WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 2014 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: Z. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 6 lutego 2014 r., znak: (...)

w sprawie: Z. K.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o emeryturę

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu Z. K. prawo do emerytury od dnia (...)

2)  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. na rzecz ubezpieczonego kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego,

3)  stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił powodowi Z. K. prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS z powołaniem na niespełnienie warunku posiadania 15 letniego stażu pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy zaliczył ubezpieczonemu 8 lat,4 miesiące i 22 dni pracy w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od tej decyzji powód wniósł o jej zmianę i przyznanie emerytury podnosząc , że przepracował w Cukrowni (...) w K. okres od 18.09.1972 r. do 20.06.1974 r. i od 22.09.1979 r. do 16.01.1990 r., jako manewrowy.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji stwierdzając dodatkowo, że w dokumentach osobowych ubezpieczonego wskazano, że pracował on w spornym okresie jako ślusarz.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Ubezpieczony Z. K., (...). zatrudnił się w Cukrowni (...) w dziale kolejkowym jako hamulcowy. Stanowisko, które zajmował nazywano też przetokowym i manewrowym. Pracę w tym charakterze wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy od 18.09.1972 r. do 20.06.1974 r. przy obsłudze ruchu pociągów na wąskich torach, następnie zwolnił się z Cukrowni i przeszedł do pracy na (...), gdzie ukończył kurs państwowy na stanowisku manewrowego. Dnia 22.09.1979 r. ubezpieczony ponownie zatrudnił się w Cukrowni (...) w K. jako manewrowy. W tym drugim okresie zatrudnienia, który trwał do 17.01.1992 r. wykonywałem też prace manewrowego, ale na szerokich torach. W dokumentach osobowych ubezpieczonego wskazywano jako jego stanowisko pracy stanowisko hamulcowego ale też stanowisko ślusarza, bądź ślusarza –manewrowego. Przez cały okres zatrudnienia ubezpieczony pracował jednak w dziale kolejki, wykonując takie same czynności, początkowo obsługując ruch pociągu na wąskich torach a następnie na szerokich torach. Była to stała praca ubezpieczonego w pełnym wymiarze czasu pracy. Jako manewrowy ubezpieczony wpinał i rozpinał wagony, przetaczał je z torów na tory, podstawiał wagony pod załadunek i rozładunek i wykonywał inne czynności związane z utrzymaniem ruchu pociągów.

W świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach wskazano, że w spornym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy ubezpieczony wykonywał prace zakładowych służb kolejowych bezpośrednio związane z utrzymaniem ruchu pociągów, czyli prace z wykazu A dział VIII poz.13 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. na stanowisku manewrowego. Razem z ubezpieczony w spornym okresie pracowali świadkowie : E. C., S. J., K. K., R. K., L. S. i K. S.

dowód: dokumenty – umowa o pracę, angaże w aktach osobowych powoda, świadectwo pracy, świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach – w aktach rentowych, zeznania świadków : E. C., S. J., K. K., R. K., L. S. i K. S. , zeznania ubezpieczonego zapis protokołu rozprawy płyta k. 48verte.

Powód wystąpił z wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury 20.12.2013 r.

dowód: wniosek w aktach rentowych powoda.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów w aktach osobowych i rentowych powoda, których prawdziwości strony nie kwestionowały oraz zeznań świadków E. C., S. J., K. K., R. K., L. S. i K. S., którzy pracowali w spornym okresie razem z powodem oraz zeznań powoda. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków i powoda, bowiem były one spójne, logiczne, uzupełniały się wzajemnie, znajdowały też potwierdzenie w zebranych w sprawie dowodach z dokumentów a ponadto świadkowie, co istotne, pracując bezpośrednio z powodem opisali jego pracę na podstawie własnych obserwacji. Świadkowie S. J., L. S. byli ponadto przełożonymi ubezpieczonego.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika w sposób nie budzący wątpliwości, że powód w Cukrowni (...) w K. w okresie od od 18.09.1972 r. do 20.06.1974 r. i od 22.09.1979 r. do 17.01.1992 r., pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako manewrowy, wykonując pracę o której mowa w punkcie 13 działu VIII załącznika A do rozporządzenia Rady Ministrów z 8.02.1973r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze to jest pracę w zakładowych służbach kolejowych bezpośrednio związane z utrzymaniem ruchu pociągów.

Sąd dokonał następnie oceny ustalonego stanu faktycznego w kontekście przepisów art.184 i 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zgodnie z treścią art. 184. ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego ( art. 184 ust. 2)

Zgodnie z treścią art.32 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy -ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 ( 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet.) W myśl ustępu 2 art.32 cytowanej ustawy dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ustępie 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Przepisy rozporządzenia wykonawczego Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r, które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Niemniej jednak należy wskazać, iż w przypadku, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczeń potwierdzających okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach z przyczyn od siebie niezależnych, art. 472 i 473 k.p.c. umożliwiają ustalenie tych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z powołanymi przepisami w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Zaliczenie nieudokumentowanych, spornych okresów pracy w szczególnych warunkach do stażu pracy uprawniającego do wcześniejszej emerytury wymaga dowodów niebudzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych. Nie ulega wątpliwości, że w postępowaniu o świadczenie emerytalno-rentowe dopuszczalne jest – jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z 27 maja 1985 r. (III UZP 5/85, LEX nr14635) – przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy z powodu jego likwidacji lub zniszczenia dokumentów dotyczących zatrudnienia.

Okres pracy w warunkach szczególnych można również ustalić w postępowaniu sądowym na podstawie akt osobowych pracownika.

W myśl § 4 ust.1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W załączniku do tego rozporządzenia – wymieniającym prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego, w wykazie A dział VIII pkt 13 wymieniono prace zakładowych służb kolejowych bezpośrednio związane z utrzymaniem ruchu pociągów.

Skoro materiał dowodowy zgromadzony zgodnie z wnioskami stron niezbicie wykazał, że powód przepracował w Cukrowni (...) w K. okres od 18.09.1972 r. do 20.06.1974 r. i od 22.09.1979 r. do 16.01.1990 r., jako manewrowy w warunkach szczególnych to okres ten winien zostać zaliczony jako okres pracy w rozumieniu art. 32 i 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Okres ten, łącznie z już zaliczonym przez organ rentowy okresem 8 lat, 4 miesiące i 22 dni przekracza limit 15 lat i upłynął do dnia 31.12.1998r., co oznacza, że ubezpieczony spełnił warunek posiadania stażu w szczególnych warunkach. Fakt, że w dokumentach osobowych ubezpieczonego wskazywano różne nazwy stanowiska pracy nie ma w sprawietz znaczenia , skoro zarówno dowody ze świadków jak i dokumentów potwierdziły bezspornie fakt pracy ubezpieczonego w służbach kolejowych i związane z utrzymaniem ruchu pociągów.

Organ rentowy nie kwestionował spełnienia przez powoda pozostałych warunków do uzyskania emerytury i dlatego Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w wyroku, przyznając powodowi prawo do emerytury od dnia spełnienia warunku wieku t.j. (...).

O kosztach postępowania orzeczono w oparciu o przepis art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z przepisem art. 99 k.p.c. w zw. z § 3 ust. 1 w zw. z § 11 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej, udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (pkt 3 wyroku).

W punkcie 3 wyroku Sąd orzekł o braku odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji na podstawie art. 118ust.1a ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS z uwagi na rozbieżności między treścią świadectwa pracy i świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach których wyjaśnienie wymagało przeprowadzenia postępowania dowodowego, bowiem dokumenty te samoistnie nie dawały podstaw do ustalenia, że z wspornym okresie ubezpieczony pracował w warunkach szczególnych.

SSO Ewa Milczarek