Sygn. akt VIII U 1367/23

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 września 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. w Z. Inspektorat w S. na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 3 oraz art. 31, 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1009, z późn. zm.) stwierdził, że S. S. jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, i Fundusz Pracy. Odpowiedzialność za zadłużenie obejmuje majątek odrębny płatnika składek S. S. oraz majątek wspólny S. S. i jego małżonki K. S.. Zadłużenie wraz z należnymi odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień wydania decyzji wynosi łącznie 98 066,36 zł, w tym:

Okres rozliczeniowy
od-do

Rodzaj należności

Kwota zaległości

Kwota odsetek

(...) społeczne

2010-06-2016-04

Składki

27 230,75 zł

22 359,00 zł

X

Koszty upomnienia

8,80 zł

0,00 zł

X

Koszty egzekucji

1 215,50 zł

0,00 zł

Ubezpieczenie zdrowotne

2010-06-2016-04

Składki

25 506,22 zł

17 525,00 zł

X

Koszty upomnienia

8,80 zł

0,00 zł

X

Koszty egzekucji

1 714,13 zł

0,00 zł

Fundusz Pracy

2012-03-2016-04

Składki

1 454,06 zł

931,00 zł

X

Koszty upomnienia

8,80 zł

0,00 zł

X

Koszty egzekucji

104,30 zł

0,00 zł

Razem

57 251,36 zł

40 815,00 zł

Organ wskazał, że na podstawie art. 23 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, odsetki naliczane będą nadal do dnia zapłaty włącznie z tym dniem. Odsetki za zwłokę naliczane są na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1540, z późn. zm.). Płatnik składek S. S. nie dopełnił obowiązku określonego w art. 46 ' ust. 1 ustawy o Systemie ubezpieczeń społecznych i nie opłacił składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy. Na koncie płatnika składek jest zadłużenie. Pomiędzy płatnikiem składek S. S. a jego małżonką K. S. w okresie od 06-2010 do 04-2016 istniała wspólność majątkowa małżeńska. W związku z tym odpowiedzialność za zobowiązania płatnika składek z tytułu nieopłaconych składek ponosi z majątku wspólnego również małżonek płatnika składek.

(decyzja z dnia 13 września 2022 r. nieponumerowane akta ZUS)

Uznając powyższą decyzję za krzywdzącą, małżonka płatnika składek K. S., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, złożyła od niej odwołanie, wnosząc o jej zmianę poprzez ustalenie, że zadłużenie płatnika składek S. S. za okres 06/2010-04/2016 nie obejmuje majątku wspólnego S. S. i jego małżonki K. S. oraz, że skarżąca nie jest zobowiązana do ich zapłaty, ewentualnie o jej uchylenie, a także o zasądzenie od organu na rzecz skarżącej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. Pełnomocnik skarżącej zarzucił niniejszej decyzji naruszenie:

1.  art. 29 § 1 i § 2 ustawy – Ordynacja Podatkowa w związku z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez ich zastosowanie i ustalenie odpowiedzialności skarżącej za zobowiązania małżonka w sytuacji, gdy należność ulega przedawnieniu;

2.  art. 24 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez jego niezastosowanie i ustalenie odpowiedzialności skarżącej za należności, które uległy przedawnieniu.

(odwołanie k. 3-5)

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie i o zasądzenie kosztów postępowania według norm prawem przepisanych, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie. Organ wskazał, że podnoszony przez skarżącą zarzut przedawnienia został zawieszony w związku z wydaniem decyzji ustalającej wysokość składek oraz w związku z podjęciem czynności zmierzających do wyegzekwowania należności, o których dłużnik był informowany.

(odpowiedź na odwołanie k. 8-9)

Zainteresowany S. S. nie zajął stanowiska w sprawie.

(okoliczność bezsporna)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

S. S. prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą i zatrudniał pracowników okresie od 15 maja 2004 roku do 30 kwietnia 2016 roku .

(bezsporne)

Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej S. S. zgłosił się jako płatnik do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego.

(bezsporne)

Ubezpieczony nie opłacił należnych składek z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy za okres od czerwca 2010 roku do kwietnia 2016 roku.

(bezsporne)

Płatnik składek S. S. pozostaje w związku małżeńskim z skarżącą K. S..

(bezsporne)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. w Z. w latach 2013 -2017 wydał decyzje dotyczące spornego okresu określające wysokości zadłużenia S. S. z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, i Fundusz Pracy oraz tytuły wykonawcze celem wyegzekwowania należności. Decyzje te wydawane były i doręczane wyłącznie S. S.. Żadna z decyzji nie została doręczona wnioskodawczyni ani wydana na jej nazwisko.

(bezsporne, dokumenty k. 15-292)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. w Z. Inspektorat w S., zawiadomieniem z 18 lipca 2022 r., poinformował wnioskodawczynię o wszczęciu postępowania z urzędu w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy na koncie płatnika S. S..

(zawiadomienie wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru nieponumerowane akta ZUS)

W dniu 18 sierpnia 2022 r. do wnioskodawczyni skierowane zostało zawiadomienie o zakończeniu postępowania w sprawie w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy na koncie płatnika S. S..

(zawiadomienie wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru nieponumerowane akta ZUS)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności o dokumenty, w tym zawarte w załączonych do akt sprawy aktach ZUS, których wiarygodność nie była kwestionowana przez strony.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawczyni nie zasługuje na uwzględnienie i jako bezzasadne zostało oddalone.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż wnioskodawczyni nie zakwestionowała sposobu naliczenia czy wysokości naliczonych składek. Jedyny argument podniesiony przez stronę odwołującą dotyczył przedawnienia składek objętych decyzją.

Wnioskodawczyni jedynie pozornie ma rację.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 5 i 12 ust. 1 obowiązującej ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1009, z późn. zm.) wynika, że obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym, wypadkowym – podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

Na mocy art. 13 pkt 4 powyższej ustawy osoby prowadzące działalność pozarolniczą podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Z mocy art. 11 ust. 2 ubezpieczeniu chorobowemu osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają dobrowolnie na swój wniosek.

Zgodnie z dyspozycją art. 17 ust. 3 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe ubezpieczeni nie wymienieni w ust. 1, między innymi osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą sami obliczają i przekazują co miesiąc do Zakładu.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2018 r. poz. 1433 z późn. zm.) składkę na Fundusz ustala się od wypłat stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Na mocy art. 107 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy – Dz.U. z 2008 nr 69 poz. 415 ze zm.), składki na Fundusz Pracy opłaca się za okres trwania obowiązkowego ubezpieczenia społecznego, w trybie i na zasadach przewidzianych dla składek na ubezpieczenie społeczne i zaopatrzenie emerytalne. Poboru składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dokonuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych na wyodrębniony rachunek bankowy prowadzony dla składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, w okresach miesięcznych, łącznie ze składkami na ubezpieczenie społeczne i zaopatrzenie emerytalne, oraz przekazuje zebrane tytułem składek kwoty, po potrąceniu bieżących składek na ubezpieczenie społeczne, od zasiłków i zasiłków szkoleniowych.

Na mocy art. 48 ust. 1 w/w ustawy, jeżeli płatnik składek nie złoży w terminie deklaracji rozliczeniowej, nie będąc z tego obowiązku zwolniony, Zakład dokonuje wymiaru składek z urzędu w wysokości wynikającej z ostatnio złożonej deklaracji rozliczeniowej, bez uwzględnienia wypłaconych zasiłków oraz zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych, zawiadamiając o tym płatnika.

Na mocy art. 46 ust. 1, płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

Stosownie do w/w treści art. 24 ust. 2 ustawy należnościami z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne są: składki, odsetki za zwłokę, koszty egzekucyjne, koszty upomnienia oraz dodatkowa opłata.

Zgodnie z § 21 ust. 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1998 roku w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczenia składek, wypłaconych zasiłków z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego, zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych oraz kolejności zaliczania wpłat składek na poszczególne fundusze (Dz.U. nr 165 poz. 1197 z późn. zm.), wpłaty składek na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na ubezpieczenie zdrowotne, dokonane przez płatnika składek po terminie określonym w ustawie, powinny obejmować również odsetki za zwłokę obliczone w wysokości i według zasad określonych przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926, Nr 160, poz. 1083 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668), zwanej dalej "ustawą – Ordynacja podatkowa".

Jak wskazano powyżej przepis art. 46 ust. 1 Ustawy nakłada na płatnika składek obowiązek obliczania, rozliczania i opłacania należnych składek za każdy miesiąc kalendarzowy, według zasad wynikających z przepisów tej ustawy.

Zgodnie z art. 83 ust. 1 pkt 1-5 w/w ustawy, Zakład wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności: zgłaszania do ubezpieczeń społecznych, przebiegu ubezpieczeń, ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek, ustalania wymiaru składek na Fundusz Emerytur Pomostowych i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu tych składek, ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych, wymiaru świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

W myśl art. 29 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U z 2021 r. poz. 1540) w związku z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim odpowiedzialność za zobowiązania powstałe w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej obejmuje majątek odrębny dłużnika oraz majątek wspólny płatnika i jego małżonka.

W art. 29 u.o.p. stosowanego odpowiednio mowa zatem o odpowiedzialności płatnika składek. W art. 26 powołanej ustawy wskazano, że płatnik odpowiada całym swoim majątkiem, zaś w art. 29 doprecyzowano, że odpowiedzialność ta obejmuje majątek odrębny płatnika oraz majątek wspólny płatnika i jego małżonka.

Na mocy art. 24 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 497), w treści aktualnie obowiązującej- należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne, z zastrzeżeniem ust. 5-6.

4a. Do kosztów egzekucyjnych i kosztów upomnienia przepisów ust. 4 oraz 5-6 nie stosuje się.

5. Nie ulegają przedawnieniu należności z tytułu składek zabezpieczone hipoteką lub zastawem, jednakże po upływie terminu przedawnienia należności te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu do wysokości zaległych składek i odsetek za zwłokę liczonych do dnia przedawnienia.

5a. Bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu od dnia zawarcia umowy, o której mowa w art. 29 ust. 1a, do dnia terminu płatności odroczonej należności z tytułu składek lub ostatniej raty.

5b. Bieg terminu przedawnienia zostaje zawieszony od pierwszego dnia miesiąca, w którym nastąpiło rozpoczęcie potrąceń ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych wypłacanych przez Zakład lub podjęcie pierwszej czynności zmierzającej do wyegzekwowania należności z tytułu składek, o której dłużnik został zawiadomiony, do ostatniego dnia miesiąca, w którym zakończono potrącenia, lub do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego.

Jednak w dacie początkowej termin przedawnienia był dłuższy i wynosił 10 lat. Przepis ten uległ zmianie a okres przedawnienia skróceniu od 1 stycznia 2012 roku – na mocy art. 11 ustawa z dnia 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. Nr 232, poz. 1378).

Jednocześnie w oparciu o art. 27 tej ustawy – ust. 1. do przedawnienia należności z tytułu składek, o którym mowa w art. 41b ust. 1 ustawy wymienionej w art. 2 oraz w art. 24 ust. 4 ustawy wymienionej w art. 11, którego bieg rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2012 r., stosuje się przepisy w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, z tym że bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia 1 stycznia 2012 r.

2. Jeżeli przedawnienie rozpoczęte przed dniem 1 stycznia 2012 r. nastąpiłoby zgodnie z przepisami dotychczasowymi wcześniej, przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.

W oparciu o art. 31 ustawy systemowej do należności z tytułu składek stosuje się odpowiednio: art. 7a, art. 12, art. 26, art. 29 § 1 i 2, art. 33–33b, art. 38a, art. 51 § 1, art. 55, art. 59 § 1 pkt 1, 3, 4, 8 i 9, art. 60 § 1, art. 61 § 1, art. 62 § 3 i 5, art. 62b § 1 pkt 2 i § 3, art. 72 § 1 pkt 1 i 4 i § 2, art. 73 § 1 pkt 1 i 5, art. 77b § 1 i 2, art. 91, art. 93, art. 93a–93c, art. 93e, art. 94, art. 97 § 1 i 1a, art. 97a § 1–3, art. 98 § 1 i § 2 pkt 1, 2, 5 i 7, art. 100, art. 101, art. 105 § 1 i 2, art. 106 § 1–3, art. 107 § 1, 1a, § 2 pkt 2 i 4 i § 3, art. 108 § 1, 3 i 4, art. 109 § 1 w zakresie art. 29, art. 109 § 2 pkt 1, art. 110 § 1, § 2 pkt 2 i § 3, art. 111 § 1–4 i § 5 pkt 1, art. 112 § 1–5, art. 112b–114, art. 115–117, art. 117d, art. 117e, art. 118 § 1 oraz art. 119 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.

Jak stanowi art. 91 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa /t.j. Dz.U.2021.1325 z późn.zm./, do odpowiedzialności solidarnej za zobowiązania podatkowe stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dla zobowiązań cywilnoprawnych.

Definicja solidarności dłużników została uregulowana przepisami Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 366 § 1 k.c., kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników).

Aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani (§ 2).

Solidarność z punktu widzenia dłużników oznacza, że konsekwencją prawnej więzi łączącej dłużników solidarnych jest istnienie uprawnienia do żądania przez wierzyciela spełnienia świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela. Ponadto, każdy dłużnik solidarny jest uprawniony do zupełnego zaspokojenia wierzyciela, wskutek którego następuje zwolnienie z długu wszystkich współdłużników.

Zasadniczą cechą solidarności biernej jest więc okoliczność, że mimo wielości dłużników, każdego z nich obciąża obowiązek spełnienia świadczenia w całości i nawet w przypadku, gdy wierzytelność dotyczy świadczenia podzielnego, nie dochodzi do podziału zobowiązania na części, a całość świadczenia jest należna wierzycielowi od każdego z dłużników.

Na podstawie art. 372 k.c. w zw. z art. 91 Ordynacji podatkowej przerwanie lub zawieszenie biegu przedawnienia w stosunku do jednego z dłużników solidarnych nie ma skutku względem współdłużników.

Zatem w sytuacji gdy decyzje skutkujące przerwaniem biegu przedawnienia wobec dłużnika głównego nie zostały doręczone dłużnikowi solidarnemu - terminy biegu przedawnienia liczyć należy odrębnie dla każdego z nich. W przypadku odwołującej oznaczałoby to przedawnienie możliwości dochodzenia zwrotu nieopłaconych składek, wskazanych w zaskrzonej decyzji.

W niniejszej sprawie rozważanie to jednak nie może skutkować uwzględnieniem odwołania z uwagi na charakter zaskarżonej decyzji.

Podkreślić bowiem należy, iż o przedawnieniu możemy mówić jedynie w przypadku decyzji zobowiązujących do zapłaty składek a nie ustalających ich wysokość. Przedawnieniu ulega bowiem, jak wynika wprost z treści cytowanego przepisu, jedynie prawo żądania zapłaty składek. Ustalenie - jako roszczenie o charakterze niemajątkowym ulec przedawnieniu nie może.

Oznacza to, iż organ rentowy ma prawo do ustalenia wysokości nieopłaconych składek, chociaż może nie mieć już prawa do ich egzekucji.

Pomocnicze znaczenie przy rozstrzyganiu tego problemu mogą mieć wyroki Sądu Administracyjnego, które co prawda, nie odnoszą się bezpośrednio do spornego zagadnienia, ale również wskazują na rozróżnienie kwestii ustalenia wysokości składek i kwestii ich egzekucji. W wyroku z dnia 18 III 2009 roku, wydanym w sprawie II GSK 835/08 NSA w W-wie stwierdził, iż zakres pojęć "rozliczać i opłacać" nie obejmuje biegu terminu i innych cech przedawnienia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne. Pojęcie "rozliczanie i opłacanie składek" należy rozumieć ściśle i odnosić do tych czynności, które poprzedzają rozpoczęcie terminu przedawnienia, takich jak: ustalenie podstawy wymiaru składek, obliczanie wysokości składki, składanie deklaracji itp. (LEX nr 570289). Podobnie także w wyroku WSA w Warszawie, z dnia 15 XII 2009 roku, w sprawie (...) SA/Wa (...), w którym sąd stwierdził, że decyzja dotycząca ustalenia okresów zadłużenia i kwot tego zadłużenia nie jest decyzją w zakresie wymiaru składek i ich poboru o jakiej mowa w art. 83 ust. 1 pkt 3 u.s.u.s. Ustalenie wysokości zadłużenia w decyzji orzekającej w przedmiocie umorzenia ma charakter wyłącznie informacyjny - jakiego zadłużenia sprawa dotyczy. ( LEX nr 583502 ).

Przepis art. 83 ust. 1 ustawy o s.u.s. w żaden sposób nie nakłada ograniczeń czasowych do wydania przez organ rentowy deklaratoryjnej decyzji stwierdzającej istnienie (nieistnienie) obowiązku ubezpieczeń społecznych, decyzji ustalającej podstawę wymiaru składek czy ich wysokość. Takich granic czasowych, poza którymi organowi rentowemu nie wolno byłoby już rozstrzygać o powyższych okolicznościach nie narzucają również inne przepisy ustawy o s.u.s., w szczególności jej art. 38. W oparciu o rezultaty wykładni językowej art. 83 ust. 1 oraz po dokonaniu całościowej analizy poszczególnych unormowań zawartych w rozdziałach 2-4 ustawy o s.u.s. (zatytułowanych kolejno "Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym", "Zasady ustalania składek na ubezpieczenia społeczne" i "Zgłoszenia do ubezpieczenia, prowadzenie kont i rejestrów oraz zasady rozliczania składek i zasiłków") można zatem uznać, że organ rentowy dysponuje nieograniczonym w czasie uprawnieniem do wydawania deklaratoryjnej decyzji o charakterze ustalającym (por. uchwała SN z 9.06.2016 III UZP 8/16). Także w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 2017 r. II UK 708/15 podniesiono, że nie zachodzą przeszkody materialnoprawne i procesowe, w ustaleniu przez organ rentowy w decyzji podlegania ubezpieczeniom społecznym w okresach wstecznych, w odniesieniu do których należne składki nie zostały opłacone przez płatnika i uległy przedawnieniu. Natomiast w wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 lipca 2013 r. III AUa 1688/12 Legalis Numer 740789 wskazano, iż art. 24 ust. 4 ustawy, jako przepis regulujący kwestie przedawnienia należności z tytułu składek nie odnosi się w żadnej mierze do przepisów regulujących zasady ustalania podstawy wymiaru składek.

Prawo do wydania decyzji ustalającej nie ulega przedawnieniu. Przedawnieniu, o którym mowa w art. 24 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podlegają jedynie należności z tytułu składek. Stąd też zarzut przedawnienia może być brany pod uwagę tylko w sprawach z odwołań od decyzji wymierzających wysokość składek, w tym ustalających wysokość zaległości w opłacaniu składek oraz zobowiązujących do ich zapłacenia. Zaskarżona decyzji jest decyzją ustalającą wysokość zaległości.

W konsekwencji podniesiony w sprawie zarzut przedawnienia z uwagi na to, iż przedmiotem rozpatrywanego sporu była tylko i wyłącznie kwestia ustalenia, że S. S. jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, i Fundusz Pracy jest bezskuteczny i nie może prowadzić do spodziewanych przez stronę skutków procesowych.

Z uwagi na treść przytoczonych przepisów oraz bezsporną okoliczność, iż w okresie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej S. S. nie dopełnił obowiązku opłacenia należnych składek, powstało zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne, organ rentowy wydał zaskarżoną w niniejszym postępowaniu decyzję określając wysokość zadłużenia płatnika i jego współmałżonki K. S..

W oparciu o poczynione ustalenia i obowiązujące przepisy prawa Sąd Okręgowy uznał, że skarżona decyzja jest prawidłowa. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c., oddalił odwołanie wnioskodawczyni, o czym orzekł w sentencji wyroku.

Sąd w punkcie 2 sentencji wyroku orzekł na podstawie zasady odpowiedzialności za wynik procesu, tj. art. 98 k.p.c. zasądzając od K. S. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Inspektorat w S. kwotę 5.400 zł, tytułem zwrotu kosztu postępowania. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika Sąd ustalił zgodnie z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat czynności radców prawnych (Dz.U.2023.1935).

Jednocześnie zgodnie z art. 98 § 1 1 k.p.c. od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. Jeżeli orzeczenie to jest prawomocne z chwilą wydania, odsetki należą się za czas po upływie tygodnia od dnia jego ogłoszenia do dnia zapłaty, a jeżeli orzeczenie takie podlega doręczeniu z urzędu - za czas po upływie tygodnia od dnia jego doręczenia zobowiązanemu do dnia zapłaty. O obowiązku zapłaty odsetek sąd orzeka z urzędu.