Sygn. akt I ACa 131/14

I ACz 140/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 maja 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie, I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący - Sędzia

SA Danuta Mietlicka

Sędzia:

Sędzia:

SA Jerzy Nawrocki (spr.)

SA Alicja Surdy

Protokolant

st.sekr.sądowy Dorota Kabala

po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2014 r. w Lublinie na rozprawie

sprawy z powództwa P. P. (1)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w Ł.

o zadośćuczynienie

na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia
28 listopada 2013 r. oraz na skutek zażalenia pozwanego na zawarte w tym wyroku rozstrzygnięcie o kosztach procesu, sygn. akt I C 522/10

I.  z apelacji powódki zaskarżony wyrok zmienia w ten sposób , że:

1/ w punkcie I podwyższa kwotę zadośćuczynienia pieniężnego z 40.000zł do 90 000 (dziewięćdziesiąt tysięcy) zł i kwotę tę zasądza z ustawowymi
odsetkami od dnia 12 lipca 2010r. do dnia zapłaty;

2/ w punkcie VII w ten sposób, że znosi wzajemnie pomiędzy stronami koszty procesu;

3/ w punkcie VIII w ten sposób, że nakazuje pobrać od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w Ł. na rzecz Skarbu Państwa
– Sądu Okręgowego w Lublinie kwotę 2.500 (dwa tysiące pięćset) złotych
tytułem opłaty sądowej od zasądzonego roszczenia, od uiszczenia której
powódka była zwolniona;

II.  zażalenie pozwanego oddala;

III.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą
w Ł. na rzecz P. P. (1) 1.800 (tysiąc osiemset) zł tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu odwoławczym;

IV.  nakazuje pobrać od (...) Spółki Akcyjnej
z siedzibą w Ł. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Lublinie 2.500 (dwa tysiące pięćset) zł tytułem opłaty sądowej od apelacji, od
uiszczenia której powódka była zwolniona.

I A Ca 131/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 28 listopada 2013r. Sąd Okręgowy w Lublinie po rozpoznaniu sprawy z powództwa P. P. (1) przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w Ł. o zadośćuczynienie odszkodowanie, rentę i ustalenie, zasądził od pozwanego na rzecz powódki

I.  tytułem zadośćuczynienia kwotę 40.000zł z odsetkami ustawowymi od 14 listopada 2013r. do dnia zapłaty;

II.  103 zł z odsetkami ustawowymi od 15 września 2010r. do dnia zapłaty;

III.  60zł z odsetkami ustawowymi od 15 września 2010r. do dnia zapłaty;

IV.  ustalił odpowiedzialność pozwanego za następstwa wypadku z dnia 10 maja 2009r., mogące wystąpić w przyszłości, przyjmując 50% przyczynienia powódki;

V.  oddalił powództwo w pozostałej części;

VI.  wyrokowi w punkcie II nadał rygor natychmiastowej wykonalności co do kwoty 103zł (sto trzy złote);

VII.  nie obciążył powódki kosztami procesu na rzecz pozwanego;

VIII.  nie obciążył stron nieuiszczonymi kosztami sądowymi.

Apelację od tego wyroku wniosła powódka w części oddalającej powództwo o zadośćuczynienie, co do kwoty 50 000zł z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa oraz w części oddalającej powództwo w zakresie żądania zasądzenia odsetek od kwoty zadośćuczynienia dnia 12 lipca 2010r. do dnia 13 listopada 2013r.

Apelującą wnosiła o zmianę wyroku w pkt I poprzez podwyższenie zasądzonej kwoty z 40 000zł do 90 000zł i zasądzenie odsetek ustawowych od całej zasądzonej kwoty od dnia 12 lipca 2010r. Ponadto wnosiła o zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.

