UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 października 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Tomaszowie Maz. odmówił przyznania wnioskodawcy M. K. prawa do emerytury pomostowej. W uzasadnieniu podniósł, że wnioskodawca nie udowodnił okresu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze w wymiarze co najmniej 15 lat.

W odwołaniu od powyższej decyzji, złożonym dnia 4 listopada 2013 roku, M. K. wniósł o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury pomostowej wskazując, że oprócz okresów uznanych przez ZUS, pracował w warunkach szczególnych także w okresie od 25 czerwca 1976 roku do 30 czerwca 1978 roku i 7 czerwca 1982 roku do 2 sierpnia 1993 roku w (...) a od 28 lipca 1978 roku do 14 października 1980 roku w (...) B. a także od 8 listopada 1999 roku do 15 grudnia 2001 roku w (...).

ZUS wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

M. K. urodzony w dniu (...), złożył w dniu
29 sierpnia 2013 roku wniosek o przyznanie prawa do emerytury pomostowej.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-7 w aktach ZUS)

Wnioskodawca udowodnił staż pracy w wymiarze przekraczającym 25 lat.

Niekwestionowany przez ZUS staż pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych wynosi łącznie 5 lat 5 miesięcy i 5 dni. Jest to okres zatrudnienia przypadający przed dniem 1 stycznia 1999 roku: od 7 listopada 1980 roku do 31 maja 1982 roku na stanowisku kierowcy autobusu o liczbie miejsc powyżej 15 w komunikacji miejskiej. Jest to także okres zatrudnienia po dniu 31 grudnia 2008 roku, tj. od 21 maja 2009 roku do 31 marca 2013 roku n stanowisku kierowcy autobusu w firmie (...) spółce z ograniczona odpowiedzialnością w P. (punkt 8 załącznika nr 2 do ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych).

(okoliczności niesporne)

M. K. w okresie od 25 maja 1976 roku do 30 kwietnia 1978 roku był zatrudniony w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) wP.na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy.
W wystawionym w dniu 29 kwietnia 1978 roku świadectwie pracy wskazano, że w okresie zatrudnienia wykonywał pracę kierowcy. Natomiast w okresie od 7 czerwca 1982 roku do 2 sierpnia 1993 roku wnioskodawca był zatrudniony w Państwowym Przedsiębiorstwie (...) w P. na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. W wystawionym w dniu 2 sierpnia 1993 roku świadectwie pracy wskazano, że w okresie zatrudnienia wykonywał pracę kierowcy w dziale transportu. Było to jedno i to samo przedsiębiorstwo, które uległo przekształceniom i zmieniało nazwy.

(dowód: świadectwo pracy z dnia 29.04.1978r. k. 22 akt ZUS, świadectwo pracy z dnia 2.08.1993 r. k. 34 akt ZUS)

Wnioskodawcy zostały wystawione świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnym:

- pierwszym z dnia 23 maja 2001 roku wskazano, że w okresie zatrudnienia od
25 maja 1976 roku do 30 kwietnia 1978 roku wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę na stanowisku kierowca autokaru wymienionym w wykazie A dziale VIII poz. 2 określonym w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku,

- drugim również z dnia 23 maja 2001 roku wskazano, że w okresie zatrudnienia od
7 czerwca 1982 roku do 2 sierpnia 1993 roku wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę na stanowisku kierowca autobusu wymienionym w wykazie A dziale VIII poz. 2 określonym w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku.

(dowód: świadectwa pracy k. 23 i 35 akt ZUS)

Wojewódzkie Przedsiębiorstwo (...) w P.przekształcone następnie w Państwowe Przedsiębiorstwo (...) w P. było przedsiębiorstwem turystycznym. Zajmowało się organizowaniem wyjazdów wycieczkowych w kraju jak i zagranicą. Na wyposażeniu posiadało autobusy do przewozu osób o liczbie miejsc powyżej 38, w tym autosany o liczbie miejsc 38, jelcze o liczbie miejsc 51, autobusy tam tzw. (...) o liczbie miejsc 41+1. Do kierowania tymi autobusami zatrudniało ponad 20 kierowców.

Wnioskodawca zatrudniony jako kierowca jeździł tylko i wyłącznie tymi autobusami. Jeździł z wycieczkami po Polsce oraz innych krajach Europy np. doB..

Pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Do innych prac nie był kierowany.

(dowód: zeznania świadka S. G. protokół rozprawy z dnia 2 czerwca 2014 roku nagranie od minuty 3.26 do minuty 8.55, zeznania świadka J. K. protokół rozprawy z dnia 2 czerwca 2014 roku nagranie od minuty 9.23 do minuty 15.02, zeznania wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 2 czerwca 2014 roku nagranie od minuty 19.51 do minuty 23.55)

Ostatnio przed złożeniem wniosku o przyznanie prawa do emerytury pomostowej wnioskodawca pozostawał w zatrudnieniu w okresie od 21 maja 2009 roku do 31 marca 2013 roku w (...) Spółce z o.o. wP. Pracował wówczas na stanowisku kierowca autobusu w pełnym wymiarze czasu pracy.

(dowód: świadectwo pracy k. 53 w aktach ZUS)

Przy zaliczeniu do pracy w warunkach szczególnych okresów zatrudnienia od
25 maja 1976 roku do 30 kwietnia 1978 roku i od 7 czerwca 1982 roku do 2 sierpnia 1993 roku, kiedy to wnioskodawca pracował na stanowiskach kierowca autokaru, staż pracy wnioskodawcy, w takich warunkach, łącznie z okresem niekwestionowanym przez organ rentowy, wynosi ponad 15 lat.

(okoliczność niesporna)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656 z późn. zm.) prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)urodził się po dniu 31 grudnia 1948 roku;

2)ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3)osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4)ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5)przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6)po dniu 31 grudnia 2008 roku wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7)nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Dodać należy, iż z wykładni art. 4 ustawy z 2008 roku o emeryturach pomostowych wynika obowiązek zaliczania do okresów pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze także zatrudnienia w takich warunkach w okresie od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 31 grudnia 2008 roku. Artykuł ten zawiera dodatkowe warunki, aby praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze była wykonywana przed dniem 1 stycznia 1999 roku oraz po dniu 31 grudnia 2008 roku, jednak nie zakreśla ram czasowych odnośnie do stażu 15 lat pracy w tych warunkach. Ten okres 15 lat może więc dotyczyć całego okresu ubezpieczenia, jednak co najmniej jeden miesiąc musi przypadać przed dniem 1 stycznia 1999 r. oraz jeden miesiąc po dniu 31 grudnia 2008 roku (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 stycznia 2013 roku, I UK 448/12, LEX Nr 1396383).

Wnioskodawca urodził się po dniu 31 grudnia 1948 roku, na dzień złożenia wniosku o emeryturę pomostową ukończył 60 lat, legitymował się okresem składkowym i nieskładkowym w wymiarze przekraczającym 25 lat oraz miał rozwiązany stosunek pracy. Wnioskodawca spełnia także warunek określony w art. 4 pkt 6 ustawy o emeryturach pomostowych, albowiem w okresie od 21 maja 2009 roku do 31 marca 2013 roku, a więc w okresie przypadającym po dniu 31 grudnia 2008 roku pracował w Spółce z o.o. (...) w P.. n stanowisku kierowcy autobusu, które mieści się w kategorii prac wymienionych w punkcie 8 załącznika nr 2 do ww. ustawy, tj. prace kierowców autobusów, trolejbusów oraz motorniczych tramwajów w transporcie publicznym.

Istota sporu w sprawie sprowadzała się do więc ustalenia, czy wnioskodawca ma wymagany okres pracy w warunkach szczególnych w wymiarze co najmniej 15 lat (art. 4 pkt 2 ustawy o emeryturach pomostowych).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów art. 32 ustawy z dnia o emeryturach i rentach z FUS (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 1440 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem.

Zgodnie z art. 32 ww. ustawy za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Pracą w warunkach szczególnych jest natomiast praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Z cytowanego wyżej § 2 rozporządzenia nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie jest bowiem dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., a tylko dokumenty wystawione przez te organy stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Natomiast omawiane świadectwo traktuje się w postępowaniu sądowym jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej. Sąd, a także organ rentowy, są zatem uprawnione do weryfikacji danych zawartych w świadectwie wykonywania prac w warunkach szczególnych, wystawionym przez pracodawcę. Jeżeli świadectwo to zawiera dane, które nie są zgodne z prawdą, nie mogą na jego podstawie dokonać ustaleń, od których uzależnione jest prawo do świadczeń emerytalnych. To samo dotyczy ujawnienia okoliczności, że wskazane w zaświadczeniu pracodawcy stanowisko pracy wykonywanej w szczególnych warunkach nie figuruje w wykazie powołanym w tym zaświadczeniu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2004 roku, I UK 15/04, OSNP 2005/11/161).

Sam fakt zatrudnienia wnioskodawcy we wskazanym zakładzie pracy był niesporny między stronami w świetle dokumentów znajdujących się w jego aktach ubezpieczeniowych. Spornym pozostawał charakter pracy wykonywanej przez wnioskodawcę, tj. czy była to praca wykonywana w szczególnych warunkach, czy też nie. W przedmiotowej sprawie wnioskodawca dysponował bowiem dwoma świadectwami pracy w warunkach szczególnych z dnia 23 maja 2001 roku. Zostały one zakwestionowane przez organ rentowy, bowiem wskazane w nich stanowiska kierowca autokaru i kierowca autobusu nie zostały wymienione wśród rodzajów prac uprawniających do nabycia emerytury wymienionych w wykazie A lub B powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku. Ze świadectw tych, potwierdzających zatrudnienie wnioskodawcy w spornym okresie, wynika jedynie, że wnioskodawca był zatrudniony na stanowisku kierowcy autokaru i autobusu. Okoliczność nieprecyzyjnego określenia stanowiska pracy wnioskodawcy w w/w dokumentach polegającego na niewskazaniu kierowcą jakich pojazdów był wnioskodawca, nie oznacza – jak chce organ rentowy – że wnioskodawca nie był kierowcą samochodów autobusów o liczbie miejsc powyżej 15.

Dokonując ustaleń w zakresie rodzaju prac wykonywanych przez wnioskodawcę w okresie zatrudnienia od 25 maja 1976 roku do 30 kwietnia 1978 roku w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) w P.. oraz od 7 czerwca 1982 roku do 2 sierpnia 1993 roku w Państwowym Przedsiębiorstwie (...) w P. Sąd oparł się na zeznaniach świadków S. G. i J. K. oraz zeznaniach wnioskodawcy. Zeznania te zasługują na wiarę, gdyż są spójne, logiczne i korespondują z pozostałymi dowodami zebranymi w sprawie, w tym w szczególności świadectwami pracy. Podkreślić przy należy, iż organ rentowy nie przedstawił w toku postępowania żadnych dowodów, które pozwoliłyby na podważenie wiarygodności wskazanych wyżej dowodów. Dodatkowo należy podnieść, że S. G. i J. K. pracowali w tym samym charakterze co wnioskodawca tj. w charakterze kierowców autobusów, a zatem dysponowali bezpośrednią i szczegółową wiedzą co do codziennych obowiązków pracowniczych skarżącego.

Z dowodów powyższych wynika, że w okresach 25 maja 1976 roku do 30 kwietnia 1978 roku oraz od 7 czerwca 1982 roku do 2 sierpnia 1993 roku wnioskodawca pracował jako kierowca autobusu o liczbie miejsc powyżej 15. Kierował takimi samochodami jak A., J. czy T. - wszystkie o liczbie miejsc co najmniej 38. A. miał 38 miejsc, (...) lub 45 a (...). Tymi autobusami woził wycieczki po Polsce jak i innych krajach Europy.

W świetle przeprowadzonego postępowania dowodowego nie budzi zatem żadnych wątpliwości, że wnioskodawca faktycznie przez całe okresy zatrudnienia od 25 maja 1976 roku do 30 kwietnia 1978 roku oraz od 7 czerwca 1982 roku do 2 sierpnia 1993 roku, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako kierowca autobusu o liczbie miejsc powyżej 15.

Prace na stanowisku kierowcy autobusu o liczbie miejsc powyżej 15 są pracami zaliczonymi przez ustawodawcę do prac w szczególnych warunkach zgodnie z wykazem A, działem VIII pkt 2 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku.

Dlatego też należało uznać, iż ZUS w sposób nieprawidłowy zanegował treść wystawionych wnioskodawcy w dniu 23 maja 2001 roku świadectw pracy w warunkach szczególnych i przyjąć, że w spornych okresach wykonywał on stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace w warunkach szczególnych.

Mając na uwadze, iż okresy zatrudnienia od 25 maja 1976 roku do 30 kwietnia 1978 roku w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) w P.oraz w okresie od 7 czerwca 1982 roku do 31 grudnia 1998 roku w Państwowym Przedsiębiorstwie (...) w P. - to okres pracy w warunkach szczególnych w łącznym wymiarze ponad 13 lat, a wnioskodawcy do wymaganych ustawą 15 lat pracy w warunkach szczególnych, brakowało jedynie 9 lat i 7 miesięcy, a ponadto M. K. zgłosił świadków, którzy współpracowali z nim we wskazanych wyżej okresach, Sąd nie prowadził postępowania dowodowego w zakresie ustalenia czy pracował w warunkach szczególnych również w pozostały okresach wskazanych w odwołaniu.

Po doliczeniu spornego okresu do uznanego już przez organ rentowy stażu w szczególnych warunkach w wymiarze 5 lat 5 miesięcy i 5 dni, wnioskodawca wykazał, że w szczególnych warunkach pracował ponad 15 lat, tym samym spełnił wszystkie przesłanki do przyznaniu mu prawa do emerytury pomostowej.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477¹⁴§ 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

WYROK

UZASADNIENIE