Sygn. akt VII U 1319/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 września 2024 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Renata Gąsior

Protokolantst. sekr. sądowy Marta Jachacy

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 września 2024 r. w Warszawie

sprawy A. Z.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o prawo do emerytury rolniczej

na skutek odwołania A. Z.

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia 21 października 2022 r., znak: (...)

oddala odwołanie.

Sędzia Renata Gąsior

UZASADNIENIE

W dniu 14 listopada 2022 r. A. Z. odwołał się od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego znak (...) z dnia 21 października 2022 r., którą odmówiono mu prawa do emerytury rolniczej z powodu braku wymaganego okresu rolniczego ubezpieczenia emerytalno – rentowego, tj. 25 lat. W uzasadnieniu odwołania podniósł, że w okresie od dnia 30 grudnia 1974 r. do 14 września 1990 r. przed dniem 1 stycznia 1983 r. po ukończeniu 16 roku życia pracował w gospodarstwie rolnym ojca J. Z., a w międzyczasie ukończył szkołę średnią i uzyskał świadectwo maturalne w 1976 r. Wskazał, że w tym samym okresie, a po 31 grudnia 1982 r. pracował w indywidulanym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika, a nadto w całym tym okresie był zameldowany razem z ojcem w W. siedzibie pod adresem (...), (...)-(...) W.. A. Z. zaznaczył, że w okresie od 1 stycznia 1983 r. do 31 grudnia 1990 r. podatek rolny w tym składki za FUSR były płacone do Urzędu Gminy w K., który obecnie nie dysponuje dokumentami, na podstawie których mógłby wydać stosowne zaświadczenie . (odwołanie A. Z. – k. 3-4 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wniosła o jego oddalenie. W uzasadnieniu stanowiska organ rentowy powołując się na przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, zakwestionował spełnienie przez A. Z. warunków uprawniających go do otrzymania emerytury . (odpowiedź na odwołanie – k. 15-18 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. Z. urodził się (...) W latach 1972 –1976 uczęszczał do szkoły średniej – Liceum Zawodowego (...) w W. (zeznania ubezpieczonego – k. 98-102 a.s. świadectwo dojrzałości – k. 4 a.s.), a w 1987 r. otrzymał tytuł wykwalifikowanego rolnika (świadectwo – k.106 a.s.). A. Z. mieszkał w W. z rodzicami J. i M. Z. przy ul. (...) i tam też był zameldowany od 3 lutego 1958 r. do 3 marca 2016 r. Jego rodzice – J. i M. Z. zostawili A. Z. mieszkanie przy ul. (...) i przeprowadzili się do mieszkania położonego przy ul. (...) w W. (zaświadczenie dotyczące meldunku – k. 9 a.s., zeznania A. Z. – k. 98-102 a.s.).

Ojciec A. J. Z. aktem własności ziemi z 30 grudnia 1974 r. wydanym przez Naczelnika Powiatu w O. stał się właścicielem nieruchomości o pow. ok. 1 ha, oznaczonej w ewidencji gruntów wsi O.. Gospodarstwo oddalone było o ok. 30 km. od W., gdzie nieopodal zamieszkiwała rodzina A. Z. (akt własności ziemi – k.106 a.s., zaświadczenie Starosty O. – k. 14 a.s., wydruk mapy z portalu (...) – k. 27akt KRUS).

Na nabytej nieruchomości gruntowej rodzice A. Z. prowadzili gospodarstwo rolne, które tworzyły sady owocowe. A. Z. pomagał rodzicom w pracach w gospodarstwie. Pomoc ta charakteryzowała się sezonowością, rozpoczynała się wczesną wiosną, a kończyła jesienią. W czasie wolnym od zajęć w szkole, głównie od piątku do niedzieli A. Z. dojeżdżał z ojcem z W. pociągiem, a następnie z dworca kolejowego, pieszo lub autobusem, przemieszczali się do miejscowości, w której znajdowało się gospodarstwo. Stanowiło ono grunt bez zabudowań. Rosły tam głownie jabłonie i śliwy oraz krzewy porzeczkowe. A. Z. wraz z ojcem przez weekend mieszkali w pobliskim O. u jego dziadków, a w niedzielę wieczorem wracali do W.. Podobnie A. Z. pomagał w gospodarstwie w wakacje – w tym czasie również mieszkał u dziadków. Gospodarstwo wymagało pracy już od wiosny. A. Z. pomagał w sadzeniu młodych drzewek, zbierał przycięte gałęzie, kosił trawę, a od lata do jesieni pomagał w zbiorze owoców. Następnie pomagał w ich składowaniu, znosił je do pomieszczeń gospodarczych na posesji dziadków oraz zawoził do punktów skupu (zeznania W. K. – k. 96-97a.s., zeznania A. Z. – k.98 - 102, zeznania G. S. – k. 97- 98 a.s., kwit skupu z dnia 23 sierpnia 1990 r. – k. 27 akt KRUS.

W 1982 r. A. Z. założył działalność gospodarczą polegającą na handlu obwoźnym w celu pomocy ojcu w sprzedaży zebranych plonów
z gospodarstwa. Działalność prowadzona była do 30 września 1990 r. (zeznania A. Z. – k. 98-102 a.s., akta rentowe ZUS dotyczące ustalenia kapitału początkowego).

Rodzice A. Z., aktem notarialnym z dnia 14 września 1990 r. przekazali mu gospodarstwo rolne. (akt notarialny – k. 23-25 akt KRUS.).

A. Z. wraz z żoną B. Z. od 1 stycznia 1991 r. prowadził własne gospodarstwo rolne i z tego tytułu od dnia 1 stycznia 1991 r. został objęty rolniczym ubezpieczeniem emerytalno-rentowym (karta ewidencyjna ubezpieczonego – k. 1 akt KRUS).

1 października 2004 r. A. Z. rozpoczął prowadzenie własnej działalności gospodarczej, kontynuował jednocześnie opłacanie składek na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników (bezsporne, zeznania A. Z. – k. 98 – 102 a.s.).

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział (...) w W. pismem z dnia 1 grudnia 2015 r. poinformowała A. Z. o powzięciu wiedzy o fakcie prowadzenia przez niego działalności gospodarczej i zobligowała go do przedłożenia dokumentów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, w tym zaświadczenia z ZUS odnośnie okresów podlegania z tego tytułu ubezpieczeniu społecznemu, celem weryfikacji czy w okresie prowadzenia działalności gospodarczej spełniał warunki do podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników (pismo KRUS z 1 grudnia 2015 r. – k. 88 akt KRUS.).

Decyzją z dnia 29 lutego 2016 r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wyłączył A. Z. wstecznie, tj. od 1 października 2004 r. od ubezpieczenia społecznego rolników w związku z ujawnieniem podlegania ubezpieczeniu społecznemu w ZUS z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej (decyzja – k. 96 akt KRUS).

W dniu 31 marca 2016 r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego stwierdził na koncie A. Z. nadpłatę z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników w kwocie 12.105, 80 zł, która powstała wskutek wyłączenia go od ubezpieczenia społecznego rolników od 1 października 2004 r. (zawiadomienie z 31 marca 2016 r. – k. 112 akt KRUS.).

A. Z. nie odwołał się od ww. decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia 29 lutego 2016 r. (bezsporne).

W dniu 15 września 2022 r. A. Z. złożył wniosek o emeryturę z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( wniosek o emeryturę – k. 1 akt ZUS).

W dniu 13 października 2022 r. A. Z. złożył wniosek o emeryturę rolniczą (wniosek o emeryturę rolniczą – k. 1 akt KRUS.).

Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w dniu 21 października 2022 r. wydał decyzję znak (...), którą odmówił A. Z. prawa do emerytury rolniczej argumentując, że A. Z. nie podlegał ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu przez okres co najmniej 25 lat, a udowodnił jedynie 13 lat i 9 miesięcy pracy w gospodarstwie rolnym. Organ rentowy nie zaliczył A. Z. okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 15 października 1973 r. do 31 grudnia 1982 r. z uwagi na brak dokumentu potwierdzającego, gdzie chodził do szkoły ponadpodstawowej, a nadto na okoliczność, że z dostarczonych do organu dokumentów nie wynika, by zamieszkiwał razem z rodzicami. Organ rentowy nie zaliczył także okresu pracy w gospodarstwie od 1 stycznia 1983 r. do 31 grudnia 1990 r. z uwagi na brak odprowadzania za A. Z. składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych Rolników (decyzja KRUS z dnia 21 października 2022 r. – k. 30 akt KRUS.)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. Decyzją w dniu 2 listopada 2022 r znak: (...)-2022 ustalił kapitał początkowy dla A. Z. na dzień 1 stycznia 1999 r. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z dziesięciu kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 1 stycznia 1982 r. do 31 grudnia 1991 r. – decyzja o ustaleniu kapitału początkowego – k. 7 akt ZUS.).

W dniu 14 listopada 2022 r. A. Z. odwołał się od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, znak (...) z dnia 21 października 2022 r., czym zainicjował postępowanie sądowe. (odwołanie – k. 3-4 a.s.).

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie powołanych dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach KRUS i ZUS, których wiarygodność nie budzi wątpliwości i nie była kwestionowana przez żadną ze stron. Przy dokonywaniu ustaleń odnośnie do charakteru i zakresu czynności podejmowanych przez ubezpieczonego w gospodarstwie rolnym jego ojca, Sąd oparł się na jego zeznaniach oraz na zeznaniach świadków W. K. i G. S.. Zeznania odwołującego i świadków korelowały ze sobą i brak było podstaw, by nie dać im wiary, za wyjątkiem zeznań odwołującego w części dotyczącej braku opłacania przez niego składek na ubezpieczenia społeczne począwszy od 1982 r. Dokumentacji nadesłanej przez ZUS wynika bowiem jednoznacznie, że odwołujący w latach 1982-1989 prowadził działalność gospodarczą i opłacał z tego tytułu składki na ubezpieczenia społeczne, a za wskazane lata ZUS wyliczył dla niego kapitał początkowy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego A. Z. nie zasługiwało na uwzględnienie.

Ubezpieczony A. Z. domagał się, by organ rentowy doliczył do stażu jego ubezpieczenia społecznego rolników okres od 15 października 1973 r. do 31 grudnia 1990 r. jako pracy w gospodarstwie rolnym rodziców.

Sąd zwraca uwagę, że ustalony stan faktyczny co do zasady był niesporny między stronami, a rozstrzygnięcie sprawy zależało przede wszystkim od oceny kwestii prawnych i sprowadzało się do rozstrzygnięcia, czy wskazany wyżej sporny okres może zostać uznany za okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu w myśl przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Przechodząc zatem do rozważań w kwestii niezasadności odwołania należy odwołać się do przepisów regulujących uprawnienie do świadczenia o jakie wnosił ubezpieczony.

Zgodnie z treścią art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników emerytura rolnicza przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny; wiek emerytalny kobiety wynosi 60 lat, a mężczyzny 65 lat;

2) podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 25 lat, z uwzględnieniem art. 20.

W myśl art. 20 ust. 1 i 2 cytowanej ustawy, do okresów ubezpieczenia wymaganych zgodnie z art. 19 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2 zalicza się okresy:

1) podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin w latach 1983-1990;

2) prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym, po ukończeniu 16 roku życia, przed dniem 1 stycznia 1983 r.

3) od których zależy prawo do emerytury zgodnie z przepisami emerytalnymi.

Z kolei art. 20 ust. 1 - 3 przywołanej ustawy stanowi, iż do okresów ubezpieczenia wymaganych zgodnie z art. 19 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2 zalicza się okresy:

1) podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin w latach 1983-1990;

2) prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym, po ukończeniu 16 roku życia, przed dniem 1 stycznia 1983 r.;

3) od których zależy prawo do emerytury zgodnie z przepisami emerytalnymi.

Okresów, o których mowa w ust. 1 nie zalicza się do okresów ubezpieczenia, jeżeli zostały one zaliczone do okresów, od których zależy prawo do emerytury lub renty na podstawie odrębnych przepisów.

Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku.

Zgodnie z treścią art. 6 pkt 14 cyt. ustawy okresami podlegania określonemu ubezpieczeniu społecznemu są tylko takie okresy, za które opłacono przewidziane w odpowiednich przepisach składki na to ubezpieczenie, chyba że w myśl tych przepisów nie istniał obowiązek opłacania składek. Podkreślenia wymaga także fakt, że od 1 stycznia 1983 r. istnieje ustawowy obowiązek odprowadzania składek przez rolników na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego.

Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin wprowadzonym od 1 stycznia 1983 r. za domownika uznaje się członka rodziny rolnika oraz inną osobę pracującą w gospodarstwie rolnym, która ukończyła 16 lat, pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem i nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia na podstawie innych przepisów, a ponadto praca w gospodarstwie rolnym stanowi jej główne źródło utrzymania.

Mając na uwadze treść powołanych przepisów nie było podstaw, do uwzględnienia odwołania A. Z., w którym domaga się zaliczenia do stażu podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników okresu od 15 października 1973 r. do 31 grudnia 1990 r.

W pierwszej kolejność Sąd zwraca jednak uwagę, że przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwoliło jedynie na ustalenie, że w ww. okresie ubezpieczony A. Z. świadczył doraźną pomoc w gospodarstwie rodziców i pomocy tej nie można kwalifikować jako stałej pracy w gospodarstwie. Sprzeciwia się temu zarówno charakter prowadzonego przez rodziców A. Z. gospodarstwa z którego wynika potrzeba jedynie sezonowych prac – od wiosny do jesieni, jak i sam zakres czynności podejmowanych w gospodarstwie przez ubezpieczonego polegających na koszeniu trawy(raz na dwa tygodnie w okresie wiosenno-letnim), zbieraniu owoców od lipca do października, sadzeniu drzewek wiosną i zbieraniu ściętych gałęzi, ale przede wszystkim ich częstotliwość – A. Z. godził pomoc w gospodarstwie z nauką w szkole i przebywał w gospodarstwie jedynie w weekendy lub w okresie wakacji. Oznacza to, że odwołujący nie mógł w ww. okresie wykonywać stałej pracy w gospodarstwie rolnym z uwagi na to, że uczęszczał w dni powszednie do szkoły średniej w W.

Zauważyć należy, że w licznych orzeczeniach Sądu Najwyższego jako przesłankę zaliczenia okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16 roku życia przyjmuje się, że praca ta musiała mieć właściwy wymiar pracy co najmniej 4 godziny dziennie. W orzecznictwie przyjmuje się przy tym, że kryteriów pracy w gospodarstwie rolnym w wymiarze co najmniej 4 godzin dziennie nie spełnia praca dziecka, które uczyło się w szkole położonej w innej miejscowości niż miejsce gospodarstwa rolnego (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z 3 lipca 2001 r. sygn. akt II UKN 466/00, Lex numer 76249). W przypadku nauki w szkole, w której zajęcia odbywają się codziennie, stałym zajęciem jest nauka w szkole, nie zaś praca w gospodarstwie. Uczniowie takich szkół nie wykonują stałej pracy w gospodarstwie, gdyż stałym ich zajęciem jest nauka w szkole. Mogą jedynie świadczyć pomoc przy pracach rolniczych w czasie wolnym od zajęć szkolnych lub uczestniczyć w pracach nie mających charakteru pracy stałej, a jedynie ewentualnym udziałem (pomocą) w wykonywaniu typowych obowiązków domowych, zwyczajowo wymaganych od dziecka będącego członkiem rolniczej wspólnoty rodzinnej, po powrocie ze szkoły lub w okresie świąt i krótkich przerw w nauce (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 7 lutego 2013 r. w sprawie o sygn. akt III AUa 1059/12, lex numer 1280362). Należy stanowczo stwierdzić, że doraźna pomoc w pracach przy prowadzeniu gospodarstwa rolnego świadczona sporadycznie w ciągu tygodnia czy podczas ferii i świąt przez dziecko uczęszczające do szkoły ponadpodstawowej nie jest pracą w gospodarstwie rolnym, w rozumieniu powołanego art. 20 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 10 maja 2000 r. w sprawie o sygn. akt II UKN 535/99, OSNP 2001/21/650, lex numer 49141; 13 stycznia 1998 r. w sprawie o sygn. akt II UKN 433/97, OSNP 1998/22/668, lex numer 34200).

Sąd nie neguje faktu, że wnioskodawca pomagał rodzicom w pracach w gospodarstwie rolnym, ale mógł on wykonywać jedynie doraźną pomoc w pracach gospodarskich. Niewątpliwie konieczność codziennego uczęszczania do szkoły powodowała, że A. Z. nie mógł dysponować taką ilością czasu, aby w okresie pobierania nauki wykonywać pracę w gospodarstwie rolnym rodziców w wymiarze pozwalającym na uwzględnienie go do rolniczego stażu ubezpieczeniowego, a okres pracy w wakacje i weekendy jest niewystarczający, zaś jedynie sadowniczy charakter gospodarstwa wskazuje, że codziennych zajęć w nim nie było na tyle duży, by skutkowały potrzebą pracy ok 4 godzin dziennie.

Następnie należy zauważyć, że postępowanie dowodowe nie wykazało także, że ubezpieczony spełnia warunki pozwalające na uznanie go za domownika ani tym bardziej, że za sporny okres odprowadzono za niego stosowne składki do KRUS, a jednocześnie nie ma podstaw do zaliczenia A. Z. tych okresów podlegania ubezpieczeniom, które zostały zaliczone przez ZUS przy ustalaniu kapitału początkowego dla emerytury w systemie powszechnym.

Przywołana powyżej definicja domownika funkcjonuje od 1 stycznia 1983 r., jednak w orzecznictwie wskazuje się, na potrzebę jednakowego traktowania okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników z okresami, kiedy ubezpieczenie to nie funkcjonowało, co oznacza, że przepis art. 20 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy dotyczy prowadzenia gospodarstwa rolnego i pracy w nim na takich zasadach, na jakich zostało ono objęte ubezpieczeniem społecznym rolników. W przepisach regulujących ubezpieczenie społeczne rolników należy szukać definicji gospodarstwa rolnego, osoby prowadzącej gospodarstwo rolne i osoby wykonującej pracę w gospodarstwie rolnym. Za wymienione w art. 20 ust. 1 pkt 2 przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym, uważa się okresy wykonywania pracy na takich warunkach, jakie po dniu 1 stycznia 1983 r. dawałyby podstawę do objęcia ubezpieczeniem społecznym rolników. Warunki te musi także spełniać osoba, która chce doliczyć do ubezpieczenia rolniczego okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców jako domownik przed wejściem w życie tej ustawy (por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lipca 2001 r. II UKN 466/00).

Odnosząc powyższe do A. Z. należy stwierdzić, że po ukończeniu 16 roku życia do dnia 31 grudnia 1982 r. nie pozostawał we wspólnym gospodarstwie domowym z rodzicami, którzy prowadzili gospodarstwo rolne. Materiał dowodowy wskazuje na to, że ubezpieczony w spornym okresie nie mieszkał z rodzicami. Zgodnie z zaświadczeniem o zameldowaniu A. Z. mieszkał w W. przy ul. (...), podczas gdy jego rodzice wyprowadzili się i zamieszkali w W. przy ul. (...), z tego powodu część spornego okresu – liczonego od 15 października 1973 r. do 31 grudnia 1982 r. nie może zostać zaliczona, jako okres podlegający uwzględnieniu do ubezpieczenia emerytalno-rentowego rolników w myśl przepisu art. 19 i 20 ww. ustawy.

Co zaś się tyczy dalszej części spornego okresu, tj. od 1 stycznia 1983 r., gdy powstał obowiązek ubezpieczenia rolniczego w stosunku do domowników do 31 grudnia 1990 r. wskazać należy, że przeprowadzone postępowanie dowodowe nie dostarczyło dowodów na okoliczność podlegania przez A. Z. ubezpieczeniu rolniczemu, jako domownik. Brak jest dowodów na podleganie i opłacenie składek za ubezpieczonego w ww. okresie, podczas gdy bezsporne jest, że odpowiednie składki za rodziców ubezpieczonego były uiszczane. Zgodnie z kartą ewidencyjną A. Z. podlegał on ubezpieczeniu społecznemu rolników dopiero od 1 stycznia 1991 r. jako rolnik w związku z prowadzeniem własnego gospodarstwa rolnego, po otrzymaniu go od rodziców. Dodatkowo podkreślić należy, że już od 1982 r. A. Z. był ubezpieczony w Zakładzie ubezpieczeń Społecznych z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej i z tego tytułu za okres od 1989 r. 1989 r. ustalony został dla niego kapitał początkowy, co jednoznacznie wynika z akt nadesłanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Zresztą jak sam zeznał w tym okresie zajmował się w szczególności handlem obwoźnym owoców z gospodarstwa będącego własnością rodziców i miał zezwolenie na handel.

Zaznaczyć należy, że jednocześnie brak jest podstaw do zaliczenia A. Z. okresu podlegania ubezpieczeniom, które zostały zaliczone przez ZUS przy wyliczaniu kapitału początkowego dla potrzeb ustalenia emerytury w systemie powszechnym. Z poczynionych przez Sąd ustaleń faktycznych wynika natomiast bezsprzecznie to, że decyzji KRUS z dnia 26 lutego 2016 r., którą A. Z. został wyłączony z ubezpieczenia społecznego rolników od dnia 1 października 2004 r. z uwagi na podleganie ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, ubezpieczony nie zaskarżył. Zatem, skoro owa decyzja z dnia, w żaden sposób nie została przez skarżącego wzruszona, to niemożliwym było poczynienie przez Sąd odmiennych w tym temacie ustaleń faktycznych. W takim wypadku Sąd pozostawał związany treścią prawomocnej decyzji administracyjnej KRUS.

Za Sądem Apelacyjnym w Rzeszowie wskazać, że choć przepisy k.p.c. nie zawierają wprost uregulowania dotyczącego związania sądu decyzją administracyjną, to jednak z uwagi na funkcjonującą na gruncie prawa administracyjnego zasadę domniemania prawidłowości aktów administracyjnych oraz mając na względzie obowiązek respektowania wynikających z ustawy kompetencji organów administracji do wydawania decyzji, muszą być one wiążące dla sądów powszechnych (wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 17 kwietnia 2013 r., III AUa 71/13). Zgodnie zaś z tezą Sądu Najwyższego wyrażoną w wyroku z dnia z dnia 3 grudnia 2003 r. (I CK 345/03) dla wykonywania w Państwie funkcji wymiaru sprawiedliwości i funkcji administracji państwowej powołane są odrębnie ukształtowane organy państwowe; nie wymaga uzasadnienia obowiązek respektowania kompetencji wynikających z ustawy, a decyzje administracyjne - poza wyjątkami przewidzianymi w ustawie - nie podlegają kontroli sądu cywilnego. Konkludując zatem, związanie sądu decyzją administracyjną oznacza obowiązek orzekania z uwzględnieniem decyzji i jej wszelkich skutków (K. Piasecki, Z zagadnień stosunku postępowania cywilnego do postępowania administracyjnego (w:) Proces i prawo. Księga pamiątkowa ku czci Profesora J. Jodłowskiego, Ossolineum 1989, s. 449).

Tym samym, jeżeli A. Z. została wyłączony z ubezpieczenia społecznego rolników od dnia 1 października 2004 r. zgodnie z treścią w/w decyzji KRUS, której nie kwestionował, to od tej daty nie podlegał temu ubezpieczeniu. Słusznie zatem organ rentowy przy ustalaniu prawa do emerytury rolniczej nie uwzględnił wskazanego okresu. W tym kontekście kwestia opłacania składek począwszy od 1 października 2004 r. przez A. Z. nie ma znaczenia, zwłaszcza, że powodem wyłącznie go z FUSR nie był brak opłaty składek, a okoliczność, że ubezpieczony podlegał ubezpieczeniu społecznemu w ZUS z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.

W związku z powyższymi rozważaniami Sąd doszedł do przekonania, że organ rentowy prawidłowo ustalił, że A. Z. nie spełniła warunków koniecznych wymienionych w art. 19 i 20 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników do przyznania mu emerytury rolniczej, bowiem nie podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez wymagany okres co najmniej 25 lat.

Mając powyższe na względzie Sąd, na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. w związku z powołanymi wyżej przepisami, oddalił odwołanie.

Sędzia Renata Gąsior