UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 25 sierpnia 2014 r.

Decyzją z dnia 28.04.2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. , na podstawie przepisów ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.), odmówił J. S. przyznania prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie spełnia wymogów, określonych w art. 184 powołanej ustawy, od wystąpienia których uzależnione jest nabycie prawa do emerytury, ponieważ nie udokumentował 15- letniego stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Od decyzji tych odwołał się J. S., domagając się jej zmiany
i przyznania mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołujący podniósł, że w okresie co najmniej 15 lat stale i w pełnym wymiarze godzin wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o masie całkowitej powyżej 3,5 tony.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o ich oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji .

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że J. S., w dniu (...) osiągnął 60 lat życia. Na dzień 01.01.1999r. udowodnił okresy składkowe i nieskładkowe w wymiarze powyżej 25 lat . We wniosku z dnia 22.04.2014 r. wniósł o przyznanie mu prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym . Ubezpieczony nie przystąpił do OFE i od kwietnie 2014r nie pozostaje w stosunku pracy

Sąd ustalił ponadto następujący stan faktyczny sprawy:

Od 2.07.1979r. do 31.12.1993rr. odwołujący się pracował w (...) w N. , w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. W tym okresie jeździł wyłącznie samochodami ciężarowymi typu J. , K. czy S.. Innych czynności oprócz kierowcy samochodu ciężarowego nie wykonywał .

W okresie od 17.03.1994r. do 30.04.1996r. ubezpieczony pracował również jaki kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony w (...) s.c. – (...) w S. . W okresie od 1.05.1996r. do 31.08.1997r . pracował na takim samym stanowisku , wykonując takie same czynności kierowcy samochodu ciężarowego w (...) sp.z o.o. w W.. Od 1.09.1997r. do 31.12.1997r. zatrudniony był jako kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony w (...) sp.z o.o. w S. . W całym tym okresie od 17.03.1994r. do 31.12.1997r. ubezpieczony, będąc zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, jeździł wyłącznie dużymi samochodami ciężarowymi , wożąc głównie oleje lub wożąc samochodem - cysterną paliwo.

dowód:

-: świadectwo pracy , zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu - akta ZUS,
-: akta osobowe ubezpieczonego
-: zeznania świadka J. M.00:07:00 -00:08:40
-: zeznania świadka J. J. 00:11:19
-: zeznania świadka C. M. 00:15:50 – 00:20:09
-: zeznania świadka M. S. 00:22:45- 00:24:27

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów, zeznania świadków .Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, których autentyczność oraz wiarygodność, nie były kwestionowane przez strony postępowania.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadków, gdyż były wewnętrznie spójne, wzajemnie ze sobą korespondowały, a przy tym były przekonywujące w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego. Z zeznań świadków w sposób niewątpliwy wynika, że odwołujący stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Z tymi relacjami korespondują również z dowody dokumentów.

Sąd zważył, co następuje:

Przedmiotem postępowania było rozstrzygnięcie, czy odwołującemu W. W. przysługuje tzw. wcześniejsza emerytura z zastosowaniem obniżonego wieku emerytalnego, w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.).

Powołana ustawa w dziale X rozdział 2 zawiera szczególną regulację przejściową, dotyczącą niektórych ubezpieczonych, zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przed dniem 01.01.1999 r.

W art. 184 ustawy zostało przewidziane prawo do wcześniejszej emerytury dla zamkniętego katalogu ubezpieczonych, urodzonych po dniu 31.12.1948 r., którzy do końca 1998 r. spełnili ustawowo określone wymogi stażowe. Zróżnicowanie warunków przechodzenia na emeryturę ubezpieczonych, o których mowa w art. 184 ustawy w stosunku do innych ubezpieczonych dokonane zostało według kryterium urodzenia, ale także według kryterium posiadania na dzień 01.01.1999 r. wymaganego stażu zawodowego i ubezpieczeniowego.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. 1.01.1999 r.) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2). Wymagany w art. 184 ust. 1 pkt. 2 okres składkowy i nieskładkowy przewiduje zatem art. 27 cytowanej ustawy, w świetle którego okres ten wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Przepisy dotychczasowe w rozumieniu art. 184 powołanej ustawy, to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Z § 1 tego rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. Natomiast § 2 ust.1 rozporządzenia stanowi, że za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. W myśl § 4 cyt. rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Bezspornym w sprawie było, że odwołujący osiągnął wiek 60 lat oraz posiadał na dzień 1.01.1999 r. wymagany 25 - letni okres składkowy i nieskładkowy , a także nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. Natomiast sporną była kwestia, czy okresy pracy od 2.07.1979r. do 31.12.1993r. w (...) oraz okresy pracy w T. s.c (...), w (...) sp.z.o.o. oraz (...) sp.z o.o. podlegają uwzględnieniu jako praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów powołanego wyżej rozporządzenia.

Okresy pracy, określone w ust. 1 § 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do rozporządzenia lub w świadectwie pracy. W przedmiotowej sprawie odwołujący się nie przedłożył świadectwa pracy w warunkach szczególnych w związku ze zlikwidowaniem większości z powyższych zakładów pracy. Zgodnie jednak z przekonywującym poglądem Sądu Najwyższego, w postępowaniu przed Sądem dopuszczalny jest dowód z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany nie może przedstawić świadectwa zakładu pracy (por. uchwała Sądu Najwyższego z 17 czerwca 1987 r., IIIPZP 19/87 oraz uchwała SN z 27.05.1985 r. III UZP 5/85- niepublikowana). W związku z powyższym, Sąd oparł się na dowodach z innych dokumentów , w tym z akt osobowych oraz na wiarygodnych zeznaniach świadków co do rodzaju czynności wykonywanych przez wnioskodawcę w czasie zatrudnienia w spornych okresach . W świetle jednoznacznych ustaleń faktycznych Sądu, nie ulega wątpliwości, iż w okresach tych ubezpieczony wykonywał pracę określoną w stanowiącym załącznik do powołanego powyżej rozporządzenia wykazie A, w dziale VIII, zatytułowanym: „W transporcie i łączności”, pod pozycją 2 (prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony).

W konsekwencji, biorąc pod uwagę powyższe ustalenia, Sąd uznał, iż ubezpieczony spełnia przesłanki, wynikające z art. 184 powołanej ustawy w zw. z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze do nabycia prawa do emerytury. Osiągnął bowiem wiek 60 lat i posiada wymagany na dzień 1.01.1999 r. okres zatrudnienia (okres składkowy i nieskładkowy łącznie powyżej 25 lat ), a także spełnia przesłankę w postaci co najmniej 15 – letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Przedmiotowa emerytura, zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych została przyznana od pierwszego miesiąca , w którym ubezpieczony złożył wniosek .

Sąd nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. W tej mierze miał na uwadze przepis art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. W myśl art. 118 ust. 1 tej ustawy organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, z uwzględnieniem tego, iż w razie ustalenia prawa doświadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji (ust. 1a). W zdaniu drugim ust. 1a art. 118 ustawy dodano, że organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego. W przedmiotowej sprawie wnioskodawca nie dysponował wymaganym w postępowaniu przed organem rentowym świadectwem wykonywania pracy w warunkach szczególnych i dopiero w postępowaniu sądowym, poprzez przeprowadzenie dowodów z zeznań świadków oraz przez ocenę tych dowodów, możliwym było ustalenie , czy w spornym okresie wnioskodawca wykonywał prace w warunkach szczególnych w rozumieniu powołanego rozporządzenia. Dlatego też Sąd nie przyjął odpowiedzialności organu rentowego za wydanie błędnej decyzji .

Mając powyższe na uwadze, Sąd działając na mocy wskazanych wyżej przepisów prawa materialnego oraz art. 477¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE