UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23 grudnia 2022 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. na podstawie art. 108 § 1, w związku z art. 107 § 1, § 2 pkt 2 i 4 i art. 116 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 423 ze zm.) w związku z art. 31 i art. 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1009 ze zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. orzekł o odpowiedzialności J. D. (1) za zobowiązania płatnika (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., o numerze NIP (...), REGON (...) zarejestrowaną w Krajowym Rejestrze Sądowym pod numerem (...), solidarnie z M. G. oraz ww. spółką z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wraz z odsetkami oraz kosztami postępowania egzekucyjnego w łącznej kwocie 2.753.514,77 zł w tym:

1) na ubezpieczenie społeczne:

⚫⚫

⚫: 1.243.704,43 zł – z tytułu nieopłaconych składek za okres: 06/2017 r.; od 12/2017 r. do 03/2018 r.; od 05/2018 r. do 06/2019 r.;
⚫: 485.574,00 zł – z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na 23 grudnia
2020 r.;
⚫: 14.930,87 zł – z tytułu kosztów postępowania egzekucyjnego;

2) na ubezpieczenie zdrowotne:

⚫⚫

⚫: 633.627,64 zł – tytułu nieopłaconych składek za okres: od 12/2017 r. do 06/2019 r.;
⚫: 245.248,00 zł – z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na 23 grudnia
2020 r.;
⚫: 15.823,10 zł – z tytułu kosztów postępowania egzekucyjnego;

3) na Fundusz, Fundusz Solidarnościowy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych:

⚫⚫

⚫: 80.877,81 zł – z tytułu nieopłaconych składek za okres: od 01/2018 r. do 02/2018 r.; 04/2018 r. do 07/2018 r.; od 09/2018 r. do 06/2019 r.;
⚫: 30.745,00 zł – z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na 23 grudnia 2020 r.;
⚫: 2.983,92 zł – z tytułu kosztów postępowania egzekucyjnego.

Organ rentowy w uzasadnieniu wskazał, że w czasie pełnienia przez J. D. (2) funkcji członka zarządu spółka (...) Sp. z o.o. była niewypłacalnym przedsiębiorcą w rozumieniu powyższych przepisów. Organ wskazał, że zaległość na koncie spółki widnieje od 06/2017 roku. Będąc osobą uprawnioną do reprezentacji spółki powinien podjąć działania zmierzające do ogłoszenia upadłości lub postępowania zapobiegającego upadłości (postępowania układowego/restukturyzacyjnego) we właściwym czasie. Organ zauważył, że wniosek do sądu o ogłoszenie upadłości nie został przez wnioskodawcę złożony w ustawowym terminie 30 dni, pomimo że opóźnienie w wykonywaniu przez spółkę zobowiązań przekraczało trzy miesiące. Organ podniósł, że to wierzyciel 13 lutego 2020 r. złożył do sądu wniosek o ogłoszenie upadłości (...) Sp. z o.o. Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy Postanowieniem z dnia 19 października 2020 r. oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości spółki (...) Sp. z o.o. na podstawie art. 13 ust. 1 Prawo upadłościowe i naprawcze, co oznacza, że majątek upadłego nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania.

W świetle ujawnionych w sprawie okoliczności, w ocenie organu ZUS, zauważyć należy, że warunek wykazania bezskuteczności egzekucji został spełniony, gdyż przed wydaniem decyzji obciążającej członka zarządu za zaległości podatkowe podatnika doszło do oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Organ zauważył, iż majątek upadłego został oszacowany przez tymczasowego nadzorcę na kwotę ok 61.433,83 zł, natomiast wszystkie wymagalne zobowiązania wobec wierzycieli wynosiły łącznie ponad 8.261.907,13 zł. Jak wskazano w postanowieniu najstarsze wymagalne zobowiązanie dłużnika stało się wymagalne 18 września 2015 roku. Przeciwko dłużnikowi prowadzone są postępowania egzekucyjne i sądowe.

[decyzja k. bez nr. akt ZUS]

Od powyższej decyzji odwołanie złożył J. D. (2) reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata, zaskarżając powyższą decyzję w całości.

Zaskarżonej decyzji zarzucono:

a. naruszenie przepisu art. 8 § 1 i § 2 k.p.a. w zakresie naruszenia zaufania do działania organów władzy publicznej i wcześniejszej praktyki orzeczniczej co miało wpływ na treść rozstrzygnięcia polegające na wydaniu przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzji Urzędu Skarbowego, wydanej w sprawie nieprzenoszenia na J. D. (2) odpowiedzialności podatkowej za zobowiązania (...) sp. z o.o. z tego samego okresu czasu, tym samym stanie faktycznym i na podstawie tych samych przepisów prawa, tj. przepisów Ordynacji podatkowej, co narusza zasadę jednolitego i spójnego orzekania przez organy w sprawach o tym samym stanie faktycznym oraz zasadę zaufania obywateli do organów administracji;

b. naruszenie przepisu art. 7b k.p.a. w zakresie współdziałania organów administracji publicznej, co miało wpływ na treść rozstrzygnięcia polegające na zaniechaniu zasięgnięcia szczególnych informacji od właściwego urzędu skarbowego na temat przyczyn nie przeniesienia przez urząd skarbowy odpowiedzialności na J. D. (2) za zobowiązania podatkowe (...) Sp. z o.o. w sytuacji, gdy ZUS orzekając jako drugi organ zamierzał wydać całkowicie odmienną decyzję w tej samej sprawie, podczas gdy decyzja urzędu skarbowego także była wydawana na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej, dokładnie w tym samym stanie faktycznym, w odniesieniu do tych samych podmiotów;

c. naruszenie przepisu art. 7a k.p.a. dotyczącego rozstrzygania wątpliwości prawnych na korzyść strony co miało wpływ na treść rozstrzygnięcia polegające na uznaniu, że:

(i)

(

(i) podpisana przy J. D. (2) z ZUS umowa o rozłożeniu należności z tytułu składek na raty była czynnością pozorną, chociaż w stanie faktyczny brak jest dowodów pozwalających na przyjęcie tak niekorzystanego dla strony stanowiska, ewentualnie gdy istniały wątpliwości co do ważności układu ratalnego z ZUS, należało je rozstrzygnąć na korzyść J. D. (2);

(ii) w dniu 12 sierpnia 2019 r. minął już „czas właściwy” na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub wejście w restrukturyzację przez S. H., podczas gdy „czas właściwy” na założenie takiego wniosku nie wynika z przepisów ordynacji podatkowej i dlatego należy przyjąć okres 30 dni zgodnie z prawem upadłościowym, a zatem należało tę kwestię ocenić na korzyść J. D. (2);

d. naruszenie przepisu art. 7 k.p.c. co miało wpływ na treść rozstrzygnięcia polegające na obciążeniu osoby fizycznej odpowiedzialnością na kwotę 2.753.514,77 zł bez uwzględnienia słusznego interesu społecznego oraz obywatela w zakresie:

(i) pozostawania w przekonaniu, że podpisany układ ratalny nie zostanie przez sam ZUS wstecznie uznany za nieważny z innej przyczyny aniżeli wynikające z ustaw;

(ii) braku wyważenia wagi i zakresu odpowiedzialności finansowej obywatela do stopnia jego zawinienia, zarobków osiągniętych w czasie pełnienia funkcji i całokształtu okoliczności w sprawie;

e. naruszenia przepisów postepowania, tj. art. 7 k.p.a. w zw. z art. 75 § 1 k.p.a. w zw. z art. 77 § 1 k.p.a. w zw. z art. 86 k.p.a., które miało wpływ na treść wydanej decyzji poprzez niezebranie i nierozpatrzenie przez organ w sposób wyczerpujący materiału dowodowego niezbędnego do podjęcia decyzji ostatecznej w niniejszej sprawie, w szczególności:

i. zaniechanie uzyskania szczegółowych informacji od skarbowego o przyczynach orzeczenia o nieprzenoszeniu na J. D. (2) odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe (...) sp. z o.o.;

ii. nierozpatrzenie w żadnym zakresie złożonej do akt sprawy umowy przedwstępnej sprzedaży wyposażenia lokalu (...) sp. z o.o. do dnia 31 lipca 2019 r., przy czym umowa ta nawet nie jest wymieniona przez ZUS na wstępnie zaskarżonej decyzji jako zgromadzona dokumentacja;

(...). pominięcie przez ZUS złożonego przez J. D. (2) do akt sprawy postanowienia Naczelnika P. (...) Urzędu Skarbowego o umorzeniu dochodzenia wobec J. D. (2) wskazującego, że organ podatkowy orzekając także na podstawie Ordynacji podatkowej nie obciążył Zarządu odpowiedzialnością za zobowiązanie podatkowe (...) sp. z o.o. przy czym dokument ten nawet nie jest wymieniony przez ZUS na wstępnie zaskarżonej decyzji jako zgromadzona dokumentacja;

iv. pominięcie przez ZUS złożonych przez J. D. (2) do akt sprawy umów pożyczek udzielanych przez większościowego wspólnika (...) sp. z o.o. do spółki (...) sp. z.o.o., które wskazywały na źródło pozyskiwania kapitału przez (...) sp. z o.o. i w sposób istotny wpływają na ocenę winy i miernika staranności zarządu w zapewnieniu płynności finansowej, przy czym umowy te nie są wymienione przez ZUS na wstępie zaskarżonej decyzji jako zgromadzona dokumentacja;

f. naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 107 § 3 k.p.a., które miało wpływ na treść wydanej decyzji poprzez niezwykle lakoniczne i ogólnikowe uzasadnienie decyzji, które pozostaje oderwane od podstawowych dat w sprawie, pozostaje sprzeczne z dokumentami zgromadzonymi w sprawie, odnosi się jedynie do ogólnego przepisania przepisów prawa, podczas gdy w okolicznościach niniejszej sprawy istotne znaczenie miały właśnie daty poszczególnych zdarzeń gospodarczych takich jak data podpisaniu układu ratalnego z ZUS, data pełnienia funkcji w Zarządzie przez J. D. (2), data poinformowania o nieobowiązywaniu układu ratalnego, jako elementy kluczowe dla określania obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości i oceny ewentualnego zawinienia w jego niezłożeniu;

g. naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 80 k.p.a., które miało wpływ na treść wydanej decyzji poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego, a przez to całkowite pominięcie wynikających z materiału dowodowego wniosków, że:

i. J. D. (2) w okresie do dnia 12 sierpnia 2019 r. nie zawinił w żądnym zakresie w niezłożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości, ponieważ do prowadził do podpisania z ZUS układu ratalnego wpłacając jednorazowo do ZUS kwotę ok. 700 tys. zł;

ii. J. D. (2) miał podpisaną umowę przedwstępną na zakup wyposażenia lokalu gastronomicznego i do spółki (...) sp. z o.o. miała wpłynąć w gotówce kwota 479.700,00 zł;

(...). w okresie od dnia 12 sierpnia 2019 r. nie można J. D. (2) przypisywać winy za niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości z uwagi na zaprzestanie wykonywania czynności członka zarządu;

h. wskutek powyższych naruszeń przepisów postępowania, sprzeczność istotnych ustaleń faktycznych z zebranym w sprawie materiałem dowodowym poprzez błędne przyjęcie, że od czerwca 2017 roku istniał obowiązek złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości (...) sp. z o.o. podczas, gdy jest to twierdzenie rażąco niezgodne ze stanem faktycznym, pomijające fakt zawarcia układu ratalnego przez J. D. (2);

i. wskutek powyższych naruszeń przepisów postępowania oraz błędnego ustalenia stanu faktycznego, naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. naruszenie przepisu art. 108 § 1 w zw. z art. 107 § 1 i 2 pkt 2 i 4 i art. 116 Ordynacji podatkowej w zw. art. 31 i 32 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych polegające na przeniesieniu odpowiedzialności za zobowiązania wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na członka zarządu, podczas gdy w czasie pełnienie funkcji w zarządzie przez J. D. (2) nie było przesłanek do zgłoszenia wniosku o upadłość oraz wobec faktu odwołania go z zarządu w dniu 12 sierpnia 2019 r., nie można czynić zarzutu zawinienia w niezłożeniu takiego wniosku w czasie właściwym;

j. naruszenie przepisu art. 6 k.p.a., co miało wpływ na treść rozstrzygnięcia dotyczące działania przez organy administracji na podstawie przepisów prawa polegające na dokonaniu przez organ administracji oceny ważności umowy cywilnoprawnej zawartej przez J. D. (2) działającego w imieniu (...) sp. z o.o. z ZUS dotyczącej układu ratalnego, podczas gdy taka ocena leży w kompetencji sądów powszechnych zgodnie z art. 189 k.p.c., zaś organy administracji mogą podejmować tylko działania do których mają wyraźną kompetencję wynikającą z przepisów;

k. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 29 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w zw. z art. 58 k.c. w zw. z art. 189 k.p.c. dotyczących ustalania przez sądy powszechne w procesie nieważności czynności cywilnoprawnych, a nie przez organ administracji, co skutkowało arbitralnym ustaleniem, że układ ratalny z ZUS będący umową cywilnoprawną – był czynnością pozorną i w efekcie ustalenie przez ZUS, że należności z tytułu składek miały inny termin wymagalności aniżeli wynikający z układu ratalnego;

i. naruszenie przepisu prawa materialnego, tj. art. 29 ust. 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przewidującego, że w przypadku odroczenia terminu płatności należności z tytułu składek, w zakresie, w jakim ZUS oceniał datę powstania zaległości w czasie kadencji J. D. (2) oraz oceniał, od kiedy istniał obowiązek zgłoszenia wniosku o upadłość spółki lub wejście w restrukturyzację;

m. naruszenie przepisu art. 21 ust. 1 Prawa upadłościowego w zw. z art. 116 § 1 ust. 1 Ordynacji podatkowej, polegające na przyjęciu przez ZUS, że w dniu 12 sierpnia 2019 r. istniał już stan kiedy J. D. (2) nie złożył w czasie właściwym wniosku o ogłoszenie upadłości, podczas gdy „czas właściwy” na zgłoszenie wniosku o upadłość lub wejście w restrukturyzację powinien być liczony zgodnie z przepisami prawa upadłościowego i wynosił 30 dni.

W związku z powyższym, odwołujący wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji w całości poprzez orzeczenie, że J. D. (2) nie odpowiada za zobowiązania (...) sp. z o.o. z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wraz z odsetkami i kosztami postpowania egzekucyjnego w łącznej kwocie 2.735.514,77 zł,

ewentualnie,

w przypadku uznania, że doszło do wydania decyzji z rażącym naruszeniem prawa, wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania organowi. Ponadto odwołujący wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

[odwołanie k. 3-15v.]

W odpowiedzi na odwołanie, ZUS I Oddział w W. reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie od odwołującego na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, argumentując jak w uzasadnieniu decyzji.

Pełnomocnik dodatkowo wskazał, że spółka (...) sp. z o.o. w czasie pełnienia przez J. D. (2) funkcji prezesa zarządu była niewypłacalnym przedsiębiorcą w rozumieniu art. 11 ust 1a Prawa upadłościowego. Organ zauważył, że w przepisie tym ustawodawca nie powiązał stanu niewypłacalności ze stanem majątku dłużnika lecz z konkretnym zaniechaniem, zaprzestaniem płacenia długów. Organ podniósł, że zgodnie z regulacją zawartą w przepisie art. 11 ust. 1 prawa upadłościowego domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu takich zobowiązań przekracza trzy miesiące. ZUS zauważył, że niewypłacalność istnienie nie tylko wtedy, gdy dłużnik nie ma środków, lecz także wtedy, gdy dłużnik nie wykonuje zobowiązań z innych przyczyn. Nieistotny też jest rozmiar niewykonanych przez dłużnika zobowiązań. Nawet niewykonywanie zobowiązań o niewielkiej wartości oznacza jego niewypłacalność. W orzecznictwie sądowym przyjmuje się, że dla określenia stanu niewypłacalności bez znaczenia jest przyczyna niewykonywania zobowiązań.

Organ podniósł także, że w odniesieniu do zarzutu wydania innej decyzji niż Urząd Skarbowy podnieść należy, że decyzja Urzędu Skarbowego nie obliguje ZUS do wydania identycznej decyzji. ZUS zauważył również, że spółka podpisała z ZUS umowę o rozłożenie na raty należności z tytułu składek jednak nie wywiązała się z zawartej umowy ratalnej, co może oznaczać, że były to działania pozorne w celu uzyskania statusu płatnika, który nie posiada zaległości.

[odpowiedź na odwołanie k. 27-28v.]

Sąd zawiadomił o toczącym się postępowaniu M. G., pouczając go o możliwości przystąpienia do sprawy w charakterze zainteresowanego. M. G. nie przystąpił do sprawy w charakterze zainteresowanego.

[postanowienie – k.50, bezsporne]

Na rozprawie w dniu 21 lutego 2024 roku pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie, a imieniu ZUS nikt się nie stawił.

[oświadczenia pełnomocnika wnioskodawcy e-protokół rozprawy z 21 lutego 2024 roku 00:26:22 – płyta CD k. 224]

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

(...) sp. z o.o. została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 31 sierpnia 2009 roku. Do 8 stycznia 2010 roku spółka działała pod firmą Centrum (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Ponad 90% udziałów w spółce należy do (...). Przedmiotem działalności spółki jest działalność agentów zajmujących agentów zajmujących się sprzedażą towarów różnego rodzaju czy sprzedażą hurtową żywności, napojów i wyrobów tytoniowych.

Spółka prowadziła działalność gastronomiczną, która polegała na obsłudze gastronomicznej w obiektach sportowych – kioskach gastronomicznych na stadionach. Spółka prowadziła również sprzedaż w kantynach pracowniczych. Spółka zatrudniała ponad 100 osób na podstawie umów o pracę, a także około 100-150 osób na podstawie umów cywilnoprawnych do obsługi meczów.

Spółka (...) jest właścicielem prawie 100% udziałów w spółce (...), która była właścicielem kantyn i wyposażenia lokali.

[bezsporne, a nadto odpis KRS w aktach ZUS, zeznania wnioskodawcy J. D. (2) e-protokół rozprawy z 21 lutego 2024 r. 00:08:00- (...):22 – płyta CD k. 224 w związku z e-protokołem rozprawy z 6 września 2023 r. 00:02:32-00:37:09 – płyta CD k. 51]

J. D. (2) został zatrudniony w spółce w listopadzie 2014 roku. Wnioskodawca pełnił funkcję prezesa zarządu spółki (...) sp. z o.o. od 9 grudnia 2014 roku do 12 sierpnia 2019 roku, kiedy został niespodziewanie odwołany z ww. funkcji. W czasie, gdy wnioskodawca został prezesem zarządu, kondycja spółki była słaba, spółka miała zadłużenia, ale główny udziałowiec spółki zdecydował się na jej dofinansowanie. W dniu odwołania z funkcji zarządu, wnioskodawca musiał opuścić lokal zajmowany przez spółkę i miał utrudniony kontakt z osobami pracującymi w spółce.

Oprócz wnioskodawcy w okresie objętym decyzją, w skład zarządu spółki wchodził także M. G. .

[zeznania wnioskodawcy J. D. (2) e-protokół rozprawy z 21 lutego 2024 r. 00:08:00- (...):22 – płyta CD k. 224 w związku z e-protokołem rozprawy z 6 września 2023 r. 00:02:32-00:37:09 – płyta CD k. 51, odpis KRS w aktach ZUS]

Z tytułu prowadzonej działalności spółka (...) zgłosiła się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jako płatnik składek. Spółka zatrudniała pracowników na umowę o pracę i na podstawie umów cywilnoprawnych.

[bezsporne ]

Spółka (...) w dniach: 27 listopada 2015 roku, 30 grudnia 2015 roku, 2 lutego 2016 roku, 27 kwietnia 2016 roku oraz 6 lipca 2016 roku zawierała umowy pożyczek z (...) z siedzibą w G. na Malcie na łączną kwotę 3.666.092 zł.

[umowy pożyczki k. bez nr. w aktach ZUS]

W dniu 29 kwietnia 2018 roku spółka (...) zawarła umowę sprzedaży z (...) sp. z o.o., której przedmiotem był sprzęt i meble gastronomiczne za kwotę 780.000 zł.

[umowa sprzedaży k. bez nr. w aktach ZUS]

W dniu 4 czerwca 2019 roku ZUS I Oddział w W. zawarł ze spółką (...) sp. z o.o. umowę nr (...) o rozłożenie na raty należności z tytułu składek, na podstawie której organ rentowy rozłożył na raty należność z tytułu składek w ogólnej kwocie 1.874.323,68 zł. Będąca zaś dłużnikiem ww. spółka uznała kwotę ww. należności i zobowiązała się do opłacenia poszczególnych rat należności z tytułu zadłużenia w terminach i wysokości wynikających z ustalonego w ust. 3 harmonogramu spłat.

[umowa z 4 czerwca 2019 r. o rozłożenie należności na raty k. 34-40v.]

Spółka nie wywiązywała się z powyższej umowy. Spółka zapłaciła bowiem jedynie pierwszą z ustalonych w umowie rat. Wskutek powyższego umowa ratalna została wypowiedziana przez ZUS w dniu 5 listopada 2019 roku.

[zeznania świadka J. D. (2) e-protokół rozprawy z 21 lutego 2024 r. 00:08:00-00:26:22– płyta CD k. 224 w związku z e-protokołem rozprawy z 6 września 2023 r. 00:02:32-00:37:09 – płyta CD k. 51, oświadczenie z 5 listopada 2019 roku o rozwiązaniu umowy o rozłożeniu zadłużenia na raty k, bez nr. w aktach ZUS ]

Spółka była także zadłużona w Urzędzie Skarbowym na 380.324,63 zł z tytułu niezapłaconego podatku VAT.

Przeciwko J. D. (2) i M. G., jako podejrzanym było prowadzone dochodzenie o wykroczenie skarbowe określone w art. 57 § 1 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s.

Prowadzone dochodzenie przeciwko J. D. (2) miało polegać na tym, że pełniąc funkcję prezesa zarządu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., Al. (...) i z tego tytułu zajmując się sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi tej spółki w tym będą osobą odpowiedzialną za wpłacenie należnego podatku od towarów i usług w imieniu ww. podmiotu, będącego podatnikiem podatku VAT, działając w okresie od 26 stycznia 2019 roku do 26 lipca 2019 roku uporczywie nie wpłacał w terminie do 25 dnia miesiąca następnego, należnego podatku od towarów i usług za grudzień 2018 r., a następnie za kolejne miesiące od marca do czerwca 2019 roku wynikającego ze złożonych deklaracji VAT-7 za wymienione okresy na rachunek P. (...) Urzędu Skarbowego z siedzibą w W., ul (...), gdzie nastąpił skutek w postaci uszczuplenia należności publicznoprawnej na kwotę 109.577,00 zł i co naruszyło art. 103 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Postanowieniem Naczelnika P. (...) Urzędu Skarbowego w W. z 3 marca 2021 r. , dochodzenie przeciwko J. D. (2) i M. G. umorzono na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.k.s. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s., wobec ustalenia, że czyn nie zawiera czynu zabronionego. W uzasadnieniu wskazano, że postępowanie wykazało, że J. D. (2) i M. G. nie można zarzucić, że ich działania były celowe i ukierunkowane na uniknięcie zapłaty należnego podatku VAT. Prowadzona przez podejrzanych spółka nie była w stanie regulować swoich zaległości również wobec kontrahentów, co jest jednoznaczne z tym, że nie dążono jedynie do unikania zapłaty należności publicznoprawnych, przy jednoczesnym regulowaniu należności z kontrahentami. Członkowie zarządu próbowali ratować spółkę. Działania te wskazują, że postawa podejrzanych nie cechowała się negatywnym nastawieniem do zapłaty należności publicznoprawnych.

[załączone akta postępowania karno-skarbowego]

(...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. nie opłaciła ostatecznie składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Zadłużenie spółki z tytułu nieopłaconych składek za przedmiotowy okres wynosi odpowiednio:

na ubezpieczenie społeczne:

⚫⚫

⚫: 1.243.704,43 zł – z tytułu nieopłaconych składek za okres: 06/2017 r.; od 12/2017 r. do 03/2018 r.; od 05/2018 r. do 06/2019 r.;
⚫: 485.574,00 zł – z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na 23 grudnia 2020 r.;
⚫: 14.930,87 zł – z tytułu kosztów postępowania egzekucyjnego;

na ubezpieczenie zdrowotne:

⚫⚫

⚫: 633.627,64 zł – tytułu nieopłaconych składek za okres: od 12/2017 r. do 06/2019 r.;
⚫: 245.248,00 zł – z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na 23 grudnia 2020 r.;
⚫: 15.823,10 zł – z tytułu kosztów postępowania egzekucyjnego;

na Fundusz, Fundusz Solidarnościowy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych:

⚫⚫

⚫: 80.877,81 zł – z tytułu nieopłaconych składek za okres: od 01/2018 r. do 02/2018 r.; 04/2018 r. do 07/2018 r.; od 09/2018 r. do 06/2019 r.;
⚫: 30.745,00 zł – z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na 23 grudnia 2020 r.;
⚫: 2.983,92 zł – z tytułu kosztów postępowania egzekucyjnego.

Zadłużenie z tytułu nieopłaconych składek łącznie wyniosło 2.753.514,77 zł.

[bezsporne]

W dniu 13 lutego 2020 roku ZUS I Oddział w W. wniósł o ogłoszenie upadłości (...). Postanowieniem z 19 października 2020 roku sygn. akt XIX GU 222/20 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy oddalił wniosek na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe, albowiem majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego i choćby częściowe zaspokojenie wierzycieli – wartość majątku spółki w rozumieniu art. 345 ust. 1 Prawa upadłościowego wynosiła bowiem 135.507,17 zł (61.433,83 zł nie uwzględniając należności), a łączna wartość jej zobowiązań wynosiła co najmniej 8.261.907,13 zł. Koszty ewentualnego postępowania upadłościowego wynikające z czynności syndyka wyniosłyby nie mniej niż 250.048,27 zł.

Najstarsze wymagalne zobowiązanie spółki, to zobowiązanie wobec il-kas I. K. sp. j. w kwocie 1.042,51 zł z terminem wymagalności od dnia 18 września 2015 roku.

[postanowienie z 19 października 2020 r. k. bez nr. akt ZUS, sprawozdanie tymczasowego nadzorcy sądowego k. bez nr. akt ZUS]

Postanowieniem Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Grodzisku Mazowieckim z 27 lipca 2021 roku (...) 74/20 umorzono postępowania egzekucyjnego wobec stwierdzenie bezskuteczności egzekucji w stosunku do (...) sp. z o.o. sp. k.

[odpis KRS k. bez nr. w aktach ZUS]

Dyrektor I Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. wdrożył postępowanie egzekucyjne, stosując środki egzekucyjne przewidziane w art. 19 § 4 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji tj.:

⚫: zajęcia rachunków bankowych w:

- Banku (...) 29 marca 2018r.,

(...) Bank S.A. 22 sierpnia 2018 r., 21 stycznia 2019 r., 11 marca 2019 r.,

(...) Bank S.A. 21 grudnia 2017 r., 12 lutego 2020 r., 9 marca 2022 r., 12 maja 2022 r.,

(...) Bank (...) S.A. 21 stycznia 2019 r. i 12 lutego 2020 r.,

- (...) S.A. 21 stycznia 2019 r., 8 listopada 2019 r., 12 lutego 2020 r. i 13 września 2021 r.,

⚫: zajęcia wierzytelności pieniężnej w:

- (...) S.A. 12 października 2018 r.,

- (...) S.A. 5 lutego 2020 r. i 21 lutego 2020 r.,

- (...) S.A. 5 lutego 2020 r.,

- (...) (sp. z o.o. o wyznaczonym przedmiocie działalności) 5 lutego 2020 r.,

- (...) S.A. 5 lutego 2020 r.,

- (...) S.A. 5 lutego 2020 r.

⚫: zajęcia wierzytelności z tytułu nadpłaty podatku u Naczelnika Urzędu Skarbowego W.-B. 5 maja 2022 r.

W odpowiedzi na zawiadomienie o zajęciu Bank (...) S.A. oraz (...) Bank S.A. poinformowały, że na rachunkach bankowych spółki występował brak środków oraz zbieg egzekucji administracyjnej z sądową. Pismem z 11 marca 2022 r. mBank poinformował, że nie prowadzi rachunku bankowego wobec spółki.

Postępowanie egzekucyjne prowadzone do wierzytelności pieniężnej w (...) S.A., (...) S.A., (...) S.A., (...) S.A., (...) (sp. z o.o. o wyznaczonym przedmiocie działalności), (...) S.A., (...) S.A. okazało się także nieskuteczne. (...) Bank S.A. poinformował, że rachunek bankowy spółki wykazuje saldo zerowe, brak jest obrotów od 1 kwietnia 2015 r. oraz wystąpił zbieg egzekucji administracyjnej z sądową. (...) Bank (...) S.A. poinformował o braku środków i obrotów oraz o zbiegu egzekucji administracyjnej z sądową.

(...) S.A. poinformowały pismem z 22 marca 2022 r., że od dnia dokonania zajęcia nie odnotowano żadnych środków do wypłaty.

Postanowieniem z 9 czerwca 2022 roku Dyrektor I Oddziału ZUS w W. postanowił umorzyć postępowanie egzekucyjne prowadzone w stosunku do spółki na podstawie tytułów wykonawczych (...), (...), od (...) do (...), od (...) do (...), od (...) do (...), (...), (...), od (...) do (...), od (...) do (...), od (...) do (...), od (...) do (...), od (...) do (...), od (...) do (...), od (...) do (...), od (...) do (...), od (...) do (...), od (...) do (...), od (...) do (...), (...).

[postanowienie k. bez nr. akt ZUS]

Organ zauważył, iż majątek upadłego został oszacowany przez tymczasowego nadzorcę na kwotę ok 61.433,83 zł, natomiast wszystkie wymagalne zobowiązania wobec wierzycieli wynosiły łącznie ponad 8.261.907,13 zł. Jak wskazano w postanowieniu najstarsze wymagalne zobowiązanie dłużnika stało się wymagalne 18 września 2015 r. Przeciwko dłużnikowi prowadzone są postępowania egzekucyjne i sądowe.

[decyzja k. bez nr. akt]

W okresie od 1 stycznia 2016 roku do 31 grudnia 2016 roku strata spółki netto wyniosła 1.912.847 zł, a w okresie od 1 stycznia 2017 roku do 31 grudnia 2017 roku wyniosła 2.397.698 zł.

[rachunek zysków i strat rocznym sprawozdania finansowe k. 67]

Na dzień 14 lipca 2020 roku spółka posiadała zobowiązania handlowe w wysokości 3.672.716,72 zł, w stosunku do ZUS 2.868.102,41 zł, a w stosunku do Urzędu Skarbowego 1.721.088,00 zł, łącznie w wysokości 8.261.907,13 zł.

[sprawozdanie tymczasowego nadzorcy sądowego k. bez nr. akt ZUS]

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności o dokumenty zawarte w załączonych do akt sprawy aktach ZUS, a także aktach Naczelnika P. (...) Urzędu Skarbowego.

W tym stanie rzeczy Sąd nie znalazł podstaw do przeprowadzenia dowodów z urzędu (art. 232 k.p.c.), w sytuacji, gdy zebrany materiał dowodowy, w tym choćby sprawozdanie tymczasowego nadzorcy sądowego wykonane na potrzeby postępowania upadłościowego XIX GU 222/20 jednoznacznie wskazały, że wartość majątku spółki jest wielokrotnie niższa niż kwota jej zobowiązań – tak ogólnie, jak i wobec ZUS. Co więcej, z ww. opinii wynika jednoznacznie, że najstarszym nieuregulowanym zobowiązaniem spółki jest to to z 18 września 2015 roku, a także, że majątek spółki nie pozwalałby na pokrycie nawet kosztów postępowania upadłościowego. Ustalenia, kiedy spółka stała się niewypłacalna, organy podatkowe czy Sąd mogą dokonać bowiem samodzielnie. Z reguły nie wymaga to wiadomości specjalnych, zwłaszcza, jeżeli podstawą takiego ustalenia jest ustalenie daty zaprzestania płacenia długów przez oceniany podmiot.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego i poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych, odwołanie J. D. (2) nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 16 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 497 ze zm.) składki na ubezpieczenia emerytalne:

1)pracowników,

2)osób wykonujących pracę nakładczą,

3)członków spółdzielni,

4)zleceniobiorców,

5)posłów i senatorów,

6)stypendystów sportowych,

7)pobierających stypendium słuchaczy Krajowej Szkoły Administracji Publicznej,

8)osób wykonujących odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,

9)osób współpracujących ze zleceniobiorcami,

10)funkcjonariuszy Służby Celnej,

11)osób odbywających służbę zastępczą,

12) członków rad nadzorczych

- finansują z własnych środków, w równych częściach, ubezpieczeni i płatnicy składek.

W myśl art. 16 ust. 4 pkt. 1 ustawy systemowej składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe osób prowadzących pozarolniczą działalność finansują w całości, z własnych środków, sami ubezpieczeni.

Stosownie do art. 17 ust. 1 przytoczonej ustawy składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz chorobowe za ubezpieczonych, o których mowa w art. 16 ust. 1-3, 5, 6 i 9-12, obliczają, rozliczają i przekazują co miesiąc do Zakładu w całości płatnicy składek.

Zgodnie z treścią art. 85 ust. 1 ustawy z dnia z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r. poz. 146) za osobę pozostającą w stosunku pracy lub w stosunku służbowym składkę jako płatnik oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza pracodawca, a w razie wypłaty świadczeń pracowniczych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, o którym mowa w ustawie z dnia 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, podmiot zobowiązany do wypłaty tych świadczeń.

Stosownie natomiast do art. 104 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 735) obowiązkowe składki na Fundusz Pracy opłacają pracodawcy.

Z kolei na podstawie art. 9 ustawy z dnia 13 lipca 2006 roku o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 1087), przedsiębiorca, o którym mowa w art. 2 ust. 1, prowadzący działalność gospodarczą wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą również na terytorium innych państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym w odniesieniu do działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oddział banku zagranicznego, oddział instytucji kredytowej lub oddział zagranicznego zakładu ubezpieczeń, a także oddział lub przedstawicielstwo przedsiębiorcy zagranicznego, jest obowiązany opłacać składki za pracowników na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Stosownie do dyspozycji art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych do należności z tytułu składek stosuje się odpowiednio między innymi art. 116 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa.

W myśl art. 107 § 1 ordynacji podatkowej (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383) w przypadkach i w zakresie przewidzianych w niniejszym rozdziale za zaległości podatkowe podatnika odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem również osoby trzecie.

W myśl art. 116a § 1 cytowanego aktu prawnego za zaległości podatkowe innych osób prawnych, niż wymienione w art. 116 odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie organów zarządzających tymi osobami. Przepis art. 116 stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z treścią art. 116 § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej w związku z art. 31 ustawy systemowej za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:

1)nie wykazał, że:

a)we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo

b)niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy;

2)nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu.

Opisany powyżej przepis art. 116 ordynacji podatkowej stanowi wyjątek od zasady, że osoba prawna odpowiada za swoje zobowiązania jedynie własnym majątkiem, inne zaś podmioty, w szczególności akcjonariusze (udziałowcy) czy też władze spółki takiej odpowiedzialności nie ponoszą. W tym kontekście przepisy szczególne statuujące tego rodzaju wyjątkową odpowiedzialność winny być wykładane w sposób rygorystycznie ścisły, który nie prowadzi do rozszerzenia odpowiedzialności poza ramy przesłanek ustawowych.

Odpowiednie zastosowanie art. 116 § 2 Ordynacji podatkowej prowadzi w konsekwencji do objęcia zakresem odpowiedzialności wnioskodawcy J. D. (2), za zobowiązania z tytułu składek, które dotyczą okresu od 9 grudnia 2014 roku do 12 sierpnia 2019 rok, kiedy to nieprzerwanie pełnił funkcję prezesa zarządu spółki.

Podkreślić w tym miejscu trzeba, że J. D. (3) pełniąc swoje obowiązki w oparciu o przepisy prawa, powinien swoje działania podejmować z zachowaniem szczególnej staranności, oczekiwanej od osób pełniących funkcje organów osób prawnych prowadzących działalność gospodarczą. W tej sytuacji złożenie przez członka zarządu w sposób nieformalny rezygnacji z pełnionej funkcji, nieuwzględniający przyjętych w tym względzie zasad, powoduje, że pozostaje on nadal w kręgu podmiotów odpowiedzialnych finansowo za zaległości podatkowe spółki.

[tak: wyrok: Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w K. z 26 stycznie 2018 r., I SA/Kr 960/17, LEX nr 2448950]

W świetle art. 107 § 1 i 2 pkt. 2 i 4 ordynacji podatkowej odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości z tytułu składek wynikające z prowadzenia działalności i odsetki za zwłokę oraz koszty egzekucyjne.

[tak: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 6 marca 2003 roku, SA (...)/03, POP (...)]

W toku niniejszego postępowania Zakład Ubezpieczeń Społecznych wykazał, wszystkie z niezbędnych przesłanek, to jest fakt pełnienia w spornym okresie przez J. D. (2) funkcji Prezesa Zarządu oraz powstania zaległości składkowych za ten okres oraz bezskuteczność egzekucji wobec spółki.

Zadłużenie spółki z tytułu nieopłaconych składek za sporny okres wynosi odpowiednio:

na ubezpieczenie społeczne:

⚫⚫

⚫: 1.243.704,43 zł – z tytułu nieopłaconych składek za okres: 06/2017 r.; od 12/2017 r. do 03/2018 r.; od 05/2018 r. do 06/2019 r.;
⚫: 485.574,00 zł – z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na 23 grudnia 2020 r.;
⚫: 14.930,87 zł – z tytułu kosztów postępowania egzekucyjnego;

na ubezpieczenie zdrowotne:

⚫⚫

⚫: 633.627,64 zł – tytułu nieopłaconych składek za okres: od 12/2017 r. do 06/2019 r.;
⚫: 245.248,00 zł – z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na 23 grudnia 2020 r.;
⚫: 15.823,10 zł – z tytułu kosztów postępowania egzekucyjnego;

na Fundusz, Fundusz Solidarnościowy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych:

⚫⚫

⚫: 80.877,81 zł – z tytułu nieopłaconych składek za okres: od 01/2018 r. do 02/2018 r.; 04/2018 r. do 07/2018 r.; od 09/2018 r. do 06/2019 r.;
⚫: 30.745,00 zł – z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na 23 grudnia 2020 r.;
⚫: 2.983,92 zł – z tytułu kosztów postępowania egzekucyjnego.

Zadłużenie z tytułu nieopłaconych składek łącznie wyniosło 2.753.514,77 zł.

Dla faktu istnienia zobowiązań wobec ZUS nie ma przy tym znaczenia, że pomiędzy spółką, a organem ZUS w dniu 4 czerwca 2019 roku została zawarta umowa ratalna, skoro spółka wywiązała się jedynie z pierwszej raty tej umowy, wskutek czego umowa ta została wypowiedziana przez ZUS oświadczeniem z 5 listopada 2019 roku. W ocenie Sądu bez znaczenia pozostaje przy tym okoliczność, że do zawarcia układu ratalnego doszło w okresie sprawowania przez wnioskodawcę funkcji Prezesa Zarządu, natomiast zerwanie układu nastąpiło już w okresie, gdy tej funkcji nie pełnił. Uznanie stanowiska wnioskodawcy w tym zakresie za zasadne, mogłoby bowiem prowadzić do absurdalnych sytuacji, że wystarczyłoby tylko zawarcie układu ratalnego do zwolnienia członka zarządu z odpowiedzialności za zobowiązania względem ZUS - bez konieczności wywiązania się z tego układu.

Z analizy treści przepisu art. 116 wynika natomiast bezsprzecznie – czego odwołujący zdaje się nie dostrzegać, iż przesłankami odpowiedzialności członka zarządu za zaległości składkowe spółki z o.o. jest ustalenie, że (1) zaległości składkowe powstały w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu przez daną osobę, że (2) egzekucja do majątku spółki okazała się bezskuteczna w całości lub w części oraz że (3) nie zaistniały żadne okoliczności zwalniające tej osoby od odpowiedzialności. Nie są zatem brane pod uwagę żadne inne okoliczności przy ustalaniu odpowiedzialności członków zarządu.

Do orzeczenia o odpowiedzialności członka zarządu Spółki za zobowiązania składkowe organ rentowy jest obowiązany wykazać jedynie okoliczność pełnienia obowiązków członka zarządu w czasie powstania zobowiązania składkowego, które przerodziło się w zaległość składkową spółki oraz bezskuteczność egzekucji przeciwko Spółce, bowiem ciężar wykazania którejkolwiek okoliczności uwalniającej odpowiedzialność, spoczywa na członku zarządu (wyrok NSA w B. z 6.03.2003 r. SA (...)/03 POP (...) wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 30 stycznia 2018 r.I SA/Bd (...) Legalis Numer 1741267). Tym samym ciężar wykazania dwóch pierwszych przesłanek /pozytywnych/ ciąży na Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, natomiast ciężar dowodu przesłanki trzeciej - w zakresie istnienia okoliczności uwalniających od tej odpowiedzialności - spoczywa na odwołującym się.

Niesporne jest, że wnioskodawca pełnił funkcję prezesa zarządu spółki (...) sp. z o.o. od 9 grudnia 2014 roku do 12 sierpnia 2019 roku, kiedy został odwołany z ww. funkcji.

Za zaległości podatkowe, składkowe spółki z ograniczeniem odpowiedzialności (odpowiednio stowarzyszenia) odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja przeciwko spółce/stowarzyszeniu okaże się bezskuteczna chyba, że członek zarządu wykazuje, że we właściwym czasie zgłoszono upadłość lub wszczęto postępowanie układowe, albo, że niezgłoszenie upadłości lub postępowania układowego, nastąpiły nie z jego winy, bądź wykaże on mienie, z którego egzekucja jest możliwa.

[tak: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 19 września 2003 roku, I SA/Gd 56/01, Legalis nr 67363]

W tej sytuacji więc, aby Zakład Ubezpieczeń Społecznych mógł przypisać członkowi zarządu odpowiedzialność za jej zobowiązania składkowe powinien zgodnie z art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej wykazać między innymi całkowitą lub częściową bezskuteczność egzekucji.

W toku przedmiotowego postępowania organ rentowy wykazał bezskuteczność egzekucji wobec Spółki.

Uznać bowiem należy, że postanowienie z 9 czerwca 2022 roku o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, w wyniku którego nie doszło do zaspokojenia wierzycieli, w tym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest wystarczające do stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.

Stosownie do treści wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2 września 2009 r., II UK 336/08, LEX nr 533102 <przewidzianą w art. 116 § 1 O.p. przesłankę „bezskutecznej egzekucji”, należy rozumieć jako sytuację, w której nie ma jakichkolwiek wątpliwości, iż nie zachodzi żadna możliwość zaspokojenia egzekwowanej wierzytelności z jakiejkolwiek części majątku spółki.>

Co więcej, w dniu 13 lutego 2020 roku ZUS I Oddział w W. wniósł o ogłoszenie upadłości (...). Postanowieniem z 19 października 2020 roku sygn. akt XIX GU 222/20 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy oddalił wniosek na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe, albowiem majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego i choćby częściowe zaspokojenie wierzycieli – wartość majątku spółki w rozumieniu art. 345 ust. 1 Prawa upadłościowego wynosiła bowiem 135.507,17 zł (61.433,83 zł nie uwzględniając należności), a łączna wartość jej zobowiązań wynosiła co najmniej 8.261.907,13 zł. Koszty ewentualnego postępowania upadłościowego wynikające z czynności syndyka wyniosłyby nie mniej niż 250.048,27 zł. Najstarsze wymagalne zobowiązanie spółki, to zobowiązanie wobec il-kas I. K. sp. j. w kwocie 1.042,51 zł z terminem wymagalności od dnia 18 września 2015 roku.

Powyższe fakty również jednoznacznie wskazują, że przesłanka „bezskuteczności” egzekucji została w przypadku spółki (...) spełniona.

W związku z powyższym, bezskuteczność egzekucji w rozumieniu art. 116 § 1 Ordynacji wiąże się z brakiem możliwości przymusowego zaspokojenia wierzyciela poprzez wszczęcie i przeprowadzenie przez organ egzekucyjny egzekucji skierowanej do majątku spółki i występuje bez wątpienia wówczas, gdy sam wierzyciel dysponuje postanowieniem o umorzeniu postępowania egzekucyjnego ze względu na jego bezskuteczność.

Uznanie egzekucji za bezskuteczną może nastąpić także w przypadku, kiedy na przykład w postępowaniu upadłościowym:

- oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości zgodnie z przepisem art. 13 § 1 ustawy - Prawo upadłościowe (sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek dłużnika oczywiście nie wystarcza nawet na zaspokojenie kosztów postępowania, sąd może również oddalić wniosek w razie stwierdzenia, że przedmioty majątkowe wchodzące w skład majątku dłużnika są obciążone zastawem, zastawem rejestrowym lub hipoteką, a pozostały jego majątek nie wystarcza nawet na zaspokojenie kosztów postępowania). W wyroku z 7 maja 1997 r. sygn. akt II CKN 117/97, LEX nr 50806, Sąd Najwyższy wyraźnie wskazał, że „przy określaniu właściwego czasu dla wystąpienia o otwarcie postępowania układowego względnie o ogłoszenie upadłości (...) należy uwzględnić funkcje ochronne tych postępowań wobec wierzycieli, nie może to zatem być moment, w którym wniosek o upadłość musi zostać oddalony, bo majątek dłużnika nie wystarcza nawet na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego”,

- umorzono postępowanie z powodu braku środków na koszty postępowania zgodnie z przepisem art. 218 § 1 pkt 1 ustawy - Prawo upadłościowe (sąd umarza postępowanie upadłościowe, gdy się okaże, że majątek pozostały po wyłączeniu z niego przedmiotów majątkowych dłużnika obciążonych hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym lub wpisem do rejestru statków nie wystarcza nawet na zaspokojenie kosztów postępowania),

- wierzyciel nie uzyskał pełnego zaspokojenia w wyniku zakończenia postępowania upadłościowego.

Powyższe wyliczenie zaprezentował Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia
1 września 2010 roku , sygn. akt II UK 89/10, LEX 661520, w którym wskazał między innymi, że w sytuacji, gdy w ogóle nie wszczęto postępowania egzekucyjnego a bezskuteczność egzekucji nie została ustalona w innym przewidzianym prawem postępowaniu, nie można tak stwierdzonej bezskuteczności uznać, iż spełnia ona wymogi z art. 116 Ordynacji podatkowej - tj. powoduje stan w którym nie ma jakichkolwiek wątpliwości, iż nie zachodzi żadna możliwość zaspokojenia egzekwowanej wierzytelności z jakiejkolwiek części majątku spółki. Dowodem na okoliczność stanu bezskuteczności nie musi być wydane po przeprowadzeniu postępowania egzekucyjnego przez organ egzekucyjny postanowienie o umorzeniu egzekucji z uwagi na jej bezskuteczność. Stan bezskuteczności egzekucji może być bowiem stwierdzony w toku egzekucji administracyjnej lub sądowej, czego konsekwencją jest, zgodnie z art. 71 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji i art. 913 § 1 k.p.c., możliwość zwrócenia się przez organ egzekucyjny (lub wierzyciela w toku egzekucji sądowej) do sądu o nakazanie dłużnikowi wyjawienia majątku.

[tak: wyrok Sądu Najwyższego z 3 września 2010 roku, I UK 77/10, LEX nr 653666, wyrok Sądu Najwyższego z 21 stycznia 2010 roku, II UK 157/09, LEX nr 583805]

Podkreślić przy tym należy, że katalog powyższy można rozszerzyć o inne zdarzenia prawne, które jednak muszą posiadać wspólną cechę w postaci ustalenia niemożności zaspokojenia wierzyciela w oparciu o procedury ustalone przepisami prawa.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że przesłanka bezskuteczności egzekucji została wykazana przez organ rentowy.

Wskazać należy, iż poza wskazanym powyżej postępowaniem upadłościowym, którym wniosek o ogłoszenie upadłości został oddalony w oparciu o art. 13 § 1 Prawa upadłościowego, na bezskuteczność egzekucji wskazuje również fakt, że Dyrektor I Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. wdrożył postępowanie egzekucyjne, stosując środki egzekucyjne przewidziane w art. 19 § 4 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji tj.: zajęcia rachunków bankowych w, zajęcia wierzytelności pieniężnej, a także zajęcia wierzytelności z tytułu nadpłaty podatku u Naczelnika Urzędu Skarbowego W.-B. 5 maja 2022 r. Podjęte ww. środki nie przyniosły zaspokojenia wierzyciela w jakimkolwiek stopniu.

Postanowieniem z 9 czerwca 2022 roku Dyrektor I Oddziału ZUS w W. postanowił umorzyć postępowanie egzekucyjne prowadzone umorzyć postępowanie egzekucyjne prowadzone w stosunku do na podstawie tytułów wykonawczych (...), (...), od (...) do (...), od (...) do (...), od (...) do (...), (...), (...), od (...) do (...), od (...) do (...), od (...) do (...), od (...) do (...), od (...) do (...), od (...) do (...), od (...) do (...), od (...) do (...), od (...) do (...), od (...) do (...), od (...) do (...), (...).

Warto także zauważyć, że Postanowieniem Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Grodzisku Mazowieckim z 27 lipca 2021 roku (...) 74/20 umorzono postępowania egzekucyjnego wobec stwierdzenie bezskuteczności egzekucji w stosunku do (...) sp. z o.o. sp. k., której komplementariuszem jest spółka (...) sp. z o.o., której z kolei głównym udziałowcem jest spółka (...) sp. z o.o. Okoliczność tak również wskazuje, że kondycja finansowa wszystkich powiązanych ze sobą spółek był zła.

Zgodnie z treścią cytowanego wyżej art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej członek zarządu spółki może uwolnić się od odpowiedzialności za zobowiązania Spółki, gdy wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy.

Cytowana powyżej norma art. 116 Ordynacji podatkowej ciężar udowodnienia tej okoliczności nakłada na członka zarządu, który powinien udowodnić, iż wniosek o upadłość złożył we właściwym czasie.

[tak: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 11 lutego 2003 r., I SA/Łd (...), OSP 2004/5/69]

Strona odwołująca winna zatem wykazać, że podjęła wszelkie czynności statuujące bezprawność obciążenia jej za zobowiązania Spółki, np. podjęte wobec Spółki czynności naprawcze, w szczególności zgłoszenie wniosku o otwarcie postępowania układowego, a następnie także wniosku o ogłoszenie upadłość oraz fakt, że zostały one podjęte we właściwym czasie.

Odpowiedzialność za zrealizowanie tego celu spoczywa na członkach zarządu, oni są bowiem uprawnieni i zobowiązani do kontrolowania stanu finansów i majątku spółki oraz do zgłoszenia wniosku o upadłość lub otwarcie postępowania układowego, gdy zachodzą do tego podstawy. Każdy zatem z członków zarządu z należytą starannością powinien zadbać o ochronę interesów wszystkich wierzycieli zagrożonych stanem niewypłacalności i nie dopuścić, aby niektórzy z wierzycieli zostali zaspokojeni ze szkodą dla innych.

[tak: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 5 maja 2005 roku, I (...), LEX 171368]

W ocenie Sądu Okręgowego, aby można było orzec o ewentualnej odpowiedzialności odwołującego się za zobowiązania Spółki należało ustalić kiedy sytuacja finansowa tej organizacji uzasadniała zgłoszenie skutecznego wniosku o upadłość.

Stosownie do treści art. 10 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe (tekst jedn. Dz. U. z 2022 r. poz. 1520) upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny.

W myśl art. 11 ust. 1 cytowanego aktu prawnego dłużnika uważa się za niewypłacalnego, jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych.

Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące (art.11 ust.1a).

Dłużnik będący osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące (art.11 ust.2).

Tymczasem z zebranego materiału dowodowego wynika, że najstarsze wymagalne zobowiązanie spółki, to zobowiązanie wobec il-kas I. K. sp. j. w kwocie 1.042,51 zł z terminem wymagalności od dnia 18 września 2015 roku. Należy więc przyjąć, że stan niewypłacalności spółki miał już miejsce w grudniu 2015 roku. Jednak odnosząc nawet stan niewypłacalności spółki do zobowiązań względem ZUS, wskazać należy, że najstarsze zobowiązania są od czerwca 2017 roku – z datą wymagalności od 16 lipca 2017 roku, a zatem wniosek o ogłoszenie upadłości winien być złożony najpóźniej do 16 listopada 2017 roku– stosownie do art. 21 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 a Prawa upadłościowego.

Dla określenia, czy dłużnik jest niewypłacalny, nie ma bowiem znaczenia to, czy nie wykonuje wszystkich zobowiązań pieniężnych, czy tylko niektórych z nich. Nie ma też znaczenia wielkość niewykonanych przez dłużnika zobowiązań. Istnienie podstaw do ogłoszenia upadłości determinuje wyłącznie przesłanka niewykonania przez dłużnika wymagalnych zobowiązań.

[tak: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 maja 2022 r., (...), LEX nr 3393112]

Niewypłacalność istnieje nie tylko wtedy, gdy dłużnik nie ma środków, lecz także wtedy, gdy nie wykonuje zobowiązań z innych przyczyn, na przykład w celu doprowadzenia swego kontrahenta do stanu niewypłacalności albo też nie wykonuje zobowiązań z przyczyn irracjonalnych.

[tak: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 maja 2022 r., (...) 162/22, LEX nr 3365528]

Na dzień 14 lipca 2020 roku spółka posiadała już natomiast zobowiązania handlowe w wysokości 3.672.716,72 zł, w stosunku do ZUS w wysokości 2.868.102,41 zł, a stosunku do Urzędu Skarbowego w wysokości 1.721.088,00 zł, podczas gdy wartość jej majątku wynosiła jedynie 135 507,17 zł, z czego ponad połowę stanowiły należności podmiotów trzecich wobec spółki.

W przedmiotowym postępowaniu wnioskodawca reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika nie przedstawił żadnych dowodów w zakresie braku winy w zgłoszeniu upadłości.

W toku postępowania ustalono, że spółka posiadała majątek ruchomy w postaci m.in. mebli, ale nie byłby wystarczający na pokrycie zadłużenia z tytułu składek w znacznym stopniu.

W ocenie Sądu zatem okoliczności, że we wrześniu 2015 roku trwale zaprzestało regulowania należności, a w latach 2016 i 2017 spółka w bilansach rocznych notowała znaczne straty, powodowało, że w okresie sprawowania przez J. D. (2) funkcji prezesa zarządu spółki powinien być zgłoszony wniosek o jej upadłość. Z całą pewnością zatem okoliczności do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości wystąpiły w okresie pełnienia przez wnioskodawcę funkcji prezesa zarządu.

Mając na względzie wskazane okoliczności w ocenie Sądu Okręgowego kondycja finansowa spółki w Ł., jego zadłużenie i nieskuteczność podejmowanych działań powinny skłonić członków zarządu spółki, w tym prezesa J. D. (2) do zgłoszenia wniosku o upadłość. Przesłanki do ogłoszenia upadłości spółki polegające na trwałym, trwającym powyżej 3 miesięcy nieregulowaniu zobowiązań spółki istniały już w 2015 roku.

W związku z powyższym uznać należy, że odwołujący z racji pełnionej funkcji powinien mieć świadomość, że sytuacja finansowa spółki jest zła. Pomimo wskazanych okoliczności jednak wyżej wymieniony nigdy takowego wniosku nie złożył. W tej sytuacji nie można uznać, że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości tego spółki lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez winy wnioskodawcy.

Subiektywne przekonanie członka zarządu, że mimo niepłacenia długów spółce uda się jeszcze poprawić kondycję, a więc przekonanie, że niespłacanie długów jest spowodowane przejściowymi trudnościami, nie ma znaczenia dla oceny przesłanki egzoneracyjnej członka zarządu od odpowiedzialności, jeżeli nie jest poparte obiektywnymi faktami uzasadniającymi ocenę, że spółka rzeczywiście miała szanse, w możliwym do przewidzenia, krótkim czasie, uzyskać środki na spłatę długów, co uzasadniałoby wstrzymanie się z wnioskiem o upadłość.

[tak: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w P. z 18 grudnia 2019 r., I SA/Po 470/19, LEX nr 2768047]

Na brak winy wnioskodawcy nie może wskazywać także to, że postanowieniem Naczelnika P. (...) Urzędu Skarbowego w W. z 3 marca 2021 r., wobec wnioskodawcy umorzono na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.k.s. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s., dochodzenie o wykroczenie skarbowe z art. 57 § 1 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s – wobec ustalenia, że czyn nie zawiera czynu zabronionego. Okoliczność, że wnioskodawca nie popełnił czynu określnego w ww. przepisie Kodeksu karnego skarbowego nie powoduje automatycznie, że nie można mu przypisać odpowiedzialności na gruncie art. 116 o.p., która jest odpowiedzialnością o zupełnie innym charakterze i której przesłanką nie jest wina w ujęciu prawnokarnym. Celem odpowiedzialności na gruncie 116 o.p. jest bowiem zrekompensowanie organowi rentowemu szkody powstałej przez zaniechanie przez spółkę uregulowania należności składkowych, a nie ukaranie samej osoby członka zarządu, jak ma to miejsce na gruncie k.k.s.

Kolejną przesłanką, która ewentualnie eliminowałaby odpowiedzialność członka zarządu spółki za zobowiązania składkowe jest wskazanie przez członka zarządu Spółki mienia umożliwiającego zaspokojenie w znacznej części zaległości składkowych Spółki.

Pojęcie znacznej części mienia spółki, wskazanie której zwalnia osobę trzecią od odpowiedzialności należy rozumieć także w potocznym tego słowa znaczeniu. Chodzi więc będzie o wskazanie „dość dużego”, „wyróżniającego się”, „pokaźnego” mienia spółki.

Z istoty pojęcia bezskutecznej egzekucji w całości lub w części wynika, że może i powinno być odnoszone do całości majątku zobowiązanego (dłużnika), a nie tylko do konkretnej wierzytelności publicznoprawnej (cywilnoprawnej). Nie chodzi zatem o jakikolwiek majątek dłużnika niezależnie od jego wartości, lecz o majątek o takiej wartości, z którego co najmniej w znacznej części możliwe będzie uregulowanie zaległości. Przy ocenie tej przesłanki należy zrelatywizować wysokość zobowiązania do wartości wskazanego majątku, a następnie dokonać oceny stopnia zaspokojenia wierzytelności z tego majątku.

[tak: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28 marca 2018 r. (...) 817/16, LEX nr 2482525]

Wolą ustawodawcy było bowiem zagwarantowanie zaspokojenia należności względem Skarbu Państwa nie w dowolnej części, ale w stopniu znacznym. Znaczny stopień zaspokojenia należy wiązać z taką sytuacją, gdzie spłata należności wobec Skarbu Państwa doprowadzi do zapłaty przynajmniej połowy należności.

[tak: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w G. z 23 czerwca 2009 r., (...) SA/Gl (...), LEX nr 527387]

W tym kontekście należy uznać, że wnioskodawcy nie ekskulpuje fakt wskazywane przez niego hipotetyczne źródło środków na uregulowanie należności wobec ZUS w postaci przychodów z tytułu hipotetycznej sprzedaży prawa i sprzętu (...) (tym bardziej, że przynajmniej część mebli i wyposażenia gastronomicznego spółka sprzedała w dniu
29 kwietnia 2018 roku (...) sp. z o.o.). Podobnie nie wyłącza jego odpowiedzialności fakt wykazania w sprawozdaniu finansowym, że długoterminowe aktywa spółki wynoszą ponad 10 mln. zł – skarżący nie był w stanie dokładnie wskazać co wchodzi w skład tych aktywów.

Przepis art. 116 § 1 pkt 2 o.p. przewiduje możliwość uwolnienia się członka zarządu od odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki kapitałowej, poprzez wskazanie mienia spółki, z którego egzekucja jest faktycznie możliwa, umożliwiającego zaspokojenie znacznej części zaległości podatkowych. Jednakże wymóg wskazania mienia, z którego będzie egzekucja możliwa, oznacza że egzekucja musi być realna do przeprowadzenia i skutkująca zaspokojeniem wierzyciela. C hodzi więc o wskazanie przez członka zarządu takiego mienia, które umożliwiałoby zaspokojenie długu składkowego, a nie o wskazanie składników majątkowych o jakiejkolwiek bądź wartości.

Mienie spółki wykazywane przez członka zarządu zwalnia go od odpowiedzialności tylko wtedy, gdy jest to mienie konkretne, rzeczywiście istniejące, nadające się do efektywnej egzekucji. Takie mienie musi charakteryzować się odpowiednimi właściwościami, aby egzekucja z niego była realna do przeprowadzenia i skutkująca zaspokojeniem wierzyciela.

[tak: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22 lutego 2018 r., (...) 257/16, LEX nr 2491529]

Przytoczony art. 116 § 1 pkt. 2 Ordynacji podatkowej wymaga, by to członek zarządu spółki, by móc uwolnić się od odpowiedzialności wykazał wierzycielowi takie mienie spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości składkowych w znacznej części i członek zarządu był w stanie precyzyjnie wskazać z czego ma się zaspokoić organ ZUS.

W niniejszym postępowaniu należy przyjąć więc, że wnioskodawca nie wskazał mienia spółki z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległych należności z tytułu składek w znacznej części – wobec czego i tej przesłanki uwalniającej go od odpowiedzialności z tytułu zadłużenia nie spełnił.

Z zebranego materiału dowodowego wynika, że w 2020 roku wartość majątku dłużnika w rozumieniu art. 345 ust. 1 Prawa upadłościowego wynosiła 135.507,17 zł, a nie uwzględniając należności jedynie 61.433,83 zł.

Według art. 32 ustawy systemowej do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

Odnosząc się zaś do pozostałych zarzutów naruszenia procedury administracyjnej przez organ rentowy, Sąd stwierdza, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych sąd co do zasady nie bada naruszeń kodeksu postępowania administracyjnego. Bowiem sprawy z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych w przeciwieństwie do innych spraw, w których wydawane są decyzje administracyjne, są rozpoznawane przez sądy powszechne w procedurze cywilnej a nie przez sądy administracyjne w procedurze sądowo administracyjnej. Konsekwencją tego rozróżnienia jest m.in. możliwość podjęcia merytorycznego rozstrzygnięcia przez sąd ubezpieczeń społecznych i zmiany decyzji ZUS. A strony w niniejszym postępowaniu mogą powoływać dowodzić nieprawdziwości stanu faktycznego przyjętego w decyzji ZUS. Powyższą tezę potwierdził również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 lutego 2011 r. o sygn. akt II UK 271/10, LEX nr 817528, argumentując że postępowanie sądowe, w tym w sprawach z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych, skupia się na wadach wynikających z naruszenia prawa materialnego, a kwestia wad decyzji administracyjnych spowodowanych naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego, pozostaje w zasadzie poza przedmiotem tego postępowania. Sąd ubezpieczeń społecznych - jako sąd powszechny - może i powinien dostrzegać jedynie takie wady formalne decyzji administracyjnej, które decyzję tę dyskwalifikują w stopniu odbierającym jej cechy aktu administracyjnego, jako przedmiotu odwołania. Stwierdzenie takiej wady następuje jednak tylko dla celów postępowania cywilnego i ze skutkami dla tego tylko postępowania. W wypadkach innych wad konieczne jest wszczęcie odpowiedniego postępowania administracyjnego w celu stwierdzenia nieważności decyzji i wyeliminowania jej z obrotu prawnego.

Mając na uwadze wskazane okoliczności Sąd w oparciu o treść art. 477¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie J. D. (2) uznając je za niezasadne w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie drugim na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. zasądzając od J. D. (2) na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w W. kwotę 15.000 złotych – stosownie do treści § 2 pkt 8 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 1935) – przy uwzględnieniu wartości przedmiotu sprawy tj. 2.753.515 zł.

Zaś zgodnie z art. 98 § 1¹ k.p.c. od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. O obowiązku zapłaty odsetek sąd orzeka z urzędu.