UZASADNIENIE

Powódka A. T. reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika pozwem z dnia 4 listopada 2022 roku wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 19.028,10 złotych wraz z ustawowymi odsetkami z tytułu opóźnienia w płatności liczonymi od dnia 5 kwietnia 2022 roku do dnia zapłaty. Jednocześnie powódka wniosła o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że w dniu 11 grudnia 2021 r. miało miejsce zdarzenie drogowe, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód marki V. (...), będący własnością L. i V. H.. Poszkodowani zawarli w dniu 3 marca 2022 r. z powódką umowę przelewu wierzytelności dotyczącej odszkodowania z tytułu ww. zdarzenia. Powódka wystawiła fakturę za holowanie pojazdu ( kwota 479,70 zł) i wynajem pojazdu zastępczego w okresie od 13 grudnia 2021 r. do 15 lutego 2022 r. ( 19.987,20 zł brutto, tj. 250 zł za dobę netto, za łącznie 65 dni). Pozwany decyzją z dnia 22 marca 2022 r. przyznał odszkodowanie w kwocie 1.439,10 zł, uznając roszczenie z tytułu holowania pojazdu oraz z tytułu najmu pojazdu zastępczego przez 10 dni, za dobową stawkę 78 zł, tj. 959,40 zł.

Powódka domaga się zatem pozostałej części kosztów najmu zastępczego ( 19.987,20 zł - 959,40 zł) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 5 kwietnia 2022 r., albowiem pozwany dowiedział się o należności za najem w dniu 4 marca 2022 r. kiedy otrzymał fakturę VAT za ww. należność.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) Spółki Akcyjna z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (k. 92).

Pozwany podniósł zarzuty: braku legitymacji czynnej powódki bowiem w umowie cesji nie została wskazana cena przenoszonej wierzytelności, a nadto zakwestionowała zasadność zawrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w dochodzonej przez powódkę wysokości oraz okres uzasadnionego trwania przedmiotowego najmu pojazdu.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 11 grudnia 2021 roku doszło do wypadku drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód marki V. (...) o nr. rej. (...), będący własnością poszkodowanych L. H. i V. H.. Sprawca kolizji legitymował się umową obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów zawartą z pozwanym (...) Spółką Akcyjną w W..

Szkoda została zarejestrowana pod numerem (...).

Dowód:

- zgłoszenie szkody wraz z pełnomocnictwem – k. 15-17, 19, 31-32.

- dowód rejestracyjny – k. 23-24.

- zaświadczenie o zdarzeniu drogowym – k. 30;

-zeznania świadka V. H. k. 155;

-zeznania świadka L. H. k.155.

Uszkodzony samochód poszkodowanych nie nadawał się do dalszego użytku. Poszkodowani udzielili powódce A. T. pełnomocnictwa do działania w ich imieniu w stosunku do ubezpieczyciela. Pozwana dokonała oględzin uszkodzonego pojazdu w dniu 15 grudnia 2023 roku. Pozwana początkowo odmówiła wypłaty wynagrodzenia powołując się na brak notatki urzędowej policji i potwierdzenia okoliczności zdarzenia przez sprawcę. Ubezpieczyciel w decyzji z dnia 21 stycznia 2022 roku określi koszt naprawy samochodu na kwotę 3. 285,49 złotych.

W wiadomości mailowej z dnia 17 grudnia 2021 roku powódka A. T. zwróciła się do pozwanego ubezpieczyciela o wskazanie warsztatu który dokona naprawy uszkodzonego pojazdu bezgotówkowo. Powódka kilkukrotnie zwracała się do pozwanej o wskazanie ww. warsztatu (wiadomość mailowa z dnia 10 stycznia 2022 roku, 19 stycznia 2022 roku, 24 stycznia 2022 roku). W treści wiadomości mailowej wskazane było, że poszkodowany w dalszym ciągu korzysta z pojazdu zastępczego. Faktyczny koszt naprawy samochodu wyniósł jednak 12.121,93 złote.

Dowód:

- koszt naprawy samochodu – k. 36-37.

- kalkulacja naprawy – k. 38-46.

- wiadomość mailowa – k. 47-48, 51-52.

- control expert wraz z kalkulacją – k. 169-173;

-zeznania świadka V. H. k. 155;

-zeznania świadka L. H. k.155;

- zeznania świadka R. T. – k. 156.

Powódka A. T. wynajęła poszkodowanym pojazd zastępczy marki D. (...) za kwotę 250 złotych netto za dzień. Następnie uszkodzony pojazd poszkodowanych był holowany do warsztatu (...) P. przy ul. (...) w S.. Powódka wystawiła poszkodowanym fakturę VAT nr (...) z dnia 3 marca 2022 roku na kwotę 20.467,20 złotych brutto składającą się na zarówno koszty holowania pojazdu (479,70 złotych) oraz wynajmu pojazdu zastępczego w okresie od 13 grudnia 2021 roku do 15 lutego 2022 roku (65 dni, łącznie 19.987,50 złotych).

Dowód:

- faktura VAT – k. 26.

- umowa najmu pojazdu – k. 27.

- umowa zlecenia holowania samochodu – k. 28;

-zeznania świadka V. H. k. 155;

-zeznania świadka L. H. k.155;

-zeznania świadka R. T. – k. 156.

Poszkodowani korzystali z wynajmowanego samochodu w celu dojazdu do pracy, zrobienia zakupów czy zawiezieniu żony do jej pracy od dnia 13 grudnia 2021 roku. Poszkodowani nie posiadali innego pojazdu. Poszkodowany nie zapłacił nic za wynajmowany samochód. Poszkodowani nie mogli negocjować stawki dziennej najmu pojazdu zastępczego. Poszkodowani nie porównywali innych ofert najmu pojazdu zastępczego na rynku (...). Poszkodowani zostali poinformowani przez powódkę o tym, że po zgłoszeniu szkody ubezpieczyciel może zorganizować in najem pojazdu zastępczego. Pozwany ubezpieczyciel w wiadomości mailowej z dnia 15 grudnia 2022 roku poinformowała powódkę o możliwości nieodpłatnej organizacji poszkodowanym wynajmu pojazdu zastępczego z możliwością podstawienia pojazdu do wcześniej ustalonego miejsca. Pozwany poinformował dodatkowo, że w przypadku najmu pojazdu zastępczego we własnym zakresie, (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. zastrzega sobie prawo do weryfikacji długości okresu wynajmu oraz stawki do poziomu wartości wskazanych szczegółowo w wiadomości mailowej (tj. m.in. pojazd segmentu a- 68 złotych, b- 68 złotych, c – 78 złotych).

W wiadomości z dnia 15 grudnia 2022 roku powódka zwróciła się z zapytaniem do pozwanego ubezpieczyciela o koszty najmu pojazdu zastępczego w przypadku braku potwierdzenia odpowiedzialności w szkodzie. Powódka nie otrzymała jednak szczegółowych warunków dotyczących najmu pojazdu zastępczego zorganizowanego przez podmiot współpracujący z pozwaną.

Dowód:

- oświadczenie – k. 20-22.

- wiadomość mailowa z dnia 15 grudnia 2022 roku – k. 33.

- wiadomości mailowe – k. 34-35;

-zeznania świadka V. H. k. 155;

-zeznania świadka L. H. k.155.

-zeznania świadka R. T. – k. 156.

W dniu 28 grudnia 2021 roku pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. odmówił wypłaty poszkodowanym odszkodowania za zaistniałą szkodę wskazując, że w sprawie nie zostało udowodnione, że sprawca podnosi odpowiedzialność za zdarzenie i jest zobowiązany do jej naprawienia.

W dniu 25 stycznia 2022 roku pozwany ubezpieczyciel uznał swoją odpowiedzialność i przyznał poszkodowanym kwotę 4.041,15 złotych brutto odszkodowania za zaistniałe zdarzenie, tytułem kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu marki V..

Pozwany w dniu 26 stycznia 2022 roku przelał na rzecz poszkodowanych ww. kwotę.

W wiadomości mailowej z dnia 26 stycznia 2022 roku powódka wniosła o wyliczenie wartości pojazdu przed szkody. Wartość rynkowa pojazdu została ustalona na dzień 11 grudnia 2021 roku na kwotę 17.200 złotych.

Poszkodowani oddali samochód do naprawy 28 stycznia 2022 roku. W dniu 3 marca 2022 roku samochód został naprawiony. Poszkodowani nie ponieśli żadnych kosztów związanych z naprawą uszkodzonego samochodu.

W dniu 3 marca 2022 roku poszkodowani zawarli z powódką umowę przelewu wierzytelności. Na mocy umowy powódka nabyła przysługujące poszkodowanym w stosunku do pozwanej roszczenie o odszkodowanie z tytułu przedmiotowej szkody. Ubezpieczyciel został poinformowany o przelewie wierzytelności zawiadomieniem z dnia 3 marca 2022 roku i nie zgłosił żadnych zastrzeżeń do tej umowy.

W dniu 4 marca 2022 roku powódka A. T. wezwała pozwanego ubezpieczyciela do zapłaty kwoty 20.467,20 złotych zgodnie z fakturą VAT nr (...).

Na mocy decyzji z dnia 18 marca 2022 roku pozwany ubezpieczyciel przyznał powódce kwotę 5.435,13 złotych. Powyższa kwota została w dniu 21 marca 2022 roku przelana na konto poszkodowanych. Na mocy decyzji z dnia 22 marca 2022 roku pozwana przyznała za wynajem pojazdu zastępczego i holowanie kwotę łącznie 1.439,10 złotych, w tym kwotę 959,40 zł tytułem najmu pojazdu zastępczego. Powyższa kwota została przekazana na konto powódki w dniu 23 marca 2022 roku.

Pozwany uznał najem pojazdu zastępczego od dnia 13 grudnia 2021 roku do dnia 22 grudnia 2022 roku tj. 10 dni. Dodatkowo pozwany zakwestionował stawkę najmu pojazdu zastępczego i ustalił ją na poziomie 78 złotych netto za dobę.

Powódka wniosła odwołanie od ww. decyzji pozwanej. Pozwany podtrzymał swoją poprzednią decyzję.

Dowód:

- odmowa wypłaty – k. 49-50

- decyzja – k. 57.

- wiadomość mailowa – k. 59-60.

- wycena – k. 61-65.

- umowa przelewu wierzytelności – k. 12.

- zawiadomienie o dokonanym przelewie wierzytelności – k. 13-14.

- wezwanie do zapłaty – k. 67-68.

- decyzja – k. 69.

- potwierdzenie przelewu – k. 70,73.

- decyzja – k. 71.

- odwołanie – k. 75.

- rozpatrzenie odwołania – k. 77-78.

- wezwanie do podjęcia negocjacji – k. 80.

- decyzja pozwanego ubezpieczyciela – k. 81.

- akta szkody – k. 105.

- zeznania świadka P. W. – k. 138.

-zeznania świadka V. H. k. 155;

-zeznania świadka L. H. k.155.

- zeznania świadka R. T. – k. 156.

Uzasadniony czas najmu pojazdu zastępczego wyniósł w okolicznościach przedmiotowej sprawy 82 dni z uwzględnieniem technologicznego czasu naprawy pojazdu, uwzględnieniem dni wolnych od pracy i postępowania likwidacji szkody prowadzonego przez pozwaną. Biegły uznał za w pełni zasadny najem pojazdu w okresie 11 grudnia 2021 roku do 4 marca 2022 roku.

Uszkodzony pojazd poszkodowanych zakwalifikowany jest do segmentu K m. (...) w klasie (...). Natomiast wynajęty samochód marki D. model D. należy do segmentu (...) w klasie średniej C samochodów osobowych. Pojazd zarówno wynajęty jak i faktycznie uszkodzony w zdarzeniu drogowym należą do innych grup segmentów samochodów.

Średnia cena dobowa najmu pojazdu z segmentu K m. (...) w 2022 roku, bez limitu kilometrów, z pełnym ubezpieczeniem, ze zniesieniem kaucji w rozliczeniu bezgotówkowym bezpośrednio z Zakładem (...) wynosiła 333 złotych netto tj. 409,59 złotych brutto. Natomiast w przypadku najmu krótkoterminowego i z brakiem wyłączenia odroczonej płatności z tytułu OC sprawcy wartość ta kształtuje się na poziomie 233,10 złotych netto tj. 286,71 złotych brutto.

Dla pojazdów klasy (...) faktycznie wynajętego samochodu zastępczego wartość średniej ceny domowej najmu pojazdu w 2022 roku, bez limitu kilometrów, z pełnym ubezpieczeniem wynosi 246,00 złotych netto tj. 302,58 złotych brutto. Natomiast w przypadku najmu krótkoterminowego i z brakiem wyłączenia odroczonej płatności z tytułu OC sprawy tj. 172,20 złotych netto tj. 211,81 złotych brutto.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego Z. K.– k. 227-234.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W przedmiotowej sprawie powódka A. T. domagała się zasądzenia na jej rzecz od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 19.028,10 złotych wraz z ustawowymi odsetkami z tytułu opóźnienia w płatności liczonymi od dnia 5 kwietnia 2022 roku do dnia zapłaty.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowią przepisy art. 822 § 1 i 2 k.c., art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (teks jednolity: Dz. U. z 2018 roku, poz. 473 ze zmianami) oraz art. 436 § 1 k.c. i 415 k.c.

Przepis art. 822 § 1 i 2 k.c. stanowi, że przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony (§ 1 ). Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia (§ 2). Zgodnie natomiast z przepisem art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Stosownie zaś do treści przepisu art. 436 § 1 k.c. odpowiedzialność przewidzianą w przepisie art. 435 k.c. ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Jednakże gdy posiadacz samoistny oddał środek komunikacji w posiadanie zależne, odpowiedzialność ponosi posiadacz zależny. Przepis art. 415 k.c. stanowi natomiast, że kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Okoliczności kolizji z dnia 11 grudnia 2021 roku nie były pomiędzy stronami sporne.

Legitymacja bierna pozwanego ubezpieczyciela wynika z przepisu art. 19 ust. 1 zdanie pierwsze przywołanej wyżej ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…), zgodnie z treścią którego poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. Było bowiem okolicznością niekwestionowaną, iż sprawca szkody posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego ubezpieczyciela.

Pozwany ubezpieczyciel zakwestionował wynikającą z umowy przelewu wierzytelności datowanej na 3 marca 2022 roku legitymację czynną powoda, co obligowało Sąd do rozpoznania tego zarzuty w pierwszej kolejności. W procesie w charakterze stron mogą występować tylko te podmioty, które są jednocześnie podmiotami stosunku prawnego będącego przedmiotem tego procesu, a zatem w każdym procesie sąd powinien przede wszystkim rozstrzygnąć, czy strony procesowe są jednocześnie stronami spornego stosunku prawnego. Ustalenie braku tej zgodności jest stwierdzeniem braku legitymacji procesowej po stronie powoda lub pozwanego, prowadzącym do oddalenia powództwa.

Zgodnie z przepisem art. 509 § 1 i 2 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

W świetle treści cytowanego przepisu, w wyniku przelewu na nabywcę przechodzi ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki wiązał go z dłużnikiem. Innymi słowy, stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie - dłużnik dalej ma obowiązek świadczenia tylko tego, do czego był zobowiązany w stosunku do zbywcy, natomiast zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela ( wyrok SN z dnia 5 września 2001 r., I CKN 379/00). Aby wierzytelność mogła być przedmiotem przelewu, musi być w dostateczny sposób oznaczona, zindywidualizowana – poprzez dokładne określenie stosunku zobowiązaniowego, którego elementem jest zbywana wierzytelność. W judykaturze przyjęte jest, że oznaczenie wierzytelności to wskazanie stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia. Elementy te w momencie zawierania umowy przelewu powinny być oznaczone lub przynajmniej oznaczalne. Natomiast do chwili przejścia wierzytelności z majątku zbywcy do majątku nabywcy winno nastąpić dokładne sprecyzowanie pozostałych elementów stosunku zobowiązaniowego, w ramach którego istnieje zbywana wierzytelność ( wyrok SN z dnia 11 maja 1999 r., III CKN 423/99). Uznaje się również, że skuteczne jest zbycie wierzytelności nieoznaczonej dokładnie w umowie przelewu, jeżeli można ją określić na podstawie treści stosunku zobowiązaniowego, z którego wynika. Dlatego jako skuteczną traktuje się np. cesję wierzytelności z tytułu należności za zbycie określonych towarów, jak też wierzytelności – a raczej wymagalnych roszczeń – z tytułu najmu określonej rzeczy lub lokalu. Przyjmuje się, że w tych wypadkach wprawdzie wierzytelności nie są dokładnie oznaczone, ale są oznaczalne, gdyż można je określić za pomocą analizy treści stosunków obligacyjnych, z których wynikają ( wyrok SN z dnia 5 listopada 1999 r., III CKN 423/98, OSNC 2000, nr 5, poz. 92). Nadto zauważyć należy, że przedmiotem przelewu wierzytelności mogą być również wierzytelności przyszłe, tj. takie, które w chwili zawarcia umowy przelewu jeszcze nie istnieją przy czym warunkiem skuteczności przelewu takiej wierzytelności jest, aby w chwili zawierania umowy była przynajmniej oznaczalna, jeśli nie jest dostatecznie oznaczona przez podanie osoby dłużnika i wierzyciela oraz stosunku prawnego, z którego dana wierzytelność powstanie w przyszłości.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że fakt, iż w dacie sporządzenia umowy przelewu wierzytelności nie zawierała ona oznaczenia świadczenia poprzez określenie kwoty, która jest przedmiotem przelewu, nie czyni ją bezskuteczną. Wierzytelność ta została bowiem oznaczona w taki sposób, że możliwe było jej zindywidualizowanie na podstawie analizy treści innych postanowień umowy. A mianowicie, były już określone dane osobowe zbywcy wierzytelności, tj. poszkodowanych w wyniku zdarzenia z dnia 11 grudnia 2021 roku L. H. i V. H. i nabywcy, stosunek prawny, z którego wierzytelność ta wynika, tj. umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z ruchem pojazdu mechanicznego wiążąca sprawcę szkody z ubezpieczycielem (wskazano w tym zakresie numer polisy OC), a także przedmiot świadczenia poprzez wskazanie, że jest to zwrot kosztów udokumentowanych w fakturze VAT (...) . Zbywana wierzytelność była zatem oznaczona w sposób umożliwiający jej indywidualizację.

Strona powodowa wykazała również, że zawierający przedmiotową umowę przelewu wierzytelności R. T. był umocowany do składania w jej imieniu oświadczeń woli. R. T. co wynika z jego zeznań w dacie zawarcia umowy był zatrudniony w powodowej spółce i zawieranie tego rodzaju umów należało do jego obowiązków. Nadto wskazać należy na treść przepisu art. 97 k.c., zgodnie z którym osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługiwania publiczności poczytuje się w razie wątpliwości za umocowaną do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa. Ponadto, w aktach sprawy na k. 11 znajduje się pełnomocnictwo udzielone przez powódkę A. T. m.in R. T. do dokonywania w jej imieniu wszelkich rozporządzeń i zawierania wszelkich umów.

Wobec powyższego Sąd ustalił, że umowa przelewu wierzytelności przysługującej poszkodowanym wobec pozwanego ubezpieczyciela została zawarta skutecznie.

Pozwany nie kwestionował zasady swojej odpowiedzialności za szkodę powstałą w pojeździe należącym do poszkodowanych i wypłacił tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego oraz holowania kwotę 14390,10 złotych obejmujących koszty związane z holowaniem samochodu poszkodowanych jak i częściowe koszty związane z najmem pojazdu zastępczego ( 959,40 zł). Nie budziło bowiem wątpliwości, że do przedmiotowego zdarzenia drogowego doszło na skutek zawinionego działania uczestnika ruchu drogowego posiadającego polisę w zakresie odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z ruchem pojazdu mechanicznego u pozwanego ubezpieczyciela.

Przedmiotem sporu była natomiast zasadność żądania zapłaty kosztów najmu pojazdu zastępczego za okres 65 dni tj. od 13 grudnia 2021 roku do 15 grudnia 2022 roku dni oraz wysokość dobowej stawki najmu.

W tym miejscu wskazać należy, że świadczenie ubezpieczyciela z tytułu umowy ubezpieczenia majątkowego ma charakter odszkodowawczy i ta funkcja kompensacyjna determinuje podstawową treść pojęciową, zakres i poziom odszkodowania. Odpowiedzialność natomiast zakładu ubezpieczeń jest szczególną postacią odpowiedzialności cywilnej, a prawo ubezpieczeń majątkowych jest częścią prawa odszkodowawczego. Pojęcie szkody w ubezpieczeniach jest zatem takie samo jak w innych działach prawa odszkodowawczego, zasada odszkodowania nie może być bowiem traktowana w oderwaniu od ogólnych zasad odszkodowawczych, które znalazły wyraz i zostały uregulowanie w kodeksie cywilnym. Dotyczy to samych pojęć szkody i odszkodowania. Wskazać przy tym należy, że zakład ubezpieczeń obowiązany jest do naprawienia szkody tylko w formie wypłaty odpowiedniej sumy pieniężnej, nie zaś wedle wyboru poszkodowanego także przez przywrócenie stanu poprzedniego, co wyłącza stosowanie w tych okolicznościach art. 363 § 1 k.c.

Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W literaturze dominującą jest teoria adekwatnego związku przyczynowego, od której odstępstwa mogą wystąpić w warunkach opisanych w art. 361 § 2 k.c., zgodnie z którym granicach określonych w art. 361 § 1 k.c., w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Co do zasady normalny związek przyczynowy pełni zatem w prawie cywilnym funkcję przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej, a nadto wyznacza jej granice w tym sensie, że zobowiązany ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa zdarzeń, z którymi ustawa łączy jego obowiązek odszkodowawczy. Skutki zaś pozostające poza granicami adekwatnej przyczynowości nie są objęte takim obowiązkiem. Adekwatny związek przyczynowy pozwala na uznanie prawnej doniosłości tych skutków, które są dla badanego zdarzenia zwykłe (typowe, normalne), a na odrzucenie takich, które oceniamy jako niezwykłe, nietypowe, nienormalne. Następstwo zdarzenia ma zaś normalny charakter wówczas, gdy w danym układzie stosunków i warunków oraz w zwyczajnym biegu rzeczy, bez zaistnienia szczególnych okoliczności, szkoda jest następstwem danego zdarzenia lub gdy zazwyczaj, w zwykłym porządku rzeczy jest konsekwencją danego zdarzenia ( por. wyrok SN z dnia 11.09.2003 r., sygn. III CKN 473/01 oraz wyrok SN z dnia 26.01.2006 r., II CK 372/05). W świetle powyższego przepisu, wysokość odszkodowania ubezpieczeniowego świadczonego z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z ruchem pojazdu mechanicznego jest zakreślona granicami odpowiedzialności cywilnej posiadacza, kierowcy samochodu. Reguła płynąca z przywołanego przepisu nakazuje także przestrzeganie zasady pełnego odszkodowania w granicach wspomnianego adekwatnego związku przyczynowego. Podstawową bowiem funkcją odszkodowania jest kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może ono jednak przewyższać wysokości faktycznie poniesionej szkody.

Utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej uszkodzenia stanowi niewątpliwie szkodę majątkową, normalnym bowiem następstwem w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. jest niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego, nie tylko w sytuacji jego zniszczenia ale również uszkodzenia. Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na zapewnienie innego środka komunikacji, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu. Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu. Termin wydatków koniecznych oznacza przy tym wydatek niezbędny dla korzystania z innego pojazdu w takim samym zakresie, w jakim poszkodowany korzystałby ze swego środka lokomocji gdyby mu szkody nie wyrządzono. Za szkodę można przy tym uznać tylko koszty niezbędne, rzeczywiście poniesione przez poszkodowanego, którego obciąża ciężar dowodu wysokości szkody.

Przesłuchani w charakterze świadków posiadacze uszkodzonego pojazdu L. H. i V. H. zeznali, że był to ich jedyny pojazd mechaniczny i że korzystali z niego w celach prywatnych. Takie korzystanie z pojazdu uzasadnia, w sytuacji utraty możliwości korzystania z niego, wynajęcie pojazdu zastępczego. Pozwany uprawnienia poszkodowanych w tym zakresie nie kwestionował, ponieważ w postępowaniu likwidacyjnym wypłacił świadczenie z tego tytułu. Sporne natomiast pomiędzy stronami było natomiast jaki okres czasu najmu był w okolicznościach faktycznych sprawy uzasadniony.

Powódka wykazała za pomocą opinii z dowodu biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej, że okres korzystania z pojazdu zastępczego, za który domaga się zwrotu poniesionych kosztów, tj. 65 dni, mieści się w okresie koniecznym i niezbędnym do przeprowadzenia naprawy uszkodzonego pojazdu. Odpowiedzialność ubezpieczyciela za koszty najmu pojazdu zastępczego zmierza do wyeliminowania negatywnych następstw majątkowych doznanych przez poszkodowanego w wyniku uszkodzenia pojazdu i obejmuje rzeczywisty okres pozbawienia poszkodowanego możliwości korzystania ze swojego pojazdu uzasadniony koniecznym i niezbędnym w okolicznościach danej sprawy okresem jego naprawy. Wskazać należy, że z zasady pełnego odszkodowania wynika, że oceniając czas niezbędny do naprawy pojazdu, należy oceniać nie tylko normy technologicznej naprawy wynikające z wielkości katalogowych producenta, na które powołuje się strona pozwana, ale realny czas naprawy pojazdu, na który wpływ ma również czas oczekiwania na ustalenie przez ubezpieczyciela zakresu naprawy i na sprowadzenie części zamiennych niezbędnych do dokonania sprawy, których to czynników normy katalogowe nie uwzględniają ( por. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11, OSNC 2012, Nr 3, poz. 28, uchwały Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2013 r., III CZP 76/13, OSNC 2014, Nr 9, poz. 85, z dnia 30 listopada 2016 r., III CZP 74/16, OSNC 2017, nr 7-8, poz. 82, z dnia 24 sierpnia 2017 r., III CZP 20/17). W okolicznościach faktycznych sprawy czas ten istotnie był długi, jednakże wpływ na to miały okoliczności nie zależne od poszkodowanych, za które nie ponoszą oni odpowiedzialności. Z tego powodu nie mogą ponosić negatywnych skutków z tego tytułu. Taki też pogląd wyraził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 15 lutego 2019 roku ( sygn. akt III CZP 84/18), wskazując, ze odpowiedzialność ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego obejmuje także celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki, poniesione przez poszkodowanego na najem pojazdu zastępczego w okresie przedłużającej się naprawy, chyba że są one następstwem okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi poszkodowany lub osoba trzecia.

Do szkody w pojeździe doszło w dniu 11 grudnia 2021 roku. Zważywszy, że w dniu powstania szkody nie było wiadomo, czy drugi uczestnik kolizji przyzna się do jej spowodowania, uzasadnione było podjęcie przez poszkodowanych czynności zmierzających do naprawienia szkody oraz dokonania najmu pojazdu zastępczego. W tym zakresie powódka – dysponując stosownym pełnomocnictwem pokrzywdzonych zgłosiła szkodę u ubezpieczyciela. Jednakże pozwany ubezpieczyciel nie chciał podjąć decyzji bez uprzedniego uzyskania dokumentów z Policji wskazujących na winę sprawcy zdarzenia. Finalnie pozwany ubezpieczyciel uznał swoją odpowiedzialność dopiero w dniu 25 stycznia 2022 roku. Powódka jednakże w wielu wiadomościach mailowych informowała pozwanego, że poszkodowani korzystają z najmu pojazdu zastępczego. Umowa najmu pojazdu zastępczego została zawarta w dniu 13 grudnia 2021 roku, a następnie o powstaniu szkody został zawiadomiony pozwany.

Na podstawie opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej, Sąd ustalił, że niezbędny czas dokonania naprawy pojazdu wyniósł 82 dni, zgodnie z protokołem naprawy pojazdu, kwestią przyjęcia odpowiedzialności przez pozwanego za sprawcę szkody. Biegły wskazał, że najem pojazdu w dniach 11 grudnia 2021 r.- 4 marca 2022 r. był uzasadniony. Pozwany kwestionował ustalenia biegłego dotyczące czasu trwania naprawy samochodu. Nie naprowadził jednakże żadnego dowodu, który pozwoliłby na zakwestionowanie ustaleń biegłego w tym zakresie ani na poczynienie odmiennych ustaleń w tym przedmiocie. Jednakże w niniejszej sprawie poszkodowani zlecili naprawę samochodu dopiero 28 stycznia 2022 roku (po otrzymaniu przez poszkodowanych częściowego odszkodowania za uszkodzony samochód). Natomiast poszkodowani odebrali naprawiony samochód w dniu 3 marca 2022 roku. Do uzasadnionego czasu naprawy uszkodzonego samochodu jednak zaliczyć również czas zamówienia i otrzymania części zamiennych niezbędnych do naprawy pojazdu. Strona pozwana nie przedstawiła żadnego dowodu, który podważałby powyższe stanowisko biegłego, chociażby w postaci oświadczenia pracownika warsztatu, z którym pozwany współpracuje, że przystępuje do zamówienia części i naprawy pojazdu przed dokonaniem oględzin przez przedstawicieli ubezpieczyciela i zatwierdzenia zakresu naprawy i jej kosztów. Pozwany nie wykazał, że twierdzenia te były nieprawdziwe i że w okresie naprawy pojazdu możliwe było zamówienie części w standardowym okresie. Nie wykazał również, aby to poszkodowani lub osoby trzecie ponosiły odpowiedzialność za to, że w okolicznościach faktycznych sprawy okres naprawy pojazdu był dłuższy niż zwykle. Biegły oparł swoje ustalenia na treści dokumentów złożonych przez strony, a w szczególności na podstawie sporządzonych w toku postępowania likwidacyjnego dokumentach obrazujących zakres powstałej w pojeździe szkody i czynności niezbędne do jego naprawy i tok czynności podejmowanych przez strony w celu likwidacji szkody. Prawdziwość i wiarygodność tych dokumentów nie była podważana przez żadną ze stron a i Sąd nie stwierdził okoliczności wyłączających ich moc dowodową. Dlatego też Sąd, mając na uwadze, że opinia została sporządzona zgodnie ze zleceniem, a także że jej treść wskazuje, że twierdzenia i wnioski biegłego znajdują oparcie w materiale dowodowym sprawy i nie stoją w sprzeczności z zasadami logiki, uznał opinię za przydatną do poczynienia ustaleń faktycznych w sprawie w omawianym zakresie.

Opinia biegłego stała się również podstawą do ustalenia wysokości stawki czynszu najmu pojazdu zastępczego jakie obowiązywały w 2022 roku na terenie S..

Strona powodowa wynajęła pojazd zastępczy za dobowa stawkę w kwocie 250 złotych netto, powołując się na rynkowe stawki najmu pojazdu tej samej klasy, co pojazd uszkodzony. Pozwany ubezpieczyciel zastosował natomiast stawkę w kwocie 78 złotych netto, przy czym nie wskazał, na jakiej podstawie ustalono stawki w takiej wysokości, a w szczególności ani w toku postępowania likwidacyjnego ani w toku niniejszego procesu nie przedstawiono chociażby projektu umowy najmu, której zawarcie ubezpieczyciel mógłby zaoferować poszkodowanym. Na podstawie opinii tego biegłego sądowego, Sąd ustalił że dobowa stawka najmu pojazdu zastępczego, odpowiadającego klasie uszkodzonego pojazdu na okres 65 dni na warunkach określonych w umowie z dnia 13 grudnia 2021 roku wynosiła średnio 330 złotych netto tj. 409,59 złotych brutto. Żadna ze stron nie podważała prawdziwości ani wartości dowodowej dokumentów zawartych w aktach sprawy i aktach szkodowych, na których biegły oparł swoje ustalenia, a i Sąd nie stwierdził okoliczności podważających ich wartość dowodową. Żadna ze stron, pomimo zobowiązania do złożenia na piśmie uwag do opinii, nie podniosła okoliczności podważających zawarte w niej twierdzenia i wnioski w powyższym zakresie. Strona pozwana nie udowodniła, że złożyła poszkodowanym ofertę najmu pojazdu zastępczego, którą mogliby przyjąć. Jednocześnie wskazać należy, że nieskorzystanie przez poszkodowanego z oferty najmu pojazdu u podmiotów preferowanych przez ubezpieczyciela nie może stanowić podstawy do obniżenia należnego powodowi z tego tytułu świadczenia do stawek, które oferują współpracujące z ubezpieczycielem podmioty, zwłaszcza w sytuacji, gdy stawki te znacząco odbiegają od średnich stawek za tego typu usługi. Obowiązek minimalizowania szkody nie może być równoznaczny z ograniczeniem możliwości wyboru podmiotu, z którym poszkodowany zawrze umowę najmu, do podmiotów wskazanych przez ubezpieczyciela. Wystarczające do uznania, że poszkodowany z obowiązku tego się wywiązał i ma prawo do zwrotu poniesionych na poczet najmu pojazdu zastępczego wydatków, jest ustalenie, że poniesione przez niego wydatki nie przekraczają średnich stawek dobowych najmu pojazdów zastępczych tej samej klasy co pojazd uszkodzony i są ekonomicznie uzasadnione. Na ubezpieczycielu ciąży obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji - gwarancyjnej ubezpieczyciela, co mogłoby prowadzić do wzrostu składek ubezpieczeniowych. Z obowiązku tego należy wywieść wniosek, że ekonomicznie uzasadnione koszty najmu pojazdu zastępczego zamykają się w dolnej granicy średniej dobowej stawki najmu pojazdu zastępczego w wersji bez limitu kilometrów, przy uwzględnieniu pełnego zakresu ubezpieczenia oraz z wykupionym udziałem własnym w szkodach obowiązującej w dacie powstania szkody i na terenie, na którym zamieszkuje poszkodowany. Kwota ta pozwoliłaby bowiem poszkodowanemu na wynajęcie pojazdu zastępczego tej samej klasy, co pojazd uszkodzony. Stawka ta wynosi 330 złotych netto (409,59 złotych brutto). Wydatki z tego tytułu przekraczające stawkę w ww. kwocie nie mogą być zatem uznane za ekonomicznie uzasadnione i tym samym wykraczają poza zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela.

Reasumując powyższe rozważania, należy uznać za uzasadnione wydatki na poczet kosztów najmu pojazdu zastępczego do kwoty 19.987,50 złotych brutto (65 dni x 250 zł netto = 19.987,50zł). Pozwany wypłacił wcześniej z tego tytułu kwotę 959,40 złotych, a zatem do zapłaty pozostała kwota 19.028,10 złotych (19.987,50 zł –959,40 zł = 19.028,10 zł).

Mając powyższe na uwadze, Sąd w pkt 1 wyroku zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki A. T. kwotę 19.028,10 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 5 kwietnia 2022 roku do dnia zapłaty.

Roszczenie o odsetki ustawowe za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego znajduje oparcie w treści art. art. 359 § 1 k.c., art. 481 § 1 i 2 k.c. oraz art. 817 § 1 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych (…). Zgodnie z treścią przepisu art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Dłużnik popada w opóźnienie jeśli nie spełnia świadczenia pieniężnego w terminie, w którym stało się ono wymagalne także wtedy, gdy kwestionuje istnienie lub wysokość świadczenia ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2003 r., sygn. II CK 146/02). Ubezpieczyciel, stosownie do treści przepisu art. 817 § 1 k.c., obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku, a jeśli tego nie czyni, popada w opóźnienie uzasadniające naliczenie odsetek ustawowych od należnej wierzycielowi sumy. Świadczenie ubezpieczyciela ma zatem charakter terminowy, a spełnienie świadczenia w terminie późniejszym niż wynikający z art. 817 k.c. może być usprawiedliwione jedynie wówczas, gdy ubezpieczyciel wykaże istnienie przeszkód w postaci niemożliwości wyjaśnienia okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności albo wysokości świadczenia, mimo działań podejmowanych z wymaganą od niego starannością profesjonalisty, według standardu, którego reguły wyznacza przepis art. 16 ust. 1 ustawy z 2003 roku o działalności ubezpieczeniowej.

W rozważanym przypadku powód domagał się zapłaty odsetek od dnia następnego po upływie 30 dni od dnia zgłoszenia szkody, co miało miejsce 4 marca 2022 roku, w tym dniu bowiem powódka wezwała pozwanego ubezpieczyciela do zapłaty należności wynikającej z faktury VAT nr (...). Pozwany nie podniósł przy tym ani nie udowodnił, aby w terminie zakreślonym przepisem art. 817 § 1 k.c., nie było możliwe wyjaśnienie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia. Skoro zatem pozwany nie spełnił świadczenia z tytułu naprawienia szkody w pełnej wysokości z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego, od dnia następnego , tj. 5 kwietnia 2022 roku pozostaje w opóźnieniu, co uzasadniało żądanie zapłaty odsetek za opóźnienie od tego dnia.

Stan faktyczny sprawy Sąd ustalił na podstawie dokumentów złożonych przez obydwie strony oraz zawartych w aktach szkody złożonych w formie elektronicznej, co do prawdziwości i wiarygodności których nie powziął zastrzeżeń. Sąd uznał również za wiarygodne zeznania świadków R. T., poszkodowanych V. H. oraz P. W. ponieważ nie naprowadzono wobec nich przeciwdowodów i korespondowały one z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym.

W ocenie Sądu, opinia biegłego Z. K. jest wystarczająca do poczynienia ustaleń faktycznych w sprawie. Opinia biegłego podlega ocenie jak każdy środek dowodowy, jednak w oparciu o właściwe dla jej oceny na płaszczyźnie merytorycznej kryteria, które stanowią: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego stanowiska, stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej. Dowód z opinii biegłych podlega przy tym ocenie sądu, według mierników właściwych dla przedmiotu konkretnej opinii, a więc z punktu widzenia zgodności z zasadami logicznego rozumowania, wiedzy powszechnej, podstaw teoretycznych opinii wskazujących na wiedzę biegłego, sposobu formułowania opinii i jej wniosków, także ze względu na ich jednoznaczność i zgodność z postawionymi biegłym pytaniami, jednakże bez wnikania w ten zakres materii opinii, która wynika z wiedzy specjalistycznej biegłych. Jakkolwiek opinia biegłych jest oparta na wiadomościach specjalnych, to podlega ona ocenie sądu na podstawie całego zebranego w sprawie materiału, a zatem, na tle tego materiału, konieczne jest stwierdzenie, czy ustosunkowała się ona do wynikających z innych dowodów faktów mogących stanowić podstawę ocen w opinii zawartych oraz czy opierając się na tym materiale w sposób logiczny i jasny, przedstawia tok rozumowania prowadzący do sformułowanych w niej wniosków. Dowód z opinii biegłego ma charakter szczególny, jego specyfika wyraża się w tym, że sfera merytoryczna opinii kontrolowana jest przez sąd w istocie tylko w zakresie zgodności z zasadami logicznego myślenia, doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej. Odwołanie się przez sąd do tych kryteriów oceny stanowi wystarczające i należyte uzasadnienie przyczyn uznania opinii za rzetelną. Oznacza to również i to, że sąd nie ma kompetencji do czynienia ustaleń pozostających w sprzeczności ze stanowiskiem specjalistów, zwłaszcza w sytuacji gdy opinia jest jednoznaczna, przekonująca i odpowiednio umotywowana.

Wskazać nadto należy, że opinia biegłych nie podlega, jak dowód na stwierdzenie faktów, weryfikacji w oparciu o kryterium prawdy i fałszu, lecz poprzez pozytywne lub negatywne uznanie wartości rozumowania zawartego w opinii. Jeśli więc opinia biegłego nie zawiera niejasności, wewnętrznych sprzeczności ani luk, oparta została na materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie, biegły w sposób należyty uzasadnił swoje wnioski (tj. w szczególności przedstawił tok swego rozumowania w sposób poddający się kontroli pod względem logiki), a konkluzje opinii są konkretne i przekonujące oraz wynikają z przeprowadzonych przez biegłego czynności (np. badań) oraz toku rozumowania, to brak jest podstaw do uznania takiej opinii za nieprzydatną dla rozstrzygnięcia sprawy i przeprowadzania na podstawie art. 286 k.p.c. dodatkowego dowodu z opinii innych biegłych lub uzupełniającej opinii przez tego samego biegłego tylko z tej przyczyny, że strona postępowania nie zgadza się z treścią opinii. Innymi słowy wnioski środka dowodowego w postaci opinii biegłego mają być jasne, kategoryczne i przekonujące dla sądu, jako bezstronnego arbitra w sprawie. Gdy opinia biegłego czyni zadość tym wymogom, a nadto biegły w istocie ustosunkował się do zgłoszonych zastrzeżeń, wyjaśniając znaczące dla istoty sprawy okoliczności, to nie zachodzi potrzeba dopuszczania dowodu z dalszej opinii biegłych. Jeżeli zatem w odniesieniu do ustaleń faktycznych wymagających specjalistycznej wiedzy sąd zasięgnął opinii biegłych, to ewentualne powołanie jeszcze innych biegłych można by uznać za powinność sądu tylko wtedy, gdy pierwotna opinia budzi istotne i nie dające się usunąć wątpliwości. W szczególności sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z dalszej opinii biegłego, gdy zachodzi taka potrzeba, a więc wtedy, gdy opinia, którą dysponuje zawiera istotne luki, bo nie odpowiada na postawione tezy dowodowe, jest niejasna, czyli nienależycie uzasadniona lub nieweryfikowalna, tj. gdy przedstawiona przez eksperta analiza nie pozwala organowi orzekającemu skontrolować jego rozumowania co do trafności jego wniosków końcowych ( por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2018 roku, IV CSK 599/17, wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 13 kwietnia 2017 roku, I ACa 642/16). Opinia biegłego jest niejasna wtedy, gdy jej wnioski końcowe są nielogiczne, nieścisłe lub obwarowane takimi zastrzeżeniami, iż nie można ustalić, jaki ostatecznie pogląd przyjmuje biegły, a także wówczas, gdy sformułowana jest w sposób tak zawiły, że jest niezrozumiała lub gdy jej wnioski końcowe nie znajdują oparcia w badaniach opisanych przez biegłego. Za opinię niepełną natomiast uznać należy taką opinię, która nie uwzględnia lub pomija niezbędne czynności badawcze, co ma wpływ na jej końcowe wnioski lub też nie odpowiada na wszystkie pytania lub zagadnienia wskazane przez sąd w tezie dowodowej. Wielokrotnie też Sąd Najwyższy stwierdzał, że potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii, gdyż odmienne stanowisko oznaczałoby przyjęcie, że należy przeprowadzić dowód z wszystkich możliwych opinii biegłych, aby upewnić się, czy niektórzy z nich nie byli tego samego zdania, co strona ( por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 4 sierpnia 1999 r., I PKN 20/99; z dnia 14 maja 1997 r., II UKN 108/97; z dnia 18 września 1997 r., II UKN 260/97; z dnia 10 grudnia 1997 r., II UKN 391/97; z dnia 27 czerwca 2001 r., II UKN 446/00). Żądanie ponowienia lub uzupełnienia dowodu z opinii biegłych jest zatem bezpodstawne, jeżeli sądy uzyskały od biegłych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania. Sąd nie jest obowiązany do uwzględniania kolejnych wniosków dowodowych strony tak długo, aż udowodni ona korzystną dla siebie tezę i pomija je od momentu dostatecznego wyjaśnienia spornych okoliczności sprawy ( por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 9 stycznia 2012 r., I UK 200/11; z dnia 20 października 1999 r., II UKN 158/99; z dnia 19 marca 1997 r., III CKN 211/97). Samo zatem niezadowolenie strony z oceny przedstawionej przez biegłych oraz jej przeświadczenie, że dalsze opinie pozwolą na udowodnienie korzystnej dla strony tezy nie uzasadnia potrzeby dopuszczenia przez sąd dowodu z opinii innych biegłych. Wskazać nadto należy, że wykazywanie okoliczności, uzasadniających powołanie kolejnego biegłego pozostaje w gestii strony. To strona powinna wykazać się niezbędną aktywnością i wykazać błędy, sprzeczności lub inne wady w opiniach biegłych, które dyskwalifikują istniejące opinie ewentualnie uzasadniają powołanie dodatkowych opinii. W konsekwencji należy uznać, że sąd nie ma obowiązku dopuszczenia dowodu z opinii kolejnych biegłych czy też z opinii instytutu w każdym wypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony, ale ma obowiązek dopuszczenia takiego dowodu wówczas, gdy zachodzi tego potrzeba, w szczególności, gdy w sprawie zostały wydane sprzeczne opinie biegłych. Jednocześnie wskazać należy, że Sąd nie jest obowiązany dążyć do takiego stanu, żeby strony zgadzały się ze złożoną opinią. Wystarczy, że opinia jest przekonująca dla sądu, który ocenia, czy biegły wyjaśnił wątpliwości zgłoszone przez stronę. ( por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 1 września 2009 r., I PK 83/09; 16 września 2009 r., I UK 102/09; 6 października 2009 r., II UK 47/09 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 18 marca 2016 r., I ACa 1381/15).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że biegły sporządził opinię zgodnie z treścią postanowienia dowodowego w tym przedmiocie, a opinia ta nie zawiera braków ani sprzeczności. Istotne zaś okoliczności dotyczące jej przedmiotu, ustalone na podstawie załączonych do akt przez strony dokumentów, są przedstawione w sposób nie budzący wątpliwości. Powódka nie wniosła żadnych uwag do ww. opinii. Natomiast pozwana chociaż kwestionowała ww. opinię, to jednak z uwagi na ekonomikę procesową nie wniosła o zobowiązanie biegłego do sporządzenia pisemnej opinii uzupełniającej. Zarzuty pozwanego koncentrowały się jedynie w zakresie ustalenia biegłego, że czas najmu pojazdu zastępczego nie powinien trwać do otrzymania przez poszkodowanego odszkodowania. Zatem podniesione zaś przez pozwanego zarzuty do opinii zostały przez biegłego wyjaśnione w stopniu pozwalającym na przyjęcie, że sporządzona przez niego opinia jest jasna i nie zawiera twierdzeń i wniosków, które nie znajdowałyby oparcia w materiale dowodowym sprawy, w wiedzy i doświadczeniu zawodowym biegłego oraz zasadach logiki. Zawarte w jej treści wywody i wnioski, pozwalają na prześledzenie toku rozumowania biegłego i ustalenie, że wyciągnięte wnioski są logicznie poprawne. Biegły formułując wnioski opinii opierał się na znajdującej się w aktach sprawy dokumentach złożonych przez obydwie strony. Pozwany nie przedstawił żadnych merytorycznych argumentów mogących podważyć stanowisko biegłego. Wobec jednoznacznego stanowiska biegłego, nie było zatem podstaw, by nie podzielić wniosków zawartych w wydanej w sprawie opinii. Konkluzja biegłego jest stanowcza i odpowiednio umotywowana. Stąd też, Sąd mając na uwadze, że opinia została sporządzona zgodnie ze zleceniem, a także że jej treść wskazuje, że twierdzenia i wnioski biegłego znajdują oparcie w materiale dowodowym sprawy i nie stoją w sprzeczności z zasadami logiki, uznał opinię za przydatną do poczynienia ustaleń faktycznych w sprawie.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. oraz art. 100 k.p.c. Przepis art. 98 § 1 k.p.c. stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony

Powódka poniosła następujące koszty procesu: 1.000 złotych tytułem opłaty sądowej od pozwu, 500 złotych tytułem zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego sądowego i 3.600 złotych tytułem wynagrodzenia pełnomocnika w osobie adwokata czyli łącznie 5.100 złotych.

Żądanie pozwu zostało uwzględnione w zakresie kwoty stanowiącej 100 % dochodzonego roszczenia, wobec czego pozwany ubezpieczyciel winien zwrócić powódce kwotę stanowiącą 100 % poniesionych przez niego kosztów procesu, tj. kwotę 5.100 złotych.

Mając powyższe na uwadze, Sąd w punkcie 2 wyroku zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki A. T. kwotę 5.100 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Powyższa kwota została zasądzona wraz z wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, zgodnie ze znowelizowanym brzmieniem art. 98 k.p.c., w myśl którego, od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty (art. 98 § 1¹ k.p.c.).

O nieuiszczonych kosztach sądowych, na które składa się kwota 684 złotych tytułem wynagrodzenia biegłego sadowego orzeczono na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zmianami). Łącznie koszty sporządzenia opinii w niniejszej sprawie opiewały na kwotę 1.184 (k. 236) zł. Częściowo koszty te zostały pokryte z uiszczonych przez powódkę zaliczki w kwocie 500 zł. Do rozliczenia pozostała zatem kwota 684 zł ( 1184 zł -500 zł).

Zważywszy że przy rozstrzyganiu o obowiązku ponoszenia kosztów sądowych należy stosować zasady obowiązujące przy zwrocie kosztów procesu, kosztami tymi należało obciążyć w niniejszej sprawie w całości pozwanego. I tak w punkcie 3 wyroku Sąd nakazał pobrać od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego Szczecin- Centrum w Szczecinie kwotę 684 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Przewodniczący:	Sędzia Justyna Pikulik
Protokolant:	Katarzyna Zielińska

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE