UZASADNIENIE

W dniu 23 grudnia 2013 r. A. K.wniósł skargę o wznowienie postępowania w sprawie ze swojego powództwa przeciwko K. K.o zapłatę, która toczyła się przed Sądem Rejonowym Poznań – Stare Miasto w Poznaniu (sygn. akt VII C 341/13), zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 22 października 2013 r. (sygn. akt II Ca 845/13). Skarżący wskazał, iż domaga się wznowienia tego postępowania i uchylenia wyroku Sądu Okręgowego w punktach 1,2 i 4, a także przyznania mu w ww. sprawie innego pełnomocnika.

Wezwany do uzupełnienia braków formalnych skargi, skarżący w piśmie z dnia 7 marca 2014 r. wskazał, że podstawą skargi jest fakt, iż był nienależycie reprezentowany w sprawie. Skarżący stwierdził, że działający w imieniu strony pełnomocnik jest zobowiązany do nienagannego działania, którego to warunku nie spełnili reprezentujący go w postępowaniu pierwszo – i drugoinstancyjnym pełnomocnicy z urzędu.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

W dniu 31 grudnia 2009 r. powód A. K. wniósł pismo zatytułowane „skarga wraz z pozwem na pełnomocnika” wnosząc o przywrócenie terminu do złożenia odwołania do Sądu Najwyższego i zobowiązanie pełnomocnika do złożenia takiego odwołania. Powód wskazał, że złożył wniosek o sporządzenie odwołania do Sądu Najwyższego, ale ustanowiony z urzędu pełnomocnik sporządził pismo o jego niecelowości.

Postanowieniem z dnia 20 grudnia 2010 r. powód został zwolniony od kosztów sądowych w całości oraz ustanowiono dla niego adwokata z urzędu – adw. E. W.

Pismem z dnia 9 czerwca 2011 r. pełnomocnik powoda sprecyzowała, iż powód domaga się od pozwanego K. K. kwoty 8.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, tytułem odszkodowania za szkodę poniesioną w związku z nie wywiązaniem się przez pozwanego z obowiązków wynikających z powierzenia mu roli pełnomocnika z urzędu dla powoda w postępowaniu skargowo-kasacyjnym w sprawie toczącej się przed Sądem Okręgowym w Poznaniu (sygn. akt II Cz 2144/08), w której pozwany, wbrew swojemu obowiązkowi, zaniechał złożenia kasacji.

Na wyraźne żądanie powoda, uzasadnione rzekomymi naciskami ze strony pozwanego na ustanowionego dla niego pełnomocnika z urzędu, postanowieniem z dnia 18 listopada 2011 r. Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto zwolnił od udziału w sprawie dotychczasowego pełnomocnika powoda z urzędu i zwrócił się do Okręgowej Rady Adwokackiej w P. o wyznaczenie innego pełnomocnika. Adwokatem z urzędu został wyznaczony adw. B. R..

Pismem z dnia 22 grudnia 2011 r. powód zwrócił się do Sądu Rejonowego o zmianę osoby pełnomocnika i ustanowienie adwokata z urzędu mającego siedzibę w P., a nie jak wyznaczony pełnomocnik – w G., gdyż utrudnia mu to kontakt z pełnomocnikiem.

W dniu 5 stycznia 2012 r. w miejsce dotychczasowego pełnomocnika został wyznaczony nowy pełnomocnik z urzędu – adw. O. J..

Wyrokiem z dnia 20 grudnia 2012 r. Sad Rejonowy Poznań – Stare Miasto w Poznaniu oddalił powództwo A. K., nie obciążył go kosztami postępowania i zasądził od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w Poznaniu na rzecz reprezentującego powoda adwokata zwrot kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu. W uzasadnieniu Sąd wskazał, że nie dopatrzył się po stronie pozwanego ani zaniedbań naruszających obowiązek zachowania należytej staranności profesjonalisty, ani też by wynik sprawy był inny, gdyby pozwany skargę kasacyjną złożył.

Od powyższego wyroku, w imieniu powoda, apelację wniósł jego pełnomocnik z urzędu, zaskarżając go w punkcie 1. dotyczącym oddalenia powództwa. Skarżący zarzucił Sądowi Rejonowemu naruszenie art. 233 k.p.c.

Również sam powód, w dniu 3 kwietnia 2013 r. złożył pismo zatytułowane „apelacja od wyroku Sądu Rejonowego” wskazując, iż w toku postępowania pierwszoinstancyjnego wnosił o wycofanie jego pozwu, natomiast sprzeciwiał się temu zarówno jego pełnomocnik, jak i pozwany.

Wyrokiem z dnia 22 października 2013 r. (sygn. akt II Ca 845/13) Sąd Okręgowy w Poznaniu oddalił apelację powoda, nie obciążył go obowiązkiem zwrotu pozwanemu kosztów procesu w postępowaniu odwoławczym i zasądził na rzecz reprezentującego go pełnomocnika zwrot kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W myśl art. 410 § 1 k.p.c. sąd zobowiązany jest dokonać zbadania na posiedzeniu niejawnym, czy skarga o wznowienie postępowania jest wniesiona w terminie i czy opiera się na ustawowej podstawie wznowienia. W braku jednego z tych wymagań sąd skargę odrzuci.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalone zostało stanowisko, że dla uznania, iż skarga o wznowienie postępowania opiera się na ustawowej podstawie wznowienia nie jest wystarczające samo sformułowanie podstawy wznowienia w taki sposób, by odpowiadało ono treści przepisów określających podstawę wznowienia, tj. art. 401 – 403 k.p.c. Sformułowanie podstawy wznowienia w sposób odpowiadający ww. przepisom nie oznacza oparcia skargi na ustawowej podstawie wznowienia, jeżeli z jej uzasadnienia wynika, że podniesiona podstawa nie występuje (tak: SN w postanowieniu z 15 czerwca 2005 r., IV CZ 50/05, Lex nr 533865). Badanie dopuszczalności wznowienia nie ogranicza się bowiem jedynie do kontroli, czy wskazane przez skarżących okoliczności dają się podciągnąć pod przewidzianą w ustawie podstawę wznowienia, lecz wymaga ustalenia, czy podstawa wznowienia rzeczywiście istnieje. Skarga o wznowienie postępowania podlega - w myśl art. 410 § 1 k.p.c. - odrzuceniu, jeżeli w okolicznościach konkretnej sprawy sprecyzowana przez stronę podstawa nie zostanie przez sąd stwierdzona. Oznacza to, że kontrola, czy występuje wskazana przez stronę podstawa wznowieniowa musi być przeprowadzona w pełnym zakresie, z uwzględnieniem wszystkich wskazywanych przez stronę elementów, przemawiających za jej wystąpieniem (tak: SN w postanowieniu z dnia 4 września 2008 r., IV CZ 71/08, OSNC-ZD 2009/4/88; podobnie SN w postanowieniu z dnia 11 marca 2009 r., II UZ 2/09, Lex nr 527081).

W niniejszej sprawie mamy do czynienia właśnie z przypadkiem, gdy skarga o wznowienie już przy wstępnym badaniu nie poddała się pomyślnej weryfikacji, umożliwiającej w rezultacie merytoryczne jej rozpoznanie. Po analizie skargi wniesionej przez A. K., Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, iż skarżący nie oparł jej na żadnej z ustawowych podstaw wznowienia.

Skarżący jako podstawę skargi wskazał okoliczność, iż jego zdaniem był niewłaściwie reprezentowany w sprawie. O braku należytej reprezentacji strony można jednak mówić wówczas, gdy jest osobą fizyczną nie mającą zdolności procesowej, a w sprawie działała za nią osoba nie będącą jej przedstawicielem ustawowym lub osoba, która w świetle prawa materialnego nie mogła reprezentować osoby nie mającej zdolności do czynności prawnych. Nienależyta reprezentacja obejmuje także wypadek nienależytego umocowania pełnomocnika strony (tak np.: Maria Jędrzejewska w: Maria Jędrzejewska, Karol Weitz, Tadeusz Ereciński, Jacek Gudowski; Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze. Część druga, Postępowanie zabezpieczające, Warszawa 2009, wyd. Lexis Nexis (wydanie III) str. 2308).

Skarżący jest osobą fizyczną posiadającą pełną zdolność do czynności prawnych. W toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji w sprawie o sygn. akt VII C 341/13 (XII C 189/10) na wniosek skarżącego, Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 20 grudnia 2010 r. ustanowił dla niego pełnomocnika z urzędu. Pełnomocnik ten został wyznaczony przez Okręgową Radę Adwokacką, a następnie na wniosek skarżącego, Okręgowa Rada Adwokacka wyznaczała innego pełnomocnika. Zgodnie z art. 118 § 1 k.p.c. ustanowienie pełnomocnika z urzędu jest równoznaczne z udzieleniem pełnomocnictwa procesowego. Stwierdzić zatem należy, że ustanowieni dla powoda pełnomocnicy z urzędu byli właściwie umocowani do reprezentowania skarżącego.

Natomiast nienależyte wykonywanie swoich obowiązków przez pełnomocnika strony, w tym także pełnomocnika ustanowionego z urzędu, nie oznacza nienależytej reprezentacji strony w rozumieniu art. 401 pkt 2 zd. 1 k.p.c. Czym innym jest bowiem brak należytego umocowania pełnomocnika, a czym innym niewłaściwe reprezentowanie interesów strony (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z 3 marca 1997 r., III CKN 10/96, LexPolonica nr 335266, OSP 1997, nr 9, poz. 172; postanowienie Sądu Najwyższego z 9 czerwca 2000 r., I PKN 277/00, LexPolonica nr 353484, OSNAPiUS 2002, nr 1, poz. 15; postanowienie SN z dnia 12 października 2011 r., III AO 32/01, OSNP 2002/18/449). Fakt niewłaściwego, zdaniem skarżącego, reprezentowania go przez pełnomocników ustanowionych z urzędu nie ma więc w sprawie o wznowienie postępowania żadnego znaczenia, gdyż nie stanowi przesłanki wznowienia postępowania. Jedynie ubocznie podkreślić można, iż pełnomocnicy ustanowieni z urzędu w sprawie o sygn. VII C 341/13 podejmowali starania celem skontaktowania się ze skarżącym, stawiali się na terminach rozpraw i sporządzali w imieniu powoda pisma procesowe, co wskazuje na to, iż wykonywali należycie swoje obowiązki.

Z uwagi na powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 410 § 1 k.p.c. postanowił jak w sentencji.

/-/ Danuta Silska /-/ Krzysztof Dziedzic /-/ Anna Kulczewska-Garcia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE