WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 marca 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział V Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Renata Artska
Sędziowie:	SA Teresa Sobolewska SO del. Teresa Karczyńska – Szumilas (spr.)
Protokolant:	sekretarz sądowy Aleksandra Ćwiek

po rozpoznaniu w dniu 21 marca 2014 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa A. W.

przeciwko J. D.

o ochronę dóbr osobistych

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w T.

z dnia 4 grudnia 2013 r. sygn. akt I C 2139/13

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 270 (dwieście siedemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania za instancję odwoławczą;

III.  przyznaje ze Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w T. na rzecz adwokata A. M. kwotę 270 (dwieście siedemdziesiąt) złotych, podwyższoną o należną stawkę podatku od towarów i usług, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi w postępowaniu apelacyjnym.

Na oryginale właściwe podpisy.

VACa 71/14

UZASADNIENIE

Powód A. W. domagał się zasądzenia od pozwanej J. D. kwoty 40.000 zł tytułem zadośćuczynienia za zniesławienie go i obrażenie w artykule zamieszczonym w gazecie (...), w której pozwana jest redaktorem naczelnym. W ocenie powoda dobór słów użytych w tym artykule nastawiony był wyłącznie na wywołanie szoku i taniej sensacji, co niewiele miało wspólnego z dziennikarską rzetelnością.

W odpowiedzi na pozwana wniosła o oddalenie powództwa, wskazując że złożony pozew nie odpowiada wymogom art. 187 k.p.c., pozostaje niezwykle lakoniczny w zakresie wskazania okoliczności faktycznych, co uniemożliwia merytoryczne odniesienie się do jego żądań.

Wyrokiem z 4 grudnia 2013r. Sąd Okręgowy w T. powództwo oddalił oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanej koszty postępowania.

Sąd Okręgowy ustalił, iż w jednej z gazet ukazał się artykuł zatytułowany (...)Autor artykułu opisał w nim okoliczności, w których doszło do śmierci (...)mężczyzny podczas (...) odbywającego się w mieszkaniu przy ul. (...). W artykule nie wskazano żadnych danych osobowych osób uczestniczących w zajściu pozwalających na ich identyfikację.

W ocenie Sądu Okręgowego powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Wskazując na treść art. 23 i 24 oraz art. 448 k.c. Sąd Okręgowy zważył, że powód w pozwie w sposób lakoniczny wskazał, iż został zniesławiony artykułem, który dołączył do akt postępowania prowadzonego przed Sądem Rejonowym w G. w sprawie (...). Pełnomocnik powoda w żaden sposób nie sprecyzował na czym miałoby polegać zniesławienie powoda, jakie treści artykułu naruszyły jego dobre imię czy cześć.

Wskazał również Sad Okręgowy, iż co prawda przepisy nie przewidują zamkniętego katalogu dóbr osobistych chronionych prawnie, tym niemniej aby dochodzić zadośćuczynienia za ich naruszenie, nie wystarczy samo wskazanie zdarzenia, które spowodowało to naruszenie, ale także powód musi wskazać jakie konkretnie dobra osobiste zostały naruszone. Przy wyjaśnianiu istoty ochrony dóbr osobistych dominujący jest pogląd, że przy ocenie czy doszło do naruszenia dóbr osobistych decydujące znaczenie ma nie tyle subiektywne odczucie osoby żądającej ochrony prawnej, ile to jaką reakcję wywołuje w społeczeństwie to naruszenie.

Na powodzie domagającym się ochrony dóbr osobistych ciążył przy tym obowiązek wykazania, iż artykuł zamieszczony w gazecie (...) naruszył jego konkretne dobro osobiste, czego powód reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika nie uczynił. Powód odwołał się do wyciętego artykułu prasowego podpisanego inicjałami (...) i żaden sposób nie wykazał, aby artykuł ten pochodził z gazety (...). Jednocześnie artykuł do którego odwołuje się powód ma charakter faktograficzny i nie pozwala na zidentyfikowanie osób biorących udział w zajściu

O kosztach Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c i §10 pkt 2 oraz § 11 pkt 2 w zw. z §19 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2013.461 tekst jednolity).

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego w T. wywiódł powód zaskarżając wyrok w całości oraz zarzucając naruszenie art. 217 § 1 i 2, 299 k.p.c oraz art. 233 § 1 k.p.c. polegające na pominięciu wyjaśnienia i ustalenia istotnej dla sprawy okoliczności wskutek nieprzeprowadzenia prawidłowego postępowania dowodowego i nierozważenia w sposób bezstronny i wszechstronny pełnego materiału dowodowego.

Skarżący domagał się uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w T..

W uzasadnieniu apelacji skarżący wskazał, iż Sąd I instancji oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z przesłuchania powoda jako spóźniony, nie biorąc pod uwagę okoliczności, że w postępowaniu nastąpiła szczególna sytuacja uzasadniająca uwzględnienie wniosku dowodowego o przesłuchanie powoda zgłoszonego dopiero na rozprawie. (...)i nie mogąc uczestniczyć w rozprawie nie miał możliwości skonkretyzowania swego powództwa, choćby przez wskazanie, które z jego dóbr osobistych zostały naruszone publikacją pozwanej. (...) powoda na rozprawę umożliwiłoby mu wiec konkretyzację powództwa i nie istniałaby potrzeba wnioskowania o dopuszczenie dowodu z jego przesłuchania.

Pozwana w odpowiedzi na apelację wniosła o jej oddalenie oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym, wskazując na niezasadność wywiedzionego środka zaskarżenia.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Sąd Okręgowy w oparciu o materiał dowodowy zaoferowany przez powoda prawidłowo ustalił stan faktyczny sprawy; Sąd Apelacyjny ustalenia te podziela zatem nie zachodzi potrzeba ich ponownego przytaczania. Wbrew zarzutowi skarżącego wskazany materiał dowodowy został przez Sąd Okręgowy rozważony w sposób wszechstronny i obiektywny, zaś poczynione ustalenia prawidłowo ocenione w świetle przepisów prawa materialnego.

Skarżący formułując zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. odnosi go nadto nie do niewłaściwej oceny materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, a do pominięcia przez Sąd Okręgowy dowodu z przesłuchania powoda, co w ocenie skarżącego skutkowało niewyjaśnieniem istotnej dla sprawy okoliczności, wiążąc go z naruszeniem art. 217 § 1 i 2 k.p.c. oraz art. 299 k.p.c. Oceniając zaś zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy tych przepisów procesowych wskazać należy, iż wniosek o dopuszczenie dowodu z przesłuchania powoda złożony został przez jego profesjonalnego pełnomocnika dopiero na rozprawie w dniu 4 grudnia 2013r., bezpośrednio przed jej zamknięciem i ogłoszeniem wyroku. Profesjonalny pełnomocnik z urzędu został dla powoda wyznaczony postanowieniem Sądu Rejonowego w (...)., przy czym stawił się on już na rozprawie prowadzonej przed Sądem Rejonowym w (...) w dniu 8 października 2013r. W istocie pozew w sprawie został sporządzony osobiście przez powoda, jednakże nie istniały żadne przeszkody dla składania przez powoda wniosków dowodowych w toku postępowania, skoro można to uczynić w piśmie przygotowawczym, które zgodnie z art. 207 § 3 k.p.c. nie wymaga postanowienia w tym przedmiocie. Niewątpliwie zgodzić się też należy ze stanowiskiem Sądu Okręgowego, że powód obciążony był w sprawie obowiązkiem dowodzenia okoliczności faktycznych wskazujących na fakt, iż doszło do naruszenia jego dóbr osobistych, zatem istniała potrzeba składania przez niego wniosków dowodowych. W tym stanie rzeczy złożenie wniosku dowodowego o przesłuchanie powoda na rozprawie bezpośrednio przed jej zamknięciem pozostawało spóźnione i spowodowałoby zwłokę w rozpoznaniu sprawy. Sam fakt, że powód przebywa w (...) nie oznacza, że nie mógł zgłosić wniosków dowodowych we właściwym czasie zwłaszcza, że był reprezentowany w toku postępowania przez profesjonalnego pełnomocnika. Fakt ten nie wskazuje również, aby w sprawie istniały wyjątkowe okoliczności, które skłonić winny Sąd Okręgowy do uwzględnienia spóźnionego wniosku dowodowego lub też przeprowadzenia wnioskowanego dowodu z urzędu.

W treści apelacji skarżący wskazuje, że niezasadnie Sąd Okręgowy zaniechał również jego (...)na rozprawę, albowiem gdyby powód mógł stawić się na rozprawie uściśliłby i skonkretyzował wniesione powództwo. Wyjaśnić zatem należy, iż obecność samej strony na rozprawie nie jest obligatoryjna, w okolicznościach sprawy nie była też niezbędna dla należytego reprezentowania interesów powoda, skoro ustanowiono dla niego pełnomocnika z urzędu, który brał udział w rozprawie.

Wobec powyższych okoliczności apelacja z mocy art. 385 k.p.c. podlegała oddaleniu, zaś o kosztach procesu obciążających powoda Sąd Apelacyjny orzekł z mocy art. 98 § 1 i 3 k.p.c i § 12 ust.l pkt 2 w zw. z art. § 10 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2013.461 tekst jednolity). O kosztach pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu Sąd Apelacyjny orzekł z mocy § 15 w zw. z § 12 ust.l pkt 2 w zw. z art. § 10 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2013.461 tekst jednolity).