UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 12 lutego 2014 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej we Wrocławiu oddalił powództwo (...) Spółka z o.o. we W. przeciwko J. C. o zapłatę kwoty 658,60 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Oddalając powództwo w niniejszej sprawie, Sąd Rejonowy na podstawie art. 751 k.c. w z art. 750 k.c. uznał, że żądanie zapłaty czesnego należnego za listopad 2004 r. uległo przedawnieniu.

W uzasadnieniu Sąd I instancji w pierwszej kolejności wskazał, że celem umowy zawartej przez J. C. było świadczenie odpłatnych usług edukacyjnych. Opierając się na regulacji art. 65 § 2 k.p.c., Sąd Rejonowy wskazał, że uczelnia zobowiązała się do przygotowania świadczeń edukacyjnych na określonym kierunku studiów, a student do zapłaty opłat przewidzianych w umowie i regulaminie opłat. Zatem, zdaniem Sądu Rejonowego jest to umowa, której przedmiotem nie było jedynie określenie odpłatności za studia, ale również innych zobowiązań stron z tytułu uczestnictwa pozwanego w studiach prowadzonych przez (...) we W. na kierunku finanse i zarządzanie. Co istotne, umowa pozwanego z (...) we W. z września 2004 r. była zawarta przed wejściem w życie prawa o szkolnictwie wyższym z 2005 r. Z tego względu zastosowanie do tej umowy mogą mieć regulacje ustawy o szkolnictwie wyższym z dnia 12 września 1990 r., która jednak nie przewidywała odrębnego typu umowy, jaką jest umowa o warunkach odpłatności za studia uregulowana w przepisie art. 160 ust. 3 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym z 2005 roku.

Uzasadniając dalej, Sąd Rejonowy wskazał, iż brak odrębnej regulacji powoduje, że do rozpatrywanego w niniejszej sprawie stosunku prawnego należało zastosować przepis art. 750 k.c. w zw. z art. 751 pkt 2 k.c., w tym także okresy przedawnienia z tymi umowami związane. W niniejszej sprawie nie można podzielić argumentów powoda, że spod regulacji art. 750 i 751 pkt 2 k.c. jest wyłączone świadczenie usług edukacyjnych w ramach szkolnictwa wyższego, ponieważ w stanie prawnym obowiązującym w dacie trwania umowy pozwanego i powodem nie istniała odrębna regulacja umów dotyczących edukacji w zakresie szkolnictwa wyższego. Kodeks cywilny w sposób jednoznaczny nakazuje do roszczeń z tytułu nauki stosować ww. przepisy nawet wówczas, kiedy roszczenia te przysługują podmiotom trudniącym się zawodowo i w sposób zorganizowany świadczeniem usług, co oznacza, że do wszystkich takich nienazwanych umów należy stosować przepisy o zleceniu.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z art. 751 k.c. z upływem dwóch lat przedawniają się roszczenia z tytułu utrzymania, pielęgnowania, wychowania lub nauki, jeżeli przysługują osobom trudniącym się zawodowo takimi czynnościami albo osobom utrzymującym zakłady na ten cel przeznaczone. Co istotne, pkt 2 art. 751 k.c. posługuje się bardzo ogólnym pojęciem „roszczenia z tytułu nauki” i nie ma przeszkód do jego stosowania w przypadku dochodzenia przez wyższą uczelnię (ewentualnie jego następcę prawnego) opłat czesnego za studia i usługi edukacyjne.

Reasumując, zdaniem Sądu orzekającego nie ma wątpliwości, że roszczenie z tytułu zapłaty czesnego należnego za listopad 2004 r., najpóźniej wymagalne było z końcem grudnia 2004 r., kiedy to pozwany przestał być studentem (...) we W., po uzyskaniu na to zgody rektora uczelni. Z tego względu zastosowanie musiał mieć termin przedawnienia określony w przepisie art. 751 k.c. w zw. art. 750 k.c.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła strona powodowa, wnosząc o jego zmianę poprzez zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kwoty 658,60 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty i zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za I instancję według norm oraz koszty zastępstwa procesowego za II instancji w wysokości 4 – krotności stawki minimalnej z uwagi na nakład pracy pełnomocnika, charakter sprawy i wkład pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. W apelacji strona powodowa zarzuciła naruszenie art. 751 pkt 2 k.c. w zw. z §10 załącznika do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej poprzez ich błędną, rozszerzającą wykładnię wyrażającą się w zakwalifikowaniu roszczeń strony powodowej, jako roszczeń z tytułu nauki, podczas gdy są to roszczenia z tytułu kształcenia studentów, o których stanowi ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym, natomiast dyrektywy wykładni językowej i zasady techniki prawodawczej nakazują przyjmować, że: „do oznaczenia jednakowych pojęć używa się jednakowych określeń, a różnych pojęć nie oznacza się tymi samymi określeniami”, przez co Sąd dokonał wykładni rozszerzającej przepisu art. 751 pkt 2 (art. 751 k.c. zawiera normy szczególne wobec art. 118 k.c.). W ocenie strony apelującej o zasadności powyższego zarzutu świadczy także stwierdzenie, że czynności

„ zawodowego trudnienia się” i „utrzymywania zakładów przeznaczonych na cele związane z nauką” nie stanowią działalności gospodarczej, podczas gdy zarówno trudnienie się zawodowo ww. czynnościami, jak i utrzymywanie zakładów na ten cel przeznaczonych – oznacza w rzeczywistości prowadzenie działalności gospodarczej, natomiast kształcenie studentów przez uczelnie wyższe w ramach reżimu prawnego szkolnictwa wyższego nie stanowi działalności gospodarczej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy przeprowadził postępowanie dowodowe prawidłowo, dokonał rzetelnych i wystarczających do rozstrzygnięcia sprawy ustaleń faktycznych i wydał orzeczenie zgodne z poczynionymi ustaleniami i przepisami ustawy .

W ocenie Sądu II instancji apelacja strony powodowej polega na zakwestionowaniu dokonanej przez Sąd Rejonowy wykładni prawa materialnego prowadzącej do przyjęcia, że roszczenie dochodzone niniejszym pozwem uległo przedawnieniu, w konsekwencji czego niemożliwe jest uwzględnienie żądania apelującej spółki o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego kwoty zaległego czesnego w wysokości 658,60 zł wraz z ustawowymi odsetkami.

W niniejszym składzie Sąd II instancji także uznał, że żądanie strony powodowej zasądzenia na jej rzecz opłat z tytułu czesnego uległo przedawnianiu i z tego też powodu powództwo należało oddalić.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy prawidłowo wskazał, że w niniejszej sprawie winny mieć zastosowanie przepisy ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz. U. nr 1990 nr 65 poz. 385), albowiem pozwany J. C. rozpoczął studia wyższe w maju 2004 r., a więc w dacie obowiązywania ww. ustawy. Co istotne, ustawa o szkolnictwie wyższym z dnia 12 września 1990 r. nie przewidywała odrębnego typu umowy, jaką jest umowa o warunkach odpłatności za studia, którą reguluje przepis art. 160 ust. 3 ustawy prawo o szkolnictwie wyższym z dnia 27 lipca 2005 r.

Skoro więc, przepisy ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym nie przewidywały umowy jaką uczelnia miała zawrzeć ze studentem celem uregulowania warunków odpłatności za studia, Sąd II instancji uznał, że w niniejszej sprawie zasadne jest uznanie trzyletniego terminu przedawnienia z uwagi na związanie dochodzonego roszczenia z działalnością gospodarczą. W tym miejscu Sąd Okręgowy zwraca uwagę na przepis art. 43¹ k.c. zawierający znacznie szerszą definicję przedsiębiorcy od tej ujętej w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447, z późn. zm.), albowiem za działalność gospodarczą uznaje się działalność, która ma zarobkowy charakter. Przyjęcie takiej definicji działalności gospodarczej pozwala, zdaniem Sądu II instancji na uznanie, że (...) będąca wyższą uczelnią niepaństwową świadczącą odpłatnie usługi edukacyjne jest przedsiębiorcą w rozumieniu art. 43¹ k.c. Co istotne za możliwością zakwalifikowania uczelni niepaństwowej jako przedsiębiorcy wypowiedział się również Sąd Najwyższy m. in. wyroku z dnia 7 kwietnia 2004 r. (sygn. akt III SK 22/04), zgodnie z którym uczelnia niepaństwowa jest przedsiębiorcą w rozumieniu art. 4 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j. Dz. U. z 2003 r. nr 86 poz. 804 ze zm.).

Konsekwencją przyjęcia stanowiska, że (...) winna być w realiach sprawy traktowana jako przedsiębiorca jest uznanie trzyletniego terminu przedawnienia roszczenia strony powodowej.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy uznając apelację za nieuzasadnioną na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł o jej oddaleniu.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE