UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 22 listopada 2013 r.

Decyzją z dnia 25.07.2013 r., nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. , na podstawie art. 111 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), odmówił J. J. przeliczenia podstawy wymiaru renty rodzinnej przysługującej jej po zmarłym w dniu 04.05.1979 r. wskutek wypadku przy pracy mężu A. J., ponieważ brak było podstaw do przeliczenia świadczenia
w myśl art. 111 powołanej ustawy, gdyż wskaźnik wysokości podstawy wymiaru okazał się niższy od poprzednio ustalonego.

Od decyzji tej odwołała się J. J. , domagając się jej zmiany
i przeliczenia podstawy wymiaru renty rodzinnej, a w konsekwencji przyznania jej świadczenia w wysokości co najmniej 3.000,00 zł.

W odpowiedzi na odwołanieorgan rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił ponadto następujący stan faktyczny sprawy:

Odwołująca J. J. jest żoną zmarłego wskutek wypadku przy pracy
w dniu (...)r. A. J.. W dniu 14.08.1979 r. odwołująca wystąpiła do organu rentowego z wnioskiem o przyznanie jej renty rodzinnej po zmarłym mężu. Do wniosku tego dołączyła wystawione przez Przedsiębiorstwo (...) w R., zatrudniające zmarłego od 01.04.1976 r. do 04.05.1979 r., zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach w uspołecznionym zakładzie pracy z dnia 10.08.1979 r. zmarłego męża za okres od grudnia 1976 r. do lutego 1979 r. oraz zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach w uspołecznionym zakładzie pracy z dnia 19.09.1979 r. trzech innych pracowników, zajmujących to samo co zmarły stanowisko,
tj. A. K., J. K. i R. K., za okres od maja 1978 r. do kwietnia 1979 r.

dowód:

-: akta ZUS, w szczególności: wniosek o rentę rodzinna z dnia 14.08.1979 r., odpis skrócony aktu zgonu A. J., zaświadczenie
o zatrudnieniu i zarobkach w uspołecznionym zakładzie pracy z dnia 10.08.1979 r., zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach w uspołecznionym zakładzie pracy z dnia 19.09.1979 r.- k. 1, 6, 11, 14-16 cz. I akt,

Decyzją z dnia 23.10.1979 r. organ rentowy przyznał wnioskodawczyni prawo do renty rodzinnej po zmarłym wskutek wypadku przy pracy mężu A. J. od 14.05.1979 r. na stałe. Podstawę wymiaru świadczenia obliczył zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 10.09.1975 r. w sprawie podstawy wymiaru emerytury lub renty dla osób, które były zatrudnione za granicą-
w oparciu o zarobki osiągane w kraju przez trzech pracowników zatrudnionych w takim samym jak A. J. charakterze. W konsekwencji, do ustalenia podstawy wymiaru przyjął kwotę 10.929,00 zł, stanowiącą przeciętne miesięczne zarobki osiągane w kraju przez trzech pracowników zatrudnionych w takim samym jak zmarły charakterze w okresie ostatnich 12 miesięcy zatrudnienia zmarłego, tj. od maja 1978 r. do kwietnia 1979 r. Tak obliczony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 228,34%. Przyjęty przez organ rentowy wariant okazał się korzystniejszy niż podstawa wymiaru ustalona na podstawie przeciętnych zarobków osiągniętych przez zmarłego w kraju, które wynosiły 7.770,50 zł.

dowód:

-: akta ZUS, w szczególności: zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach
w uspołecznionym zakładzie pracy z dnia 10.08.1979 r., decyzja ZUS z dnia 23.10.1979 r.- k. 27 cz. I akt,

W dniu 10.07.2013 r. odwołująca wystąpiła do organu rentowego z wnioskiem
o przeliczenie należnej jej po zmarłym mężu renty rodzinnej, przedkładając karty zarobkowe
i zasiłkowe A. J. z okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w R., tj. za lata 1976-1976.

dowód:

-: akta ZUS, w szczególności: wniosek o przeliczenie świadczenia z dnia 10.07.2013 r., karty zarobkowe i zasiłkowe- cz. III,

Od 3.10.1963 r. do 30.09.1964 r. A. J. był zatrudniony w Zakładach (...)w T., od 20.01.1953 r. do 28.09.1953 r. i od 17.07.1958 r. do 7.05.1963 r. w Zakładach (...)
w D., od 05.10.1964 r. do 12.09.1974 r. w Zakładach (...)
w T., zaś od 14.09.1974 r. do 31.03.1976 r. w (...)Przedsiębiorstwie (...)w T.. Za okresy te brak jest dokumentów potwierdzających wysokość osiąganych przez zmarłego zarobków.

dowód:

-: akta ZUS,

Zaskarżoną decyzją z dnia 25.07.2013 r. ZUS Oddział w T. odmówił odwołującej przeliczenia renty rodzinnej po zmarłym mężu, ponieważ najkorzystniejszym wariantem ustalenia podstawy wymiaru świadczenia okazał się wariant dotychczasowy ze wskaźnikiem na poziomie 228,34%, obliczonym w parciu o zarobki osiągane w kraju przez trzech pracowników zatrudnionych w takim samym jak A. J. charakterze z okresu ostatnich 12 miesięcy jego zatrudnienia, tj. od maja 1978 r. do kwietnia 1979 r.

dowód:

-: akta ZUS, w szczególności: decyzja ZUS z dnia 25.07.2013 r.- cz. III,

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości, zaś ich treść i forma nie były kwestionowane przez strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich, jakie należałoby uwzględnić z urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego.

Sąd rozważył, co następuje:

Odwołanie od zaskarżonej decyzji ZUS Oddział w T. z dnia 25.07.2013 r.,
w świetle ustalonego stanu faktycznego i obowiązujących przepisów prawa, nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie odwołująca J. J. domagała się przeliczenia podstawy wymiaru renty rodzinnej po zmarłym w dniu(...)r. mężu A. J. i przyznania jej świadczenia w wysokości co najmniej 3.000,00 zł.

Jak ustalił Sąd, decyzją z dnia 23.10.1979 r. ZUS przyznał wnioskodawczyni prawo do renty rodzinnej po zmarłym mężu od 14.05.1979 r. na stałe. Podstawę wymiaru świadczenia obliczył na podstawie obowiązujących wówczas przepisów rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 10.09.1975 r. w sprawie podstawy wymiaru emerytury lub renty dla osób, które były zatrudnione za granicą (Dz. U. z 1975 r. Nr 32, poz. 177).

Obecnie podstawą do przeliczenia tego świadczenia jest art. 111 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.).

Zgodnie z art. 111 ust. 1 powołanej ustawy, wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego: 1) z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia, 2) z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty,
z uwzględnieniem art. 176, 3) z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty- a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego.

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru należnej odwołującej renty rodzinnej ustalonej decyzją z dnia 23.10.1979 r. wyniósł 228,34%. Obliczono go w ten sposób, że do wyliczenia podstawy wymiaru świadczenia przyjęto kwotę 10.929,00 zł, która stanowiła przeciętne miesięczne zarobki osiągane w kraju przez trzech pracowników zatrudnionych
w takim samym jak zmarły charakterze w okresie ostatnich 12 miesięcy jego zatrudnienia,
tj. od maja 1978 r. do kwietnia 1979 r. Taki wariant okazał się korzystniejszy niż podstawa wymiaru ustalona na podstawie przeciętnych zarobków osiągniętych przez zmarłego w kraju, które- jak wynika z zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach w uspołecznionym zakładzie pracy z dnia 10.08.1979 r.- wynosiły wówczas 7.770,50 zł.

Podstawę do wyliczenia wskaźnika na poziomie 228,34% stanowiły przedłożone przez odwołującą do wniosku o rentę rodzinną zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach
w uspołecznionym zakładzie pracy z dnia 19.09.1979 r. trzech innych pracowników, zajmujących to samo co zmarły stanowisko, tj. A. K., J. K. i R. K. za okres od maja 1978 r. do kwietnia 1979 r., wystawione przez Przedsiębiorstwo (...) w R..

Analiza tychże dokumentów i obowiązujących wówczas przepisów prowadzi do wniosku, że podstawa wymiaru renty rodzinnej oraz wskaźnik wysokości podstawy wymiaru przyjęte w decyzji z dnia 23.10.1979 r. zostały ustalone w sposób prawidłowy.

Rozpatrując wniosek o przeliczenie świadczenia z dnia 10.07.2013 r. organ rentowy miał na uwadze, że w aktach sprawy brak jest dokumentów potwierdzających wysokość zarobków osiąganych przez zmarłego w okresach zatrudnienia od 3.10.1963 r. do
30.09.1964 r. w Zakładach (...) w T., od 20.01.1953 r. do 28.09.1953 r. i od 17.07.1958 r. do 7.05.1963 r. w Zakładach (...)w D., od 05.10.1964 r. do 12.09.1974 r. w Zakładach(...) w T. oraz od 14.09.1974 r. do 31.03.1976 r. w (...)Przedsiębiorstwie (...)w T..

Istotnie, w aktach sprawy brak jest takich dokumentów.

Skoro tak, za pozostałe okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę należało przyjąć minimalne wynagrodzenie pracowników- zgodnie z art. 15 ust. 2a ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Stosownie do treści tego przepisu, jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy.

Rację miał więc organ rentowy twierdząc, że przy zastosowaniu minimalnego wynagrodzenia za wskazane wyżej okresy zatrudnienia, wskaźniki wysokości podstawy wymiaru świadczenia, a mianowicie wskaźnik obliczony stosownie do treści art. 111 ust. 1 pkt 2, tj. z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie świadczenia, jak również wskaźnik wyliczony według art. 111 ust. 1 pkt 3, tj. z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty, były niższe niż dotychczasowy, ustalony na poziomie 228,34%.

Reasumując, wszelkie inne (możliwe) warianty obliczenia wysokości należnej odwołującej renty rodzinnej okazały się mniej korzystne niż ten przyjęty w decyzji z dnia 23.10.1979 r. Nie ulega więc wątpliwości, że zastosowanie któregokolwiek z nich prowadziłoby do zaniżenia należnego odwołującej świadczenia.

Słusznie zatem organ rentowy odmówił wnioskodawczyni przeliczenia świadczenia, ponieważ wyliczony uprzednio wskaźnik wysokości podstawy wymiaru (228,34%) okazał się wyższy niż ustalony obecnie w oparciu o minimalne wynagrodzenie za pracę.

Uwzględniając powyższe, na mocy powołanych przepisów prawa materialnego oraz art. 477¹⁴§ 1 k.p.c. Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

(...)

-: (...)
-: (...)
-: (...)

(...)

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE