Sygn. akt XVII AmA 29/23
Dnia 22 kwietnia 2024 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie, Wydział XVII Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:
Przewodniczący – Sędzia SO Bogdan Gierzyński
Protokolant – sekretarz sądowy Dominika Zajdowska
po rozpoznaniu w dniu 22 kwietnia 2024 r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy z powództwa (...) Sp. z o. o. sp. k. z siedzibą we W.
przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
o nałożenie kary pieniężnej
na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 29 grudnia 2022 r., Nr (...)
I. oddala odwołanie;
II. zasądza od (...) Sp. z o. o. sp. k. z siedzibą we W. na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 720,00 zł (siedemset dwadzieścia złotych), z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
SSO Bogdan Gierzyński
Sygn. akt XVII AmA 29/23
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów decyzją z dnia 29 grudnia 2022 r. Nr (...):
I. Na podstawie art. 106 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. z 2021 r. poz. 275), po przeprowadzeniu postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nakłada na (...) Sp. z o. o. sp. k. z siedzibą we W. , karę pieniężną w wysokości 15 000 zł (słownie: piętnaście tysięcy złotych), stanowiącą równowartość 3 261,29 euro (słownie: trzy tysiące dwieście sześćdziesiąt jeden euro 29/100), za nieudzielenie informacji żądanych przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na podstawie art. 50 ust. 1 ww. ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, w pismach z 20 stycznia 2022 r. oraz 26 kwietnia 2022 r., wystosowanych w toku postępowania wyjaśniającego o sygn. (...)
II. Na podstawie art. 77 ust. 1 w zw. z art. 80 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. z 2021 r. poz. 275) oraz art. 263 § 1 i 264 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2022 r. poz. 2000) w zw. z art. 83 ww. ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów postanawia obciążyć (...) Sp. z o. o. sp. k. z siedzibą we W. , kosztami niniejszego postępowania w wysokości 25,20 zł (słownie: dwadzieścia pięć złotych 20/100) i zobowiązać (...) Sp. z o. o. sp. k. z siedzibą we W. do ich zwrotu Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów - w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się decyzji.
Od powyższej decyzji odwołanie złożył (...) Sp. z o. o. sp. k. z siedzibą we W.
Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:
W toku postępowania wyjaśniającego, mającego na celu wstępne ustalenie, czy Spółka (...) Sp. z o. o. sp. k. z siedzibą we W. wykonała obowiązki nałożone prawomocną decyzją nr (...) z dnia 27 lipca 2018 r., prowadzonego pod sygn. akt (...), pismem z dnia 20 stycznia 2022 r., Prezes Urzędu, na podstawie art. 50 ust. 1 uokik, skierował do Spółki wezwanie do przekazania informacji, w terminie 14 dni od daty doręczenia pisma. W wezwaniu wskazano, że jest ono kierowane w związku z prowadzonym postępowaniem wyjaśniającym, określono zakres żądanych informacji, termin na udzielenie odpowiedzi i pouczono, że w przypadku nieudzielenia informacji albo udzielenia informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd, na podstawie art. 106 ust. 2 pkt 2 uokik, Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną.
Pismo zostało wysłane na adres rejestrowy Spółki i doręczone w dniu 8 lutego 2022 r., osobie uprawnionej do odbioru przesyłek pocztowych, co wynika z adnotacji widniejącej na zwrotnym potwierdzeniu odbioru przesyłki pocztowej. Spółka nie udzieliła odpowiedzi na wspomniane wezwanie w terminie, tj. do dnia 22 lutego 2022 r. Nie złożyła także wniosku o przedłużenie terminu na udzielenie odpowiedzi.
Pismem z dnia 16 marca 2022 r., Prezes Urzędu ponownie skierował do Spółki żądanie przekazania informacji - w terminie 3 dni od dnia doręczenia pisma. Pismo nie zostało podjęte w terminie, co potwierdza adnotacja na zwrotnym potwierdzeniu odbioru przesyłki listownej o numerze (...).
Przedsiębiorca udzielił odpowiedzi na wezwanie Prezesa Urzędu z dnia 20 stycznia 2022 r. dopiero w dniu 18 marca 2022 r., to jest 24 dni po terminie.
dowód: pismo Prezesa UOKiK z dnia 20 stycznia 2022 r., k. 7;
zwrotne potwierdzenie odbioru przesyłki listownej o numerze (...), k. 8;
pismo Prezesa UOKiK z dnia 16 marca 2022 r., k. 9;
zwrotne potwierdzenie odbioru przesyłki listownej o numerze (...), k. 10;
pismo Spółki z dnia 17 marca 2022 r. wraz z kopertą (data nadania: 18 marca 2022 r.), k. 11-12.
Prezes Urzędu, pismem z dnia 26 kwietnia 2022 r., na podstawie art. 50 ust. 1 uokik, skierował do Spółki wezwanie do przekazania kolejnych informacji, w terminie 7 dni od daty doręczenia pisma, celem dalszego wyjaśnienia sprawy. Pismo zostało wysłane na adres rejestrowy Spółki i doręczone Przedsiębiorcy w dniu 13 maja 2022 r. Jak wynika z adnotacji dokonanej na zwrotnym potwierdzeniu odbioru przesyłki pocztowej, pismo zostało odebrane przez osobę uprawnioną do reprezentacji Spółki. Spółka powinna udzielić odpowiedzi na to wezwanie do dnia 20 maja 2022 r., czego nie uczyniła. Nie złożyła także wniosku o przedłużenie terminu na udzielenie odpowiedzi.
dowód: pismo Prezesa UOKiK z dnia 26 kwietnia 2022 r., k. 13
zwrotne potwierdzenie odbioru przesyłki listownej o numerze (...), k. 14
W każdym z powyższych wezwań Prezes Urzędu, zgodnie z art. 50 ust. 2 uokik, wskazywał zakres i cel żądania informacji, termin udzielenia informacji, a także pouczenie o sankcjach za nieudzielenie informacji lub za udzielenie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd.
W dniu 18 lipca 2022 r. Prezes UOKiK otrzymał pismo Przedsiębiorcy z dnia 11 lipca 2022 r., które w swej treści nie zawiera informacji żądanych przez Prezesa Urzędu w wezwaniu z dnia 26 kwietnia 2022 r.
dowód: pismo Spółki z dnia 11 lipca 2022 r. wraz z kopertą (data nadania: 13 lipca 2022 r.), k. 16
Zgodnie z danymi zawartymi w rachunku zysków i strat, obrót Spółki w 2021 r. wyniósł (...) zł.
dowód: pismo Spółki z dnia 31 sierpnia 2022 r., k. 17-18 oraz k. 37-38
Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o bezsporne twierdzenia stron postępowania oraz o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane, jak też w ocenie Sądu nie budziły wątpliwości.
Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, po ponownym rozpoznaniu sprawy zważył, co następuje.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z treścią art. 50 ust. 1 u.o.k.i.k. przedsiębiorcy są obowiązani do przekazywania wszelkich koniecznych informacji i dokumentów na żądanie Prezesa UOKiK.
Żądanie Prezesa UOKiK, zgodnie z art. 50 ust. 2 u.o.k.i.k., powinno zawierać:
- wskazanie zakresu informacji;
- wskazanie celu żądania;
- wskazanie terminu udzielenia informacji;
- pouczenie o sankcjach za nieudzielenie informacji lub za udzielenie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd.
Obowiązkiem każdego przedsiębiorcy, do którego Prezes UOKiK zwróci się z ww. żądaniem jest zatem przekazanie wymaganej informacji. Żądanie udzielenia informacji skierowane przez Prezesa UOKiK w trybie art. 50 ust. 1 u.o.k.i.k. jest bowiem wiążące dla przedsiębiorcy.
Żądanie udzielenia informacji skierowane przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w trybie art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów jest wiążące dla przedsiębiorcy, a ustalenie, czy określona informacja lub dokument są konieczne do realizacji zadań Prezesa Urzędu należy przy tym do tego organu. Obowiązek, o którym mowa w tym przepisie dotyczy nie tylko przedsiębiorców będących stroną postępowania. Działając na podstawie art. 50 ust. 1 wskazanej ustawy Prezes Urzędu może zobligować do udzielania mu informacji każdy podmiot mający status przedsiębiorcy. Przedsiębiorca nie może odmówić udzielenia żądnej informacji nawet gdy uważa, że nie jest ona konieczna. Niezależnie od swojego przekonania o braku podstaw do prowadzenia postępowania czy żądania określonych informacji, przedsiębiorca ma obowiązek do ich udzielenia, bowiem – zgodnie z wolą ustawodawcy – ich nieudzielenie skutkuje nałożeniem kary pieniężnej. W razie braku realizacji obowiązku uzasadnione jest zastosowanie art. 34 pkt 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2016 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi, tożsamego w swej treści z art. 106 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, który uprawnia Prezesa Urzędu do nałożenia na przedsiębiorcę, w drodze decyzji, kary pieniężnej w wysokości stanowiącej równowartość do 50.000.000 euro, jeżeli przedsiębiorca ten choćby nieumyślnie nie udzielił informacji żądanych przez Prezesa Urzędu na podstawie art. 50 ustawy bądź udzielił nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji (tak: wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 6 czerwca 2022 r., sygn. akt XVII AmA 47/20).
Należy jednocześnie zauważyć, że z uprawnienia do żądania od przedsiębiorcy informacji Prezes UOKiK może skorzystać zarówno w toku postępowania antymonopolowego, postępowania w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, jak i postępowania wyjaśniającego. Obowiązek, o którym mowa w art. 50 u.o.k.i.k. dotyczy bowiem nie tylko przedsiębiorców będących stroną postępowania. Działając na podstawie art. 50 ust. 1 ustawy Prezes UOKiK może zobligować do udzielania informacji każdy podmiot mający status przedsiębiorcy.
W toku postępowania wyjaśniającego o sygn. (...) mającego na celu wstępne ustalenie, czy Spółka (...) Sp. z o. o. sp. k. z siedzibą we W. wykonała obowiązki nałożone prawomocną decyzją nr (...) z dnia 27 lipca 2018 r., prowadzonego pod sygn. akt (...), pismem z dnia 20 stycznia 2022 r., Prezes Urzędu, na podstawie art. 50 ust. 1 uokik, skierował do Spółki wezwanie do przekazania informacji, w terminie 14 dni od daty doręczenia pisma. W wezwaniu wskazano, że jest ono kierowane w związku z prowadzonym postępowaniem wyjaśniającym, określono zakres żądanych informacji, termin na udzielenie odpowiedzi i pouczono, że w przypadku nieudzielenia informacji albo udzielenia informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd, na podstawie art. 106 ust. 2 pkt 2 uokik, Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną. Pismo zostało wysłane na adres rejestrowy Spółki i doręczone w dniu 8 lutego 2022 r., osobie uprawnionej do odbioru przesyłek pocztowych, co wynika z adnotacji widniejącej na zwrotnym potwierdzeniu odbioru przesyłki pocztowej. Spółka nie udzieliła odpowiedzi na wspomniane wezwanie w terminie, tj. do dnia 22 lutego 2022 r. Nie złożyła także wniosku o przedłużenie terminu na udzielenie odpowiedzi.
Pismem z dnia 16 marca 2022 r., Prezes Urzędu ponownie skierował do Spółki żądanie przekazania informacji - w terminie 3 dni od dnia doręczenia pisma. Pismo nie zostało podjęte w terminie, co potwierdza adnotacja na zwrotnym potwierdzeniu odbioru przesyłki listownej o numerze (...). Przedsiębiorca udzielił odpowiedzi na wezwanie Prezesa Urzędu z dnia 20 stycznia 2022 r. dopiero w dniu 18 marca 2022 r., to jest 24 dni po terminie.
Z kolei pismem z dnia 26 kwietnia 2022 r. Prezes Urzędu, na podstawie art. 50 ust. 1 uokik, skierował do Spółki wezwanie do przekazania kolejnych informacji, w terminie 7 dni od daty doręczenia pisma, celem dalszego wyjaśnienia sprawy. Pismo zostało wysłane na adres rejestrowy Spółki i doręczone Przedsiębiorcy w dniu 13 maja 2022 r. Jak wynika z adnotacji dokonanej na zwrotnym potwierdzeniu odbioru przesyłki pocztowej, pismo zostało odebrane przez osobę uprawnioną do reprezentacji Spółki. Spółka powinna udzielić odpowiedzi na to wezwanie do dnia 20 maja 2022 r., czego nie uczyniła. Nie złożyła także wniosku o przedłużenie terminu na udzielenie odpowiedzi.
W każdym z wezwań wyżej wskazanych Prezes Urzędu, zgodnie z art. 50 ust. 2 uokik, wskazywał zakres i cel żądania informacji, termin udzielenia informacji, a także pouczenie o sankcjach za nieudzielenie informacji lub za udzielenie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd.
W dniu 18 lipca 2022 r. Prezes UOKiK otrzymał pismo Przedsiębiorcy z dnia 11 lipca 2022 r., które w swej treści istotnie, nie zawiera informacji żądanych przez Prezesa Urzędu w wezwaniu z dnia 26 kwietnia 2022 r.
W niniejszej sprawie bezsprzecznym jest, że wystosowane do powodowej spółki wezwania pod adres widniejący w KRS zostały przez nią odebrane, aczkolwiek nie udzieliła ona na nie odpowiedzi w zakreślonym terminie lub nie udzieliła odpowiedzi w żądany sposób.
W tym stanie rzeczy zastosowanie znalazł art. 106 ust. 2 pkt 2 u.o.k.i.k., zgodnie z którym Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorcę, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości stanowiącej równowartość do 50 000 000 euro, jeżeli przedsiębiorca ten choćby nieumyślnie nie udzielił informacji żądanych przez Prezesa Urzędu na podstawie art. 10 ust. 9, art. 12 ust. 3, art. 19 ust. 3, art. 23c ust. 3, art. 28 ust. 3 lub art. 50 bądź udzielił nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji.
W ocenie Sądu nałożenie na Powódkę kary jest celowe, ponieważ zaniechanie Powódki w udzieleniu odpowiedzi na skierowane do niej wezwania znacznie opóźniło uzyskanie niezbędnych informacji, mających znaczenie dla przedmiotu prowadzonego postępowania wyjaśniającego.
W myśl art. 111 ust. 1 pkt 3 u.o.k.i.k. Prezes Urzędu, ustalając wysokość nakładanej kary pieniężnej, uwzględnia w szczególności okoliczności naruszenia przepisów ustawy oraz uprzednie naruszenie przepisów ustawy, a także, w przypadku kary pieniężnej, o której mowa w art. 106 ust. 2 oraz w art. 108 ust. 2 i 3 - wpływ naruszenia na przebieg i termin zakończenia postępowania. Przy czym zgodnie z art. 111 ust. 2 u.o.k.i.k., ustalając wysokość kar pieniężnych zgodnie z ust. 1 Prezes Urzędu bierze pod uwagę okoliczności łagodzące lub obciążające, które wystąpiły w sprawie.
Zdaniem Sądu Prezes UOKIK rozpatrzył wszystkie okoliczności mające wpływ na wymiar kary.
Przede wszystkim należy podnieść, że Powódka pomimo odebrania kierowanych do niej przez organ pism z 9 września i 11 października 2021 r., zawierających wezwania do podania określonych informacji w ramach toczącego się postępowania wyjaśniającego, nie udzieliła odpowiedzi na ostatnie z tych wezwań, zaś na poprzednie wezwania spółka odpowiadała z opóźnieniem wynoszącym 24 dni. Z kolei pismem z dnia 26 kwietnia 2022 r., na podstawie art. 50 ust. 1 uokik, skierował do Spółki wezwanie do przekazania kolejnych informacji, w terminie 7 dni od daty doręczenia pisma, celem dalszego wyjaśnienia sprawy. Pismo zostało wysłane na adres rejestrowy Spółki i doręczone Przedsiębiorcy w dniu 13 maja 2022 r. Jak wynika z adnotacji dokonanej na zwrotnym potwierdzeniu odbioru przesyłki pocztowej, pismo zostało odebrane przez osobę uprawnioną do reprezentacji Spółki. Spółka powinna udzielić odpowiedzi na to wezwanie do dnia 20 maja 2022 r., czego nie uczyniła. Nie złożyła także wniosku o przedłużenie terminu na udzielenie odpowiedzi.
Jakkolwiek powodowa spółka odniosła się do pisma z 31 sierpnia 2022 r., to nie stanowi to wyjaśnienia i wskazania okoliczności, które miałyby wpływ na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy. Powodowej spółce wyznaczano dwutygodniowy termin na udzielenie pierwszej odpowiedzi i ponownie dwutygodniowy termin na udzielenie odpowiedzi, w przypadku w którym spółka nie nadesłała za pierwszym razem, czyli praktycznie miała miesiąc na podanie informacji, których ostatecznie nie przekazała. Nie zwróciła się przy tym o ewentualne przedłużenie tego terminu, mimo, iż otrzymała pouczenie o sankcjach za nieudzielenie informacji lub za udzielenie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd oraz o ewentualnym zastosowaniu art. 106 ust. 2 pkt 2 u.o.k.i.k. i możliwości nałożenia kary pieniężnej. Powodowa spółka uzyskała w związku z tym informację o konsekwencjach pozostawienia wezwania organu bez odpowiedzi a jednak świadomie jej nie przedstawiła. Tymczasem na skutek jej zaniechań Prezes UOKiK nie mógł zebrać potrzebnych informacji i zakończyć prowadzonego postępowania wyjaśniającego w sprawie ustalenia czy czy Spółka (...) Sp. z o. o. sp. k. z siedzibą we W. wykonała obowiązki nałożone prawomocną decyzją nr (...) z dnia 27 lipca 2018 r.
Zaniechanie Powódki utrudniło zatem w istotnym stopniu dokonanie ustaleń przez organ a w rezultacie utrudniło sprawny i efektywny przebieg ww. postępowania wyjaśniającego w sprawie dotyczącej jej działalności.
Poza sporem jest okoliczność, iż w dniu 18 lipca 2022 r. Prezes UOKiK otrzymał pismo Przedsiębiorcy z dnia 11 lipca 2022 r., które w swej treści nie zawiera informacji żądanych przez Prezesa Urzędu w wezwaniu z dnia 26 kwietnia 2022 r.
Na żądanie zawarte w piśmie z dnia 20 stycznia 2022 r. Spółka udzieliła odpowiedzi 24 dni po terminie, zaś na wezwanie z dnia 26 kwietnia 2022 r. Spółka nie udzieliła odpowiedzi.
Z kolei pismem z dnia 31 sierpnia 2022 r. Przedsiębiorca przedstawił odpowiedź na zawiadomienie o wszczęciu postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej. Spółka nie wskazała jednak powodów zwłoki w udzieleniu odpowiedzi na żądania Prezesa Urzędu z dnia 20 stycznia 2022 r. W przedmiotowym piśmie nie wskazano również przyczyn nieudzielenia odpowiedzi na wezwanie z dnia 26 kwietnia 2022 r. Należy zatem stwierdzić, że w niniejszej sprawie zostały spełnione wszystkie przesłanki umożliwiające nałożenie na Spółkę kary pieniężnej, o której mowa w art. 106 ust. 2 pkt 2 uokik.
Równocześnie zostało wzięte pod uwagę, że Powódka po raz pierwszy naruszyła przepisy u.o.k.i.k.
Tym niemniej w ocenie Sądu wszystkie okoliczności łącznie przemawiają za ustaleniem karę pieniężną w wysokości 15 000 zł, co stanowi równowartość 3 261,29 euro. Kara w tej wysokości stanowić będzie odpowiednią dolegliwość oraz wpłynie na zdyscyplinowanie powodowej spółki, jak i zniechęcenie do podobnych naruszeń w przyszłości. Prewencja indywidualna pozwoli zatem na zapobiegnięcie sytuacji ponownego nieudzielenia informacji, nieprzekazania dokumentów, która spowodowałaby opóźnienie lub wręcz uniemożliwiła realizację przez Prezesa UOKIK jego zadań ustawowych. Kara w tej wysokości zadziała też, w ramach prewencji ogólnej, odstraszająco na inne podmioty, tak aby nie kalkulowało się im dopuszczanie takich naruszeń.
Nałożona kara, mając więc charakter dyscyplinujący przyczyni się również do realizacji postulatu ekonomiki postępowania.
Prezes UOKiK kieruje się przy tym ustawą, nakładając karę w wysokości określonej w art. 106 ust. 2 pkt 2 u.o.k.i.k., biorąc pod uwagę dyrektywy z art. 111 ust. 1 pkt 3 u.o.k.i.k.
Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, nie znajdując podstaw do jego uwzględnienia, oddalił odwołanie na podstawie art. 479 31a § 1 k.p.c.
O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Z uwagi na oddalenie odwołania, Powódkę należało uznać za stronę, która przegrała proces i zasądzić od niego na rzecz Pozwanego zwrot kosztów procesu, na które złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 720,00 zł ustalone w oparciu o § 14 ust. 2 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 265 ze zm.).