Sygn. akt VIII U 2083/22
Decyzją z dnia 22.08.2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku B. S. z dnia 6.07.2022 r. przyznał jej emeryturę od
31.07.2022 r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego, natomiast wypłatę świadczenia podjął od 01.08.2022 r., tj. od dnia następnego dnia po rozwiązaniu stosunku pracy.
Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wyplata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę.
- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi 122072,62 zł
- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 424526,98 zł
- średnie dalsze trwanie życia wynosi 238,90 m-cy
- wyliczona kwota emerytury wynosi 2287,98 zł.
Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej:
( (...),62 + (...),98) / 238,90 = 2287,98 zł.
Okresowa emerytura kapitałowa wynosi 229,66 zł.
Od 01-10-2022 obliczona emerytura z FUS i okresowa emerytura kapitałowa brutto wynosi 2517,64 zł.
Wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła miesięcznie 2289,05 zł.
(decyzja – k. 12-14 plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)
Odwołanie od w/w decyzji wniosła B. S. domagając się jej zmiany. Ubezpieczona zakwestionowała pominięcie przez ZUS przy ustalaniu wysokości należnej jej emerytury zarobków z okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w Polsce T. (...) w latach 1985 – 1994, na dowód czego wniosła o przesłuchanie świadków. Zdaniem ubezpieczonej, brak dokumentacji dotyczący jej zatrudnienia w T. (...) we wskazanych latach wynika z zaniedbania jej prowadzenia przez pracodawcę, a zatem nie sposób obciążać jej winą za taki stan rzeczy.
(odwołanie – k. 3-5)
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podnosząc, że z okresu zatrudnienia wnioskodawczyni w Przedsiębiorstwie (...) w Polsce T. (...) od 20.05.1985 r. do 31.08.1994 r. (w okresie od 01.06.1986 r. do 31.05.1989 r. – urlop wychowawczy) uwzględniono wynagrodzenie z poświadczenia ZUS z dnia 18.06.2002 r. za 1985 r. w kwocie 137.196,00 zł, za 1986 r. w kwocie 18.198,00 zł. Od 01.11.1987 r. Przedsiębiorstwo (...) rozliczało się bezimiennie, zatem przyjęto minimalne wynagrodzenie w okresie od 01.06.1989 r. do 31.08.1994 r.
(odpowiedź na odwołanie – k. 9-9 verte)
Na rozprawie w dniu 22 stycznia 2024 roku pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie, wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepianych. Z kolei pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.
(końcowe stanowiska stron – rozprawa z dnia 22 stycznia 2024 roku e-protokół (...):03:48 – 00:04:25- płyta CD – k. 97)
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
B. S. urodziła się w dniu (...).
(okoliczność bezsporna)
Wnioskodawczyni zatrudniona była w Przedsiębiorstwie (...) w Ł. od dnia 20 maja 1985 r. do 31 sierpnia 1994 r. (od dnia 1.06.1986 r. do 31.05.1989 r. – urlop wychowawczy) w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku szwaczki, na którym to otrzymywała wynagrodzenie według stawek akordowych plus premia uznaniowa do 100 %.
(świadectwo pracy – k. 7-7 verte plik I załączonych do sprawy akt organu rentowego)
U wskazanego pracodawcy wynagrodzenie ubezpieczonej kształtowało się następująco:
- za 1985 r. – 137.196,00 zł;
- za 1986 r. - 18.198,00 zł; (1 m-c) + urlop macierzyński;
- od czerwca 1986 r. urlop wychowawczy.
(zaświadczenie z dnia 18.06.2002 r. – k. 9 plik I załączonych do sprawy akt organu rentowego )
Właścicielem Przedsiębiorstwa (...) prowadzonego w Ł. w latach 1980 r. do 2004 r. zajmującego się szyciem odzieży na zlecenie firm zagranicznych był S. S.. Przedsiębiorstwo zatrudniało: krawcowe, szwaczki, krojczych, kreślarzy.
(zeznania świadka S. S. na rozprawie w dniu 22 maja 2023 roku e-protokół (...):03:07 – 00:22:33 – płyta CD – k. 66, zeznania świadka G. P. na rozprawie w dniu 6 listopada 2023 roku e-protokół (...):03:19 – 00:18:31 – płyta CD – k. 88 )
Wynagrodzenie szwaczek zatrudnionych w w/w Przedsiębiorstwie było ustalone stawką akordową – indywidualną lub zespołową - płatne od sztuki odzieży.
(zeznania świadka G. P. na rozprawie w dniu 6 listopada 2023 roku e-protokół (...):03:19 – 00:18:31 – płyta CD – k. 88)
Każda ze szwaczek wykonywała inna pracę na maszynie. Dopiero za uszycie gotowego wyrobu, zespół otrzymywał wynagrodzenie.
(zeznania wnioskodawczyni na rozprawie w dniu 22 stycznia 2024 roku e-protokół (...):01:57 – 00:03:48 – płyta CD – k. 97 w związku z rozprawa z dnia 8 marca 2023 roku e-protokół (...):03:33 – 00:19:22 – płyta CD – k. 54, zeznania świadka E. I. na rozprawie w dniu 8 marca 2023 roku e-protokół (...):22:43 – 00:32:56 – płyta CD – k. 54, zeznania świadka T. M. na rozprawie w dniu 8 marca 2023 roku e-protokół (...):32:56 – 00:42:11 – płyta CD – k. 54, zeznania świadka K. A. na rozprawie w dniu 8 marca 2023 roku e-protokół (...):42:11 – 00:48:30 – płyta CD – k. 54)
Wnioskodawczyni pracowała na dwie zmiany, po 8 godzin dziennie. Wynagrodzenie za pracę wypłacane było co miesiąc ,,do ręki” plus premia uzależniona od ilości i jakości wykonanej pracy (wyrobu). Zarobki szwaczki w tamtym czasie były wysokie – znacznie wyższe od wynagrodzenia otrzymywanego przez szwaczki zatrudnione w innych zakładach pracy. Skarżąca otrzymywała także dodatek śniadaniowy, dofinansowanie do rekreacji i wypoczynku dla dzieci oraz tzw. wczasy pod gruszą.
(zeznania świadka E. I. na rozprawie w dniu 8 marca 2023 roku e-protokół (...):22:43 – 00:32:56 – płyta CD – k. 54, zeznania świadka T. M. na rozprawie w dniu 8 marca 2023 roku e-protokół (...):32:56 – 00:42:11 – płyta CD – k. 54, zeznania świadka S. S. na rozprawie w dniu 22 maja 2023 roku e-protokół (...):03:07 – 00:22:33 – płyta CD – k. 66, zeznania świadka G. P. na rozprawie w dniu 6 listopada 2023 roku e-protokół (...):03:19 – 00:18:31 – płyta CD – k. 88)
E. I. zatrudniona była w Przedsiębiorstwie (...) w Ł. od 20 maja 1985 r. do 15 grudnia 1994 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku szwaczki, na którym to otrzymywała wynagrodzenie według akordu zespołowego, stawka zaszeregowania 50 zł/godz., premia uznaniowa do 70 %.
(kserokopia świadectwa pracy – k. 6-7, zeznania świadka E. I. na rozprawie w dniu 8 marca 2023 roku e-protokół (...):22:43 – 00:32:56 – płyta CD – k. 54)
W stosunku do każdego pracownika przedmiotowego przedsiębiorstwa prowadzona była karta wynagrodzeń i szczegółowe dane były przekazane do ZUS – np. deklaracje rozliczeniowe, również do US były odprowadzane podatki. Do 1988 r. były przekazywane indywidualne rozliczenia pracownika do ZUS a po 1988 r. były przekazywane deklaracje bezimienne.
(zeznania świadka G. P. na rozprawie w dniu 6 listopada 2023 roku e-protokół (...):03:19 – 00:18:31 – płyta CD – k. 88)
Oprócz w/w świadectwa pracy, nie zachowała się żadna dokumentacja osobowo - płacowa wnioskodawczyni z Przedsiębiorstwa (...) w Ł..
(pismo – k. 32, zeznania wnioskodawczyni na rozprawie w dniu 22 stycznia 2024 roku e-protokół (...):01:57 – 00:03:48 – płyta CD – k. 97 w związku z rozprawa z dnia 8 marca 2023 roku e-protokół (...):03:33 – 00:19:22 – płyta CD – k. 54, zeznania świadka S. S. na rozprawie w dniu 22 maja 2023 roku e-protokół (...):03:07 – 00:22:33 – płyta CD – k. 66 )
W dniu 6 lipca 2022 roku wnioskodawczyni złożyła do ZUS wniosek o emeryturę.
(wniosek – k. 1-3 verte plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)
Decyzją z dnia 19.08.2022 r. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 887), ustawy z dnia 5 marca 2015 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. z 2015 r., poz. 552) ponownie ustalił kapitał początkowy wnioskodawczyni na dzień 1 stycznia 1999 roku. Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy przyjął podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 601,78 zł. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy organ rentowy przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 01.01.1980 – 31.12.1989. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 49,29%. Podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 890,27 zł ZUS ustalił w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 49,29% przez kwotę 1220,89 zł, tj. kwotę bazową określoną w w/w ustawie o emeryturach i rentach z FUS (49,29% x 1 220,89 zł = 601,78 zł).
Przyjęto łącznie 16 lat, 1 miesiąc, 24 dni, tj. 193 miesiące okresów składkowych oraz 6 miesięcy, 9 dni, okresy sprawowania opieki nad dzieckiem: 4 lata, 4 miesiące, 19 dni. Łączny okres nieskładkowy przyjęty do obliczenia kapitału początkowego wyniósł 4 lata, 10 miesięcy, 28 dni, tj. 58 miesięcy.
Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 70,10%. Średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat przyjęto w ilości 209 miesięcy. W związku z powyższym wysokość kapitału początkowego ustalona na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosła 76 748,98 złotych.
Do ustalenia wartości kapitału początkowego Zakład nie uwzględnił:
- od 01.02.1980 do 03.02.1980;
- od 01.04.1996 do 30.04.1996;
- od 23.12.1996 do 04.01.1997;
- od 23.12.1997 do 04.01.1998;
- od 16.10.1998 do 16.10.1998;
- od 13.11.1998 do 14.11.1998;
- od 22.12.1998 do 31.12.1998
gdyż w tych okresach ubezpieczona przebywała na urlopie bezpłatnym.
(decyzja – k. 31-32 plik I załączonych do sprawy akt organu rentowego)
W dniu 22.08.2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wydał zaskarżoną decyzję.
(decyzja – k. 12-14 plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)
Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w szczególności o dokumenty zawarte w załączonych do akt sprawy aktach ZUS, w tym o świadectwo pracy, z którego wynika, że wnioskodawczyni zatrudniona była w Przedsiębiorstwie (...) w Ł. od dnia 20 maja 1985 r. do 31 sierpnia 1994 r. (od dnia 1.06.1986 r. do 31.05.1989 r. – urlop wychowawczy) w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku szwaczki, a nadto o zaświadczenie z dnia 18.06.2002 r. Stan faktyczny w niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości. Spornymi nie są poczynione ustalenia co do samego faktu zatrudnienia odwołującej w Przedsiębiorstwie (...) w Ł..
Co się zaś tyczy spornego okresu zatrudnienia skarżącej w Przedsiębiorstwie (...) w Ł., to Sąd przeprowadzając postępowanie dowodowe przesłuchał wnioskodawczynię oraz świadków, których zeznania nie były kwestionowane w toku postępowania przez stronę przeciwną. W ocenie sądu złożone zeznania wnioskodawczyni i świadków: E. I., T. M., S. S., G. P., K. A. nie pozwoliły na ustalenie rzeczywistej wysokości uzyskiwanych przez wnioskodawczynię wynagrodzeń w tym okresie. Świadek G. P. w istocie potwierdziła, że wynagrodzenie szwaczek zatrudnionych w w/w Przedsiębiorstwie było ustalone stawką akordową – indywidualną lub zespołową - płatne od sztuki odzieży plus premia uzależniona od ilości i jakości wykonanej pracy (wyrobu). Wnioskodawczyni w swych zeznaniach także przyznała (co poparła świadek E. I. oraz T. M.), że jej wynagrodzenie zasadnicze w spornym okresie faktycznie było określone było za pomocą stawki akordowej. W ocenie sądu jednak przy braku jakichkolwiek dokumentów, oprócz tych wskazanych w stanie faktycznym, pozwalających na jej odtworzenie, same zeznania, czy to świadków czy wnioskodawczyni były niewystarczające do ustalenia konkretnej wysokości stawki akordowej otrzymywanej przez nią w spornym okresie. W konsekwencji nie można bez odwołania do dokumentacji płacowej odwołującej z tego okresu, dokonać obliczenia wysokości należnej jej emerytury, gdyż brak podstaw do odtworzenia rzeczywistych zarobków skarżącej z tego okresu zatrudnienia. Sąd podzielił zeznania ubezpieczonej i świadków co do warunków pracy i płacy, jednakże na ich podstawie nie jest możliwe poczynienie konkretnych ustaleń pozwalających na ustalenie, jakie rzeczywiście wynagrodzenie wówczas uzyskiwała wnioskodawczyni. Nie może też stanowić podstawy do takich ustaleń sama wysokość udokumentowanych zarobków świadka E. I. z okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w Ł., gdyż zarobki świadka i wnioskodawczyni są nieporównywalne, o czym szerzej w dalszej części uzasadnienia.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
W myśl art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2023.0.1251), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184.
Natomiast jak stanowi art. 25 ust. 1 wskazanej powyżej ustawy podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne,
z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.
Jak stanowi art. 26 ust. 1 ustawy emerytalnej, emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183.
Zgodnie zaś z treścią art. 15 ust. 1 w/w ustawy, podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176.
Art. 15 ust. 2a powołanej ustawy stanowi, że jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy.
W niniejszej sprawie, przy ustalaniu wysokości emerytury decyzją z dnia 22.08.2022 r. organ rentowy za okres zatrudnienia wnioskodawczyni w Przedsiębiorstwie (...) w Polsce T. (...) od 20.05.1985 r. do 31.08.1994 r. (w okresie od 01.06.1986 r. do 31.05.1989 r. – urlop wychowawczy) uwzględnił wynagrodzenie wskazane w poświadczeniu ZUS z dnia 18.06.2002 r., w tym za rok 1985 r. kwotę 137.196,00 zł, a za rok 1986 r. kwotę 18.198,00 zł. Za pozostały zaś okres od 01.06.1989 r. do 31.08.1994 r. minimalne wynagrodzenie w związku z tym, że od 01.11.1987 r. Przedsiębiorstwo (...) rozliczało się bezimiennie.
Ubezpieczona składając wniosek o ponowne przeliczenie jej świadczenia powoływała się na dokument tj. świadectwo pracy świadka E. I. również zatrudnianej w przedmiotowym przedsiębiorstwie tak jak ona na stanowisku szwaczki, w treści którego wskazano, że na wskazanym stanowisku pracy otrzymywała wynagrodzenie według akordu zespołowego, stawka zaszeregowania 50 zł/godz., premia uznaniowa do 70 %. Ubezpieczona wniosła także o przesłuchanie w charakterze świadków wskazanych przez nią osób na okoliczność świadczonej przez nią w T. (...) pracy, w tym uzyskiwanych przez nią wówczas wynagrodzeń.
Zgodnie z § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument na podstawie, którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.
Wskazana regulacja niewątpliwie wyznacza kierunek postępowania dowodowego,
nie oznacza jednak, iż zarówno okres zatrudnienia jak i wysokość uzyskiwanego uposażenia nie może być wykazana w inny sposób, jak przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków (por. wyrok Sądu Najwyższego z 25.07.1997 r., II UKN 186/97, OSNAPiUS 1998/11/342, a także wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 1997-03-04, III AUa 105/97 opubl: OSA w W. rok 1997, Nr. 2, poz. 7; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 1993-08-18, III AUr 294/93 opubl: P.. Sąd. rok 1994, Nr. 3, poz. 6).
Wskazać należy, że wprawdzie w postępowaniu sądowym nie obowiązują ograniczenia co do środków dowodowych stwierdzających wysokość zarobków stanowiących podstawę wymiaru emerytury związane z treścią przytoczonego § 21 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe, a wysokość wynagrodzenia i jego dodatkowych składników w postępowaniu przed sądem może być udowadniana wszelkimi środkami dowodowymi, to jednak winny to być dowody korelujące choćby w minimalny sposób z okolicznościami faktycznymi, których dotyczą. Ponadto winny przedstawiać obiektywną wartość, umożliwiającą odtworzenie okoliczności leżących u podstaw wymiaru i wysokości świadczeń z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie bowiem z obowiązującą w postępowaniu cywilnym zasadą ciężaru dowodu obowiązek udowodnienia faktów spoczywa na osobie, która wywodzi z nich skutki prawne (art. 6 k.c., art. 232 k.p.c.), stąd też to na odwołującej się ciążył obowiązek przedstawienia dowodów dla wykazania spornych okoliczności. Muszą to być jednak środki dowodowe, które pozwolą na wiarygodne ustalenie okoliczności faktycznych.
Tymczasem ubezpieczona nie wykazała ponad wszelką wątpliwość wysokości otrzymywanego wynagrodzenia w spornych latach.
Wskazać należy, że za pracę w systemie akordowym, określaną również akordem lub pracą na akordzie, przysługuje wynagrodzenie zależne od wydajności pracownika. W systemie akordowym pracownik zazwyczaj otrzymuje zmienne wynagrodzenie, co wynika właśnie ze zróżnicowania jego wydajności w określonych jednostkach czasu. W zależności od intensyfikacji wysiłku pracownika rezultaty jego pracy są różne i tym samym wynagrodzenie jest zmienne. Podkreśla się, że w akordowym systemie wynagradzania część ryzyka osobowego jest ponoszona przez pracownika, ponieważ osiągane przez niego wynagrodzenie jest wprost proporcjonalne do indywidualnego nakładu pracy, a zatem do jego motywacji i kondycji psychofizycznej, a także doświadczenia i kompetencji. Z tego względu wynagrodzenie pracownika zatrudnionego w systemie akordowym nie ma charakteru gwarantowanego. Do cech charakterystycznych akordowego systemu wynagradzania zalicza się: uzależnienie wysokości wynagrodzenia za pracę od rezultatu pracy pracownika, zastosowanie przy pracach, w których możliwe jest ścisłe wymierzenie ilościowych wyników pracy pracownika, zmienność wynagrodzenia pracownika, ponoszenie przez pracownika objętego tym systemem części ryzyka osobowego i produkcyjnego (A. P., Akordowy system wynagradzania, (...)). Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 maja 1999 r., I PKN 89/99, OSNP 2000/16/611 wskazał, że wynagrodzenie akordowe powinno określać stawkę akordową oraz normy pracy. W świetle przywołanego orzeczenia, aby móc wyliczyć wynagrodzenie wnioskodawczyni naliczane w systemie akordowym potrzebne byłyby dokumenty potwierdzające wysokość stawki akordowej i ilości wykonanej pracy.
Niewystarczające zaś są wszelkiego rodzaju odesłania, np. do wynagrodzenia uzyskanego przez innych współpracowników, w tym przypadku E. I.. Innymi słowy na potrzeby wyliczenia świadczenia emerytalnego, wysokość wynagrodzenia uzyskanego w akordzie wymaga udowodnienia, że w konkretnej wysokości zostało ono wypłacone. Należy przy tym mieć na uwadze, iż wiarygodnym potwierdzeniem wysokości tego składnika, lub pozwalający na jego wyliczenie stawki i ilości wykonanej pracy, mogą być w zasadzie tylko dokumenty, chociażby prywatne. Takowych w niniejszym postępowaniu ubezpieczona, na której spoczywał ciężar dowodu na tę okoliczność, nie przedstawiła. Przy czym okoliczności związane z utratą dokumentów pracowniczych nie maja znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Podkreślenia wymaga fakt, iż prawo ubezpieczeń społecznych stanowi samodzielną regulację, w której brak odesłania do zasad współżycia społecznego, dlatego nawet niezawiniona utrata dowodów pozostaje bez wpływu na orzeczenie w przedmiocie wysokości świadczenia. Zaznaczyć także można, iż z uwagi na znaczny upływ czasu i zawodność ludzkiej pamięci, w zasadzie nieprzydatnym środkiem dowodowym na tę okoliczność są zeznania świadków czy też stron. Uwzględniając upływ czasu, za mało prawdopodobne bowiem uznać należy, aby pamiętać dokładną wysokość pensji, a tym bardziej, jednego tylko z jej składników – akordu.
Sąd Okręgowy przyjął, iż w przypadku ubezpieczonej, pracującej na akord, nie ma możliwości przyjęcia wysokości wynagrodzenia uzyskanego przez innego pracownika (E. I.), która co prawda pracowała z ubezpieczoną w tym samym przedsiębiorstwie, również na stanowisku szwaczki jednakże, jak już wyżej wskazano, wynagrodzenie szwaczek zatrudnionych w w/w Przedsiębiorstwie mogło zostać ustalone stawką akordową – indywidualną bądź zespołową. Ponadto wielość czynników składających się na końcową wysokość wynagrodzenia, w tym premia, która uzależniona była nie tylko od ilości wykonanej pracy, ale również jej jakości jako składnik uzależniony od indywidualnej pracy danego pracownika uniemożliwiał pewne ustalenie wysokości uzyskanego wynagrodzenia w oparciu o dowody zaoferowane przez ubezpieczoną.
W taki to sposób nie jest możliwym przeliczenie wysokości emerytury wnioskodawczyni przy uwzględnieniu wynagrodzeń świadka E. I. zgodnie z jej wnioskiem przyjmując, iż zarabiała tyle samo co ów świadek.
Nie jest również możliwe obliczanie wysokości emerytury wyłącznie na podstawie twierdzeń wnioskodawczyni i świadków. Twierdzenia te muszą być udowodnione.
Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury na podstawie dowodów zastępczych uwzględnia się tylko takie składniki wynagrodzenia, które są składnikami pewnymi przysługującymi wnioskodawcy bez żadnych warunków (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 4.04.2012 r. sygn. akt III AUa 1091/11, LEX 1164104).
Sąd Apelacyjny w Łodzi w uzasadnieniu wyroku z dnia 15 marca 2006 roku, zapadłego w sprawie o sygnaturze akt III AUa 1096/05, wskazał, iż ujemne konsekwencje związane z trudnościami w dokumentowaniu wysokości wynagrodzeń z lat odległych nie powinny obciążać wyłącznie ubezpieczonych, jednakże nie można również odpowiedzialności za taki stan rzeczy przenosić wyłącznie na Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ustawowym wymogiem jest bowiem wykazanie przez ubezpieczonego konkretnych kwot otrzymanych przez niego zarobków, jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe lub ubezpieczenie społeczne, przy czym nie może istnieć tu żaden stan niepewności co do wysokości.
Tylko zatem niewątpliwe dochody ze stosunku pracy w udowodnionej wysokości, od których odprowadzono składki, mogą być uwzględnione do ustalania wysokości świadczeń emerytalno-rentowych. Z całą mocą podkreślenia wymaga, że przepisy prawa ubezpieczeń społecznych są normami bezwzględnie obowiązującymi i nie zawierają unormowań pozwalających na ustalanie wynagrodzeń w sposób przybliżony lub prawdopodobny. Ustalenie rzeczywistych zarobków jest decydujące o rozmiarze opłacanej składki na ubezpieczenia społeczne. Właściwie tylko dokumentacja własna stanowi w postępowaniu sądowym precyzyjny dowód na wysokość wynagrodzenia świadczeniobiorcy. W orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, że co do zasady nie ma możliwości wyliczenia wynagrodzenia, a co za tym idzie wysokości składek na ubezpieczenie społeczne oraz wskaźnika podstawy wymiaru emerytury lub renty, w oparciu o wyliczenia hipotetyczne, uśrednione, czy też wynikające z porównania wynagrodzenia innych pracowników (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2007 r., I UK 36/07, Legalis nr 181419). Sąd Apelacyjny w Łodzi również niejednokrotnie wypowiadał się w tej kwestii stwierdzając, że wysokości wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru świadczeń emerytalno - rentowych nie powinno się udowadniać wyłącznie zeznaniami świadków, jeśli świadkowie nie są w stanie konkretnie i precyzyjnie podać wysokości osiąganego przez wnioskodawcę wynagrodzenia. Wprawdzie w toku postępowania sądowego strona może dowodzić wysokości wynagrodzeń na potrzeby ustalenia wysokości podstawy wymiaru świadczenia wszelkimi środkami dowodowymi, zatem dowodem na tę okoliczność mogą być zarówno dokumenty dotyczące wynagradzania osób zatrudnionych w tym samym okresie, w tym samym zakładzie pracy i przy pracy tego samego rodzaju, co ubezpieczony, jak też zeznania tych osób, nie oznacza to jednak, że wykazanie konkretnych zarobków w celu obliczenia wysokości świadczenia z ubezpieczenia społecznego może być dokonywane w sposób przybliżony, jedynie na zasadzie uprawdopodobnienia (tak Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 16 lipca 2013 r., III AUa 1714/12, Legalis nr 739136, w wyroku z dnia 29 września 2014 r., III AUa 2618/13, Legalis nr 1163500).
Reasumując Sąd orzekający w niniejszej sprawie podziela w pełni pogląd zaprezentowany przez Sąd Najwyższy oraz Sąd Apelacyjny w cytowanych wyżej wyrokach. W ocenie Sądu, nie można było ustalić wynagrodzenia wnioskodawczyni w oparciu o wysokość wynagrodzenia otrzymywanego przez innego pracownika T. (...) E. I..
Mając na uwadze powyższe ustalenia i rozważania Sąd Okręgowy uznał, że emerytura wnioskodawczyni, z uwzględnieniem za okres pracy w Przedsiębiorstwie (...) w Polsce T. (...) wynagrodzenia z poświadczenia ZUS z dnia 18.06.2002 r. za 1985 r. w kwocie 137.196,00 zł, za 1986 r. w kwocie 18.198,00 zł, a za pozostały okres od 01.06.1989 r. do 31.08.1994 r. wynagrodzenia minimalnego pracowników, została prawidłowo ustalona.
Z tych przyczyn odwołanie podlegało oddaleniu na podstawie art. 477 14 §1 k.p.c., o czym orzeczono, jak w sentencji wyroku.