UZASADNIENIE

wyroku z dnia 23 czerwca 2023 roku

Pozwem z dnia 16 sierpnia 2022 roku, strona powodowa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. domagała się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanej B. O. kwoty 8 064,61 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia wniesienia pozwu (w (...)) do dnia zapłaty. Nadto powódka domagała się zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

Uzasadniając powództwa wskazano, że w dniu 1 czerwca 2021 roku powódka zawarła z pozwaną pisemną umowę, której przedmiotem było świadczenie przez powódkę na rzecz strony pozwanej usługi przesyłania i doręczania przesyłek. W wyniku realizacji umowy, powódka wystawiła pozwanej faktury VAT: z dnia 30 września 2021 roku na kwotę 435,41 zł, z dnia 31 października 2021 roku na kwotę 6 672,75 zł oraz z dnia 31 października 2021 roku na kwotę 756,45 zł. Termin płatności został określony w treści wystawionych faktur VAT. Z uwagi na bezskuteczny upływ terminu do zapłaty, określony w wystawionych fakturach VAT, powódka wezwała pozwaną do zapłaty należności. Pozwana nie zaspokoiła wierzytelności w wyznaczonym terminie ( pozew – k. 4-6).

W dniu 20 września 2022 roku w sprawie został wydany nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w całości uwzględniając żądanie powództwa, sygn. akt VI GNc 1538/22 ( k. 45).

W 13 października 2022 roku pozwana wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty (zatytułowany jako odwołanie), pozwana domagała się umorzenia wyroku.

W uzasadnieniu pozwana podniosła, że bezprawnie została obciążona karą przez powódkę. Na wcześniejszym etapie, pozwana próbowała zmniejszyć pakiet umowny, z uwagi na problemy jej działalności gospodarczej ( sprzeciw – k. 51).

W piśmie z dnia 29 marca 2023 roku, powódka podtrzymała swoją stanowisko wyrażone w sprawie.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że w niniejszej sprawie nie jest sporny fakt podpisania umowy przez strony. Obie strony są profesjonalnymi uczestnikami obrotu gospodarczego, a zatem winny mieć pełną świadomość treści zawiązanego stosunku obligacyjnego. W wyniku realizacji umowy powódka wystawiła pozwanej faktury VAT, jednocześnie zarzucając że pozwana nie przedstawiła żądnych dowodów, z których wynikałoby, że roszczenia powódki nie jest zasadne, a twierdzenia i zarzuty podniesione przez pozwaną w treści jej pisma są jedynie wyrazem obranej przez nią taktyki procesowej mającej na celu jedynie przedłużenia toczącego się postępowania ( pismo – k. 65-66).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

Strona powodowa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wpisana jest do rejestru przedsiębiorców prowadzonego w ramach Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (...).

D owód: wydruk z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego strony powodowej (fragment) – k. 43-44.

Pozwana B. O. prowadziła działalność gospodarczą pod firmą (...) wpisaną do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej Rzeczypospolitej Polskiej.

Dowód: wydruk z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej Rzeczypospolitej Polskiej dot. pozwanej – k. 67-68, k. 38.

W dniu 1 czerwca 2021 roku strony zawały umowę abonamentową, na podstawie której powódka miała świadczyć na rzecz zleceniodawcy (pozwanej) usługi przesyłania i doręczenia przesyłek na zasadach określonych w umowie w i Warunkach usług abonamentowych oraz szczegółowych regulacjach dot. świadczenia usług krajowych i międzynarodowych (§ 1).

Umowa została zawarta na okres 24 miesięcy. Zaplata za wystawione faktury miała być dokonywana w terminie 14 dni.

Abonament miesięczny wynosił 615,00 zł netto miesięcznie (50 paczek abonamencie, Promocja Pakiet Business 24). Okres rozliczeniowy wynosił 1 miesiąc kalendarzowy. W umowie wskazano, że wysokość upustu miesięcznego wynosi 1 085,00 zł netto.

Zgodnie z § 2 ust. 1 wynagrodzenie należne powódce z tytułu świadczenia usług określonych w § 1 miał stanowić miesięczny abonament powiększony o ewentualne dopłaty w sytuacji, gdy ilość zleconych usług lub ich rodzaj przekroczyłby limit objęty abonamentem. W ramach abonamentu zleceniodawca jest uprawniony do nadania określonej w § 1 ilości paczek w stosunku do których nie będzie naliczana cena podstawowa.

Zgodnie z § 2 ust. 1 (...) sp. z o.o., wynagrodzenie (...) (powódki) z tytułu świadczonych na podstawie umowy usług stanowił abonament określony w umowie, oznaczający iloczyn paczek przewidzianych w abonencie i ceny za paczkę, po udzielonych zleceniodawcy rabatach od cen podstawowych. Suma udzielonych rabatów, wyrażająca się w różnicy pomiędzy ceną podstawą usług świadczonych przez (...), a ceną promocyjną (po rabatach) jaką otrzymał zleceniodawca była zwana ,,upustem miesięcznym’’. Wysokość upustu miesięcznego określona była w § 1 umowy w tabeli o nazwie ,,upust miesięczny’’. Kwota należnego abonamentu mogła zostać powiększona o stosowne dopłaty w przypadku przekroczenia ilości paczek zastrzeżonej dla abonamentu lub zlecenia przez zleceniodawcę usług nieobjętych abonamentem.

Zgodnie z § 2 ust. 5 (...) sp. z o.o., w ramach wynagrodzenia abonamentowego zleceniodawca był uprawniony do nadania określonej w umowie ilości paczek, w stosunku do których nie miała być naliczana opłata podstawowa. Wynagrodzenie abonamentowe miało charakter ryczałtowy i było należne (...) także w przypadku nadania mniejszej ilości paczek lub braku nadania jakiejkolwiek paczki w danym okresie rozliczeniowym.

Zgodnie z § 3 ust. 4 (...) sp. z o.o., w przypadku niedotrzymania przez zleceniodawcę któregokolwiek z warunków określonych w umowie, załączniku nr 2 do umowy lub warunkach, co będzie traktowane jako wypowiedzenie umowy z przyczyn leżących po stronie zleceniodawcy, (...) przysługuje roszczenie o zwrot kwoty upustów miesięcznych obliczanej jako iloczyn liczby miesięcy od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania oraz wartości upustu miesięcznego.

Zgodnie z Cennikiem abonamentowym – Pakiet Business 24 ( (...) C. Standardowy serwis krajowy), wartość miesięcznego abonamentu (przy ilości paczek 50 sztuk) wyniosła 615,00 złotych.

Dowód: umowa wraz z załącznikami, w tym (...) sp. z o.o., Cennikiem abonentowym Business 24 – k. 28-37.

W dniu 30 września 2021 roku powódka wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 756,45 zł brutto (615,00 zł netto), z tytułu abonamentu. Jako nabywca została wskazana pozwana, a termin zapłaty został określony na 2 tygodnie.

Dowód: faktura VAT – k. 24.

Pismem z dnia 25 października 2021 roku, strona powodowa oświadczyła o rozwiązaniu umowy bez zachowania terminu wypowiedzenia, z powodu istotnych naruszeń umowy polegających na niedotrzymaniu obowiązujących terminów płatności wynagrodzenia należnego powódce z tytułu umowy.

Dowód: oświadczenie o rozwiązaniu umowy – k. 27.

W dniu 31 października 2021 roku powódka wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 756,45 zł brutto (615,00 zł netto), z tytułu abonamentu. Jako nabywca została wskazana pozwana, a termin zapłaty został określony na 2 tygodnie.

Dowód: faktura VAT – k. 25.

W dniu 31 października 2021 roku powódka wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 6 672,75 zł brutto (5 425,00 zł netto), z tytułu wynagrodzenia abonamentowego za świadczone usługi zgodnie z umową. Jako nabywca została wskazana pozwana, a termin zapłaty został określony na 2 tygodnie.

Dowód: faktura VAT – k. 26.

Pismem z dnia 4 kwietnia 2022 roku, powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 8 064,61 zł wraz z odsetkami ustawowymi przysługującymi (...), wyznaczając dodatkowy termin zapłaty wynoszący 3 dni od daty wezwania. Przesyła w tym zakresie została ekspediowana na adres pozwanej.

Dowód: wezwanie – k. 40, wydruk z systemu Poczty Polskiej S.A. – k. 41.

W dniu 29 marca 2022 roku, powód wytoczył powództwo o przedmiotowe roszczenie w elektronicznym postępowaniu upominawczym, sygn. akt VI Nc-e 422311/22. Postanowieniem z dnia 27 czerwca 2022 roku Starszy referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie, wobec skutecznego wniesienia sprzeciwu i utraty mocy nakazu zapłaty z dnia 25 maja 2022 roku umorzył postępowanie w całości.

Dowód: wydruk akt elektronicznego postępowania upominawczego – k. 10-23.

Powyższy stan faktyczny ustalono w oparciu o dowody wskazane w toku dotychczasowego wywodu.

Dokonując oceny zgromadzonego materiału dowodowego, Sąd uznał że jest on wystarczający dla ustalenia stanu faktycznego oraz, że prawdziwość i autentyczność dołączonych do akt dokumentów nie budzi wątpliwości, nie będąc jednocześnie kwestionowana przez strony. Jednocześnie sąd miał na względzie art. 232 zd. 1 k.p.c., zgodnie z którym strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Żądanie pozwu zasługiwało na uwzględnienie w części.

Materialnoprawną podstawę roszczeń powódki stanowiła łącząca strony umowy przedmiotem której było świadczenie (przez powódkę) na rzecz pozwanej usług przesyłania i doręczania przesyłek, za umówionym w umowie wynagrodzeniem. Z uwagi na charakter umowy należało ją zakwalifikować jako umowę łączącą w sobie elementy umowy na warunkach zlecenia (art. 734 k.c. i n. w zw. z art. 750 k.c.) i umowy przewozu towarów (art. 779 i n. k.c. w zw. z art. 774 k.c. w zw. 775 k.c. w zw. z art. 1 ust. 1 i n. ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe ,t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 8).

W tym zakresie należało zauważyć, że tytułu świadczonych usług stronie powodowej przysługiwało wynagrodzenie uregulowane w umowie jako opłata abonamentowa w wysokości 615,00 zł netto miesięcznie, odpowiadająca w tym zakresie cennikowi usług w Pakiecie Business 24 ( k. 34). Wobec zrealizowania usług powódka z tytułu miesięcznego abonamentu wystawiła faktury VAT: z dnia 30 września 2021 roku nr (...) na kwotę 756,45 zł brutto (615,00 zł netto) oraz z dnia 31 października 2021 roku nr (...) na kwotę 756,45 zł brutto (615,00 zł netto). Pozwana nie sformułowała w tym zakresie żadnych skutecznych zarzutów niweczących powództwo, w tym m.in. co do ewentualnego niewykonania usług przez powódkę wobec czego powództwo podlegało uwzględnieniu w tym zakresie zgodnie żądaniem pozwu, co do faktury z dnia 30 września 2021 roku nr (...) w zakresie kwoty 435,41, oraz co do kwoty wynikającego z faktury z dnia 31 października 2021 roku nr (...). Żądanie wynagrodzenia (opłaty abonentowej) znajdowało bowiem uzasadnienie w łączącej strony umowie.

Od powyższej kwoty (1 191,86 zł), odsetki ustawowe za opóźnienie Sąd zasądził na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 711 z późn. zm.), zgodnie z żądaniem pozwu od dnia wytoczenia powództwa w elektronicznym postępowaniu upominawczym do dnia zapłaty, wobec spełnienia ustawowych przesłanek. Jednocześnie należało zauważyć, że okoliczności wpływające na zasadność roszczenia w tym zakresie nie były bowiem kwestionowane przez stronę pozwaną.

Wobec powyższego orzeczono jak w punkcie pierwszym sentencji wyroku.

W pozostałym zakresie powództwo oddalono, o czym orzeczono w puncie drugim sentencji wyroku.

W tym zakresie należało zauważyć, że strona powoda dochodziła należności objętej fakturą VAT nr (...) na kwotę 6 672,75 zł brutto (5 425,00 zł netto), wystawionej z tytułu wynagrodzenia abonamentowego za świadczone usługi zgodnie z umową stron, w taki sposób formułując żądanie pozwu. Odnosząc powyższe na kanwę niniejszej sprawy należało zauważyć, z łączącej strony umowy nie wynikało, że powódka była uprawniona do obciążenia pozwanej opłatą abonentową w takiej wysokości, w szczególności, że w tym samym dniu wystawiła fakturę z tytułu opłaty abonentowej w umówionej wysokości 756,45 zł brutto (615,00 zł netto). Strona powodowa nie wykazała także, aby powyższa kwota wynikała z dodatkowych usług świadczonych na rzecz pozwanej.

Należało zauważyć, że po myśli § 3 ust. 4 (...) sp. z o.o.”, w przypadku niedotrzymania przez zleceniodawcę któregokolwiek z warunków określonych w umowie, załączniku nr 2 do umowy lub warunkach (wypowiedzenia umowy z przyczyn leżących po stronie zleceniodawcy), powódce przysługiwało roszczenie o zwrot kwoty upustów miesięcznych obliczanej jako iloczyn liczby miesięcy od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania oraz wartości upustu miesięcznego. W niniejszej sprawie - zgodnie z umową stron -wysokość upustu miesięcznego miała wynosić 1 085zł netto, co z uwagi na długość trwania umowy (czerwiec-październik 2021 roku) i jej wypowiedzenia z uwagi na zaniechania płatności przez powódkę ( k. 27) znajdowało odzwierciedlenie w kwocie objętej przedmiotową fakturą VAT (1 085zł netto x 5 miesięcy + VAT w wysokości 1 247,75 zł). Analizując żądanie powódki wyartykułowanego w pozwie, jak i późniejszym piśmie procesowym, należało zauważyć, że nie sformułowała ona twierdzeń o dochodzeniu przedmiotowej należności z tytułu zwrotu przyznanego upustu. Okoliczność ta, na co już wskazano nie wynikała także z treści przedmiotowej faktury VAT.

Rozważając problematykę orzekania w ramach żądania pozwu lub ponad to żądanie nie sposób pominąć art. 187 k.p.c., wskazujący na obligatoryjne elementy pozwu. Jednym z nich jest dokładne określenie żądania (§ 1 pkt 1), innym przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie (§ 1 pkt 2). Wskazanie zatem ściśle określonych okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie pozwu charakteryzuje to żądanie, także w kontekście art. 321 § 1 k.p.c. Dla stwierdzenia tożsamości żądania pozwu z orzeczonym obowiązkiem nałożonym na stronę pozwaną nie jest zatem wystarczające zmieszczenie się przez sąd orzekający w pierwotnym żądaniu wyrażonym w pozwie (na przykład kwotowo przy żądaniu pieniężnym), ani też nie jest wystarczające wydanie tego orzeczenia na podstawie tej samej jednostki redakcyjnej aktu prawnego statuującego materialną podstawę dokonanego zasądzenia. Tożsamość ta wymaga zarówno zmieszczenia się przez sąd orzekający w żądaniu wyrażonym w pozwie (w tym wypadku zmieszczenia się w dochodzonej kwocie pieniężnej) jak i rozstrzygnięcia na podstawie oznaczonych przez stronę powodową okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie, bez rozszerzania tych okoliczności przez sąd orzekający ( vide: wyrok SA w Warszawie z 30.09.2016 r., VI ACa 743/15, LEX nr 2166530. W ocenie Sądu, powódka w pozwie niewątpliwie nie sformułowała roszczenia związanego z przyznanym upustem. Powódka dochodziła wyłącznie roszczeń obejmujących świadczeń wzajemnych za usługi przesyłania i doręczenia przesyłek, wskazując w uzasadnieniu pozwu, że świadczyła na rzecz pozwanej „usługi przesyłania i doręczenia przesyłek” i z związku z „realizacją umowy” wystawiła załączone do pozwu faktury VAT. Z tak zakreślonej podstawy faktycznej żądania nie wynikało, że powódka dochodziła roszczenia związanego z przyznanym pozwanej upustem. Znamienne jest to, że w uzasadnieniu pozwu w ogóle nie posłużono się pojęciem „upust miesięczny”, ani nie stwierdzono, że powódce przysługuje „roszczenie o zwrot kwoty upustów miesięcznych”. Również treść faktury obejmującej kwotę 6 672,75 zł nie świadczyła o tym, że dotyczy ona zwrotu upustów miesięcznych, skoro z jej treści wynikało, że obejmuje „wynagrodzenie abonamentowe za świadczone usługi zgodnie z umową”. Orzekając więc zgodnie z żądaniem pozwu w zakresie kwoty 6 672,75 zł, tj. zasądzając na rzecz powódki tę kwotę, wynikającą z upustu przyznanego pozwanej, Sąd orzekłby ponad żądanie, naruszając art. 321 § 1 k.p.c. w sposób mający decydujący wpływ na wynik sprawy. Bez znaczenie przy tym pozostawała okoliczność, że przedmiotowe roszczenia (czy części roszczenia) wynikały z jednego stosunku obligacyjnego. Decydujące jest bowiem to, że każde z tych roszczeń lub też każda z części tego roszczenia odpowiada innym podstawom faktycznym. Nawet więc jeżeli treść łączącego strony stosunku prawnego pozwalałaby na przyjęcie, że powódce przysługuje roszczenie, którego wysokość mieści się w granicach kwotowo wyznaczonych przez żądanie pozwu, Sąd nie mógł zasądzić na rzecz powódki wynikającej z tego roszczenia kwoty, jeżeli roszczenie to nie było przedmiotem żądania pozwu. Jak zaś już podkreślono powyżej, ani w pozwie, ani w późniejszym piśmie procesowym, powódka nie wskazywała, że dochodzi roszczenia z tytułu zwrotu przyznanego pozwanej upustu. Z tych względów, z uwagi na sposób sformułowania podstawy faktycznej powództwa przez stronę powodowa, roszczenie w zakresie kwoty 6 672,75 zł wraz z odsetkami, nie mogło podlegać uwzględnieniu.

Jedynie na marginesie, należało zauważyć, że zgodnie z umową, wysokość miesięcznego abonamentu wynosiła 615,00 zł netto, a wartość udzielonego upustu miała wynosić 1 085 zł netto. Jednocześnie należało zaważyć, że zgodnie z „Cennikiem dla pakietu Business 24”, wysokość miesięczna abonamentu za pakiet usług wybranych przez pozwaną wynosiła 615,00 zł netto. Z treści powołanego cennika nie wynikało, aby kwota wyliczona była przy uwzględnieniu rabatów lub upustów i stanowiła „cenę promocyjną”. Zgodnie zaś z warunkami usług abonamentowych ( k. 32-33), kwota upustu miała stanowić różnicę pomiędzy „ceną podstawową usług” świadczonych przez powódkę, a „ceną promocyjną (po upuście)”. W niniejszej sprawie wysokość miesięcznej podstawowej opłaty abonentowej wynikającej z cennika (k. 34) odpowiadała kwocie opłaty wskazanej w umowie tj. kwocie 615,00 zł netto. Nie wiadomo było więc jak powódka wyliczyła wysokość upustu, skoro różnica pomiędzy kwotą opłaty wynikającej z umowy (która zdaniem powódki wyliczona była z uwzględnieniem rabatu i stanowiła „cenę promocyjną”) a kwotą wynikającą z cennika (bez rabatów) wynosiła 0. Innymi słowy, powódka nie przedłożyła żadnych dowodów, które świadczyłyby o tym, że „cena podstawowa” za świadczone na rzecz pozwanej usługi wynosiła 1 700 zł netto, a w konsekwencji, że kwota upustu rzeczywiście wynosiła 1 085 zł.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w punkcie drugim sentencji wyroku.

Na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. orzeczono o kosztach procesu (punkt trzeci wyroku), dokonując ich stosunkowego rozdzielenia. Powódka przegrała sprawę w 85 %, zaś pozwana w 15 %. Suma kosztów procesu poniesionych przez strony wyniosła 2 317,00 zł i sprowadzała się do kosztów poniesionych przez powódkę. Dlatego też na rzecz powódki zasądzono od pozwanej kwotę 347,55 zł, stanowiącą różnicę pomiędzy kosztami, które poniosła powódka, a kosztami, które powinna była ponieść, uwzględniając stosunek w jakim przegrała sprawę. Na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c., Sąd od powyższej kwoty zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia prawomocności się postanowienia w przedmiocie kosztów procesu do dnia zapłaty.

Sędzia: