Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 651/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.1Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie z dnia 1 lutego 2024 r, III Wydział Karny, sygn. akt: III K 667/20 w sprawie P. P. (1), K. M., A. C., G. P., M. Ł..

0.1Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

1.

P. P. (1)

Oskarżony jest osobą niekaraną

Karta karna k. 882

Sytuacja majątkowa oskarżonego

(...) k. 867

2.

K. M.

Oskarżony jest osobą niekaraną

Karta karna k. 883

Sytuacja majątkowa oskarżonego

(...) k. 866

3.

A. C.

Oskarżony jest osobą niekaraną

Karta karna k. 884

Sytuacja majątkowa oskarżonego

(...) k. 865

4.

G. P.

Oskarżony jest osobą niekaraną

Karta karna k. 885

Sytuacja majątkowa oskarżonego

(...) k. 864

5.

M. Ł.

Oskarżony jest osobą niekaraną

Karta karna k. 886

Sytuacja majątkowa oskarżonego

(...) k. 863

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

1.  5.

Karta karna

Załączony dokument urzędowy został sporządzony w przepisanej prawem formie przez organ do tego uprawniony. Stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo poświadczone. Strony nie kwestionowały autentyczności dokumentu.

Informacja e - (...)

Załączony dokument urzędowy został sporządzony w przepisanej prawem formie przez organ do tego uprawniony. Stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo poświadczone. Strony nie kwestionowały autentyczności dokumentu.

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

II.1. obraza przepisów prawa materialnego tj. art. 286 § 1 i 3 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. poprzez ich zastosowanie i przyjęcie, że w tramach ustalonego stanu faktycznego sprawy działanie oskarżonych P. P. (1) i K. M. opisane w pkt 2 i 4 aktu oskarżenia stanowiły przypadek mniejszej wagi, w sytuacji gdy w okolicznościach i stanie faktycznym niniejszej sprawy, sama kwota szkody jaką poniosła pokrzywdzona, czy fakt iż pokrzywdzona jest spółką prawa handlowego, nie może stanowić podstawy przyjęcia łagodniejszej kwalifikacji prawnej czynu oskarżonych, bez uwzględnienia, stopnia zawinienia oskarżonych, bez uwzględnienia, iż działanie oskarżonych nie było przypadkowe, nie było incydentalne, było z góry zaplanowane, zorganizowane w sposób przemyślany, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, nosiło cechy dużej zuchwałości, a odczucie szkody przez pokrzywdzonej jest ogromne, gdyż działanie oskarżonych godziło bezpośrednio w wizerunek pokrzywdzonych jako autoryzowanego dealera marki pojazdów M. oraz N. jak i autoryzowanego serwisu tych marek, wobec tego brak było przesłanek do przyjęcia wypadku mniejszej wagi;

II. 2. obraza przepisów prawa materialnego, tj. art. 66 § 1 k.k. w zw. z art. 67 § 1 k.k. poprzez bezpodstawne zastosowanie instytucji warunkowego umorzenia postępowania w stosunku do oskarżonych P. P. (1) i K. M., co do czynów z pkt 2 i 4 aktu oskarżenia, w sytuacji, gdy z okoliczności sprawy wynika, że brak było podstaw do zastosowania wobec oskarżonych warunkowego umorzenia postępowania, albowiem nie zostały spełnione wszystkie przesłanki wskazane w art. 66 § 1 k.k., a w szczególności: wina i społeczna szkodliwość czynu, którego dopuścili się oskarżeni były znaczne, okoliczności czynu wskazują iż oskarżeni działali w sposób, wyrachowany, przemyślany, ich działanie było z góry zaplanowane, zorganizowane, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, nosiło cechy dużej zuchwałości, godzące w zaufanie pracodawcy i jego dobre imię, a nadto oskarżeni do końca postępowania nie wyrazili skruchy, nie przyznawali się do zarzucanych czynów co świadczy o nagannej postawie oskarżonych zarówno przy popełnieniu czynów i po ich popełnieniu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

1.  Zgodnie z treścią art. 434 § 2 k.p.k. środek odwoławczy wniesiony na niekorzyść oskarżonego może spowodować orzeczenie także na jego korzyść, jeżeli zachodzą przesłanki określone w art. 440 k.p.k., co miało miejsce w niniejszej sprawie w zakresie czynu przypisanego oskarżonym P. P. (1) i K. M. w punkcie 1 zaskarżonego wyroku.

2.  Rozstrzygniecie stwierdzające popełnienie przez oskarżonych czynu z art. 286 § 1 i 3 k.k. w zw. z art. 12 k.k. było rażąco niesprawiedliwe, gdyż brak jest niewątpliwych dowodów wskazujących na popełnienie przez nich przypisanego czynu.

3.  W pierwszej kolejności wskazać należy, że sąd przeprowadził postępowanie dowodowe w zakresie tego czynu w sposób pełny i wyczerpujący. Niemniej jednak w oparciu o tak zebrany materiał dowodowy nie sposób bez żadnych wątpliwości uznać, że oskarżeni popełnili przestępstwo. Czym innym jest bowiem odpowiedzialność pracownicza, czym innym cywilna, a czym innym karna. Ta ostatnia wymaga udowodnienia popełnienia czynu zabronionego przez ustawę w sposób pewny, oczywisty, bez żadnych wątpliwości. Ustalając jakie fakty miały miejsce nie sposób czynić tego bazując na domysłach, czy przypuszczeniach. Każde znamię czynu zabronionego musi być potwierdzone niezbitym dowodem, dopuszczonym przez prawo i wiarygodnym.

4.  Sąd ma pełną świadomość, że w (...) sp. z o.o. (dalej spółka (...)) dochodziło do szeregu nieprawidłowości, spółka nie zabezpieczyła w sposób pełny swoich interesów, a istniejące luki zostały wykorzystane przez pracowników do własnych celów. Niemniej jednak to za mało by udowodnić, że oskarżeni popełnili czyn zabroniony przez ustawę. W postępowaniu karym nie wystarczy przeświadczenie, nawet to graniczące z pewnością – jak zeznawali świadkowie M. B. i M. N.. W procesie karnym wina musi być udowodniona na podstawie niewątpliwych i procesowo dopuszczalnych dowodw. A tak się nie stało nie tylko w zakresie czynu przypisanego w punkcie pierwszym wyroku oskarżonym P. P. (1) i K. M., ale także w zakresie pozostałych czynów wszystkich oskarżonych w tej sprawie.

5.  I tak działania podjęte przez oskarżonych w dniach 23  30 października 2018 roku z pewnością naruszyły procedury przyjęte w spółce (...) w zakresie autoryzowanych przeglądów pojazdów mechanicznych. Niemniej jednak nie sposób udowodnić wypełnienia znamion oszustwa w rozumieniu art. 286 § 1 k.k. w zakresie czynu zarzucanego w pkt 2 i 4 aktu oskarżenia, a przypisanego w punkcie 1 wyroku z następujących powodów.

6.  Do czynności podjętych przez P. P. (1) i K. M. związanych z przeglądem samochodu M. o nr rej. (...) doszło w wyniku działań podjętych przez zarząd spółki N.. Jak wynika z raportu agencji (...) detektyw miał umówić wizytę przeglądu samochodowego na terenie posesji P. P. (1) lub w serwisie (...), czyli w serwisie spółki (...). Celem działania było sprawdzenie jak zostanie przeprowadzony przegląd samochodu. Samochód M. został przekazany detektywowi przez Centrum (...) sp. z o.o. (k. 15v). W dniu 25 października 2018 roku detektyw (...) przyjechał samochodem do warsztatu P. P. (1) w miejscowości K., ten obejrzał samochód i podał orientacyjne koszty wskazując „olej normalnie kosztuje na pewno ze trzy stów, to liczymy że 150 będzie kosztował. No i teraz filtry, no nie wiem to musiałbym tam jakieś zamienniki, nie żeby było taniej”. Następnego dnia P. P. (1) polecił udać się do serwisu (...) przy ul. (...), podejść do K. M. i umówić przegląd stwierdzając, że „materiały klienta w aucie”. Mówiąc o kosztach podał, że „zapłaci pan w firmie trzysta pięćdziesiąt i za materiały czterysta pięćdziesiąt, będzie w promocji. (…) będzie cztery paki taniej” (k. 18)

7.  Tak też się stało i w dniu 29 października 2018 roku J. M. podjechał do autoryzowanego serwisu prowadzonego przez spółkę (...), zarejestrował przegląd u K. M., zostawił samochód. Następnego dnia zapłacił w kasie serwisu 349,70 zł i odebrał samochód. W pobliżu serwisu zapłacił dodatkowo 450 zł P. P. (1).

8.  Jak wynika z przedłożonych dokumentów związanych z tym przeglądem w dniu 29 października 2018 roku w samochodzie wykonano przegląd polegający na wymianie filtra kabinowego, wymianie oleju i filtra oraz wzrokowej kontroli stanu technicznego. (k. 8). Faktura opiewająca na kwotę 340,70 zł o numerze (...) zawierała dwie pozycje. Pierwsza obejmowała roboczogodzinę pracownika serwisu (rbg) w ilości 1,2. Druga obejmowała zakup wkładu, filtra oleju.

9.  Świadek J. M. (k. 394v395) zeznając na rozprawie głównej podał między innymi, że „Nie potrafię powiedzieć co fizycznie zostało wymienione w tym samochodzie, ponieważ nie jestem techniczny, nie znam się na tym, zostawiłem w serwisie samochód, który był nie mój, w serwisie i odebrałem go następnego dnia. Nie pamiętam dokładnie czy dodatkowo było tam coś robione. Nie mam wiedzy czy części, które były wymienione w tym samochodzie, pochodziły ze spółki (...)” (k.395).

10.  M. B. w toku postępowania przygotowawczego zeznała, że „działaniem na szkodę spółek i interesu publicznego było dokonywanie przeglądów w samochodach marki M. przez P. P. (1) po zaniżonych kosztach przy użyciu nielegalnie pobranych z magazynu spółek części do wykonania tych napraw” a przy jednej takiej akcji serwisowej spółka traciła 850 zł. (k. 110). W toku rozprawy M. B. zeznała, że „chodziło o narażenie na szkodę pracodawców w ten sposób, że oskarżony P. będąc mechanikiem wykonywał przeglądy po zaniżonych kwotach w ten sposób, że wynosił w porozumieniu z pracownikami magazynu części z magazynu poza ewidencją w porozumieniu z doradcą serwisowym panem M., wykonywał przegląd wykorzystując części z magazynu za które klient nigdy nie zapłacił” (k. 373v). „My przyjęliśmy, że wszystkie przeglądy wykonywane przez pana P. i wyceniane na kwotę 350420 zł były wycenione po zaniżonych kosztach, ponieważ cena przeglądów tamtym czasie w naszej firmie to była 1200 zł. Na tej podstawie przyjęliśmy, że pan P. oszukiwał firmę i przyjmował korzyści dla siebie.” (k. 376).

11.  W tym miejscu wskazać należy, że czyn przypisany oskarżonym miał polegać na tym, że będąc pracownikami serwisu przeprowadzili w nim autoryzowany przegląd samochodu marki M. o nr rej. (...), przy użyciu należących do pokrzywdzonego części w postaci filtra powietrza, kabiny i oleju M. (...) o łącznej wartości 704,80 złotych brutto wprowadzając pokrzywdzonego w błąd, co do faktycznego czasu trwania tego przeglądu, jak również co do faktu użycia części należących do klienta zlecającego ten przegląd.

12.  Jak wynika z dokumentu nazwanego „Elektroniczny rejestr przeglądów okresowych M.” (k. 8) w samochodzie powinien zostać wymieniony filtr kabinowy, powinno dojść do wymiany oleju i filtra oraz wzrokowej kontroli stanu technicznego (co wykonał P. P. (1)). J. M. zapłacił w kasie spółki za filtr oleju oraz czas pracy mechanika (1,2 rbg).

13.  W sprawie nie przedstawiono żadnego dowodu, że oskarżeni użyli do tego przeglądu części w postaci filtru kabinowego i oleju należące do pokrzywdzonego. Oczywiście mogło tak być, przy czym nie ma na to żadnego dowodu. Co więcej ma żadnego dowodu na to, że w samochodzie faktycznie wymieniono olej i zmieniono filtr kabinowy. Zapis w przewodniku serwisowym (k. 488) jest tylko zapisem, nie sprawdzono, czy te części i olej zostały wymienione. Wiadomo jedynie, że części nie zostały przywiezione przez klienta, czyli przez detektywa, jak to widnieje na dokumencie z k. 488, aczkolwiek nie ma żadnego dowodu, że zamontowano części należące do spółki (...).

14.  Sąd zauważa, że oskarżony P. mówił J. M., że „ No i teraz filtry, no nie wiem to musiałbym tam jakieś zamienniki, nie żeby było taniej” (k. 18). O ile po odebraniu samochodu z przeglądu powiedział, że zostały zamontowane oryginalne części, o tyle nie ma na to żadnego dowodu. Tym samym nie wiadomo, czy oskarżeni dokonali oszustwo na szkodę spółki (...), czy może też mijali się z prawdą co do zakresu przeprowadzonego przeglądu, bądź zużytych części.

15.  Liczba roboczogodzin ujawniona na fakturze (1,2 rbg) , wbrew twierdzeniom skarżącego nie wskazuje na jej zaniżenie. Spółka (...) podał, że w 2018 roku liczba roboczogodzin była zbliżona do tych w 2022 roku i powinna wynosić 2,4 rbg (różna była jedynie stawka) (k. 484v), przy czym przedstawione dokumenty przeczą powyższemu – umieszczony na fakturze z 29 października 2018 roku indeks (...) 40,000 kilometrów (25,00 mil) lub 24 miesięcy - ma przypisaną wartość 1,2rbg (k. 489), podczas gdy na niezatwierdzonym kosztorysie serwisowym z 19 maja 2022 roku indeks (...) 40,000 kilometrów (25,00 mil) lub 24 miesięcy - wynosi 1,5rbg (k. 490). Różnica jest niewielka, z pewnością nie dwukrotna.

16.  Poza powyższym zauważyć należy, że dowody zebrane w sprawie zostały w sposób niedopuszczalny w procedurze karnej. Różne rodzaje prowokacji (zakup kontrolowany, niejawne nadzorowanie czynności, transakcję pozorną) mogą zostać wykorzystane w postępowaniu karnym, co jest jednakże obwarowane licznymi warunkami. Takie czynności operacyjnorozpoznawcze mogą być podejmowane przez uprawnione organy na podstawie ustawy, to jest między innymi przez Policję, (...), czy (...), ale nie tylko. Uprawnień takich nie ma prywatny licencjonowany detektyw.

17.  O ile spółka (...) mogła wynająć prywatnego detektywa, by ujawnić ewentualny szkodliwy dla firmy sposób działania swoich pracowników, o tyle tak zebrany materiał nie może stanowić dowodu, gdyż jest niedopuszczalny.

18.  R. brak jest dowodów na to, że oskarżeni dopuścili się przypisanego im czynu. Zakres apelacji oskarżyciela posiłkowego złożonej na niekorzyść nie pozwala natomiast na czynienie żadnych innych ustaleń przez sąd odwoławczy, gdyż naruszałoby to zakaz reformatonis in peius.

19.  Poza powyższym nie mogłoby zapaść inne orzeczenie, aniżeli uniewinniające, gdyż opis czynu przypisanego oskarżonym nie zawiera wszystkich znamion. Sąd nie przypisał bowiem oskarżonym działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, co jest jednym ze znamion przestępstwa z art. 286 § 1 k.p.k. ,a w tym zakresie nie została złożona apelacja na niekorzyść.

Lp.

Zarzut

3.

III.1. obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenie tj. art. 4 k.p.k. i art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, sprzecznej z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i zasady obiektywizmu, wbrew zasadom logiki oceny materiału dowodowego, w postaci wyjaśnień G. P. i przyznanie tym wyjaśnieniom waloru wiarygodności w zakresie w jakim oskarżony wyjaśnił, iż zmiana nazw części i grupowanie części podyktowane było faktem, iż części miały angielskie nazwy, co powodowało, pozycje wyszczególnione na fakturze były niezrozumiałe dla klienta, w sytuacji gdy wyjaśnienie te stanowią jedynie przyjętą linię obrony oskarżonego, a nadto stoją w sprzeczności z pozostałym materiałem dowodowym, w postaci zeznań świadków, M. F., M. B., nagrań audio ale przede wszystkim dokumentów w postaci faktur i dokumentów WZ, znajdujących się w aktach sprawy. Powyższe naruszenie skutkowało błędnym ustaleniem stanu faktycznego i uznaniem, że oskarżeni nie dopuścili się zarzucanych im czynów z pkt 1,3,5,6,7,8 aktu oskarżenia, a samo grupowanie części co de facto stanowi zmianę treści dokumentu, nie jest przestępstwem;

III.2. obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenie tj. art. 4 k.p.k. i art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, sprzecznej z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i zasady obiektywizmu, wbrew zasadom logiki dowodu z zeznań świadków, M. B., M. N., M. F., poprzez odmówienie wiarygodności zeznaniom tych świadków w znamiennej części, z których to zeznań wprost wynika, że oskarżeni Ł., C., P., P., M. dokonywali zmian w systemie firmowym, zmieniali nazwy części i ich grupowanie, wskazując inne niż to co na fakturze zakupowej, zaniżali koszt przeglądów, mimo iż zeznania ww. świadków korespondują z pozostałym materiałem dowodowym w postaci dokumentów, faktur VAT i podpiętych do nich dokumentów magazynowych WZ, oraz nagrań audio. Powyższe naruszenie skutkowało błędnym ustaleniem stanu faktycznego i uznaniem, że oskarżeni nie dopuścili się zarzucanych im czynów z pkt 1,3,5,6,7,8 aktu oskarżenia;

III.3. obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenie tj. art. 4 k.p.k. i art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k., poprzez jednostronną, dowolną ocenę dowodów z przekroczeniem reguł prawidłowego rozumowania ustalenie stanu faktycznego z pominięciem istotnych dowodów i uznaniu, że są nieprzydatne dla rozstrzygnięcia tj. w postaci zeznań świadka P. A. (1) i M. D., w sytuacji, gdy zeznania tych świadków są logiczne, spójne, wzajemnie się uzupełniają, Sąd uznał je za wiarygodne, a z których to zeznań wynika, iż system automatycznie wylogowywał się po 5 minutach bezczynności i konieczne było ponowne logowanie przez kolejnego użytkownika, co ma istotne znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy;

III.4. obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenie tj. art. 4 k.p.k. i art. 7 k.p.k. poprzez przyznanie wiarygodności w całości zeznaniom świadków T. G. (1), M. A., w zakresie w jakim świadkowie zeznali iż praktyką była praca na cudzym loginie, w sytuacji gdy świadkowie ci są kolegami oskarżonych, wspólnie pracowali z oskarżonymi w pokrzywdzonej spółce, T. G. (2) wypowiedziano umowę o pracę w 2019 roku po wykryciu strat w magazynie pokrzywdzonej za który byt odpowiedzialny, ponadto zgodnie z depozycjami M. B., ww. również mogli być zamieszani w proceder grupowania i wyprowadzania części, a więc mieli powody by zeznawać na korzyść oskarżonych, chronić oskarżonych (pośrednio siebie), tym samym ich zeznania winny zostać poddane szczególnie wnikliwiej i ostrożnej ocenie przez Sąd w szczególności w zakresie w jakim pozostają sprzeczne z pozostały m materiałem dowodowym. Powyższe naruszenie doprowadziło do błędnego ustalenia stanu faktycznego sprawy i uznania, że oskarżeni nie pracowali na swoich loginach i komputerach, a zatem nie sposób stwierdzić kategorycznie czy osoba, która figuruje na wydruku rzeczywiście otwierała zlecenie czy też je zatwierdzała, tym samym nie można przypisać winy oskarżonym co do zarzucanych im czynów;

III.5. obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenie tj. art. 4 k.p.k. i art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k., poprzez dokonanie dowolnej, wybiórczej, sprzecznej z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy oceny materiału dowodowego, w postaci wydruku z systemu MS R., raportu modyfikacji części w systemie MS R., oraz z pominięciem istotnej części tego materiału dowodowego, w postaci faktury VAT nr (...), do której podpiętego do niej dokumentu WZ (...), faktury FV (...) oraz podpiętego do niej dokumentu WZ (...), FV (...) oraz podpiętego do niej dokumentu magazynowego WZ (...), (...) oraz podpiętego do niej dokumentu WZ (...), faktury FV (...) oraz podpiętego do niej dokumentu magazynowego WZ (...), dokumentów załączonych przez pełnomocnika pokrzywdzonych znajdujących się w aktach sprawy (k. 24-29), dokumentów w postaci zamówień, dokumentów sprzedaży, informacji dotyczącej zaginionej karty SIM, która została zamontowana w pojeździe zarejestrowanym na G. P. o numerze, znajdujących się na (k. 230 - 275), dokumentu w postaci raportu modyfikacji nazw części w serwisie (k. 80-101), faktury nr (...), z których wprost wynika, że oskarżeni dopuścili się zarzucanych im czynów, z których wynika, że do wykonania usług potwierdzonych fakturą, oskarżeni używali mniejszej liczby części niż pobierali z magazynu, zmienili nazwy części, ukrywali faktyczną liczbę pobranych części grupując je na dokumentach sprzedażowych. Powyższe naruszenie skutkowało błędnym uznaniem, że brak jest dowodów świadczących o popełnieniu przez G. P. i pozostałych oskarżonych zarzucanych im czynów oszustwa i fałszowania dokumentacji;

III.6.obrazę przepisów postępowania mająca wpływ na treść orzeczenia tj. art. 174 k.p.k. poprzez przyjęcie przez Sąd, iż nie jest możliwe wykorzystanie dowodu z nagrań audio dostarczonych przez pokrzywdzone spółki czynienie na ich podstawie ustaleń faktycznych, w sytuacji gdy przeprowadzenie dowodu z prywatnego nagrania samo w sobie nie pozostaje w kolizji z art. 174 k.p.k., gdyż „zastępowanie”, o którym mówi ten przepis dotyczy wyłącznie sytuacji, w których organ procesowy ograniczył się do wykorzystania dowodu z dokumentu mimo dostępności osobowego dowodu pierwotnego. W niniejszej sprawie przedmiotowe nagrania stanowiły dowody uzupełniające do przeprowadzonych dowodów z zeznań świadków M. B., M. N., którzy to świadkowie uczestniczyli ww. nagraniach, a którym zeznaniom Sąd odmówił wiarygodności w zakresie w jakim wskazywali na sprawstwo oskarżonych, tj. do grupowania części, zmian numerów katalogowych części, zmian nazw części, celem wyprowadzenia tych części z magazynu i sprzedaży ich poniżej wartości, do którego oskarżeni przyznali się w trakcie rozmów zarejestrowanych na nagraniach, które zostały ujawnione na rozprawie głównej. Wskutek powyższego naruszenia Sad błędnie ustalił stan faktyczny sprawy i uznał, iż brak jest dowodów świadczących o popełnieniu przez oskarżonych zarzucanych im czynów oszustwa i fałszowania dokumentacji;

III.7. obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku tj. art. 366 § 1 k.p.k. i 410 k.p.k., poprzez zaniechanie dążenia do wyjaśnienia wszystkich istotnych dla meritum sprawy okoliczności faktycznych i czynienie ustaleń faktycznych w sposób dowolny na podstawie wyselekcjonowanego materiału dowodowego, a nie na podstawie wszystkich dowodów zgromadzonych w sprawie w szczególności z pominięciem nagrań audio, dowodów z przesłuchań świadków, jak również korespondujących z nimi dokumentów, pominięciu przez Sąd wynikających z akt sprawy istotnych okoliczności mających znaczenie dla rozstrzygnięcia. Powyższe naruszenie doprowadziło do błędnego ustalenia stanu faktycznego sprawy i uznaniem, iż brak jest dowodów świadczących o popełnieniu przez oskarżonych zarzucanych im czynów oszustwa i fałszowania dokumentacji;

III.8. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, polegający na uznaniu, że dowody ujawnione na rozprawie i ustalone na ich podstawie okoliczności nie są wystarczające do uznania oskarżonych za winnych popełnienia zarzucanych im aktem oskarżenia przestępstw, jakkolwiek prawidłowa analiza całokształtu ujawnionych okoliczności, w tym przede wszystkim zeznań przesłuchanych w sprawie świadków w szczególności M. B., M. N., M. F., nagrań audio, dokumentów w postaci faktur, i dokumentów WZ, prowadzi nieodparcie do przeciwnego wniosku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

1.  Wniesiona w niniejszej sprawie apelacja pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych nie zawiera żadnych zasadnych zarzutów. Zawarte w środku odwoławczym zarzuty obrazy art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k., art. 366 § 1 k.p.k. są chybione. Wbrew stanowisku skarżących, sąd pierwszej instancji rozstrzygał w oparciu o kompletny materiał dowodowy, który z poszanowaniem reguł procesu karnego ujawnił w toku rozprawy głównej. Zgromadzone dowody sąd ocenił z uwzględnieniem wskazań wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego a w następstwie w ten sposób dokonanej oceny ustalił prawidłowo stan faktyczny. W uzasadnieniu wyroku, sąd odniósł się do całokształtu materiału dowodowego sprawy wskazując, które dowody, ewentualnie w jakiej części, uznał za wiarygodne, a którym atrybutu takiego odmówił. Argumentacja sądu odnosząca się do czynów zarzucanych oskarżonym w punktach 1, 3, 5, 6, 7, 8, jako rzeczowa i logiczna, zasługuje na aprobatę.

2.  Wbrew twierdzeniom skarżącego sąd pierwszej instancji prawidłowo ocenił wyjaśnienia G. P., zeznania świadków T. G. (1) i M. A. co do możliwości pracy na cudzych loginach.

3.  Pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych wskazuje w apelacji, że sąd błędnie uznał, że „żaden dowód przeprowadzony w toku postępowania nie wykazał że oskarżeni dokonywali zmian nazw oraz grupowanie części świadomie w celu oszukania.” Ustalenie ze wszech miar słuszne.

4.  Wskazywane przez pełnomocnika oskarżycieli posiłkowy zeznania świadków M. B., jak również faktury VAT, dokumenty sprzedaży, czy dokumenty WZ, które znajdują się na kartach 230275 oraz od 80101 dowodzą, że faktycznie w pokrzywdzonej spółce dokonywano zmian nazw części oraz grupowano części wyszczególnione w WZ na fakturach. Niemniej jednak nie wykazano, że działania takie były niedozwolone oraz nie sposób bez żadnych wątpliwości ustalić, że konkretne przedstawione przez pokrzywdzoną spółkę dokumenty WZ, czy faktury były zmieniane przez oskarżonych.

5.  Wręcz przeciwnie, dokumenty przedstawione przez spółkę (...) zawierają wiele nieścisłości, których obecnie nie uda się rozwiać. Przykładowo do zawiadomienia o przestępstwie datowanego 17 kwietnia 2019 roku został dołączony dokument WZ z dnia 3 października 2018 roku o nr. (...) obejmujący dwie pozycje między innymi towar o indeksie (...) z nazwą towaru KLEJ (...) (k. 24). Dokument z tej samej daty, o tym samym numerze został także dołączony przez pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych przy piśmie datowanym 24 listopada 2022 roku (k. 552). Był to dokument WZ nr (...), przy czym znajduje się na nim inna nazwa towaru o indeksie (...) (k. 587). Na dokumencie WZ nie widnieje już bowiem „KLEJ (...)”, a (...). Natomiast oba dokumenty są z tego samego dnia, o tym samym numerze, rzekomo zarejestrowane przez M. Ł., zatwierdzone i wydane przez T. G. (3). Są częściowo różne w treści, jeden został wydrukowany w nieustalonej dacie, ale przed 17 kwietnia 2019 roku, drugi w dniu 31 października 2022 roku, a w tym czasie oskarżeni nie pracowali już w spółce. Świadczy to tym, że już po ich zwolnieniu można było dokonywać zmian nazw przedmiotów w wystawionych wcześniej dokumentach. To wskazuje, że możliwości zmiany nazw w spółce były nieograniczone i nie sposób przyjąć bez żadnych wątpliwości, że zawsze zmiany nazw były dokonywane przez osobę, której dane na niej widnieją.

6.  T. G. (3) pracował w spółce (...) do stycznia 2019 roku i jak zeznał na początku przesłuchania przed sądem w dniu 21 września 2021 roku nie wiedział w jakiej sprawie jest wezwany. Po wyjaśnieniu podał, że „każdy pracownik miał swój login do firmowego stanu magazynowego. Pracownicy po zalogowaniu się nie wylogowywali się, dopiero jak system zrobił to automatycznie to kolejna osoba się logowała na swój login i sytuacja się powtarzała, tzn. korzystali z tego loginu inni pracownicy. Pracownicy powinni się wylogować, nie wiem czy mieli taki obowiązek, wiem jednak, że ja podchodziłem do komputera i on działał na cudzym loginie” (k. 406). Po okazaniu dokumentu WZ z k. 24 świadek podał, że „czy rzeczywiście rejestracja towaru nastąpiła przez M. Ł. a zatwierdzenie przez T. G. (3) zależy od tego, który był zalogowany w danym momencie. Mogło być tak że dokument odzwierciedla prawdę, ale mogło być również inaczej w przypadku gdy inna osoba korzystała z loginu M. Ł..” (k. 406). „Ja starałem się wylogowywać ze swojego komputera. Ja najczęściej pracowałem w sklepie na górze, a w magazynie bywałem rzadziej. Zdarzały się takie sytuacjena przykład na prośbę klienta szedłem na dół do magazynu po konkretną część zostawiając włączone komputer w sklepie, zalogowany na mnie. Zdarzały się to często sytuacje, że w tym samym czasie wchodził do sklepu inny pracownik z innym klientem i na tym loginie na tym komputerze przeprowadzał jakieś operacje. Mogło się zdarzyć, czy takie operacje przeprowadzali także pracownicy magazynu. (...) było za mało zastępowaliśmy się nawzajem. Raczej codziennie zdarzały się takie sytuacje że pracownicy korzystający z magazynu korzystali z mojego konta.” (k. 406v-407). Świadek wyjaśniając jak faktycznie wyglądała praca w magazynie w zasadzie podał, że mieli do niego dostęp nie tylko magazynierzy, ale także mechanicy i panował w nim spory ruch. „Magazyn znajdował się w podziemiach, gdzie uzbrajane były nowe samochody w alarmy, opony i inne akcesoria, więc siłą rzeczy zdarzało się, że klienci którzy oczekiwali na samochód przychodzili z doradcami do magazynu, żeby zobaczyć na jakim etapie przygotowań jest ich samochód. Zdarzały się sytuacje, że cały magazyn musiała ogarnąć jedna osoba. Zdarzało się jednak, że jedna osoba była po prostu na zmianie w magazynie. Wówczas taki pracownik gdy był w sklepie to nie kontrolował sytuacji w magazynie, ja też byłem w takiej sytuacji.” (k. 406v). Brak jest podstaw, by uznać, że były pracownik spółki po kilku latach miałby zeznawać nieprawdę w takiej kwestii.

7.  Świadek P. A. (2) jest pracownikiem spółki od 2000 roku do chwili obecnej, czyli w dniu przesłuchania w 2021 roku był pracownikiem od 21 lat. Świadek zeznał „ Każdy z pracowników miał swój login i hasło do systemu komputerowego w firmie. Zdarzało się odchodzić ze stanowiska nie wylogowując się, a ktoś inny mając do załatwienia coś szybko korzystał z systemu nie patrząc, że to nie jego login. W pewnym okresie zarządu ukrócił taką praktykę, dostaliśmy do podpisu dokumenty, że bierzemy odpowiedzialność za to co się dzieje na naszych loginach, nie pamiętam kiedy to zostało wprowadzone.” (k. 407). Po okazaniu karty 24 czyli dokumentu WZ świadek podał „jest to dokument firmowy, przy czym nie musi odzwierciedlać rzeczywistego stanu rzeczy, tzn. tak powinno być, ale w czasie kiedy pracownicy korzystali naprzemiennie ze swoich loginów ktoś kto figurował na dokumencie fizycznie nie musiał go rejestrować ani zatwierdzać. Od czasu wprowadzenia tego rozporządzenia o korzystaniu ze swoich loginów przez firmę taka sytuacja jest już niemożliwa każdy korzysta tylko i wyłącznie ze swojego loginu” (k. 407v). „Praktyka korzystania z cudzych loginów była powszechna, do czasu tego rozporządzenia zarządu, które te ograniczyło ale to dotyczyło tylko pracowników działu części z racji wzajemnego zaufania” (k. 408). Świadek potwierdził również fakt, że nie tylko magazynierzy mieli dostęp do magazynu „jeżeli chodzi o pracowników innych działów to niestety zdarzały się sytuacje że przychodzili do magazynu części co nie powinno mieć miejsca.” (k. 407v).

8.  W tym zakresie nie sposób uznać, by zeznania świadka M. N., prezesa spółki N., podważyły wyjaśnienia oskarżonego i zeznania powyższych świadków w zakresie prawidłowości ustalenia przez sąd niemożliwości faktycznego ustalenia kto dokonała zmian w systemie. Odpowiedzialność karna nie jest odpowiedzialnością zbiorową, bądź grupową, tylko indywidualną. Świadek M. N. zeznał bowiem „Ja nie widziałem na własne oczy, żeby oskarżeni używali części N. niezgodnie z przeznaczaniem. Od tego jest ochrona, ale niedobory które powstały w magazynie mówią same za siebie a odpowiedzialność materialną ma każdy z pracowników.” (k. 456). Świadek nie pamiętam ile osób miało dostęp do magazynu, kto dokładnie pracował w biurze.

9.  Zeznania M. B., członka zarządu spółki (...), również niewiele wnoszą co do prawidłowości ustalenia, że w czasie zarzucanym oskarżonym pracownicy mogli pracować na cudzych loginach. Zeznała, że „W systemie (...) R. każdy z pracowników ma swój login i hasło. Są to poufne informacje. Pracownicy byli pouczani o tym, że nie mogą nikomu tych danych udostępniać.” (k. 374). Przy czym świadek zeznała także „Nie wiem czy była taka praktyka żeby pracownicy wymieniali się hasłami i loginami. Było to niedozwolone.” (k. 375). Świadek podała również sposób ustalenia nieprawidłowości w poszczególnych przypadkach „My przypisaliśmy konkretne części do oskarżonych w taki sposób, że prześledziliśmy ciągłość dokumentacji w systemie (...) R. i tam na każdym dokumencie widnieje osoba, która sporządzała taki dokument, a żeby go sporządzić musiała pobrać część.” ((k. 375). Taki sposób ustalenia osób odpowiedzialnych za nieprawidłowości o ile jest wystarczający do rozwiązania stosunku pracy, o tyle nie jest wystraczający do ustalenia indywidualnej odpowiedzialności karnej.

10.  Zeznania świadka Marina F. co do pracy na cudzych loginach również niewiele wnoszą, skoro jest on kierownikiem działu blacharsko – lakierniczego w spółce i pracuje na co dzień w G., a oskarżeni w siedzibie firmy na ul. (...). Nie sposób przyjąć zatem, że znał niuanse codziennej pracy w innym miejscu. Świadek potwierdził możliwość grupowania towarów, jak również zmian nazw towaru. Natomiast dodał, że kto dokonywał tych zmian możliwym jest sprawdzenie po loginie (k. 382). Świadek odnosząc się do dokumentu WZ znajdującego się na k. 24 opisanego powyżej zeznał, że „Takich dokumentów dziennie jest generowanych kilkadziesiąt” (k. 382v).

11.  Sąd nie przeczy, że dokumenty WZ zawierają inną liczbę pozycji aniżeli przypisane do nich faktury, czy paragony, części są na nich grupowane, nazwy zmieniane. Ale nie jest to równoznaczne z tym, że czynności te były zawsze wykonywane przez osoby, które widnieją jako rejestrujący dokument. A na tym opiera się w zasadzie akt oskarżenia.

12.  Racje ma sąd pierwszej instancji, że oskarżyciel publiczny nie przedstawił żadnych dowodów, które potwierdziłyby przy jakiej konkretnej transakcji sprzedaży oskarżeni P. P. (1), G. P., M. Ł. i A. C. nanieśli w systemie sprzedażowym pokrzywdzonych spółek zmiany. Nie wykazano też jakie to były konkretne zmiany i czego one miały dotyczyć oraz w jakim stopniu przyczynił się do strat finansowych spółki. Sąd prawidłowo uznał wyjaśnienia oskarżonego oraz zeznania świadków T. G. (3) i P. A. (2) za wiarygodne, albowiem nie przedstawiono innych przeciwstawnych dowodów, które mogłyby podważyć ich wersję.

13.  Ocena zeznań świadka M. B. również nie nosi cech dowolności. Sąd dał jej zeznaniom wiarę w znaczącej części. Jak wynika z uzasadnienia sąd nie podzielił natomiast tej części zeznań świadka, która wskazuje, iż czynów opisanych w akcie oskarżenia dopuścili się oskarżeni, a także że mieli działać z góry powziętym zamiarem w celu oszukania pracodawcy. Jak już było podane podstawą czynienia ustaleń w zakresie osób odpowiedzialnych za niedobory było to, kto widniał na dokumencie jako sporządzający dokument. Postępowanie dowodowe wykazało natomiast, że ustalenie takie jest niepewne, z uwagi na praktykę w spółce polegającą na możliwości pracy na cudzych loginach.

14.  Nie ma racji obrońca wskazując, że sąd pierwszej instancji błędnie ustalił, że żaden dowód przeprowadzony w toku postępowania nie wykazał, że oskarżeni dokonywali zmian oraz grupowali części świadomie w celu oszukania pracodawcy. To zdanie wyrwane z kontekstu jest częścią szerszego wywodu, który wskazuje, że sąd stwierdził brak dowodów, które potwierdziłyby kiedy i przy jakiej konkretnie transakcji sprzedaży oskarżeni P. P. (1), G. P., M. Ł. i A. C. nanieśli na systemie sprzedażowym pokrzywdzonych spółek zmiany. Co więcej jak wynika z uzasadnienia wyroku sąd dostrzegł, że zmiany takie były dokonywane, skoro za oskarżonym G. P. przyjął, że system (...) R. pozwalała na grupowanie części zmian nazw towaru. Konkluzją tej części argumentacji sądu było to, że „Nie sposób wykazać, który konkretnie oskarżony mógłby dopuścić się opisywanych w akcie oskarżenia zmian, bowiem jak wynika z zeznań świadków złożonych w toku sadowego, częstą praktyką w pokrzywdzonej spółce była praca na wolnych komputerach i nie zawsze na własnych loginach.” A takie stwierdzenie uniemożliwia przypisanie oskarżonym odpowiedzialności karnej za konkretny czyn. Co więcej jak wynika z akt sprawy po zwolnieniu oskarżonych na tych samych dokumentach w dalszym ciągu były zmieniane nazwy towaru, o czym była mowa w punkcie 6 tej części uzasadnienia.

15.  Również zarzut odnoszący się do nagrań rozmów z oskarżonymi przeprowadzonymi w spółce, gdyż sąd pierwszej instancji prawidłowo zinterpretował złożone przez oskarżyciela nagrania. Dowody te zostały odtworzone, przeanalizowane.

16.  Nie ma jednak przeszkód w świetle art. 393 § 3 k.p.k. i art. 174 k.p.k., aby w wypadku sporządzenia dokumentu prywatnego zawierającego wypowiedź osoby, która została jednak przesłuchana w charakterze oskarżonego albo świadka, ten dokument został odczytany na rozprawie i wykorzystany posiłkowo obok wyjaśnień lub zeznań. Dokument taki będzie wówczas dowodem w sprawie. Przepis art. 174 k.p.k. nie dyskwalifikuje jako dowodów dokumentów, o których mowa w art. 393 § 3 k.p.k. Natomiast inną kwestią jest zakres dowodowego wykorzystania dokumentu prywatnego, co zależy od treści składanych wyjaśnień albo zeznań. Nie ma przeszkód do wykorzystania tego dokumentu, by potwierdzić lub uzupełnić wyjaśnienia lub zeznania. W takiej sytuacji treść dokumentu prywatnego ma na celu ustalenie rzeczywistej wiedzy oskarżonego lub świadka. Natomiast innego rodzaju sytuacja wystąpi w przypadku rozbieżności między wyjaśnieniami oskarżonego lub zeznaniami świadka a treścią dokumentu prywatnego – wówczas dokument prywatny może zostać odczytany w celu ich weryfikacji. Jednakże nie jest dopuszczalne dokonanie ustaleń faktycznych na podstawie dokumentu prywatnego zawierającego wypowiedź, której treść jest odmienna od złożonych wcześniej przez daną osobę wyjaśnień albo zeznań, gdyż byłoby to zastąpienie dowodu z wyjaśnień oskarżonego albo z zeznań świadka treścią tego dokumentu wbrew zakazowi z art. 174 k.p.k. (por. powoływane już postanowienie SN z 22.02.2007 r., V KK 183/06; por. też powoływane już wyroki SN: z 6.10.2009 r., II KK 83/09; z 28.06.2001 r., II KKN 412/98).1

17.  Prawidłowo ponadto skonstatował sąd pierwszej instancji, że odtworzone na rozprawie nagrania audio z rozmów z oskarżonymi, nie zawierają treści sprzecznych z wyjaśnieniami oskarżonych, którzy zaprzeczyli, aby dopuścili się zarzucanych im przez pracodawcę czynów, potwierdzając jedynie grupowanie części w kilku przypadkach, które samo w sobie jak wyżej wskazano, nie jest przestępstwem.

18.  Reasumując uznać należy, że faktycznie w spółce dochodziło do zmian nazw towarów oraz ich grupowania, na co pozwalał system (...) R.. Działania te mogły narazić i zapewne naraziły spółkę (...) na straty finansowe. Sam fakt zmian nazw towaru i ich grupowanie nie stanowi jednak przestępstwa. Nie można ustalić, z uwagi na przyjętą w spółce organizację pracy, sposób dokumentowania zdarzeń przez pracowników, że oskarżeni P. P. (1), A. C., G. P. i M. Ł. po pierwsze działali wspólnie i w porozumieniu, gdyż nie ma na to żadnego dowodu. Po drugie brak jest również niezbitych i niewątpliwych dowodów na to, że oskarżeni doprowadzili do niekorzystnego rozporządzenia mieniem spółkę (...) w zakresie sprzedaży części samochodowych poniżej ich marży oraz w zakresie nienaliczania marży należnej ze sprzedaży części zamiennych do samochodów poprzez dokonywanie ich sprzedaży nieustalonym osobom trzecim. Wszystkie osoby przesłuchane przez sąd, a zawnioskowane przez pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych potwierdziły, że faktycznie serwisowali swoje samochody w warsztacie spółki (...), jednakże żadna z nich nie potwierdziła, by którykolwiek z pracowników oferował im zakup części poniżej ceny katalogowej.

19.  Odpowiedzialność karna jest odpowiedzialnością indywidualną. Wina oskarżonego musi zostać udowodniona w sposób nie budzący żadnych wątpliwości. To są naczelne zasady procesu karnego. Podkreślić należy ponownie, że o ile w spółce (...) zapewne dochodziło do szeregu nieprawidłowości, to obowiązkiem oskarżyciela jest wykazanie dowodami kto i jakie działania podjął i tym samym wypełnił wszystkie znamiona zarzucanego mu czynu penalizowanego przez ustawę karną.

Lp.

Zarzut

11.

III.9. rażące naruszenie prawa, które mogło mieć istotny wpływ na treść orzeczenia w postaci prawa karnego materialnego, tj. art. 271 § 1 k.k., polegające na wyrażeniu w treści uzasadnienia do wyroku, że oskarżeni jako pracownicy warsztatu samochodowego nie byli ani funkcjonariuszami publicznymi ani także „innymi osobami” w rozumieniu przywołanego wyżej przepisu bowiem, P. P. (1), G. P., M. Ł. oraz A. C. byli zatrudnieni w oparciu o umowę o pracę i wykonywali swoje czynności w konkretnym miejscu, w siedzibie pracodawcy. Podczas wykonywania obowiązków służbowych dokonywali czynności, które miały skutek tylko i wyłącznie pomiędzy nimi a określonym klientem, którego w danym momencie obsługiwali. Po drugie, wytwarzane przez oskarżonych dokumenty w systemie (...) R. czy faktury za przeglądy nie wywoływały żadnych skutków w sferze publiczno-prawnej. Odnosiły się one wyłącznie do konkretnego klienta, zaś dokument, o którym mowa w art. 271 § 1 k.k. to dokument wystawiany przez osobę, której cechą jest wykonywanie pewnych funkcji mających znaczenie dla sfery publicznej, w sytuacji gdy analiza całości okoliczności prawno - karnie relewantnych wskazuje, iż ww. oskarżeni z racji zajmowanego stanowiska w podmiocie prawnym byli wyposażeni w delegację do poświadczania w stosunku do zdarzeń gospodarczych okoliczności mających znaczenie prawne (poświadczenie dokonania przeglądu utrzymującego gwarancję producenta pojazdu), zaś faktura VAT jako pełnoprawny dokument w obrocie prawnym o statusie dowodu księgowego, generowany w interesie publicznym (nie zaś prywatnym), wywołujący doniosłe skutki w sferze zewnętrznej (publicznej), służący do oficjalnego potwierdzenia prawdziwości okoliczności mających znaczenie w obrocie prawnym, byli zdatni do poświadczenia w jego treści okoliczności stanowiących fałsz intelektualny, czego następstwem było niezasadne uniewinnienie oskarżonych od występku stypizowanego w art. 271 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

1.  Zarzut podniesiony przez pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych jest niezasadny, albowiem oskarżeni nie byli ani funkcjonariuszami publicznymi ani osobami uprawnionymi do wystawienia dokumentu w rozumieniu art. 271 § 1 k.k.

2.  Przestępstwo z art. 271 § 1 polega na poświadczeniu nieprawdy co do okoliczności mającej znaczenie prawne w autentycznym dokumencie wystawionym przez osobę składającą takie poświadczenie (fałsz intelektualny). Poświadczenie nieprawdy może polegać na potwierdzeniu okoliczności, które nie miały miejsca, lub też ich przeinaczeniu albo zatajeniu. Realizacja znamion z art. 271 § 1 następuje wyłącznie wówczas, gdy poświadczenie nieprawdy ma charakter czynności podjętej w zakresie przysługujących danej osobie (w tym funkcjonariuszowi) uprawnień.2

3.  Pojęcie innej osoby uprawnionej do wystawienia dokumentu należy interpretować wąsko, obejmując nim wyłącznie te osoby, które na mocy szczególnej regulacji otrzymują prawo do sporządzenia dokumentu, któremu – podobnie jak w przypadku dokumentów sporządzanych przez funkcjonariuszy – przysługuje cecha zaufania publicznego.3

4.  Jak wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego oskarżeni byli uprawnienie do wystawiania faktur oraz dokonywania wpisów w systemach informatycznych zarządzania stacją dealerską spółek (...) w zakresie dokumentowania realizacji przeglądów gwarancyjnych pojazdów. Nie przesądza to jednak, że byli osobami uprawnionymi do wystawienia dokumentów w rozumieniu art. 271 § 1 k.k.

5.  Skarżący skupia się na tym, że osoba uprawniona do wystawienia dokumentu VAT należy do innych osób uprawnionych do wystawienia dokumentu. Nie wchodząc w tym zakresie w szerszy wywód prawny, ostatecznie rozwiązany w uchwale 7 sędziów z dnia 30 września 2003 roku (I KZP 22/03), należy zauważyć, że od 1 marca 2017 roku ustawodawca wprowadził dwa różne rodzaje zachowań polegających na wystawianiu faktur poświadczających nieprawdę w ramach dwóch grup typów czynów zabronionych z art. 271 k.k. i 271a k.k.

6.  W sprawie oskarżonych nie doszło do wypełnienia znamion ani z art. 271 k.k. ani z art. 271a k.k. ponieważ wszystkie wystawione faktury VAT były prawidłowe. Natomiast umieszczenie na fakturze określeń „kpl” podczas gdy pod takim indeksem istnieje jedna część, albo zmiana nazwy części bez zmiany indeksu to nie są okoliczności mające znaczenie prawne. To są określenia wewnętrzne w spółkach (...). Tak samo jak dokumenty WZ, czy wpisy gwarancyjne. Wszak dokument WZ to dokument jedynie magazynowy, który faktycznie potwierdza wydanie konkretnych materiałów z magazynu i stanowi podstawę do wystawienia faktury sprzedaży i nie jest nawet dokumentem księgowym.

7.  Natomiast zgodnie z rozporządzeniem Komisji Europejskiej 461/2010 o wyłączeniach grupowych w motoryzacji (MV BER/ (...)) i wytycznych sektorowych, przeglądy gwarancyjne pojazdu można przeprowadzać zarówno w autoryzowanej sieci serwisów dealera, jak i w niezależnych warsztatach samochodowych. Ich skutkiem jest utrzymanie fabrycznej gwarancji samochodu. Nie rodzi to żadnych innych konsekwencji, a zatem ma to jedynie znaczenie faktyczne, nie prawne. Wpisy do elektronicznego rejestru przeglądów okresowych M., jak to miało miejsce w tym przypadku, dokumentują jedynie fakt przejścia takich przeglądów w (...), co gwarantuje utrzymanie gwarancji producenta.

8.  Dokumenty sporządzane do wewnętrznego użytku przedsiębiorstw nie podlegają ochronie z art. 271 § 1–3 k.k., a pracownicy je sporządzający nie odpowiadają na podstawie tego przepisu. Nie są oni bowiem funkcjonariuszami publicznymi ściganymi za poświadczenie nieprawdy, nie mają też przymiotu innej osoby uprawnionej do wystawienia dokumentu, ponieważ nie istnieje tu uprawnienie w rozumieniu art. 271 § 1 k.k., lecz obowiązek sporządzania określonych dokumentów, płynący wyłącznie ze stosunku prawnego łączącego strony umowy.” 4

Wniosek

⚫

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uznanie oskarżonych za winnych wszystkich zarzucanych im czynów i wnoszę o wymierzenie oskarżonym kar w zakresie ustawowego zagrożenia przewidzianego za dane czyny.

⚫

o przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Niezasadność zarzutów apelacyjnych.

4.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11

Przedmiot utrzymania w mocy

Rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji co do uniewinnień oskarżonych w zakresie czynów zarzucanych im w punktach 1, 3, 5, 6, 7, 8

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

Niezasadność zarzutów apelacyjnych.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmieniono zaskarżony wyrok w punkcie 1 w ten sposób, że uniewinniono oskarżonego P. P. (1) od popełnienia czynu zarzucanego mu w punkcie 2 aktu oskarżenia, a oskarżonego K. M. od popełnienia czynu zarzucanego mu w punkcie 4 aktu oskarżenia. W konsekwencji uchylono pkt 2 i 8 zaskarżonego wyroku, czyli zobowiązania do naprawienia szkody i orzeczenie o kosztach.

Zwięźle o powodach zmiany.

Brak dowodów na to, że oskarżeni wyczerpali znamiona zarzucanych im czynów.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.



3.

Zasądzono od oskarżyciela posiłkowego Centrum (...) sp. z o.o. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 240 zł tytułem opłaty za postępowanie odwoławcze oraz wydatki poniesione w tym postępowaniu.

7.  PODPIS

Anna Kalbarczyk

7.1.1. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie z dnia 1 lutego 2024 r, III Wydział Karny, sygn. akt: III K 667/20

7.1.2. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

7.1.3. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

7.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana