Formularz UK 1

Sygnatura akt

XII K 123/23

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

A. M.

W okresie od dnia 2 stycznia 2014 r. do dnia 8 grudnia 2017 r. w W., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, z góry powziętym zamiarem, po uprzednim wprowadzeniu w błąd B. S. (1) co do możliwości zamiaru terminowego wywiązania się z zawartych umów pożyczki: nr (...) oraz z dnia 1 sierpnia 2014 r. oraz z dnia 17 września 2014 r., doprowadził B. S. (1) do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem znacznej wartości, co najmniej w kwocie 81 547,40 złotych oraz 100 000,00 złotych oraz 104 670,00 złotych, tj. w łącznej kwocie 286 217,40 złotych,

tj. przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

B. S. (1) jako pożyczkodawca oraz A. M. jako pożyczkobiorca zawarli ze sobą umowę pożyczki nr (...). Mężczyzn zapoznał K. S. (1), informując, że oskarżony prowadzi spółkę (...) sp. z o.o., która potrzebuje kapitału w celu dalszego rozwoju. B. S. (1) działał w pełnym zaufaniu do K. S. (1), z którym przyjaźnił się od kilku lat i który także pożyczył pieniądze oskarżonemu jako wieloletniemu znajomemu rozwijającemu biznes parabankowy, ukierunkowany na założenie banku, a który to także nie uzyskał zwrotu całości kwoty pożyczki. O ryzyku inwestycji B. S. (1) został poinformowany w czasie spotkania z A. M. i G. T. (1), jak również w czasie spotkania z K. S. (1) – pieniądze z pożyczki miały zostać zainwestowane w (...) sp. z o.o., a konkretniej w udzielanie przez tę spółkę pożyczek osobom fizycznym i prawnym – mimo podpisania umowy przez oskarżonego jako osobę fizyczną, niereprezentującej spółki. Pożyczka zawarta została na kwotę 80.000 zł, na okres 6 miesięcy od dnia wypłaty pożyczki (tj. daty uznania rachunku bankowego pożyczkobiorcy kwotą pożyczki). Ustalono także wysokość opłaty administracyjnej, tj. opłaty należnej pożyczkodawcy z tytułu udzielenia pożyczki i stanowiącej jednocześnie opłatę za analizę wniosku o pożyczkę, na kwotę 14.400 zł. Opłata miała zostać zapłacona w tym samym terminie co kwota pożyczki. Opłata ta stanowiła w istocie zamiennik odsetek od udzielonej pożyczki. Odnośnie kwoty pożyczki wskazano również, iż należność staje się wymagalna po 180 dniach od dnia zaksięgowania środków na koncie bankowym pożyczkobiorcy, natomiast odnośnie opłaty administracyjnej ustalono, że zostanie ona rozłożona na raty miesięczne po 2400 zł każda. Wskazano, iż od kwoty pożyczki nie zostaną naliczone odsetki, z wyjątkiem odsetek za opóźnienie w spłacie rat.

Kwota 700 zł pożyczki została A. M. wypłacona w formie gotówkowej, natomiast kwota 79.300 zł w formie przelewu.

Przelewem z dnia 07.02.2014 r. A. M. wpłacił oskarżycielowi subsydiarnemu kwotę 2400 zł tytułem opłaty administracyjnej; następne 2400 zł wpłacił w dniu 05.03.2014 r.

Oskarżony A. M. nie był dotychczas karany.

Dane z KRK o niekaralności – k. 251 t. II

Kopia umowy pożyczki nr (...)

k. 5-8 t. I akt postępowania przygotowawczego (...) (dalej: a.p.p.), k. 9-12 t. I, k. 111-114 t. I

Potwierdzenie przelewu kwoty 79.300 zł

k. 15 t. I a.p.p., k. 19 t. I

Potwierdzenie przelewu z dnia 07.02.2014 r.

k. 16 t. I a.p.p., k. 20 t. I

Potwierdzenie przelewu z dnia 05.03.2014 r.

k. 17 t. I a.p.p., k. 21 t. I

Zeznania B. S. (1) (częściowo)

k. 26-27 t. I a.p.p., k. 90-91 t. I

Informacja z KRS dot. (...) sp. z o.o.

k. 41-44 t. I a.p.p., k. 26-28 t. I

Protokoły oględzin akt postępowania egzekucyjnego i cywilnego

k. 51-159 t. I a.p.p.

Zeznania K. S. (1) (częściowo)

k. 164 t. I a.p.p., k. 121v-125 t. I

Zeznania G. T. (1)

k. 171-172 t. I a.p.p., k. 133-135 t. I

Protokół oględzin akt rejestrowych

k. 181-182 t. I a.p.p.

Wyjaśnienia A. M.

k. 88-89 t. I, k. 135 t. I, k. 198 t. I

Zeznania N. C.

k. 129v-133 t. I

Zeznania K. K. (1)

k. 185v-186 t. I

Zeznania D. S.

k. 197v-198 t. I

Zeznania J. F.

k. 229v-230 t. II

Zeznania K. K. (2)

k. 230-230v t. II

Zeznania J. K.

k. 246v t. II

Mimo zaległości w spłacie poprzedniej pożyczki w dniu 01.08.2014 r. B. S. (1) jako pożyczkodawca oraz A. M. jako pożyczkobiorca zawarli ze sobą kolejne umowy pożyczki. Druga pożyczka zawarta została na kwotę 100.000 zł. W treści umowy pożyczkobiorca pokwitował odbiór kwoty pożyczki w formie gotówkowej i zobowiązał się do jej zwrotu w dniu 01.02.2015 r. Ponadto ustalono, że wraz ze spłatą nominalnej kwoty pożyczki pożyczkobiorca zapłaci pożyczkodawcy odsetki w wysokości 3% miesięcznie od kwoty pożyczki, za okres od dnia zawarcia umowy do dnia zwrotu przedmiotu pożyczki.

Następnie w dniu 11.04.2015 r. obowiązywanie umowy przedłużono do dnia 01.10.2015 r.

Kopia umowy pożyczki z dnia 01.08.2014 r.

k. 9-10 t. I a.p.p., k. 13-14 t. I, k. 115-116 t. I

Zeznania B. S. (1) (częściowo)

k. 26-27 t. I a.p.p., k. 90-91 t. I

Zeznania K. S. (1) (częściowo)

k. 164 t. I a.p.p.

Wyjaśnienia A. M.

k. 88-89 t. I

W dniu 17.09.2014 r. B. S. (1) jako pożyczkodawca oraz A. M. jako pożyczkobiorca zawarli ze sobą trzecią umowę pożyczki na kwotę 90.000 zł na okres 6 miesięcy, tj. do dnia 01.03.2015 r. Kwotę pożyczki oprocentowano na 3% w skali miesiąca, a całkowity koszt pożyczki wyniósł 104.670 zł. Spłatę pożyczki podzielono na raty. Kwotę pożyczki wypłacono w gotówce w dniu podpisania umowy. Pożyczkobiorca oświadczył, że posiada odpowiednie dochody umożliwiające terminowe regulowanie zobowiązań wobec pożyczkodawcy, a w razie nieuiszczenia należności w terminie zapłaci również odsetki za opóźnienie.

Następnie w dniu 11.04.2015 r. obowiązywanie umowy przedłużono do dnia 01.10.2015 r.

Kopia umowy pożyczki z dnia 17.09.2014 r.

k. 11-14 t. I a.p.p., k. 15-18 t. I, k. 117-120 t. I

Zeznania B. S. (1) (częściowo)

k. 26-27 t. I a.p.p., k. 90-91 t. I

Zeznania K. S. (1) (częściowo)

k. 164 t. I a.p.p.

Wyjaśnienia A. M.

k. 88-89 t. I

A. M. obiecywał oskarżycielowi subsydiarnemu spłatę pożyczek po uzbieraniu pieniędzy. Wobec braku spłaty pożyczek w dniu 08.12.2017 r. pełnomocnik B. S. (1) skierował wobec A. M. ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty. Ponieważ oskarżony w dalszym ciągu nie spłacił pożyczek, sprawę skierowano do sądu cywilnego. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 06.08.2019 r., sygn. akt II C 795/19, zasądzono od A. M. na rzecz B. S. (1) kwotę 81.547,40 zł wraz z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie od kwoty 80.000 zł od 03.07.2014 r. do dnia zapłaty oraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 1547,40 zł od 01.02.2018 r. do dnia zapłaty, jak również zasądzono od A. M. na rzecz B. S. (1) kwotę 9897 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Egzekucja okazała się bezskuteczna.

Umowy pożyczek zawartych z B. S. (1), w których pożyczkobiorcą był A. M., były zawarte na warunkach lichwiarskich i rażąco niekorzystnych dla oskarżonego ze względu na oprocentowanie znacząco przewyższające maksymalną wysokość odsetek wynikającą z przepisów kodeksu cywilnego. Niemożliwe stało się zatem ustalenie, czy w momencie zawierania ww. pożyczek kondycja finansowa (...) sp. z o.o. umożliwiała wywiązanie się z zaciągniętych zobowiązań.

Wezwanie do zapłaty

k. 18-19 t. I a.p.p., k. 22 t. I

Kopia wyroku o sygn. akt II C 795/19

k. 236-245 t. II dokumentacja ze sprawy I 1Co 309/24 – wniosek k. 247

k. 20 t. I a.p.p., k. 23 t. I

Wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego

k. 21-23 t. I a.p.p., k. 24 t. I

Postanowienie Komornika Sądowego z dnia 22.04.2020 r., sygn. Km (...)

k. 24-25 t. I a.p.p., k. 25 t. I

Zeznania B. S. (1) (częściowo)

k. 26-27 t. I a.p.p., k. 90-91 t. I

Protokoły oględzin akt postępowania egzekucyjnego i cywilnego

k. 51-159 t. I a.p.p.

Pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego W.

k. 289-290 t. II a.p.p.

Pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego W.

k. 304 t. II a.p.p.

Pismo z ZUS

k. 310 t. II a.p.p.

Pismo z (...) Bank (...) S.A.

k. 305-306 t. II a.p.p.

Opinia biegłego z zakresu rachunkowości, finansów i audytu i opinia ustna uzupełniająca

k. 316 t. II a.p.p., k. 272v-273 t. II

Wyjaśnienia A. M.

k. 88-89 t. I

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.2.

A. M.

W okresie od dnia 2 stycznia 2014 r. do dnia 23 czerwca 2023 r. w W. w razie grożącej niewypłacalności lub upadłości A. M. oraz podmiotów przez niego kontrolowanych (w tym (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.) i nie mogąc zaspokoić wszystkich wierzycieli, spłacał lub zabezpieczał tylko niektórych, czym działał na szkodę pozostałych, w tym B. S. (1), w ten sposób, że spłacił trzech z pięciu wierzycieli, z wyłączeniem B. S. (1),

tj. przestępstwo z art. 302 § 1 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Przed 2015 r. (...) sp. z o.o. udzielała pożyczek osobom fizycznym i prawnym. Kasę spółki zasilały, przynajmniej częściowo, kwoty pochodzące z pożyczek od prywatnych inwestorów, w tym B. S. (1) i K. S. (1), który następnie przejął część udziałów w spółce. W tym czasie (...) sp. z o.o. dobrze prosperowała i rozliczyła się z częścią inwestorów.

Zeznania K. S. (1)

k. 164 t. I a.p.p.

Zeznania G. T. (1)

k. 171-172 t. I a.p.p., k. 133-135 t. I

Kopie umów pożyczek i aktów notarialnych

k. 214-288 t. II a.p.p.

Pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego W.

k. 289-290 t. II a.p.p.

Pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego W.

k. 304 t. II a.p.p.

Pismo z ZUS, ceidg z k. 196 t. I

k. 310 t. II a.p.p.

Pismo z (...) Bank (...) S.A.

k. 305-306 t. II a.p.p.

Wyjaśnienia A. M.

k. 88-89 t. I

Zeznania B. S. (1) (częściowo)

k. 26-27 t. I a.p.p., k. 90-91 t. I

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.-1.1.2.

A. M.

Popełnienie przestępstw zarzucanych oskarżonemu w pkt 1.1.1.-1.1.2., które przytoczono powyżej.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

A. M. w okresie od dnia 2 stycznia 2014 r. do dnia 8 grudnia 2017 r. w W., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, z góry powziętym zamiarem, po uprzednim wprowadzeniu w błąd B. S. (1) co do możliwości zamiaru terminowego wywiązania się z zawartych umów pożyczki: nr (...) oraz z dnia 1 sierpnia 2014 r. oraz z dnia 17 września 2014 r., doprowadził B. S. (1) do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem znacznej wartości, co najmniej w kwocie 81 547,40 złotych oraz 100 000,00 złotych oraz 104 670,00 złotych, tj. w łącznej kwocie 286 217,40 złotych.

Dowody wymienione w 1.1.

Numery kart wymienione w 1.1.

A. M. w okresie od dnia 2 stycznia 2014 r. do dnia 23 czerwca 2023 r. w W. w razie grożącej niewypłacalności lub upadłości A. M. oraz podmiotów przez niego kontrolowanych (w tym (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.) i nie mogąc zaspokoić wszystkich wierzycieli, spłacał lub zabezpieczał tylko niektórych, czym działał na szkodę pozostałych, w tym B. S. (1), w ten sposób, że spłacił trzech z pięciu wierzycieli, z wyłączeniem B. S. (1).

Dowody wymienione w 1.1.

Numery kart wymienione w 1.1.

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1.-1.1.2.

Wyjaśnienia A. M.

Sąd nie miał podstaw, by nie uznać za wiarygodne wyjaśnień oskarżonego A. M., gdyż pozostały materiał dowodowy nie pozwolił na wykazanie ich nieprawdziwości. Oskarżony w toku postepowania nie przyznał się do popełnienia zarzucanych im czynów, przedstawiając historię znajomości z pokrzywdzonym B. S. (1), okoliczności związane z zawarciem umów pożyczek, pojawiające się od 2015 roku trudności z niewypłacalnymi klientami i konsekwencje w postaci utraty płynności działalności spółki. Winy upatrywał w dwóch nieudanych pożyczkach udzielonych osobom fizycznym, które z uwagi na brak spłaty pożyczki doprowadziły do bankructw jego spółki. Nie ukrywał, że nie unikał kontaktów z pokrzywdzonym, posiadającym możliwość nieograniczonego kontaktu i wizyt w siedzibie spółki. Wskazał, że klientami jego spółki były osoby, które nie były w stanie otrzymać w banku kredytu lub pożyczki, a środki, które uzyskał z pożyczek od pokrzywdzonego B. S. (1) zostały rozdysponowane na pożyczki udzielone przez spółkę z o.o. ‘ (...). Zaprzeczył, aby wypłacił pokrzywdzonemu jedynie kwotę 4000 zł, wyrażając przekonanie, że gdyby nie wypłacane co miesiąc kwoty w wysokości 3% zainwestowanej kwoty i gdyby B. S. (1) nie był zadowolony ze współpracy, to nie zawarłby nowych umów ani nie przedłużył dotychczasowych.

1.1.1.-1.1.2.

Zeznania B. S. (1) (częściowo)

Sąd uznał za wiarygodne zeznania oskarżyciela subsydiarnego za wyjątkiem twierdzeń, jakoby oskarżony A. M. nie dokonywał na jego rzecz spłat z tytułu udzielonych pożyczek. Zeznania odnośnie tego, że był zapewniany, że każda złotówka „jest potrzebna na rozwój nowego projektu i fakt, jakoby pożyczki, które udzielała firma innym klientom były zabezpieczone hipotecznie”, jakkolwiek prawdziwe wydają się nacechowane nadmierną ufnością bądź też nadzwyczajną chęcią osiągniecia określonej korzyści majątkowej, niedostępnej dla zwykłego klienta, deponującego zazwyczaj swój kapitał w banku wskazują, ze chęć wzbogacenia się przysłaniała racjonalną ocenę sytuacji i ryzyka, związanego z możliwymi i nietrafionymi inwestycjami. Tezę te potwierdziło przekonanie pokrzywdzonego, „zachęcił mnie oferowany przez niego procent większy niż na lokacie bankowej” /k. 90/. W pozostałej części zeznania świadka są logiczne, spójne i korespondują z zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Pokrzywdzony w swoich zeznaniach wskazywał na przekonanie o bardzo dobrej kondycji (...) spółki (...), perspektywach rozwoju, potęgowanych nie przez oskarżonego A. M., ale świadka K. S., który w ocenie pokrzywdzonego, z uwagi na swoje wykształcenie ekonomiczne i wiedzę stanowił niejako rękojmię należytego wywiązania się oskarżonego z umowy.

1.1.1.-1.1.2.

Zeznania K. S. (1) (częściowo)

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka w części, w jakiej świadek przedstawił historię swojej znajomości z oskarżonym A. M. i okoliczności, w jakich stał się jego dłużnikiem, rolę, którą odgrywał w spółce (...) , wiedzę na temat prowadzonej działalności oskarżonego, sposób pozyskiwania i inwestowania przez oskarżonego środków finansowych.

Sąd uznał, że nie polegają na prawdzie depozycje świadka, jakoby „działalność w okresie 2013 – 2016 firmy (...), „(...)” plus skład osobowy tych firm tj. pana M., G. T. (1), N. C. nosiła znamiona działania grupy przestępczej nakierowanej na pozyskiwanie pieniędzy od naiwnych ludzi …., wszystko opierało się oszustwie”” /k. 121 verte/. Sąd uznał, że zeznania te są subiektywne, wynikają one z konfliktu, w jakim pozostaje świadek K. S. z oskarżonym A. M., którego źródłem są kwestie finansowe. Tak negatywna ocena działalności oskarżonego A. M. nie towarzyszyła przekonaniom świadka pod koniec 2013 roku lub na początku 2014 roku, kiedy to poznawał oskarżyciela subsydiarnego z oskarżonym i co wynika z zeznań B. S., prezentował oskarżonego A. M. jako ambitnego, rzutkiego biznesmena, który rozwija swoją działalność, „bardzo chce zbudować firmę i zarabiać” /k. 122 v./, gdy otwarcie zachęcał B. S. do inwestycji w spółkę oskarżonego. Z uwagi na oświadczenia świadka, że składał zawiadomienia o przestępstwie i „postępowania w mojej sprawie trwają w trybie postępowania prokuratorskiego” sąd wnikliwie analizował jego zeznania, stwierdzając bez wątpienia, że źródłem trwającego konfliktu było wniesienia przez świadka K. S., podobnie jak świadka B. S. znacznej sumy pieniędzy w działalność, prowadzoną w formie spółki kapitałowej przez oskarżonego i brak zwrotu środków finanoswych w określonym terminie.

1.1.1.-1.1.2.

Zeznania pozostałych świadków wymienionych w 1.1.

N. C., G. T. (1), K. K. (1)

Sąd ocenił zeznania świadków jako wiarygodne, gdyż są one rzeczowe, konkretne, wewnętrznie i wzajemnie niesprzeczne, jak również znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym ujawnionym w toku postępowania, na podstawie którego Sąd ustalił stan faktyczny w sprawie. Świadek N. C., siostra oskarżonego, określiła pokrzywdzonego B. S. jako klienta spółki (...), opisała historię współpracy z oskarżonym A. M., kompetencje, jakie jej przysługiwały w czasie, gdy była członkiem zarządu spółki a następnie po przekazaniu udziałów oskarżonemu - szeregowym pracownikiem. Skupiła się również na opisie funkcjonowania spółki, celach związanych z ekspansją i rozwojem, zamierzeniach, aby zdobyć jak najwięcej inwestorów, którzy by inwestowali swoje pieniądze w działalność spółki (...). /k. 132/ Świadek nie orientowała się w wysokości zadłużenia oskarżonego wobec pokrzywdzonego B. S.. Jakkolwiek zeznania tego świadka, jako osoby spokrewnionej z oskarżonym wymagają szczególnie wnikliwej analizy to sąd uznał, że brak jest podstaw do ich kwestionowania. Zeznania świadka G. T. (1) również nie były kwestionowane przez strony, a sąd dał im wiarę. Także i ten świadek posiadał wiedzę o pożyczce udzielonej przez B. S. oskarżonemu. Nie znał szczegółów umowy między stronami ani dokładnej wysokości otrzymanej przez oskarżonego A. M. kwoty. Wykluczył, aby oskarżony miał zamiar nie oddawać długu pokrzywdzonemu lub świadkowi K. S. tłumacząc postawę oskarżonego i okoliczności, jakie na to wpłynęły. Sąd dał wiarę zeznaniom świadka K. K. (1), pracownika administracyjnego w spółce (...) w spółce z o.o., brak było podstaw do kwestionowania tych zeznań. Szczerość świadka w czasie relacjonowania zasad funkcjonowania biura, relacji, personalnych panujących w spółce, sposobu obrotu dokumentów w zestawieniu z zeznaniami świadka G. T. wskazują, że świadek była wiarygodnym źródłem dowodowym.

1.1.1.-1.1.2.

Opinia biegłego z zakresu rachunkowości, finansów i audytu i opinia ustna uzupełniająca

Na uznanie za w pełni wiarygodne zasługują opinie biegłej, albowiem dokonała wnikliwej analizy wszelkich okoliczności związanych z kondycją finansową (...) sp. z o.o. Opinia została sporządzona zgodnie z wymogami określonymi w art. 202 k.p.k., przez osobę o niekwestionowanym poziomie wymaganej wiedzy specjalistycznej, w sposób fachowy, wszechstronny i logiczny. Biegła wskazała na niemożność rzetelnego określenia kondycji (...) spółki (...) w dacie zawierania umów pożyczek przez oskarżonego z uwagi na brak wymaganych dokumentów.

1.1.1.-1.1.2.

Pozostała dokumentacja wymieniona w 1.1.

Na uznanie za wiarygodne co do ich treści, formy oraz legalności sporządzenia zasługują dowody z ujawnionych w sprawie dokumentów, m.in. kopii wyroku, kopii umów pożyczek, potwierdzeń przelewów. Dokumenty zostały sporządzone zgodnie z przepisami prawa. Ich treść nie budziła wątpliwości ani stron, ani Sądu.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.1.1.-1.1.2.

Zeznania B. S. (1) (częściowo)

Sąd uznał za niewiarygodne zeznania świadka w zakresie, w jakim twierdził, że świadkiem przy podpisywaniu jednej z umów pożyczek z A. M. był G. T. (1). Jak wynika zarówno z wyjaśnień oskarżonego, jak i z zeznań samego G. T. (1), między ww. doszło do spotkania, w czasie którego informowali oskarżyciela subsydiarnego o ryzyku wiążącym się z inwestycją. G. T. (1) nie był natomiast obecny przy samym podpisaniu umowy pożyczki. Zaznaczyć też należy, iż twierdzenie o poinformowaniu B. S. (1) o ryzyku inwestycji nie stoi w sprzeczności z twierdzeniem ww., iż nie został poinformowany o rzekomej złej kondycji spółki, jako że ryzyko inwestycji nie zawsze musi się wiązać ze złą kondycją finansową drugiej strony. Ponadto, za niewiarygodne należało też uznać twierdzenia B. S. (1), iż oskarżony zaprzestał kontaktowania się z nim oraz nie dokonał żadnych wpłat z tytułu zwrotu pożyczki w formie gotówkowej. Logiczne w tym zakresie były twierdzenia oskarżonego, że gdyby oskarżyciel subsydiarny istotnie nie był zadowolony ze współpracy z oskarżonym i nie otrzymywał żadnych wypłat, to nie zawierałby kolejnych umów pożyczek i nie inwestowałby tak znacznych sum. Sąd uznał za wiarygodne twierdzenia świadka, że darzył zaufaniem oskarżonego A. M., oraz „dał się zwodzić i był łatwowierny” /k. 90./ Depozycje te są potwierdzeniem postawy pokrzywdzonego, wskazują na jego niechęć w dacie zawierania umów z oskarżonym do przyjęcia istnienia i zrozumienia ryzyka, jakie wiązało się z działalnością prowadzoną przez oskarżonego, a jednocześnie wskazują, dlaczego pokrzywdzony mógł czuć się oszukany. Jako, że żadna ze stron nie przedstawiła żadnego wiarygodnego dowodu odnośnie spłaty części kwot wyższych, niż wynikały z dokumntu, lub braku spłaty to powyższe wątpliwości sąd uznał za takie, których nie da się usunąć, a zatem należało rozstrzygnąć je na korzyść oskarżonego.

1.1.1.-1.1.2.

Zeznania K. S. (1) (częściowo)

Za niewiarygodne należało uznać zeznania świadka w zakresie, w jakim stwierdził, iż oskarżony A. M. utrudniał mu wgląd w dokumentację spółki (...) sp. z o.o., mimo funkcji, jaką sprawował w spółce. Zeznania takie są sprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym - nie tylko z wyjaśnieniami oskarżonego, ale też z zeznaniami N. C. i K. K. (1), z których wynika, iż żaden pracownik spółki nie dostał nigdy polecenia, aby utrudniać K. S. (1) wgląd w dokumentację spółki, a ponadto, że ww. świadek czuł się w siedzibie spółki nad wyraz swobodnie. Trudno także uznać za wiarygodne zeznania, wedle których o zamiarze oszukańczym oskarżonego wobec inwestorów i o atmosferze zastraszania w spółce miałaby mu opowiedzieć jedna z pracownic spółki, w momencie, w którym żaden z przesłuchanych w postępowaniu sądowym pracowników nie potwierdził takich informacji. Nie wskazano również żadnych okoliczności mających uprawdopodobnić złą kondycję spółki już od roku 2011. Na uwadze należy mieć natomiast, co sąd podkreśli, iż świadek K. S. (1) obecnie również jest skonfliktowany z oskarżonym na tle rozliczeń majątkowych. Ponadto, podana przez świadka ocena etyczna postępowania oskarżonego jako założyciela parabanku, z samej definicji opierającego się na założeniu piramidy finansowej, nie może wpływać na uznanie winy oskarżonego odnośnie postawionych mu zarzutów, mających związek z osobą B. S. (1).

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

1.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.2.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.3.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☒

3.4.  Uniewinnienie

I

A. M.

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

W ocenie sądu brak dowodów na to, że oskarżony A. M. wyczerpał swoim działaniem znamiona zarzucanych mu czynów, tj. czynu z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. oraz czynu z art. 302 § 1 k.k.

Podstawowymi dowodami w sprawie na niekorzyść oskarżonego A. M., poza załączoną dokumentacją związaną z udzielonymi pożyczkami, były zeznania oskarżyciela subsydiarnego B. S. (1) oraz świadka K. S. (1). Jak wskazano w punkcie 2.2. niniejszego uzasadnienia, zeznania te uznać należy w części za niewiarygodne – są momentami sprzeczne z zeznaniami pozostałych świadków w sprawie, m.in. zeznaniami K. K. (1), która wszak nie jest związana żadnym stopniem pokrewieństwa z oskarżonym ani nie pozostaje z nim w żadnym sporze (w przeciwieństwie do B. S. (1) oraz K. S. (1)), a zatem winna zostać uznana za świadka całkowicie obiektywnego.

Przestępstwo oszustwa z art. 286 § 1 k.k. polega na doprowadzeniu innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem za pomocą wprowadzenia w błąd lub wyzyskania błędu innej osoby lub na wykorzystaniu jej niezdolności do należytego pojmowania podejmowanych działań. W przypadku oszustwa dyspozycja majątkowa na rzecz sprawcy ma charakter dobrowolny, w chwili jej dokonania osoba dysponująca mieniem na rzecz sprawcy nie ma jeszcze świadomości niekorzystnego charakteru rozporządzenia. Oszustwo może być popełnione tylko umyślnie, ponadto jest ono przestępstwem kierunkowym znamiennym celem, którego treścią jest osiągnięcie korzyści majątkowej. Zachowanie sprawcy musi być od początku ukierunkowane na ów cel, działanie podejmowane jest z zamiarem bezpośrednim. Błąd, w który wprowadził sprawca ofiarę, może polegać na fałszywym wyobrażeniu istnienia pewnych okoliczności, które w rzeczywistości nie występują. Przypisując sprawcy popełnienie przestępstwa określonego w art. 286 § 1 k.k. konieczne jest wykazanie, że obejmował on swoją świadomością i zamiarem bezpośrednim nie tylko to, że wprowadza w błąd inną osobę, ale także i to, że doprowadza ją w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem – i jednocześnie chce wypełnienia tych znamion.

Jak wskazał Sąd Najwyższy z wyroku z dnia 02.10.2015 r. (sygn. akt III KK 148/15), „Dla przestępstwa oszustwa (...) wystarczające jest ustalenie, że pokrzywdzony nie zawarłby umowy, gdyby wiedział o okolicznościach, które były przedmiotem wprowadzenia go w błąd przez sprawcę. Do wprowadzenia w błąd skutkującego niekorzystnym rozporządzeniem mieniem wystarczające jest więc wywołanie błędnego wyobrażenia o okolicznościach decydujących o rozporządzeniu lub sposobie rozporządzenia”. Chodzi zatem o to, że pokrzywdzony nie zawarłby takiej umowy, gdyby wiedział o tych okolicznościach, które zostały przez sprawcę przedstawione w sposób nierzetelny lub wręcz kłamliwie (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 24.11.2021 r., sygn. akt II AKa 133/21). Przy ocenie zamiaru sprawcy oszustwa należy brać pod uwagę „okoliczności, na podstawie których można byłoby wyprowadzić wnioski dotyczące realności wypełnienia obietnic złożonych przez sprawcę (zobowiązań) osobie rozporządzającej mieniem, a w szczególności: jego możliwości finansowych, skalę zobowiązań, czy długotrwałe trudności w wykonywaniu bieżących zobowiązań” (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20.11.2018 r., sygn. akt II AKa 343/18). Art. 294 § 1 k.k. zaostrza natomiast karalność wymienionych w nim przestępstw, jeżeli przedmiotem czynu jest mienie znacznej wartości, tj. gdy jego wartość przekracza w czasie popełnienia czynu zabronionego 200.000 złotych (art. 115 § 5 k.k.).

Natomiast zgodnie z art. 12 k.k. dwa lub więcej zachowań, podjętych w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, uważa się za jeden czyn zabroniony.

Odnosząc powyższe uregulowania prawne do realiów niniejszego postępowania nie budzi wątpliwości fakt, iż zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na uznanie, iż A. M. swym zachowaniem zrealizował wszystkie znamiona przestępstwa stypizowanego w art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. oraz w art. 302 § 1 k.k. Brak jest jednoznacznych dowodów na to, że oskarżony A. M. w chwili zawierania umów pożyczek z B. S. (1) działał z zamiarem bezpośrednim oszukania pokrzywdzonego. Wszelkie wskazane w sprawie okoliczności, w tym także zeznania świadków będących w przeszłości klientami (...) sp. z o.o., świadczą o tym, iż środki przekazane przez inwestorów – w tym także B. S. (1) – rzeczywiście wydatkowane były w celu rozwoju spółki i możliwości udzielania dalszych pożyczek. Ustalenia faktyczne nie pozwalają zatem na jednoznaczną i nie budzącą wątpliwości ocenę, że działaniom oskarżonego przyświecał jedynie przestępny cel. Odnośnie zarzutu wprowadzenia oskarżyciela subsydiarnego w błąd co do terminowego wywiązania się z udzielonych mu pożyczek wskazać należy, iż zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na stwierdzenie, iż oskarżony od samego początku nie miał zamiaru spłacić zaciągniętych pożyczek lub w innym terminie, niż wynikającym z umowy. Wręcz przeciwnie, nawet B. S. (1) wskazał, iż A. M. zaczął spłacać pierwszą pożyczkę, czego dowodem mogą być potwierdzenia przelewów. Nie można także udowodnić, iż w chwili zaciągania pożyczek oskarżony wiedział, iż nie będzie w stanie ich spłacić, czy to z majątku własnego, czy też z majątku spółki. Oskarżyciel subsydiarny wiedział, że spółka zo.o. (...) zawierała umowy pożyczek z osobami prywatnymi /k. 90/ nie interesował się przy tym, dlaczego te osoby zdecydowały na wybór spółki (...) jako pożyczkodawcy. Jak wskazano w przeprowadzonej w sprawie opinii biegłego z zakresu rachunkowości, niemożliwe jest obecnie ustalenie, czy w momencie zawierania ww. pożyczek kondycja finansowa (...) sp. z o.o. umożliwiała wywiązanie się z zaciągniętych zobowiązań. Istotnym jest, że B. S. (1) wszedł w stosunek obligacyjny z oskarżonym A. M. za pośrednictwem wspólnego znajomego - świadka K. S. (1), a zatem osobą, która pierwsza wpłynęła na wytworzenie u pokrzywdzonego pozytywnego obrazu oskarżonego nie był bezpośrednio on sam, lecz wspólny przyjaciel mężczyzn - świadek K. S.. Oskarżonego A. M. łączyła ze świadkiem K. S. wieloletnia przyjaźń, zatem wprowadzenie do spółki przez K. S. nowego „inwestora” w osobie B. S., który z kolei był przyjacielem K. S. budowało - w przekonaniu B. S. - swoisty obraz własnej wyjątkowości powiązanej z mającym nadejść wysokim zyskiem wynikającym z obrotu zainwestowaną gotówką. Z dystansem zatem należało podchodzić do twierdzeń pokrzywdzonego co do istnienia oszukańczego zamiaru doprowadzenia go do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez wprowadzenie go w błąd co do intencji wywiązania się z zaciągniętych zobowiązań. Sąd Okręgowym uznał, że pokrzywdzony B. S. nie został wprowadzony w błąd, gdyż umowy pożyczek zawarte w dniach 02 stycznia 2014 roku, 01 sierpnia 2014 roku i 17 września 2014 roku zabezpieczyły należycie jego roszczenie do dochodzenia w drodze cywilnej, z czego pokrzywdzony skorzytsał.

Nie można również uznać, iż A. M. działał na szkodę niektórych wierzycieli, spłacając lub zabezpieczając pozostałych. Zgodnie z art. 302 § 1 k.k. przestępstwo popełnia, kto, w razie grożącej mu niewypłacalności lub upadłości, nie mogąc zaspokoić wszystkich wierzycieli, spłaca lub zabezpiecza tylko niektórych, czym działa na szkodę pozostałych. Jak wskazuje się w doktrynie, „spłacanie wierzyciela” to każdy akt zaspokojenia roszczenia wierzyciela, który prowadzi do zmniejszenia majątku dłużnika. Nie ma znaczenia, czy dłużnik spłaca wierzyciela w całości czy tylko w części (vide: Komentarz do art. 302 k.k., red. Majewski 2024). Nie ulega wątpliwości, iż A. M. zaczął spłacać wierzyciela w osobie B. S. (1), a zatem nie można uznać, że spłacanie także pozostałych wierzycieli następowało z jego szkodą, przy czym w toku postepowania został ustalony jeszcze jeden wierzyciel roszczący sobie prawa do zwrotu pożyczek w osobie świadka K. S.. Pełna ocena skali zobowiązań oskarżonego A. M. i reprezentowanej przez niego spółki (...) nie mogła być dokonana w oparciu o dokumentację księgową, skoro w toku postepowania przygotowawczego ani przed sadem nie została ona ujawniona, a organ powołany do ścigania przestępstw nie podjął prób ustalenia jej miejsca zalegania i nie wnioskował o dołączenie do akt sprawy, wydając postanowienie o umorzeniu śledztwa. W toku postępowania sądowego nie została udowodniona teza oskarżyciela subsydiarnego i istnieniu innych wierzycieli i nie ustalono nazw podmiotów spłaconych przez oskarżonego, momentu ich spłacenia (czy miało to miejsce np. przed zawarciem umów z oskarżycielem subsydiarnym) oraz kwot przekazywanych im tytułem spłaty długu. Nie udało się natomiast rozstrzygnąć wątpliwości odnośnie dalszych zwrotów części pożyczki w gotówce, a zatem zgodnie z zasadą in dubio pro reo wątpliwości te należało rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego.

Podsumowując, wskazania wiedzy, logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego bronią słuszności wniosku, do jakiego doszedł sąd I instancji, że zawarcie trzech umów pożyczek, zwrot częściowy pożyczonych kwot implikuje wątpliwości co do braku zamiaru zaspokojenia niebagatelnych roszczeń wierzyciela. Umocowanie w treści ujawnionych na rozprawie dowodów, w szczególności zeznań pokrzywdzonego znajdują również ustalenia sądu, że oskarżony nie unikał kontaktu z pokrzywdzonym, nawet, gdy pierwsza należność stała się wymagalna, a stosunek oskarżonego do długu, przejawiający się wolą zaspokojenia wierzyciela choćby nawet w części stanowią asumpt do wnioskowania o jego zamiarze wywiązania się z zaciągniętych zobowiązań w dacie ich zaciągania. Pokrzywdzony nie został wprowadzony w błąd, pozostający w korelacji z niekorzystnym rozporządzeniem mieniem, albowiem oskarżony A. M. podejmował działania zmierzające do zwrotu pożyczki, regulując ratę kwoty tzw. opłaty administracyjnej.

Zgodnie z regułą in dubio pro reo, wyrażoną w art. 5 § 2 k.p.k., wątpliwości sąd rozstrzygnął na korzyść oskarżonego, uznając, iż brak jest dostatecznych dowodów winy oskarżonego. Zaznaczyć przy tym należy, iż wyżej wskazana reguła jest warunkiem prawidłowego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości i fundamentem demokratycznego państwa prawa (vide: Komentarz do art. 5 k.p.k., red. Sakowicz 2023). Ponadto, zaznaczyć należy, iż w niniejszej sprawie wątpliwości nie są wynikiem niedokładnie i niewyczerpująco przeprowadzonego postępowania dowodowego.

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

BRAK

5.  1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

BRAK

6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

BRAK

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Kosztami postępowania – na podstawie art. 632 i art. 640 kpk - obciążono oskarżyciela subsydiarnego B. S. (1).

6.  1Podpis