Sygn. akt VIII U 218/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Janina Kościelniak

Protokolant:

Kamila Niemczyk

po rozpoznaniu w dniu 9 kwietnia 2014 r. w Gliwicach

sprawy W. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

o świadczenie przedemerytalne

na skutek odwołania W. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

z dnia 26 listopada 2012 r. nr SP 2 (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu prawo do świadczenia przedemerytalnego począwszy od 1 września 2012 r.

(-) SSO Janina Kościelniak

Sygn. akt. VIII U 218/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26.11.2012 r. organ rentowy, działając na podstawie ustawy z dnia 30.04.2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U. z 2004 r. nr 120, poz. 1252 ze zm.) oraz ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 ze zm.) odmówił ubezpieczonemu prawa do przyznania świadczenia przedemerytalnego z powodu nie spełnienia wymaganych ustawą przesłanek do nabycia świadczenia, ponieważ skarżący nie udokumentował 35-letniego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Od w/w decyzji odwołanie wniósł ubezpieczony. W odwołaniu skarżący wskazał, że decyzja organu rentowego jest dla niego krzywdząca, albowiem od najmłodszych lat, a w szczególności po ukończeniu 16 roku życia tj. w okresie od 1.01.1968 r. do czasu podjęcia pracy w dniu 7.08.1972 r. pracował wraz z ojcem na gospodarstwie rolnym. W gospodarstwie rodzinnym skarżący pracował codziennie powyżej czterech godzin dziennie, wykonując typowe prace gospodarskie, tj. oporządzał trzodę chlewną, a także wykonywał prace w polu. Skarżący wskazał, że godził obowiązek szkolny z pracą w gospodarstwie rodziców, ponieważ dojazd do Technikum w K., w którym się uczył zajmował mu jedynie godzinę w jedna stronę. Odwołujący wskazał, że w okresie letnim wykonywał prace gospodarskie w wymiarze od 10 do 12 godzin dziennie.

Odwołujący wskazał nadto, że jego pracę w gospodarstwie potwierdzają zeznania świadków w osobach J. C. oraz A. D., które na co dzień widywały skarżącego pracującego w gospodarstwie. Odwołujący nadmienił, że pracę w gospodarstwie rodziców wykonywał aż do 7.08.1972 r. Od w/w daty ubezpieczony podjął pracę w górnictwie. Skarżący podkreślił jednak, że wciąż w miarę możliwości wspomagał rodziców w pracach gospodarskich. W 1991 r. ubezpieczony otrzymał, na podstawie umowy darowizny gospodarstwo w którym pracował od najmłodszych lat. W/w gospodarstwo prowadził, aż do 13.08.2007 r., kiedy część nieruchomości o powierzchni 1,26 ha przekazał córce M. B., a pozostałą część o powierzchni poniżej 2 ha zachował dla siebie.

Zdaniem ubezpieczonego powyższe okoliczności wskazują w sposób jednoznaczny, że od dzieciństwa pracował w gospodarstwie rolnym, a po osiągnięciu 16 roku życia pracował w gospodarstwie indywidualnym w wymiarze co najmniej 4 godzin dziennie.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podtrzymał swoje stanowisko, argumentując jak w zaskarżonej decyzji. Oddział ZUS wyjaśnił, że jego zdaniem praca w gospodarstwie rolnym skarżącego miała charakter dorywczy. Powyższe potwierdza fakt, że ubezpieczony w latach 1967 do 1972 był uczniem Technikum Górnictwa Odkrywkowego w K., w związku z czym codziennie dojeżdżał do szkoły, pokonując dystans ok. 40 km autobusami (...) i środkami lokomocji miejskiej a nawet autobusem przewożącym robotników.

ZUS wskazał nadto, że z pisma Starostwa Powiatowego w B. z dnia 19.11.2012 r., stanowiącego wypis ze starej ewidencji wynika, że w latach 1961-1981 w Gminie Ł. znajdowało się gospodarstwo rolne o powierzchni 0,59 ha.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony urodzony w dniu (...) w dniu 31.08.2012 r. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. z wnioskiem o przyznanie prawa do świadczenia przedemerytalnego na podstawie przepisów ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009, nr 153, poz. 1227 ze zm.).

Ubezpieczony 60 lat ukończył 1.01.2012 r.

W okresie od dnia 1.01.1952 r. do dnia 12.06.1975 r. odwołujący był zameldowany na pobyt stały w miejscowości Ż., tj. w miejscu zamieszkania rodziców.

W latach 1968 - 1972 ubezpieczony uczęszczał do Technikum Górnictwa Odkrywkowego w K..

M. i L. B., rodzice ubezpieczonego, posiadali dwa gospodarstwa rolne, tj. gospodarstwo rolne w gminie Ł. o powierzchni 0,59 ha, a także gospodarstwo rolne w Ż. w gminie R., o powierzchni 4 ha. Odwołujący wykonywał prace gospodarskie od dzieciństwa do dnia 7.08.1972 r., kiedy podjął pracę w górnictwie, tj. w (...) S.A. KWK (...) w R..

Ubezpieczony pracował w gospodarstwie rolnym razem z ojcem, przy czym prace gospodarskie wykonywała w mniejszym zakresie również matka odwołującego, która zajmowała się młodszą siostrą skarżącego. W okresie szkolnym ubezpieczony, w związku z faktem uczęszczania do Technikum w K., wykonywał prace gospodarskie po zajęciach lekcyjnych.

Technikum do którego uczęszczał odwołujący było oddalone od gospodarstwa rodzinnego skarżącego około 38 - 40 km. Ubezpieczony codziennie dojeżdżał do szkoły autobusami robotniczymi. Skarżący zazwyczaj wyjeżdżał o godzinie 7:30, a do domu wracał około godziny 15:00. Praca w gospodarstwie w okresie roku szkolnego zajmowała mu co najmniej cztery godziny dziennie, a w okresie letnim 12 godzin dziennie, szczególnie w okresie żniw.

Na zajęcia lekcyjne odwołujący przygotowywał się czytając w autobusie, w nocy, w niedziele, a także ucząc się w szkolnej świetlicy, z uwagi na fakt, że dojeżdżał do szkoły już godzinę przed rozpoczęciem zajęć lekcyjnych.

W gospodarstwie w którym pracował ubezpieczony hodowano zwierzęta domowe, tj. od 2-3 krowy, 3-5 owiec, świnie, w tym 1 maciorę przeznaczoną na rozród, 10-12 prosiąt, a także drób taki jak: kury, kaczki, oraz indyki.

W w/w gospodarstwie uprawiano m.in. zboże, pszenicę, buraki, oraz ziemniaki.

Pracując w gospodarstwie rolnym rodziców, odwołujący wykonywał prace gospodarskie przy zasiewach, przy orce, przy żniwach, koszeniu traw, a także przy sadzeniu ziemniaków, buraków oraz przy wszystkich innych stricte gospodarskich pracach polowych jakie wykonuje się w gospodarstwie rolnym. W zależności od potrzeb, odwołujący pracę wykonywał przy pomocy traktora, a także ręcznie, używając kosy lub innych narzędzi rolniczych. Skarżący zwoził traktorem zbiory do stodoły, a w okresie zimowym wykonywał omłoty. Ubezpieczony pomagał nadto przy hodowli zwierząt, tj. wyrzucał obornik, zanosił zwierzętom paszę, przerabiał słomę i siano na sieczkę, która była paszą dla krów.

W okresie od dnia 14.02.2012 r. do dnia 13.02.2013 r. odwołujący był uprawniony do pobierania zasiłku dla osób bezrobotnych, a w okresie od dnia 6.02.2012 r. do dnia 21.08.2012 r. nie odmówił bez nieuzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy określonej w ustawie lub poddania się badaniom lekarskim psychologicznym, mającym na celu ustalenie zdolności do pracy lub udziału w innej formie pomocy określonej w ustawie z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ( tekst jednolity Dz.U. z 2008 r., nr 69, poz. 415 z póżn. zm.)

ZUS zaliczył odwołującemu do 35-letniego okresu podlegania ubezpieczeniu 33 lata, 8 miesięcy i 26 dni.

Organ rentowy nie zaliczył ubezpieczonemu do 35-letniego okresu podlegania ubezpieczeniu, okresu od dnia 1.01.1968 r. do 6.08.1972 r. ZUS stanął na stanowisku, że fakt pobierania nauki w latach 1967 - 1972 r. w Technikum Górnictwa Odkrywkowego w K., i konieczność codziennego dojazdu skarżącego z miejsca zamieszkania do szkoły, wskazuje, że jego praca świadczona w gospodarstwie rodziców miała charakter dorywczy.

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o : akta organu rentowego, zeznania świadków w osobach A. D., J. C., oraz zeznania ubezpieczonego.

Sąd uznał zebrany w sprawie materiał dowodowy za spójny i kompletny, a przez to mogący stanowić podstawę prawdziwych rozstrzygnięć w sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 30.04.2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. Nr 120, poz. 1252 ze zm.), prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm. 1)), zwanej dalej "ustawą o promocji zatrudnienia", w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna oraz posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn.

Z kolei w myśl art. 2 ust. 3 tego przepisu, świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

1)nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;

2)w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;

3)złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Z kolei po myśli art. 2 ust. 2 w/w ustawy, za okres uprawniający do emerytury, o którym mowa w ust. 1, uważa się okres ustalony zgodnie z przepisami art. 5-9, art. 10 ust. 1 oraz art. 11 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, z poźn. zm. 3)), zwanej dalej "ustawą o emeryturach i rentach z FUS".

Natomiast zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 powoływanej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również okres przypadający przed dniem 1.01.1983 r. pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7 w/w ustawy, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu, traktując je, z zastrzeżeniem art. 56 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jak okresy składkowe.

Okolicznością sporną w niniejszej sprawie jest fakt posiadania przez ubezpieczonego wymaganego 35-letniego okresu ubezpieczenia.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że ubezpieczony legitymuje się wymaganym 35 - letnim okresem ubezpieczenia uprawniającym do emerytury.

Jak wynika z postępowania dowodowego ubezpieczony w okresie spornym tj. od dnia 1.01.1968 r. do czasu podjęcia przez skarżącego pracy, tj. w dniu 7.08.1972 r. wykonywał w gospodarstwie rolnym pracę o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt. 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Według oceny Sądu postępowanie dowodowe wykazało, że w przedmiotowej sprawie zaistniały przesłanki do zastosowania art. 10 ust. 1 pkt 3 powołanej ustawy i uzupełnienia stażu pracy odwołującego o okres pracy w gospodarstwie rolnym w zakresie niezbędnym do uzupełniania stażu wynikającego z uwzględnionych przez ZUS okresów składkowych i nieskładkowych do wymaganych prawem 35 lat okresu podlegania ubezpieczeniu.

Ubezpieczony już od 1967 r. wykonywała regularną pracę w gospodarstwie rolnym należącym do rodziców ubezpieczonego, pracując tam codziennie co najmniej 4 godziny, w zależności od pory roku i związanej z tym ilości pracy nawet dłużej. Odwołująca osobiście zajmowała się wszystkimi wchodzącymi w zakres pracy w tym gospodarstwie czynnościami: hodowlą zwierząt i pracami polowymi. Przesłuchani w postępowaniu świadkowie, a także ubezpieczony opisali zakres obowiązków w gospodarstwie, które – w ocenie Sądu – mieszczą się w zakresie pracy wykonywanej w gospodarstwie rolnym o którym mowa w art. 10 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu (...).

W tym miejscu należy wskazać, iż w judykaturze wykształcił się pogląd, iż o uwzględnieniu przy ustalaniu prawa do świadczeń emerytalno - rentowych okresów pracy w gospodarstwie rolnym sprzed objęcia rolników obowiązkiem opłacania składki na rolnicze ubezpieczenie społeczne domowników (tj. przed dniem 1 stycznia 1983r.) przesądza wystąpienie dwóch okoliczności: po pierwsze - wykonywanie czynności rolniczych powinno odbywać się zgodnie z warunkami określonymi w definicji legalnej "domownika" z art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników z dnia [tekst jednolity Dz. U. z 1998, Nr 7, poz. 25] i po drugie - czynności te muszą być wykonywane w wymiarze nie niższym niż połowa ustawowego czasu pracy, tj. minimum 4 godziny dziennie.

Zgodnie z art. art. 6 pkt 2 ustawy o u.s.r., domownikiem jest osoba bliska rolnikowi, która ukończyła 16 lat, pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa albo w bliskim sąsiedztwie oraz stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy.

W ocenie Sądu fakt, że odwołujący uczęszczał do Technikum Górnictwa Odkrywkowego w K., oddalonego od gospodarstwa rodzinnego ubezpieczonego, nie przekreśla jego pracy na roli i możliwości uwzględnienia tego okresu do uprawnień emerytalnych. Jak wynika z postępowania dowodowego ubezpieczony godził wykonywanie pracy w gospodarstwie rolnym, z jednoczesnym wypełnianiem obowiązku szkolnego. Znacząca odległość dzieląca miejsce zamieszkania ubezpieczonego i szkołę do której uczęszczał, nie uniemożliwiała mu wykonywania prac gospodarskich w wymiarze, co najmniej 4 godziny dziennie, a w okresie letnim w wymiarze nawet 12 godzin na dobę. Powyższe potwierdza organizacja dnia roboczego skarżącego, tj. fakt, że istniało w ówczesnym okresie dogodne połączenie, tzw. przewóz robotniczy, który pozwalał dotrzeć skarżącemu do domu już o godzinie 15:00, aby przez resztę dnia wykonywać prace gospodarskie. Godzenie obowiązku szkolnego z obowiązkiem pracy w gospodarstwie rolnym, czyni wiarygodnym również okoliczność, że ubezpieczony przygotowywał się do lekcji w niedziele, w nocy, ucząc się w drodze do domu, a także godzinę przed lekcjami, jako, że dojeżdżał tam wcześniej.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków i wyjaśnieniom ubezpieczonego potwierdzających pracę ubezpieczonego w gospodarstwie rolnym, uznając te dowody za spójne logiczne i wzajemnie się uzupełniające.

Mając na względzie powyższe Sąd uznał, że ubezpieczony legitymuje się wymaganym 35 - letnim okresem ubezpieczenia, uzupełnionym o pracę w gospodarstwie rolnym. Pozostałe przesłanki uzyskania prawa do świadczenia przedemerytalnego nie były sporne.

Biorąc wszystkie powyższe względy pod uwagę Sąd Okręgowy na mocy art. 477 14 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

SSO Janina Kościelniak

Zarządzenie:

1. uzasadnienie odnotować,

2. odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć organowi rentowemu.,

3. kalendarz 14 dni lub z wpływem.

G., dnia ........

j.s.