UZASADNIENIE

w zakresie pkt 1

Decyzją z dnia 29.06.2023 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 887) po otrzymaniu nowych dowodów mających wpływ na wysokość kapitału początkowego ponownie ustalił wartość kapitału początkowego J. B. na dzień 1 stycznia 1999 roku. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy organ rentowy przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 01.01.1989 r. do 31.12.1998 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 15,07%. Podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 183,99 zł ZUS ustalił w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 15,07% przez kwotę 1220,89 zł, tj. kwotę bazową określoną w w/w ustawie o emeryturach i rentach z FUS (15,07% x 1 220,89 zł = 183,99 zł).

Przyjęto łącznie 2 lata, 11 miesiąc, 20 dni, tj. 35 miesięcy okresów składkowych. Wysokość 24% kwoty bazowej wyniosła 293,01 zł.

Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 26,73%. Średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat przyjęto w ilości 209 miesięcy. W związku z powyższym wysokość kapitału początkowego ustalona na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosła 17 825,61 zł.

(decyzja – k. nieponumerowane strony plik I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 30.06.2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku J. B. z dnia 23.06.2023 r. przeliczył emeryturę od 01-06-2023 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę.

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 85178,38 zł

- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi 49057,57 zł

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 247,70 m-cy

- wyliczona kwota emerytury wynosi 541,93 zł

Po korekcie kapitału początkowego na koncie, wysokość emerytury z FUS i okresowej emerytury kapitałowej wynosi:

( (...),57 + (...),38) / 247,70 = 541,93 zł.

Okresowa emerytura kapitałowa wynosi 93,15 zł.

Emerytura z FUS przyznana od 03-04-2021 w kwocie 541,93 zł wraz z okresową emeryturą kapitałową w kwocie 93,15 zł jest niższa od najniższej emerytury, która wynosi 1588,44 zł. Emerytury nie podwyższa się, gdyż ubezpieczona nie udowodniła łącznie okresów składkowych i nieskładkowych w wymiarze 20 lat.

Emerytura z FUS po waloryzacji przysługuje w kwocie:

od 01-03-2022 -579,87 zł

od 01-03-2023 -665,69 zł

Okresowa emerytura po waloryzacji przysługuje w kwocie:

od 01-03-2022-99,67 zł

od 01-03-2023 - 114,42 zł.

Od 01-08-2023 obliczona emerytura z FUS i okresowa emerytura kapitałowa brutto wynosi 780,11 zł.

Wysokość świadczenia do wypłaty wynosi miesięcznie 709,90 zł.

(decyzja – k. 89-91 plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Odwołania od obu powyższych decyzji wniosła J. B. kwestionując uwzględnione przez ZUS lata pracy i wniosła o przeliczenie świadczenia od 4.04.2021 r. Ubezpieczona wniosła także o ustanowienie przez sąd pełnomocnika z urzędu.

(odwołanie – k. 3, k. 3 w aktach o sygn. VIII U 1353/23 załączonych do sprawy)

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że do okresów ubezpieczenia nie uwzględnił okresów zatrudnienia: od 13.05.1981 do 31.03.1983 w PHU (...), od 1.12.1983 do 7.08.1987 w zakładzie Cepelia, od 28.08.1986 do 20.12.1986 w Spółdzielni Pracy Produkcji (...), od 1.10.1987 do 10.11.1987 w Przedsiębiorstwie (...), od 16.11.1987 do 31.10.1991 w Przedsiębiorstwie (...), od 25.03.1994 do 31.08.1994 w zakładzie (...), ponieważ wnioskodawczyni nie złożyła oryginalnych dokumentów potwierdzających zatrudnienie w ww. okresach.

(odpowiedź na odwołanie – k. 4-5, k. 4-5 w aktach o sygn. VIII U 1353/23 załączonych do sprawy)

Postanowieniem z dnia 16 sierpnia 2023 roku sąd połączył sprawę o sygn. akt VIII U 1353/23 ze sprawą o sygn. akt VIII U 1352/23 do łącznego rozpoznania w trybie art. 219 k.p.c.

(postanowienie – k. 7 w aktach o sygn. VIII U 1353/23 załączonych do sprawy)

Postanowieniem z dnia 10 października 2023 roku sąd ustanowił dla wnioskodawczyni profesjonalnego pełnomocnika z urzędu w osobie radcy prawnego.

(postanowienie – k. 14)

Na rozprawie w dniu 22 stycznia 2024 roku pełnomocnik wnioskodawczyni zakwestionował fakt nieuwzględnienia przez ZUS okresu przebywania przez nią na urlopie wychowawczym.

(oświadczenie – rozprawa z dnia 22 stycznia 2024 roku e-protokół (...):00:15-00:05:54 – płyta CD – k. 49)

Na rozprawie w dniu 25 marca 2024 roku pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie, wniósł o zasądzenie kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu, oświadczając że koszty te nie zostały pokryte, ani w części ani w całości. Natomiast pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

(końcowe stanowiska stron – rozprawa z dnia 25 marca 2024 roku e-protokół (...):07:19 – 00:08:26 – płyta CD – k. 76)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. B. urodziła się w dniu (...).

(okoliczność bezsporna)

Od 13.05.1981 r. do 31.03.1983 r. skarżąca zatrudniona była w P.H.U. (...) w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku sprzedawcy.

(kserokopia świadectwa pracy sporządzona na podstawie oryginału przez PUP – k. 126-127 załączonych do sprawy oryginalnych akt osobowych wnioskodawczyni nadesłanych przez PUP w Ł.)

Odwołująca zatrudniona była w (...) Biurze (...) w Ł. od 1.12.1983 r. do 7.08.1987 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku starszego sprzedawcy, w tym od 8.08.1984 r. do 7.08.1987 r. przebywała na urlopie wychowawczym. Ubezpieczona ma dwie córki, ur. w dniu (...) i w dniu 23.10.1988 r.

(kserokopia świadectwa pracy sporządzona na podstawie oryginału przez PUP – k. 130-131 załączonych do sprawy oryginalnych akt osobowych wnioskodawczyni nadesłanych przez PUP w Ł.)

Wnioskodawczyni wykonywała pracę w Spółdzielni Pracy Produkcji (...) od 28.08.1986 r. do 20.12.1986 r. na stanowisku wykonawcy, na którym to otrzymywała wynagrodzenie akordowe wg stawek obliczeniowych za jednostkę. Wnioskodawczyni nie potrafiła sobie przypomnieć jaka była wysokość wypłacanego jej wówczas wynagrodzenia.

(kserokopia świadectwa pracy sporządzona na podstawie oryginału przez PUP – k. 132-133 załączonych do sprawy oryginalnych akt osobowych wnioskodawczyni nadesłanych przez PUP w Ł., zeznania wnioskodawczyni złożone na rozprawie w dniu 25 marca 2024 roku e-protokół (...):03:13-00:07:19 – płyta CD – k. 76)

Z kserokopii świadectwa pracy z dnia 11.11.1987 r. wynika, że wnioskodawczyni zatrudniona była w P.Z. (...) w R. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kaletnika od 1.10.1987 r. do 10.11.1987 r.

(kserokopia świadectwa pracy sporządzona na podstawie oryginału przez PUP – k. 134-135 załączonych do sprawy oryginalnych akt osobowych wnioskodawczyni nadesłanych przez PUP w Ł.)

Skarżąca zatrudniona była w Przedsiębiorstwie (...) w Ł. od 16.11.1987 r. do 31.10.1991 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku pracownika fizycznego.

(kserokopia świadectwa pracy sporządzona na podstawie oryginału przez PUP – k. 136-137 załączonych do sprawy oryginalnych akt osobowych wnioskodawczyni nadesłanych przez PUP w Ł.)

Wnioskodawczyni zatrudniona była w okresie od 25.03.1994 r. do 31.08.1994 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku konfekcjoner w (...) Sp. z o.o. w Ł..

(kserokopia świadectwa pracy sporządzona na podstawie oryginału przez PUP – k. 138 załączonych do sprawy oryginalnych akt osobowych wnioskodawczyni nadesłanych przez PUP w Ł.)

Zaskarżoną decyzją z dnia 29.06.2023 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. do ustalenia wartości kapitału początkowego wnioskodawczyni przyjął 2 lata, 11 miesięcy, 20 dni okresów składkowych tj. okres zatrudnienia w PHU (...) od 18.04.1983 do 10.08.1983 oraz okresy pobierania zasiłków dla bezrobotnych: od 6.11.1991 do 13.08.1992, od 10.12.1992 do 27.10.1993, od 8.11.1994 do 7.11.1995.

(decyzja – k. nieponumerowane strony plik I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

W dniu 23.06.2023 r. wnioskodawczyni złożyła do ZUS wniosek o ponowne przeliczenie przysługującej jej emerytury.

(wniosek – k. 67 plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Zaskarżoną decyzją z 30.06.2023 r. organ rentowy przeliczył emeryturę wnioskodawczyni od 1.06.2023 r. tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku w związku z ponownym ustaleniem wysokości kapitału początkowego.

(decyzja – k. 89-91 plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

W dniu 24.07.2023 r. J. B. złożyła wniosek o ponowne obliczenie świadczenia w oparciu o załączone dokumenty.

(wniosek – k. 94-95 plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

W wyniku ponownego przeliczenia organ rentowy uwzględnił do okresów ubezpieczenia zatrudnienie w Przedsiębiorstwie (...) od 1.10.1987 r. do 10.11.1987 r. wraz z wynagrodzeniem za 1987 r. w kwocie 50166 zł.

Decyzją z 27.07.2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ponownie przeliczył kapitał początkowy wnioskodawczyni przyjmując do jego ustalenia 3 lata, 1 miesiąc okresów składkowych.

Do obliczenia wskaźnika podstawy wymiaru kapitału początkowego organ rentowy przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych tj. od 01.01.1987 do 31.12.1996.

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 23,66 %, a jego wartość na dzień 1.01.1999 r. - 19010,64 zł.

(decyzja, obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego - k. nieponumerowane strony plik I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z 28.07.2023 r. przeliczono emeryturę wnioskodawczyni od 1.06.2023 r. i ustalono jej wysokość na kwotę 564,79 zł, od 1.03.2022 r. - 604,33 zł i od 1.03.2023 r. - 693,77 zł.

(decyzja – k. 100-102 plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

W dniu 5.01.2024 r. ZUS wykonując zobowiązanie sądu nałożone postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 6.11.2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. ustalił hipotetyczną wartość kapitału początkowego i emerytury na podstawie kopii dokumentów poświadczonych przez urząd pracy.

Do hipotetycznego wyliczenia organ rentowy uwzględnił dodatkowe okresy ubezpieczenia :

1. od 13.05.1981 r. do 31.03.1983 r. - P.H.U. (...)

2. od 1.12.1983 r. do 7.08.1984 r. - Cepelia (z wyłączeniem urlopu wychowawczego 8.08.1984 r. - 7.08.1987 r. - brak aktów urodzenia dzieci)

3. od 28.08.1986 r. do 20.12.1986 r. - Spółdzielnia Pracy Produkcji (...)

4. od 16.11.1987 r. do 23.03.1989 r. - Przedsiębiorstwo (...) (z wyłączeniem urlopu wychowawczego 24.03.1989-31.10.1991 - brak aktów urodzenia dzieci)

5. od 25.03.1994 r. do 31.08.1994 r. - (...) sp. z o.o.

Łącznie okres ubezpieczenia wyniósł 7 lat. 9 miesięcy, 5 dni okresów składkowych. Okresów nieskładkowych brak. Do obliczenia wskaźnika podstawy wymiaru kapitału początkowego organ rentowy przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych tj. od 1.01.1986 do 31.12.1995. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 26,29 %, a jego wartość na dzień 1.01.1999 r. - 33485,98 zł. Wysokość emerytury na datę przyznania tj. na 3.04.2021 r. wyniosła 844,03 zł brutto.

W II wariancie organ rentowy przeliczył hipotetycznie kapitał początkowy w II wariancie bez uwzględnienia okresu zatrudnienia ubezpieczonej od 25.03.1994 r. do 31.08.1994 r. w spółce (...) gdyż przedłożone świadectwo pracy nie zawiera informacji o okresach nieskładkowych.

Wobec powyższego, łączny okres ubezpieczenia wnioskodawczyni wyniósł 7 lat. 3 miesiące, 28 dni okresów składkowych. Okresów nieskładkowych brak. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 26,19 %, a jego wartość na dzień 1.01.1999 r. - 31880,86 zł. Wysokość emerytury na datę przyznania tj. na 3.04.2021 r. wyniosła 813.07 zł brutto.

(pismo- hipotetyczne wyliczenie ZUS wraz z wyliczeniem– k. 37-43)

W dniu 26.01.2024 r. ZUS wykonując zobowiązanie sądu Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. ustalił hipotetyczną wartość kapitału początkowego i emerytury przy uwzględnieniu złożonych przez wnioskodawczynię odpisów aktów urodzenia dzieci.

Do hipotetycznego wyliczenia z 5.01.2024 r. organ rentowy uwzględnił dodatkowo okresy opieki nad dziećmi ur. (...) i 23.10.1988 r.

W I wariancie do okresów nieskładkowych uwzględniono następujące okresy opieki: od 8.08.1984 r. do 27.08.1986 r., od 21.12.1986 r. do 30.09.1987 rv od 11.11.1987 r. do 15.11.1987 r„ od 24.03.1989 r. do 5.11.1991 r., od 14.08.1992 r. do 22.10.1992 r.

Łącznie okres ubezpieczenia wyniósł 7 lat, 9 miesięcy, 5 dni okresów składkowych oraz 5 lat, 8 miesięcy okresów nieskładkowych.

Do obliczenia wskaźnika podstawy wymiaru kapitału początkowego organ rentowy przyjął podstawę wymiaru składek za okres faktycznego podlegania ubezpieczeniu. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 28,18 %, a jego wartość na dzień 1.01.1999 r. - 47179,66 zł.

Wysokość emerytury na datę przyznania tj. na 3.04.2021 r. wyniosła 1108,20 zł brutto.

W II wariancie, czyli bez okresu zatrudnienia w spółce (...) od 25.03.1994 r. do 31.08.1994 r. (brak informacji o okresach nieskładkowych na świadectwie pracy). Łączny okres ubezpieczenia wyniósł 7 lat, 3 miesiące, 28 dni okresów składkowych oraz 5 lat, 8 miesięcy okresów nieskładkowych (okresy opieki takie same jak w wariancie I).

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 28,18 %, a jego wartość na dzień 1.01.1999 r.-46147,20 zł.

Wysokość emerytury na datę przyznania tj. na 3.04.2021 r. wyniosła 1088,28 zł brutto.

Wariant III bez okresu zatrudnienia od 28.08.1986 r. do 20.12.1986 r. w Spółdzielni Pracy (...) oraz bez okresu zatrudnienia od 25.03.1994 r. do 31.08.1994 r. w spółce (...) (brak informacji o okresach nieskładkowych).

Do okresów nieskładkowych uwzględniono następujące okresy opieki: od 8.08.1984 r. do 27.08.1986 r., od 28.08.1986 r. do 20.10.1986 r., od 21.12.1986 r. do 30.09.1987 r., od 11.11.1987 r. do 15.11.1987 r., od 24.03.1989 r. do 5.11.1991 r., od 14.08.1992 r. do 22.10.1992 r.

Łącznie okres ubezpieczenia wyniósł 7 lat, 4 dni okresów składkowych oraz 5 lat, 9 miesięcy, 23 dni okresów nieskładkowych.

Wysokość emerytury na datę przyznania tj. na 3.04.2021 r. wyniosła 1085,27 zł brutto.

Wariant IV bez okresu zatrudnienia od 28.08.1986 r. do 20.12.1986 r. w Spółdzielni Pracy (...).

Łącznie okres ubezpieczenia wyniósł 7 lat, 5 miesięcy, 11 dni okresów składkowych oraz 5 lat, 9 miesięcy, 23 dni okresów nieskładkowych.

Wysokość emerytury na datę przyznania tj. na 3.04.2021 r. wyniosła 1099,49 zł brutto.

(pismo- hipotetyczne wyliczenie ZUS wraz z wyliczeniem– k. 58-71)

Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach emerytalnych, aktach kapitałowych, jak również w aktach sprawy oraz na podstawie zeznań wnioskodawczyni. Sąd zważył, że co prawda nie zachowała się oryginalna dokumentacja, która potwierdzałaby zatrudnienie wnioskodawczyni w spornych okresach, lecz w toku procesu na wezwanie Sądu zostały nadesłane przez Powiatowy Urząd Pracy nr 1 w Ł. kserokopie w/w dokumentów sporządzone przez PUP na podstawie przedłożonych przez skarżącą oryginałów tejże dokumentacji. Zważyć trzeba, że w myśl przepisów kodeksu postępowania cywilnego dokumentem jest wyłącznie oryginał. Kserokopia, jako odwzorowanie oryginału, może być uznana wyłącznie za odpis dokumentu. Z kolei odpis dokumentu jest dokumentem wskazującym na istnienie dokumentu oryginalnego. Dla uznania kserokopii za dokument niezbędne jest oświadczenie o istnieniu oryginału o treści i formie odwzorowanej kserokopią. Dopiero po umieszczeniu na kopii poświadczenia zgodności z oryginałem można uznać kserokopię za dokument świadczący o istnieniu oryginału. Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem Sądu Najwyższego ( vide: wyrok z dnia 16 czerwca 2000 r. w sprawie IV CKN 59/00, wyrok z dnia 10 lipca 2009 r. sygn. akt II CSK 71/09) dla uznania kserokopii za dokument niezbędne jest oświadczenie o istnieniu oryginału o treści i formie odwzorowanej kserokopią. Takim oświadczeniem będzie umieszczone na kserokopii i zaopatrzone podpisem poświadczenie zgodności kserokopii z oryginałem. W nadesłanej przez PUP dokumentacji dotyczącej wnioskodawczyni znajdują się świadectwa pracy potwierdzające zatrudnienie wnioskodawczyni w okresach, o których uwzględnienie wnosiła. Na wskazanych dokumentach widnieje adnotacja o następującej treści: ,,kserokopia dokumentu sporządzona na podstawie oryginału”. W ocenie sądu oznacza to, że zostały one poświadczone za zgodność z oryginałem w wymagany ku temu sposób, wobec tego można zatem było uznać je za wiarygodne dowody stanowiące nieodłączną część ustalonego stanu faktycznego sprawy.

Sąd przyjął za wiarygodne hipotetyczne wyliczenie dokonane przez ZUS w piśmie z dnia 26.01.2024 r. (wariant IV) tj. bez okresu zatrudnienia wnioskodawczyni w Spółdzielni Pracy Produkcji (...) od 28.08.1986 r. do 20.12.1986 r., które nie było kwestionowane przez wnioskodawczynię pod względem rachunkowym, stąd też sąd nie znalazł podstaw, aby odmówić mu wiarygodności w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego. Sąd nie kwestionuje okresu pracy nakładczej wnioskodawczyni. Ten wynika bowiem ze świadectwa pracy z dnia 7.01.1987 r., natomiast okres ten nie mógł podlegać zaliczeniu do stażu pracy skarżącej z uwagi na to, iż nie zachowała się dokumentacja płacowa pozwalająca na ustalenie, że w spornym okresie wnioskodawczyni uzyskiwała wynagrodzenie wynoszące co najmniej 50% najniższego wynagrodzenia. Co więcej również sama wnioskodawczyni nie potrafiła wskazać żadnych szczegółów dotyczących wykonywania pracy w Spółdzielni Pracy Produkcji (...) od 28.08.1986 r. do 20.12.1986 r. Informacje udzielone sądowi przez wnioskodawczynię w trakcie przesłuchania były niekonkretne, ubezpieczona nie była w stanie wskazać żadnych konkretnych informacji na ten temat. Wobec powyższego, brak było podstaw do tego, aby można było uwzględnić ów okres pracy nakładczej przy wyliczaniu wartości kapitału początkowego i emerytury wnioskodawczyni zgodnie ze zgłoszonym przez nią w tym zakresie żądaniem.

W toku postępowania ZUS wskazywał także, że w świadectwie pracy wnioskodawczyni za okres zatrudnienia od 25.03.1994 r. do 31.08.1994 r. w (...) Sp. z o.o. w Ł. brak jest informacji o okresach nieskładkowych. Wskazana okoliczność może budzić pewne zastrzeżenia co do wartości dowodowej wymienionego dokumentu, niemniej jednak zdaniem Sądu nie przekreśla jego wiarygodności z tego powodu, tym bardziej, że pozostałe dane zawarte w świadectwie pracy są prawidłowe. Niewątpliwie w ocenie sądu należy wskazać, że wprawdzie okresy nieskładkowe powinny zostać wskazane prze pracodawcę. Jednakże z uwagi na brak dowodów wskazujących na pojawienie się w tym czasie okresów nieskładkowych i zeznania wnioskodawczyni, należało przyjąć, że niewskazanie tych okresów nieskładkowych jest tożsame z ich niewystąpieniem we wskazanym czasie. Wobec powyższego w ocenie Sądu należało uwzględnić ten dokument w całości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołania są zasadne.

Zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2023.0.125) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184.

Zgodnie z art. 25 ust. 1 cytowanej ustawy, podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

W myśl art. 26 ustawy emerytalnej emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 ustawy przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183 cytowanej ustawy.

Zgodnie z treścią art. 173 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2023.0.1251), dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy. Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 dla osób w wieku 62 lat (art.173 ust.2 ww. ustawy). Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy (art. 173 ust. 3 ww. ustawy).

Zgodnie z treścią art. 174 ust. 1, 2 i 3 ww. ustawy, kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1. okresy składkowe, o których mowa w art. 6,

2. okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 punkt 5,

3. okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 punkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

Podstawę wymiaru kapitału początkowego, w myśl ust. 3 art.174 ww. ustawy, ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed 1 stycznia 1999 roku.

Przy ustalaniu kapitału początkowego do okresów, o których mowa w art.7 pkt 5 stosuje się art.53 ust.1 pkt 2 (art. 174 ust. 2a ustawy emerytalnej).

W związku z treścią zacytowanych przepisów można stwierdzić, iż kwota kapitału początkowego zależy od długości udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych przebytych przed 1 stycznia 1999 rokiem, podstawy wymiaru oraz współczynnika proporcjonalnego do wieku ubezpieczonego, który służy do obliczenia tzw. części socjalnej.

Zgodnie z § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument na podstawie, którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Wskazana regulacja niewątpliwie wyznacza kierunek postępowania dowodowego, nie oznacza jednak, iż zarówno okres zatrudnienia jak i wysokość uzyskiwanego uposażenia nie może być wykazana w inny sposób, tak przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków (por. wyrok Sądu Najwyższego z 25.07.1997 r. II UKN 186/97, OSNAPiUS 1998/11/342, a także wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 1997-03-04, III AUa 105/97 opubl: OSA w W. rok 1997, Nr. 2, poz. 7; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 1993-08-18, III AUr 294/93 opubl: P.. Sąd. rok 1994, Nr. 3, poz. 6).

Przyjąć zatem trzeba, iż w postępowaniu przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (sporne czy też niemożliwe do udowodnienia przy pomocy dowodu z dokumentu) mogą być dowodzone wszelkimi dostępnymi środkami, które Sąd uzna za pożądane i celowe, co wynika także z treści przepisu art. 473 k.p.c. Mając to na uwadze Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące analizę dostępnej dokumentacji związanej ze spornymi okresami zatrudnienia wnioskodawczyni oraz zeznania skarżącej.

Biorąc pod uwagę realia przedmiotowej sprawy nie ulega wątpliwości, że wnioskodawczyni w okresach od dnia:

- 13.05.1981 r. do 31.03.1983 r. zatrudniona była w P.H.U. (...) w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku sprzedawcy;

- od 1.12.1983 r. do 7.08.1987 r. zatrudniona była w (...) Biurze (...) w Ł., w tym od 8.08.1984 r. do 7.08.1987 r. przebywała na urlopie wychowawczym;

- od 28.08.1986 r. do 20.12.1986 r. zatrudniona była w Spółdzielni Pracy Produkcji (...);

- od 1.10.1987 r. do 10.11.1987 r. zatrudniona była w P.Z. (...) w R.;

- od 16.11.1987 r. do 31.10.1991 r. zatrudniona była w Przedsiębiorstwie (...) w Ł.;

- od 25.03.1994 r. do 31.08.1994 r. zatrudniona była w (...) Sp. z o.o. w Ł..

Tutejszy sąd uznał, że zachodzą podstawy do przeliczenia świadczenia wnioskodawczyni – zgodnie wariantem IV wyliczeń dokonanych przez ZUS w piśmie z dnia 26.01.2024 roku, który Sąd uwzględnił, czyli z wyłączeniem okresu jej zatrudnienia od 28.08.1986 r. do 20.12.1986 r. w Spółdzielni Pracy (...), o czym szerzej sąd wypowiedział się już na gruncie oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, przy uwzględnieniu zarazem okresów sprawowania przez ubezpieczoną opieki nad dziećmi ur. (...) i 23.10.1988 r. W przypadku wnioskodawczyni na podstawie zgromadzonych przez sąd dowodów – kserokopii świadectw pracy poświadczonych - sporządzonych przez PUP na podstawie oryginałów i zeznań odwołującej nie sposób ustalić, czy osiągane przez nią wówczas wynagrodzenie za pracę wynosiło w każdym miesiącu co najmniej 50% najniższego wynagrodzenia. Należało również nadmienić, że decyzją z 27.07.2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ponownie przeliczył kapitał początkowy wnioskodawczyni przyjmując do jego ustalenia okres zatrudnienia wnioskodawczyni w Przedsiębiorstwie (...) od 1.10.1987 r. do 10.11.1987 r. wraz z wynagrodzeniem za 1987 r. w kwocie 50166 zł.

Wobec powyższego, nie znajdując powodów do podważenia hipotetycznych wyliczeń pozwanego organu rentowego (wariant IV), których poprawność matematyczna nie nasuwała jakichkolwiek zastrzeżeń, sąd uznał, że łącznie okres ubezpieczenia skarżącej wyniósł 7 lat, 5 miesięcy, 11 dni okresów składkowych oraz 5 lat, 9 miesięcy, 23 dni okresów nieskładkowych. Do obliczenia wskaźnika podstawy wymiaru kapitału początkowego organ rentowy przyjął podstawę wymiaru składek za okres faktycznego podlegania ubezpieczeniu. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 28,18 %, a jego wartość na dzień 1.01.1999 r. - 46719,86 zł. Wysokość emerytury na datę przyznania tj. na 3.04.2021 r. wyniosła zatem 1099,49 zł brutto.

Z tych też względów, zdaniem Sądu, nie ma żadnych przeszkód by zmienić zaskarżone decyzje.

Na mocy art. 129 ust. 1 ustawy emerytalnej, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

W niniejszej sprawie skarżąca złożyła wniosek o emeryturę w dniu 23.06.2023 r.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżone decyzje, o czym orzekł w pkt 1 sentencji wyroku.

/Jacek Chrostek/