W apelacji podniosła następujące zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego:

1. art. 445 § l kc poprzez niewłaściwą jego wykładnię na skutek przyjęcia, iż kwota 150.000,000 zł jest adekwatna do rozmiaru krzywdy powódki i jest odpowiednią kwotą zadośćuczynienia w rozumieniu art. 445 § l kc gdy w istocie:

-

nie odpowiada zakresowi doznanej krzywdy w postaci cierpień fizycznych i psychicznych, jakich doświadczyła powódka na skutek wypadku drogowego, późniejszego leczenia i utrzymujących się do chwili obecnej dolegliwości bólowych i ograniczeń fizycznych, na podstawie których to okoliczności wysokość zadośćuczynienia winna być ustalona na poziomie nie niższym niż 250.000,00 zł, aby spełnić swoją kompensacyjną funkcję,

-

kwota uznana przez Sąd za odpowiednią, stanowi zapłatę symboliczną i rażąco zaniżoną, a obecna linia orzecznicza Sądu Najwyższego kształtuje tendencję do odejścia od nadmiernej ostrożności przy zasądzaniu zadośćuczynienia, podkreśla natomiast najważniejszą jego funkcję, tj. funkcję kompensacyjną oraz wskazuje na konieczność uwzględnienia całokształtu okoliczności tj. cierpień fizycznych, psychicznych, ich nasilenia, czasu trwania itd. (SN m.in. w wyroku z dnia 24 marca 2011 n, sygn. akt ICSK 389/10 i in. tam wskazane).

2. art. 481 § l k.c. w zw. z art. 455 k.c. oraz art. 817 § l k.c. poprzez błędną ich wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, skutkujące zasądzeniem odsetek od kwoty zasądzonej w punkcie I wyroku tytułem zadośćuczynienia począwszy od daty 14 listopada 2013 r. zamiast od daty wytoczenia powództwa, tj. od 12 lipca 2010 r.

Pozwany wniósł zażalenie od tego wyroku w zakresie rozstrzygnięcia zawartego w pkt VII wyroku, w którym Sąd nie obciążył powódki kosztami procesu na rzecz pozwanego.

Pozwany wnosił o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez stosunkowe rozdzielenie kosztów procesu w oparciu o art. 100 zd. 1 kpc i w konsekwencji zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego 4 916,66zł oraz nakazanie zwrotu od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Lublinie 1 633,12zł niewykorzystanej zaliczki na poczet opinii biegłych. Ponadto o zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania zażaleniowego.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

W dniu 10 maja 2009r. doszło do wypadku komunikacyjnego w L.. Powódka jechała jako pasażerka samochodu marki A. (...) nr rej. (...), kierowanego przez M. G..

Bezpośrednio przed wypadkiem powódka przebywała w towarzystwie znajomych w mieszkaniu koleżanki A. K. przy ul. (...) w L.. Uczestnicy pili wódkę i piwo. Brali też amfetaminę. Potem taksówką pojechali do lokalu M., w celu kontynuowania zabawy. Tam spożywali alkohol. Następnie taksówką pojechali na ul. (...). Potem wsiedli na ul. (...) do samochodu M. G., żeby ponownie pojechać do M.. Zdecydowali się na jazdę samochodem, bo taksówka nie chciała przyjechać na wezwanie. Powódka miała świadomość, że kierowca zażywał narkotyki i spożywał alkohol (protokoły z przesłuchań świadków A. K. k. 5-6v i 19, P. P. (2) k. 7-8, P. D. (1) k. 9-10 i 22-23, powódki k. 11-12, P. D. (2) k. 13-14 i 33-34, G. S. k. 29-30 akt (...) Prokuratury (...) w L.).

Kierowca miał we krwi 1,5 promila alkoholu etylowego, co skutkowało upośledzeniem widzenia, koordynacji ruchowej i mięśniowej, spadkiem sprawności intelektualnej, wadliwym wyciąganiem wniosków, opóźnieniem czasu reakcji, obniżeniem tolerancji, agresywnością i brawurą. We krwi stwierdzono również amfetaminę, co mogło powodować pobudzenie i bezsenność (wyniki badań k. 17 akt (...) Prokuratury (...), zeznanie A. K. k. 5-6v akt (...), opinia biegłego sądowego z zakresu toksykologii A. C. k.306, opinia biegłego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego C. S. k.313-314).

W samochodzie było 7 osób: kierowca M. G. i pasażerowie: P. D. (2), P. P. (2), P. P. (1), P. D. (1), A. K. i G. S.. Powódka siedziała za kierowcą, miała zapięte pasy. Na jej kolanach siedziała koleżanka A. K. (zeznanie powódki k. 132v-133).

Przyczyną wypadku było poruszanie się przez M. G. z nadmierną, niebezpieczną prędkością 140 km, przy dopuszczalnej 50 km na godzinę. Nadmierna prędkość skutkowała zjechaniem samochodu na lewy przeciwległy pas ruchu podczas pokonywania zakrętu w prawo. Na zmniejszenie stateczności ruchu pojazdu miała wpływ nadmierna liczba przewożonych pasażerów, nadmierne obciążenie i niekorzystny rozkład masy całego pojazdu (opinia biegłego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego D. D. ze sprawy (...) Prokuratury (...) w L. akta szkody).

M. G. zmarł 7 czerwca 2009r. na skutek obrażeń doznanych w wypadku. Postanowieniem z 22 września 2009r. śledztwo w sprawie (...) zostało umorzone (odpis postanowienia k. 150-156).

Prokuratura (...) prowadziła śledztwo w sprawie (...) w sprawie udzielenia w dniu 9 maja 2009r. w L. substancji psychotropowej (amfetaminy) innym osobom, tj. o czyn z art. 58 ust.1 ustawy z 29 lipca 2009r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2005r. Nr 179, poz. 1485 ze zm.). Śledztwo umorzono postanowieniem z 5 listopada 2009r. wobec niewykrycia sprawcy.

Powódka bezpośrednio po wypadku została przyjęta na oddział(...) (...) Szpitala (...) w L. z objawami zagrażającej niewydolności oddechowej po urazie wielonarządowym. Na (...) przebywała 3 dni. Stosowano leczenie wentylacyjne respiratorem, antybiotykoterapię, leki sedacyjne.

Powódka doznała urazu wielonarządowego:

1) stłuczenia głowy ze wstrząśnieniem mózgu,

2) stłuczenia klatki piersiowej ze stłuczeniem płuc, odmą opłucnową prawostronną i złamaniem żeber 5,6,7 po stronie prawej,

3) urazu brzucha z uszkodzeniem powłoki brzusznej,

4) stłuczenia esicy z uszkodzeniem krezki, rozerwania ściany kątnicy z uszkodzeniem krezki.

Została zakwalifikowana do leczenia operacyjnego, laparotomii z powodu urazu brzucha i założenia drenażu jamy opłucnej z powodu odmy. Rozpoznano uszkodzenie w trzech miejscach jelita cienkiego z rozerwaniem krezki, rozległe uszkodzenie przedniej ściany jamy brzusznej z rozerwaniem mięśni i powięzi, ranę okolicy biodrowej i lędźwiowej. Uszkodzenie jelit spowodowało konieczność wyłonienia stomii. Zastosowano szycie zstępnicy, esicy i krezki, szycie jelita cienkiego, odtworzono ciągłość przedniej ściany jamy brzusznej. W tkance podskórnej pozostawiono trzy dreny: w przedniej ścianie brzucha, w okolicy lędźwiowej i na talerzu kości biodrowej ( opis zabiegu operacyjnego k. 23, dokumentacja z leczenia k.207-223).

Po zabiegu operacyjnym 12 maja 2009r. została odłączona od respiratora, Była przytomna, w logicznym kontakcie, wydolna oddechowo i krążeniowo. Nie pamiętała okoliczności wypadku. 13 maja 2009r. została przeniesiona na oddział urazów wielonarządowych celem kontynuowania leczenia. 14 maja 2009r. usunięto drenaż prawej jamy opłucnej.

Wymagała żywienia pozajelitowego, pielęgnacji stomii oraz codziennej zmiany opatrunków z powodu powstałej infekcji rany pooperacyjnej i pourazowej. Zastosowano fizykoterapię, w wyniku której uzyskano poprawę sprawności ruchowej. 26 maja 2009r. wypisano powódkę do domu.

Wyjechała do P. pod opieką matki z zaleceniem dalszego leczenia w poradni chirurgicznej ( skierowanie k. 224, karta informacyjna k. 16, opis przebiegu choroby k. 24, wynik badania Ct, karta informacyjna k. 26, wynik badania usg k.27, karta informacyjna k. 28, zaświadczenie o stanie zdrowia k. 51).

Matka powódki A. P. opiekowała się córką po wypadku. Dodatkowo przychodziła pielęgniarka (zeznanie świadka A. P. k. 133v-134v).

Od 7 do 16 października 2009r. powódka przeszła zabieg likwidacji stomii w Szpitalu (...) w P..

Została zarejestrowana w poradni zdrowia psychicznego 1 lipca 2009r. z rozpoznaniem zespołu lękowo-depresyjnego po urazie wielonarządowym (historia choroby k. 80-81). 15 grudnia 2009r. była konsultowana przez psychiatrę. Stwierdzono zły stan psychiczny, obniżenie nastroju. Wymagała leczenia i opieki (zaświadczenie k. 78). Była konsultowana psychiatrycznie 6 marca 2013r. (zaświadczenie k. 351).

W dacie wypadku miała 22 lata. Była zdrową, sprawną, towarzyską kobietą, prowadzącą aktywny tryb życia.

Decyzją lekarza orzecznika ZUS z 10 sierpnia 2009r. uznana została za całkowicie niezdolną do pracy do 31 grudnia 2009r. (orzeczenie k. 87).

Otrzymuje zasiłek z MOPS 525zł miesięcznie. Jest zarejestrowana jako bezrobotna. Ukończyła gimnazjum. Pomagają jej dziadkowie. W domu wykonuje lekkie prace (zeznanie powódki).

Od 1 do 3 czerwca 2011r. przebywała na oddziale (...) (...) Szpitala (...) w L. z powodu bólu w pasie śródbrzusza i wymiotów, spowodowanych najprawdopodobniej przez zrosty pooperacyjne. Po zastosowaniu leczenia zachowawczego bóle szybko ustąpiły (karta informacyjna k. 240).

26 lipca 2011r. była konsultowana na oddziale ratunkowym (...) Szpitala (...) w L. z powodu bólów brzucha. Zalecono dietę lekkostrawną i w razie bólu lek przeciwbólowy (karta informacyjna k. 229, opis badania k.231).

Od 27 lipca do 1 sierpnia 2011r. była hospitalizowana w (...) Szpitalu (...) w L. z powodu dolegliwości bólowych brzucha, zatrzymania gazów i stolca. Zastosowano leki rozkurczowe i lewatywę. Po ustąpieniu dolegliwości została wypisana do domu z zaleceniem leczenia w poradni chirurgicznej i u lekarza rodzinnego oraz oszczędzającego trybu życia (karta informacyjna k. 225).

W listopadzie 2011r. otrzymała skierowanie na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS (zawiadomienie k. 264).

Od 7 do 9 lutego 2012r. przebywała na oddziale chirurgii ogólnej Szpitala (...) w P. z powodu bólów brzucha. Zastosowano dietę płynną, płynoterapię dożylną i leki rozkurczowe (karta informacyjna k. 282).

W dniu 11 maja 2012r. Miejski Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w P. zaliczył powódkę do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności od 10 maja 2009r. do 31 maja 2013r. z zaleceniem pracy na stanowisku przystosowanym do warunków pracy chronionej (orzeczenie k. 320).

W dniu 15 maja 2012r., 8 września 2012r., 18 do 19 października 2012r., 20 grudnia 2012r. oraz 28 sierpnia 2013r. była konsultowana w Szpitalu (...) w P. z powodu bólów brzucha (karty informacyjne k. 321 i 344, 345, 346, 347).

W dniu 5 czerwca 2013r. Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w P. ustalił stopień niepełnosprawności powódki jako umiarkowany do 30 czerwca 2014r. Powódka wymaga odpowiedniego zatrudnienia – stanowiska przystosowanego do warunków pracy chronionej (orzeczenie k. 377).

Od 26 do 30 lipca 2013r. przebywała na oddziale (...) (...) Szpitala (...) w L. z powodu dolegliwości bólowych. Zastosowano leczenie zachowawcze (karta informacyjna k. 385).

Z uwagi na rozległe blizny wskazana byłaby operacja plastyczna. Nie ma możliwości całkowitego zniwelowania blizn, a jedynie można uzyskać poprawę ich jakości. Zminimalizowanie blizn poprawiłoby kondycję psychiczną powódki (zaświadczenie lekarza psychiatry k. 351).

Występują u powódki zaburzenia miesiączkowania, nie ustalono przyczyny. Rozległość blizn i okresowa niedrożność jelit mogą stanowić zagrożenie dla przyszłych ciąż. Planowanie ciąży wymaga kontroli lekarskiej (zaświadczenie lekarskie k. 283).Powódka uskarża się na okresowe bóle głowy, trudności w koncentracji, osłabienie.

Występują częste wzdęcia brzucha, uczucie pełności w brzuchu, naprzemienne zaparcia i biegunki, zatrzymanie gazów i stolca. Z tego powodu była hospitalizowana.

Pozostały: blizna po stronie prawej klatki piersiowej po drenażu opłucnej w okolicy 7 międzyżebrza, blizna pośrodkowa brzucha sięgająca od spojenia łonowego i 5cm powyżej pępka, 40 cm blizna od kolca biodrowego tylnego górnego do spojenia łonowego, po stronie lewej w podbrzuszu, blizna po sztucznym odbycie, powłoki brzuszne asymetrycznie „pozaciągane” bliznami, poniżej poziomu klatki piersiowej bez przepuklin, ubytki tkanek miękkich powłok brzucha po stronie lewej (opinia biegłego z zakresu chirurgii ogólnej i urazowej J. S. k. 272-274, zdjęcia powódki przedstawiające blizny k. 352-360).

Procentowy uszczerbek na zdrowiu powódki biegły z zakresu chirurgii ogólnej i urazowej określił na 36% (opinia biegłego k. 273 i jej uzupełnienie k. 335).

Cierpienia typu ciężkiego trwały do czasu likwidacji sztucznego odbytu, tj. 5 miesięcy. Następnie przez 3 tygodnie występowały bóle pooperacyjne i zaburzenia perystaltyki – typu średniego (opinia biegłego k. 273).

W przyszłości mogą u powódki występować dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, tj. zaburzenia perystaltyki, wzdęcia brzucha, pobolewania. Jest to spowodowane istniejącymi zrostami jelit. Okresowo, aby zmniejszyć te negatywne odczucia, powódka winna przyjmować leki rozkurczowe (opinia biegłego k. 274).

Obecnie nie stwierdza się u powódki cech organicznego uszkodzenia mózgu. Nie stwierdza się spadku sprawności poznawczej ani objawów charakteropatycznych. Stwierdzono nieco obniżony nastrój. Jako skutek wypadku z maja 2009r. występują zaburzenia adaptacyjne z nieprawidłowościami emocji i zachowania – zespół lękowo-depresyjny powypadkowy. Uraz komunikacyjny i powstałe wskutek niego szkody zdrowotne (przede wszystkim stomia i pozostałe po niej szpecące blizny) stały się czynnikiem na tyle obciążającym, że doprowadziły do ujawnienia się u powódki zaburzeń czynnościowych z objawami depresyjnymi: dyskomfortu psychicznego, zaniżenia samooceny, nastawień rezygnacyjnych, ograniczenia kontaktów z powodu poczucia wstydu, rezygnacji z wcześniejszych aktywności, podwyższonej chwiejności emocjonalnej z odreagowaniem napięcia na otoczeniu. Wystąpiło przewlekłe, ale nieznaczne obniżenie nastroju, pojawiła się skłonność do wyłączania z relacji międzyludzkich, postawa zamknięcia. Nie było natomiast elementów zespołu stresu pourazowgo, bo powódka nie pamięta wypadku (opinia biegłych psychiatry M. M. i psychologa M. S. k. 244-252).

Zaburzenia adaptacyjne u powódki miały największe nasilenie w początkowym okresie, są nadal wyraźne. Widoczna jest potrzeba farmakoterapii, wskazana byłaby psychoterapia w celu wypracowania strategii lepszego radzenia sobie ze stresem i większej dojrzałości osobowościowej. Zaburzenia stanowią obiektywną szkodę zdrowotną, ale są ograniczone (opinia biegłych psychiatry M. M. i psychologa M. S. k. 244-252).

Powódka ma 26 lat. Powódka z powodu blizn wstydzi się rozebrać, nie chodzi na plażę i basen (zeznania powódki k. 395). Musi stosować dietę lekkostrawną (zeznanie powódki k.131v-132v i 395-396).

Szkoda została zgłoszona do pozwanego 27 lipca 2009r. Zgłoszono żądnie zadośćuczynienia w kwocie 250.000zł (akta szkody).

Pozwany ustalił wysokość zadośćuczynienia należnego powódce na 70.000zł i wypłacił 35.000zł, uznając przyczynienie w 50%.

Stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wskazane wyżej dowody.

Ubezpieczyciel uznał swoją odpowiedzialność co do zasady, ale zakwestionował co do wysokości. Podnosił również przyczynienie powódki.

Powódka świadomie zdecydowała się na jazdę z pijanym kierowcą, po zażyciu narkotyku i dodatkowo z przekroczeniem dozwolonej liczby pasażerów. Przyczyną wypadku była brawura kierowcy, nadmierna prędkość, a także nadmierne obciążenie pojazdu. W świetle ugruntowanego orzecznictwa zarówno decydowanie się na jazdę samochodem z kierowcą będącym w stanie po spożyciu alkoholu, jak i spożywanie alkoholu z takim kierowcą przed jazdą przyczynia się do szkody powstałej w wyniku wypadku komunikacyjnego, gdy stan nietrzeźwości kierowcy pozostaje w związku z tym wypadkiem (wyrok SN z 20 listopada 2003r., III CKN 606/00, LEX nr 550935; wyrok SN z 7 grudnia 1985r., IV CR 398/85, LEX nr 8740; wyrok SN z 2 grudnia 1985r., IV CR 412/85, OSP 1986/4/87).

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że powódka przyczyniła się do powstania szkody w 50%, co uzasadnia zastosowanie art. 362kc.

Zgodnie z treścią art. 445 kc w zw. z art. 444 kc w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Celem zadośćuczynienia jest złagodzenie doznanej krzywdy ujmowanej jako cierpienia fizyczne i psychiczne.

Ustalając wysokość zadośćuczynienia Sąd miał na uwadze, iż zadośćuczynienie musi mieć charakter kompensacyjny, a więc powinno przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość, nie będącą jednakże wartością nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy. Z tego wynika, że "wartość odpowiednia" to wartość utrzymana w granicach odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej (por. wyrok SN z 4 lutego 2008r., sygn. akt III KK 349/07, LEX nr 39507; wyrok SN z 30 stycznia 2004r., sygn. akt I CK 131/03, OSNC 2005/2/40). Nadto wartość ta winna przynosić poszkodowanemu równowagę emocjonalną, naruszoną przez doznane cierpienia (por. wyrok SN z 14 lutego 2008r., sygn. akt II CSK 536/07, LEX nr 461725).

Zdaniem Sądu odpowiednią sumę zadośćuczynienia jest kwota 150.000zł.

Z uwagi na ustalony przez Sąd stopień przyczynienie się powódki do powstania szkody Sąd pomniejszył wysokość należnego zadośćuczynienia o 50%. Pomniejszając uzyskaną kwotę 75.000zł o kwotę 35.000zł wypłacona przez ubezpieczyciela , ustalił kwotę 40.000zł jako należną powódce.

W świetle art. 481 § 1 i § 2 zd. 1 kc, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Stosownie do treści art. 817 kc ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie 30 dni od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Gdy wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dni, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. W ocenie Sądu okoliczności tej sprawy wymagały wyjaśnienia, wywołania opinii biegłych, uwzględnienia aktualnego stanu zdrowia powódki. Pozwany wypłacił niekwestionowaną część zadośćuczynienia. W ocenie sądu nie ma podstaw do uznania zwłoki za okres poprzedzający ustalenie wysokości zadośćuczynienia.

W pozostałym zakresie żądanie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oddalono jako bezpodstawne.

Mając na uwadze wynik procesu Sąd zniósł wzajemnie koszty procesu między stronami na zasadzie art. 100zd.1 kpc.

Na podstawie art. 113 ust. ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2010.90.594 j.t.) odstąpił od obciążania stron nieuiszczonymi kosztami sądowymi.

Pozwana wnosiła o oddalenie apelacji i popierała zażalenie. Powódka wnosiła o oddalenie zażalenia.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja powódki jest uzasadniona w całości. W ocenie Sądu Apelacyjnego ustalona kwota zadośćuczynienia pieniężnego w wysokości 150 000zł w świetle ustaleń Sądu Okręgowego jest kwotą rażąco zaniżoną w stosunku do stopnia krzywdy odniesionej przez powódkę.

Na samym początku należy wyraźnie zaznaczyć, że aczkolwiek zachowanie powódki przed wypadkiem i w okolicznościach doprowadzających do wypadku były dalece naganne, jednakże rzutuje one wyłącznie na ocenę stopnia przyczynienia się powódki do zaistnienia wypadku i powstania szkody, uzasadniając obniżenie należnych powódce świadczeń. Nie ma natomiast znaczenia dla ustalenia wielkości szkody doznanej przez powódkę w postaci uszczerbku na zdrowiu, a w konsekwencji na ocenę stopnia krzywdy doznanej przez nią.

Mając zaś na uwadze zasadniczy cel zadośćuczynienia pieniężnego za szkodę niemajątkową jaką jest kompensowanie doznanej przez poszkodowaną krzywdy Sąd Apelacyjny uznał, że zadośćuczynienie pieniężne w wysokości 150 000zł nie spełnia tej funkcji.

Sąd Apelacyjny w całości przyjmuje za własne ustalenia Sądu Okręgowego dokonane w sprawie.

Powódka w wyniku wypadku doznała obrażeń skutkujących bezpośrednim zagrożeniem życia. Stan jej wymagał złożonego leczenia operacyjnego ze względu na uszkodzenie organów wewnętrznych opisanych przez biegłych. Skutkowało to całkowitym wyłączeniem powódki z dotychczasowego życia i stawiało powódkę wobec konieczności podjęcia wielomiesięcznego leczenia w celu ratowania życia.

Zakończenie leczenia szpitalnego bezpośrednio po wypadku nie oznaczało zakończenia najbardziej dolegliwego leczenia gdyż ten trwał przez okres niemal sześciu miesięcy do czasu usunięcia stomii. Biegli wskazali, że w okresie tym odczuwane przez powódkę cierpienia były najdotkliwsze, co nie oznacza aby po upływie okresu 6 miesięcy od wypadku całkowicie ustąpiły. Powódka – na co wskazuje jednoznacznie dokumentacja medyczna odczuwała i odczuwa cierpienia będące następstwem urazów wewnętrznych i zrostów pooperacyjnych. Stan ten trwa i wymaga co jakiś czas interwencji medycznych i leczenia szpitalnego.

Konsekwencje przebytych zabiegów operacyjnych będą miały daleko idące konsekwencje dla powódki jako kobiety. Wprawdzie nie wykluczają one na dzień dzisiejszy możliwości urodzenia dzieci, niemniej niewątpliwie skutkują już dziś stanem niepewności i obaw z tym związanych, co nie jest obojętne dla oceny stopnia krzywdy powódki.

Konsekwencje rozległych zabiegów chirurgicznych mają również wyjątkowo poważne konsekwencje w postaci ilości i rozległości blizn szczegółowo opisanych w części historycznej uzasadnienia, stanowiących źródło codziennego odczuwania krzywdy przez powódkę. Mając zaś na uwadze wiek powódki i aspiracje powódki przed wypadkiem – powódka realizowała zamiar bycia modelką – stopień krzywdy doznanej przez powódkę w tym zakresie należy ocenić jako znaczny.

Wreszcie następstwem wypadku i opisanych wyżej jego konsekwencji jest aktualny stan psychiczny powódki szczegółowo opisany przez biegłych i omówiony wcześniej.

Mając zatem na uwadze rozległość obrażeń odniesionych przez powódkę w wypadku, skomplikowany, bolesny i długookresowy proces leczenia, wagę następstw wypadku dla samorealizacji powódki, jej samopoczucia, komfortu życia i ograniczeń na przyszłość, uwzględniając młody wiek powódki, Sąd Apelacyjny uznał za odpowiednią w okolicznościach sprawy kwotę zadośćuczynienia pieniężnego w wysokości 250 000zł.

Podzielając ocenę Sądu Okręgowego co do stopnia przyczynienia powódki i przyjęty przez Sąd sposób miarkowania należnych powódce kwot, nie kwestionowany w apelacji, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 kpc zmienił zaskarżony wyrok w pkt I podwyższając kwotę zasądzonego zadośćuczynienia z kwoty 40 000zł do 90 000zł [250 000zł : 2 - 35 000zł].

Uzasadniona jest również apelacja w części żądającej zasądzenia odsetek od zasądzonej kwoty. Pozwany został wezwany do zapłaty kwoty 250 000zł już w dniu 27 lipca 2009r. Spór pomiędzy stronami nie dotyczył wielkości obrażeń odniesionych przez powódkę lecz stopnia przyczynienia się powódki i miarkowania należnych powódce świadczeń. Ostatecznie kwestie te zostały rozstrzygnięte zgodnie ze stanowiskiem pozwanego. Wypłacenie powódce jedynie kwoty 35 000zł wynikało wyłącznie z rażącego zaniżenia odpowiedniej kwoty zadośćuczynienia w stosunku do stopnia krzywdy odniesionej przez powódkę [70 000zł]. W apelacji powódka żądała zasądzenia odsetek od dnia 12 lipca 2010r. , a więc po upływie niemal 12 miesięcy od wezwania pozwanego do zapłaty. Okres ten był wystarczający dla dokonania ustaleń dotyczących następstw wypadku dla zdrowia powódki i obiektywnego ustalenia należnego powódce zadośćuczynienia pieniężnego, z czego pozwany się nie wywiązał. Z tych względów żądanie zasądzenia odsetek od daty wskazanej w apelacji jest uzasadnione w świetle art. 481 § 1 kc, w zw. z art. 455 kc i art. 817 § 1 kc. Z tych względów Sąd zmienił datę, od której powódce należą się odsetki ustawowe na wskazaną w apelacji.

W konsekwencji po podwyższeniu roszczenia zasądzonego na rzecz powódki zachodziły podstawy do wzajemnego zniesienia kosztów procesu w postępowaniu pierwszoinstancyjnym, gdyż roszczenia powódki uznane zostały w szerszym zakresie, a ocenny charakter roszczenia tym bardziej uzasadniał zastosowanie art. 100 kpc.

Wobec podwyższenia kwoty zadośćuczynienia o 50 000zł Sąd Apelacyjny na podstawie art. 113 ust. 1 uksc obciążył pozwanego opłatą sądową od pozwu w tej części, od uiszczenia której powód był zwolniony.

W konsekwencji zmiany wyroku w pkt VII zażalenie pozwanego na rozstrzygnięcie o kosztach procesu stało się bezprzedmiotowe w związku z czym Sąd Apelacyjny orzekł o jego oddaleniu na podstawie art. 385 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc.

Zawarte w zażaleniu pozwanego żądanie nakazania zwrotu od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Lublinie 1 633,12zł niewykorzystanej zaliczki na poczet opinii biegłych nie mogło być uwzględnione ze względu na to, że adresatem takiego wniosku winien być Sąd Okręgowy, który w tym przedmiocie w ogóle nie orzekał.

Wobec uwzględnienia apelacji powódki w całości i oddalenia zażalenia pozwanego Sąd Apelacyjny na podstawie art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 98 § 1 i 3 kpc i na podstawie § 2 ust. 2 , § 6 pkt 5 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nie opłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu [ Dz.U. 163, poz.1348] zasądził od pozwanego na rzecz powódki koszty zastępstwa prawnego w postępowaniu apelacyjnym w wysokości 1 800zł. Na podstawie art. 113 ust. 1 uksc Sąd Apelacyjny nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa opłatę sądową od uwzględnionej części apelacji, od uiszczenia której powódka była zwolniona w całości.