UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 24 marca 2014 r. Sąd Rejonowy w Gliwicach oddalił powództwo o zapłatę (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. przeciwkoE. B.i Z. P. oraz zasądził od powódki na rzecz pozwanych solidarnie kwotę 1.234 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powódka w apelacji od powyższego wyroku wniosła o jego zmianę poprzez uwzględnienie jej powództwa w całości oraz zasądzenie od pozwanych na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje według norm przepisanych.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła naruszenie przepisów prawa procesowego, mające istotny wpływ na treść orzeczenia, a to:

- art. 165 § 2 kpc polegające na uznaniu, że powódka wniosła pozew
w dniu 29 lipca 2013 r., a więc w ocenie Sądu po upływie terminu przedawnienia, albowiem pozew został nadany z zachowaniem terminu
w polskiej placówce pocztowej 26 lipca 2013 r.;

- art. 233 § 1 kpc polegające na dowolnej, a nie swobodnej ocenie materiału dowodowego, poprzez uznanie, że powódka mogła najwcześniej wezwać pozwanych do uiszczenia opłaty jednorazowej z dniem 18 maja 2011 r. skutkujące błędnym ustaleniem początku biegu terminu przedawnienia roszczenia.

Dodatkowo powódka zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego, a to:

- art. 535 § 1 kc w zw. z art. 555 kc polegające na jego błędnej wykładni skutkującej jego zastosowaniem poprzez uznanie, że umowa sprzedaży energii zawarta przez strony jest umową sprzedaży uregulowaną w art. 535 kc w zw.
z art. 555 kc;

- art. 5 ust. 2 Prawa energetycznego polegające na jego błędnej wykładni skutkującej nieuznaniem umowy o sprzedaż energii za umowę nazwaną pozakodeksową, uregulowaną kompleksowo w art. 5 ust. 2 Prawa energetycznego i rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 17 lipca 1998 r.;

- art. 554 § 1 kc w zw. z art. 555 kc polegające na jego błędnej wykładni skutkującej jego niewłaściwym zastosowaniem poprzez uznanie, że termin przedawnienia dochodzonego przez powoda roszczenia wynosi dwa lata;

- art. 355 § 1 kc polegające na jego niezastosowaniu, co skutkowało nieuwzględnieniem przez Sąd wobec pozwanych podwyższonego wymogu należytej staranności.

Pozwani w odpowiedzi na apelację wnieśli o jej oddalenie oraz zasądzenie od powódki na ich rzecz kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwani w szczególności podnieśli, że nie zasługuje na uwzględnienie twierdzenie powódki, że umowa sprzedaży energii elektrycznej jest umową nazwaną, pozakodeksową, uregulowaną kompleksowo w art. 5 ust. 2 Prawa energetycznego i w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 17 lipca 1998 r. Treść art. 555 kc jednoznacznie wskazuje, że przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii.

Dalej pozwani podkreślili, że do istotnych postanowień umowy sprzedaży paliw i energii (esentialia negotii) należy określenie przedmiotu sprzedaży (paliwo lub energia), który sprzedawca zobowiązuje się przenieść na własność kupującego oraz ceny, jako świadczenia ekwiwalentnego kupującego. Pozostałe składniki umowy, o których mowa w art. 5 ust. 2 Prawa energetycznego oraz szczegółowo wymienione w tzw. rozporządzeniach przyłączeniowych są elementami nieistotnymi z punktu widzenia dojścia do skutku umowy danego rodzaju (naturalia negotii).

Następnie pozwani podzielili stanowisko Sądu Rejonowego, iż do przedawnienia roszczeń wynikających z umowy sprzedaży energii zastosowanie ma art. 554 kc, zgodnie z którym roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy przedawniają się z upływem lat dwóch.

Ewentualne roszczenie powódki byłoby wymagalne w dniu 16 maja
2011 r., a najpóźniej w dniu 18 maja 2011 r., kiedy powódka jednoznacznie wskazała, iż posiada wiedzę o złożeniu przez pozwanych oświadczenia
o wypowiedzeniu umowy. Tymczasem pozew został wniesiony przez powódkę dopiero w lipcu 2013 r., a więc po upływie terminu przedawnienia. Nie sposób uznać za prawdziwe twierdzeń powódki, iż do wykonania szeregu niezbędnych czynności zmierzających do zamknięcia umowy potrzebowała dwóch miesięcy. Powódka świadomie zwlekała z naliczeniem i tak nienależnej jej opłaty ponieważ liczyła na wycofanie oświadczenia o rozwiązaniu umowy przez pozwanych, czemu dała wyraz w piśmie z dnia 6 czerwca 2011 r. wyznaczając pozwanym termin na zmianę decyzji do dnia 20 czerwca 2011 r.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelację w postępowaniu uproszczonym zgodnie z art. 505¹⁰ § 1 k.p.c. sąd rozpoznaje w składzie jednego sędziego, a zgodnie z § 2 tego przepisu sąd może rozpoznać apelację na posiedzenie posiedzeniu niejawnym, chyba że strona w apelacji lub w odpowiedzi na apelację zażądała przeprowadzenia rozprawy – w niniejszej sprawie strony takiego wniosku nie złożyły.

Zgodnie z art. 505¹³ § 2 k.p.c. jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Apelacja powódki nie zasługiwała na uwzględnienie.

Ustosunkowując się do twierdzeń powódki zawartych w apelacji,
a mających wpływ na rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy wskazać należy, że ocena wiarygodności i mocy dowodów jest podstawowym zadaniem
i jednocześnie uprawnieniem Sądu orzekającego, rozstrzygającego kwestie sporne w warunkach niezawisłości i na podstawie całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Samo przekonanie strony o innej niż przyjął to Sąd I Instancji wadze poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie nie jest wystarczające do uznania, iż Sąd naruszył wyrażoną w art. 233 k.p.c. zasadę swobodnej oceny dowodów. W swoich orzeczeniach Sąd Najwyższy wielokrotnie stwierdzał, że „jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 k.p.c. i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne.

Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków
z zebranymi dowodami lub, gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona” (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 września 2002r., sygn. akt
IV CKN 1316/00 oraz sygn. akt II CKN 817/00, niepubl.).

Takich zaś naruszeń Sąd Odwoławczy nie stwierdził.

Na aprobatę nie zasługiwał zarzut powódki, iż Sąd Rejonowy błędnie uznał, że łącząca strony umowa sprzedaży energii jest uregulowana
w art. 535 kc w zw. z art. 555 kc, gdy tymczasem w ocenie skarżącej stanowi ona umowę nazwaną pozakodeksową, uregulowaną kompleksowo w art. 5 ust. 2 Prawa energetycznego i Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 17 lipca 1998 r.

Odnośnie do powyższego Sąd Okręgowy zważył, iż umowa sprzedaży energii elektrycznej należy do umów o charakterze cywilnoprawnym, o czym przesądza art. 555 k.c., zgodnie z którym przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii. Cechą wyróżniającą tę umowę jest ekwiwalentność świadczeń, gdyż za dostarczoną przez przedsiębiorstwo energetyczne energię lub paliwa odbiorca zobowiązuje się zapłacić odpowiednią cenę. Co za tym idzie, do umowy sprzedaży energii elektrycznej mają zastosowanie - obok przepisów prawa energetycznego - także przepisy kodeksu cywilnego, w tym art. 554 § 1 kc, zgodnie z którym roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy (…) przedawniają się z upływem lat dwóch.

To , iż elementy, które powinny być uwzględnione w umowie sprzedaży energii elektrycznej określa także przpis art. art. 5 ust. 2 Prawa energetycznego oraz szczegółowo wymienione w tzw. rozporządzeniach przyłączeniowych nie pozbawia mocy prawej zapisu art. 555 kc. W konsekwencji brak podstaw do tego aby wywodzić , że wobec określenia dodatkowych elementów umowy sprzedaży poza kodeksem cywilnym była uregulowana „pozakodeksowa umowa sprzedaży” uregulowana w ustawie prawo energetyczne , do której nie mają zastosowania przepisy o przedawnieniu określone w art. 554 kc.

Dalej, Sąd Okręgowy zważył, iż w zakresie ustalenie daty początkowej biegu terminu przedawnienia istotnym jest, że zgodnie z treścią art. 120 § 1 kc bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność
w najwcześniej możliwym terminie.

W rozpatrywanej sprawie pozwani pismem z dnia 16 maja 2011 r. zwrócili się do powódki z prośbą o rozwiązanie umowy. Pismem z dnia 18 maja 2011 r. powódka poinformowała pozwanych o przyjęciu wypowiedzenia umowy.

Powódka obciążyła pozwanych opłatą jednorazową wystawiając w dniu
6 lipca 2011 r. notę obciążeniową na kwotę 5.665,23 zł z terminem płatności wyznaczonym na dzień 27 lipca 2011 r.

Powódka w toku procesu podnosiła, iż wystawienie noty obciążeniowej
z dniem 6 lipca 2011 r. wiąże się z faktem, iż nota obciążeniowa naliczana jest po terminie, na jaki planowane jest rozwiązanie umowy i po przeprowadzeniu wymaganych czynności, głównie rozliczenia do wskazanej daty i zamknięciu umowy w systemie.

Sąd Okręgowy zważył natomiast, iż z § 7 ust. 3 ogólnych warunków sprzedaży energii elektrycznej wynika, iż sprzedawca może wstrzymać sprzedaż energii elektrycznej w przypadku, gdy klient zwleka z zapłatą za pobraną energie elektryczną, co najmniej miesiąc po upływie terminu płatności, pomimo uprzedniego powiadomienia na piśmie o zamiarze wypowiedzenia umowy
i wyznaczenia dodatkowego, dwutygodniowego terminu zapłaty zaległych
i bieżących należności.

Z kolei z § 5 ogólnych warunków sprzedaży energii elektrycznej wynika, że klient w terminie 14 dni od dnia przesłania zmiany cennika (oferty) zachowuje uprawnienie do wyboru innego produktu z oferty sprzedawcy pod warunkiem spełniania kryteriów koniecznych do skorzystania z danego produktu, lub złożenia oświadczenia o braku akceptacji zmiany cennika.

Zatem już nawet w oparciu o powyższe postanowienia ogólnych warunków sprzedaży energii elektrycznej można przyjąć, iż okres jednego miesiąca jest wystarczającym dla przeprowadzenia rozliczeń umowy.

Skoro powódka otrzymała wypowiedzenie umowy przez pozwanych
w dniu 18 maja 2011 r., to niewątpliwie najpóźniej w dniu 18 czerwca 2011 r. możliwym było dokonanie stosownych rozliczeń i wystawienie noty obciążeniowej.

Tymczasem powódka sporną notę obciążeniową wystawiła dopiero
w dniu 6 lipca 2011 r.

Podkreślić przy tym należy, iż należyta staranność profesjonalisty
(art. 355 kc), na którą powoływała się powódka dotyczy w takiej samej mierze zarówno pozwanych, jak i powódki. Stąd pozwani mieli obowiązek zapłaty jednorazowej kwoty z tytułu rozwiązania umowy, zaś obowiązkiem powódki było jej wyliczenie w odpowiednim czasie. Powyższej staranności powódka nie dochowała.

Istotnym jest przy tym, że jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania (art. 455 kc).

Niewątpliwie w rozpatrywanej sprawie można przyjąć, iż termin 14 dni od wezwania, które mogło nastąpić już w dniu 18 czerwca 2011 r., stanowił termin realny do spełnienia świadczenia przez pozwanych.

Pozew wniesiono zaś dopiero w dniu 26 lipca 2013 r. (a nie jak błędnie wskazał Sąd Rejonowy w dniu 29 lipca 2013 r.), a zatem po upływie dwuletniego terminu przedawnienia.

Mając na względzie powyższe Sąd Okręgowy z braku przesłanek z art. 535 kc oddalił apelację powódki na podstawie art. 385 kpc, o czym orzeczono jak w punkcie pierwszym wyroku.

Orzeczenie o kosztach postępowania odwoławczego oparto na przepisie art. 98 kpc oraz art. 391 § 1 kpc.

Pozwani w toku postępowania odwoławczego ponieśli koszty wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie 600 zł, stosownie do § 6 pkt 3 w zw.
z § 12 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz.1349 z późn. zm.).

SSO Barbara Przybyła

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE