UZASADNIENIE

Po ostatecznym sprecyzowaniu powództwa W. K. wystąpiła przeciwko (...) S.A. w W. o zapłatę kwoty 80.000 zł z tytułem zadośćuczynienia w związku ze śmiercią męża i kwoty 80.000 zł tytułem zadośćuczynienia w związku ze śmiercią syna, obie kwoty z ustawowymi odsetkami od dnia 11 września 2013r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu podała, iż w wyniku wypadku drogowego, zginął jej mąż i syn.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Wskazał, iż żądania pozwu są niezasadne, a ponadto wygórowane. Podniósł, iż dopiero wprowadzenie z dniem 3 sierpnia 2008r. do kodeksu cywilnego art. 446 § 4 dało podstawę prawną dla żądania zadośćuczynienia za krzywdę moralną wywołaną śmiercią osoby bliskiej, a wywodzenia takiego roszczenia z przepisów o ochronie dóbr osobistych jest nieuzasadnione.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 8 stycznia 2005r. w wyniku wypadku drogowego zmarli L. K. i M. K., mąż i syn powódki. Postanowieniem z dnia 31 marca 2005r. Prokuratura Rejonowa w P. umorzyła śledztwo w sprawie wypadku z powodu śmierci sprawcy wypadku, Z. O. ( v. k. 78-80 postanowienie z dnia 31 marca 2005r. w sprawie Ds.-82/05 ). Z. O. w dacie wypadku ubezpieczony był z tytułu odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) S.A. w W. ( v. k. 81 pismo (...) z 8 maja 2013r. ).

W. K. i L. K. byli małżeństwem od 1989r., mieli 4 synów, byli dobrym małżeństwem. W dacie wypadku mieszkali z nimi trzej synowie, dwaj pełnoletni, pracujący i jeden małoletni. M. K. był wówczas żonaty od 2 lat, miał półtoraroczne dziecko, nie mieszkał z rodzicami, pracował w ochronie w W., do pracy jeździł co drugi dzień, zawsze wtedy wstępował do rodziców, spędzał z nimi święta, niedziele, pomagał w prowadzeniu gospodarstwa rolnego, rodzice wspierali go finansowo, gdyż niewiele zarabiał. L. K. pracował na wysypisku śmieci w C. jako ochroniarz, zarabiał netto 600 zł, poza tym prowadził gospodarstwo rolne o powierzchni 17 lub 19 ha, zajmował się również naprawami sprzętów rolniczych. Powódka nigdy nie pracowała zawodowo, zajmowała się domem i dziećmi ( v. zeznania powódki – protokół rozprawy z dnia 20 marca 2014r. od 00:04:37 do 00:08:33 oraz od 00:16:07 do 00:18:08).

W. K. o wypadku dowiedziała się tego samego dnia od jednego z synów. Pojechała zaraz na miejsce wypadku, ale ciała najbliższych zabrało już pogotowie, policjanci powiedzieli jej, że nikt z tego wypadku nie żyje. Bardzo przeżyła śmierć męża i syna, do dzisiaj to przeżywa, płacze, jak ich wspomina, krótko po wypadku zdawało jej się, że wracają do domu. Do dzisiaj maż jej się śni, wydaje jej się, że mąż chodzi po podwórzu, że jest z nią, że puka w garażu. Największa żałoba trwała 2 lata. Nie korzystała z pomocy psychiatry ani psychologa. Po wypadku wpierała ją rodzina. O daty wypadku często boli ją głowa, pojawiło się nadciśnienie tętnicze. Z tej przyczyny leczy się u lekarza rodzinnego, przyjmuje leki, wcześniej nie cierpiała na żadne schorzenia. Po śmierci męża nie związała się z innym mężczyzną, uważa, że nigdy nie zwiąże się z inną osobą. Od 2011r. utrzymuje się z renty w wysokości 850 zł ( v. zeznania powódki – protokół rozprawy z dnia 20 marca 2014r. od 00:08:33 do 00:16:07 oraz od 00:18:08 do 00:19:48, k. 43 zaświadczenie lekarskie z dnia 23 kwietnia 2013r.).

Pismem z dnia 4 września 2013r. powódka wystąpiła do (...) Zakładu (...) o przyznanie na jej rzecz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią męża w kwocie 100.000 zł i w związku ze śmiercią syna w kwocie 80.000 zł ( v. pismo powódki z 4 września 2013r. z zał. k. 49-57 ). Pismo powyższe ubezpieczyciel odebrał w dniu 9 września 2013r. (okoliczność przyznana przez pozwanego - protokół rozprawy z dnia 20 marca 2014r. 00:31:01). W dniu następnym udzielił odpowiedzi, iż brak jest podstaw prawnych do upatrywania uzasadnienia zgłoszonych żądań w treści art. 448 kc w zw. z art. 24 kc ( v. pisma pozwanego z dnia 10 września 2013r. k. 19 - 20).

Pozwany nie wypłacił W. K. żadnej kwoty z tytułu zadośćuczynienia ( v. okoliczność przyznana przez pozwanego- protokół rozprawy z dnia 20 marca 2014r. 00:24:36).

Powyższy stan faktyczny ustalony został na podstawie zeznań powódki ( protokół rozprawy z dnia 20 marca 2014r. od 00:04:37 do 00:22:32 ) oraz dokumentów w postaci : postanowienia Prokuratury Rejonowej w P. z dnia 31 marca 2005r. w sprawie Ds.-82/05 ( k. 78-80), pisma (...) z dnia 8 maja 2013r. ( k. 81), zaświadczenia lekarskiego z dnia 23 kwietnia 2013r.( k. 43), pisma powódki z 4 września 2013r. z zał. ( k. 49-57), pism pozwanego z dnia 10 września 2013r. ( k. 19 – 20).

Sąd oddalił wniosek powódki o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego psychologa, uznając, iż okoliczności sprawy są na tyle jednoznaczne, że jest w stanie samodzielnie ustalić rozmiar krzywd i bólu powódki w związku ze śmiercią męża i syna.

Dowód z przesłuchania stron ograniczono do przesłuchania powódki, gdyż przedstawiciel pozwanego nie ma wiadomości na temat krzywdy, jakiej doznała powódka.

Sąd zważył, co następuje:

W okolicznościach niniejszej sprawy nie ma zastosowania przepis art. 446§ 4 kc, przewidujący dla najbliższych członków rodziny możliwość ubiegania o zadośćuczynienie związane krzywdą, doznaną na skutek śmierci osoby bliskiej. Przepis ten bowiem dotyczy wyłącznie tych przypadków, gdy śmierć osoby bliskiej, wynikająca z deliktu, miała miejsce po 3 sierpnia 2008 r., tj. po dacie wejścia w życie powyższego przepisu.

Nie oznacza to jednak, że jeśli śmierć poszkodowanego nastąpiła przed tą datą, bliskim nie służy w ogóle zadośćuczynienie. W aktualnym orzecznictwie Sądu Najwyższego, podzielanym w pełni przez sąd orzekający w niniejszej sprawie, przyjęta została koncepcja, iż więź emocjonalna łącząca osoby bliskie jest dobrem osobistym, a więc doznany na skutek śmierci osoby bliskiej uszczerbek może polegać nie tylko na osłabieniu jej aktywności życiowej i motywacji do przezwyciężania trudności, lecz także następstwem naruszenia tej relacji między osobą zmarła, a jej najbliższymi. Jeśli zatem zerwanie więzi rodzinnych na skutek śmierci poszkodowanego powoduje ból, cierpienie i rodzi poczucie krzywdy u jej bliskich, to mogą oni dochodzić zadośćuczynienia pieniężnego na podstawie art. 448 kc w zw. z art. 24 § 1 kc, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, mającego miejsce przed 3 sierpnia 2008r. ( v. wyrok z 11 maja 2011r., I CSK 621/10, wyrok z 25 maja 2011r., II CSK 537/10, uchwała z 13 lipca 2011r., III CZP 32/11, wyrok z 15 marca 2012r., I CSK 314/11).

Dlatego też powództwo W. K. należało uznać za usprawiedliwione co do zasady. Niewątpliwie powódka była związana uczuciowo z i z mężem, i z synem. Z mężem pozostawała w związku od wielu lat, mieszkali razem, wychowali czworo dzieci, byli dobrym małżeństwem. Syn, mimo, że założył własną rodzinę, często odwiedzał rodziców, pomagał im fizycznie w gospodarstwie, oni z kolei wpierali go finansowo. Powódka mocno przeżyła ich śmierć, do dzisiaj nie pogodziła się z tym, że nie żyją, płacze na wspomnienie o nich, pogorszył się stan jej zdrowia. Należy podkreślić, że w jednym dniu utraciła ona dwoje bliskich ludzi..

(...) rekompensata służyć ma nie tylko wyrównaniu krzywdy, jaką jest gwałtowane zerwanie więzi pomiędzy bliskimi osobami, lecz także powinna umożliwić powrót do normalnego życia. Krzywda, jakiej doznała powódka na skutek śmierci męża i syna była przez nią mocno odczuwalna w początkowym okresie żałoby, przez pierwsze dwa lata, z czasem jednak – jak wynika z doświadczenia życiowego- cierpienie i ból maleje. Stąd też zasadne jest, by ustalić wysokość zadośćuczynienia w związku ze śmiercią męża na kwotę 80.000 zł jako adekwatną do rozmiaru doznanej przez powódkę krzywdy. Natomiast w odniesieniu do żądania zadośćuczynienia w związku ze śmiercią syna uznano, iż kwota 80.000 zł jest wygórowana. Trzeba podkreślić, że M. K. od 2 lat nie mieszkał już z matką, założył własną rodzinę, to spowodowało, że jego związki z matką uległy naturalnemu rozluźnieniu. Ważna jest również ta okoliczność, iż zmarły syn nie był jedynym dzieckiem powódki, ma ona jeszcze troje dzieci, które z pewnością stanowią dla niej duże wsparcie emocjonalne. Dlatego też w ocenie sądu właściwą kwotą zadośćuczynienia jest 60.000 zł, w pozostałej części powództwo oddalono jako niezasadne.

Pozwany nie kwestionował, iż jest legitymowany biernie w niniejszym procesie z uwagi na ubezpieczenie sprawcy wypadku z tytułu odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych .

O odsetkach orzeczono zgodnie z treścią art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym (……), który stanowi, iż zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni, licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie; a w przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba, że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego.

Z akt postępowania szkodowego pozwanego wynika, iż nie było okoliczności, które nie pozwalały ustalić należnego powodowi świadczenia w przewidzianym powyżej terminie. Żądanie zadośćuczynienia powódka zgłosił pozwanemu w dniu 9 września 2013r., zatem wypłata świadczenia powinna nastąpić do dnia 9 października 2013r. Dlatego też odsetki, zgodnie z art. 481 kc, należą się powódce od dnia następnego, tj. od 10 października 2013r.

O kosztach procesu rozstrzygnięto na podstawie art. 100 kpc, obciążając nimi pozwanego w całości, gdyż powódka przegrała tylko w nieznacznej części, a poza tym, określenie należnej jej kwoty zależało od uznania sądu. Poniesione przez powódkę koszty to wynagrodzenie radcy prawnego, liczone wg wartości przedmiotu sporu w najniższej stawce ( 3.600 zł) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa ( 17 zł). Nakazano pobrać od pozwanego opłatę od pozwu od kwoty uwzględnionego roszczenia.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE