UZASADNIENIE

A. K. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W. z 20 września 2021 r., znak: (...) (...), zaskarżając ją w części. Odwołująca wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez uznanie okresów pracy: od 1 do 30 września 1995 r., od 12 do 30 maja 1992 r., od 1 czerwca do 31 grudnia 1992 r.

W uzasadnieniu odwołująca wskazała, że we wszystkich wskazanych okresach świadczyła pracę i nie powinna ponosić negatywnych konsekwencji zaniedbań pracodawców w zakresie dokumentowania okresów pracy lub zaniedbań ZUS w zakresie egzekwowania spełnienia tych obowiązków od pracodawców ( odwołanie – k. 3-3v. a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania.

W uzasadnieniu odwołania organ rentowy wskazał, że do ustalenia wartości kapitału nie uwzględniono okresów:

1. od 19 do 26 września 1986 r., od 1 do 30 września 1995 r., gdyż odwołująca przebywała na urlopie bezpłatnym;

2. od 12 do 30 maja 1992 r. ponieważ brak nr (...), pod którym były odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne;

3. od 1 czerwca do 31 grudnia 1992 r., gdyż nie została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne;

4. 23 października i 12 listopada 1996 r. – przerwa w zatrudnieniu bez podania przyczyny.

Nadto organ rentowy wskazał, że do odwołania nie załączono żadnych dodatkowych dokumentów mających wpływ na wysokość kapitału początkowego ( odpowiedź na odwołanie – k. 11-11v. a.s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołująca A. K., urodzona (...), w latach 1983 – 1994 odbywała studia na Wydziale Farmaceutycznym Akademii (...) w W.. W dniu 23.10.1994 r. odwołująca została skreślona z listy studentów - nie uzyskała absolutorium ( pismo (...) z 02.07.2020 r. – nienumerowana karta akt emerytalnych, pismo (...) z 22.01.2024 r. – k. 128 a.s.).

A. K. w spornym okresie od 1 do 30 września 1995 r. miała przerwę w ubezpieczeniu społecznym, gdyż przebywała na urlopie bezpłatnym w czasie zatrudnienia w Oficynie (...) ( (...)) R. W. w wymiarze 20 godzin tygodniowo ( umowa o pracę, świadectwo pracy, pismo ZUS z 19.05.2020 r. – nienumerowane karty akt emerytalnych).

11 maja 1992 r. A. K. zawarła „umowę o pracę” od 12 maja 1992 r. z K. J. prowadzącą sklep (...) w W. na godziny zlecone w wymiarze 50 godzin miesięcznie ( umowa o pracę z 11.05.1992 r. – k. 10 a.s.).

W okresie od 1 czerwca do 31 grudnia 1992 r. A. K. nie została zgłoszona do ubezpieczenia społecznego. W tym okresie od 1. do 25.06.1992 r. oraz od 1. do 22.12.1992 r. wykonywała czynności na podstawie umowy zlecenia na rzecz Przedsiębiorstwa (...) sp. z o.o. ( pismo ZUS z 21.05.2020 r. – nienumerowane karty akt emerytalnych, zlecenie pracy – k. 8, 9 a.s.).

W okresie od 1 stycznia 1996 r. do 31 .12.1996 r. A. K. uzyskała przychód w wysokość 580 zł z tytułu umowy zlecenia w (...), jednak nie została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych i nie figuruje jako osoba zatrudniona u tego płatnika ( PIT-8B – k. 51, 51v. a.s., pismo z ZUS Oddział w P. z 15.05.2020 r. – nienumerowana karta akt emerytalnych).

7 maja 2020 r. A. K. złożyła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W. wniosek o emeryturę wraz z informacją o okresach składkowych i nieskładkowych ( wniosek wraz z informacją – nienumerowane karty akt emerytalnych).

Pismem z 18 maja 2020 r. ZUS (...) Oddział w W. poinformował, że nie może potwierdzić okresu ubezpieczenia od 12 do 30 maja 1992 r. ponieważ brak jest możliwości ustalenia (...) płatnika ( pismo z 18.05.2020 r. – nienumerowana karta akt emerytalnych).

Decyzją z 19 maja 2020 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. ustalił kapitał początkowy na 1.01.1999 r., informując A. K., że kapitał początkowy zostanie przeliczony po doręczeniu wskazanych w decyzji dokumentów ( decyzja z 19.05.2020 r. – nienumerowane karty akt emerytalnych).

Pismem z 19 maja 2020 r. A. K. poinformowała, że w związku z trwającym stanem epidemii nie ma możliwości załatwienia wymaganych zaświadczeń i prosi o wyliczenie emerytury na podstawie dokumentów będących w ZUS ( pismo z 19.05.2020 r. – nienumerowana karta akt emerytalnych).

Decyzją z 20 maja 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. przyznał A. K. zaliczkę na poczet przysługującej emerytury, informując że trwa postepowanie wyjaśniające, dotyczące jej przebiegu zatrudnienia ( decyzja z 20.05.2020 r. – nienumerowane karty akt emerytalnych).

Decyzją z 9 czerwca 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. przyznał A. K. emeryturę od 1 maja 2020 r. w kwocie 780,30 zł, informując że po dostarczeniu dokumentów terminie 1 miesiąca od daty otrzymania decyzji, wysokość świadczenia zostanie ponownie ustalona od dnia nabycia prawa ( decyzja z 9.06.2020 r. – nienumerowane karty akt emerytalnych).

Decyzją z 25 września 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. ponownie ustalił kapitał początkowy na 1.01.1999 r. ( decyzja z 19.05.2020 r. – nienumerowane karty akt emerytalnych).

30 grudnia 2020 r. A. K. złożyła wniosek o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno-rentowego ( wniosek – nienumerowane karty akt emerytalnych).

Decyzją z 13 stycznia 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. odmówił ponownego ustalenia kapitału początkowego ( decyzja z 13.01.2021 r. – nienumerowane karty akt emerytalnych).

Pismem z 27 stycznia 2021 r. A. K. zwróciła się do ZUS z prośbą o wyjaśnienie na podstawie jakiego dokumentu ZUS przyjął, że w okresie od 1 do 30 września 1995 r. przebywała na urlopie bezpłatnym. ZUS w piśmie z 24 lutego 2021 roku poinformował odwołującą, że ustalenie, że w tym okresie przebywała na urlopie bezpłatny wynika z potwierdzenia ubezpieczenia społecznego przez Wydział (...) i Składek. Jednocześnie ZUS poinformował odwołującą, że podstawą zaliczenia okresu zatrudnienia jest zgłoszenie w żądanym okresie do ubezpieczenia społecznego i w związku z brakiem potwierdzenia ubezpieczenia społecznego nie ma możliwości uwzględnienia okresu pracy okresie od 1 czerwca do 31 grudnia 1992 r. ( pismo odwołującej i odpowiedź ZUS – nienumerowane karty akt emerytalnych).

23 kwietnia 2021 r. A. K. złożyła wniosek o ponowne ustalenie kapitału początkowego wraz z informacją o okresach składkowych i nieskładkowych ( wniosek – nienumerowane karty akt emerytalnych).

Decyzją z 14 czerwca 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. ponownie ustalił kapitał początkowy na 1.01.1999 r. ( decyzja z 14.06.2021 r. – nienumerowane karty akt emerytalnych).

Decyzją z 20 września 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. ponownie ustalił kapitał początkowy na 1.01.1999 r. ( decyzja z 20.09.2021 r. – nienumerowane karty akt emerytalnych).

A. K. złożyła odwołanie od ww. decyzji ( odwołanie – k. 3-3v. a.s.).

Nadto, w toku postępowania odwołująca się podnosiła, że podlegała ubezpieczeniom społecznym w okresie 19 dni w 1987 r. wykonywania czynności w ramach umowy z (...) W. (k. 51, wycinek z studenckiej książeczki pracy w aktach rentowych), jednak pismem z 13.10.2022 r. ZUS (...) O. wyjaśnił ostatecznie, że nie potwierdzono okresu ubezpieczenia na terytorium Niemiec (pismo w aktach rentowych).

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o dowody z dokumentów dołączonych do akt sprawy i akt emerytalnych, dając im wiarę w całości. W przeważającym zakresie dokumenty nie były kwestionowane przez strony sporu z jednym wyjątkiem dotyczącym świadectwa pracy z Oficyny (...) ( (...)) w zakresie korzystania przez A. K. z urlopu bezpłatnego. Sąd, z przyczyn wskazanych w dalszej części uzasadnienia, podzielił w tym zakresie stanowisk Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Nadto sąd oparł się na zeznaniach odwołującej A. K. i świadków A. J. i S. J., jedynie w zakresie w jakim zeznania pokrywały się z pozostałym materiałem dowodowym, tj. z treścią dokumentów wskazujących na zawarcie przez nią umowy z K. J. prowadzącą sklep (...) w W. oraz ze spółką (...) i (...) w W., jak też czynności wykonywanych na terenie Niemiec w 1987 r. przy zbiorze truskawek. W pozostałym zakresie, tj. w zakresie tego, by odwołująca się podlegała ubezpieczeniom społecznym w okresach, w których wiązały ją powyższe umowy, sąd nie uznał zeznań za wiarygodne, gdyż nie zostały poparte żadnym innym środkiem dowodowym. Należy również podkreślić, że świadkowie posiadali informacje uzyskane w głównej mierze od odwołującej.

W tych okolicznościach sąd uznał zebrany materiał dowodowy za kompletny i wystarczający do wydania rozstrzygnięcia w sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie A. K. było nieuzasadnione.

Zgodnie z treścią art. 173 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r., poz. 1251) dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenia społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy. Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w przepisie art. 174, pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z przepisem art. 26 ust. 3. Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy, czyli na dzień 1 stycznia 1999 r. W myśl art. 174 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w przepisie art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Zgodnie z ust. 2 przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy okresy składkowe, o których mowa w art. 6, okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt. 5, okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt. 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2, czyli w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych.

Ponadto, zgodnie z art. 174 ust. 3 cytowanej ustawy, podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu od dnia 1 stycznia 1980 r. do dnia 31 grudnia 1998 r. Odesłanie do wymienionych przepisów oznacza, że zasady ustalania podstawy wymiaru kapitału początkowego są takie same, jak zasady ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent.

W rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe (Dz. U. z 2011 r. Nr 237, poz. 1412) w § 22 ust. 1 wskazano, że jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:

1) legitymacja ubezpieczeniowa;

2) legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.

Spór w rozpatrywanej sprawie koncentrował się wokół ustalonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych kapitału początkowego A. K.. Na podstawie skarżonej decyzji organ rentowy nie uwzględnił okresów:

1. od 19 do 26 września 1986 r., od 1 do 30 września 1995 r., gdyż odwołująca przebywała na urlopie bezpłatnym;

2. od 12 do 30 maja 1992 r. ponieważ brak nr (...), pod którym były odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne;

3. od 1 czerwca do 31 grudnia 1992 r., gdyż nie została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne;

4. 23 października i 12 listopada 1996 r. – przerwa w zatrudnieniu bez podania przyczyny.

W treści odwołania ubezpieczona zakwestionowała dokonane przez organ rentowy wyliczenie kapitału początkowego, wskazując że we wszystkich wskazanych okresach świadczyła pracę i nie powinna ponosić negatywnych konsekwencji zaniedbań pracodawców w zakresie dokumentowania okresów pracy lub zaniedbań ZUS w zakresie egzekwowania spełnienia tych obowiązków od pracodawców.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wskazał, że A. K. do odwołania nie załączyła żadnych dodatkowych dokumentów mających wpływ na wysokość kapitału początkowego. Przewodnicząca podczas rozprawy 25 kwietnia 2022 r. pouczyła odwołującą o konieczności udowodnienia twierdzeń z odwołania (k. 36 odw.).

Mając na względzie powyższe przedmiotem rozważań sądu było czy odwołująca się podlegała ubezpieczeniom społecznym od 1 do 30 września 1995 r. w Oficynie (...) ( (...)) R. W., od 12 do 30 maja 1992 r. w sklepie (...), od 1 czerwca do 31 grudnia 1992 r. w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o., od 1 stycznia 1996 r. do 31 grudnia 1996 r. w (...), a nadto czy okres studiów na Wydziale Farmaceutycznym Akademii (...) w W. (obecnie (...) (...)) należy uwzględnić jako okres nieskładkowy.

Dodatkowo sąd miał na względzie, że świadectwo zakładu pracy podlega ocenie sądu, jak każdy inny środek dowodowy, stosownie do dyspozycji art. 233 k.p.c. W tym miejscu podkreślić należy, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w § 22 rozporządzenia sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 21 sierpnia 2013r., III AUa 1770/12).

W rozpatrywanej sprawie świadectwo pracy wystawione przez Oficynę (...) ( (...)) budzi wątpliwości w sensie formalnym z przyczyn, które zostały wskazane przez organ rentowy w zakresie korzystania przez odwołującą z urlopu bezpłatnego, gdyż z pozostałego materiału dowodowego wynika, że A. K. w okresie od 1 do 30 września 1995 r. miała przerwę w ubezpieczeniu społecznym, ponieważ przebywała na urlopie bezpłatnym w czasie zatrudnienia w Oficynie (...) ( (...)) R. W.. W związku z tym nie było podstaw, by uwzględnić ten sporny okres przy wyliczaniu kapitału początkowego.

Sąd przeanalizował znajdujące się w aktach oraz aktach emerytalnych dokumenty poświadczające zatrudnienie A. K., na podstawie których doszedł do tożsamych wniosków co organ rentowy. Wbrew twierdzeniom ubezpieczonej z dokumentacji potwierdzającej okresy zatrudnienia, nie sposób wywnioskować, aby w spornych okresach była zgłoszona do ubezpieczeń społecznych, co stanowiłoby podstawę do uwzględnienia tych okresów w wysokości kapitału początkowego.

Sąd ma na uwadze, że szczegółowy tryb postępowania w sprawach ustalania prawa do świadczeń pieniężnych przewidzianych w ustawie emerytalnej został określony w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. z 2011 r. nr 237, poz. 1412). Stosownie do przepisu § 10 ust. 1 powyższego rozporządzenia, osoba ubiegająca się o emeryturę powinna przedstawić dokumenty stwierdzające okresy zatrudnienia uzasadniające prawo do świadczeń oraz ich wysokość. Z kolei zgodnie z § 21 ust. 1 rozporządzenia, środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia. Aby potwierdzić wysokość wynagrodzenia otrzymywanego w danym okresie zatrudnienia wymagane jest przedłożenie dokumentów wymienionych w § 21 cytowanego wyżej rozporządzenia. W odniesieniu do podstawy wymiaru składki ubezpieczeniowej w postaci wynagrodzenia z tytułu stosunku pracy, brak odpowiedniej dokumentacji płacowej i innych dokumentów, takich jak wpisy w książeczce ubezpieczeniowej, przeważnie uniemożliwia prawidłowe ustalenie wysokości takiego wynagrodzenia za pomocą innych środków dowodowych. Jest to bowiem trudne z uwagi na szczegółowość takich danych przy znacznej najczęściej odległości czasowej. Zaliczenie zaś nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień oraz wzrostu świadczeń emerytalno-rentowych wymaga dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych (zob. wyrok Sądu Najwyższych z 9 stycznia 1998 r. II UKN 440/97). Jednocześnie w orzecznictwie podkreśla się, że w postępowaniu odwoławczym od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie ma ograniczeń co do środków dowodowych stwierdzających wysokość zarobków i w myśl art. 473 k.p.c. wysokość wynagrodzenia może być dowodzona wszelkimi dostępnymi dowodami przewidzianym w Kodeksie postępowania cywilnego. Rzeczą sądu jest natomiast ocena wiarygodności przedstawionych w toku postępowania dowodów. Pomimo braku ograniczeń dowodowych w postępowaniu przed sądami ubezpieczeń społecznych nie można jednak zapominać, że wysokość zarobków stanowiących podstawę wyliczenia składki na ubezpieczenia społeczne nie może być ustalana w sposób hipotetyczny, przybliżony, oparty jedynie na domniemaniu, czy uprawdopodobnieniu. Zadaniem Sądu Okręgowego w sprawach o wysokość emerytury czy kapitału początkowego jest więc dokładne ustalenie wysokości wynagrodzenia otrzymywanego przez ubezpieczonego w danym okresie czasu. Zarobki za poszczególne miesiące i wybrane lata kalendarzowe muszą być wykazane w sposób niebudzący wątpliwości, w ściśle określonej kwotowo wysokości w odniesieniu do poszczególnych miesięcy (por. wyrok Sądu Najwyższego z 25 lipca 1997 r. II UKN 186/97, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 4 marca 1997 r., III AUa 105/97).

Regułą postępowania cywilnego jest okoliczność, że ciężar udowodnienia faktu (w tym przypadku wady decyzji ZUS co do wyliczenia wysokości emerytury) - zgodnie z art. 6 k.c. - spoczywał na wnioskodawczyni - jako osobie wywodzącej z tego faktu skutki prawne. Wspomniany wyżej art. 6 k.c. wyraża dwie ogólne reguły: pierwszą - generalnie wymagającą udowodnienia powołanego przez stronę faktu, powodującego powstanie określonych skutków prawnych, oraz drugą regułę, która sytuuje ciężar dowodu danego faktu po stronie osoby, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Pierwsza „zasada obowiązku udowodnienia powoływanego faktu” jest w istocie nieunikniona ze względów racjonalnych, ponieważ odmienna regulacja powodowałaby powstanie niedopuszczalnej łatwości wywodzenia skutków prawnych z prostego powołania się na fakt bez potrzeby jego udowodnienia. Natomiast druga stanowi „ogólną zasadę rozkładu ciężaru dowodu”, od której wyjątki wskazywać mogą niektóre przepisy szczególne. Z pierwszej reguły, wyrażonej w art. 6 k.c., wynika, że samo przyznanie faktu przez drugą stronę ewentualnego sporu nie może stanowić wystarczającego dowodu istnienia danego faktu, który musi być zawsze ponadto potwierdzony całokształtem materiału dowodowego lub innymi poznanymi już okolicznościami. Wyrazem tego jest regulacja art. 229 k.p.c. wymagającego, aby przyznanie faktu przez drugą stronę nie budziło wątpliwości, co wymaga właśnie uwzględnienia innych okoliczności. Druga, wskazana w art. 6 k.c. „ogólna zasada rozkładu ciężaru dowodu”, jest regułą w znaczeniu materialnym, wskazującą, kto poniesie skutki nieudowodnienia faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, natomiast przepis art. 232 k.p.c. wskazuje, kto ponosi ciężar dowodu w znaczeniu formalnym: „kto powinien przedstawiać dowody” (wyrok Sądu Najwyższego z 17 lutego 2006 r., V CSK 129/05, Lex nr 200947; oraz wyrok Sądu Najwyższego z 8 marca 2010 r., II PK 260/09, OSNP 201 1, nr 17-18, poz. 226).

Niezależnie od powyższego wskazać należy, że przepis art. 6 k.c. wskazuje tylko podmiot zobowiązany do udowodnienia faktu, natomiast ocena, czy wywiązał się on w istocie z tego obowiązku, „nie należy już do materii objętej dyspozycją art. 6 k.c., a stanowi aspekt mieszczący się już w domenie przepisów procesowych" (tak wyrok Sądu Najwyższego z 8 listopada 2005 r., I CK 178/05, 1.ex nr 220844). Ponadto w związku z późn. zm. Kodeksu postępowania cywilnego wprowadzonymi ustawą z 1 marca 1996 r. (Dz. U. Nr 43, poz. 189), polegającymi między innymi na skreśleniu art. 3 § 2, zmianie treści art. 316 § 1, art. 6 i art. 232 k.p.c., także w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych obowiązuje zasada kontradyktoryjności, zgodnie z którą strony są zobowiązane do wskazywania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, stając się dysponentem postępowania, a sąd orzekający jest uwolniony od odpowiedzialności za rezultat postępowania dowodowego.

Zgodnie z wyżej wspomnianą zasadą kontradyktoryjności ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania cywilnego. To one, a nie sąd są wyłącznym dysponentem toczącego się postępowania i one wreszcie ponoszą odpowiedzialność za jego wynik. Rozkład ciężaru dowodu ma istotne znaczenie w toku całego postępowania, a nie tylko w fazie wyrokowania; nie jest on uzależniony od pozycji, jaką strona zajmuje w procesie cywilnym (wyrok Sądu Najwyższego z 3 października 1969 r., II PR 313/69, OSNC 1970, Nr 9, poz. 147.).

Z powyższych przyczyn brak jest podstaw, aby uwzględnić do kapitału początkowego sporne okresy zatrudnienia: pracy w ramach (...) w Niemczech w 1987 r., od 1 do 30 września 1995 r. w Oficynie (...) ( (...)) R. W., od 12 do 30 maja 1992 r. w sklepie (...), od 1 czerwca do 31 grudnia 1992 r. w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o., od 1 stycznia 1996 r. do 31 .12.1996 r. w (...) oraz okresu studiów na Wydziale Farmaceutycznym Akademii (...) w W. (obecnie (...) (...)). W ocenie sądu, organ rentowy zasadnie nie uwzględnił spornych okresów. Sąd miał przy tym na uwadze, że ubezpieczona w toku postępowania nie przedstawiła wiarygodnych dowodów, które mogłyby prowadzić do uznania tych okresów za okresy podlegania ubezpieczeniom społecznym. Za wiarygodny dowód nie można uznać w szczególności zeznań świadków – przyjaciółki odwołującej oraz jej męża, którzy informacje czerpali wyłącznie od odwołującej. W ocenie sądu, odwołująca nie sprostała więc obowiązkowi określonemu w art. 6 k.c. oraz 232 k.p.c., albowiem podnoszone przez nią argumenty co do wadliwości decyzji ZUS w powyższym zakresie nie znalazły potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym.

W zakresie uznania okresu studiów jako okresie nieskładkowego, nie wystąpiły w sprawie przesłanki do uwzględnienia stanowiska odwołującej się.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy emerytalnej, przy ustalaniu prawa do emerytury i renty i obliczaniu ich wysokości uwzględnia się, między innymi, okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 tej ustawy. W myśl powołanego przez organ rentowy art. 7 ust. 9 przez okres nieskładkowy należy rozumieć okres nauki w szkole wyższej, pod warunkiem ukończenia tej nauki. Termin „ukończenie nauki" odnosi się do zaliczenia całego programu studiów (uzyskania absolutorium), co należy odróżnić od pojęcia „ukończenia studiów" z czym wiąże się obrona pracy magisterskiej i otrzymanie dyplomu ukończenia studiów wyższych (uchwała SN z dnia 8 lipca 1993 r., II UZP 6/93, OSNCAPiUS 1994, Nr 1, poz. 1).

W postępowaniu dowodowym nie potwierdzono, by odwołująca się uzyskała absolutorium i ukończyła naukę w rozumieniu cyt. wyżej przepisu.

Mając na uwadze powyższe sąd uznał, że ubezpieczona w powyższym zakresie nie wykazała, aby Zakład Ubezpieczeń Społecznych błędnie ustalił wysokość kapitału początkowego. Z tych też względów odwołanie A. K. od skarżonej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. podlegało oddaleniu, o czym orzeczono na podstawie art. 477¹⁴ § 1 k.p.c.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE