WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 czerwca 2014 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie, XI Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Michał Kowalski

Protokolant: Aleksandra Szustakiewicz

przy udziale oskarżyciela publicznego: S. J.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach: 20 marca 2014 roku, 20 maja 2014 roku, 26 czerwca 2014 roku w W.

sprawy przeciwko J. G.

synowi H. i A. z domu M.

urodzonemu (...) w N.

obwinionemu o to, że:

1.  jako osoba reprezentująca pracodawcę, tj. firmę (...) Sp. z o.o., ul. (...), (...)-(...) W. do dnia 19.06.2013 r. nie odprowadził składek na Fundusz Pracy za miesiąc maj 2013 r. w kwocie 63,70 zł, których termin opłaty upłynął z dniem 17.06.2013 r. Składki odprowadzono w dniu 20.06.2013 r.,

tj. o czyn z art. 122 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 ze zmianami oraz z 2012 r. poz. 1456) w związku z art. 107 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 ze zmianami oraz z 2012 r., poz. 1456),

2.  jako osoba reprezentująca pracodawcę, tj. firmę (...) Sp. z o.o., ul. (...), (...)-(...) W., do dnia rozpoczęcia kontroli, tj. 17.06.2013 r., nie wypłacił byłej pracownicy A. O. naliczonego ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w kwocie 1133,44 zł brutto. Termin wypłaty upłynął z dniem 31.03.2013 r.,

tj. o czyn z art. 282 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zmianami oraz z 2012 r. poz. 908) w związku z art. 171 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zmianami oraz z 2012 r. poz. 908),

3.  jako osoba reprezentująca pracodawcę, tj. firmę (...) Sp.
z o.o., ul. (...), (...)-(...) W., w okresie od 01.08.2012 r. do dnia rozpoczęcia kontroli, tj. 17.06.2013 r. dopuszczał do pracy bez wymaganego szkolenia okresowego z zakresu bhp pracownicę M. Z. i T. K. (1),

tj. o czyn z art. 283 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U.
z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zmianami oraz z 2012 r. poz. 908) w związku z art. 237 ³ § 1 i 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zmianami oraz z 2012 r. poz. 908),

I.  obwinionego J. G. uniewinnia od popełnienia zarzucanego mu czynu z pkt. 3;

II.  obwinionego J. G. uznaje za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów: z pkt. 1 – stanowiącego wykroczenie z art. 122 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, z pkt. 2 – stanowiącego wykroczenie z art. 282 § 1 pkt 1 kp i za to na podstawie wskazanych przepisów skazuje go, a na podstawie art. 122 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w zw. z art. 9 § 2 kw, art. 24 § 1 i 3 kw wymierza obwinionemu łącznie karę grzywny w wysokości 3000 (trzy tysiące) zł;

III.  na podstawie art. 118 § 1 kpw, art. 627 kpk w zw. z art. 119 kpw zasądza od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 100 (sto) zł tytułem kosztów postępowania oraz kwotę 300 (trzysta) zł tytułem opłaty.

Sygn. akt XI W 5591/13

UZASADNIENIE

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Obwiniony J. G. pełni funkcję Prezesa Zarządu w (...)Sp. z o.o. z siedzibą w W. przy ul. (...).

Obwiniony - jako osoba reprezentująca pracodawcę – nie odprowadził w przepisanym prawem terminie (17 czerwca 2013 roku) należnych za miesiąc maj 2013 roku składek na Fundusz Pracy w kwocie 63,70 zł. Przedmiotowe składki zostały uregulowane w dniu 20 czerwca 2013 roku.

Od dnia 1 września 2011 roku do dnia 31 marca 2013 roku w (...) Sp. z o.o. zatrudniona była na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony na ¼ etatu A. O. – na stanowisku głównej księgowej. Ze wskazanym wyżej dniem 31 marca 2013 roku przedmiotowa umowa o pracę została rozwiązana. A. O. nie został z tym dniem wypłacony ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w kwocie 1133,44 zł brutto – za niewykorzystane 14 dni, tj. 28 godzin (7 za 2012 rok i 7 za 2013 rok) Kwota 790,03 zł – tytułem ekwiwalentu została przelana na konto A. O. w dniu 4 lipca 2013 roku.

W (...) Sp. z o.o. zatrudnione były od 2002 roku M. Z. i T. K. (2) – jako pracownicy biurowi (odpowiednio: asystentka prezesa i specjalista ds. kontaktów z zagranicą).

W dniu 9 stycznia 2012 roku M. Z. i T. K. (2) przeszły szkolenie wstępne w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (instruktaż ogólny i stanowiskowy).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o następujące dowody:

1.  protokół kontroli (k. 5-8),

2.  karty szkoleń (k. 51, 52),

3.  potwierdzenie przelewu (k. 53),

4.  częściowo wyjaśnienia obwinionego J. G. (k. 55),

5.  zeznania świadków: A. O. (k. 71-72), E. C. (k. 72-73), M. Z. (k. 80), T. K. (2) (k. 80).

Obwiniony J. G. nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów. Wyjaśnił, że opóźnienie w zapłacie składek na Fundusz Pracy wyniknęło z tego, że nie miał możliwości podpisania przelewów, ponieważ nie było go w tym czasie w Polsce; nadto brakowało na ten dzień funduszy na koncie. A. O. z dnia na dzień opuściła pracę i zabrała wszystkie dokumenty osobowe; nadto odbierała swój urlop na bieżąco – przychodziła jeden dzień mniej do pracy. Obwiniony nie był w stanie wyliczyć tego ekwiwalentu. Pieniądze zostały wysłane, gdy druga księgowa ustaliła jego wymiar. Szkolenia dla pracowników były przeprowadzane (k. 55).

Sąd zważył, co następuje:

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom obwinionego co do faktu nieterminowego uiszczenia składki na Fundusz Pracy (zarzut z pkt. 1). Okoliczność ta jest bezsporna. Znajduje potwierdzenie w protokole kontroli (k. 5-8). Nie ma też powodów, aby nie uznać za wiarygodne wyjaśnień obwinionego co do przyczyn nieterminowego uiszczenia składki na Fundusz Pracy. Znajdują one w tym zakresie potwierdzenie w zeznaniach M. Z. (k. 80). Stwierdzić jednak w tym miejscu należy, że wskazane przez obwinionego powody nie zwalniają go od odpowiedzialności za przypisane mu wykroczenie z pkt. 1. Obwiniony - jako pracodawca profesjonalnie prowadzący firmę - winien dopilnować, aby składki na Fundusz Pracy były uiszczone w przepisanym prawem terminie. W wypadku, gdy wyjeżdżał on w tym terminie za granicę, winien zapewnić możliwość dokonania stosownego przelewu przez inną osobę lub zapłacić przed wyjazdem, ewentualnie zlecić przelew z odroczonym terminem płatności. Opłacenie składek było obowiązkiem obwinionego jako osoby reprezentującej pracodawcę. Także bardzo niska wysokość nieuiszczonej w terminie składki – kwota 63,70 zł nie pozwala na usprawiedliwienie nieterminowej zapłaty brakiem środków na koncie. Jest to tak znikoma kwota, że trudno racjonalnie przyjąć, że Spółki nie było stać na jej uiszczenie.

Wiarygodna – jako niesporna i znajdująca potwierdzenie w innych dowodach (w/w protokole kontroli i zeznaniach A. O. – k. 71) jest także okoliczność niewypłacenia w terminie tejże A. O. ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy (zarzut z pkt. 2).

Wiarygodna jest także okoliczność szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, które przeszły pracownice M. Z. i T. K. (2) (zarzut z pkt. 3). Znajduje on potwierdzenie w zeznaniach tychże świadków (k. 80) i kartach szkoleń (k. 51, 52).

Sąd natomiast nie uznał za wiarygodne wyjaśnień obwinionego dotyczących przyczyn niewypłacenia w terminie A. O. ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. W tym zakresie stanowią one jedynie przyjętą przez obwinionego linię obrony, zmierzającą do uniknięcia odpowiedzialności za zarzucane mu wykroczenie. W judykaturze wskazuje się, iż prawem obwinionego jest złożenie w sprawie takich wyjaśnień, jakie uznaje za najbardziej korzystne z punktu widzenia swojej obrony – może skutecznie realizować swoje uprawnienia procesowe (a Sąd zobowiązany jest interpretować je zgodnie z zasadą in dubio pro reo) do czasu, gdy nie popadnie w sprzeczność z obiektywnie ustalonymi w oparciu o przeprowadzone dowody faktami, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 28 stycznia 1998 r., II AKa 230/97, OSA z 1999 r., nr 11-12, poz. 89).

Wyjaśnienia obwinionego co do przyczyn niewypłacenia A. O. w terminie ekwiwalentu za niewykorzystany urlop nie znalazły potwierdzenia w zeznaniach tejże A. O.. Zeznania tego świadka są natomiast jasne, logiczne i zgodne z doświadczeniem życiowym. Sąd uznaje je za wiarygodne. Wyjaśnienia obwinionego w tym zakresie są natomiast nieracjonalne i niezgodne z doświadczeniem życiowym. Na obwinionym jako osobie reprezentującej pracodawcę ciążył obowiązek dopilnowania ustalenia wymiaru ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w związku z rozwiązaniem stosunku pracy i następnie dokonania wypłaty tego ekwiwalentu w przewidzianym terminie, tj. w z dniem rozwiązania stosunku pracy, kiedy ekwiwalent staje się wymagalny.

Wiarygodne są zeznania wyżej wskazanych świadków M. Z. i T. K. (2). Są jasne, pełne, logiczne, zgodne z doświadczeniem życiowym – znajdują potwierdzenie w dokumentach w postaci kart szkoleń. Korelują też z wyjaśnieniami obwinionego.

Sąd uznał też za wiarygodne zeznania przeprowadzającego kontrolę inspektora pracy E. C. – co do ustalonych w protokole wniosków z kontroli, ich ocenę prawną pozostawiając Sądowi. Zeznania te – co do ustalonych faktów – nie budzą żadnych wątpliwości.

Sąd obdarzył wiarą dokumenty, które zostały uznane na rozprawie za ujawnione. Nie zachodzą bowiem żadne okoliczności, które mogłyby podważyć ich wiarygodność, a podczas rozprawy żadna ze stron ich nie zakwestionowała.

Obwiniony nie popełnił wykroczenia zarzucanego mu w pkt. 3 – z art. 283 § 1 kp, które polega na nieprzestrzeganiu przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Przepis art. 237 ³ § 1 i 2 kp nakazuje pracodawcy zapewnienie pracownikom szkolenia okresowego z zakresu bhp. Jak wynika z § 14 i § 15 ust. 2 i 3 Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 roku w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy – szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych powinno być przeprowadzone nie rzadziej niż raz na 6 lat. Pierwsze szkolenie okresowe winno być przeprowadzone po 12 miesiącach od rozpoczęcia pracy. Zarzut oskarżyciela należy rozważyć w zakreślonych we wniosku o ukaranie ramach czasowych, tj. w okresie od 1 sierpnia 2012 roku do dnia 17 czerwca 2013 roku. Nie podlega zatem ocenie Sądu terminowość przeprowadzenia pierwszego szkolenia okresowego (po przyjęciu M. Z. i T. K. (2) do pracy i po przeprowadzeniu szkolenia wstępnego). Uznając natomiast, że szkolenie z zakresu bhp przeprowadzone zostało w styczniu 2012 roku (k. 51, 52) i kwalifikując je jako szkolenie okresowe (przy uznaniu, ze szkolenie okresowe prowadzi się w szerszym zakresie niż wstępne – a na takie wskazano w formularzach z k. 51 i 52) termin następnego wymaganego szkolenia upłynie w styczniu 2018 roku.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, iż J. G. - jako osoba reprezentująca pracodawcę - nie zaniedbał obowiązku zapewnienia M. Z. i T. K. (2) szkolenia okresowego z zakresu bhp. Dlatego też Sąd uniewinnił obwinionego od popełnienia zarzucanego mu wykroczenia z art. 283 § 1 kp – nieprzestrzegania przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Czy zarzucony obwinionemu w pkt. 1 – wykroczenie z art. 122 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy popełnia ten, kto nie dopełnia obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy lub nie opłaca ich w przepisanym przepisami terminie. Zgodnie z art. 107 ust. 1 tejże ustawy składki te opłaca się na zasadach przewidzianych dla składek na ubezpieczenie społeczne – czyli do 15 dnia następnego miesiąca (art. 47 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych). Jeżeli termin płatności przypada na dzień wolny od pracy, tj. święto, weekend, wtedy składka powinna zostać opłacona nie później niż w pierwszym dniu roboczym następującym po dniu wolnym, czyli - jak w okolicznościach sprawy niniejszej - w dniu 17 czerwca 2013 roku. Nie budzi wątpliwości fakt, że składki nie zostały uiszczone w przewidzianym przepisami terminie.

Wykroczenie z art. 282 § 1 pkt 1 kp (zarzut z pkt. 2) popełnia ten, kto w ustalonym terminie nie wypłaca pracownikowi wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi. Zgodnie z art. 171 § 1 kp - w przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny. Prawo do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy powstaje w dacie rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. W tym dniu roszczenie pracownika staje się wymagalne (postanowienie SN z dnia 5 grudnia 1996 r., I PKN 34/96, OSNAPiUS 1997, nr 13, poz. 237). Nie budzi wątpliwości fakt, że obwiniony nie wypłacił A. O. ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy z dniem rozwiązania stosunku pracy, tj. 31 marca 2013 roku.

Zasadnym jest twierdzenie, iż obwiniony jest sprawcą wskazanych wyżej wykroczeń, a nie jedynie czynów zabronionych. Jego czyny są bezprawne (naruszają normę sankcjonowaną i nie zostały popełnione w okolicznościach wyłączających bezprawność), karalne (realizują wszystkie znamiona czynu zabronionego i nie zostały popełnione w okolicznościach wyłączających bezprawność), karygodne (są czynami społecznie szkodliwymi), są to również czyny zawinione przez obwinionego (popełnione w sytuacji, w której sprawca mógł postąpić zgodnie z nakazem zawartym w normie prawnej, nie zachodzi w stosunku do niego żadna z ustawowych lub pozaustawowych okoliczności wyłączających winę). Stopień zawinienia wyznaczają: rozpoznawalność sytuacji – zarówno w sferze faktycznej, jak i w płaszczyźnie jej prawnego wartościowania, możliwość przeprowadzenia prawidłowego procesu motywacyjnego i podjęcie decyzji o postąpieniu zgodnie z nakazem prawa oraz zdolność do pokierowania swoim postępowaniem. Ocena tych okoliczności prowadzi do wniosku, iż obwinionemu można postawić zarzut, że w czasie swoich bezprawnych, karalnych i społecznie szkodliwych czynów nie dał posłuchu normom prawnym. Okoliczności, którymi usprawiedliwiał swoje zachowanie obwiniony, w żaden sposób nie uwalniają go od odpowiedzialności za przypisane mu wykroczenia.

Stosownie do treści art. 9 § 2 kw – Sąd, orzekając jednocześnie o ukaraniu za dwa wykroczenia, wymierzył łącznie karę w granicach zagrożenia określonych w przepisie art. 122 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Wymierzając karę obwinionemu J. G., Sąd kierował się ustawowymi dyrektywami jej wymiaru określonymi w art. 33 § 1 i 2 kw.

W przekonaniu Sądu orzeczona kara w swojej dolegliwości nie przekracza stopnia winy obwinionego, jest adekwatna do stopnia wymagalności zachowania zgodnego z prawem w odniesieniu do realiów sprawy. Stopień społecznej szkodliwości czynu z pkt. 2 (wykroczenie z art. 282 § 1 pkt 1 kp) był znaczny. Ma na to wpływ wartość naruszonego dobra w postaci praw zatrudnionych pracowników. Wymierzając karę obwinionemu, Sąd miał równocześnie na uwadze właściwości, warunki osobiste i majątkowe obwinionego, jego stosunki rodzinne, ustabilizowany sposób życia przed popełnieniem wykroczenia i niekaralność (informacja z K. – k. 43).

Sąd uwzględnił także okoliczność, że składki na Fundusz Pracy zostały uiszczone z nieznacznym przekroczeniem terminu, co niewątpliwie wpływa na stopień społecznej szkodliwości czynu. Także ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy został ostatecznie wypłacony A. O. (choć po upływie trzech miesięcy od dnia jego wymagalności).

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał, iż orzeczona wobec obwinionego kara grzywny w najniższym możliwym wymiarze 3000 złotych – przy uwzględnieniu sytuacji majątkowej obwinionego, jest sprawiedliwa. Nie ma potrzeby wymierzania surowszej kary grzywny. Sąd, wymierzając obwinionemu karę grzywny w takim wymiarze, miał na uwadze cele zapobiegawcze i wychowawcze, jakie kara ma osiągnąć wobec obwinionego, a także miał na względzie, aby kara była sprawiedliwa w odbiorze społecznym i zrealizowała cele prewencji ogólnej. Zdaniem Sądu już samo uznanie obwinionego winnym przypisanych mu wykroczeń spowoduje, że zacznie stosować wymogi w zakresie norm prawa, których naruszenie Sąd przypisał mu w toku niniejszego postępowania.

Na podstawie przepisów art. 118 § 1 kpw, art. 627 kpk w zw. z art. 119 kpw Sąd zasądził od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa opłatę od kary w wysokości 300 złotych, ustaloną na podstawie art. 3 ust. 1 w zw. z art. 21 pkt 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych oraz zryczałtowane wydatki postępowania w kwocie 100 złotych, których wysokość ustalono na podstawie § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 10 października 2001 roku w sprawie wysokości zryczałtowanych wydatków postępowania oraz wysokości opłaty za wniesienie wniosku o wznowienie postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. Nr 118, poz. 1269).