Sygn. akt VIII U 645/24
Decyzją z dnia 10.11.2023r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1251), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 28.07.2023 r. ustalił wysokość i podjął wypłatę emerytury M. M. od 1.07.2023 r. tj od miesiąca, od którego podjęto wypłatę emerytury.
Podstawę obliczenia emerytury, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego, z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego, zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca, poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura została obliczona, zgodnie z art. 26 ustawy emerytalnej, jako równowartość kwoty, będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury, przez średnie dalsze trwanie życia , ustalone na dzień zgłoszenia wniosku o podjęcie wypłaty emerytury tj. na dzień 28.07.2023 r.
Przy ustaleniu wysokości emerytury uwzględniono:
- kwotę składek zaewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji 251893,92 zł
- kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego 669238, 60 zł;
- średnie dalsze trwanie życia 252,00 miesięcy;
- wyliczona kwota emerytury wynosi 3655,29 zł
Okresowa emerytura kapitałowa wynosi 498,73 zł.
Łącznie kwota emerytury z FUS oraz okresowej emerytury kapitałowej wynosi 4154,02 zł.
Od 1.01.2024 obliczona emerytura z FUS i okresowa emerytura kapitałowa brutto wynosi 4154,02 zł.
/ decyzja w aktach ZUS k. nienumerowane/
O. od ww. decyzji wniosła M. M. podnosząc że wysokość emerytury ustalona od lipca 2023 r. jest zbyt niska bowiem wysokość emerytury przyznanej od 6.04.2023 r. która podlegała zwieszeniu różni się od tej ustalonej od lipca 2023 r. podczas gdy należało jeszcze dokonać waloryzacji w dniu 1.06.2023 r. na koncie i na subkoncie odpowiednio o 114,40% i 109,20 %
/ odwołanie k. 3-4/
W odpowiedzi na wskazane odwołanie, organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.
Organ wyjaśnił, iż ustalając wysokość emerytur od 1.07.2023 r. oparł się na obowiązujących przepisach. Ponadto ZUS zarówno w przypadku emerytury z FUS jak i emerytury (...) zastosował waloryzację środków na koncie i na subkoncie od 1.06.2023 przy czym waloryzacje kapitału początkowego i składek z I Filaru dokonał zgodnie z przepisami ustawy emerytalnej (art. 25 i art. 25a) natomiast waloryzacji środków na subkoncie ZUS dokonał zgodnie z przepisami ustawy z dnia 13.10.1998 o systemie ubezpieczeń społecznych art. 40 c i 40 d )
/ odpowiedź na odwołania k. 9-11/
Na rozprawie w dniu 20.05.2024 r., bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku, ustanowiony w toku procesu, pełnomocnik wnioskodawczyni - radca prawny, poparł odwołanie.
Pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania.
/ stanowiska procesowe stron protokół z rozprawy z dnia 20.05.2024 00:35:34 -00:37:25/
Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:
Wnioskodawczyni M. M. urodziła się w dniu (...).
/okoliczność bezsporna/
W dniu 7.03.2003 r. wnioskodawczyni wystąpiła z wnioskiem o emeryturę.
/ wniosek w katach ZUS k. nienumerowane, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 20.05.2024 r. 00:10:59-00:18:06 /
Wnioskodawczyni była członkiem (...).
/ bezsporne/
Decyzją z dnia 11.05.2023 r. ZUS przyznał ubezpieczonej emeryturę z FUS od 6.04.2023 r. Natomiast wysokość świadczenia ZUS ustalił w kwocie zaliczkowej ( do dnia wydania decyzji o przyznaniu emerytury wnioskodawczyni nie rozwiązała stosunku pracy). Wysokość świadczenia wyniosła 3580, 50 zł Ponadto ze względu na brak rozwiązania stosunku pracy wypłata emerytury podlegała zawieszeniu. ZUS przyjął do obliczeń :
- składki zewidencjonowane na koncie z waloryzacjami - 247.866,92 zł
- zwaloryzowany kapitał początkowy - 662.655,73 zł
Od 6.04.2023 r. ZUS przyznał wnioskodawczyni także emeryturę kapitałową (...) w kwocie 472,59 zł, przy czym wypłata tej emerytury również podlegała zawieszeniu. ZUS przyjął do obliczeń środki zewidencjonowane na subkoncie wraz waloryzacjami - 120.179,86 zł.
Zwaloryzowany kapitał początkowy, składki zewidencjonowane na koncie wraz z waloryzacjami, zewidencjonowane na subkoncie wraz waloryzacjami przyjęte w celu obliczenia wysokości emerytur ustalono na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc od którego przyznano emeryturę, tj. na 31.03.2023 r.
/ decyzja z dnia 11.05.2023 r. w aktach ZUS k. nienumerowane, decyzja o ustaleniu okresowej emerytury kapitałowej z dnia 11.05.2023 r. w aktach ZUS k. nienumerowane oraz k. 8 decyzja z dnia 15.02.2024 w przedmiocie sprostowaniu treści decyzji z dnia10.11. 2023 r. (...)/
W dniu 28.07.2023r. wnioskodawczyni wniosła o podjęcie wypłaty zawieszonego świadczenia dołączając do wniosku świadectwo pracy z 27.07.2023 r., z którego wynika, że rozwiązała, stosunek pracy z dniem 27.07.2023 r.
/ bezsporne wniosek w aktach ZUS k nienumerowane, świadectwo pracy z27.07.2023 r. w aktach ZUS k. nienumerowane zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 20.05.2024 r. 00:10:59-00:18:06/
W wyniku rozpoznania, wskazanego wniosku, wydano zaskarżoną decyzję, podejmując wypłatę zawieszonych emerytur (z FUS i (...)).
Przy czym organ ustalił wysokość należnych świadczeń w ostatecznej wysokości na dzień 1.07.2023 r. Zwaloryzowany kapitał początkowy, składki zewidencjonowane na koncie wraz z waloryzacjami, środki zewidencjonowane na subkoncie wraz z waloryzacjami przyjęte w celu obliczenia wysokości tych emerytur ustalono na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc od którego podjęto wypłatę emerytury po raz pierwszy, tj. na 30.06.2023 r.
W decyzji przyznającej emeryturę z FUS od 1.07.2023 r. ZUS przyjął do obliczeń :
- składki zewidencjonowane na koncie z waloryzacjami - 251.893,92 zł
- zwaloryzowany kapitał początkowy - 669.238,6 zł wysokość emerytury wyniosła 3.655,29 zł.
W decyzji przyznającej okresową emeryturę kapitałową od 6.04.2023 r. ZUS przyjął do obliczeń
- środki zewidencjonowane na subkoncie wraz waloryzacjami - 125.680,79 zł wysokość (...) wyniosła 498,81 zł.
Ustalając wysokość emerytur od 1.07.2023 r. ZUS zarówno w przypadku emerytury z FUS i emerytury (...) zastosował waloryzację środków na koncie i na subkoncie od 1.06.2023 przy czym waloryzację kapitału początkowego i składek z I filaru ZUS dokonał w oparciu o przepisy ustawy emerytalnej (art.25 i art.25a), natomiast waloryzacji środków na subkoncie ZUS dokonał w oparciu o przepisy ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (art.40c i art.40d).
/ zaskarżona decyzja z 10.11.2023 w aktach ZUS, decyzja z 10.11.2023 o ponownym ustaleniu wysokości i podjęciu wypłaty okresowej emerytury kapitałowej k. 7 Raport ze szczegółami waloryzacji składek i subkonta w aktach ZUS k. nienumerowane/.
Wnioskodawczyni na (...) przedstawiono waloryzacje za 2018-2021 r. brak waloryzacji za 2022 r. Wobec tego wnioskodawczyni doszła do przekonania iż sposób waloryzacji jaki został dokonany w zaskarżonej decyzji i kwoty tam wskazane są nieadekwatne.
/zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 20.05.2024 r. 00:10:59-00:18:06/
Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy w Łodzi dokonał na podstawie powołanych dowodów w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach ZUS, których wiarygodność nie budzi wątpliwości i nie była kwestionowana przez żadną ze stron, nadto w oparciu o wiarygodne zeznania wnioskodawczyni. Ustalony stan faktyczny był niesporny między stronami.
Czyniąc ustalenia, Sąd na podstawie art. 235 2 § 1 pkt 5 k.p.c., pominął wniosek pełnomocnika wnioskodawczyni o przedstawienie przez ZUS sposobów waloryzacji emerytury powszechnej i kapitałowej, gdyż dokumenty, dotyczące tej materii, znajdowały się w aktach rentowych, a zatem, wniosek ten, w sposób oczywisty, zmierzał do przewlekania postępowania w sprawie.
Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:
Odwołania nie zasługują na uwzględnienie.
Ogólne zasady nabywania prawa do emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, a więc dla osób takich jak M. M. określa przepis art. 24 ustawy z dnia 17.12.1998 o emeryturach i rentach z FUS, zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184.
Stosownie natomiast do treści art. 25 ust 1 ustawy emerytalnej, podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego, określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa wart 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.
Z kolei, zgodnie z art. 26 ust 1 ustawy emerytalnej, emerytura stanowi równowartość kwoty, będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183. W ust. 2 wskazano, że wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach. Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach (ust. 3). Przy czym w ust. 4 i 5 wskazano, że tablice trwania życia ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" corocznie w terminie do dnia 31 marca Prezes Głównego Urzędu Statystycznego. Tablice, o których mowa w ust. 4, są podstawą przyznawania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego.
Z powyższych przepisów wynika jednoznacznie, że zasadą, obowiązującą przy ustalaniu wysokości emerytury, dla ubezpieczonych, urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. jest zasada zdefiniowanej składki, zgodnie z którą wysokość świadczenia zależy z jednej strony od sumy składek emerytalnych jakie zostały zgromadzone na indywidualnym koncie ubezpieczonego w ZUS za okres poczynając od 1 stycznia 1999 r., zaś z drugiej od wysokości kapitału początkowego, tj. od kwoty ustalonej oddzielnie dla każdego ubezpieczonego według ustalonego przez ustawodawcę wzoru, odzwierciedlającej w przybliżeniu stan jego konta ubezpieczeniowego za okres do 31 grudnia 1998 r.
Natomiast, zgodnie z art. 7 i 8 ustawy 21.11.2008 o emeryturach kapitałowych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 926). Ze środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, zwanym dalej „subkontem”, przysługuje okresowa emerytura kapitałowa. Okresowa emerytura kapitałowa przysługuje członkowi otwartego funduszu emerytalnego do ukończenia 65. roku życia. Okresowa emerytura kapitałowa jest finansowana z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Członek otwartego funduszu emerytalnego nabywa prawo do okresowej emerytury kapitałowej, jeżeli: ukończył 60 lat oraz kwota środków zewidencjonowanych na subkoncie, ustalona na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura, jest równa lub wyższa od dwudziestokrotności kwoty dodatku pielęgnacyjnego.
W rozpoznawanej sprawie wobec treści zaskarżonej decyzji dotyczącej należnych wnioskodawczyni emerytur zarówno kapitałowej jak i Funduszu Ubezpieczeń Społecznych spór sprowadzał się ostatecznie do oceny prawidłowości sposobu waloryzacji zarówno środków zaewidencjonowanych na koncie wnioskodawczyni , kapitału początkowego jak i środków zaewidencjonowanych na subkoncie.
W przedmiocie waloryzacji środków/ składek, zaewidencjonowanych na koncie wnioskodawczyni, wskazać należy iż zgodnie z art. 25 ust 3 - 12 ustawy o emeryturach i rentach z FUS Waloryzację składek przeprowadza się corocznie, od dnia 1 czerwca każdego roku, poczynając od waloryzacji za rok 2000, z uwzględnieniem art. 25a. W wyniku przeprowadzonej waloryzacji stan konta nie może ulec obniżeniu. Waloryzacji podlega kwota składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego na dzień 31 stycznia roku, za który jest przeprowadzana waloryzacja, powiększona o kwoty z tytułu przeprowadzonych waloryzacji. Waloryzacja składek polega na pomnożeniu zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego składek przez wskaźnik waloryzacji.. Wskaźnik waloryzacji składek jest równy wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych, ogółem w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do poprzedniego roku powiększonemu o wzrost realny sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do roku poprzedniego, z zastrzeżeniem ust. 9. Wskaźnik waloryzacji składek, nie może być niższy niż wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do poprzedniego roku. Wskaźnik wzrostu realnego sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne, o którym mowa w ust. 6, otrzymuje się poprzez podzielenie wskaźnika wzrostu nominalnego sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do roku poprzedniego przez wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem ustalony dla analogicznego okresu. Wskaźnik wzrostu nominalnego sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne, o którym mowa w ust. 7, stanowi iloraz sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji i w roku poprzednim. Wskaźnik waloryzacji składek za rok 2000 jest równy wskaźnikowi wzrostu przeciętnego wynagrodzenia za 2000 r. w stosunku do przeciętnego wynagrodzenia za 1999 r. Wskaźnik waloryzacji składek ustala się z dokładnością do setnych części procentu. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", do 20. dnia pierwszego miesiąca każdego kwartału, wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem za poprzedni kwartał. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", do 25. dnia miesiąca poprzedzającego termin waloryzacji, wskaźnik waloryzacji składek za poprzedni rok i kwartał.
Z kolei art. 25a rt. 25a
1. Przy ustalaniu wysokości emerytury kwota składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią waloryzację, o której mowa w art. 25, jest waloryzowana kwartalnie.
2.W przypadku ustalania wysokości emerytury:
1) w pierwszym kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za trzeci kwartał poprzedniego roku;
2) w drugim kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za czwarty kwartał poprzedniego roku, z uwzględnieniem ust. 2a;
3) w trzecim kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za pierwszy kwartał danego roku;
4) w czwartym kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za drugi kwartał danego roku.
2a. W przypadku ustalania wysokości emerytury w czerwcu danego roku waloryzacji składek dokonuje się w taki sam sposób jak przy ustalaniu wysokości emerytury w maju danego roku, jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego.
2b. Przepis ust. 2a stosuje się również do ubezpieczonego, który wiek uprawniający do emerytury osiągnął po dniu 31 maja danego roku.
3. Waloryzacji kwartalnej podlega kwota składek zewidencjonowanych na ostatni dzień pierwszego miesiąca kwartału, za który przeprowadzana jest waloryzacja, powiększona o kwoty uzyskane w wyniku poprzednich waloryzacji kwartalnych.
4. Waloryzacja kwartalna składek polega na pomnożeniu zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego składek przez wskaźnik waloryzacji określony w ust. 5. W wyniku przeprowadzonej waloryzacji stan konta nie może ulec obniżeniu.
5. Wskaźnik waloryzacji kwartalnej składek jest równy wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w kwartale, za który przeprowadzana jest waloryzacja w stosunku do poprzedniego kwartału, powiększonemu o wzrost realny sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w kwartale, za który przeprowadzana jest waloryzacja w stosunku do kwartału poprzedniego. Wskaźnik waloryzacji składek nie może być niższy niż wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w kwartale, za który przeprowadzana jest waloryzacja w stosunku do poprzedniego kwartału.
6. Wskaźnik wzrostu realnego sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne, o którym mowa w ust. 5, otrzymuje się poprzez podzielenie wskaźnika wzrostu nominalnego sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w kwartale, za który jest przeprowadzana waloryzacja w stosunku do kwartału poprzedniego, przez wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem ustalony dla analogicznego okresu.
7. Wskaźnik wzrostu nominalnego sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne, o którym mowa w ust. 6, stanowi iloraz sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w kwartale, za który jest przeprowadzana waloryzacja, i w kwartale poprzednim.
8. Wskaźnik waloryzacji składek ustala się z dokładnością do setnych części procentu.
Odnośnie waloryzacji kapitału początkowego podnieść należy iż zgodnie z art. 173 ust. 4 -5a ustawy emerytalnej ( ust. 4) Pierwszej waloryzacji kapitału początkowego dokonuje się od dnia 1 czerwca 2000 r. przez pomnożenie tego kapitału wskaźnikiem wzrostu przeciętnego wynagrodzenia z 1999 r., pomniejszonego o naliczone i potrącone od ubezpieczonego składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, w stosunku do przeciętnego wynagrodzenia za 1998 r. Drugiej waloryzacji przeprowadzanej od dnia 1 czerwca 2001 r. dokonuje się na zasadach określonych w art. 25 ust. 3-5, 9 i 10 oraz w art. 25a. ( ust 5 ) Trzeciej waloryzacji przeprowadzanej od dnia 1 czerwca 2002 r. oraz kolejnych dokonuje się na zasadach określonych w art. 25 ust. 3-8 i 10 oraz w art. 25a. ( ust 5a).
Z kolei co do waloryzacji środków zewidencjonowanych na subkoncie podkreślenia wymaga iż zgodnie z art. 40 c:
1. Waloryzację kwot składek, środków, odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej, zewidencjonowanych na subkoncie, przeprowadza się corocznie, od dnia 1 czerwca każdego roku. W wyniku przeprowadzonej waloryzacji stan subkonta nie może ulec obniżeniu.
2. Waloryzacji podlega kwota składek, środków, odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej, zewidencjonowanych na subkoncie na dzień 31 stycznia roku, za który jest przeprowadzana waloryzacja, powiększona o kwoty z tytułu przeprowadzonych waloryzacji.
3. Waloryzacja polega na pomnożeniu kwoty składek, środków, odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej zewidencjonowanych na subkoncie przez wskaźnik rocznej waloryzacji, o którym mowa w ust. 6.
4. Wskaźnik rocznej waloryzacji jest równy średniorocznej dynamice wartości produktu krajowego brutto w cenach bieżących za okres ostatnich 5 lat poprzedzających termin waloryzacji.
5. Wskaźnik rocznej waloryzacji ustala się z dokładnością do setnych części procentu.
6. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza, w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", w terminie do dnia 15 maja każdego roku, wskaźnik rocznej waloryzacji, o którym mowa w ust. 4.
Z kolei Art. 40d ustawy systemowej stanowi , że
1. Przy ustalaniu wysokości emerytury kwota składek, środków, odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej, zewidencjonowanych na subkoncie po dniu 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią roczną waloryzację składek i środków, jest waloryzowana kwartalnie.
2.W przypadku ustalania wysokości emerytury:
1) w pierwszym kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za trzeci kwartał poprzedniego roku;
2) w drugim kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za czwarty kwartał poprzedniego roku;
3) w trzecim kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za pierwszy kwartał danego roku;
4) w czwartym kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za drugi kwartał danego roku.
3. Waloryzacji kwartalnej podlega kwota składek, środków, odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej zewidencjonowanych na subkoncie na ostatni dzień pierwszego miesiąca kwartału, za który jest przeprowadzana waloryzacja, powiększona o kwoty z tytułu poprzednich waloryzacji kwartalnych.
4. Waloryzacja kwartalna polega na pomnożeniu kwoty składek, środków, odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej zewidencjonowanych na subkoncie przez wskaźnik kwartalnej waloryzacji, o którym mowa w ust. 7. W wyniku przeprowadzonej waloryzacji stan subkonta nie może ulec obniżeniu.
5. Wskaźnik kwartalnej waloryzacji jest obliczany na podstawie ostatnio ogłoszonego wskaźnika rocznej waloryzacji, o którym mowa w art. 40c ust. 6, według następującego wzoru:
- gdzie poszczególne symbole oznaczają:
(...) wskaźnik kwartalnej waloryzacji,
(...) wskaźnik rocznej waloryzacji, o którym mowa w art. 40c ust. 6.
6. Wskaźnik kwartalnej waloryzacji ustala się z dokładnością do setnych części procentu.
7. Prezes Zakładu ogłasza, w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", w terminie do 25. dnia miesiąca poprzedzającego termin waloryzacji, wskaźnik kwartalnej waloryzacji za poprzedni kwartał.
8. Kwota zwiększenia wynikająca z kwartalnej waloryzacji składek przeprowadzonej przy ustalaniu okresowej emerytury kapitałowej nie jest uwzględniana przy dokonywaniu kolejnych waloryzacji rocznych.
Przypomnieć należy, że kapitał początkowy stanowi odtworzenie składek na ubezpieczenia sprzed wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, tj. przed wprowadzeniem ustawowego obowiązku ewidencjonowania przez ZUS indywidualnych składek każdej osoby podlegającej ubezpieczeniu społecznemu. Kapitał ten ewidencjonowany jest na koncie ubezpieczonego i corocznie waloryzowany, poczynając od 1 czerwca 2000 r., a następnie każdego 1 czerwca kolejnego roku, według reguł przewidzianych dla waloryzacji składek, a więc przez zastosowanie wskaźników waloryzacji. Z kolei waloryzacja składek, po myśli art. 25 ust. 5 ustawy emerytalnej, polega na pomnożeniu zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego składek przez wskaźnik waloryzacji, o którym mowa w ust. 6-10. Składki zgromadzone na indywidualnych kontach ubezpieczonych w pierwszym rzędzie poddawane są waloryzacji rocznej, dokonywanej od 1 czerwca każdego roku, poczynając od waloryzacji w 2000 r., natomiast waloryzacja kwartalna, uregulowana w art. 25a ustawy emerytalnej, jest dopełnieniem mechanizmu waloryzacji rocznej. Waloryzacja kwartalna adresowana jest przede wszystkim do tej grupy ubezpieczonych, dla których pozostanie tylko przy ostatniej waloryzacji rocznej skutkowałoby nieobjęciem waloryzacją składek za określone okresy (podzielone na kwartały) i ci ubezpieczeni byliby w sytuacji mniej korzystnej, od osób przechodzących na emeryturę bezpośrednio po waloryzacji rocznej. Ustawodawca dodatkowo wprowadził waloryzację kwartalną, która oczywiście nie zastępuje i nie eliminuje waloryzacji rocznej, będącej zasadą. Z treści art. 25 ustawy FUS wynika, że waloryzacja roczna jest mechanizmem przeprowadzanym na indywidualnym koncie ubezpieczonego, który jeszcze nie nabył uprawnień emerytalnych, bądź nie wystąpił o ich ustalenie. Natomiast przepis art. 25a FUS, który stanowi uszczególnienie regulacji zawartej w art. 25, ma zastosowanie przy ustalaniu wysokości emerytury do składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią waloryzację, o której mowa w art. 25, wówczas kwota tych składek waloryzowana jest kwartalnie. /III AUa 501/16 - wyrok SA Wrocław z dnia 07-09-2016/
Również wszelkie środki zapisane na subkoncie prowadzonym przez ZUS podlegają corocznej waloryzacji. Początek rocznego okresu waloryzacyjnego został ustalony na dzień 1 czerwca każdego roku kalendarzowego. Jednocześnie ustawodawca wyraźnie zastrzegł, że proces waloryzacji nie może skutkować obniżeniem stanu subkonta. To zaś oznacza, że gdyby wynik obliczenia waloryzacji (uzależniony w dużej mierze od wartości wskaźnika rocznej waloryzacji) przybrał wartość ujemną, to stan subkonta ubezpieczonego pozostanie na niezmienionym, dotychczasowym poziomie (sprzed waloryzacji) i nie zostanie obniżony o ujemny wskaźnik waloryzacji (co z oczywistych względów nie byłoby dla ubezpieczonego korzystne).Waloryzacji w danym roku kalendarzowym podlega łączna kwota środków ujawnionych na subkoncie na dzień 31 stycznia tego roku, powiększona o kwoty waloryzacji, które zostały przeprowadzone w latach ubiegłych. Waloryzacja polega na pomnożeniu wysokości środków zapisanych na subkoncie przez wskaźnik rocznej waloryzacji. Artykuł 40d SysUbSpołU ustala zasady przeprowadzania kwartalnej waloryzacji środków zapisanych na subkoncie ubezpieczonego po dniu 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią roczną waloryzację środków ewidencjonowanych na subkoncie. Waloryzacja kwartalna jest dokonywana w związku z ustalaniem wysokości emerytury przysługującej ubezpieczonemu, dla którego ZUS prowadzi subkonto. Waloryzacji kwartalnej podlega kwota środków zapisanych na subkoncie według stanu na ostatni dzień pierwszego miesiąca kwartału, za który jest przeprowadzana waloryzacja (czyli odpowiednio – 31 stycznia, 30 kwietnia, 31 lipca i 31 października), powiększona o kwoty poprzednich waloryzacji kwartalnych (art. 40d ust. 3 SysUbSpołU).
Mając powyższe na uwadze, uznać należy iż ustalając ostateczną wysokość emerytury wnioskodawczyni od 1.07.2023 r. ZUS dokonał obliczenia kolejno waloryzacji kapitału początkowego, środków na koncie i środków na subkoncie zgodnie z przytoczonymi przepisami.
Jak wynika z dostępnego materiału dowodowego, dokumentów, znajdujących się w aktach rentowych, ZUS przeprowadził waloryzacje roczną na koncie i subkoncie wskaźnikami waloryzacji ogłoszonymi w maju 2023 r, za rok 2022, przy czym dotyczyły one kwot środków zewidencjonowanych na koncie i subkoncie wnioskodawczyni do 31.01.2022 r. (były to zatem składki za okres do grudnia 2021 r.). Środki zewidencjonowane po 31.01.2022 r. waloryzowane były kwartalnie, przy czym ostatnia waloryzacja kwartalna przeprowadzona była za I kwartał 2023 r. (środki zewidencjonowane do 31.01.2023 r. wskaźnikiem waloryzacji kwartalnej za I kw.2023 r.). Ponadto, środki zewidencjonowane po 31.01.2023 r. ,nie były już w ogóle waloryzowane, natomiast, przyjęte zostały do obliczeń w kwocie nominalnej zewidencjonowanej na koncie i subkoncie.
Zgodnie z komunikatami o wskaźnikach waloryzacji rocznej i kwartalnej wynosiły one:
1) waloryzacja roczna 1.06.2023 r. - wskaźnik waloryzacji składek na ubezpieczenie emerytalne za 2022 r. wynosi 114,40% (MP z 4.05.2023 r. poz.497)
2) waloryzacja roczna 1.06.2023 r. - wskaźnik rocznej waloryzacji składek zewidencjonowanych na subkoncie wyniósł 109,20% (MP z 2023, poz.505)
3) waloryzacja kwartalna za I kw.2023 r. - wskaźnik waloryzacji składek na ubezpieczenie emerytalne za I kwartał 2023 r. wynosi 113,83% (MP z 2023, poz.591)
4) waloryzacja kwartalna za I kw.2023 r. - wskaźnik kwartalnej waloryzacji składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na subkoncie za I kwartał 2023 r. wynosi 102,30% (MP z 2023, poz.596)
W/w wskaźniki zastosowane były do waloryzacji środków w celu wyliczenia wysokości emerytury z FUS i emerytury (...) od 1.07.2023 r.
W tym miejscu podnieść należy iż wnioskodawczyni nie przedstawiła żadnych konkretnych zarzutów podważających prawidłowość tak zastosowanego mechanizmu waloryzacji a zastosowane przez ZUS wskaźniki odpowiadają tym na które sama ubezpieczona powołała się w odwołaniu.
Oceny tej nie zmienia okoliczność że wnioskodawczyni w 2022 r. poprosiła o teoretyczne wyliczenie jej emerytury i wówczas wskazana jej kwota świadczenia była wyższa bezwzględnie bowiem prognozowana wysokość emerytury nie może być podstawą do jakichkolwiek roszczeń. Informacja o prognozowanej wysokości emerytury stanowi jedynie symulacje i ma charakter wyłącznie prognostyczny, pomocniczy i informacyjny, o czym ubezpieczona została poinformowana w piśmie z dnia 27.04.2022 r. Ponadto co oczywiste w kwietniu 2022 r. nie były jeszcze znane wskaźniki waloryzacji ogłoszone w 2023 r. zastosowane do waloryzacji kwartalnej świadczenia wnioskodawczyni co niewątpliwie miało wpływ na wyliczenie należnego jej świadczenia.
Z tych też względów brak podstaw do uznania iż świadczenia wnioskodawczyni zarówno z FUS jak i emeryturę kapitałową wyliczono nieprawidłowo
Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art.477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie wnioskodawczyni jako całkowicie bezzasadne.
J.L