UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia 17 maja 2013 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił M. M. (1) przeliczenia świadczenia emerytalnego na podstawie wpisanych w świadectwie pracy stawek godzinowych, z uwagi na brak danych o wymiarze czasu pracy ubezpieczonego.

Od decyzji tej odwołał się ubezpieczony, wnosząc o dokonanie przeliczenia należnej mu emerytury przy uwzględnieniu wynagrodzeń, jakie faktycznie uzyskiwał w (...) Kombinacie Budowlanym w P. w latach: 1970-1979, które wynosiły około 8.000-11.000 złotych netto miesięcznie.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił, co następuje:

M. M. (1) urodzony (...), w okresie od 3 sierpnia 1970 roku do dnia 30 kwietnia 1979 roku był zatrudniony w (...) Kombinacie Budowlanym w P. na stanowisku spawacza, gdzie pracował w pełnym wymiarze czasu pracy na Wydziale Zbrojowni (dowód: świadectwo pracy k-62 akt ZUS, zeznania świadków: W. T. k-31v. 00:04:21 i dalej, J. Ż. k-31v. 00:06:52 i dalej, J. D. k-31v. 00:08:03 i dalej). Ubezpieczony w okresie od dnia 1 stycznia 1970 roku do dnia 31 lipca 1970 roku uzyskał wynagrodzenie w kwocie 13.967,00 złotych (dowód: legitymacja ubezpieczeniowa akta ZUS). W okresie od dnia 3 sierpnia 1970 roku do dnia 7 marca 1973 roku uzyskiwał wynagrodzenie obliczone według stawki godzinowej 11 złotych/godz., zaś w okresie od dnia 8 sierpnia 1973 roku do dnia 31 grudnia 1978 roku uzyskiwał wynagrodzenie obliczone według stawki godzinowej 12 złotych/godz. (dowód: zaświadczenia k-23). W okresie od dnia 1 stycznia 1979 roku do dnia 30 kwietnia 1979 roku uzyskał wynagrodzenie w kwocie 12.495,00 złotych (dowód: legitymacja ubezpieczeniowa akta ZUS). Wynagrodzenie ubezpieczonego wynosiło więc: w 1970 roku-22.921 złotych, w 1971 i 1972 roku – 21.912 złotych, w 1973- 23.516 złotych, w latach 1974-1978- 23.904 złote ( pismo ZUS k-59).

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury ubezpieczonego obliczony z 20 najkorzystniejszych lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia tj. z lat: 1967-1978, 1985-1987, 1994-1997 oraz 2000 roku, przy uwzględnieniu wyżej wskazanych wynagrodzeń w latach: 1970-1979, wynosi 66,04% (pismo ZUS k-59).

W. T. zatrudniony był w (...) Kombinacie Budowlanym w P. na stanowisku zbrojarza, J. Ż. na stanowisku kierowcy ciągnika, zaś J. D. początkowo na stanowisku spawacza, a następnie kierowcy ciągnika (dowód: zeznania świadków: W. T. k-31v. 00:04:21 i dalej, J. Ż. k-31v. 00:06:52 i dalej, J. D. k-31v. 00:08:03 i dalej).

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Tryb. dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i zważył, co następuje :

odwołanie zasługuje na uwzględnieniu jedynie w części.

Zgodnie z treścią art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2004r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.), wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego:

1) z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia,

2)z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty, z uwzględnieniem art. 176,

3)z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty,

- a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego.

Stosownie do § 10 ust. 1 pkt 4 i § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) w postępowaniu przed organem rentowym, środkiem dowodowym przy ustaleniu podstawy wymiaru świadczenia mogą być wyłącznie dokumenty – zaświadczenia zakładów pracy wystawione według wzoru ustalonego przez ZUS albo legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy dotyczące zatrudnienia i wysokości osiąganych zarobków.

Przewidziane w powołanym rozporządzeniu ograniczenia dowodowe nie mają zastosowania w postępowaniu sądowym, w którym znajdują zastosowanie ogólne przepisy dotyczące przeprowadzania dowodów w procesie cywilnym. Dotyczą to także sytuacji, gdy przedmiotem sporu jest podstawa wymiaru świadczeń ubezpieczeniowych (por. SN w wyroku z dnia 25 lipca 1997 roku, II UKN 186/97, OSNP 1998/11/342; wyrok SN z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNP 1996/16/239; wyrok SA w Białymstoku z dnia 18 sierpnia 1993 roku, II AUr 294/93, Przegląd Sądowy 1994/3/6). Nie oznacza to jednak, iż Sąd może czynić ustalenia w zakresie wysokości uzyskiwanego przez ubezpieczonych w okresie zatrudnienia wynagrodzenia, opierając się jedynie na twierdzeniach strony, czy też uogólnionych zeznaniach świadków.

Przeprowadzone przez Sąd postępowanie dowodowe pozwoliło w części zadośćuczynić żądaniom skarżącego. Mając na uwadze wiarygodne i wzajemnie się uzupełniające zeznania świadków: W. T., J. Ż., J. D. oraz ubezpieczonego, Sąd uznał, iż w spornym okresie M. M. (1) pracował w pełnym wymiarze czasu pracy tj. 8 godzin przez pięć dni w tygodniu oraz 6 godzin szóstego dnia. Sąd uznał jednak, iż przedstawione przez ubezpieczonego dowody nie pozwalają ustalić wysokości uzyskiwanych przez skarżącego wynagrodzeń przy założeniu, iż pracował on w systemie akordowym, albowiem akta osobowe ubezpieczonego nie zawierają żadnych danych w tym zakresie, zaś świadkowie nie posiadali wiedzy na temat wysokości uzyskiwanego przez ubezpieczonego wynagrodzenia, wskazywali jedynie ogólnie, iż zarobki ubezpieczonego były wysokie oraz potwierdzili fakt akordowego systemu pracy. Jedynie świadek J. D. zeznał, iż pracując w latach 1970-1975 na stanowisku spawacza zarabiał około 7.000-7.500 złotych netto miesięcznie (00:08:50). Ubezpieczony nie udowodnił więc podnoszonych przez siebie okoliczności. Zgodnie bowiem z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

Sąd uznał więc, iż o ile w postępowaniu cywilnym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych w sprawie o przeliczenie wysokości emerytury możliwe jest dopuszczenie i przeprowadzenie wszelkich dowodów, w tym także dowodu z zeznań świadków lub przesłuchania samego wnioskodawcy, to jednak nie jest możliwe przeliczenie wysokości emerytury w oparciu o jakąś hipotetyczną uśrednioną wielkość wynagrodzeń. Wszak stosunek pracy ma zawsze charakter indywidualny, określone warunki zatrudnienia mają charakter niepowtarzalny, ponieważ zostały ustalone między pracodawcą i konkretnym pracownikiem. Uśrednione obliczenie wysokości wynagrodzenia - oparte na wynagrodzeniu otrzymanym przez innych pracowników - nie może oddać indywidualnych cech właściwych dla danego stosunku pracy. W przypadku wynagrodzenia zasadniczego lub innych obligatoryjnych składników wynagrodzenia, wynikających z obowiązujących przepisów, można przyjąć najniższe wynagrodzenie obowiązujące w czasie, którego dotyczy żądanie uwzględnienia tego okresu do przeliczenia podstawy emerytury (tak też wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2007 r. I UK 36/07, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 6 marca 2014 r., III AUa 887/13, wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 5 lutego 2013 r., III AUa 838/12).

Wbrew stanowisku ubezpieczonego, Sąd nie znalazł także podstaw do ustalenia wysokości jego wynagrodzenia w wariancie wskazanym przez niego, albowiem zauważyć należy, że zgodnie z utrwalonym stanowiskiem judykatury, wysokości wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru świadczeń emerytalno - rentowych nie powinno się udowadniać wyłącznie zeznaniami świadków, tym bardziej, iż świadkowie zeznający w sprawie nie posiadali wiedzy na ten temat. Wprawdzie w toku postępowania sądowego strona może dowodzić wysokości wynagrodzeń na potrzeby ustalenia wysokości podstawy wymiaru świadczenia wszelkimi środkami dowodowymi przewidzianymi w przepisach kodeksu postępowania cywilnego, zatem dowodem na tę okoliczność mogą być zarówno dokumenty dotyczące wynagradzania osób zatrudnionych w tym samym okresie, w tym samym zakładzie pracy i przy pracy tego samego rodzaju, co ubezpieczony, jak też zeznania tych osób. Powyższe nie oznacza jednak, ze wykazanie konkretnych zarobków w celu obliczenia wysokości świadczenia z ubezpieczenia społecznego może być dokonywane w sposób przybliżony, jedynie na zasadzie uprawdopodobnienia (tak SN w wyroku z 4 lipca 2007 r., I UK 36/07, Lex nr 390123). Tymczasem analiza akt osobowych ubezpieczonego oraz zeznań świadków wskazuje, iż nie sposób uznać, iż ubezpieczony w latach: 1970-1979 uzyskiwał wynagrodzenie w kwotach przez siebie wskazanych

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd uznał, iż w oparciu o przedstawione przez ubezpieczonego dowody nie jest możliwe dokładne ustalenie wysokości wynagrodzenia otrzymywanego przez ubezpieczonego w danym okresie. Wszak wskazać należy, iż zarobki za poszczególne miesiące i wybrane lata kalendarzowe wykazane muszą być w sposób niebudzący wątpliwości w ściśle określonej kwotowo wysokości i odprowadzonych od nich składek na ubezpieczenie społeczne (tak wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 29 marca 2012 r. III AUa 1411/11 LEX nr 1171347).

Dlatego też, mając na uwadze wyniki przeprowadzonego postępowania dowodowego, Sąd zobowiązał organ rentowy do przeliczenia należnej ubezpieczonemu emerytury przy uwzględnieniu uzyskanego przez niego wynagrodzeniu w wysokości: w 1970 roku-22.921 złotych, w 1971 i 1972 roku – 21.912 złotych, w 1973- 23.516 złotych, w latach 1974-1978- 23.904 złote, w okresie od dnia 1 stycznia 1979 roku do dnia 30 kwietnia 1979 roku w kwocie 12.495,00 złotych i zastosowaniu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 66,04%, albowiem wskaźnik wyliczony przez ZUS wynosił 53,42%.

Sąd na podstawie art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych orzekł, jak w punkcie 1 wyroku, stosując przy tym przepis art. 477¹⁴ § 2 k.p.c.

Sąd oddalił odwołanie ubezpieczonego w pozostałym zakresie, jako niezasadne.

WYROK

UZASADNIENIE