Sygn. akt II K 6/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 maja 2014 r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze Wydział II Karny w składzie:

Przewodniczący SSR Aleksandra Grzelak - Kula

Protokolant Grzegorz Kosowski

po rozpoznaniu w dniu 26 maja 2014 r.

sprawy I. B.

syna K. i W. z d. D.

urodzonego w dniu (...) w J.

oskarżonego o to, że:

dokonując sprzedaży towarów w postaci odzieży na targowisku w K. przy ul. (...) w dniu 16.07.2012 r. wbrew obowiązkowi nie prowadził ewidencji dla potrzeb podatku od towarów i usług, co stanowi naruszenie art. 109 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535 z późn. zm.),

to jest o czyn z art. 60 § 1 k.k.s.

I.  oskarżonego I. B. uznaje za winnego tego, że w dniu 16 lipca 2012 r. w K. jako podatnik dokonując odpłatnej dostawy towarów w postaci odzieży za pośrednictwem pracownika M. B. nie prowadził ewidencji sprzedaży, tj. przestępstwa skarbowego z art. 60 § 1 k.k.s. i za to na podstawie art. 60 § 1 k.k.s. wymierza mu 20 (dwudziestu) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość stawki na kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych;

II.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. zwalnia oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

Sygn. akt II K 6/14

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

I. B. jest przedsiębiorącą, który działalność gospodarczą zarejestrował w Wielkiej Brytanii. Zajmuje się handlem.

dowód: wyjaśnienia I. B. k. 23, 112

informacja k. 3

pisma k. 16, 17

W dniu 16 lipca 2012 r. na targowisku w K.przy ul. (...) I. B.za pośrednictwem swojej żony – M. B.zatrudnionej przez niego na podstawie umowy o pracę – dokonywał sprzedaży towaru w postaci odzieży. Nie prowadził przy tym ewidencji sprzedaży.

dowód: wyjaśnienia I. B. k. 23, 112

zeznania M. M. k. 38, 112v- 113

protokół k. 1

I. B. ma 53 lata. Ma wykształcenie zawodowe górnika technicznej eksploatacji złóż. Jest żonaty i ma na utrzymaniu żonę i dziecko. Osiąga miesięczny dochód w wysokości około 2.500 zł. Był karany za przestępstwo przeciwko mieniu w 1999 r.

dowód: wyjaśnienia I. B. k. 112

dane o karalności k. 44-45

I. B. nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Wyjaśnił, że prowadzi działalność gospodarczą w Wielkiej Brytanii od pięciu lat, a jak jest w Polsce, to dorabia sobie poprzez sprzedaż na rynku. Podał, że nie obowiązuje go, aby zawozić książki rozliczeń do Anglii i tam się rozliczać. Wyjaśnił, że podatki płaci w Anglii, a mieszka trochę tam, a trochę w Polsce. Zatrudniał tylko żonę przez krótki okres. Wyjaśnił, że w Polsce dorabia na rynkach poprzez sprzedaż rzeczy nowych i używanych. Nie ma stałego sklepu, handluje na rynkach, giełdach.

Sąd zważył, co następuje:

Wyjaśnieniom oskarżonego Sąd dał wiarę co do podawanych przez niego faktów, ponieważ znajdują poparcie w pozostałych dowodach w postaci dokumentów świadczących o zarejestrowaniu przez niego działalności gospodarczej w Wielkiej Brytanii, o zatrudnieniu żony i prowadzeniu przez nią sprzedaży na targowisku w K. w dniu 16 lipca 2012 r. Co do tych ostatnich okoliczności korespondują z protokołem i zeznaniami M. M., która ujawniła ten fakt.

Z wyjaśnień oskarżonego wynika, że nie prowadzi żadnych ksiąg, ponieważ według niego nie ma takiego obowiązku. Co prawda kontrolująca żonę oskarżonego M. M. sprawdziła tylko, czy M. B. posiada ewidencję sprzedaży w dniu przeprowadzenia kontroli, lecz wyjaśnienia oskarżonego dowodzą, że w ogóle takie księgi nie są przez niego prowadzone. Oskarżony bowiem zakwestionował zupełnie obowiązek prowadzenia tego rodzaju ksiąg i odniósł go do składania w Wielkiej Brytanii, gdzie ma zarejestrowaną działalność. Oznacza to, że I. B. nie prowadzi żadnego rodzaju ewidencji.

Sąd dał wiarę także tym wyjaśnieniom oskarżonego, w których podał, że jego działalność polega na handlu rzeczami nowymi i używanymi i że wykonuje ją w Wielkiej Brytanii oraz w Polsce – że sobie dorabia. Brak jest podstaw do zakwestionowania tych wyjaśnień zwłaszcza, że kontrola przeprowadzona na targowisku w K. w dniu 16 lipca 2012 r. wykazała, że oskarżony właśnie tym się zajmuje.

Jako wiarygodne ocenił Sąd zeznania M. M.. Jest ona osobą obcą dla oskarżonego, jej zeznania korespondują z wyjaśnieniami oskarżonego oraz z protokołem kontroli.

Sąd dał wiarę zebranym w sprawie dokumentom. Zostały sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego osoby. Nie były kwestionowane przez strony postępowania.

Należy zaznaczyć, że konwencja z 20 lipca 2006 r. między Rzeczpospolitą a Wielką Brytanią w sprawie zasad unikania podwójnego opodatkowania (…) dotyczy podatku dochodowego, a nie podatku od towarów i usług. Oznacza to, że do oskarżonego ma zastosowanie ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Ustawa ta w art. 15 stanowi, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2. bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Przepisy tej ustawy na własny użytek definiują pojęcie działalności gospodarczej i dlatego pojęcie to należy rozpatrywać tylko i wyłącznie na gruncie art. 15 ust. 2, zgodnie z którym działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Prowadzenie działalności gospodarczej nie musi mieć miejsca na terenie kraju, działalność może być prowadzona gdziekolwiek. Opodatkowaniu w Polsce podlegać będą tylko te czynności, które ustawa uznaje za wykonane w Polsce (tak komentarz do art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług w: VAT. Komentarz. A. Bartosiewicz, LEX 2014).

Ustawa o podatku od towarów i usług rozróżnia dwa rodzaje podatników: tych, którzy są obowiązani do płacenia podatku i tych, którzy są od niego zwolnieni na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 (są to tzw. „mali przedsiębiorcy”). Ci właśnie podatnicy obowiązani są, w oparciu o przepis art. 109 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, prowadzić ewidencję sprzedaży za dany dzień, nie później niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym. Obowiązek ten realizuje się więc najpóźniej następnego dnia po dokonaniu sprzedaży. Jest to obowiązek ewidencyjny, nie wiążący się bezpośrednio z obowiązkiem uiszczenia podatku VAT.

Zgodnie natomiast z art. 5 ust. 1 pkt 1 omawianej ustawy opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terenie kraju.

Skoro więc I. B. jest podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą i dokonywał odpłatnej dostawy towarów, to ciążył na nim wynikający z art. 109 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży, którego nie wykonał w dniu 16 lipca 2012 r. w K.. Ewidencja sprzedaży jest księgą w rozumieniu art. 53 § 21 k.k.s. To na nim jako podatniku, a nie na jego żonie, ciążył ten obowiązek. Zachowaniem tym wypełnił znamiona przestępstwa skarbowego art. 60 § 1 k.k.s.

Oskarżony jest osobą dorosłą, przedsiębiorcą. Można przypisać mu winę, działał umyślnie zakładając, że nie musi prowadzić ewidencji sprzedaży tylko z tego powodu, że działalność gospodarczą zarejestrował poza terytorium Polski. Nie sposób bowiem uznać, aby przedsiębiorca, od którego wymagana jest podwyższona staranność, mógł uwolnić się od odpowiedzialności wskazując na nieznajomość przepisów czy na swoistą ich interpretację.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd uznał oskarżonego za winnego tego, że dokonując sprzedaży towarów w postaci odzieży na targowisku w K. przy ul. (...) w dniu 16 lipca 2012 r. wbrew obowiązkowi nie prowadził ewidencji dla potrzeb podatku od towarów i usług, tj. przestępstwa skarbowego z art. 60 § 1 k.k.s.

Stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez oskarżonego czynu jest znaczny. Oskarżony uchybił jednemu z podstawowych obowiązków wiążących się ze sprzedażą towarów w ramach działalności gospodarczej kwestionując go całkowicie, mimo że sprzedażą towarów zajmuje się zawodowo i z niej się utrzymuje. Jednocześnie Sąd wziął pod uwagę, że oskarżony jest drobnym przedsiębiorcą, który sporadycznie handluje w Polsce i głównym miejscem prowadzenia przez niego działalności jest Wielka Brytania.

Wymierzając oskarżonemu karę Sąd wziął pod uwagę, że oskarżony był co prawda jeden raz karany, lecz miało to miejsce w 1999 r. Oznacza to, że naruszanie prawa można uznać za incydent w życiu oskarżonego i nie jest on osobą skłonną do naruszania prawa.

Sąd wymierzył I. B. karę 20 stawek dziennych grzywny mając na względzie wagę popełnionego przez niego przestępstwa. Kara ta pozostaje w dolnych granicach ustawowego zagrożenia. Kwotę stawki dziennej Sąd ustalił na 60 zł. Pozostaje ona nieco powyżej dolnej granicy stawki, która obecnie wynosi 56 zł (1/30 najniższego miesięcznego wynagrodzenia w 2014 r., zgodnie z dyspozycją art. 23 § 3 k.k.s.). Według Sądu kara w takim wymiarze powinna stanowić dla oskarżonego odpowiednią sankcję, uświadomić mu, że miejsce zarejestrowania działalności gospodarczej nie jest decydujące dla obowiązków podatkowych i spowodować w nim przestrzeganie prawa w przyszłości. W zakresie prewencji generalnej powinna natomiast wywołać przekonanie, jak istotne jest respektowanie obowiązków wynikających z prawa podatkowego przez przedsiębiorców.

Sąd zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych biorąc pod uwagę jego sytuację majątkową. Kwota uzyskiwanych dochodów i liczba osób pozostających na utrzymaniu oskarżonego uzasadniają przypuszczenie, że uiszczenie przez oskarżonego tych kosztów byłoby dla niego nadmierną uciążliwością.