UZASADNIENIE

Decyzją z 26 marca 2024r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. odmówił ubezpieczonemu S. M. prawa do emerytury górniczej na podstawie art. 50a ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż na jego wniosek z 25 marca 2011r. została już ubezpieczonemu przyznana emerytura górnicza po osiągnięciu 50 lat.( art. 50a),tj. począwszy od 24.05.2011r., wskazując że brak możliwości ponownego ustalenia prawa do emerytury górniczej.

Od decyzji odwołał się ubezpieczony, wskazując że decyzja jest błędna.

Wskazał, że po przejściu na emeryturę przepracował 30 miesięcy.

a on domaga się przyznania mu prawa do kolejnej emerytury górniczej na podstawie art. 50 a ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS w związku z ukończeniem 55 lat, gdy wcześniej zostało mu przyznane świadczenie na podstawie art. 50e ustawy ( emerytura bez względu na wiek). Wskazał, że przepracował co najmniej 30 miesięcy po nabyciu uprawnień do wcześniej przyznanej emerytury. Przyznał, że przejście na emeryturę wiązało się z jego 50 urodzinami. Wskazał, że spełnił wymogi do nabycia emerytury na podstawie innego przepisu ustawy.

Podniósł, że w ustawie brak przepisu, że emeryturę górniczą można nabyć tylko jeden raz.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu wskazano, że decyzją z 7 kwietnia 2011r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury górniczej z art. 50a – z dniem 24 maja 2011r.

Wskazał, że art.53 ust.4 może być stosowany w związku z nabywaniem kolejnego uprawnienia do emerytury.

Sąd Okręgowy w Gliwicach ustalił następujący stan faktyczny.

Ubezpieczony S. M. urodził się (...)

W związku z jego wnioskiem z dnia 31 marca 2011r. decyzją z dnia 7 kwietnia 2011r. ZUS przyznał mu prawo do emerytury górniczej od dnia (...)tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. W tej dacie ubezpieczony ukończył 50 lat.

Z decyzji tej wynika, że w tym czasie ubezpieczony miał 275 miesięcy pracy górniczej (przed przeliczeniem).

Ubezpieczony po nabyciu prawa do emerytury pracował na podstawie umów zlecenia w okresach od 27.09. 2018r. -31.12. 2021r. Organ rentowy dokonał przeliczenia jego emerytury kolejnymi decyzjami z 21.03. 2019r., 29.05.2019r., 26.07.2019r., 30.10.2019r., 29.01.2020r., 11.05.2020r., 14.07.2020r., 16.10.2020r., 26.01.2021r., 30.04.2021r., 10.08.2021r., 26.10.2021r., 21.01.2022r., 10.02.2023r., 2.02.2024r. w związku ze zmianą stażu pracy.

W dniu 14 grudnia 2023r. ubezpieczony złożył wniosek o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno- rentowego z uwzględnieniem 24% kwoty bazowej. Dodatkowo wskazał art. 50a ustawy o emeryturach i rentach z FUS jako podstawę prawną swego żądania.

Zaskarżoną decyzją z dnia 26.03.2024r. ZUS odmówił mu przyznania emerytury górniczej z art. 50a ustawy, wskazując w uzasadnieniu, iż przyczyną odmowy jest to, że ubezpieczonemu została już przyznana emerytura górnicza i brak podstaw do przyznania mu kolejnej emerytury górniczej na podstawie tej samej ustawy (dowód: akta organu rentowego, okoliczności bezsporne).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie S. M. nie zasługuje na uwzględnienie.
Z akt wynika jednoznacznie, że w dacie od jakiej przyznano mu emeryturę górniczą decyzją z 7.04.2011r. ukończył on 50 lat przewidziany w art. 50a ust.2 ustawy. Stąd decyzją wydaną w tej dacie przyznano mu emeryturę górniczą z uwagi na osiągnięcie wymaganego wieku i okresu pracy górniczej – zgodnie z art. 50a ust.2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (dokonując stosownego przeliczenia stażu pracy na podstawie z art. 50 d ustawy).

W rozpoznawanej sprawie, spór sprowadzał się do ustalenia, czy ubezpieczonemu przysługuje prawo do kolejnej emerytury górniczej, a to na podstawie art. 50a ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz.U. z 2023r., poz. 1251, ze zm.) w związku z ukończeniem 55 roku życia w sytuacji, gdy wcześniej zostało mu ustalone prawo do emerytury górniczej na podstawie art. 50a ust.2 tej ustawy – po ukończeniu przez niego 50 lat. Nadmienić należy, że sąd nie był związany wskazaną przez odwołującego podstawą prawną( a to art. 50 a ust.2 ustawy). Z akt wynika jednoznacznie, że to ten przepis był podstawą przyznania mu emerytury górniczej od 24.05.2011r. stąd przepis ten nie mógł być ponownie zastosowany, bo przesłanki nim objęte spełniły się już w tej dacie.

Ubezpieczony domagał się przyznania kolejnej emerytury górniczej, gdyż pozwalałoby mu to - przy legitymowaniu się co najmniej 30 - miesięcznym okresem ubezpieczenia po przyznaniu pierwszej emerytury - na przeliczenie świadczenia od nowej kwoty bazowej w zakresie części socjalnej (24%), zgodnie z art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej. Treść odwołania jednoznacznie wskazuje, że organ rentowy prawidłowo zakwalifikował złożony przez ubezpieczonego wniosek jako wniosek o przyznanie emerytury górniczej.

Zgodnie z art. 50a ust. 1 ustawy prawo do emerytury górniczej, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  ukończył 55 lat życia;

2)  ma okres pracy górniczej, wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust.1

3)  nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek
o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Zgodnie zaś z ust. 2 tegoż przepisu, wiek emerytalny wymagany od pracowników: kobiet mających co najmniej 20 lat, a mężczyzn co najmniej 25 lat pracy górniczej
i równorzędnej, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat.

Rozważenia wymaga, czy art. 50a w ust.1 i 2 określa prawo do dwóch różnych świadczeń – emerytalnych.

Kwestią tą zajmował się Sąd Apelacyjny w Katowicach w sprawie III AUa 1117/12.

W uzasadnieniu wyroku z 5 marca 2013r. wydanego w tej sprawie (sygn. akt III AUa 1117/12) Sąd ten wskazał, że przewidziana w art. 50a ustawy emerytalnej górnicza emerytura, której nabycie ustawodawca wiąże z osiągnięciem stosownego wieku, uzależnionego od określonego okresu pracy górniczej przewidzianej w art. 50c ust. 1 ustawy emerytalnej – pomimo, iż warunki do jej uzyskania określono w dwóch odrębnych ustępach tego przepisu, faktycznie stanowi rodzajowo tożsame świadczenie.

Analizowane przez Sąd Apelacyjny przesłanki nabycia emerytury górniczej odnosiły się do dwóch ustępów tego samego przepisu tj. art. 50a ust. 1 i 2 ustawy emerytalno – rentowej. Tym samym Sąd Apelacyjny w Katowicach wskazał, iż emerytura górnicza przewidziana na podstawie art. 50a ust. 1 jest świadczeniem tożsamym rodzajowo z emeryturą górniczą przewidzianą w art. 50a ust. 2, oba te przepisy regulują bowiem nabycie prawa do emerytury górniczej po ukończeniu wymaganego wieku, tj. 55 i 50 lat życia.

Sąd okręgowy w niniejszym składzie podziela pogląd prawny zaprezentowany w tym przepisie.

W sytuacji ubezpieczonego nie było podstaw do zastosowania art.50e ustawy przy przyznawaniu mu pierwszej emerytury górniczej, skoro w dacie przyznania tej emerytury miał on już wymagany wiek, a ponadto nie posiadał okresu pracy górniczej wymaganego zgodnie z art. 50e ustawy (bez dokonywania przeliczenia z art. 50d, który w odniesieniu do świadczenia z art. 50e nie ma zastosowania). W konsekwencji nie budzi wątpliwości, że podstawą jej przyznania był art. 50a ustawy.

Stąd skoro ubezpieczony posiada już przyznane świadczenie emerytalne na podstawie art. 50a ustawy, to nie było podstaw do ponownego przyznawania mu tego świadczenia. Nadmienić należy przy tym, że rację ma organ rentowy wskazując, że jedynie w przypadku przyznania uprawnienia do innej emerytury górniczej możliwe jest dokonanie przeliczenia części socjalnej emerytury w oparciu o art. 53 ust.4.

Skoro zaś art. 50 a w ustępach 1 i 2 określa to samo świadczenie emerytalne, to ukończenie przez ubezpieczonego 55 lat po dacie wydania poprzedniej decyzji nie daje podstaw do uznania jego prawa do kolejnej emerytury górniczej.

W konsekwencji brak było podstaw do uwzględnienia odwołania. Z powyższych przyczyn odwołanie oddalono na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

(-) SSO Gabriela Sobczyk