Sygn. akt VII P 17/23
Gdańsk, dnia 23 maja 2024r.
Sąd Okręgowy w Gdańsku Wydział VII Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:
Przewodniczący : sędzia Justyna Skórzewska
Protokolant : starszy sekretarz sądowy Joanna Synak
po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2024r. w Gdańsku na rozprawie
sprawy z powództwa D. K. (1) i L. W.
przeciwko Centrum (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G.
o wynagrodzenie i odprawę
1. zasądza od pozwanego Centrum (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G. na rzecz powódki D. K. (1) kwotę 275 610,52 zł brutto (dwieście siedemdziesiąt pięć tysięcy sześćset dziesięć złotych 52/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty:
— 3.337,35 złotych od dnia 30 stycznia 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 27 lutego 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 30 marca 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 29 kwietnia 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.254,89 złotych od dnia 30 maja 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 29 czerwca 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 30 lipca 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 30 sierpnia 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 28 września 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 30 października 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 29 listopada 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 30 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 30 marca 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 29 kwietnia 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 30 maja 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 29 czerwca 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 30 lipca 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 31 sierpnia 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 29 września 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 30 października 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 30 listopada 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 30 grudnia 2020 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 30 stycznia 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 27 lutego 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 30 marca 2021 roku do dnia zapłaty,
— 3.328,08 złotych od dnia 30 marca 2021 roku do dnia zapłaty
— 6.258,25 złotych od dnia 29 kwietnia 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 31 maja 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 29 czerwca 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 30 lipca 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 30 sierpnia 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 29 września 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 30 października 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 29 listopada 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 30 grudnia 2021 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 31 stycznia 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 28 lutego 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 30 marca 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 29 kwietnia 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 30 maja 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 29 czerwca 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 29 lipca 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 30 sierpnia 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 29 września 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 29 października 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 29 listopada 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 30 grudnia 2022 roku do dnia zapłaty,
tytułem wynagrodzenia za pracę.
2. zasądza od pozwanego Centrum (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G. na rzecz powódki D. K. (1) kwotę 45.150 zł brutto (czterdzieści pięć tysięcy sto pięćdziesiąt) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 3 stycznia 2023r. do dnia zapłaty tytułem odprawy,
3. wyrokowi w pkt 1 i 2 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 22.018, 90 zł (dwadzieścia dwa tysiące osiemnaście 90/100),
4. zasądza od pozwanego Centrum (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G. na rzecz powoda L. W. kwotę 275 202,00 zł brutto (słownie: dwieście siedemdziesiąt pięć tysięcy dwieście dwa złote 00/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty:
— 3.337,35 złotych od dnia 30 stycznia 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 27 lutego 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 30 marca 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 29 kwietnia 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 30 maja 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 29 czerwca 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 30 lipca 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 30 sierpnia 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 28 września 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 30 października 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 29 listopada 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 30 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 30 marca 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 29 kwietnia 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 30 maja 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 29 czerwca 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 30 lipca 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 31 sierpnia 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 29 września 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 30 października 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 30 listopada 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 30 grudnia 2020 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 30 stycznia 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 27 lutego 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 30 marca 2021 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 30 marca 2021 roku do dnia zapłaty
— 6.258,25 złotych od dnia 29 kwietnia 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 31 maja 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 29 czerwca 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 30 lipca 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 30 sierpnia 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 29 września 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 30 października 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 29 listopada 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 30 grudnia 2021 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 31 stycznia 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 28 lutego 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 30 marca 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 29 kwietnia 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 30 maja 2022 roku do dnia zapłaty,
— 8.584,85 złotych od dnia 29 czerwca 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 29 lipca 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 30 sierpnia 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 29 września 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 29 października 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 29 listopada 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 30 grudnia 2022 roku do dnia zapłaty,
tytułem wynagrodzenia za pracę.
5. w pozostałym zakresie powództwo L. W. oddala,
6. wyrokowi w pkt 4 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 22.018, 90 zł (dwadzieścia dwa tysiące osiemnaście 90/100),
7. zasądza od pozwanego na rzecz powódki D. K. (1):
- kwotę 8.100 zł (osiem tysięcy sto złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,
- kwotę 16.039 zł (szesnaście tysięcy trzydzieści dziewięć złotych) tytułem zwrotu opłaty od pozwu
każdorazowo wraz z ustawowymi odsetkami w trybie art. 98 § 1 1 kpc.
8. zasądza od pozwanego na rzecz powoda L. W.:
- kwotę 5.832 zł (pięć tysięcy osiemset trzydzieści dwa złote) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,
- kwotę 13.775,48 zł (trzynaście tysięcy siedemset siedemdziesiąt pięć złotych 48/100) tytułem zwrotu opłaty od pozwu
każdorazowo wraz z ustawowymi odsetkami w trybie art. 98 § 1 1 kpc.
sędzia Justyna Skórzewska
Pozwem z dnia 27 grudnia 2022 r. powódka D. K. (1) i L. W. wnieśli o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, że pozwana Centrum (...) S. A. w G. ma zapłacić na rzecz:
1. D. K. (1) kwotę 275.610,52 zł złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty:
— 3.337,35 złotych od dnia 30 stycznia 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 27 lutego 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 30 marca 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 29 kwietnia 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.254,89 złotych od dnia 30 maja 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 29 czerwca 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 30 lipca 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 30 sierpnia 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 28 września 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 30 października 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 29 listopada 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 30 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 30 marca 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 29 kwietnia 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 30 maja 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 29 czerwca 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 30 lipca 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 31 sierpnia 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 29 września 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 30 października 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 30 listopada 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 30 grudnia 2020 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 30 stycznia 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 27 lutego 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 30 marca 2021 roku do dnia zapłaty,
— 3.328,08 złotych od dnia 30 marca 2021 roku do dnia zapłaty
— 6.258,25 złotych od dnia 29 kwietnia 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 31 maja 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 29 czerwca 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 30 lipca 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 30 sierpnia 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 29 września 2021 roku do dnia zapłaty,
6.258,25 złotych od dnia 30 października 2021 roku do dnia zapłaty,
6.258,25 złotych od dnia 29 listopada 2021 roku do dnia zapłaty,
6.258,25 złotych od dnia 30 grudnia 2021 roku do dnia zapłaty,
9.085,10 złotych od dnia 31 stycznia 2022 roku do dnia zapłaty,
9.085,10 złotych od dnia 28 lutego 2022 roku do dnia zapłaty,
9.085,10 złotych od dnia 30 marca 2022 roku do dnia zapłaty,
9.085,10 złotych od dnia 29 kwietnia 2022 roku do dnia zapłaty,
9.085,10 złotych od dnia 30 maja 2022 roku do dnia zapłaty,
9.085,10 złotych od dnia 29 czerwca 2022 roku do dnia zapłaty,
9.085,10 złotych od dnia 29 lipca 2022 roku do dnia zapłaty,
9.085,10 złotych od dnia 30 sierpnia 2022 roku do dnia zapłaty,
9.085,10 złotych od dnia 29 września 2022 roku do dnia zapłaty,
9.085,10 złotych od dnia 29 października 2022 roku do dnia zapłaty,
9.085,10 złotych od dnia 29 listopada 2022 roku do dnia zapłaty,
9.085,10 złotych od dnia 30 grudnia 2022 roku do dnia zapłaty,
2. L. W. kwotę 275.202,00 zł złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty:
— 3.337,35 złotych od dnia 30 stycznia 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 27 lutego 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 30 marca 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 29 kwietnia 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 30 maja 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 29 czerwca 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 30 lipca 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 30 sierpnia 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 28 września 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 30 października 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 29 listopada 2019 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 30 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 30 marca 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 29 kwietnia 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 30 maja 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 29 czerwca 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 30 lipca 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 31 sierpnia 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 29 września 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 30 października 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 30 listopada 2020 roku do dnia zapłaty,
— 4.819,65 złotych od dnia 30 grudnia 2020 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 30 stycznia 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 27 lutego 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 30 marca 2021 roku do dnia zapłaty,
— 3.337,35 złotych od dnia 30 marca 2021 roku do dnia zapłaty
— 6.258,25 złotych od dnia 29 kwietnia 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 31 maja 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 29 czerwca 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 30 lipca 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 30 sierpnia 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 29 września 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 30 października 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 29 listopada 2021 roku do dnia zapłaty,
— 6.258,25 złotych od dnia 30 grudnia 2021 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 31 stycznia 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 28 lutego 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 30 marca 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 29 kwietnia 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 30 maja 2022 roku do dnia zapłaty,
— 8.584,85 złotych od dnia 29 czerwca 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 29 lipca 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 30 sierpnia 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 29 września 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 29 października 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 29 listopada 2022 roku do dnia zapłaty,
— 9.085,10 złotych od dnia 30 grudnia 2022 roku do dnia zapłaty,
Powodowie wnieśli także o zasądzenie kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty. W przypadku złożenia przez pozwanego sprzeciwu od nakazu zapłaty wniesiono o zasądzenie kwot j.w.
W uzasadnieniu wskazano, iż na skutek jednostronnej zmiany wprowadzonej przez prezesa zarządu pozwanej, od 2018 r. wynagrodzenie powodów wyliczane było nie na podstawie umów o pracę a na podstawie przepisów ustawy okołobudżetowej i ustawy kominowej, którym powodowie nie podlegali. W związku z powyższym powodowie dochodzą zapłaty różnicy pomiędzy wynagrodzeniem wynikającym z łączącej strony umowy o pracę a faktycznie wypłacanym wynagrodzeniem w okresie od stycznia 2019 r. do grudnia 2022 r.
Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 17 lutego 2023r. Sąd Okręgowy w Gdańsku zasądził na rzecz powodów kwoty, o które wnosili w pozwie.
Pozwana Centrum (...) S. A. w G. wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty, domagając się oddalenia powództwa w całości.
Pismem z dnia 17 lipca 2023 r. strona powodowa rozszerzyła powództwo w ten sposób, że wniesiono także o zasądzenie na rzecz powodów kwot po 45.150 zł tytułem odprawy pieniężnej w związku z rozwiązaniem przez pozwaną umowy o pracę za wypowiedzeniem z przyczyn nie dotyczących pracownika wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 3 stycznia 2023 r. do dnia zapłaty.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Centrum (...) S. A. w G. (dalej także: (...)) została zarejestrowana w KRS dnia 26 marca 2004r. Siedziba podmiotu znajduje się przy ul. (...) w G.. Prezesem zarządu w/w podmiotu pozostaje aktualnie L. G..
/okoliczności bezsporne/
Zgodnie z § 39 Regulaminu pracy obowiązującego w (...) pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za pracę odpowiednio do wykonywanej pracy i kwalifikacji wymaganych przy jej wykonywaniu, a także ilości i jakości świadczonej pracy. W § 41 wskazano, iż szczegółowe zasady wynagradzania, przyznawanie dodatków i premii określa Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy.
dowód: regulamin pracy k. 60-93, Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy k. 102-130, 232-243, 252-263
Powódka D. K. (1) była zatrudniona w Centrum (...) S. A od 15 maja 2002 r., na stanowisku Kierownika Działu (...), a następnie na mocy porozumienia stron z dnia 27 lutego 2017r. na stanowisku Dyrektora ds. (...), z miesięcznym wynagrodzeniem w wysokości wyrażonej pięciokrotnością przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego ogłoszonego przez Prezesa GUS, w pełnym wymiarze czasu pracy.
W zakresie nagrody rocznej i odprawy emerytalno-rentowej obowiązywały zapisy art. 5B (...).
Powód L. W. był zatrudniony w Centrum (...) S. A od 1 sierpnia 1999r. na stanowisku starszego specjalisty ds. (...), a następnie na mocy porozumienia stron z dnia 30 grudnia 2004 r. na stanowisku Dyrektora ds. (...), z miesięcznym wynagrodzeniem w wysokości wyrażonej pięciokrotnością przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego ogłoszonego przez Prezesa GUS, w pełnym wymiarze czasu pracy.
W zakresie nagrody rocznej i odprawy emerytalno-rentowej obowiązywały zapisy art. 5B (...).
Wynagrodzenie powodów było płatne w sposób i na warunkach określonych w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy obowiązującym w Centrum (...).
Powodowie podlegali służbowo bezpośrednio prezesowi zarządu spółki, byli również prokurentami spółki.
Dnia 15 stycznia 2018r. powodowie zostali pisemnie poinformowani przez pozwanego pracodawcę o zmianie wysokości indywidualnego wynagrodzenia w ten sposób, iż podstawą wymiaru pięciokrotnego wynagrodzenia w 2018 r. miało być przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku 2016 r.
Za podstawę powyższej jednostronnej zmiany warunków wynagrodzenia pozwana przyjęła art. 28 ustawy z dnia 08 grudnia 2017 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2018 (dalej: ustawa okołobudżetowa), zgodnie z którym w roku 2018 podstawę wymiaru, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 11 ustawy z dnia 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami (Dz. U. z 2017 r. poz. 2190), stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale 2016 r.
W treści dokumentu powołano się także na pismo Sekretarza Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w sprawie kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami.
Ówczesny Prezes Zarządu pozwanej Z. K. postanowił wprowadzić zmiany do wynagrodzenia ‘dyrektorów do spraw’ z uwagi na to, iż uznał, że ich wynagrodzenie nie może być wyższe niż to, które w związku z powyższymi działaniami legislacyjnymi przysługuje Zarządowi Spółki.
W taki sposób i na takich warunkach wypłacano powodom wynagrodzenia w 2018r., 2019r., 2020r., 2021r. i 2022r., za wyjątkiem stycznia i lutego 2020r., kiedy to przepisy nowej ustawy okołobudżetowej nie weszły w życie od 1 stycznia, lecz dopiero od 1 marca tego roku.
Dnia 24 stycznia 2020r. powódka skierowała do radcy prawnego spółki G. R. zapytanie o celowość naliczenia wynagrodzenia za styczeń 2020r. dla zarządu i rady nadzorczej przy przyjęciu podstawy z IV kwartału 2019r., w związku z brakiem uchwalenia nowej ustawy okołobudżetowej. Jednocześnie powódka poprosiła o potwierdzenie zasadności swojej tezy co do tego, że przepisy ustawy kominowej z dnia 9 czerwca 2016r. nie mają zastosowania do innych osób zatrudnionych w spółkach Skarbu Państwa, tzn. tych, które nie są członkami organu nadzorczego lub organu zarządzającego np. prokurenta, dyrektora, głównego księgowego czy kierownika, których to nie traktuje się jako członków organu zarządzającego.
W dniu 27 stycznia 2020r. prezes zarządu Z. K. udzielił powódce mailem odpowiedzi, że w jego ocenie należy zamrozić wynagrodzenia w styczniu do czasu wyjaśnienia sytuacji, nadto wskazał, że prezesów spółek też nie obowiązuje ustawa kominowa, a jednak zamrożenie ich progów ma miejsce. Radca prawny G. R. odpowiedzi na zapytanie nie udzielił.
Poleceniem z dnia 28 stycznia 2020r. nr (...) prezesa zarządu (...) Z. K. zamrożono wynagrodzenia dla prezesa zarządu, członków rady nadzorczej i ‘dyrektorów do spraw…’ na poziomie wynagrodzeń z 2019r. Poleceniem z dnia 9 marca 2020r. nr (...) anulowano polecenie nr (...) w związku z wejściem w życie ustawy okołobudżetowej na rok 2020.
Dnia 26 lutego 2020 r. Protokołem Dodatkowym z dnia 12 lutego 2020r. do (...) dodano do art. 32 ustęp 5 zgodnie z którym: jeżeli przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego ogłaszane przez Prezesa GUS, o którym mowa w art. 5B ust. 1 jest wyższe niż podstawa wymiaru wynagrodzenia dla Prezesa Zarządu ustalona oparciu o powszechnie obowiązujące przepisy prawa o zasadach kształtowania wynagrodzeń dla osób kierujących niektórymi spółkami, za podstawę ustalenia wysokości wynagrodzenia dyrektorom przyjmuje się podstawę wymiaru wynagrodzenia stosowaną w stosunku do Prezesa Zarządu.
Pismem z dnia 09 marca 2020 r. (projekt bez podpisu prezesa zarządu) pozwana powiadomiła powodów o zamiarze zmiany ich dotychczasowych warunków zatrudnienia poprzez uwzględnienie od dnia 1 marca 2020 r. zasad określonych w art. 32 ust. 5 (...).
W projekcie porozumienia wskazano, iż pracodawca i pracownik zgodnie postanawiają zmienić treść umowy o pracę w ten sposób, że z dniem 1 marca 2020r. przysługuje pracownikowi wynagrodzenie uwzględniające zasady określone w art. 32 ust. 5 (...).
Powódka powyższej propozycji nie zaakceptowała i nie podpisała porozumienia oraz nie zwróciła jego projektu. Powód dokonał na projekcie porozumienia zapisu w postaci niecenzuralnego komentarza, którym chciał wyrazić swój sprzeciw i pod którym się podpisał lecz ostatecznie nie zwrócił projektu do kadr. Powodowie nie zaakceptowali tego rodzaju zmiany również ustnie, ani w żaden inny – choćby dorozumiany sposób.
Kadrowa (...) E. W. w dniu 26 marca 2020r. zwróciła się z mailowym zapytaniem do prezesa Z. K. czy kwestia wynagrodzeń powodów została wyjaśniona, bowiem podpisane porozumienia nie wróciły do NO. W tamtym czasie z uwagi na pandemię (...) pracownicy (...) pracowali w większości zdalnie i nie przychodzili do siedziby spółki. Prezes K. w rozmowie telefonicznej odpowiedział, że porozumienia będą, on to załatwi a E. W. ma się do tego nie mieszać.
W odpowiedzi na maila skierowanego przez kadrową do L. W. stwierdził on, że porozumienie podpisał, ale nie było komu go oddać. Powódka nie zabrała głosu w tej sprawie. Podpisane egzemplarze porozumienia nigdy nie zostały zwrócone do kadr.
W 2021r. prezes zarządu Z. K. rzadko bywał w siedzibie spółki z uwagi na zły stan zdrowia. W październiku 2021r. został odwołany z zarządu, a listopadzie 2021r. zmarł. Do czasu wyboru nowego zarządu delegowano do pełnienia obowiązków w zarządzie A. C. – członka rady nadzorczej na okres od 24 października 2021r. do 30 listopada 2021r. W tym czasie negocjowane były zmiany do (...), które miały dotyczyć m.in. zasad wynagradzania kierowników ośrodków pozwanej, którzy realizowali swoje obowiązki w oparciu o kontrakty menadżerskie. Z inicjatywą przygotowania Protokołu Dodatkowego do (...) do rejestracji w Inspekcji Pracy wystąpiła wówczas powódka, która przygotowała projekt zmian. W projekcie znalazł się m.in. zapis o treści: „w art. 32 skreśla się pkt 5”. Powyższy tekst Protokołu Dodatkowego nr 63/50 z dnia 15 listopada 2021r. został podpisany przez A. C. oraz Przewodniczącego Komisji Zakładowej (...) oraz Zastępcę Przewodniczącego D. P.. Powódka nie omawiała z w/w tej zmiany. W kwestii zmian w (...) odbyły się dwa spotkania z udziałem członków komisji zakładowej (...), powódki i A. C.. Uchwałę w sprawie zatwierdzenia zmian do Układu za związek zawodowy podjęło pięciu członków komisji zakładowej.
W rokowaniach nad zmianami do (...) nie brał udziału radca prawny G. R., zatrudniony w okresie spornym w (...) do świadczenia pomocy prawnej na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. Nie przygotowywał on tekstu Protokołu Dodatkowego w żadnym zakresie, nie opiniował go przed złożeniem do PIP wniosku o rejestrację.
W trakcie przesłuchania przez Państwową Inspekcję Pracy A. C. zeznał, że podpisując tekst zmian do układu zbiorowego nie zauważył zapisu: „w art. 32 skreśla się pkt 5”, o fakcie wprowadzenia takich zmian dowiedział się od prezesa L. G. w 2022r., wcześniej nie był tego świadomy. Podobnej treści zeznania złożył K. R..
W styczniu 2022r. powodowie udali się na rozmowę do nowego prezesa zarządu L. G. w sprawie przywrócenia prawidłowego poziomu swoich wynagrodzeń, zaproponowali aby w drodze kompromisu podstawą naliczania ich wynagrodzenia było przeciętne miesięczne wynagrodzenie z 2020r. zamiast z 2021r. L. G. początkowo zgodził się na to, zaś kolejnego dnia poinformował powódkę, że zgodę tę wycofuje i poprosił o przekazanie tej wiadomości powodowi. Powódka odmówiła, wskazując że tego rodzaju informację prezes winien przekazać powodowi osobiście. Wcześniej tego rodzaju rozmowy były prowadzone z prezesem K., zwykle kończyły się nieprzyjemną wymianą zdań.
W konsekwencji powyższego, pismem z dnia 7 lutego 2022r. powodowie zwrócili się do Prezesa Zarządu pozwanego L. G. o wyjaśnienie z jakich przyczyn i na jakiej podstawie prawnej Zarząd (...) nie stosuje zapisów dotyczących wysokości miesięcznego wynagrodzenia dyrektorów: ekonomicznego i ds. badań i rozwoju, zawartych w umowach o pracę oraz późniejszych porozumieniach i w (...).
Dnia 23 marca 2022 r. w (...) wprowadzono protokół dodatkowy nr (...) do (...), zmieniając art. 32 ust. 5 i nadając mu następujące brzmienie: jeżeli przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego ogłaszane przez Prezesa GUS, o którym mowa w art. 5B ust. 1 jest wyższe niż podstawa wymiaru wynagrodzenia dla Prezesa Zarządu ustalona w oparciu o przepisy ustawy z dnia 09 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami oraz inne powszechnie obowiązujące przepisy prawa, za podstawę ustalenia wysokości wynagrodzenia dyrektorów przyjmuje się podstawę wymiaru wynagrodzenia dla Prezesa zarządu.
Dnia 20 maja 2022 r. powodowie wezwali pozwanego pracodawcę oraz (...) jako strony (...) do usunięcia naruszeń prawa dokonywanych m.in. w zakresie wypłaty wynagrodzenia. Pismem z dnia 20 czerwca 2022r. pozwana (...) S.A. odmówiła uznania roszczenia powodów. Powodowie zgłosili sprawę w PIP, jednakże Inspekcja nie zajęła stanowiska.
W trakcie kontroli prowadzonej przez PIP w (...) w 2022r., kadrowa E. W. uzupełniła akta osobowe o projekt porozumienia z dnia 9 marca 2020r. i mailową korespondencję z tym projektem związaną, które to pliki wydrukowała z komputera służbowego.
Pismem z dnia 22 września 2022 r. pozwana wypowiedziała warunki umów o pracę powodów z zachowaniem 3 – miesięcznego okresu wypowiedzenia, w tym powódce w zakresie zajmowanego stanowiska pracy i wynagrodzenia zasadniczego oraz innych składników wynagrodzenia/świadczeń związanych z pracą; powodowi w zakresie zasad ustalania wysokości wynagrodzenia zasadniczego oraz przyznawania innych składników wynagrodzenia/świadczeń związanych z pracą.
Powódce D. K. (1) zaproponowano od dnia 1 stycznia 2023r. stanowisko głównego księgowego, za wynagrodzeniem 14.000 zł brutto oraz z prawem do premii uzależnionej od wyniku finansowego Spółki i terminowej realizacji zadań, prawem do nagrody jubileuszowej, odprawy emerytalno-rentowej, prawem do udziału w nagrodzie z zysku, do świadczenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia związanego z chorobą zakaźną, możliwością odznaczenia odznaką (...) SA.
W uzasadnieniu wskazano na: zmiany w schemacie organizacyjnym Spółki polegające m.in. na utworzeniu w miejsce dotychczasowego stanowiska Dyrektora ds. (...) Głównego Księgowego dwóch oddzielnych stanowisk pracy, tj. stanowiska Dyrektora ds. (...) oraz stanowiska Głównego Księgowego z podległością organizacyjną pod Dyrektora ds. (...), nadto powołano się na zmiany wynikające z Protokołu Dodatkowego do (...).
Powodowi L. W. zaproponowano od dnia 1 stycznia 2023r. wynagrodzenie zasadnicze 23.000 zł brutto, dodatek funkcyjny 2.000zł brutto, oraz prawo do premii, nagrody jubileuszowej, odprawy emerytalno-rentowej, prawo do udziału w nagrodzie z zysku, do świadczenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia związanego z chorobą zakaźną, możliwość odznaczenia odznaką (...) SA.
W uzasadnieniu wskazano na potrzebę dostosowania do obowiązujących w Spółce zasad wynagradzania i wprowadzonych zmian do (...).
Powodowie odmówili akceptacji zmian, wskazując na znaczące pogorszenie warunków umowy o pracę, wobec czego ich umowy o pracę rozwiązały się dniem 31 grudnia 2022 r. Odwołania do sądu pracy nie były składane.
Pozwany dokonał konsultacji zamiaru wypowiedzenia warunków umowy o pracę powódki D. K. (1) z reprezentującym ją związkiem zawodowym. Powód L. W. nie był reprezentowany przez związek zawodowy i nie zwrócił się o obronę swoich praw.
Na posiedzeniach rady nadzorczej nie omawiano tematu zamrożenia wynagrodzeń dyrektorów (...) aż do momentu, kiedy powodowie wnieśli pozew w niniejszej sprawie.
dowód: akta sprawy – umowa o pracę dot. D. K. (1) k. 58, aneks z dnia 27.02.2017 r. k. 59, pismo z dnia 19.12.2017 r. k. 99, pismo z dnia 15.01.2018 r. k. 100, polecenie z dnia 28.01.2020r k. 131, polecenie z dnia 09.03.2020r. k. 132, pismo z dnia 09.03.2020 r. k. 101, pismo z dnia 07.02.2022 r. k. 133, wypowiedzenie warunków umowy o pracę k. 143-145, pismo dot. odmowy przyjęcia nowych warunków k. 146, umowa o pracę dot. L. W. k.164, aneks z dnia 30.12.2004 r. k. 165, pismo z dnia 15 stycznia 2018 r. k 117, pismo z dnia 09.03.2020 r. k. 171, wypowiedzenie warunków umowy o pracę k. 172, pismo dot. odmowy przyjęcia nowych warunków k. 174, protokół dodatkowy nr 63/50 z dnia 15.11.2021r. k. 247-250, notatka służbowa G. R. k. 265, protokoły przesłuchania w PIP k. 266-267, pisma dotyczące konsultacji zamiaru wypowiedzenia k. 268-279, regulaminy organizacyjne (...) k. 376- 530, zeznania powódki k. 342-346, 571-579, zeznania powoda k. 346-349, k. 351, 579 protokół skrócony i elektroniczny, zeznania świadka K. R. k. 546-549, 557, zeznania świadka A. C. k. 549-553, 557, zeznania świadka D. P. k. 553-555, 557, zeznania świadka E. W. k. 565-567, 579, zeznania świadka A. K. k. 569- 571, 579
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego ogłoszonego przez Prezesa GUS wyniosło:
- w 2018 r.- 4739,51 zł
- w 2019 r. – 5071, 25 zł
- w 2020 r. – 5367,71 zł
- w 2021 r. – 5655,43 zł
- w 2022 r. – 6220,80 zł
/fakty powszechnie znane- obwieszczenia k. 192-197/
Różnica pomiędzy wynagrodzeniem wypłacanym powódce za okres sporny, tj. od stycznia 2019r. do grudnia 2022r., a wynagrodzeniem zgodnym z warunkami pisemnej umowy o pracę wyniosła 275.610, 52 zł, zaś w odniesieniu do powoda 275.202, 00 zł.
dowód: zestawienie wynagrodzenia k. 147-148, 171-173, kartoteka podatkowa k. 149-163, 177-191
Wynagrodzenie powodów obliczone jak do ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy wyniosło 22.018,90 zł brutto.
dowód : zaświadczenia o wysokości zarobków k. 301-302
Pozwana odmówiła powodom zapłaty odprawy pieniężnej w związku z rozwiązaniem stosunków pracy.
/okoliczność bezsporna/
Sąd zważył, co następuje:
Stan faktyczny w sprawie, poza okolicznościami bezspornymi, wynikał z dokumentów przywołanych wyżej, a także z zeznań świadków i dowodu z przesłuchania stron.
Co do okoliczności niespornych chodzi tu przede wszystkim o terminy, okoliczności i warunki zatrudnienia powodów (poza kwestionowanymi warunkami wynagrodzenia), fakty związane z powstaniem spółki, zmianami w jej zarządzie i przyczynami dla których ich dokonywano.
Dokumenty prywatne Sąd ocenił z uwzględnieniem art. 245 kpc, zgodnie z którym dokument prywatny sporządzony w formie pisemnej stanowi dowód tego, że osoba która go podpisała, złożyła oświadczanie zawarte w dokumencie. Sąd oparł się w tej mierze przede wszystkim na dokumentach zgromadzonych w aktach osobowych powodów, których kopie zostały częściowo powielone w aktach sprawy. Dokumenty te w większości nie były kwestionowane przez strony, jak również sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania ich wiarygodności.
W toku procesu przesłuchano świadków: K. R., A. C., D. P., D. K. (2), B. J., E. W. i A. K..
Zeznania świadków D. K. (2) i B. J. nie miały znaczenia dla sprawy, w/w pracownice nie miały wiedzy co do istotnych okoliczności sporu.
Zeznania świadka A. K. Sąd uznał za wiarygodne w części. Nie zostały one uwzględnione w zakresie w jakim świadek twierdziła, że jej małżonek był prezesem zarządu pozwanej aż do dnia śmierci, bowiem jak wynikało wprost z zeznań świadka (...) został on delegowany do pełnienia obowiązków członka zarządu po odwołaniu Z. K. z funkcji w październiku 2021r., a więc w miesiącu poprzedzającym śmierć małżonka świadka. Przede wszystkim Sąd zanegował jednak prawdziwość zeznań świadka co do tego, że powodowie przystali na obniżenie im wynagrodzeń i zawarli tego rodzaju ustne porozumienie, albowiem było to sprzeczne nie tylko zeznaniami powodów jako strony procesu, ale przede wszystkim niezgodne z konkretnymi działaniami, które podejmowali w tej kwestii (rozmowy z prezesem Z. K., z prezesem L. G., pisma w tej sprawie do prezesa L. G., do PIP). W ocenie Sądu, skoro świadek nie uczestniczyła w rozmowach w tym zakresie i nie miała wglądu w dokumenty, to tym samym nie miała w tej kwestii pełnej wiedzy. Zasługiwały zaś na wiarę twierdzenia świadka m.in. co do tego, że jej małżonek miał wolę obniżenia wynagrodzenia dyrektorów do poziomu wynagrodzenia prezesa zarządu, gdyż w tym aspekcie były zgodne z zeznaniami obu stron procesu. Jeśli chodzi o ocenę świadka, iż były to działania konieczne w świetle zapisów ustawy kominowej, nie miała ona znaczenia dla sprawy, nie dotyczyła bowiem faktów lecz okoliczności prawnych zastrzeżonych do oceny Sądu.
Odnośnie do zeznań świadka K. R. Sąd ocenił je jako w znacznej mierze wiarygodne, w tym w szczególności co do intencji jakie kierowały prezesem zarządu strony pozwanej w zakresie obniżenia wynagrodzenia ‘dyrektorów do spraw’, członkostwa świadka w komisji zakładowej związku zawodowego, konsultacji zamiaru wypowiedzenia powódce warunków pracy i płacy, współpracy pracodawcy ze związkami zawodowymi, przyczyn wprowadzenia zmian do układu zbiorowego w listopadzie 2021r.. Sąd nie dał jednak wiary twierdzeniom świadka jakoby wraz z pozostałymi członkami komisji zakładowej oraz p.o. prezesa zarządu został przez D. K. (1) oszukany i wprowadzony w błąd co do usunięcia ustępu 5. art. 32 (...). W ocenie Sądu, wyjaśnienia świadka w tym zakresie były nielogiczne i sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego. Nie sposób wszak logicznie wytłumaczyć w jaki sposób powódka miałaby wprowadzić świadka w błąd i ukryć sens tej zmiany. Powódka nie mogła przecież z góry założyć, że żadna z sześciu dorosłych osób, zwłaszcza biorąc pod uwagę ich doniosłą rolę we wprowadzaniu zmian do Układu, nie zada sobie trudu prześledzenia tekstu protokołu dodatkowego i poprzedniej treści (...). Nie sposób bezkrytycznie dać wiary twierdzeniom świadka: „my się pochylaliśmy tylko od punktu 2 paragrafu 1, punkt 1 paragrafu był poza treścią rozmów”. Nawet zresztą gdyby tak było, mogłoby to świadczyć tylko o niedbalstwie stron układu, a nie o wprowadzeniu ich w błąd. Podkreślić w tym miejscu należy, że to nie powódka reprezentowała strony Układu i miała prawo negocjacji, lecz właśnie świadek jako członek komisji związkowej (...), jak i A. C. z ramienia pracodawcy. Zdaniem Sądu, zeznania świadka K. R. były konsekwencją przyjętej linii obrony przez stronę pozwaną w toku niniejszego procesu. Zostały one w tej kwestii powielone przez świadka A. C. i w tym zakresie z analogicznych przyczyn również zeznaniom tego świadka Sąd odmówił wiary.
Jeśli chodzi o zeznania świadka A. C. w pozostałych kwestiach, tj. co do członkostwa świadka w radzie nadzorczej, kompetencji rady, zakresu i okresu w jakim rada wypowiadała się na temat wynagrodzeń pracowników (...), kompetencji i roli powódki w spółce, przyczyn dla jakich prezes K. chciał wprowadzenia zmian w wynagrodzeniach dyrektorów, dokumentów jakie powstawały w tym zakresie, przyczyn wprowadzenia zmian do układu zbiorowego w 2021r., Sąd uznał je za wiarygodne albowiem były logiczne i zbieżne z wyjaśnieniami stron procesu.
Zeznania świadka D. P. co do członkostwa w komisji zakładowej związku zawodowego, okoliczności podejmowania uchwały przez komisję, spotkań w tym zakresie, przyczyn dla jakich wprowadzano zmiany do Układu, konsultacji zamiaru wypowiedzenia powódce warunków pracy i płacy, współpracy pracodawcy ze związkami zawodowymi Sąd ocenił jako zasługujące na wiarę. Sąd zważył, że świadek nie twierdził, że powódka wprowadziła strony Układu w błąd co do usunięcia zapisu ustępu 5. art. 32 (...), a jedynie wskazywał, iż tej zmiany nie omawiano, że to „przeszło bez przeczytania”.
Odnosząc się do zeznań świadka E. W. co do zasady zasługiwały one na wiarę, w tym co do roli świadka w przygotowaniu tekstu porozumienia z dnia 9 marca 2020r., korespondencji mailowej prowadzonej przez świadka w tym temacie, okoliczności w jakich wydruk porozumienia trafił do akt osobowych powodów i przyczyn takiego działania świadka, funkcjonowania spółki w czasie pandemii, intencji jakie kierowały prezesem zarządu strony pozwanej Z. K. w zakresie obniżenia wynagrodzenia ‘dyrektorów do spraw’, zakresu kompetencji powódki. Sąd nie dał jednak wiary twierdzeniom, że powodowie otrzymali w marcu 2020r. podpisany przez prezesa zarządu tekst porozumienia albowiem żadna ze stron w toku całego procesu nie przedstawiła ani oryginału dokumentu z podpisem Z. K. ani choćby jego kopii. Za niewiarygodny Sąd uznał również ten fragment zeznań świadka E. W. w jakim twierdziła, że strony ustnie porozumiały się co do obniżenia wynagrodzenia bowiem stało to wyraźnej sprzeczności z szeregiem działań podejmowanych przez powodów w trakcie zatrudnienia w (...), jakimi okazywali wyraźny brak zgody na tego rodzaju zachowanie pracodawcy (rozmowy z prezesem K., z prezesem G., pisma w tej sprawie do prezesa G., do PIP).
Sąd dał wiarę zeznaniom powódki D. K. (1) i powodaLeszka W. w znacznej mierze. Powódka przede wszystkim konsekwentnie twierdziła, iż aż do 2022 r. nie podpisała żadnego porozumienia ani wypowiedzenia zmieniającego w zakresie wysokości swego wynagrodzenia, nie godziła się z powyższą zmianą, co potwierdzają przedłożone do akt dokumenty, w których na próżno szukać zgody powódki na powyższe. Przedkładane przez stronę pozwaną dokumenty, w tym projekt porozumienia z dnia z 9 marca 2020 r., stanowiły jedynie informację o jednostronnej woli pracodawcy w tym zakresie. Z logicznych i stanowczych zeznań D. K. (1) wynika także, iż nie zaakceptowała tego rodzaju zmian również per facta concludentia. Sąd nie dał wiary początkowym twierdzeniom powódki, iż nie była inicjatorką zmian układu z listopada 2021r. w zakresie zapisu: „w art. 32 skreśla się pkt 5”. Sąd zważył, że powódka ostatecznie przyznała tę okoliczność, a ponadto wynikała ona także z zeznań świadków.
Sąd dał wiarę także konsekwentnym zeznaniom powoda L. W., który zeznawał co do zasady analogicznie jak D. K. (1) z tą różnicą, iż przyznał, że złożył podpis na projekcie z dnia 9 marca 2020r., ale tylko w zakresie własnego na nim niecenzuralnego oświadczenia, w którym wyraził swój brak zgody na warunki proponowane przez pracodawcę. Zeznania powoda w tej materii Sąd ocenił jako wiarygodne, przede wszystkim mając na uwadze bezpośredni kontakt z przesłuchiwanym na rozprawie. Powód nie taił, że nie był to pierwszy raz, kiedy na piśmie pracodawcy pozostawił niecenzuralny, obraźliwy komentarz, z powodu którego dokument takiej treści nie trafiał następnie do akt osobowych. Zdaniem Sądu wyjaśnienia L. W. w tej kwestii były spontaniczne i szczere, a zatem brak jest wątpliwości co do tego, że polegały na prawdzie.
Zeznania aktualnego prezesa zarządu L. G. co do zasady zasługiwały na wiarę, z tym że nie miały zasadniczego waloru dla rozstrzygnięcia albowiem L. G. został zatrudniony Spółce od 1 grudnia 2021r., a zatem jedynie w niewielkim zakresie miał wiedzę co do okoliczności dotyczących okresu spornego. Z kolei przedstawiona ocena w zakresie objęcia powodów zapisami ustawy kominowej wykraczała poza sferę ustaleń faktycznych. Jedynie jeśli chodzi o okoliczności dotyczące powstania Protokołu Dodatkowego z 15 listopada 2021r. Sąd ocenił zeznania L. G. analogicznie jak świadków, mając na uwadze, iż nielogiczne i niezgodne z doświadczeniem życiowym jest, aby żadna z sześciu osób studiujących tekst zmian aktu prawa wewnętrznego nie zadała sobie trudu przeczytania go ze zrozumieniem, a jeszcze bardziej nielogicznym wydaje się aby osoby te utrzymały swoje stanowiska/funkcje w radzie nadzorczej czy komisji zakładowej, gdyby faktycznie dopuściły się zaniedbań tego rodzaju.
Przechodząc do merytorycznej oceny powództwa, Sąd w pierwszej kolejności zważył, że zasługiwało ono na uwzględnienie co do roszczenia dotyczącego wyrównania wynagrodzenia powodów. Sąd uznał za prawidłowe wyliczenia powodów w zakresie należnych im kwot, albowiem ich analiza nie pozostawia wątpliwości co do ich trafności, wyliczenia te obrazują zaniżoną kwotę wynagrodzenia za sporny okres przy przyjęciu pięciokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego ogłoszonego przez Prezesa GUS z uwzględnieniem absencji chorobowych i ich wpływu na wymiar wynagrodzenia. Sąd miał na względzie także fakt, iż roszczenie nie było kwestionowane co do wysokości.
Punktem wyjścia dla dalszych rozważań prawnych, w ocenie Sądu Okręgowego, winno być stwierdzenie, iż powodowie zajmując stanowiska ‘dyrektorów do spraw’ , w przeciwieństwie do prezesa zarządu pozwanej, nie byli objęci zapisami ustawy z dnia 9 czerwca 2016r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami (Dz.U. z 2016r., ze zm.), zwanej również ustawą kominową. W dacie, w której dokonano zamrożenia wynagrodzenia powodów zgodnie z art. 1 ust. 1 tejże ustawy, regulowała ona m.in. sposób wykonywania uprawnień z akcji przysługujących:
1)
Skarbowi Państwa,
2)
jednostkom samorządu terytorialnego lub ich związkom,
3)
państwowym osobom prawnym,
4)
komunalnym osobom prawnym
- w zakresie kształtowania wynagrodzeń członków organów zarządzających i organów nadzorczych, a także wybranych postanowień umów zawieranych z członkami organów zarządzających.
Zgodnie z definicją zawartą w art. 1 ust. 3 ustawy kominowej, ilekroć w ustawie jest mowa o:
1)
członku organu nadzorczego - należy przez to rozumieć członka rady nadzorczej, członka komisji rewizyjnej, członka rady administrującej nieuprawnionego do prowadzenia spraw spółki europejskiej, a także pełnomocnika wspólnika w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, o którym mowa w art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz.U. z 2016 r. poz. 981 i 1174);
2)
członku organu zarządzającego - należy przez to rozumieć członka zarządu spółki kapitałowej, członka rady administrującej uprawnionego do prowadzenia spraw spółki europejskiej, a także likwidatora;
Od 1 lipca 2021r. pod pojęciem członka organu zarządzającego należało rozumieć członka zarządu spółki kapitałowej, dyrektora w prostej spółce akcyjnej, członka rady administrującej uprawnionego do prowadzenia spraw spółki europejskiej, a także likwidatora (zmiana wynikająca z ustawy z dnia 19.07.2019 r. o zmianie ustawy kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych usług (Dz.U. z 2019 r. poz. 1655, ze zm.).
Niewątpliwie zatem, pomimo tego że pozwana jest spółką Skarbu Państwa, powodowie nie mogli być kwalifikowani jako członkowie organu zarządzającego bowiem nie byli ani członkami zarządu spółki, ani likwidatorami ani też po zmianach obowiązujących od lipca 2021r. dyrektorami w prostej spółce akcyjnej, gdyż pozwana nie jest tego rodzaju spółką (KRS k. 198 i następne).
W piśmiennictwie nie kwestionuje się, że ustawodawca nie odnosi się do wynagrodzeń innych pracowników spółki, doradców, audytorów, pełnomocników spółki, prokurentów itp. oraz że formalnie nie ma zakazu prawnego co do przewyżki wynagrodzenia pracownika czy usługodawcy względem wynagrodzenia członka organu zarządzającego (tak: M. Gazda [w:] Adamus R., Gazda M., Kształtowanie wynagrodzeń osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi. Komentarz, art. 1).
Zgodnie z art. 28 ustawy okołobudżetowej na rok 2018, w roku 2018 podstawę wymiaru, o której mowa w art. 1 ust. 3 ustawy kominowej stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale 2016r. Identyczną zasadę przyjęto również w art. 22 ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej w 2019, w art. 31 ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej w 2020r., w art. 15 ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej w 2021r. a także w art. 11 ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej w 2022r.
Biorąc jednak pod uwagę, że powodowie nie byli członkami ani organu zarządzającego, ani tym bardziej nadzorczego w pozwanej spółce Skarbu Państwa, nie mogli być adresatami ustawy kominowej ani wspomnianych wyżej ustaw okołobudżetowych. Nie byli również zatrudnieni na podstawie ustaw cywilnoprawnych o świadczenie usług zarządzania, a tych właśnie umów dotyczy ustawa kominowa (tak: M. Gazda [w:] Adamus R., Gazda M., Kształtowanie wynagrodzeń osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi. Komentarz, art. 1).
W związku z powyższym, o ile pozwany chciał dostosować poziom wynagrodzeń powodów jako ‘dyrektorów do spraw’ do poziomu wynagrodzenia prezesa zarządu - abstrahując od oceny zasadności takiego działania, choć nie sposób odmówić pewnych racji tezie, że prezes zarządu nie powinien zarabiać mniej od podległych mu pracowników - winien był dokonać stosownych zmian w treści stosunku pracy w drodze porozumienia lub też wypowiedzenia zmieniającego. Niewątpliwie bowiem były to zmiany zmierzające do pogorszenia sytuacji powodów jako pracowników (...).
Jak wynika z treści art. 42 §1 kodeksu pracy w razie potrzeby zmiany istotnych warunków pracy i płacy, a zatem głównie postanowień objętych wprost treścią umowy o pracę, do jakich niewątpliwie należy wysokość wynagrodzenia pracownika za pracę, konieczne jest złożenie przez pracodawcę jednostronnego oświadczenia o zakresie i przyczynie zmiany wraz z propozycją nowych warunków zatrudnienia.
Podkreślenia wymaga również, iż także zmiany będące skutkiem modyfikacji układu zbiorowego, o ile nie są korzystne dla pracownika, nie wchodzą w życie automatycznie, lecz wymagają stosownego wprowadzenia do treści stosunku pracy.
Zgodnie bowiem z art. 241 13 § 1 kp korzystniejsze postanowienia układu, z dniem jego wejścia w życie, zastępują z mocy prawa wynikające z dotychczasowych przepisów prawa pracy warunki umowy o pracę lub innego aktu stanowiącego podstawę nawiązania stosunku pracy. Postanowienia układu mniej korzystne dla pracowników wprowadza się w drodze wypowiedzenia pracownikom dotychczasowych warunków umowy o pracę lub innego aktu stanowiącego podstawę nawiązania stosunku pracy. Przy wypowiedzeniu dotychczasowych warunków umowy o pracę lub innego aktu stanowiącego podstawę nawiązania stosunku pracy nie mają zastosowania przepisy ograniczające dopuszczalność wypowiadania warunków takiej umowy lub aktu.
Przypomnieć w tym miejscu należy, że w pozwanej Spółce w dniu 26 lutego 2020 r. Protokołem Dodatkowym z dnia 12 lutego 2020r. do (...) dodano do art. 32 ustęp 5 zgodnie z którym: jeżeli przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego ogłaszane przez Prezesa GUS, o którym mowa w art. 5B ust. 1 jest wyższe niż podstawa wymiaru wynagrodzenia dla Prezesa Zarządu ustalona oparciu o powszechnie obowiązujące przepisy prawa o zasadach kształtowania wynagrodzeń dla osób kierujących niektórymi spółkami, za podstawę ustalenia wysokości wynagrodzenia dyrektorom przyjmuje się podstawę wymiaru wynagrodzenia stosowaną w stosunku do Prezesa Zarządu.
Pozwana, zapewne będąc świadoma swoich obowiązków jako pracodawcy wynikających z cytowanych wyżej przepisów kodeksu pracy, dnia 9 marca 2020 r. (projekt pisma bez podpisu prezesa zarządu) powiadomiła powodów o zamiarze zmiany ich dotychczasowych warunków zatrudnienia poprzez uwzględnienie od dnia 1 marca 2020 r. zasad określonych w art. 32 ust. 5 (...). W projekcie porozumienia wskazano, iż pracodawca i pracownik zgodnie postanawiają zmienić treść umowy o pracę w ten sposób, że z dniem 1 marca 2020r. przysługuje pracownikowi wynagrodzenie uwzględniające zasady określone w art. 32 ust. 5 (...). Jak wynika jednak z przyjętych przez Sąd ustaleń faktycznych, powodowie nie zaakceptowali treści porozumienia ani w drodze pisemnego oświadczenia woli, ani ustnie, ani poprzez czynności dorozumiane. Sąd zważył, że wydruk z dnia 9 marca 2020r. nie został opatrzony podpisem osoby umocowanej do składania oświadczeń woli za pracodawcę, dostarczono go powodom za pośrednictwem osób trzecich, nie przeprowadzono z powodami żadnej rozmowy, która zakończyłaby się akceptacją ustalonych nowych warunków płacowych. W tych okolicznościach pozwana winna była złożyć wypowiedzenie zmieniające w trybie art. 42 kodeksu pracy, czego jednak nie uczyniła aż do września 2022r.
Stanowczo podkreślić należy, że w okolicznościach niniejszej sprawy Sąd przyjął, iż wypłata przez pozwaną a w konsekwencji pobieranie przez powodów zaniżonego wynagrodzenia nie świadczy o zaakceptowaniu przez D. K. (1) i L. W. nowego obniżonego poziomu ich poborów. Po pierwsze w styczniu i lutym 2020r., pomimo wypłacania wynagrodzenia w nieprawidłowej wysokości przez cały 2018 i 2019 rok, pozwana nie miała wątpliwości, że w związku z brakiem wejścia w życie nowej ustawy okołobudżetowej na rok 2020, wynagrodzenie powodów winno wrócić do poziomu wynikającego z niezmodyfikowanych do tej pory skutecznie umów o pracę. Przez cały 2018 i 2019 rok nie złożono bowiem wypowiedzenia zmieniającego ani też nie doprowadzono do zawarcia porozumienia zmieniającego w tych kwestiach. Potwierdza to, iż w tamtym czasie strona pozwana nie interpretowała zachowania powodów polegającego na przyjmowaniu zaniżonego wynagrodzenia i niekierowania sprawy na drogę sądową, jako konkludentne przyjęcie nowych niekorzystnych warunków płacowych.
W ten sam sposób potraktować należy postawę powodów z okresu późniejszego, tj. od marca 2020 roku aż do skierowania roszczenia na drogę postępowania sądowego. W tym okresie powodowie niejednokrotnie swoim zachowaniem dawali wyraz temu, że nie akceptują obniżonego poziomu wynagrodzenia, czy to nie oddając podpisanego projektu porozumienia, czy to w rozmowach z prezesem Z. K., w rozmowie z prezesem L. G. w styczniu 2022r., czy to wreszcie sama powódka proponując nową treść protokołu dodatkowego w listopadzie 2021r., która to zmiana – co wymaga stanowczego podkreślenia – została zaakceptowana przez strony układu, tj. pracodawcę reprezentowanego przez A. C. oraz przez stronę związkową.
Przechodząc do roli powódki we wprowadzaniu zmian do układu zbiorowego w zakresie obejmującym zapis: „w art. 32 skreśla się pkt 5”, której to roli strona pozwana nadawała szczególne znaczenie, domagając się uwzględnienia przy ocenie zasadności roszczenia regulacji z art. 8 kp , przypomnieć należy, że sąd nie przyjął tezy jakoby powódka wprowadziła w błąd strony układu i zataiła przed nimi ten zapis.
Jak już wyżej wskazano, w ocenie Sądu, całkowicie nieprawdopodobne jest, aby żadna z sześciu dorosłych osób, w pełni świadomych swojej roli w negocjowaniu i podpisywaniu zmian do układu, zajmujących ważne stanowiska czy pełniących istotne funkcje w spółce, nie zadała sobie trudu przeczytania ze zrozumieniem tekstu projektu protokołu dodatkowego, porównując go z tekstem w danym momencie obowiązującym. Jeszcze mniej zaś prawdopodobne jest, aby przyjmując tego rodzaju wyjaśnienia za wiarygodne, w spółce akcyjnej Skarbu Państwa nie dokonano żadnych zmian i nie wyciągnięto konsekwencji wobec osób podpisujących dokumenty bez czytania, a zatem winnych zaniedbań poważnego kalibru. Tymczasem zarówno A. C. nadal jest członkiem rady nadzorczej pozwanej, jak również K. R. czy D. P., zeznając przed sądem, nadal sprawowali swoje funkcje w komisji zakładowej. Przesłuchiwany w charakterze strony L. G. także powyższe okoliczności potwierdził. W tych okolicznościach Sąd przyjął, iż powódka owszem, była inicjatorką zmian, nie omawiała ich ale przedłożyła stronom pełen tekst projektu protokołu dodatkowego, umożliwiając w pełni zapoznanie się z nim i zgłoszenie swoich uwag.
Odnosząc się jednak do stanowiska pozwanej, domagającej się zastosowania w sprawie regulacji przewidzianej w art. 8 kp, wyjaśnić należy, że nawet gdyby przyjąć tezę, że powódka świadomie i celowo wprowadziła strony układu zbiorowego w błąd po to, by doprowadzić do korzystnych dla siebie zmian w treści tegoż aktu i ułatwić tym samym rozmowy z nowym prezesem co do wysokości swego wynagrodzenia za pracę, nie mogłoby to w ocenie Sądu Okręgowego prowadzić do oddalenia powództwa z powodu nadużycia prawa podmiotowego.
Zgodnie z treścią art. 8 kp nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.
W piśmiennictwie prawa pracy przepis art. 8 kp jest określany terminem "klauzula generalna". Pod tym terminem kryje się zwrot ustawowy, który wskazuje na potrzebę oceny żądań stron stosunku pracy na podstawie kryteriów pozaprawnych. Klauzule "zasad współżycia społecznego" i "społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa" wyznaczają stronom stosunków pracy granice, w ramach których dopuszczalne jest korzystanie w stosunkach pracy z praw podmiotowych zagwarantowanych przepisami prawa pracy. Z istoty nadużycia prawa podmiotowego wynika, że dokonuje go strona, która wykonując swoje prawo, czyni to niezgodnie z zasadami współżycia społecznego lub społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa (wyr. SN z 20.1.2011 r., I PK 135/10, MoPr 2011, Nr 9, s. 475). Artykuł 8 kp umożliwia dokonanie oceny organowi stosującemu prawo, a także sądowi pracy, czy korzystanie przez uprawnionego z zagwarantowanego mu przepisami prawa pracy prawa podmiotowego mieści się czy też wykracza poza granice zasad współżycia społecznego i społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa (wyr. SN z 17.9.1997 r., I PKN 273/97, OSNAPiUS 1998, Nr 13, poz. 394). Konstrukcja nadużycia prawa podmiotowego (art. 8 KP) ma charakter wyjątkowy i może być zastosowana tylko po wykazaniu wyjątkowych okoliczności (wyr. SN z 7.1.2014 r., I PK 149/13, MoPr 2014, Nr 4, s. 204) – por. A. Świątkowski, Komentarz do kodeksu pracy , Wydanie 6, 2018r., teza 1 do art. 8.
W judykaturze ukształtował się jednocześnie pogląd, określany jako "zasada czystych rąk", zgodnie z którym nie może powoływać się na naruszenie zasady współżycia społecznego osoba, która narusza przepisy prawa lub zasady współżycia społecznego. W uzasadnieniu wyroku z 20.1.2011 r. (I PK 135/10, MoPr 2011, Nr 9, s. 475) Sąd Najwyższy trafnie podkreślił, iż powyższa zasada nie może być stosowana mechanicznie ani prowadzić do uproszczeń. Ze względu na stopień i okoliczności naruszenia zasad współżycia społecznego przez strony stosunku pracy może się okazać, że zarzut postawiony przez jedną z nich powinien zostać uwzględniony, pomimo iż sama dopuściła się takiego naruszenia. Tylko łączna ocena zachowania się obu stron sporu, z uwzględnieniem motywów, przyczyn i stopnia naganności postępowania każdej z nich, oraz rozważenie, w jakim stopniu zachowanie się strony zgłaszającej zarzut nadużycia prawa stanowiło reakcję na zachowanie drugiej strony, pozwala na ocenę, czy strona zgłaszająca taki zarzut zasługuje na ochronę na podstawie art. 8 KP. Zastosowanie tego przepisu pozostaje w nierozłącznym związku z całokształtem okoliczności konkretnej sprawy (post. SN z 11.4.2003 r., I PK 558/02, OSNP 2004, Nr 16, poz. 283) – por. A. Świątkowski, Komentarz do kodeksu pracy , Wydanie 6, 2018r., teza 1 i 8 do art. 8.
Przypomnieć także należy, że z metodologicznego punktu widzenia zastosowanie art. 8 kp mieści się w granicach swobodnego uznania sędziowskiego. W okolicznościach niniejszej sprawy Sąd uznał, że fakt, iż pozwana przez wiele lat, tj. od 2018r. do 2022r. (z dwumiesięczną przerwą w roku 2020r.) wypłacała powodom wynagrodzenie za pracę w istotnie zaniżonej wysokości, eliminuje możliwość skutecznego powoływania się przez (...) S.A. na nadużycie prawa podmiotowego przez powódkę, przy hipotetycznym przyjęciu ustaleń faktycznych przeciwnych do tych, które zostały ostatecznie zaakceptowane przez Sąd.
Jak już wyżej wskazano obydwie strony stosunków pracy powinny przestrzegać zasady "czystych rąk". Z ochrony przewidzianej w art. 8 kp może korzystać jedynie ten, kto sam postępuje nienagannie (wyr. SN z 11.5.2016 r., I PK 134/17, MoPr 2016, Nr 7, s. 373). Z powołanego orzecznictwa wynika, że powołując się na zasady współżycia społecznego, pracownik może kwestionować zasadność oświadczeń woli pracodawcy. Pracodawca natomiast ma prawo żądać weryfikacji roszczeń zgłoszonych przez pracownika z powołaniem się na zasady współżycia społecznego i społeczno-gospodarcze przeznaczenie prawa. W stosunkach pracy obowiązują normy moralno-obyczajowe (zasada wzajemnego zaufania, nakazująca stronom indywidualnego stosunku pracy wzajemną lojalność), które wiążą strony, a nie są jedynie zobowiązaniem pracownika wobec pracodawcy (wyr. SN z 1.6.2012 r., II PK 250/11, MoPr 2012, Nr 11, s. 598). Ocena, czy w konkretnym przypadku ma zastosowanie art. 8 kp, mieści się w granicach swobodnego uznania sędziowskiego, po uwzględnieniu całokształtu okoliczności sprawy (wyr. SN z 26.6.2012 r., II PK 275/11, MoPr 2012, Nr 11, s. 584; wyr. SN z 24.7.2013 r., I PK 16/13, MoPr 2014, Nr 1, s. 41).
W ocenie Sądu Okręgowego, analizując zachowania obu stron badanego stosunku pracy, nie sposób abstrahować od tego, iż wypłacanie wynagrodzenia za pracę terminowo i w prawidłowej wysokości jest podstawowym obowiązkiem pracodawcy, a jego naruszenie zwykle kwalifikowane jest jako ciężkie. W niniejszej sprawie pozwana miała świadomość nieprawidłowości swego działania, o czym świadczy choćby próba sanowania naruszenia porozumieniem z dnia 9 marca 2020r, którego zawarcie nie doszło do skutku. Nie sposób zatem przyjąć, że w sprawie jest mowa o spornym składniku wynagrodzenia, o trudnej sytuacji majątkowej pracodawcy czy innych okolicznościach, które mogłyby w jakimkolwiek zakresie usprawiedliwiać zaniechania pracodawcy. Wręcz przeciwnie, do naruszenia podstawowego obowiązku pozwanej względem powodów doszło na skutek nagannego postępowania prezesa zarządu pozwanej, który bez dokonania stosownych zmian w treści stosunku pracy, obniżył wynagrodzenie powodów do poziomu własnego wynagrodzenia. Wobec tego, oceniając zachowania się obu stron sporu, z uwzględnieniem motywów, przyczyn i stopnia naganności postępowania każdej z nich, oraz rozważając, w jakim stopniu zachowanie się strony zgłaszającej zarzut nadużycia prawa stanowiło reakcję na zachowanie drugiej strony, przyjąć należy, że stanowisko pozwanej nie zasługuje na ochronę na podstawie art. 8 kp. Gdyby nawet hipotetycznie przyjąć, że powódka wprowadziła w błąd strony układu zbiorowego, w tym pozwanego, byłoby to wprawdzie zachowanie jednoznacznie naganne, lecz stanowiące reakcję na równie naganne i niczym nieusprawiedliwione naruszenie podstawowego obowiązku pracodawcy, a mianowicie obowiązku terminowego wypłacania wynagrodzenia w pełnej wysokości.
Mając powyższe na względzie, uwzględniając powyższe ustalenia faktyczne, w tym przede wszystkim wysokość wynagrodzenia powodów wynikającą z treści pisemnych umów o pracę, na podstawie art. 80 kp Sąd orzekł jak w pkt 1 i 4 sentencji wyroku.
Wynagrodzenie należne na rzecz powodów stanowiło różnicę między wynagrodzeniem wypłaconym za wskazany w pozwie okres a wynagrodzeniem ustalonym na podstawie umowy o pracę. Kwota roszczenia nie była kwestionowana przez stronę pozwaną.
O odsetkach ustawowych orzeczono na podstawie art. 85 § 1 kp oraz 481 kc w zw. z art. 300 kp, mając na względzie faktycznie wypłacone przez pracodawcę zaniżone wynagrodzenie w poszczególnych miesiącach oraz datę wymagalności wynagrodzenia wynikającą z regulaminu pracy pozwanej (paragraf 42).
Jeśli chodzi o roszczenia dotyczące odprawy pieniężnej, na uwzględnienie w ocenie Sądu Okręgowego zasługiwało jedynie roszczenie powódki D. K. (1).
Dokonując oceny zasadności żądania pozwu w tym zakresie wskazać należy, iż zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t. jedn. Dz.U. z 2024 roku, poz. 61) przepisy ustawy stosuje się w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron, jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej:
1)10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
2)10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników,
3)30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników
- zwanego dalej "grupowym zwolnieniem".
Z brzmienia art. 1 ust. 2 powołanej ustawy wynika dalej, że liczby odnoszące się do pracowników, o których mowa w ust. 1, obejmują pracowników, z którymi w ramach grupowego zwolnienia następuje rozwiązanie stosunków pracy z inicjatywy pracodawcy na mocy porozumienia stron, jeżeli dotyczy to co najmniej 5 pracowników.
Jak natomiast stanowi przepis art. 8 powołanej ustawy, pracownikowi, w związku
z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości:
1) jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata;
2) dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat;
3) trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat (ust. 1), przy czym odprawę pieniężną ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. (ust. 3)
Według zaś przepisu art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003r. przepisy art. 5 ust. 3-7 i art. 8 stosuje się odpowiednio w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron, a zwolnienia w okresie nieprzekraczającym 30 dni obejmują mniejszą liczbę pracowników niż określona w art. 1.
Na tle powołanych przepisów podkreślenia wymaga, że zagadnienie oceny roszczenia pracownika o odprawę z tytułu rozwiązania przez pracodawcę stosunku pracy
z przyczyn niedotyczących pracowników w przypadku dokonanego wypowiedzenia zmieniającego było wielokrotnie przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego.
I tak, np. w wyroku z dnia 12 kwietnia 2012r., w sprawie I PK 144/11 (LEX nr 1219488) Sąd Najwyższy podał, że „ocena, czy odmowa przyjęcia nowych warunków pracy i płacy stanowi współprzyczynę rozwiązania stosunku pracy należy do sądu rozpoznającego sprawę i jest kwestią ustaleń faktycznych. Sąd dokonując takiej oceny powinien po pierwsze, wziąć pod uwagę interes pracownika i zakładu pracy. Po drugie, ocena ta powinna być zobiektywizowana, co oznacza, że sąd powinien rozważyć, czy w danych okolicznościach zaproponowane pracownikowi nowe warunki pracy są usprawiedliwione sytuacją pracodawcy i czy rozsądnie rzecz biorąc osoba znajdująca się w takiej sytuacji, jak zainteresowany pracownik, powinna tę ofertę przyjąć. Po trzecie - dokonując takiej oceny sąd powinien mieć na uwadze, że jeśli występują przyczyny uzasadniające wypowiedzenie stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika, pracodawca nie ma obowiązku proponować mu dalszej pracy na zmienionych warunkach”.
Okoliczność, że rozwiązanie stosunku pracy następuje w trybie wypowiedzenia zmieniającego, a nie w drodze wypowiedzenia definitywnego, ma jedynie znaczenie dla oceny, czy przyczyny leżące po stronie pracodawcy stanowią wyłączny powód uzasadniający rozwiązanie stosunku pracy. Jeżeli bowiem pracownikowi zaproponowano odpowiednią pracę, to odmowa jej przyjęcia może być w pewnym wypadku potraktowana jako współprzyczyna rozwiązania stosunku pracy. Będzie tak wówczas, gdy z uwagi na interes pracownika i pracodawcy oraz rodzaj i charakter zaproponowanej pracy w zasadzie można oczekiwać, iż pracownik powinien przyjąć zaoferowane mu nowe warunki. Oznacza to, że odmowa przyjęcia nowych warunków noszących znamiona szykany, jak i nieprzyjęcie warunków wyraźnie z jakiegoś powodu niedogodnych dla pracownika nie stoi na przeszkodzie uznaniu, że przyczyny rozwiązania stosunku pracy leżą wyłącznie po stronie zakładu pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 1990 r., I PR 335/90).
Kierując się powyższymi poglądami Sąd Okręgowy ocenił, iż biorąc pod uwagę przede wszystkim fakt, iż powódce zaproponowano nowe stanowisko pracy, istotnie różne jeśli chodzi o pozycję w spółce od dotychczas zajmowanego, a co za tym idzie znacznie obniżone wynagrodzenie za pracę, pozwana mogła była z dużą dozą prawdopodobieństwa graniczącą niemal z pewnością oczekiwać, że powódka owych warunków nie przyjmie. Sąd zważył również, że pozwana ma oczywiście prawo do dokonywania zmian w swojej strukturze organizacyjnej, tworzenia, likwidowania, łączenia stanowisk, dokonywania nowych podziałów obowiązków, jednakże w okolicznościach niniejszej sprawy nie zostało wykazane, aby było to usprawiedliwione sytuacją pracodawcy i aby pracownik winien był interes pracodawcy uwzględnić. Powódka do tej pory z powodzeniem łączyła obowiązki dyrektora do spraw ekonomicznych – głównego księgowego, miała ogromne doświadczenie zawodowe, i nie przedstawiono żadnych dowodów, aby pozwany miał w tej kwestii jakiekolwiek zastrzeżenia. Rozdział obu stanowisk nie był zatem uzasadniony (a przynajmniej tego nie wykazano) jakimikolwiek uchybieniami ze strony powódki czy też innymi okolicznościami leżącymi po jej stronie.
Jeśli zaś chodzi o proponowane wynagrodzenie, jego poziom obniżono jeśli chodzi o wynagrodzenie zasadnicze z około 31.000 zł brutto (uwzględniając kwoty na poziomie ustalonym niniejszym wyrokiem, tj. zgodne z pisemną umową o pracę powódki) do 14.000 zł brutto. Nawet biorąc pod uwagę zmniejszony zakres obowiązków, nie sposób tracić z pola widzenia, że powódka pracując nadal na pełen etat miała wykonywać ustawowe obowiązki głównego księgowego, podlegając jednocześnie nowozatrudnionej na stanowisku dyrektora ds. ekonomicznych osobie.
Powyższego obniżenia wynagrodzenia zasadniczego w żaden sposób nie mogły rekompensować wymienione w wypowiedzeniu dodatkowe składniki, takie jak np. zwiększona odprawa emerytalno-rentowa, nagroda jubileuszowa czy premia, nie wspominając już o prawie do świadczenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia związanego z chorobą zakaźną, które z mocy prawa było powódce należne także wcześniej.
Reasumując, Sąd stanął na stanowisku, że odmowa przyjęcia przez D. K. (1) nowych warunków nie stanowiła współprzyczyny rozwiązania stosunku pracy.
Wobec powyższego Sąd uwzględnił żądanie powódki, zasadzając na jej rzecz odprawę pieniężną w kwocie 45.150 zł, tj. w kwocie zgodnej z kwotą maksymalną wynikającą z treści art. 8 ust. 4 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (nie więcej niż 15-krotne minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów, obowiązujące w dniu rozwiązania stosunku pracy) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 3 stycznia 2023r., zgodnie z roszczeniem pozwu, w związku z tym, że pozwana pozostawała w opóźnieniu z zapłatą odprawy od dnia następującego po dacie rozwiązania stosunku pracy (art. 481 kc w zw. z art. 300 kp).
Jeśli zaś chodzi o roszczenie o odprawę powoda L. W., kierując się tymi samymi poglądami Sądu Najwyższego jak w przypadku powódki, Sąd uznał roszczenie za niezasługujące na uwzględnienie.
W ocenie Sądu, skoro wynagrodzenie zasadnicze powoda zostało obniżone z poziomu około 31.000 zł brutto do 23.000 zł brutto, a więc o ponad 20%, to oczywiście jest to zmiana zdecydowanie niekorzystna dla pracownika i bez wątpienia zasadniczo pogarsza ona sytuację powoda, jednocześnie jednak nie jest to zmiana pozorna, zmierzająca w rzeczywistości do definitywnego rozwiązania stosunku pracy. Sąd zważył, że nie zostało zmienione stanowisko powoda ani zakres jego obowiązków, pozwana nie zmieniła zatem w żaden sposób pozycji L. W. w strukturze spółki, miała zamiar nadal realizować swoje strategiczne cele przy niezmienionym udziale powoda, choć za niższym wynagrodzeniem. Obniżki tej jak w przypadku powódki nie mogły rekompensować wymienione w wypowiedzeniu dodatkowe składniki wynagrodzenia, i w tym zakresie aktualne pozostają rozważania jak wyżej. Nie zmienia to jednak stanowiska Sądu, iż nowe warunki aczkolwiek mniej dogodne, nie uzasadniały jednak, obiektywnie oceniając, odmowy ich przyjęcia.
W tych okolicznościach, w pkt 5 sentencji powództwo L. W. co do roszczenia o odprawę zostało oddalone na podstawie art. 8 w zw. z art. 10 ust. 1 a contrario ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników
W punkcie 3 i 6 sąd, opierając się na dyspozycji art. 477 2 § 1 kpc nadał wyrokowi w części zasądzającej należności na rzecz pracowników, rygor natychmiastowej wykonalności co do kwoty 22.018,90 zł, zgodnie z zaświadczeniem o zarobkach powodów.
O kosztach procesu sąd, w punkcie 7 wyroku, orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. i § 9 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 2 pkt 7 rozporządzenia z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2023r., poz.1964 j.t.), nakładając na pozwanego obowiązek zwrotu na rzecz powódki D. K. (1) kosztów procesu, w tym: kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 8.100 zł (75% ze stawki 10.800 zł), oraz uiszczonej opłaty od pozwu w kwocie 16.039 zł. Sąd miał na uwadze, iż powódka wygrała proces w całości.
O kosztach procesu sąd, w punkcie 8 wyroku, orzekł na podstawie art. 100 zdanie 1 k.p.c., stosując zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów. Z kwoty 320.352 zł stanowiącej wartość przedmiotu sporu, zasądzona została na rzecz powoda L. W. kwota 275.202 zł, stanowiąca około 86% wartości przedmiotu sporu.
Zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu, strony powinny ponieść jego koszty w takim stopniu, w jakim przegrały sprawę, a zatem powód w 14%, a pozwana w 86%.
Na koszty procesu złożyły się po stronie powoda: opłaty od pozwu w wysokości 16.018 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w wysokości 8.100 zł (stosownie do § 2 pkt 7 w zw. z § 9 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, zaś po stronie pozwanej w kwocie 8.100 zł odpowiadające kosztom zastępstwa procesowego stosownie do § 2 pkt 7 w zw. z § 9 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2023.1935 t.j.).
Zgodnie z podaną zasadą, stronę pozwaną powinny obciążać koszty zastępstwa procesowego powoda w kwocie 6.966 zł (tj. 86% z kwoty 8.100 zł), natomiast powoda koszty pozwanego obciążają w kwocie 1.134 zł (tj. 14% z 8.100 zł), a więc dokonując wzajemnego rozrachunku należało zasądzić od pozwanej na rzecz powoda kwotę 5.832 zł (6.966 – 1.134 zł) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Z kolei w związku z uiszczeniem przez powoda opłaty od pozwu w łącznej kwocie 16.018 zł, pozwana winna zwrócić 86% tej kwoty, tj. 13.755,48 zł.
sędzia Justyna Skórzewska
Gdańsk, dnia 2 września 2024r.