Sygn. akt: III U 13/14
Dnia 19 sierpnia 2014r.
Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
|
Przewodniczący: |
SSO Bożena Beata Bielska |
|
Protokolant: |
sekretarz sądowy Ewelina Asztemborska |
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 sierpnia 2014r. w O.
sprawy z odwołania J. C.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.
o prawo do emerytury
na skutek odwołania J. C.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.
z dnia 29.11.2013r. znak (...)
orzeka:
oddala odwołanie.
Sygn. akt III U 13/14
J. C. wniósł odwołanie od decyzji (...) w P. z dnia 29.11.2013r., nr: (...), którą to decyzją ZUS odmówił mu prawa do emerytury wskazując, że na dzień 01.01.1999r. nie udowodnił wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Odwołujący domagał się zaliczenia do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia w D. (...) w W. od 02.05.1975r. do 31.01.1991r. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony i kierowcy autobusu.
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podniósł, że J. C. udowodnił na dzień 01.01.1999r. staż pracy w ilości 28 lat, 8 miesięcy i 26 dni okresów składkowych i nieskładkowych, nie wykazał zaś wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.
ZUS podniósł, iż do okresów pracy w szczególnych warunkach nie uwzględniono okresu zatrudnienia od 02.05.1975r. do 31.01.1991r. w D. (...) w W., gdyż w świadectwie zostały wymienione stanowiska pracy: kierowca, robotnik transportu, kierowca samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony, kierowca autobusu, trudno jest wobec tego ustalić, w jakich okresach odwołujący wykonywał prace w szczególnych warunkach.
Biorąc powyższe pod uwagę Oddział stwierdził, że J. C. nie spełnia przesłanek do nabycia prawa do emerytury według przepisów art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, dlatego zaskarżoną decyzją z dnia 29.11.2013r. prawidłowo odmówił mu prawa do emerytury.
Sąd ustalił i zważył, co następuje:
W dniu 21.11.2013r. J. C. (ur. (...)) złożył wniosek o ustalenie prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Po rozpoznaniu tego wniosku organ rentowy w dniu 29.11.2013r. wydał zaskarżoną decyzję, w której odmówił mu prawa do emerytury wskazując, że odwołujący na dzień 1.01.1999r. nie udowodnił wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.
W ocenie Sądu odwołanie od tej decyzji z dnia 29.11.2013r. nie jest zasadne.
Zgodnie z art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z § 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze emerytura przysługuje, jeżeli ubezpieczony spełnił łącznie następujące warunki:
osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzny,
nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego lub złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa,
w dniu wejścia w życie przepisów ustawy emerytalnej, tj. 01.01.1999r. udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat dla mężczyzn, w tym okres zatrudnienia w szczególnych warunkach wynoszący co najmniej 15 lat.
Przedmiotem sporu był okres pracy w D. (...) w W. od 02.05.1975r. do 31.01.1991r. Odwołujący wywodził, że w w/w okresie wykonywał pracę na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony a następnie kierowcy autobusu.
W ocenie Sądu odwołujący nie wykazał jednak, aby w całym spornym okresie wykonywał pracę w szczególnych warunkach co najmniej przez 15 lat.
Zgodnie z treścią §2 ust. 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Z ust. 2 tego przepisu wynika natomiast, że okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy.
W niniejszej sprawie Sąd oceniał materiał dowodowy w postaci dokumentacji znajdującej się w aktach ZUS, zeznań świadków i odwołującego oraz dokumentacji znajdującej się w aktach sprawy IIIU 4/10, dotyczącej przyznania emerytury J. N. (1). Podkreślić trzeba, że w toku postępowania Sąd próbował uzyskać także akta osobowe odwołującego, przechowywane przez archiwum, mimo kilkakrotnych wezwań, kierowanych przez Sąd, nie zostały one jednak nadesłane.
Z akt ZUS wynika, iż J. C. na okoliczność spornego okresu zatrudnienia złożył świadectwo pracy, wystawione w dniu 30.09.2011r. przez (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej (k. 6 akt SP5 – 4226844/01), tj. przez następcę prawnego D. (...) w W.. W świadectwie tym wskazano, iż odwołujący był zatrudniony od 02.05.1975r. do 30.09.2011r., w tym w D. (...) w W. od 02.05.1975r. do 31.01.1999r. W pkt 2 wskazano w nim również, że odwołujący w spornym okresie był zatrudniony nie tylko na stanowisku kierowcy, bowiem wykonywał pracę w różnych okresach na różnych stanowiskach:
- od 02.05.1975r. do 31.10.1975r. – jako robotnik transportu,
- od 01.11.1975r. do 31.10.1977r. - jako kierowca,
- od 01.11.1977r. do 14.11.1978r. – jako kierowca sanitarki-kierowca samochodu osobowego (...),
- od 15.11.1978r. do 30.09.1981r. – jako kierowca samochodu dostawczego,
- od 01.101.1981r. do 30.06.1991r. – jako kierowca samochodu J. – autobus.
Wprawdzie w pkt 8 świadectwa wskazano również, iż odwołujący wykonywał pracę w szczególnych warunkach w całym w/w okresie od 02.05.1975r. do 30.06.1991r. jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony i kierowca autobusu, lecz zdaniem Sądu zapis ten nie świadczy o wykonywaniu przez odwołującego pracy kierowcy w całym spornym okresie zatrudnienia.
Podkreślić trzeba, iż przyznanie świadczenia emerytalnego na podstawie art. 184 w zw. z art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z § 2 i 4 Rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze następuje na podstawie świadectwa pracy potwierdzającego wykonywanie zatrudnienia w warunkach szczególnych, które jednak jak każdy dokument nieurzędowy w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c. podlega kontroli zarówno co do prawidłowości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej, gdyż podmiot wydający to świadectwo nie jest organem państwowym ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej (tak Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 10.09.2013r., III AUa 310/13, LEX nr 1378578).
Skoro w świadectwie pracy w pkt 2 wskazano różne stanowiska pracy, to zdaniem Sądu zapis w pkt 8 świadectwa błędnie wskazuje, iż odwołujący wykonywał pracę w szczególnych warunkach na stanowisku kierowcy w całym okresie od 02.05.1975r. do 30.06.1991r., bowiem zapis ten jest sprzeczny z zapisem w pkt 2 tego świadectwa. Jednocześnie podkreślić trzeba, iż zapis pkt 2 świadectwa szczegółowo wskazuje daty dzienne i nazwy stanowisk, dlatego musiał być sporządzony w oparciu o dokumentację osobową, gdyż tylko w takiej dokumentacji są szczegółowe dane pozwalające na ustalenie dat dziennych zmiany stanowisk pracy. Takie dane znajdują się tylko w angażach w aktach osobowych. Zapis pkt 2 świadectwa daje więc obraz tego, jakie stanowiska zajmował odwołujący, dlatego sam fakt, iż Sąd nie dysponuje obecnie aktami osobowymi, nie umniejsza ważności zapisu zawartego w pkt 2 świadectwa pracy z dnia 30.09.2011r.
W ocenie Sądu w świetle zebranego materiału dowodowego do pracy w szczególnych warunkach można J. C. uwzględnić jedynie okresy pracy na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony od 01.11.1975r. do 31.10.1977r. (2 lata) a następnie kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony i kierowcy autobusu od 01.10.1981r. do 30.06.1991r. (9 lat, 9 miesięcy). Jak wynika z zapisu z pkt 2 świadectwa pracy, w okresie od 15.11.1978r. do 30.09.1981r. odwołujący był kierowcą samochodu dostawczego (2 lata 10 miesięcy i 16 dni) i w ocenie Sądu – jak zostanie omówione poniżej, nie wykazał, aby w tym okresie był kierowcą samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Nawet jeśli by jednak uwzględnić ten okres, to i tak w/w trzy okresy łącznie stanowić będą tylko 14 lat, 7 miesięcy i 17 dni, zamiast 15 lat. Zdaniem Sądu odwołujący nie wykazał też, aby pracował w szczególnych warunkach w okresach od 02.05.1975r. do 31.10.1975r. i od 01.11.1977r. do 14.11.1978r.
W toku postępowania Sąd na okoliczność pracy odwołującego przesłuchał świadków: J. N. (1) i W. Ś. (1) oraz przesłuchał J. C. w charakterze strony. Obaj świadkowie zeznali, iż odwołujący w całym spornym okresie zatrudnienia był kierowcą samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony i kierowcą autobusu. Także sam odwołujący wywodził, że wykonywał tylko taką pracę.
Sąd dał wiarę zeznaniom świadków i odwołującego co do pracy w charakterze kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony w okresie od 01.11.1975r. do 31.10.1977r. i pracy jako samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony i kierowcy autobusu w okresie od 01.10.1981r. do 30.06.1991r. Zeznania w tym zakresie są bowiem zgodne z zapisem stanowisk pracy zawartym w pkt 2 świadectwa pracy, opartym o dokumentację z akt osobowych.
Wskazać trzeba, że prawo do wcześniejszej emerytury stanowi odstępstwo od zasady powszechnego wieku emerytalnego i w związku z tym nie można poprzestać tylko na jego uprawdopodobnieniu, lecz musi zostać udowodnione, a temu służą dokumenty. Dlatego, w tej kategorii spraw podkreśla się, że same zeznania świadków czy wnioskodawcy, gdy nie znajdują potwierdzenia w dokumentach pracowniczych nie stanowią miarodajnego dowodu pracy w szczególnych warunkach (tak Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 12.11.2013r., III AUa 220/13, LEX nr 1394155 i Sąd Apelacyjny w Lodzi w wyroku z dnia 16.10.2013r., IIIAUa 211/13, LEX nr 1386117).
Sąd Okręgowy podziela w/w stanowisko, a znajdzie ono bezpośrednie zastosowanie w niniejszej sprawie.
Sąd nie dał wiary zeznaniom świadków i odwołującego wskazujących, iż J. C. wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony także w okresach od 02.05.1975r. do 31.10.1975r., od 01.11.1977r. do 14.11.1978r. i od 15.11.1978r. do 30.09.1981r. Jak już bowiem wskazano wyżej, w tych okresach odwołujący ma wskazane w świadectwie pracy (wystawionym w oparciu o akta osobowe) inne stanowiska, tj. odpowiednio: robotnik transportu, kierowca sanitarki-kierowca samochodu osobowego (...) i kierowca samochodu dostawczego.
Nadto zeznania J. N. (1) nie mogą stanowić potwierdzenia całego okresu pracy odwołującego, bowiem pracował on na innym stanowisku niż odwołujący. J. N. (1) w sprawie IIIU 4/10 wniósł odwołanie od decyzji ZUS, odmawiającej mu prawa do emerytury i domagał się wówczas zaliczenia do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia na stanowisku operatora dźwigu (tj. samochodu, na którym był zamontowany dźwig), a więc faktycznie operatora dźwigu. Z treści wyroku i pisemnego uzasadnienia, wydanego w tej sprawie wynika, iż uwzględniając odwołanie Sąd zaliczył J. N. (1) do pracy w szczególnych warunkach okres od 01.08.1976r. do 09.12.1998r. i jednocześnie w oparciu o jego akta osobowe ustalił, że w okresie od 02.05.1975r. do 31.07.1976r. J. N. (1) był kierowcą samochodów dostawczych N. i Ż.. J. N. (1) słuchany informacyjnie w sprawie IIIU 4/10 stwierdził, że w skład brygady rozładunkowej wchodził operator dźwigu, kierowca samochodu ciężarowego i brygada rozładunkowa, a więc były osoby zajmujące się tylko rozładunkiem, nie będące kierowcami. W ocenie Sądu gdyby J. C. w okresie od 02.05.1975r. do 31.10.1975r. rzeczywiście był kierowcą samochodu ciężarowego, to w aktach osobowych, na podstawie których wystawiono mu świadectwo pracy (i później w świadectwie pracy), miałby w tym okresie wpisane stanowisko kierowcy lub kierowcy-robotnika transportu (jak J. N.), a nie robotnika transportu. Zauważyć trzeba, że świadek W. Ś. (1), przesłuchiwany na rozprawie w dniu 18.03.2014r. zeznał, iż kierowcy nie robili załadunków i rozładunków, nie wrzucali łopatami towarów, gdy kierowca podjeżdżał np. po odkuwki, to stał i przyglądał się a inni ładowali (k. 26a.s.). Świadek W. Ś. w sprawie IIIU 4/10 zeznawał zaś, że kierowcy także ładowali towary i w ten sposób potwierdzał pracę J. N. (1) jako kierowcy, chociaż ten w angażu miał stanowisko kierowca-robotnik transportu, należy więc uznać, iż treść jego zeznań jest dopasowana do celu, jakiemu miały służyć w danej sprawie. Podkreślić też trzeba, że w sprawie IIIU 4/10 Sąd dysponował aktami osobowymi J. N. (1) a z uzasadnienia wyroku wydanego w tej sprawie wynika, iż w całym okresie zatrudnienia był on kierowcą różnych samochodów, w tym dostawczych, i zawsze w angażach miał wskazane stanowisko kierowcy, nawet jeśli w angażach miał dodatkowo wpisane także inne stanowisko, np. kierowca-robotnik transportu. Należy więc uznać, iż także J. C. miałby w angażach stanowisko kierowcy, gdyby rzeczywiście wykonywał taką pracę. Nadto podnieść trzeba, że odwołujący prawo jazdy kategorii C uzyskał już w 1974r. (k. 24a.s.)., dlatego brak jest logicznych podstaw do przyjęcia, iż odwołujący był kierowcą samochodu ciężarowego przez cały sporny okres, bowiem wówczas nie wskazywano by wyraźnie stanowiska robotnika transportu czy kierowcy sanitarki i samochodu osobowego (...). Zarówno odwołujący, jak i świadkowie w niniejszej sprawie, W. Ś. (1) i J. N. (1) przyznawali, że takie samochody były w zakładzie, wywodzili jednak, iż odwołujący nie jeździł stale tymi samochodami, lecz tylko czasami, nie było stałego kierowcy tych samochodów, a jeździł nimi ten kierowca, który akurat miał czas. Sąd nie dał temu wiary, bowiem gdyby tak było, to odwołujący nie miały w angażu wpisanego stanowiska kierowcy tych samochodów. W sprawie istotne znaczenie ma przypisanie odwołującemu obowiązków kierowcy samochodu (...). Z innych spraw tego typu Sądowi wiadomo, iż każdy kierowca miał „przypisany” samochód, który miał na stanie i za który odpowiadał. Skoro więc odwołujący miał angaż kierowcy samochodu (...) oznacza to, iż miał powierzone obowiązki kierowcy tego samochodu. Trudno też przypuszczać, aby dyrektor nie miał stałego kierowcy, a obowiązki te wykonywali różni kierowcy, na co dzień jeżdżący samochodami ciężarowymi, którzy akurat nie mieli kursu, gdyż przecież zadaniem wszystkich kierowców samochodów ciężarowych było wykonywanie prac transportowych, co wiąże się z nieobecnością na bazie a także m.in. z ubiorem odpowiednim do rodzaju prowadzonego pojazdu. Sąd nie dał też wiary zeznaniom J. N. (1), złożonym w niniejszej sprawie w charakterze świadka dotyczącym tego, że także i on jeździł sanitarką i samochodem (...), bowiem są one sprzeczne z jego zeznaniami składanymi w sprawie IIIU 4/10, w której zeznawał, iż on jeździł tylko samochodami dostawczymi, ciężarowymi i dźwigiem.
Powyższe rozważania należy odpowiednio odnieść do okresu, w którym J. C. miał stanowisko kierowcy samochodu dostawczego. Jak już wskazano wyżej, świadkowie W. Ś. (1) i K. D., składając zeznania w sprawie IIIU 4/10 wskazywali, iż samochodami dostawczymi były Ż. i N. i tak też przyjął w sprawie IIIU 4/10 Sąd Okręgowy, co wynika z pisemnego uzasadnienia wyroku w sprawie J. N. (1).
Sąd oceniając rodzaj prac wykonywanych przez J. C. w tym okresie wziął także pod uwagę złożone w niniejszej sprawie IIIU 13/14 zeznania świadka W. Ś. (1), kierownika transportu, który zeznał, iż samochodami dostawczymi były samochody marki N., Ż. i L. a dział zaopatrzenia miał swoich kierowców, którzy podlegali innej osobie, a nie jemu (k. 25a.s.). Z powyższego wynika, iż w zakładzie byli osobni kierowcy jeżdżący w transporcie i osobni jeżdżący w zaopatrzeniu, każdy z tych działów miał inne zadanie. W ocenie Sądu należy uznać, iż skoro odwołujący miał stanowisko kierowcy samochodu dostawczego, to świadczy to o tym, iż pracował w dziale zaopatrzenia, a nie w dziale transportu. Wprawdzie świadek W. Ś. (1) zeznał, że J. C. samochodem marki J. dowoził niektóre rzeczy dla zaopatrzenia, lecz nie świadczy to o pracy odwołującego w okresie od 15.11.1978r. do 30.09.1981r. w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowcy samochodu ciężarowego, bowiem z zeznań W. Ś. (1) wynika, iż J. były dowożone tylko niektóre materiały, zaś na stałe jeździły samochody o mniejszym ciężarze i ładowności jak N., Ż. i L..
Mając powyższe na uwadze Sad uznał, iż J. C. w okresach: od 02.05.1975r. do 31.10.1975r., od 01.11.1977r. do 14.11.1978r. i od 15.11.1978r. do 30.09.1981r. nie wykonywał w pełnym wymiarze pracy w szczególnych warunkach, w tym pracy kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Jak już bowiem wskazano wyżej, ze świadectwa pracy, wystawionego w oparciu o akta osobowe wynika, iż odwołujący wykonywał w tych okresach obowiązki odpowiednio: robotnika transportu, kierowcy sanitarki i samochodu osobowego (...) oraz kierowcy samochodu dostawczego. Powtórzyć należy, iż nawet gdyby za samochód dostawczy uznać wskazywany przez świadka W. Ś. (1) samochód marki J., to i tak odwołujący nie wykazałby 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Okresy, w których miał on stanowisko: kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony od 01.11.1975r. do 31.10.1977r. (2 lata), kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony i kierowcy autobusu od 01.10.1981r. do 30.06.1991r. (9 lat, 9 miesięcy), po dodaniu spornego okresu od 15.11.1978r. do 30.09.1981r. (2 lata 10 miesięcy i 16 dni), stanowiłyby tylko 14 lat, 7 miesięcy i 17 dni, zamiast 15 lat.
Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że J. C. nie spełnia warunków do przyznania prawa do emerytury, dlatego na podstawie art. 477 14 § 1 kpc oddalił jego odwołanie od decyzji ZUS z dnia 19.11.2013r.
Z tych względów orzeczono jak w sentencji.