Sygn. akt VIII U 2677/21

UZASADNIENIE


Decyzją z dnia 15.09.2021 r. (znak: I/20/053094191) sprostowaną postanowieniem z dnia 17.11.2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., po rozpoznaniu wniosku z dnia 2.05.2021 oraz zgodnie z oświadczeniem z dnia 14.05.2021 przeliczył rentę W. B. od 1.03.2020 r. tj od dnia powstania prawa do przeliczenia.

Do ustalenia podstawy wymiaru renty przyjęto

- podstawę wymiaru renty wskaźnik wysokości podstawy wymiaru z poprzedniej decyzji przyjęty do obliczenia renty -176,49 % Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 176 % przez kwotę bazową 3408, 62 zł wyniosła 6015,87 zł.

Do ustalenia wysokości renty Zakład uwzględnił okresy:

Składkowe 24 lata 5 miesięcy 14 dni - 293 miesiące nieskładkowe ograniczone do 1/3 składkowych 8 lat 21 miesiąc 25 dni -97 miesięcy.

Po zmianie stażu pracy renta od 1.05.2021 r. wynosi 2642,74 zł

Zgodnie z oświadczeniem z dnia 14.05. 2021 r. zostały doliczone okresy

- -od 1.03.2020 za okres 01.07.2018 -30.09.2018

-od 1.01.2021 za okres od 27.11.2020 do 3.12.2020

-od 01.05.2021 za okres 01.01.2021 do 30.04.2021 r.

/decyzja w aktach ZUS, postanowienie k. 56 oraz w aktach ZUS/


W odwołaniu od powyższej decyzji z dnia 14.10.2021r. W. B. domagał się jej zmiany i ustalenia okresów składkowych i nieskładkowych w wysokości wynikającej z rzeczywistego stażu pracy i ponownego przeliczenia renty, zasądzenia odsetek ustawowych za zwłokę w wypłacie należnych świadczeń. Skarżący podniósł, iż prawomocnym wyrokiem Sąd Okręgowy w Łodzi - VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 27-12-2018 r. (sygn. akt VIII U 871/17) ustalił wysokość renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy powoda od dnia 01-04-2018 r. wyliczonej przy przyjęciu 270 miesięcy okresów składkowych i 88 miesięcy okresów nieskładkowych.

Od dnia 01-04-2018 r. powód nadal pracuje i za powoda wciąż odprowadzane są składki na ubezpieczenia społeczne, zatem okresy składkowy i nieskładkowy ustalone przez ZUS w zaskarżanej decyzji są błędne (zaniżone). Powód podnosi, że ZUS po czterech miesiącach wydał decyzję niezgodną jego wnioskiem (...) (o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno-rentowego), który powód złożył w dniu 12-05-2021 r.

/odwołanie k. 3 akt VIII U 2677/21/


W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podnosząc, iż decyzja jest prawidłowa.

/odpowiedź na odwołanie k.4- 5 akt VIII U 2677/21/


Decyzją z dnia 7.10.2021 r. znak (...) sprostowaną postanowieniem z dnia 17.11.2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 4.10.2021 r. odmówił W. B. prawa do przeliczenia świadczenia. W uzasadnieniu podniesiono, iż brak jest możliwości doliczenia składek do pobieranego świadczenia, ponieważ wysokość odprowadzanych składek ustala się jedynie dla świadczeń wypłacanych z systemu zreformowanego. Jednocześnie poinformowano wnioskodawcę, że może złożyć wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia poprzez doliczenie okresów składkowych na warunkach określonych w art. 12 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W tym celu należy złożyć zaświadczenie z zakładu pracy z podanym okresem zatrudnienia oraz informacją o zasiłkach chorobowych, urlopach bezpłatnych i opłaconych składkach na ubezpieczenie społeczne.

/decyzja w aktach ZUS, postanowienie k.57 oraz w aktach ZUS/


W odwołaniu od powyższej decyzji z dnia 17.11.2021 r. W. B. wniósł o jej zmianę i przeliczenie świadczenia z uwzględnieniem rzeczywistego stażu pracy.

/odwołanie k. 3 akt VIII U 2780/21/


W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jej oddalenie, podnosząc, iż przedmiot sporu jest tożsamy jak w decyzji z 15.09.2021 r. zaskarżonej przez wnioskodawcę.

/odpowiedź na odwołanie k. 4-5 akt VIII U 2780/21


Decyzją z dnia 9.11.2021 r. sprostowaną postanowieniem z dnia 17.11.2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z 14.10.2021 r. przeliczył W. B. rentę od 1.10.2021 r., tj. od miesiąca w którym złożono wniosek.

Do ustalenia podstawy wymiaru renty przyjęto

- podstawę wymiaru renty wskaźnik wysokości podstawy wymiaru z poprzedniej decyzji przyjęty do obliczenia renty -180,32 % . Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 180,32 % przez kwotę bazową 4512,41 zł wynosi 8136,78 zł.

Do ustalenia wysokości renty Zakład uwzględnił okresy: składkowe 24 lata 9 miesięcy 26 dni - 297 miesięcy, nieskładkowe ograniczone do 1/3 składkowych 8 lat 3 miesiące 9 dni -99 miesięcy.

Renta wyniosła 4171,71 zł .Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy wynosi 75 % renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i wynosi 3128, 78 zł. Doliczono okres od 01.05.2021 r. do 30.09.2021 r.

/decyzja w aktach ZUS, postanowienie k. 58 oraz w aktach ZUS/


Odwołanie od powyższej decyzji w dniu 14.12.2021 r. wniósł W. B.. Skarżący wskazał, iż ZUS błędnie wyliczył wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury zaniżając go, poprzez podanie błędnego stosunku podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy 1991 - powinno być 227,52%, a podano 208,56% Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynosi zatem 181,26%, a nie 180,32%.

Jednocześnie skarżący nadal podtrzymywał, że błędnie zliczono jego lata pracy. Zgodnie ze stanem na dzień 15-09-2021 roku powinno być 25 lat 8 miesięcy i 17 dni, a nie 24 lata 5 miesięcy i 14 dni - jak podano w decyzji (...) r., do której załączono kartę przebiegu zatrudnienia z 15-09-2021 r. (z błędnie policzonym stażem pracy). Zdaniem odwołującego okresy składkowy i nieskładkowy ustalone przez ZUS w zaskarżanej decyzji są zaniżone i powinny być skorygowane z uwzględnieniem treści wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi - VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 27-12-2018 r. (sygn. akt VIII U 871/17). Zgodnie ze stanem na 09-11-2021 r. staż pracy z uwagi na jej kontynuowanie wzrósł o kolejne 43 miesiące, a więc do 314 miesięcy składkowych (wliczając właśnie zakończony listopad 2021 r., za który również zostały odprowadzone składki na ubezpieczenia społeczne.

Mając powyższe na uwadze skarżący wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przeliczenie świadczenia.

/odwołanie k. 3 akt VIII U 4/22/


W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jej oddalenie.

Organ wskazał, że przy ustalaniu podstawy wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy przyjęto dodatkowo wynagrodzenia za 2020 rok, wynikające z zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu: z 26.11.2020 r. i zastosowano kwotę bazową aktualnie obowiązującą, w wymienionej wysokości.

Przy przeliczaniu renty z tytułu niezdolności do pracy w oparciu o wniosek z listopada 2020 roku, do którego załączono zaświadczenie o zarobkach uzyskanych przez wnioskodawcę w latach 2019, 2000 - rok 2000 nie mógł być jeszcze uwzględniony - decyzja z 9.12.2020 znak: jak wyżej o przeliczeniu od 1.11.2020 roku; wówczas to przy przeliczaniu świadczenia rentowego brano pod uwagę wynagrodzenia za rok 2019 wykazane w przedmiot zaświadczeniu (wynagrodzenia za rok 2000 w listopadzie 2020 roku były przedwcześnie przedłożone w organie rentowym).

Zgodnie bowiem z obowiązującymi przepisami szczególnymi w zakresie ustalania podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych, bierze się pod uwagę wynagrodzenia/dochody-sprzed roku kalendarzowego, w którym zgłoszono wniosek.

Na wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy, w oparciu o zaskarżoną decyzję z 9.11.2021 r. mają wpływ okresy składkowe uwzględnione w wymiarze 249 miesięcy 26 dni, tj. 297 miesięcy i okresy nieskładkowe w wymiarze 8 lat 3 miesięcy 9 dni tj. 99 miesięcy, przy czym, przeliczenie stażu pracy odbyło się w oparciu o formalny wniosek z 4.10.2021 r. (Vide: wniosek -K.67, karta przebiegu zatrudnienia z 9.11.2021 r. - K.82-K.85). Uwzględnione ostatecznie przez Zakład okresy nieskładkowe stanowią wyżej wymiar po uprzednim ich ograniczeniu do wymiaru nieprzekraczającego 1/3 udowodnionych okresów składkowych - podstawa prawna: art.5 ust.2 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W oparciu o decyzję z 9.11.2021 r., znak: jak wyżej, jako okresy składkowe Zakład uwzględnił dodatkowo okresy:

- od 1.05.2021 r. do 28.06.2021 r.,

- od 9.07.2021 r. do 15.08.2021 r.,

- od 26.08.2021 r. do 30.09.2021 r., a jako okresy nieskładkowe uwzględniono dodatkowo okresy:

- od 29.06.2021 r. do 8.07.2021 r.,

- od 16.08.2021 r. do 25.08.2021 r..

/odpowiedź na odwołanie k. 8-9 akt VIII U 4/22/


W dniu 22.03.2022 r. wnioskodawca wniósł też odwołanie od decyzji z 7.03.2022 r. znak (...) wskazując, iż w sposób błędny wyliczona została wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy w zakresie ustalonych okresów składkowych i nieskładkowych.

/odwołanie k.3 akt VIII U 627/22/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego odrzucenie podnosząc, iż w systemie brak jest decyzji z dnia 7.03.2022 r. znak (...) i decyzji z 7.03.2021 r. ten sam znak (sprawdzono dodatkowo), ostatnio wydaną decyzją merytoryczną jest decyzja z 2.02.2022 r. znak jak wyżej i 1.03.2022 r. znak jak wyżej o waloryzacji, które to decyzję będą dopiero wysłane wnioskodawcy

/odpowiedź odwołanie k. 4 akt VIII U 627/22/


Decyzją z dnia 7.07.2022 r. znak (...) sprostowaną postanowieniem z dnia 28.07.2022r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z 15.06.2022 r. przeliczył W. B. rentę od 1.06.2022 r. tj. od miesiąca w którym złożono wniosek.

Do ustalenia podstawy wymiaru renty przyjęto:

- podstawę wymiaru renty, wskaźnik wysokości podstawy wymiaru z poprzedniej decyzji przyjęty do obliczenia renty -180,32 % . Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 180,32 % przez kwotę bazową 4512,41 zł wynosi 8136,78 zł.

Do ustalenia wysokości renty Zakład uwzględnił okresy:

składkowe 25 lat 4 miesiące 16 dni - 304 miesiące, nieskładkowe ograniczone do 1/3 składkowych 8 lat 4 miesiące 17 dni -100 miesięcy.

Po zmianie stażu pracy renta wyniosła 3400,44 zł .

Doliczono okresy zatrudnienia:

- od 1.10.2021 r. do 29.10.2021 r.

-od 15.11.2021 do 05.12.2021 r.

-od 18..12.2021 do 4.04.2022 r.

-od 19.04.2022 do 31.05.2022 r.

/decyzja w aktach ZUS, postanowienie k.65 oraz w aktach ZUS/


Odwołanie od wskazanej decyzji w dniu 13.07.2022 r. wniósł W. B. podnosząc, że organ rentowy podał błędną wysokość renty, w związku z powyższym wniósł o ustalenie poprawnej wysokości świadczenia.

/odwołanie k. 3 akt VIII U 1516/22/


W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu swego stanowiska organ rentowy podniósł, iż: ostatecznie, wszystkie uwzględnione okresy składkowe wyniosły 25 lat 4 miesiące 16 dni, tj. 304 miesiące, a okresy nieskładkowe stanowią wymiar 8 lat 4 miesięcy 17 dni, tj. 100 miesięcy (Vide: karta przebiegu zatrudnienia z 7.07.2022 r.).

Podstawa wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy nie uległa zmianie z uwagi na fakt, że uwzględnienie przy ustalaniu tej podstawy, przeciętnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne za 2021 rok pozostaje bez wpływu na wymiar wskaźnika wysokości podstawy wymiaru. Zatem, nadal utrzymano wskaźnik na poziomie 180,32%, ustalony poprzez przyjęcie - według najkorzystniejszego wariantu - przeciętnej podstawy wymiaru składek z wybranych 20 lat kalendarzowych, tj. z lat 1991, 2000-2005, 2008-2020.

Podstawa wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy wyniosła 8136,78 zł (wskaźnik 180,32% x 4512,41 zł-kwota bazowa) - podstawa prawna: art.110 powołanej ustawy z FUS. Zaskarżoną decyzją ustalono również, że brak podstaw do ponownego obliczenia świadczenia z uwzględnieniem przeliczenia kapitału początkowego, przy zastosowaniu najkorzystniejszego średniego dalszego trwania życia, ani też doliczyć składek do pobieranej renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ dotyczy to świadczeń emerytalnych, a nie rentowych.

/odpowiedź na odwołanie k. 4- 6 akt VIII U 1516/22/


Sprawy z ww. odwołań połączono do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia pod sygn. VIII U 2677/21.

/zarządzenie z 8.12.2021 k. 7 akt VIII U 2780/21, zarządzenie k. 15 akt VIII U 4/22 postanowienie k. 7 akt VIII U 627/22 zarządzenie k. 13 akt VIII U 1516/22/


W piśmie z dnia 16.03.2023 r. i na rozprawie w dniu 20.03.2023 r. wnioskodawca podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie wskazał, iż nie zgadza się ze stanowiskiem biegłego, który stwierdził prawidłowość wyliczeń ZUS, podnosząc że z upływem czasu staż pracy powinien zawsze rosnąć, a w jego przypadku zmalał. Z uwagi na to wnioskodawca wniósł o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego specjalisty, nadto o przedstawienie przez ZUS oryginałów lub kopii każdego z wystawianych mu druków (...) za okres od 1997 r. do 2021 r. oraz towarzyszących im decyzji w zakresie zasiłku chorobowego wraz z potwierdzeniem ich wykonania wskazując, iż brak decyzji zasiłkowej lub wypłaty zasiłku oznaczać będzie, iż okres wskazany jako nieskładkowy był okresem składkowym, do czego również winien się odnieść biegły. Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołań i pominięcie zgłoszonych wniosków dowodowych.

/pismo k. 115 119 stanowisko procesowe stron protokół z rozprawy z dnia 20.03.2023 r. 00:011:16 - 00:10:30/


Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 20.03.2023 r. sąd wskazane wnioski dowodowe wnioskodawcy pominął.

/postanowienie protokół z rozprawy z dnia 20.03.2023 00:10:30-00:11:54/


W piśmie procesowym z dnia 5.05.2023 r. odnosząc się do zaskarżonych decyzji ubezpieczony wskazał, iż wszystkie połączone sprawy dotyczą wysokości renty i błędnie zaliczonych okresów składkowych i nieskładkowych. Odwołujący podniósł, iż jego zatrudnienie wciąż trwa i okresy te winny przyrastać, nie maleć, co nie ma odzwierciedlenia ani w zaskarżonych decyzjach ani w opinii biegłego. Mając na uwadze prawomocny wyrok Sądu Okręgowego z dnia 27.12.2018 r. w ocenie odwołującego do stwierdzonych w nim okresów należy stosować art. 365 kpc i 366 kpc, a więc jego odwołania są uzasadnione.

/pismo k. 144/


Na rozprawie w dniu 5.06.2023 r. poprzedzającej wydanie wyroku wnioskodawca poparł odwołania, swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie, wszelkie oświadczenia i zarzuty. Pełnomocnik wniósł o oddalenie odwołań od czterech decyzji i odrzucenie odwołania od decyzji z 7.03.2022 r.

/stanowisko procesowe stron protokół z rozprawy z dnia 5.06.2023 r. 00:01:25-00:05:01/


Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:


W. B. urodził się w dniu (...).

/okoliczność bezsporna/


Wnioskodawca jest uprawniony do renty, nadal kontynuuje zatrudnienie.

/bezsporne/


Zaskarżone w niniejszym postępowaniu decyzje były wydawane jako kolejne decyzje, po wnioskach składanych przez wnioskodawcę o przeliczenie świadczenia z uwzględnieniem kolejnych okresów składkowych oraz nieskładkowych i podlegały rocznej waloryzacji.

/bezsporne/


Prawomocnym wyrokiem z dnia 27.12.2018 r. Sąd Okręgowy w Łodzi VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie sygn. akt VIII U 871/17 o przeliczenie emerytury i wysokość emerytury, rozpoznając odwołanie W. B. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Odział w Ł. z dnia 21.03.2017 r., 18.04.2017 r., 14.06.2017 r., 15.06.2018 r. i 25.06. 2018 r.:

-zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 21.03.2017 r. i ustalił wysokość renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy W. B. od 1.09.2016 r. wyliczonej przy przyjęciu 256 miesięcy okresów składkowych i 85 miesięcy okresów nieskładkowych,

-zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 18.04.2017 r. i ustalił wysokość renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy ubezpieczonego od dnia 1.03.2017 r. wyliczonej przy przyjęciu 256 miesięcy okresów składkowych i 85 miesięcy okresów nieskładkowych,

- zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 14.06.2017 r. i ustalił wysokość renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy wnioskodawcy od dnia 1.04.2017 r. wyliczonej przy przyjęciu 258 miesięcy okresów składkowych i 86 miesięcy okresów nieskładkowych,

-zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 15.06.2018 r. i ustalił wysokość renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy wnioskodawcy od dnia 1.11.2017 r. wyliczonej przy przyjęciu 266 miesięcy okresów składkowych i 88 miesięcy okresów nieskładkowych,

-zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 25.06.2018 r. i ustalił wysokość renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy wnioskodawcy od dnia 1.04.2018 r. wyliczonej przy przyjęciu 270 miesięcy okresów składkowych i 88 miesięcy okresów nieskładkowych, oraz

- oddalił odwołanie w pozostałym zakresie.

Podstawą wyroku Sądu był ostatni zapis karty przebiegu zatrudnienia. W konsekwencji przyjęto, że na dzień wydania zaskarżonej decyzji okresy składkowe wynosiły 270 miesięcy, okresy nieskładkowe 88 miesięcy.

/wyrok k. 137 z uzasadnieniem k. 142-152 akt VIII U 871/17 załączonych do akt sprawy/


ZUS mimo stanowiska komórki merytorycznej kwestionującego tak poprowadzone wyliczenia okresów nie wniósł apelacji w przedmiotowej sprawie, bazując na opinii prawnej z dnia 30.01.2019 r.

/bezsporne, stanowisko komórki merytorycznej ZUS k. 307 akt ZUS, opinia prawna k. 315 akt ZUS/

Okresy składkowe i nieskładkowe przyjęte wówczas w wyroku do wyliczenia renty i ustalenia kwoty emerytury zostały znacznie zawyżone.

/pisemna opinia biegłego z zakresu rachunkowości A. G. k. 67-77, pisemna opinia uzupełniająca k. 97-103/


Wnioskodawca żądając przeliczenia okresów składkowych i nieskładkowych dokonywał wyliczeń obarczonych błędem podwójnego zaliczenia okresów nieskładkowych - w zestawieniach ZUS oznaczone w tabelach pozycje okresy składkowe w rzeczywistości są sumarycznym przedstawieniem wszystkich okresów, stąd błędne ustalenie, które zostały przyjęte w ww wyroku, jak i wyliczeniach wnioskodawcy. Podobny błąd popełnia wnioskodawca zgłaszając żądania w odniesieniu do kolejnych zaskarżonych w niniejszym postępowaniu decyzji.

/pisemna opinia biegłego z zakresu rachunkowości A G. k. 67-77 pisemna opinia uzupełniająca k. 97-103/


Decyzją z dnia 6.03.2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych uwzględnił okresy składkowe i nieskładkowe zgodnie z wyrokiem Sądu. Korekt dokonano w oparciu o właściwy algorytm obliczeń i dane wskazane wprost w wyroku sądu. ZUS wykonał korektę prawidłowo - zgodnie z treścią wyroku.

/decyzja k. 332 akt ZUS oraz k. 10 w małym pliku akt ZUS, pisemna opinia biegłego z zakresu rachunkowości A. G. k. 67-77 pisemna opinia uzupełniająca k. 97-103/


W zaskarżonych decyzjach dalsze obliczanie doliczonych okresów składkowych i nieskładkowych wykonano z zachowaniem prawidłowego algorytmu obliczeń, czyli od sumy okresów odjęto okresy nieskładkowe. Do tych okresów przyjęto następne okresy, wynikające z karty przebiegu zatrudnienia , poczynając od dnia 11.04.2018 r.

/karta przebiegu zatrudnienia k. 7 akt ZUS dołączonych do decyzji z dnia 15.09.2021 r. k. 5 przy pliku akt ZUS dot. tej decyzji oraz karta przebiegu zatrudnieni k 8-11 dołączonych do decyzji z dnia 7.07.2022r. k.12 przy pliku akt ZUS dot. tej decyzji, pisemna opinia biegłego z zakresu rachunkowości A G. k. 67-77, pisemna opinia uzupełniająca k. 97-103/


Gdyby w obliczeniach nadal uwzględniać skutki prawomocnego wyroku Sądu z dnia 27.12.2018 r. np. w decyzji z dnia 15.09.2021 r. powinny być wzięte do obliczeń okresy składkowe 309 miesięcy, a okresy nieskładkowe 98 miesięcy. W tym wypadku różnica wyliczonego świadczenia ( emerytur) przez ZUS wynosi -136,89 zł. W decyzji z dnia 9.11.2021 r. powinny być wzięte do obliczeń okresy składkowe 315 miesięcy okresy nieskładkowe 99 miesięcy. W tym wypadku różnica dla wyliczonego świadczenia wynosi -118,38 zł.

/pisemna opinia biegłego z zakresu rachunkowości A G. k. 67-77, pisemna opinia uzupełniająca k. 97-103/


Gdyby przyjąć, że w okresach późniejszych, których dotyczą zaskarżone decyzje, ZUS nie jest związany skutkami wcześniejszego wyroku dotyczącego konkretnych decyzji, to po sprawdzeniu poprawności ustaleń ZUS w zakresie okresów składkowych i nieskładkowych można stwierdzić, że decyzje ZUS zostały wydane prawidłowo. Nie ma żadnych przesłanek do wprowadzenia korekty w obliczeniach ZUS. Natomiast przy przyjęciu założenia, że skutki prawomocnego wyroku pomimo, że dotyczą konkretnych decyzji maja również odniesienie do okresów późniejszych, to zaskarżone decyzje winny zostać wydane w oparciu o okresy szersze niż przyjął ZUS.

/pisemna opinia biegłego z zakresu rachunkowości A. G. k. 67-77, pisemna opinia uzupełniająca k. 97-103/


Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy w Łodzi dokonał na podstawie powołanych dowodów w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach ZUS, w oparciu o dokumenty znajdujące się w załączonych aktach sprawy VIII U 871/17 oraz w oparciu o opinię biegłego z zakresu rachunkowości.

W ocenie Sądu opinia złożona przez biegłego z zakresu rachunkowości stanowi w pełni wiarygodne źródło dowodowe. Jest ona pełna i jasna, nie zawiera sprzeczności ani uchybień, które pozbawiałyby ją wartości dowodowej. Biegły szczegółowo także w opinii uzupełniającej odniósł się do zarzutów wnioskodawcy, wskazując iż wyliczenia spornych okresów składkowych i nieskładkowych zostały przez ZUS po wykonaniu wyroku z dnia 27.12.2018 r. dokonane prawidłowo, a tylko przyjęcie, iż wyrok wiąże także w zakresie decyzji, które nie były objęte jego treścią usprawiedliwiałoby korektę zaskarżonych decyzji.

Sąd ma przy tym na uwadze, iż wnioskodawca nadal kwestionował treść decyzji, powołując się na nieuzasadnione w jego ocenie zmniejszenie okresów nieskładkowych i składkowych, podnosząc że przy dalszej kontynuacji zatrudnienia okresy te winny bezwzględnie wzrastać.

Sąd ocenił jednak, iż wnioski opinii biegłego mają pełne pokrycie w złożonej w procesie dokumentacji, a przedłożone przez niego wyliczenia w sposób dostateczny tłumaczą sposób przyjęcia okresów składkowych i nieskładkowych wnioskodawcy w zaskarżonych decyzjach. Nadto wskazać należy, iż twierdzenia wnioskodawcy wskazujące na nieprawidłowości w wyliczeniach, nie zostały wsparte żadnymi konkretnymi zarzutami. Sąd zatem żądanie dopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego tej specjalności jako oparte wyłącznie na subiektywnych przekonaniach skarżącego i jako zmierzające do nieuprawnionego przedłużania postępowania na podstawie art. 235 2 § 1 pkt 5 kpc pominął.

Natomiast pozostałe wnioski dowodowe podlegały pominięciu na podstawie art. 235 2§ 1 pkt 2 jako nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Podnieść należy, iż przedmiotem sporu była prawidłowość przyjęcia okresów składkowych i nieskładkowych w zaskarżonych decyzjach dotyczących przeliczenia renty w związku z doliczeniem kolejnych okresów w odniesieniu do treści wyroku Sądu Okręgowego z dnia 27.12.2018 r. Przedmiotem badania sądu nie było, czy dany konkretny okres był okresem składkowym, czy nie a do tego zmierzały wskazane wnioski dowodowe. Z tych też względów wskazane wnioski nie mogły prowadzić do spodziewanych przez stronę skutków procesowych.


Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:


Odwołanie od decyzji z dnia 7.03.2022 r podlegało odrzuceniu, pozostałe zaś odwołania jako nieuprawione podlegały oddaleniu.

Zgodnie z art. 477 9 § 1 kpc odwołanie od decyzji organów rentowych wnosi się na piśmie do organu, który wydał decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez ten organ, w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji.

Natomiast w niniejszej sprawie nie potwierdzono faktu wydania decyzji z dnia 7.03.2022 r. Nie jest jasnym z jakim zdarzeniem - pismem, wnioskodawca wiąże jej wydanie. Wnioskodawca nie wykazał, że decyzję taką mu doręczono. Tym samym wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do wniesienia odwołania w tym przedmiocie.

Dlatego też mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 199 §1 pkt 1, orzekł jak w punkcie 1 sentencji.

W zakresie zasadności pozostałych odwołań wskazać należy, iż zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1251 t.j.) podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym złożono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176.

Powołany ust. 6 stanowi, że na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Zgodnie z ust. 4 i ust. 5 art. 15 ustawy w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1) oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3,
w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych,

2) oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach,
z zaokrągleniem do setnych części procentu,

3) oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty oraz

mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19, przy czym wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%.

Jak zaś stanowi ust. 2a art. 15 jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek
w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy.

Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy emerytalnej wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego:

1) z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia,

2) z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty, z uwzględnieniem art. 176,

3) z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty

- a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego.

Zgodnie z ust. 2 i ust. 3 powołanego przepisu wskaźnik wysokości podstawy wymiaru, obliczony na zasadach określonych w art. 15, mnoży się przez kwotę bazową ostatnio przyjętą do obliczenia świadczenia, a podstawa wymiaru emerytury lub renty, ustalona na zasadach określonych w ust. 1 i 2, podlega wszystkim waloryzacjom przysługującym do dnia zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie tej podstawy.

Jak dalej stanowi art. 112 ust. 1 w brzmieniu obowiązującym do 1.01.2022 r. - jeżeli emeryt lub rencista zgłosi wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia przez doliczenie nieuwzględnionych dotychczas w wymiarze świadczenia okresów składkowych lub nieskładkowych, kwotę przysługującego świadczenia zwiększa się doliczając:

1) do kwoty emerytury, o której mowa w art. 53, lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy:

a) po 1,3% podstawy wymiaru, ustalonej w wyniku waloryzacji, za każdy rok okresów składkowych, o których mowa w art. 6,

b) po 0,7% podstawy wymiaru, ustalonej w wyniku waloryzacji, za każdy rok okresów nieskładkowych, o których mowa w art. 7;

2) do kwoty renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy oraz do kwoty renty rodzinnej część wzrostu, o którym mowa w pkt 1, ustaloną przy zastosowaniu wskaźnika procentowego, określonego odpowiednio w art. 62 ust. 2 lub w art. 73 ust. 1.

Przy obliczaniu wzrostu, o którym mowa w ust. 1, okresy składkowe i nieskładkowe ustala się z uwzględnieniem pełnych miesięcy.

Ponowne ustalenie na wniosek emeryta wysokości świadczenia przez doliczenie nieuwzględnionych dotychczas okresów składkowych lub nieskładkowych polega na tym, że kwotę przysługującego mu świadczenia zwiększa się, doliczając do kwoty otrzymywanej dotychczas emerytury stosowny procent podstawy wymiaru ustalonej w wyniku waloryzacji, odpowiednio za każdy rok, okresów składkowych lub nieskładkowych. /wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia
13 listopada 2013 r., III AUa 530/13, Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych z dnia 27 kwietnia 2005 r., II UK 27/05/

Na gruncie rozpoznawanej sprawy odwołujący wywodził, iż kolejnymi zaskarżonymi decyzjami organ rentowy dokonał nieprawidłowego wyliczenia należnej mu renty wskutek błędnie zliczonych okresów składkowych i nieskładkowych. Odwołujący podnosił, że jego zatrudnienie wciąż trwa i okresy te winny przyrastać - nie maleć, co nie ma odzwierciedlenia w zaskarżonych. Mając na uwadze prawomocny wyrok Sądu Okręgowego z dnia 27.12.2018 r. w ocenie odwołującego do stwierdzonych w nim okresów należy stosować art. 365 kpc i 366 kpc, a więc de facto do tych okresów winny zostać doliczone kolejne okresy przez niego później dopracowane.

W myśl art. 365 § 1 kpc orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby.

Związanie stron, o którym mowa w powołanym przepisie, polega na związaniu tych osób dyspozycją zawartej w sentencji wyroku skonkretyzowanej, zindywidualizowanej i trwałej normy prawnej wywiedzionej przez sąd z norm generalnych i abstrakcyjnych zawartych w przepisach prawnych. Inne sądy, organy państwowe oraz organy administracji publicznej, rozstrzygające w sprawach innych niż karne, są związane prejudycjalnie, czyli nie mogą dokonać odmiennej oceny prawnej roszczenia niż zawarta w prejudykacie, ale także nie mogą dokonać odmiennych ustaleń faktycznych. W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, że moc wiążąca orzeczenia odnosi się tylko do treści jego sentencji, a nie uzasadnienia (wyrok SN z dnia 8 czerwca 2005 r., V CK 702/04, Lex nr 402284). Nie mają zatem mocy wiążącej ani poglądy prawne wyrażone w uzasadnieniu orzeczenia (wyrok SN z dnia 13 marca 2008 r., III CSK 284/07, Lex nr 380931), ani motywy i ustalenia faktyczne zawarte w uzasadnieniu (wyrok SN z dnia 15 listopada 2007 r., II CSK 347/07, Lex nr 345525). Według Sądu Najwyższego, przedmiotem prawomocności materialnej jest bowiem ostateczny rezultat rozstrzygnięcia, a nie przesłanki, które do niego doprowadziły. Sąd przy wydaniu wyroku nie jest związany zarówno ustaleniami faktycznymi poczynionymi w innej sprawie, jak i poglądami prawnymi wyrażonymi w uzasadnieniu zapadłego w niej wyroku (wyrok SN z dnia 21 czerwca 2007 r., IV CSK 63/07, Lex nr 485880). Natomiast zawarte w uzasadnieniu orzeczenia motywy rozstrzygnięcia mogą mieć znaczenie dla ustalenia zakresu mocy wiążącej prawomocnego orzeczenia, czyli granic prawomocności materialnej orzeczenia w rozumieniu art. 365 § 1 (tak wyrok SN z dnia 15 lutego 2007 r., II CSK 452/06, OSNC-ZD 2008, nr A, poz. 20). Nie zmienia to jednak faktu, że określone w art. 365 kpc związanie stron, sądów i innych podmiotów i osób treścią prawomocnego orzeczenia wyraża nakaz przyjmowania przez nie, że w objętej nim sytuacji stan prawny przedstawiał się tak, jak to wynika z sentencji wyroku (wyr. SN z 23.6.2009 r., II PK 302/08, L.; wyr. SN z 15.11.2007 r., II CSK 347/07, L.).

W kontekście powyższego wskazać należy, iż w wyroku Sąd Okręgowego w Łodzi VIII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 27.12.2018 r. w sprawie prawomocnie przesądzonym zostało, że okresy składkowe i nieskładkowe kształtują się tak jak wskazywał na to ostatni zapis karty przebiegu zatrudnienia. W konsekwencji przyjęto, że na dzień wydania ostatniej zaskarżonej decyzji okresy składkowe wynosiły 270 miesięcy. a okresy nieskładkowe 88 miesięcy.

Przy tym podnieść należy, co potwierdza opinia biegłego, że decyzją z dnia 6.03.2019r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych uwzględnił okresy składkowe i nieskładkowe zgodnie z wyrokiem Sądu. Korekt dokonano w oparciu o właściwy algorytm obliczeń i dane wskazane wprost w wyroku sądu. ZUS wykonał korektę prawidłowo zgodnie z treścią wyroku.

Jednakże nie sposób przyjąć, iż wobec przyjęcia w kolejnych zaskarżonych decyzjach wydanych w okresie późniejszym okresów składkowych i nieskładkowych zgodnie z prawem ograniczonych do wielkości 1/3 okresów składkowych w kontekście wskazanego wyżej orzeczenia sądu i decyzji z dnia 6.03.2019 r, decyzje te są oczywiście nieprawidłowe.

Odnosząc się do powyższego, w pierwszej kolejności wskazać należy iż Sąd ubezpieczeń społecznych nie może wykroczyć poza przedmiot postępowania, wyznaczony w pierwszym rzędzie przez przedmiot zaskarżonej decyzji, a następnie poza zakres odwołania od niej. W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych przedmiot rozpoznania sprawy sądowej wyznacza decyzja organu rentowego, od której wniesiono odwołanie. Zatem zgodnie z systemem orzekania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, w postępowaniu wywołanym odwołaniem do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, sąd rozstrzyga o prawidłowości zaskarżonej decyzji w granicach jej treści i przedmiotu. Sąd nie może natomiast zastępować organu rentowego, albowiem powodowałoby to wyeliminowanie poprzedzającej postępowanie sądowe drogi administracyjnej, a dodatkowo skrócenie postępowania sądowego o jedną instancję. /wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 13 października 2016 r., III AUa 368/15/

Sąd powszechny w postępowaniu odwoławczym od decyzji organu rentowego samodzielnie ustala stan faktyczny, nie jest związany stanem faktycznym innej decyzji organu rentowego. Sąd wiążą jedynie ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa (art. 11 KPC) oraz na określonych zasadach orzeczenie prawomocne innego sądu (art. 365, 366 KPC). /postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 4 listopada 2020 r., I UK 444/19/

W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych kognicję sądu ubezpieczeń społecznych określa art. 476 § 2 KPC w związku z art. 477 9 KPC. Stąd zakres rozpoznania i orzeczenia (przedmiot sporu) w tych sprawach wyznaczony jest w pierwszej kolejności przedmiotem decyzji organu rentowego zaskarżonej do sądu ubezpieczeń społecznych, a w drugim rzędzie przedmiotem postępowania sądowego determinowanego zakresem odwołania od tej decyzji. /wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 29 stycznia 2020 r., III AUa 1047/19/

W sprawie z odwołania od decyzji organu rentowego Sąd ubezpieczeń społecznych rozstrzyga o prawidłowości decyzji, a zatem zakres i przedmiot tego rozpoznania wyznaczany jest przez treść aktu administracyjnego (zaskarżonej decyzji). Sąd pierwszej instancji kontroluje zgodność decyzji z prawem, /wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 18 lutego 2016 r., III AUa 219/15/

Tym samym prawomocne rozstrzygnięcie odnosi się do zaskarżonej decyzji. Jednym z aspektów mocy wiążącej orzeczenia (art. 365 § 1 KPC) jest walor prawny rozstrzygnięcia. Jest on ściśle związany z powagą rzeczy osądzonej (art. 366 KPC) i występuje w nowej sprawie pomiędzy tymi samymi stronami, choć przedmiot obu spraw jest inny. Skutek pozytywny, materialny rzeczy osądzonej, przejawia się w tym, że rozstrzygnięcie zawarte w prawomocnym orzeczeniu stwarza stan prawny taki, jaki z niego wynika ale w odniesieniu do wydanej uprzednio decyzji. Tym samym niejako każda decyzja ma autonomiczny charakter i legalność i poprawność jej wydania w przypadku jej zaskarżenia podlega kontroli Sądu. Ponadto w orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, że związanie prawomocnym wyrokiem ma miejsce, jeśli ujawnione okoliczności i przedłożone nowe dowody nie uzasadniają ponownego ustalenia prawa do świadczenia (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2015 r., I BU 9/14, z dnia 27 marca 2014 r., III UK 115/13, z dnia 20 września 2011 r., I BU 2/11, postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 15 lipca 2011 r., I UK 425/10, OSNP 2012 nr 17-18, poz. 227; z dnia 12 lipca 2011 r., II UK 3/11).

W ocenie Sądu w kontekście powyższego brak podstaw do uznania, iż organ rentowy z uwagi na treść wyroku Sądu Okręgowego z dnia 27.12.2018 r. który wykonał wydając decyzję z dnia 6.03.2019r., w kolejnych okresach nie był uprawniony do wydania decyzji, które w odróżnieniu od decyzji (...).03.2019 r. posługiwały się prawidłowym algorytmem ustalenia okresów nieskładkowych w proporcji do doliczanych nowych okresów składkowych. Jakkolwiek wyrok z dnia 27.12.2018 r. wiąże zarówno organ rentowy, jak i Sąd, brak podstaw do uznania, iż w odniesieniu do nowych autonomicznych decyzji, których legalność wydania podlega ocenie w procesie, organ rentowy był zobligowany do zastosowania okresów oczywiście zawyżonych co miało miejsce we wspomnianym wyroku i wydanej na jego podstawie decyzji z dnia 6.03.2019 r. W tym wypadku zarówno ZUS, jak i Sąd nie jest związany skutkami wcześniejszego wyroku, gdyż ten dotyczył konkretnych decyzji.

Jak wskazuje wydana w sprawie opinia biegłego specjalisty po sprawdzeniu poprawności ustaleń ZUS w zakresie okresów składkowych i nieskładkowych należy stwierdzić, że zaskarżone decyzje ZUS zostały wydane prawidłowo. Mając na uwadze przepisy dotyczące przeliczenia renty nie ma żadnych przesłanek do wprowadzenia korekty w obliczeniach ZUS. Okresy składkowe i nieskładkowe w zaskarżonych decyzjach przyjęto właściwie według przewidzianego prawem algorytmu.

Z tych też względów nie ma podstaw do zmiany zaskarżonych decyzji.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. orzekł jak w punkcie 2 sentencji.

J.L.