od kwot:
a) 2743,25 zł od dnia 1 lutego 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
b) 2743,25 zł od dnia 1 marca 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
c) 2743,25 zł od dnia 1 kwietnia 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
d) 2743,25 zł od dnia 1 maja 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
e) 2743,25 zł od dnia 1 czerwca 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
f) 2743,25 zł od dnia 1 lipca 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
g) 2743,25 zł od dnia 1 sierpnia 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
h) 2743,25 zł od dnia 1 września 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
i) 2743,25 zł od dnia 1 października 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
j) 2743,25 zł od dnia 1 listopada 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
k) 2743,25 zł od dnia 1 grudnia 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
W pkt 8 zasądził od pozwanego Sądu Okręgowego w K.na rzecz powoda D. J. odsetki ustawowe za opóźnienie od kwot:
l) 2708,25 zł od dnia 1 lutego 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
m) 2708,25 zł od dnia 1 marca 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
n) 2708,25 zł od dnia 1 kwietnia 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
o) 2708,25 zł od dnia 1 maja 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
p) 2708,25 zł od dnia 1 czerwca 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
q) 2708,25 zł od dnia 1 lipca 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
r) 2708,25 zł od dnia 1 sierpnia 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
s) 2708,25 zł od dnia 1 września 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
t) 2494,25 zł od dnia 1 października 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
u) 2494,25 zł od dnia 1 listopada 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
v) 2494,25 zł od dnia 1 grudnia 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
w) 6770,62 zł od dnia 31 sierpnia 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
W pkt 9 zasądził od pozwanego Sądu Okręgowego w K.na rzecz powódki I. S. (1) odsetki ustawowe za opóźnienie od kwot:
a) 2562,62 zł od dnia 1 lutego 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
b) 2562,62 zł od dnia 1 marca 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
c) 2562,62 zł od dnia 1 kwietnia 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
d) 2562,62 zł od dnia 1 maja 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
e) 2562,62 zł od dnia 1 czerwca 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
f) 2562,62 zł od dnia 1 lipca 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
g) 2562,62 zł od dnia 1 sierpnia 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
h) 2562,62 zł od dnia 1 września 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
i) 2562,62 zł od dnia 1 października 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
j) 2562,62 zł od dnia 1 listopada 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
k) 2562,62 zł od dnia 1 grudnia 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
W pkt 10 zasądził od pozwanego Sądu Okręgowego w K.na rzecz powódki W. G. odsetki ustawowe za opóźnienie od kwot:
a) 2349,04 zł od dnia 1 lutego 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
b) 2349,04 zł od dnia 1 marca 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
c) 2349,04 zł od dnia 1 kwietnia 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
d) 2349,04 zł od dnia 1 maja 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
e) 2349,04 zł od dnia 1 czerwca 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
f) 2349,04 zł od dnia 1 lipca 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
g) 2349,04 zł od dnia 1 sierpnia 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
h) 2349,04 zł od dnia 1 września 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
i) 2349,04 zł od dnia 1 października 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
j) 2349,04 zł od dnia 1 listopada 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
k) 2349,04 zł od dnia 1 grudnia 2023 r. do dnia 8 grudnia 2023 r.
W pkt 11 wyrokowi w punkcie 1 i 6 nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 24 730,31 złotych,
W pkt 12 wyrokowi w punkcie 2 i 7 nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 27 000,18 złotych,
W pkt 13 wyrokowi w punkcie 3 i 8 nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 24 548,18 złotych,
W pkt 14 wyrokowi w punkcie 4 i 9 nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 26 103,31 złotych,
W pkt 15 wyrokowi w punkcie 5 i 10 nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 23 119,01 złotych,
W pkt 16 oddalił powództwo w pozostałym zakresie i w pkt 17 umorzył postępowanie z powództwa U. F. (2) co do kwoty 30 175,75 złotych, z powództwa W. G. co do kwoty 25839,44 złotych, z powództwa D. J. co do kwoty 35 919,37 złotych, z powództwa I. S. (1) co do kwoty 28 368,82 złotych, z powództwa A. A. co do kwoty 27 554,28 złotych.
Apelacje od wskazanego wyroku wywiódł pozwany zaskarżając go w części co do pkt 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 i10, zarzucając:
1 naruszenie prawa materialnego:
a) art. 8 ust. 2 Konstytucji poprzez błędną jego wykładnię oraz art. 188 Konstytucji i art. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym poprzez ich niezastosowanie, co doprowadziło do błędnego uznania, że sąd powszechny jest uprawniony do badania zgodności ustaw z Konstytucją, a w konsekwencji do błędnego stwierdzania ich niezgodności z ustawą zasadniczą, skutkującego odmową stosowania w rozpoznawanej sprawie art. 12 ustawy z dnia 19 listopada 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021, a także art. 8 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022 i niezasadnym zasądzeniem wynagrodzenia uzupełniającego na rzecz powodów od pozwanego za okres od 1 stycznia 2021 r. do 31 grudnia 2022 r. oraz uzupełniającego wynagrodzenia rocznego za lata 2021 i 2022 oraz uzupełniających gratyfikacji jubileuszowych.
b) art. 178 ust. 2 Konstytucji RP w zw. z art. 193 Konstytucji RP i art. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym przez błędną ich wykładnię, której skutkiem jest uznanie, że sąd pierwszej instancji może podjąć samodzielnie decyzję o uznaniu za niekonstytucyjny przepisu ustawy, podczas gdy w niniejszej sprawie sąd miał obowiązek skierować wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności przepisu art. 12 ustawy z dnia 19 listopada 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021, a także art. 8 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022 z Konstytucją, czego nie dokonał, a w rezultacie, sam dokonał błędnej ich oceny i uznał, że są one niezgodne z art. 178 ust. 2 Konstytucji, co doprowadziło do zasądzenia na rzecz powodów wynagrodzenia uzupełniającego dochodzonego od 1 stycznia 2021 r. do 31 grudnia 2022r. jak również uzupełniającego, dodatkowego wynagrodzenia rocznego za lata 2021 i 2022 oraz uzupełniających gratyfikacji jubileuszowych.
c) art. 12 ustawy z dnia 19 listopada 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021, a także art. 8 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022 poprzez ich niezastosowanie w oparciu o bezpodstawne uznanie przez sąd, że są one niezgodne z art. 178 ust. 2 Konstytucji, podczas gdy były to przepisy ówcześnie obowiązującego prawa i brak jest podstaw do ich uznania za niezgodne z Konstytucją z uwagi na szczególny okres pandemii, skutkujący wzrostem deficytu budżetowego, który był podstawą ich wprowadzenia.
d) art. 91 ust. 1 c ustawy z dnia 27 lipca 2001r. Prawo o ustroju sądów powszechnych poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w miejsce lex specialis tj. art. 12 ustawy z dnia 19 listopada 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021, a także art. 8 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022 skutkujących niezasadnym zasądzeniem na rzecz powodów uzupełniającego wynagrodzenia w latach 2021-2022, jak również uzupełniającego, dodatkowego wynagrodzenia rocznego za lata 2021 i 2022 oraz uzupełniających gratyfikacji jubileuszowych. art. 481 S 1 k. c. w zw. art. 190 ust. 3 Konstytucji RP poprzez brak ich zastosowania, co doprowadziło do błędnego uznania, że pozwany począwszy od 1 lutego 2023 r. pozostawał w opóźnieniu z wypłatą należnego na rzecz powodów wynagrodzenia, podczas gdy pozwany wypłacał wynagrodzenie powodom w oparciu o obowiązujący wówczas art. 8 ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023, który został uznany za niezgodny z art. 178 ust. 2 Konstytucji RP wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 listopada 2023 r. w sprawie o sygnaturze K 1/23, a w konsekwencji do czasu jego wydania pozwany działał zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i nie pozostawał w opóźnieniu w wypłacie wynagrodzenia, skutkującego możliwością zasądzenia przez sąd odsetek ustawowych za opóźnienie,
e) art. 481 § 1 k.c. w zw. art. 11 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych poprzez brak ich zastosowania, co doprowadziło do błędnego uznania, że pozwany pozostawał w opóźnieniu z wypłatą należnego na rzecz powodów wynagrodzenia, podczas gdy pozwany wypłacał wynagrodzenie powodom w wysokości wynikającej z obowiązujących przepisów prawa i dodatkowo obowiązany jest do zachowania dyscypliny finansów publiczny, co powoduje, że pozwany nie pozostawał w opóźnieniu z zapłatą wynagrodzenia i brak jest podstaw zarówno faktycznych, jak i prawnych do zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie na rzecz powodów
2) naruszenie przepisów prawa procesowego, a mianowicie:
a) art. 233 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej oceny okoliczności faktycznych sprawy, prowadzącej do błędnych ustaleń faktycznych, polegających na przyjęciu, że nie wystąpiły kryteria pozwalające na zamrożenie wynagrodzenia powodów w latach 2021-2022 z uwagi na podnoszenie wydatków państwa w innych sferach , podczas gdy zamrożenie (zawieszenie waloryzacji) wynagrodzeń w latach 2021-2022 było podyktowane wyjątkowością zaistniałej sytuacji w związku ze stanem pandemii i spowolnieniem gospodarczym, co uzasadniało wprowadzenie art. 12 ustawy z dnia 19 listopada 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021, a także art. 8 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022 i obligowało pozwanego do przestrzegania dyscypliny finansów publicznych i wypłacania wynagrodzenia w oparciu o obowiązujące wówczas przepisy szczególne.
b) art. 321 § 1 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie, co doprowadziło Sąd I instancji do wyrokowania ponad żądanie zawarte w pozwie, co skutkowało niezasadnym zasądzeniem należności głównej oraz odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia na rzecz powodów w wartościach wyższych niż dochodzone i wskazane w pozwie przez powodów, co jest niedopuszczalne.
Wskazując na powyższe apelujący wniósł o:
1) zmianę wyroku w zaskarżonej części i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez oddalenie powództwa powódki A. A. w całości,
2) zasądzenie od powódki A. A. na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego przed sądem I i II instancji według norm przepisanych,
3) zmianę wyroku w zaskarżonej części i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez oddalenie powództwa powódki U. F. (2) w całości,
4) zasądzenie od powódki U. F. (2) na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego przed sądem I i II instancji według norm przepisanych,
5) zmianę wyroku w zaskarżonej części i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez oddalenie powództwa powódki I. S. (1) w całości,
6) zasądzenie od powódki I. S. (1) na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego przed sądem I i II instancji według norm przepisanych,
7) zmianę wyroku w zaskarżonej części i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez oddalenie powództwa powódki W. G. w całości,
8) zasądzenie od powódki W. G. na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego przed sądem I i II instancji według norm przepisanych,
9) zmianę wyroku w zaskarżonej części i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez oddalenie powództwa powoda D. J. w całości,
10) zasądzenie od powoda D. J. na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego przed sądem I i II instancji według norm przepisanych,
11) przeprowadzenie na podstawie art. 382 k.p.c. dowodu z dokumentu potwierdzenia przelewu (5x) celem wykazania faktu wysokości świadczenia przekazanego przez pozwanego w wykonaniu rygoru natychmiastowej wykonalności wyroku;
12) na wypadek zmiany orzeczenia zgodnie z pkt. 1, na podstawie art. 338 § l k.p.c. wniósł o orzeczenie zwrotu spełnionego dnia 12.06.2024r. świadczenia przez pozwanego na rzecz powódki A. A. w kwocie 19.866,58 zł wobec nadania wyrokowi sądu I instancji rygoru natychmiastowej wykonalności.
13) na wypadek zmiany orzeczenia zgodnie z pkt. 3, na podstawie art. 338 § l k.p.c. wniósł o orzeczenie zwrotu spełnionego dnia 12.06.2024r. świadczenia przez pozwanego na rzecz powódki U. F. (2) w kwocie 16.310,16 zł wobec nadania wyrokowi sądu I instancji rygoru natychmiastowej wykonalności.
14) na wypadek zmiany orzeczenia zgodnie z pkt. 5, na podstawie art. 338 § l k.p.c. wniósł o orzeczenie zwrotu spełnionego dnia 12.06.2024r. świadczenia przez pozwanego.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja w części zasługuje na uwzględnienie. Zważyć należy, że bacząc na treść art. 382 k.p.c., sąd II instancji ma nie tylko uprawnienie, ale wręcz obowiązek rozważenia na nowo całego zebranego w sprawie materiału oraz dokonania własnej, samodzielnej i swobodnej oceny, w tym oceny zgromadzonych dowodów (uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 1998 r., II CKN 704/97, LEX nr 33370). Sąd II instancji nie ogranicza się zatem tylko do kontroli sądu I instancji, lecz bada ponownie całą sprawę, a rozważając wyniki postępowania przed sądem I instancji, władny jest ocenić je samoistnie. Postępowanie apelacyjne jest więc przedłużeniem procesu przeprowadzonego przez pierwszą instancję, co oznacza, że nie toczy się on na nowo.
Zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwolił Sądowi rozpoznającemu apelację na konstatację, że dokonane przez Sąd Rejonowy ustalenia stanu faktycznego stanowiące podstawę wydania zaskarżonego wyroku były co do zasady prawidłowe. Uchybienie Sądu sprowadzało się wyłącznie do błędnego wskazania wysokości wynagrodzenia powodów, a w konsekwencji zasądzenia na ich rzecz wynagrodzenia w błędnej wysokości. Sąd I instancji właściwie ocenił zebrany materiał dowodowy, kierując się przy tym zasadami logicznego rozumowania. Dokonał także prawidłowej oceny merytorycznej zgłoszonych przez powodów roszczeń.
W ocenie Sądu Okręgowego niezasadnym uznać należy podniesiony w apelacji zarzut braku uprawnień Sądu Rejonowego do oceny zgodności z Konstytucją RP przepisów ustawy z dnia 19 listopada 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021 i ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022.
O ile podzielić należy stanowisko, wyrażone w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, że podstawowym sposobem rozstrzygania wątpliwości dotyczących zgodności przepisów ustawy z Konstytucją jest skierowanie pytania prawnego przez sąd do Trybunału Konstytucyjnego, to w okoliczności gdy sąd pozbawiony został w oparciu o obowiązujące przepisy możliwości zwrócenia się do Trybunału o rozstrzygnięcie konstytucyjności przepisów, może on samodzielnie dokonać oceny zgodności przepisów ustawy z Konstytucja na podstawie których ma orzekać.
Zauważyć należy, że Trybunał Konstytucyjny nie jest uprawniony do orzekania o przepisach, które utraciły moc obowiązującą. Zgodnie z treścią art. 59 ust. 1 pkt 4 ustawy z 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (jednolity tekst: Dz.U. z 2019 r., poz. 2393) Trybunał na posiedzeniu niejawnym wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli akt normatywny w zakwestionowanym zakresie utracił moc obowiązującą przed wydaniem orzeczenia przez Trybunał. Regulację tę uzupełnia art.59 ust. 3 wskazanej ustawy, z którego wynika, że Trybunał nie umarza postępowania z przyczyny, o której mowa w ust. 1 pkt 4, jeżeli wydanie orzeczenia w postępowaniu zainicjowanym skargą konstytucyjną jest konieczne dla ochrony konstytucyjnych wolności i praw. Wyjątek ten nie dotyczy jednak postępowań wszczętych pytaniami prawnymi sądów.
Ustawa z dnia 19 listopada 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021 utraciła moc obowiązywania z dniem 31 grudnia 2021 r., a ustawa z 17 grudnia 2021 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022 utraciła moc obowiązywania z dniem 1 grudnia 2022 r. Pozew w niniejszej sprawie wniesiony został do sądu 1 grudnia 2023 r.. Tym samym w niniejszej sprawie nie było w ogóle możliwości wystąpienia przez Sąd Rejonowy z pytaniem do Trybunału, co powodowało, że zbadania konstytucyjności relewantnych przepisów powinien dokonać sąd powszechny orzekający w sprawie, co zasadnie uczynił Sąd Rejonowy.
Tożsame stanowisko wyraził Sąd Najwyższy w uchwale z 17 listopada 2022 r., III PZP 2/21 (OSNP 2023 nr 3, poz. 25), w której stwierdził, że sąd rozpoznający sprawę, pozbawiony możliwości skierowania do Trybunału Konstytucyjnego pytania prawnego w trybie art. 193 Konstytucji RP o zbadanie zgodności z Konstytucją RP przepisu ustawy stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia w sprawie ze względu na przyczyny wskazane w art. 59 ust. 1 pkt 4 i ust. 3 ustawy z 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, może pominąć przepis ustawy, jeśli uzna go za niezgodny z Konstytucją RP.
Prawidłowo zatem, Sąd Rejonowy w celu rozpoznania faktów i prawa w niniejszej sprawie dokonał samodzielnej oceny zgodności przepisów ustawy z 19 listopada 2020 r. i ustawy z 17 grudnia 2021 r. z Konstytucją RP, urzeczywistniając wynikającą z Konstytucji RP ochronę tj. prawa do sądu (art. 45), jak i przepisów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (art. 6 ust. 1) oraz Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (art. 14 ust. 1). W sytuacji bowiem, w której sąd rozpoznający sprawę nie ma pełnej jurysdykcji co do faktów i zagadnienia prawnego danej sprawy, stanowi odmowę prawa do sądu (orzeczenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie O. p. Rosji, skarga nr (...)).
Pominąć nie sposób faktu, że Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 8 listopada 2023 r., sygn. akt K 1/23 dokonując oceny zgodności przepisów ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 stwierdził, że art. 8 i art. 9 ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 (Dz. U. poz. 2666, ze zm.) są niezgodne z art. 178 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a art. 7 wskazanej ustawy jest niezgodny z art. 195 ust 2 Konstytucji.
W wyroku tym Trybunał zwrócił uwagę, że wynagrodzenia sędziów w ostatnich latach kształtowane są przez ustawodawcę w sposób całkowicie uznaniowy - zarówno co do konstrukcji mechanizmu wynagradzania jak i tempa wzrostu płac. Taka praktyka nie zapewnia konstytucyjnej ochrony wynagrodzenia odpowiadającego godności urzędu sędziego oraz zakresowi jego obowiązków. Sędziowie nie mogą w żaden sposób przewidzieć, jak będzie kształtować się ich wynagrodzenie. W kontekście wynagradzania pracowników sfery budżetowej może być zrozumiała dyskrecjonalność ustawodawcy - musi przecież dostosować wysokość zarobków do sytuacji na rynku pracy oraz czynników gospodarczych. Tymczasem taka uznaniowość nie powirma mieć miejsca w odniesieniu do wynagrodzeń sędziowskich, których szczególny charakter potwierdzony jest w art. 178 ust. 2 i art. 195 ust. 2 Konstytucji. Konstytucyjna ranga powinna gwarantować nie tylko ich nominalną wysokość. Jak zauważył Trybunał w wyroku o sygn. K 1/12, celem art. 178 ust. 2 Konstytucji ma być „stworzenie takiego mechanizmu wynagradzania sędziów, który uwolniłby ich od niepewności co do wysokości ich przyszłych dochodów i uniemożliwiałby jakiekolwiek manipulacje w stosunku do nich".
Sąd Okręgowy podziela stanowisko Trybunału Konstytucyjnego wyrażone we wskazanym wyroku, jak i we wcześniejszym wydanym w sprawie K 1/12, że w trudnej sytuacji budżetu państwa wynagrodzenia sędziów powinny być „bardziej - niż wynagrodzenia wszystkich innych funkcjonariuszy i pracowników sfery budżetowej - chronione przed nadmiernie niekorzystnymi zmianami". Zdaniem Sądu Okręgowego w obliczu potencjalnie trudnej sytuacji budżetowej, zgodnie z warunkami brzegowymi zdefiniowanymi przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku o sygn. K 1/12, konieczne było zapewnienie szczególnej ochrony wynagrodzeń sędziowskich nie tylko w 2023 r. ale także w 2021 r. i 2022 r. Zauważyć należy, że sytuacja finansowa państwa polskiego w latach 2021-2023 nie była na tyle poważna, aby w jakikolwiek sposób usprawiedliwiać rozwiązania nadzwyczajne. Zapewnienie mechanizmu wynagradzania sędziów w myśl art. 178 ust. 2 i art. 195 ust. 2 Konstytucji było możliwe w zupełnym poszanowaniu zasady równowagi budżetowej, która również ma normatywne podłoże w Konstytucji.
Skoro podobne – aczkolwiek nie jednakowe – mechanizmy sposobu obliczania wynagrodzenia sędziów zostały wprowadzone tak w 2021 r., 2022 r. jak i w 2023 r., a Trybunał uznał przepisy regulujące ten mechanizm w 2023 r. za niezgodne z Konstytucja RP, to zasadnie Sąd Rejonowy uznał, że przepisy ustawy z dnia 19 listopada 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021 i ustawy z 17 grudnia 2021 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022. są niezgodne z Konstytucją RP i odmówił ich zastosowania do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.
Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego, że wynagrodzenie powodów ustalone winno był w oparciu art. 91 § Ic ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych, który stanowi podstawą ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego w ten sposób, że w danym roku stanowi przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale roku poprzedniego, ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski" przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1251, ze zm.).
Biorąc pod uwagę, że w dniu 9 sierpnia 2019 r. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego wydał komunikat w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale 2019 r., z którego wynika, że przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale 2019 r. wyniosło 4.839,24 zł., w dniu 11 sierpnia 2020 r. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego wydał komunikat w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale 2020 r., z którego wynika, że przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale 2020 r. wyniosło 5.024,48 zł, w dniu 10 sierpnia 2021 r. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego wydał komunikat w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale 2021 r., z którego wynika, że przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale 2021 r. wyniosło 5.504,52 zł., a w dniu 9 sierpnia 2022 r. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego wydał komunikat w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale 2022 r., z którego wynika, że przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale 2022 r. wyniosło 6156,25 zł., to różnica pomiędzy przeciętnym wynagrodzeniem w drugim kwartale 2020 r., przeciętnym wynagrodzeniem w drugim kwartale 2019 r. wyniosła 185,24 zł., w drugim kwartale 2021 r., a przeciętnym wynagrodzeniem w drugim kwartale 2020 r. wyniosła 454,04 zł. i pomiędzy przeciętnym wynagrodzeniem w drugim kwartale 2022 r., przeciętnym wynagrodzeniem w drugim kwartale 201 r. wyniosła 651,73 zł.
Ustalone różnice wynagrodzenia zasadniczego przekładają się także na wysokość dodatku za długoletnią pracę.
Wobec powyższego, podzielić należy stanowisko Sądu Rejonowego, że wynagrodzenie wypłacane powodom w latach 2021-2023 przez pozwanego było zaniżone.
Zgodzić natomiast należy się z apelującym, że w Sąd Rejonowy naruszył art. 321 § 1 k.p.c.
Zgodnie z art. 321 § 1 k.p.c., Sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie. Nie ulega zatem wątpliwości, że powołany przepis wprowadza zasadę rządzącą rozstrzyganiem spraw w procesie cywilnym, polegającą na tym, że zakres wyrokowania określony jest żądaniem powoda.
Z treści pisma powodów z 7 maja 2024 r. (k.111 a.s.) wynika ponad wszelką wątpliwość, że powodowie cofnęli powództwo w zakresie w jakim pozwany w załączonych do odpowiedzi na pozew symulacjach wykazał różnice między obliczeniami powodów a obliczeniami pozwanego. Tym samym Sąd Rejonowy zasądzając odsetki od kwot niedochodzonych przez powodów, zasądził ponad żądanie. Nadto w przypadku powódki A. A. i I. S. (2) Rejonowy zasadził odsetki od różnicy w wynagrodzeniach należnych a wypłaconych za miesiąc luty i marzec 2021 r. w sytuacji, gdzie powódki zgodnie z treścią pozwu nie wystąpiły z żądaniem zasądzenia odsetek za ten okres.
Zasadnym uznać należy twierdzenia apelującego, że powódka A. A. nie żądała odsetek ustawowych za opóźnienie od wynagrodzenia za styczeń i luty 2021 r., a sąd zasądził odsetki od kwoty 256,10 zł od 1 lutego 2021r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 589,05 zł od 1 marca 2021 r. do dnia zapłaty. Nadto powódka żądała odsetek od uzupełnienia wynagrodzenia za okres marzec, kwiecień, maj, czerwiec, lipiec, wrzesień, październik, listopad i grudzień 2021 r (9 miesięcy) od kwoty 588,42 zł, a Sąd Rejonowy zasądził od kwoty 589,05 zł, co stanowi przekroczenie o 0,63 zł za każdy miesiąc - za okres sierpień 2021 r. od kwoty 1471,05 zł, a zasądzono od kwoty 1472,62 zł, co stanowi przekroczenie o 1,57 zł
Powódka U. F. (2) żądała uzupełnienia wynagrodzenia w kwocie 62.243,83 zł. Następnie w dniu 11 grudnia 2023 r. częściowo cofnęła powództwo o kwotę 30.175,75 zł do kwoty 32.059,08 zł i w dniu 7 maja 2024 r. częściowo cofnęła powództwo o kwotę 5,51 zł do kwoty 32.053,57 zł. Sąd Rejonowy zasądził na jej rzecz 32.070,73 zł, co stanowi przekroczenie o 17,16 zł. Dodatkowo zasądził ponad żądanie powódki odsetki ustawowe za opóźnienie. Powódka żądała odsetek od uzupełnienia wynagrodzenia za okres od stycznia do grudnia 2021 r. (12 miesięcy) od kwoty 712,38 zł, a Sąd Rejonowy zasądził od kwoty 713,65 zł, co stanowi przekroczenie o 1,37 zł za każdy miesiąc dodatkowo za rok 2022 r. od kwoty 726,00 zł, a zasądził od kwoty 727,9 zł, co stanowi przekroczenie o 1,92 zł.
Powód D. J. żądał uzupełnienia wynagrodzenia w kwocie 63.861,49 zł., w dniu 11 grudnia 2023 r. częściowo cofnął powództwo o kwotę 35.919,37 zł do kwoty 27.942,12 zł i w dniu 7 maja 2024 r. częściowo cofnął powództwo o kwotę 463,85 zł do kwoty 27.478,27 zł. Sąd Rejonowy zasądził na jego rzecz 29.996,57 zł, co stanowi przekroczenie o 2.518,30 zł. Dodatkowo zasądził ponad żądanie powoda odsetki ustawowe za opóźnienie
Ponadto powód żądał odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 4265,00 zł (gratyfikacja jubileuszowa) od dnia 1 września 2023 r., a sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 6770,62 zł od 31 sierpnia 2023 r., co stanowi przekroczenie zarówno co do daty naliczania odsetek jak i kwoty o 2505,62 zł.
Powódka I. S. (1) żądała uzupełnienia wynagrodzenia w kwocie 57.602,20 zł, w dniu 11 grudnia 2023 r. częściowo cofnęła powództwo o kwotę 28.368,82 zł do kwoty 29.233,38 zł i w dniu 7 maja 2024 r. częściowo cofnęła powództwo o kwotę 108,05 zł do kwoty 29.125,33 zł. Sąd Rejonowy zasądził na jej rzecz 31.931,61 zł, co stanowi przekroczenie o 2.806,28 zł. Powódka nie żądała odsetek ustawowych za opóźnienie od wynagrodzenia za styczeń i luty 2021 r., a Sąd Rejonowy zasądził odsetki od kwoty 290,13 zł od 1 lutego 2021r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 667,33 zł od 1 marca 2021 r. do dnia zapłaty. Dodatkowo zasądził ponad żądanie odsetki ustawowe za opóźnienie - za marzec 2021 r. powódka żądała od kwoty 444,28 zł, a Sąd Rejonowy zasądził je od kwoty 667,33 zł, co stanowi przekroczenie o 223,05 zł, za okres kwiecień, maj, czerwiec, lipiec, październik, listopad i grudzień 2021 r (7 miesięcy) od kwoty 666,42 zł, a zasądził od kwoty 667,33 zł, co stanowi przekroczenie o 0,91 zł za każdy miesiąc. Ponadto powódka żądała odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 1 011,00 zł (gratyfikacja jubileuszowa) od dnia 1 października 2022 r., a sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 2452,04 zł od 1 września 2022r., co stanowi przekroczenie zarówno co do daty naliczania odsetek, jak i kwoty o 1441,04 zł.
Powódka W. G. żądała uzupełnienia wynagrodzenia w kwocie 53.219,38 zł., w dniu 11 grudnia 2023 r. częściowo cofnęła powództwo o kwotę 25.839,44 zł do kwoty 27.379,94 zł i w dniu 7 maja 2024 r. częściowo cofnęła powództwo o kwotę 86,04 zł do kwoty 27.293,90 zł. Sąd zasądził na jej rzecz 28.025,44 zł, co stanowi przekroczenie o 731,54 zł. Dodatkowo powódka żądała odsetek od uzupełnienia wynagrodzenia za okres od stycznia, luty, kwiecień, maj, czerwiec, sierpień, wrzesień, październik, listopad, grudzień 2021 r. (10 miesięcy) od kwoty 588,42 zł, a Sąd Rejonowy zasądził od kwoty 589,05 zł, co stanowi przekroczenie o 0,63 zł za każdy miesiąc, za lipiec 2021 r. od kwoty 1765,26 zł, a zasądził od kwoty 1767,15 zł, co stanowi przekroczenie o 1,89 zł, za kwiecień 2022 r. od kwoty 1443,86 zł, a zasądził od kwoty 1495,62 zł, co stanowi przekroczenie o 51,76 zł, za okres od czerwca 2022 r. do grudnia 2022 r. (7 miesięcy) od kwoty 1443,86 zł, a zasądził od kwoty 1498,34 zł, co stanowi przekroczenie o 54,48 zł za każdy miesiąc. Dodatkowego za rok 2022 r. od kwoty 1472,00 zł, a zasądził od kwoty 1505,97 zł, co stanowi przekroczenie o 33,97 zł i za okres od stycznia do marca 2023 r. (3 miesiące) od kwoty 2263,62 zł, a zasądził od kwoty 2349,04 zł, co stanowi przekroczenie o 85,42 zł za każdy miesiąc.
Wobec powyższego, a mając na uwadze, że orzeczenie ponad żądanie przez sąd pierwszej instancji (obraza art. 321 § 1 k.p.c.) samodzielnie nie może być kwalifikowane jako nieważność postępowania, bowiem ten przypadek nie został ujęty w katalogu okoliczności wymienionych w art. 379 k.p.c., Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok tok co do należnych powodom kwot uzupełnienia wynagrodzenia, jak i zakresu odsetek.
Podstawę rozstrzygnięcia w zakresie odsetek w ocenie S. Okręgowego, zasadnie Sąd Rejonowy uznał, że stanowił art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. przy uwzględnieniu dat wymagalności poszczególnych kwot z tytułu niedopłaty wynagrodzenia. Zaznaczyć należy, że termin wypłaty wynagrodzenia był u pozwanego ustalony aktem wewnątrzzakładowym, co nie było sporne między stronami. Zgodnie z art. 85 § 1 k.p. wypłaty wynagrodzenia za pracę dokonuje się co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie. § 2 cytowanego artykułu stanowi, że wynagrodzenie za pracę płatne raz w miesiącu wypłaca się z dołu, niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości, nie później jednak niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego. Biorąc pod uwagę powołane przepisy, pozwany nie dokonując wypłaty wynagrodzenia powodom w całości w ustalonym terminie pozostawał w zwłoce. Z tego względu należne są powodom odsetki ustawowe.
W zakresie odsetek od różnicy wynagrodzenia za 2023 r. podzielić należy stanowisko Sądu Najwyższego, że skoro strona pozwana zaakceptowała swoje zobowiązanie do zapłaty sumy głównej, to tym samym powinna zaakceptować obowiązek zapłaty należności ubocznej w postaci odsetek ustawowych (vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 września 2002 r. III PZP 18/02 , wyrok SN z dnia 21 lipca 1994 r. , I PRN 42/94, wyrok SN z dnia 04 czerwca 2013 r. II PK 294/12). Natomiast jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21 lipca 1994 r. I PRN 42/94 (OSN 1994/12/192), roszczenie o odsetki z tytułu wypłacenia z opóźnieniem wynagrodzenia za pracę, jest ściśle związane ze stosunkiem pracy, gdyż dotyczy odpowiedzialności pracodawcy za niewykonanie wynikającego z art. 86 k.p. obowiązku wypłacenia wynagrodzenia w miejscu oraz terminie określonym w regulaminie pracy i powinno być uwzględnione przez sąd pracy. Zdaniem Sądu Okręgowego nie można przyjąć, że dopiero z chwilą wydania wyroku przez Trybunał Konstytucyjny nastąpiła wymagalność roszczeń powódki, gdyż wyrok ten nie dotyczy indywidualnych praw i obowiązków pracowniczych. Sam zaś stan niekonstytucyjności, na który wskazał Trybunał w wyroku z 8 listopada 2023 r., istniał od chwili wydania zakwestionowanego aktu normatywnego. Strona pozwana mogła i powinna zastosować właściwe przepisy, zwłaszcza, że przepisy uznane przez Trybunał za niezgodne z konstytucją, były oczywiste, rażące i widoczne na pierwszy rzut oka, zwłaszcza w świetle przyjętych w prawie polskim zasad wynagradzania sędziów. Zaniżenie wynagrodzeń sędziom było działaniem umyślnym, celowym, przemyślanym i mające na celu pozbawienie tej grupy części należnych im świadczeń oraz obniżenie wydatków ponoszonych przez pracodawcę (a właściwie – przez Skarb Państwa). Pozwany pracodawca już z końcem 2022 r. znał stanowisko zawarte we wnioskach skierowanych do Trybunału tak przez I Prezes Sądu Najwyższego, jak i Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, Krajową Radę Sądownictwa czy Rzecznika Praw Obywatelskich. Nie można więc podzielić poglądu pracodawcy o niezawinionym wypłaceniu przez niego powodom świadczeń w zaniżonej kwocie przed publikacją wyroku Trybunału Konstytucyjnego.
Z tych racji natury faktycznej i prawnej apelację uznać należało za częściowo zasadną i w konsekwencji na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. wyrok Sądu I instancji zmienić w zakresie wskazanym w sentencji orzeczenia o czym orzeczono w pkt I wyroku.
W pkt II wyroku Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację w pozostałym zakresie jako bezzasadną.
O kosztach postepowania apelacyjnego Sąd Okręgowy rozstrzygnął na podstawie art. 102 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Przepis ten, realizując zasadę słuszności, stanowi wyjątek od ogólnej reguły obciążania stron kosztami procesu, zgodnie z którą strona przegrywająca sprawę jest zobowiązana zwrócić przeciwnikowi, na jego żądanie, koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (art. 98 § 1 k.p.c.). Hipoteza przepisu art. 102 k.p.c., odwołująca się do występowania "wypadków szczególnie uzasadnionych", pozostawia sądowi orzekającemu swobodę oceny, czy fakty związane z przebiegiem procesu, jak i dotyczące sytuacji finansowej strony, stanowią podstawę do nieobciążania jej kosztami procesu (por. postanowienie SN z 13 grudnia 2007 r., sygn. I CZ 110/07, niepubl.). Do "wypadków szczególnie uzasadnionych" należą okoliczności zarówno związane z samym przebiegiem procesu, jak i leżące na zewnątrz. Całokształt okoliczności, które mogłyby uzasadniać zastosowanie tego wyjątku powinny być ocenione z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego (por. postanowienia Sądu Najwyższego z 1 grudnia 2011 r., sygn. I CZ 26/11, niepubl. i z 25 sierpnia 2011 r., sygn. II CZ 51/11, niepubl.).
Sąd Okręgowy stosując w niniejszej sprawie art. 102 k.p.c. do nie obciążania powodów kosztami zastępstwa prawnego pozwanego, miał na uwadze fakt, że powodowie w żaden sposób nie przyczynili się do okoliczności uzasadniających apelację. Powodowie zmodyfikowali swoje roszczenia w oparciu o przedstawione przez pozwanego wyliczenia. Nieścisłości w wyroku Sądu I instancji wynikają z błędów arytmetycznych tego Sądu, zatem obciążenie powodów kosztami postępowania apelacyjnego byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.