UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 19 grudnia 2011 r. Sąd Okręgowy w Siedlcach zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił K. B. prawo do emerytury od 1 maja 2011 r.

Na skutek apelacji pozwanego organu rentowego Sąd Apelacyjny w Lublinie wyrokiem z dnia 3 kwietnia 2012 r. uchylił powyższy wyrok zalecając Sądowi zbadanie okresów zatrudnienia wnioskodawcy w celu ustalenia, które z nich były pracami wykonywanymi w warunkach szczególnych, zbadanie okresu zatrudnienia w Okręgowym Zakładzie (...) - Zajezdnia w G. od 22 kwietnia 1970r. do 18 października 1971r. jak również ocenę zasadności odliczenia przez pozwanego z okresu pracy w warunkach szczególnych okresu pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy czy też zasiłków chorobowych.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 14 czerwca 2012 r. zmienił decyzję organu rentowego i ustalił K. B. prawo do emerytury od 1 maja 2011 r.

Sąd Okręgowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach i rozważaniach prawnych:

Wnioskodawca K. B. urodzony dnia (...) złożył w dniu 5 stycznia 2011 r. wniosek o emeryturę. Organ rentowy uznał za udowodniony staż ubezpieczeniowy K. B. w wymiarze 31 lat 11 miesięcy i 8 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 13 lat 5 miesięcy i 9 dni pracy w warunkach szczególnych. Nie zaliczył do warunków szczególnych okresu pracy od 1 sierpnia 1985 r. do 31 grudnia 1987r. na stanowisku kierowcy samochodu, gdyż pracodawca nie wystawił za ten okres świadectwa pracy w warunkach szczególnych.

Do pracy w szczególnych warunkach pozwany zaliczył ubezpieczonemu następujące okresy pracy: od 7 października 1969r. do 9 marca 1970r., od 26 marca 1976r. do 23 października 1984r., od 24 października 1984r. do 31 lipca 1985r., od 1 stycznia 1988r. do 31 marca 1992r. (z wyłączeniem okresów zwolnień lekarskich przypadających po 14 listopada 1991r.), od 1 lipca 1996r. do 31 grudnia 1998r. (z wyłączeniem okresów zwolnień lekarskich).

Sąd Okręgowy ustalił, że K. B. rozpoczął pracę 1 września 1966 r. jako uczeń. Po ukończeniu szkoły, od 1969 r. pracował w (...) jako mechanik samochodowy do 1970 r. Następnie, po odbyciu służby wojskowej, przeniósł się do Okręgowego Zakładu (...). Od 1 listopada 1971 r. prowadził działalność gospodarczą jako taksówkarz. Następnie od 26 marca 1979r. zaczął pracę w Pogotowiu (...) w S. O/G.. Od 1984r. wrócił do pracy w (...) jako kierowca autobusu. Od 1985 r. do 1992 r. pracował w firmie (...) jako kierowca karetki pogotowia a następnie prowadził działalności gospodarczą tj. sklep ogólnospożywczo - chemiczny. Od 1996 r. ponownie podjął pracę w (...) i pracował do czasu skorzystania z emerytury pomostowej.

K. B., będąc zatrudnionym jako kierowca karetki pogotowia po dniu 14 listopada 199l r. przebywał na zwolnieniu lekarskim w okresach: od 14 listopada 1991 r. do 21 listopada 199l r., od 12 grudnia 1991 r. do 18 grudnia 1991r., od 8 lutego 1992 r. do 10 lutego 1992 r., od 3 listopada 1997 r. do 8 listopada 1997 r. i od 11 sierpnia 1998 r. do 19 sierpnia 1998 r.

Sąd Okręgowy oddalił wniosek o powołanie biegłego z zakresu bhp, stwierdzając, iż zgromadzony w sprawie materiał dowodowy jest wystarczający do wydania rozstrzygnięcia.

W oparciu o poczynione ustalenia Sąd Okręgowy uwzględnił odwołanie przywołując przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998r.o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. Nr 153 z 2009 r., poz. 1227 ze zm.). W świetle art. 184 ust. l tej ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

W ocenie Sądu Okręgowego skoro organ rentowy przyznał, że okres pracy od 1 lipca 1996 r. do 21 grudnia 1998 r. (z wyłączeniem okresów zwolnień lekarskich) został uznany za okres pracy w warunkach szczególnych, postępowanie w tym zakresie Sąd uznał za zbyteczne. Rację ma bowiem pełnomocnik wnioskodawcy twierdząc, że wnioskodawca w warunkach szczególnych przepracował ponad 16 po podliczeniu już tylko wszystkich wskazanych przez organ rentowy okresów uznanych za pracę w warunkach szczególnych. Zasadny jest również zarzut pełnomocnika wnioskodawcy dotyczący pobierania zasiłku chorobowego. Ze świadectwa pracy wynika bowiem, że pracując w Wojewódzkiej Kolumnie (...) Sanitarnego w S. od 1 sierpnia 1985r. do 31 marca 1992r. ubezpieczony pobierał wynagrodzenie z ubezpieczenia społecznego w razie choroby w okresach: 14 listopada 1991 r. - 21 listopada 1991r., 12 grudnia 1991 r. - 18 grudnia 1991 r. i 8 lutego 1992 r. - 10 lutego 1992 r. Z wykazu okresów nieskładkowych wynika też, że K. B. pobierał wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy w okresach od 3 listopada 1997 r. do 8 listopada 97 r. i od 11 sierpnia 1998 r. do 19 sierpnia 1998 r. Nawet po odliczeniu tych okresów (łącznie 1 miesiąc i 3 dni) od stażu pracy w warunkach szczególnych zostaje nadal ponad 16 lat stażu pracy.

W ocenie Sądu Okręgowego K. B. spełnił warunki do przyznania mu prawa do emerytury. Udowodnił ponad 25 lat okresów składkowych oraz ponad 15 lat okresów pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu przepisów dotychczasowych.

Z tych względów i na mocy art. 477¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd uwzględnił odwołanie.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany organ rentowy zaskarżając wyrok w całości i zarzucając:

1) naruszenie prawa materialnego tj. art. 184 ust. 1 cyt. ustawy o emeryturach i rentach z FUS w zw. z § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Rady ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach (…) (Dz. U. Nr 8 poz. 43) poprzez błędną wykładnię tych przepisów i przyjęcie, że K. B. legitymuje się na dzień 1 stycznia 1999 r. co najmniej 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych;

2) naruszenie prawa procesowego przez przekroczenie określonej w art. 233 § 1 k.p.c. zasady swobodnej oceny dowodów;

3) sprzeczność ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Wskazując na powyższe zarzuty apelujący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu.

Apelujący podnosił, że pomyłkowo wskazał sądowi jako pracę w warunkach szczególnych okres od 26 marca 1976 r. do 23 października 1984 r. zamiast okresu od 26 marca 1979 r. do 23 października 1984 r. W okresie od 26 marca 1976 r. do 25 marca 1979 r. wnioskodawca prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą, zatem ten okres nie może być uwzględniony jako praca w warunkach szczególnych. Pozwany wskazał, iż uznany przez niego okres pracy w warunkach szczególnych wynosi 13 lat 5 miesięcy i 9 dni.

Z tych względów organ rentowy uznawał apelację za uzasadnioną.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik wnioskodawcy wnosił o jej oddalenie, podnosząc, iż wyrok wydany przez Sąd Okręgowy jest prawidłowy, gdyż K. B. legitymuje się ponad 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja pozwanego organu rentowego o ile wnosi o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu jest uzasadniona, albowiem Sąd ten nie wykonał zaleceń Sądu Apelacyjnego, wyrażonych w uzasadnieniu wyroku z dnia 3 kwietnia 2012 r.

Sporną okolicznością w niniejszej sprawie jest legitymowanie się przez skarżącego 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych a tym samym zbadanie czy spełnia on przesłanki wymienione w treści art. 184 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy. Sąd Okręgowy wprawdzie zobligował organ rentowy do wskazania jakie okresy zatrudnienia wnioskodawcy uznał za pracę w warunkach szczególnych ale wskazanych przez pozwanego okresów w żaden sposób nie zweryfikował.

W piśmie procesowym z dnia 14 maja 2012 r. pozwany wymienił okresy pracy uznane za pracę w warunkach szczególnych – w sumie 13 lat 5 miesięcy i 9 dni. Do okresów tych pozwany zaliczył m.in. okres od 26 marca 1976 r. do 23 października 1984 r. Sąd Okręgowy bezkrytycznie uwzględnił ten okres, w sytuacji gdy już z zeznań samego wnioskodawcy wynikało, że od 1 listopada 1971 r. do 25 marca 1979 r. prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą jako taksówkarz a pracę w Pogotowiu (...) w S. podjął od 26 marca 1979 r. (k. 125v. Oczywistym jest, że okres prowadzenia działalności gospodarczej nie może być wliczony do okresu pracy w warunkach szczególnych, gdyż przepisy cyt. rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. dotyczą wyłącznie pracowników - § 1 ust. 1 rozporządzenia.

Fakt, iż organ rentowy, jak się później okazało omyłkowo, wskazał okres wykonywania działalności gospodarczej jako okres pracy w warunkach szczególnych nie zwalniał Sądu od obowiązku zweryfikowania okresów przedstawionych w piśmie procesowym. Tym samym aktualne pozostają zalecenia Sądu Apelacyjnego zawarte w uzasadnieniu wyroku z dnia 3 kwietnia 2012 r. co do konieczności dokonania przez Sąd Okręgowy oceny czy praca wnioskodawcy od dnia 22 kwietnia 1970 r. do 18 października 1971 r. w Okręgowym Zakładzie (...) – Zajezdnia w G. była pracą w warunkach szczególnych jak również oceny czy pozwany zasadnie odliczył z okresu pracy w warunkach szczególnych okres pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy czy też zasiłków chorobowych.

W tym stanie rzeczy zachodzi konieczność ponownego zweryfikowania okresów pracy K. B. w warunkach szczególnych.

Z tych względów i na mocy art. 386 § 4 k.p.c. Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE