Warszawa, dnia 27 września 2024 r.
Sygn. akt VI Ka 732/24
Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: SSA (del.) Anna Kalbarczyk
protokolant sądowy Aneta Dygas
przy udziale prokuratora Waldemara Basteckiego
po rozpoznaniu dnia 27 września 2024 r.
sprawy M. N., syna A. i M., ur. (...) w W.
oskarżonego o przestępstwo z art. 244 k.k.
na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę i prokuratora
od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie
z dnia 26 marca 2024 r. sygn. akt III K 666/23
1. zaskarżony wyrok zmienia w ten sposób, że na podstawie art. 244 k.k. w zw. z art. 37a k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym w dniu 5 lipca 2017 roku wymierza oskarżonemu karę 2 (dwóch) lat ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 (trzydziestu) godzin miesięcznie;
2. na podstawie art. 63 § 1 k.k. zalicza oskarżonemu na poczet orzeczonej kary ograniczenia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od godz. 3:45 w dniu 5 lipca 2017 roku do godz. 14:50 w dniu 6 lipca 2017 roku i uznaje karę ograniczenia wolności za wykonaną w zakresie 4 dni;
3. w pozostałym zakresie utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy;
4. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. M. kwotę 1239,84 zł, w tym podatek VAT tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w instancji odwoławczej;
5. zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych w sprawie, wydatki przejmując na rachunek Skarbu Państwa;
6. wydatki związane z apelacja oskarżyciela publicznego ponosi Skarb Państwa.
UZASADNIENIE |
|||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VI Ka 732/24 |
|||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
2 |
||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
|||||||||
Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi–Południe w Warszawie z dnia 26 marca 2024 roku w sprawie M. N., sygn. akt III K 666/23 |
|||||||||
Podmiot wnoszący apelację |
|||||||||
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
|||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
|||||||||
☒ obrońca |
|||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|||||||||
☐ inny |
|||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
|||||||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☐ w całości |
||||||||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
|||||||
☒ |
co do kary |
||||||||
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji. |
|||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||||||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu |
||||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||||||
☐ |
|||||||||
☐ |
brak zarzutów |
||||||||
1.4. Wnioski |
|||||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
|||||||
2.1. Ustalenie faktów |
|||||||
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||||
Lp. |
Wskazać oskarżonego. |
Wskazać fakt. |
Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód. |
||||
1. |
M. N. |
Oskarżony jest osobą karaną |
karta karna k. 698-700 |
||||
Sytuacja majątkowa oskarżonego |
informacja e - (...) k. 689 |
||||||
Naruszenia ruchu drogowego |
Informacja – k. 706 |
||||||
2.2. Ocena dowodów |
|||||||
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
|||||||
Wskazać fakt |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu. |
|||||
1. |
Karta karna |
Załączone dokumenty urzędowe zostały sporządzone w przepisanej prawem formie przez organ do tego uprawniony. |
|||||
Informacja e - (...) |
Stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo poświadczone. Strony nie kwestionowały uch autentyczności. |
||||||
Informacja (...) |
|||||||
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
|||||||
Apelacja obrońcy oskarżonego |
|||||||
Lp. |
Zarzut |
||||||
1. |
I. rażące naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 410 k.p.k. polegającego na pominięciu przy dokonywaniu ustaleń faktycznych wyjaśnień oskarżonego złożonych na rozprawie w dniu 19 marca 2024 roku, podczas których oskarżony przyznał się do winy i złożył obszerne wyjaśnienia co do okoliczności popełnienia czynu, co skutkowało nieuwzględnieniem wszystkich okoliczności mających wpływ na wymiar kary określonych w artykule 53 k.k. i wymierzenie kary niewspółmiernej surowej w wymiarze 8 miesięcy pozbawienia wolności a także środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym przez okres 4 lat; II. rażąco niewspółmiernie surowa kara pozbawienia wolności w wymiarze 8 miesięcy, przy której wymiarze sąd pierwszej instancji: i) nie uwzględnił występujących w sprawie okoliczności łagodzących odpowiedzialność karną, takich jak: przyznanie się do winy, złożenie obszernych wyjaśnień dotyczących okoliczności zdarzenia, jak również postawy po popełnieniu przestępstwa, podjętych prób aktywizacji zawodowej przez oskarżonego, wyrażenia skruchy, jak również nie wziął pod uwagę sytuacji życiowej oskarżonego i powyższych okoliczności nie uwzględnił w należyty sposób i nie nadał im właściwego znaczenia oraz ii) nadał zbyt dużą wagę - pod kątem dyrektyw wymiaru kary - okolicznością uprzedniej karalności oskarżonego, podczas gdy nieznaczny stopień społecznej szkodliwości czynu zabronionego przypisanego oskarżonemu, stopień jego zawinienia, a w szczególności okoliczność przyznania się do popełnionego czynu, a także wzgląd na cele zapobiegawcze i wychowawcze, jakie kara powinna osiągnąć w stosunku do oskarżonego uzasadniają wymierzenie kary łagodniejszej, co w konsekwencji doprowadziłoby do orzeczenia rażąco surowej kary która nie odpowiada jej celom i nie spełnia dyrektyw wymiaru kary określonych w artykule 53 k.k. w sytuacji dla zrealizowania celów kary wystarczające byłoby wymierzenie kary ograniczenia wolności zgodnie z artykułem 37 a k.k., ewentualnie pozbawienia wolności w łagodniejszym wymiarze, tj. w granicach dolnego ustawowego zagrożenia za przypisane przestępstwo; III. rażąco niewspółmierny środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 4 lat, przy której wymiarze sąd pierwszej instancji nie wziął pod uwagę wyjaśnień oskarżonego, w tym przyznania się do winy, jak również wskazania świadomości oskarżonego w przedmiocie obowiązującego go dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów, co winno skutkować orzeczeniem środka karnego na okres krótszy niż wymiarze roku. |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny. |
|||||||
1. Zawarte w apelacji zarzuty obrazy przepisów postępowania są częściowo zasadne. 2. Obrońca oskarżonego nie kwestionuje prowadzenia pojazdu przez oskarżonego w stanie nietrzeźwości i w zasadzie powołując się na różne podstawy, zarzuca sądowi wymierzenie rażąco niewspółmiernej kary pozbawienia wolności oraz środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. 3. Rację ma obrońca zarzucając sądowi nieuwzględnienie wszystkich okoliczności mających wpływ na wymiar kary, czyli między innymi to, że oskarżony finalnie przyznał się do przestępstwa, złożył wyjaśnienia dotyczące okoliczności zdarzenia i wyraził skruchę. Zupełnie pominięto jego obecną postawę, podjęcie prób aktywizacji zawodowej, jak również obecną sytuację życiowej oskarżonego. 4. Sąd jedynie co dostrzegł to popełnienie czynu w krótkim czasie po uprawomocnieniu wyroku orzekającego zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, karalność oskarżonego oraz upływ czasu od popełnienia czynu do dnia wyrokowania. 5. I ten upływ czasu jest jednym z kluczowych elementów, który winien był być wzięty pod uwagę przy wymiarze kary, z uwagi na zmiany jakie zaszły w życiu oskarżonego. Obecna droga życiowa oskarżonego wskazuje, że ostatnie działania resocjalizacyjne przyniosły skutek. Zdaniem sądu odwoławczego należy dać oskarżonemu szansę na wytrwanie w tej zmianie, a kara ograniczenia wolności spełni swe cele w sposób bardziej adekwatny, aniżeli ponowne osadzenie w zakładzie karnym. 6. Jak wynika z karty karnej z dnia 2 lipca 2024 roku ostatni wyrok skazujący wobec oskarżonego M. N. zapadł w 2019 roku, a z załączonych innych dokumentów wynika, że dodatkowo został skazany również wyrokiem sądu w sprawie IV K 232/20. Biorąc pod uwagę historię jego karalności od 2014 roku wobec oskarżonego zapadały średnio dwa razy w roku prawomocne wyroki skazujące, albo za przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, albo przestępstwa przeciwko mieniu. Ostatni czyn zabroniony został popełniony w 2020 roku. To są fakty wysoce obciążające, ale nie mogą stanowić jedynej okoliczności, którą należy wziąć pod uwagę kształtując karę pozbawienia wolności za czyn z 2017 roku. 7. Co istotne oskarżony po opuszczeniu zakładu karnego w styczniu 2022 roku dokonał zmian w swoim życiu. Jak wynika z informacji (...) z dnia 3 września 2024 roku oskarżony został skierowany do tej placówki celem wykonania prac społecznie użytecznych od dnia 9 stycznia 2023 roku w wymiarze 30 godzin miesięcznie orzeczonych prawomocnym wyrokiem w sprawie IV K 232/20. Oskarżony wywiązuje się z nałożonych obowiązków, jest zaangażowany w przydzieloną mu pracę, przestrzega ustalonego porządku i dyscypliny pracy. To wskazuje, że słowa oskarżonego o zmianie i przewartościowaniu życia należy uznać za szczere. 8. Jak wynika z oświadczenia oskarżonego od półtora roku jest zatrudniony w firmie (...), o którą długo się starał, co pozwala mu na regulowanie zaległości. Zmienił towarzystwo. Jego problemy związane były z nadużywaniem alkoholu, a obecnie go nie spożywa. Będąc pozbawionym wolności przeszedł kurs „Świadomy kierowca”. Oskarżony spłaca dług wynikający z alimentów, skoro jego obecne zadłużenie wynosi 2.646,14 zł, co potwierdza zmianę w jego zachowaniu. Jak wskazywał oskarżony gdy przebywał w zakładzie karnym jego zadłużenia narosło do 24 tyś zł. 9. Wszystkie te okoliczności wskazują, że podjęte działania resocjalizacyjne odniosły skutek. To w powiązaniu z datą czynu przypisanego oskarżonemu – lipiec 2017 roku, to jest siedem lat temu skutkowały uznaniem, że oskarżony zasługuje na danie mu jeszcze jednej szansy. Kara ograniczenia wolności w wymiarze 2 lat będzie dla oskarżonego karą dolegliwą ale bardziej adekwatną do jego postawy i pozwoli mu na kontynuację drogi, jaką obecnie obrał. 10. Natomiast nie jest zasadna apelacja w zakresie wysokości środka karnego orzeczonego w wymiarze 4 lat. To nie pierwsza decyzja oskarżonego o prowadzeniu pojazdu pod wpływem alkoholu, skoro ma na swoim koncie trzy skazania za prowadzenie w stanie nietrzeźwości. O ile można wnioskować, że oskarżony zmienił swoje zachowanie i obecnie stara się żyć zgodnie z prawem, o tyle brak refleksji w tym zakresie w 2017 roku nie pozwala na łagodniejsze potraktowanie w zakresie orzeczonego środka karnego. Zakaz w takim wymiarze w powiązaniu z orzeczoną karą ograniczenia wolności będzie najlepiej dostosowaną represją karną dla oskarżonego w zakresie popełnionego czynu. |
|||||||
Wniosek |
|||||||
zmianę wyroku poprzez zmniejszenie wymiaru kary oskarżonemu i wymierzenie kary łagodniejszej, tj. kary 6 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na obowiązku wykonywania nieodpłatnej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin miesięcznie. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny. |
|||||||
Częściowa zasadność zarzutów apelacji, o czym była mowa powyżej. |
|||||||
Apelacja prokuratora |
|||||||
Lp. |
Zarzut |
||||||
1. |
obraza przepisów prawa materialnego w wypadku innym niż w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisywanego oskarżonemu, to jest polegającą na nie zastosowaniu art. 43a § 2 k.k. i nie orzeczeniu w stosunku do oskarżonego M. N. obligatoryjnego środka karnego w postaci świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej, który to środek Karny winien być orzeczony w przypadku skazania sprawcy za przestępstwo określone w art. 244 k.k. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny. |
|||||||
Apelacja prokuratora jest niezasadna, gdyż w dacie popełnienia czynu przez oskarżonego przepis art. 43a § 2 K.K. nie przewidywał ani fakultatywnego, ani obligatoryjnego obowiązku orzeczenia świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Zamiana ta nastąpiła dopiero w styczniu 2023 roku. W związku z treścią art. 4 § 1 k.k. jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy. |
|||||||
Wniosek |
|||||||
o zmianę orzeczenia sądu pierwszej instancji w części dotyczącej orzeczenia o środkach karnych poprzez orzeczenie, na podstawie art. 43a § 2 k.k. w zw. z art. 39 pkt 7 k.k. Świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej wysokości 5000 zł od oskarżonego M. N. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny. |
|||||||
Niezasadność zarzutów apelacji, o czym była mowa powyżej. |
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|||
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
1 |
Przedmiot utrzymania w mocy |
||
Wyrok utrzymany w mocy w zakresie winy, orzeczonego środka karnego i kosztów. |
|||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy. |
|||
Prawidłowość ustaleń sądu pierwszej instancji. |
|||
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
1 |
Przedmiot zmiany |
||
Kara wymierzona oskarżonemu. |
|||
Zwięźle o powodach zmiany. |
|||
Częściowa zasadność apelacji. |
|||
6. Koszty Procesu |
|||
Wskazać podmiot. |
Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku. |
Przytoczyć okoliczności. |
|
4. |
Zasądzono na rzecz obrońcy z urzędu koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym. |
||
M. N. |
5. |
Zwolniono oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych, wydatki przejmując na rachunek Skarbu Państwa. |
|
6. |
Wydatki związane z nieuwzględnioną apelacją prokuratora ponosi Skarb Państwa. |
||
7. PODPIS |
|||
Anna Kalbarczyk |
7.1.1. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca oskarżonego |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi–Południe w Warszawie z dnia 26 marca 2024 roku w sprawie M. N., sygn. akt III K 666/23 |
|||||
7.1.2. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☒ |
co do kary |
|||||
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
7.1.3. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
7.1.4. Wnioski |
||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
7.1.1. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Prokurator |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi–Południe w Warszawie z dnia 26 marca 2024 roku w sprawie M. N., sygn. akt III K 666/23 |
|||||
7.1.2. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
7.1.3. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
7.1.4. Wnioski |
||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |