UZASADNIENIE

W dniu 27.09.2012r. E. G. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P. z dnia 31.08.2012r., odmawiającej mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, wnosząc o przyznanie mu renty. W uzasadnieniu wskazał, że z uwagi na zły stan zdrowia nie może nigdzie znaleźć pracy, cierpi na schorzenie kręgosłupa, chorobę zwyrodnieniową stóp, schorzenia kardiologiczne, zespół bólowy lewego barku, obojczyka, rąk, zawroty głowy, bóle brzucha, żołądka, bóle okolicy nerek.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazał, że zaskarżoną decyzją z dnia 31.08.2012r. odmówiono E. G. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, bowiem zarówno Lekarz orzecznik ZUS jak i Komisja Lekarska ZUS w swoich orzeczeniach ustalili, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Z akt rentowych wynika, że w dniu 06.06.2012r. E. G. zwrócił się do ZUS z wnioskiem o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Po jego rozpoznaniu ZUS zaskarżoną decyzją z dnia 31.08.2012r. odmówił mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy wskazując, że lekarz orzecznik ZUS w orzeczeniu z dnia 09.07.2012r. uznał, że jest on zdolny do pracy a po rozpoznaniu sprzeciwu E. G. także Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 21.08.2012r. ustaliła, że nie jest on niezdolny do pracy.

W ocenie Sądu odwołanie E. G. od w/w decyzji ZUS nie jest zasadne.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące przesłanki: jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, a jego niezdolność do pracy powstała w okresach przewidzianych w ustawie albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ich ustania. Definicję osoby niezdolnej do pracy zawiera art. 12 ust. 1-3 w/w ustawy, który stwierdza, że jest nią osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Zgodnie z art. 58 ust. 1 pkt 5 w/w ustawy warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Zgodnie zaś z art. 58 ust. 2 w/w ustawy okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

Wskazać trzeba, że z dniem 23.09.2011r. do art. 58 został dodany ust. 4 który stanowi, że przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

W świetle cytowanych wyżej przepisów należy uznać, że skuteczność odwołania E. G. zależała od ustalenia, czy jest on chociażby częściowo niezdolny do pracy i od stwierdzenia, czy jego niezdolność powstała we wskazanych w ustawie okresach.

Na tę okoliczność Sąd dopuścił w sprawie dowód z opinii biegłych lekarzy z zakresu ortopedii, neurologii i kardiologii.

W opinii z dnia 03.01.2013r. biegli ortopeda G. K., neurolog W. T. i kardiolog B. G., po przeprowadzeniu w dniu 10.11.2012r. badania odwołującego oraz zapoznaniu się z dokumentacją medyczną rozpoznali u niego: nadciśnienie tętnicze, chorobę niedokrwienną serca do obserwacji, łagodną arytmię serca, zaburzenia gospodarki lipidowej, bóle głowy o charakterze naczyniowym, usunięty mały polip jelita grubego w 2009r., zakrzepicę odcinkową lewej żyły podobojczykowej w 2007r., żylaki powrózka nasiennego, polipy pęcherzyka żółciowego, wewnętrzne guzki krwawnicze, wole guzowate bez cech dysfunkcji gruczołu tarczycowego, zapalenie opuszki dwunastnicy w wywiadzie w 2007r. i zagojone złamanie prawego obojczyka.

Biegli wskazali, że ich zdaniem w/w schorzenia i stopień ich zaawansowania nie powodują niezdolności do pracy zarobkowej.

W uzasadnieniu biegli podnieśli, że u E. G. w trakcie badania stwierdzono liczne skurcze dodatkowe serca, a ponieważ badany ich nie odczuwał, mają więc charakter łagodny i nie wymagają żadnego postępowania. Zgłaszane bóle w klatce piersiowej odpowiadają swoim charakterem dolegliwościom ze strony przewodu pokarmowego (zapalenie dwunastnicy w wywiadzie, polipy w pęcherzyku żółciowym) lub bólom związanym ze zmianami w układzie kostnym, w tym wypadku w kręgosłupie, najmniej zaś prawdopodobne ich pochodzenie to choroba niedokrwienna serca. Biegli wskazali też, że nawet jeżeli to one są przyczyną dolegliwości w klatce piersiowej, to mają małe nasilenie a przy takim przebiegu choroby wieńcowej jak u odwołującego praca zarobkowa zgodna z posiadanym wykształceniem i umiejętnościami lub kontynuowanie ostatniego zatrudnienia nie są przeciwwskazane. Zdaniem biegłych nadciśnienie tętnicze nie dało żadnych powikłań narządowych (poza niewielkim przerostem ścian lewej komory) ani niewydolności serca i nie powoduje niezdolności do pracy. Zgłaszane bóle głowy mogą wymagać w okresie nasilenia leczenia farmakologicznego nie powodują jednak niezdolności do pracy. Biegli zaznaczyli nadto, że pozostałe stwierdzone choroby lub schorzenia nie mają żadnego wpływu na sprawność organizmu badanego i nie powodują niezdolności do pracy, są to zmiany które można znaleźć w organizmie człowieka po wykonaniu różnych badań dodatkowych.

Do powyższej opinii zastrzeżenia wniósł odwołujący. W piśmie z dnia 06.02.2013r. szeroko opisał występujące u niego schorzenia i dolegliwości kardiologiczne, ze strony kregosłupa, tarczycy i jamy brzusznej oraz wniósł o dopuszczenie dowodu z kolejnej opinii biegłych.

Sąd uwzględnił powyższy wniosek i dopuścił dowód z opinii biegłych z zakresu neurologii, kardiologii, chirurgii naczyniowej, gastrologii i ortopedii.

W opinii z dnia 04.06.2013r. biegli z zakresu neurologii R. P., chorób wewnętrznych J. R. (1) i z zakresu chirurgii J. L. rozpoznali u odwołującego chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa bez istotnego upośledzenia funkcji, bez uszkodzenia korzeniowego, bóle głowy w wywiadzie, chorobę refleksową przełyku, podejrzenie przepukliny rozworu przełykowego, przebyte usunięcie polipa jelita grubego, żylaki odbytu, żylaki powrózka nasiennego i rumień wielopostaciowy w 2007r.

W uzasadnieniu biegli wskazali, że odwołujący skarży się na dolegliwości bólowe ze strony kręgosłupa, chorobę refleksową przełyku i żylaki odbytu, nie leczy się jednak farmakologicznie, w ostatnich latach nie wymagał pogłębienia diagnostyki, leczenia szpitalnego ani rehabilitacyjnego. Biegli wskazali też, że aktualnie w badaniu neurologicznym odwołujący jest bez objawów ogniskowego uszkodzenie (...), bez cech uszkodzenia obwodowego układu nerwowego. Próby zbornościowe sprawne, próba R. ujemna, odwołujący jest samodzielny, sprawny ruchowo, zespół bólowy kręgosłupa nie powoduje istotnego upośledzenia funkcji ruchowych a stwierdzanym zmianom zwyrodnieniowym kręgosłupa nie towarzyszą objawy korzeniowe ani ubytkowe. Utrzymujące się bóle barku lewego nie przyczyniają się w istotny sposób do ograniczenia ruchomości kończyny górnej lewej. Zdaniem biegłego gastrologa w obrazie klinicznym pacjenta dominuje duże poczucie choroby. W ocenie biegłych odwołujący wymaga leczenia i oceny objawów w trakcie leczenia, jest jednak zdolny do pracy, zaś zastrzeżenia odwołującego są wyrazem subiektywnego niezadowolenia z wydanych orzeczeń.

W opinii z dnia 18.09.2013r. biegli kardiolog J. P. i biegły ortopeda C. K. rozpoznali u E. G. chorobę niedokrwienną serca w obserwacji, nadciśnienie tętnicze, chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa, stawów kolanowych i obu stóp bez istotnego wpływu na sprawność ruchową oraz przebyte w 2005r. wygojone złamanie obojczyka prawego z przemieszczeniem.

Biegli wskazali, iż w/w schorzenia nie powodują niezdolności do pracy odwołującego zgodnej z kwalifikacjami. W uzasadnieniu podnieśli, iż u odwołującego stwierdzono nadciśnienie tętnicze i pewne objawy choroby niedokrwiennej serca ale bez udokumentowanej aktualnie istotnie upośledzonej rezerwy wieńcowej, dlatego z punktu widzenia kardiologicznego wymaga on okresowej kontroli, odpowiedniej farmakoterapii oraz dalszej diagnostyki ale bez konieczności orzekania niezdolności do pracy. Również schorzenia narządu ruchu nie wpływają istotnie na sprawność ruchową i nie dają podstaw do orzeczenia niezdolności do zarobkowania zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami.

Zastrzeżenia do w/w opinii biegłych wniósł E. G. który w piśmie z dnia 12.11.2013r. podniósł, iż biegli nie uwzględnili wyników badań, złożonych przed wydaniem opinii.

Powyższe zastrzeżenia skutkowały dopuszczeniem dowodu z opinii uzupełniającej biegłych.

W opinii uzupełniającej z dnia 20.03.2014r. biegli z zakresu gastrologii J. R. (2) i biegły z zakresu chirurgii J. S. wskazali, iż stwierdzone u odwołującego żylaki powrózka nasiennego przebiegają bez żadnych dolegliwości, dlatego nie wpływają na jego sprawność i nie powodują niezdolności do pracy. Przebyta przed 7-ma laty (w 2007r.) odcinkowa zakrzepica lewej żyły podobojczykowej, aktualnie jest bezobjawowa, bez obrzęków kończyny górnej lewej upośledzających funkcję kończyny, dlatego nie powoduje niezdolności do pracy.

W opinii uzupełniającej z dnia 20.03.2014r. biegły z zakresu neurologii R. P. podtrzymał opinię główną i wskazał, iż w badaniu EEG z dnia 03.06.2013r. nie stwierdzono zmian o charakterze napadowym. W badaniu KT głowy stwierdzono zanik korowy i zmiany zapalne w zatokach klinowych i czołowych. Podniósł nadto, iż u odwołującego po przeprowadzonym badaniu neurologicznym oraz na podstawie dokumentacji medycznej zawartej w aktach sprawy rozpoznano chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa - bez istotnego upośledzenia funkcji. Ze stwierdzonych odchyleń od stanu prawidłowego stwierdzono tylko lewostronne skrzywienie kręgosłupa oraz nieco ograniczoną ruchomość w odcinku L-S kręgosłupa, nie stwierdzono zaś niedowładów kończyn, cech trwałego uszkodzenia korzeni lędźwiowych czy uszkodzenia obwodowego układu nerwowego, dlatego zdaniem biegłego brak jest podstaw do orzekania niezdolności do pracy. W ocenie biegłego podawane przez odwołującego bóle, zawroty głowy i szum w uszach nie mają nasilenia powodującego ograniczenie zdolności do pracy, w badaniu KT głowy nie stwierdzono cech uszkodzenia mózgu, ani obecności istotnych zmian patologicznych. W badaniu przedmiotowym nie stwierdzono zaburzeń równowagi, bez oczopląsu, próby zbornościowe prawidłowe.

Także biegły ortopeda w opinii uzupełniającej z dnia 08.05.2014r. podtrzymał wcześniejsze wnioski opinii głównej. Wskazał, iż po analizie dostarczonej dokumentacji medycznej oraz ocenie stanu klinicznego badanego stwierdził, że stopień zaawansowania choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa (bez cech podrażnienia korzeni nerwowych) oraz kończyn dolnych nie powoduje istotnych ograniczeń w przemieszczaniu się i wykonywaniu czynności. W związku z powyższym schorzenia narządu ruchu nie dają podstawy orzeczenia niezdolności do pracy.

Biegły z zakresu kardiologii J. P. w opinii uzupełniającej z dnia 25.04.2014r. wskazał natomiast, iż do zastrzeżeń odwołujący dołączył nową dokumentację lekarską: test wysiłkowy z dn. 21.03.2014r. i kartę informacyjną z dnia 23.03.2014r. stwierdzającą niestabilną chorobę wieńcową miażdżycę tętnic szyjnych oraz wynik badania koronarografii z dnia 25.03.2014r., stwierdzający zwężenie tętnic wieńcowych. Zdaniem biegłego w/w nowa dokumentacja lekarska potwierdziła obecność istotnej choroby wieńcowej wymagającej leczenia zabiegowego (co zostało uczynione) i daje podstawę do orzeczenia częściowej niezdolności do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami na rok od marca 2013r.

Do powyższych opinii biegłych zastrzeżenia wniósł E. G., wskazując, iż jego niezdolność do pracy z przyczyn kardiologicznych powstała wcześniej oraz w dalszym ciągu nie zgadzając się z pozostałymi opiniami biegłych. Zastrzeżenia do opinii biegłego kardiologa wniósł również ZUS podnosząc, iż wprawdzie zgadza się z opinią kardiologa, iż z uwagi na nowe okoliczności medyczne, tj. wyniki badań z marca 2014r. odwołujący jest częściowo niezdolny do pracy, lecz przy założeniu, iż niezdolność powstała w marcu 2014r., a nie w marcu 2013r., bowiem wszystkie nowe wyniki badań są z marca 2014r. W piśmie organ rentowy wniósł o uzupełnienie opinii biegłego kardiologa przez wskazanie daty powstania niezdolności do pracy.

Sąd na rozprawie w dniu 20.08.2014r. na podstawie art. 217 § 3 kpc oddalił powyższy wniosek organu rentowego. Zmierzał on bowiem do wyjaśnienia, czy odwołujący jest niezdolny do pracy od marca 2013r., czy od marca 2014r. a niezależnie od tego, która z tych dat zostanie przyjęta, odwołujący i tak nie będzie spełniał warunków do przyznania prawa do renty.

E. G. z wnioskiem o przyznanie prawa do renty wystąpił w dniu 06.06.2012r. W toku postępowania na okoliczność stanu zdrowia odwołującego i jego niezdolności do pracy Sąd dopuszczał dowód z opinii biegłych o specjalnościach stosownych do występujących u niego schorzeń, tj. z zakresu ortopedii, neurologii, kardiologii, gastrologii i chirurgii naczyniowej. Odwołujący był badany przez biegłych w dniach: 10.11.2012r., 10.05.2013r., 18.09.2013r. W sprawie w 2014r. były też sporządzane opinie uzupełniające, w których biegli odnosili się do zastrzeżeń odwołującego. Żaden z biegłych, w tym biegły kardiolog J. P. (aż do opinii sporządzonej w kwietniu 2014r.), nie stwierdzali jego niezdolności do pracy. Sąd podziela wnioski tych opinii, bowiem zostały one sformułowane po przestudiowaniu akt sprawy, dokumentacji lekarskiej i przeprowadzeniu badania podmiotowego i przedmiotowego odwołującego. Każda z opinii powołuje się na wyniki badania przedmiotowego w zakresie schorzenia kręgosłupa i narządu ruchu, w którym nie stwierdzano odchyleń od normy, biegli odnosili się też do schorzeń dotyczących układu pokarmowego i schorzeń kardiologicznych, skarg odwołującego na dolegliwości i wskazywali na niewielkie nasilenie schorzeń.

Biegli wydając opinie uwzględnili też kwalifikacje zawodowe E. G.. Z akt ZUS wynika, iż odwołujący z zawodu jest technikiem żywienia, pracował jednak w innych zawodach, wykonując pracę umysłową, bowiem pracował w Urzędzie Gminy w K. jako inspektor, w (...) jako lustrator i w ZUS jako inspektor. Tego typu prace nie wymagają wysiłku fizycznego, co niewątpliwie wpływa na ocenę zdolności do ich wykonywania.

Opinie sporządzane w okresie od listopada 2012r. do kwietnia 2014r. nie stwierdzają również niezdolności do pracy z przyczyn kardiologicznych, w tym opinia biegłego kardiologa B. G. sporządzona po zbadaniu dowołującego w dniu 10.11.2012r. Biegły kardiolog J. P. dopiero sporządzając opinię w dniu 25.04.2014r. stwierdził częściową niezdolność do pracy odwołującego. Podkreślić jednak należy, iż wniosek ten biegły kardiolog J. P. oparł na nowych dowodach dostarczonych przez E. G. w marcu i kwietniu 2014r. (pismo k. 117-122 i k. 124-129a.s.), tj. wynikach badań kardiologicznych i karcie leczenia szpitalnego w O.. Zauważyć jednak trzeba, iż dowody te obrazują stan zdrowia E. G. na datę wykonywania tych badań i leczenia szpitalnego, dlatego nie mogą stanowić podstawy do stwierdzenia jego niezdolności do pracy już od daty złożenia wniosku o rentę w czerwcu 2012r. W ocenie Sądu ponieważ przedmiotowe badania i leczenie szpitalne E. G. miały miejsce w marcu 2014r., mogą stanowić podstawę do stwierdzenia jego niezdolności do pracy od marca 2014r., gdyż nie można powiedzieć, aby jego stan zdrowia był taki jak odzwierciedlają te badania już od czerwca 2012r. Z pisma odwołującego z k. 117a.s. wynika, iż skierowanie do szpitala na oddział hemodynamiczny otrzymał dopiero w marcu 2014r. a to oznacza, iż wcześniej jego lekarz kardiolog nie widział takiej potrzeby. W tej sytuacji należy uznać, iż przedstawione przez odwołującego nowe wyniki badań i karta leczenia szpitalnego z (...) Szpitala (...) w O. Zakładu (...) mogą stanowić podstawę do orzeczenia jego niezdolności do pracy od marca 2014r. a wpisanie przez biegłego J. P. w ostatniej opinii miesiąca marca 2013r. jest wynikiem oczywistej omyłki pisarskiej co do roku. Zauważyć bowiem trzeba, iż biegły J. P. badał odwołującego w dniu 18.09.2013r., dysponował wówczas innymi wynikami jego badań a w opinii sporządzonej w dniu 18.09.2013r. nie stwierdzał jego niezdolności do pracy. Ponieważ w opinii z 25.04.2014r. biegły J. P. nie odnosi się do opinii z września 2013r., tym bardziej uzasadnia to wniosek o niezdolności odwołującego od marca 2014r.

Podkreślić jednak należy, iż niezależnie od tego, czy jako data niezdolności z przyczyn kardiologicznych zostanie przyjęty marzec 2014r., czy marzec 2013r. , to i tak E. G. nie będzie spełniał przesłanek do przyznania mu prawa do renty. To samo dotyczy sytuacji, gdyby jako datę niezdolności przyjąć datę pierwszego badania przez kardiologa J. P. (18.09.2013r.) czy też nawet datę złożenia wniosku o rentę (06.06.2012r.).

Podnieść należy, że Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5.06.2008r. wskazał, że zasadą jest, iż sąd ocenia legalność decyzji organu rentowego według stanu rzeczy istniejącego w chwili jej wydania, a wyjątkowo może przyznać ubezpieczonemu świadczenie, jeżeli warunki je uzasadniające zostały spełnione po wydaniu zaskarżonej decyzji (III UK 9/08, LEX nr 494139). Podobne stanowisko SN zajął w wyroku z dnia 10.03.1998r. (II UKN 555/97, OSNP 1999/5/181).

Orzekając w niniejszej sprawie o oddaleniu odwołania Sąd Okręgowy miał na uwadze fakt, że E. G. począwszy od 31.03.2004r. nie pracuje już, a jego ostatni okres zasiłkowy, tj. okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych, skończył się z dniem 06.10.2005r. Odwołujący przyznał na ostatniej rozprawie, że po tej dacie już nigdzie nie pracował i od tej pory jest osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku. Z akt ZUS wynika też, że na datę składania wniosku o rentę odwołujący wykazał okres składkowy w ilości 30 lat 5 miesięcy i 15 dni oraz okres nieskładkowy w wymiarze 1 roku 3 miesięcy i 2 dni. W tej sytuacji dla przyznania renty musiałby wykazać 5 letni okres składkowy i nieskładkowy w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy oraz jego niezdolność do pracy musiałaby powstać w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych (od 07.10.2004r. do 06.10.2005r.) lub najpóźniej do 06.04.2007r. W świetle w/w opinii biegłych warunek ten nie jest zaś spełniony. Nadto w okresie od 07.10.2005r. do chwili obecnej odwołujący nie posiada żadnego okresu składkowego i nieskładkowego a w ostatnim dziesięcioleciu przed dniem złożenia wniosku o rentę (06.06.2002r.-06.06.2012r.) posiada tylko 3 lata 3 miesiące i 24 okresów składkowych i nieskładkowych. E. G. nie spełnia więc także warunków określonych w art. 58 ust. 1 pkt 5 i art. 57 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Ponieważ odwołujący nie jest całkowicie niedolny do pracy, nie mógłby skorzystać z nowej regulacji zawartej w art. 58 ust. 4 w/w ustawy.

Zauważyć też trzeba, że w 2008r. odwołujący składał wniosek o rentę, decyzją z dnia 14.11.2008r. odmówiono mu jednak prawa do tego świadczenia stwierdzając, iż nie jest niezdolny do pracy.

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd w oparciu o art. 477¹⁴§ 1 kpc oddalił odwołanie E. G. od decyzji ZUS z dnia 31.08.2012r.

Przewodniczący:	SSO Bożena Beata Bielska

Protokolant:	sekretarz sądowy Ewelina Asztemborska

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE