UZASADNIENIE

M. K. został oskarżony o to, że: w terminie od 28 października 2013 r. do dnia l listopada 2013 r. w miejscowości M., pow. (...), woj. (...), działając z góry powziętym zamiarem w krótkich odstępach czasu, dokonał kradzieży z włamaniem do komórki znajdującej się przy posesji ul. (...), w ten sposób, że po uprzednim wyrwaniu elementów drewnianych stanowiących tylną ścianę komórki nr(...), dostał się do wnętrza pomieszczenia, skąd dokonał zaboru w celu przywłaszczenia 400 kg węgla o wartości 280 złotych na szkodę A. K., przy czym czynu tego dopuścił się w przeciągu pięciu lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne, tj. o czyn z art. 279 § l kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 64 § l kk

Wyrokiem z dnia 26 lutego 2014 r. Sąd Rejonowy w Mińsku Mazowieckim:

1. Oskarżonego M. K. uznał za winnego tego, że w okresie od 28 października 2013 r. do dnia l listopada 2013 r. w miejscowości M., pow. (...), woj. (...), działając z góry powziętym zamiarem w krótkich odstępach czasu, dokonał kradzieży z włamaniem do komórki znajdującej się przy posesji ul. (...), w ten sposób, że po uprzednim wyrwaniu elementów drewnianych stanowiących tylną ścianę komórki nr (...), dostał się do wnętrza pomieszczenia, skąd dokonał zaboru w celu przywłaszczenia nie mniej niż 300 kg węgla o wartości nie mniejszej niż 210 złotych na szkodę A. K., przy czym czynu tego dopuścił się w przeciągu pięciu lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne, przy czym czyn ten stanowił wypadek mniejszej wagi tj. popełnienia występku z art. 283 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 64 § l kk i za to, na podstawie art. 283 kk skazał go na karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz na podstawie art. 33 § 2 kk wymierzył oskarżonemu karę 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny i ustalił wysokość stawki dziennej na 10 (dziesięć) złotych,

2. na podstawie art. 69 § l i 2 kk i art. 70 § l pkt l kk wykonanie kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 4 (czterech) lat,

3. na podstawie art. 46 § l kk zobowiązał oskarżonego do naprawienia wyrządzonej szkody poprzez zapłatę na rzecz A. K. kwoty 210 (dwustu dziesięciu) złotych,

4. na podstawie art. 63 § l kk zaliczył oskarżonemu, na poczet orzeczonej grzywny okres faktycznego pozbawienia wolności w sprawie w dniu 5 listopada 2013 r. przyjmując, że jest on równoważny dwóm stawkom dziennym grzywny,

5. zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokat D. M. 664,20 (sześćset sześćdziesiąt cztery 20/100) złotych tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą obronę sprawowaną z urzędu,

6. zwolnił oskarżonego od kosztów procesu.

Apelację od powyższego wyroku wniósł prokurator zaskarżając wyrok w całości na niekorzyść M. K., zarzucając orzeczeniu obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść zaskarżonego wyroku, tj. art. 4 kpk, 7 kpk, 410 kpk, 424 § 1 pkt 1 kpk polegającą na ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego, z przekroczeniem granic swobodnej oceny dowodów oraz brakiem należytego uargumentowania oceny dowodów oraz przyjętej kwalifikacji prawnej w uzasadnieniu wyroku, co w konsekwencji doprowadziło do uznania, że czyn zarzucony oskarżonemu stanowi wypadek mniejszej wagi, o którym stanowi przepis art. 283 kk w zw. z art. 279 § 1 kk.

Wobec powyższego apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Mińsku Mazowieckim.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja prokuratora i wniosek w niej zawarty zasługują na uwzględnienie.

Na uwagę w ocenie Sądu Okręgowego zasługuje podniesiony przez skarżącego we wniesionym środku odwoławczym zarzut dotyczący niewłaściwego rozważenia przez Sąd I instancji stopnia społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu w wyroku czynu. Rację ma bowiem Prokurator wskazując, iż Sąd Rejonowy w sposób niewłaściwy dokonał oceny zaistniałych w sprawie okoliczności o charakterze podmiotowym i przedmiotowym, przyjmując ostatecznie, iż zarzucany oskarżonemu czyn stanowi wypadek mniejszej wagi określony w art. 279 § 1 kk w zw. z art. 283 kk. W orzecznictwie Sądu Najwyższego ukształtował się pogląd, że kryterium identyfikujące wypadek mniejszej wagi w zbiorze czynów wypełniających znamiona przestępstwa sprowadza się do całościowej oceny okoliczności charakteryzujących jego stronę przedmiotową i podmiotową (vide: uchwały z dnia 15 lipca 1971 r., VI KZP 42/70, OSNKW 1971, z. 11, poz. 163, z dnia 22 grudnia 1978 r., VII KZP 23/77, OSNKW 1979/1-2/1, wyrok z dnia 9 października 1996 r., V KKN 79/96, OSNKW 1997, z. 3-4, poz. 27). Tym samym o uznaniu konkretnego czynu zabronionego za wypadek mniejszej wagi decyduje ocena jego społecznej szkodliwości, jako zmniejszonej do stopnia uzasadniającego wymierzenie kary według skali zagrożenia ustawowego, przewidzianego w przepisie wyodrębniającym wypadek mniejszej wagi w kategorii przestępstw określonego typu (Postanowienie Sądu Najwyższego z 13 czerwca 2002 r. VKKN 544/00 OSNKW 9-10/2002, p. 73).

Treść uzasadnienia Sądu I instancji prowadzi do wniosku, iż Sąd ten, uznając ostatecznie M. K. za winnego popełnienia czynu zabronionego z art. 283 kk w zw. z art. 12 kk (przy czym błędnie pominięto tu art. 279 § 1 kk), w sposób niepełny dokonał analizy okoliczności towarzyszących popełnieniu tego czynu pod kątem treści art. 115 § 2 kk, jak też okoliczności związanych z osobą oskarżonego. Słusznie bowiem, w ocenie Sądu Okręgowego, skarżący w apelacji zwraca uwagę, iż Sąd Rejonowy wyrokując w sprawie winien był uwzględnić cechy osobowe pokrzywdzonej uwzględniając jej ułomności i trudności w codziennym funkcjonowaniu, co powinno skłaniać oskarżonego do sąsiedzkiej pomocy, a nie ograbiania jej. Sąd nie powinien też poprzestawać na argumentacji, że brak opału i nadejście chłodnych dni „pozwalają” zrozumieć zachowanie oskarżonego, który ukradł potrzebny mu do ogrzania własnych pomieszczeń węgiel. Słusznie podnosi skarżący, że w tym zakresie Sąd Rejonowy zupełnie pominął milczeniem problematykę, dlaczego człowiek w sile wieku nie potrafi sobie i swoim najbliższym zapewnić warunków niezbędnych do funkcjonowania w sposób legalny, tylko rozwiązuje swoje problemy finansowe kosztem innych osób – bardziej potrzebujących pomocy i wsparcia. W szczególności, że działał w warunkach powrotu do przestępstwa (art. 64 § 1 kk), co świadczy raczej o niechęci do działań zgodnych z prawem i zasadami współżycia społecznego. Sąd winien również ustalić i wziąć pod uwagę czy oskarżony interesował się możliwością naprawienia szkody. Tym samym powyższe argumenty Sąd Rejonowy powinien był kompleksowo uwzględnić w zestawieniu z tym, wykazanym już w uzasadnieniu wyroku tj. rozmiarem wyrządzonej szkody, co następnie dałoby pełen obraz w zakresie stopnia społecznej szkodliwości tego czynu, a to niewątpliwie w następstwie mogłoby mieć znaczący wpływ na treść zapadłego w sprawie wyroku.

Należy przy tym spostrzec, że Sąd meriti popadł w sprzeczność z jednej bowiem strony przyjął, że w sprawie istnieją przesłanki do przyjęcia wypadku mniejszej wagi, z drugiej zaś wskazał, że stopień społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu jest znaczny (k. 88v). Tymczasem należy przypomnieć, że wypadek przestępstwa mniejszej wagi zachodzi wówczas, gdy znamiona przestępstwa, przede wszystkim przedmiotowe, cechują się niewysoką społeczną szkodliwością.

Całkowicie również nie przekonują Sądu Okręgowego argumenty, które Sąd I instancji przytoczył rozstrzygając o sankcji zastosowanej wobec oskarżonego – w szczególności dotyczy to decyzji o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności. Stosowanie tej instytucji wobec osoby, która odpowiada w warunkach powrotu do przestępstwa, a z danych o karalności wynika, że była już 7-krotnie karana, uznać trzeba za całkowicie dowolne. Nie sposób w tej sytuacji bowiem przyjąć, iż w odniesieniu do M. K. zachodzi pozytywna prognoza, a więc uzasadnione przekonanie, że pomimo niewykonania kary pozbawienia wolności będzie on w przyszłości przestrzegał porządku prawnego.

Tym samym niepełne uwzględnienie przez Sąd Rejonowy powyższych okoliczności, prowadzi zdaniem Sądu Okręgowego do wniosku, iż Sąd ten pomimo, iż prawidłowo ustalił winę oskarżonego i przypisane mu czynności wykonawcze, to jednak niedostatecznie wnikliwie przeanalizował akta przedmiotowej sprawy, pod kątem jego odpowiedzialności w ramach zarzucanego mu czynu. W związku z powyższym w ocenie Sądu Odwoławczego, zachodzi konieczność ponownego rozpatrzenia przedmiotowej sprawy.

W związku z charakterem powyższego uchybienia, jakiego dopuścił się Sąd Rejonowy oraz ze względu na zasadę dwuinstancyjności postępowania karnego, a więc merytorycznej kontroli przez Sąd odwoławczy orzeczeń Sądu niższej instancji, Sąd Okręgowy uznał, iż w przedmiotowej sprawie zachodzi konieczność ponownego przeprowadzenia przewodu sądowego i z tych właśnie względów zaskarżony wyrok należało uchylić, przekazując jednocześnie sprawę Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Rozpoznając ponownie sprawę Sąd I instancji na nowo przeprowadzi postępowanie dowodowe, biorąc pod uwagę wyżej poczynione rozważania. Ponieważ, jak zostało to zaznaczone powyżej, ustalenia faktyczne w sprawie zostały poczynione w sposób prawidłowy, a wątpliwości budzi jedynie ocena prawna zarzucanego oskarżonemu czynu, Sąd w ramach ponownie przeprowadzanego postępowania dowodowego, na podstawie art. 442 § 2 kpk, weźmie pod uwagę możliwość uproszczenia postępowania dowodowego poprzez jego ograniczenie do odebrania wyjaśnień od oskarżonego oraz przesłuchania pokrzywdzonej. Przy prawno-karnej ocenie Sąd I instancji uwzględni uwagi zawarte w niniejszym uzasadnieniu.

O wynagrodzeniu adwokata za obronę sprawowaną z urzędu w postępowaniu odwoławczym Sąd Okręgowy orzekł na podstawie § 14 ust. 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, podwyższając należną kwotę stosownie do § 2 ust 3 w/w rozporządzenia o należną stawkę podatku od towarów i usług.

Z tych też względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 437 § 1 i 2 kpk i art. 456 kpk orzekł jak w wyroku.

Przewodniczący:		SSO Dariusz Półtorak

Protokolant:	st. sekr. sąd. Beata Defut-Kołodziejak

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE