UZASADNIENIE

Decyzją z 13 grudnia 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w P., Inspektorat w C., na podstawie art. 27 i 28 ustawy z 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odmówił I. M. prawa do emerytury. Organ rentowy wskazał, że mimo ukończenia przypisanego prawem wieku (60 lat), ubezpieczona nie udowodniła wymaganego 20 – letniego lub co najmniej 15 – letniego okresu składkowego i nieskładkowego, a co za tym idzie nie spełnia warunków do nabycia prawa do emerytury. Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał za udowodniony okres składkowy i nieskładkowy
w wysokości 5 lat i 6 miesięcy i 14 dni zatrudnienia w Szpitalu (...)
w okresie od 17 listopada 1961 r. do 31 maja 1967 r. Odmówił zaś uwzględnienia okresu pracy w Sanatorium (...) w Z. i w Szpitalu (...) w ramach skierowania Prezydium Rady Narodowej m.st. W.. Organ rentowy wskazał, że w przedłożonej legitymacji ubezpieczeniowej brak dat końcowych zatrudnienia oraz podpisów osoby odpowiedzialnej za wpis. Brak przy tym jakiejkolwiek dokumentacji dotyczącej zatrudnienia ubezpieczonej w spornym okresie.

W odwołaniu z 4 stycznia 2013 r. I. M. zakwestionowała prawidłowość rozstrzygnięcia organu rentowego, podnosząc, że przedłożona przez nią legitymacja ubezpieczeniowa była jednym z podstawowych dokumentów świadczących
o zatrudnieniu i wysokości zarobków pracowników w ówczesnych przedsiębiorstwach państwowych. Sposób jej wypełniania regulowany był przepisami prawa,
a pracownicy nie mieli wpływu na treść tego dokumentu. Decyzja organu rentowego, odmawiająca rzeczonej legitymacji cechy środka dowodowego, przy braku jakiejkolwiek innej dokumentacji pracowniczej, jest zdaniem I. M. błędna
i krzywdząca.

W odpowiedzi na odwołanie z 28 stycznia 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie, argumentując jak w treści spornej decyzji.

Zaskarżonym wyrokiem z 9 września 2013 r., sygn. akt: VI U 754/13, Sąd Okręgowy w Płocku, VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie.

Orzeczenie Sądu Okręgowego poprzedziły następujące ustalenia faktyczne:

I. M. urodziła się (...) W dniu 25 października 2012 r. złożyła wniosek o emeryturę. W okresie od 4 sierpnia 1960 r. do 24 lipca 1961 r. ubezpieczona była zatrudniona w Sanatorium (...)
z Z. jako pielęgniarka. W okresie od 17 listopada 1961 r. do 31 maja 1967 r. pracowała zaś w Szpitalu (...) w W.. Następnie tj. od 1 lipca 1967 r. do 24 stycznia 1973 r. ubezpieczona była zatrudniona w Szpitalu (...) w W. jako pielęgniarka.

W świetle tak poczynionych ustaleń faktycznych Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że odwołanie ubezpieczonej, choć częściowo zasadne, nie zasługuje jednak na uwzględnienie. W przedmiotowej sprawie spór dotyczył okresów zatrudnienia ubezpieczonej w Sanatorium (...)
w Z. w okresie od 15 listopada 1954 r. do 1 lipca 1961 r. oraz od 1 lipca 1967 r. do 30 marca 1975 r. w Szpitalu (...) w W..

W ocenie Sądu Okręgowego, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nakazuje uznać za udowodniony okres pracy ubezpieczonej w Sanatorium (...) w Z. w okresie od 4 sierpnia 1960 r. do 24 lipca 1961 r. Okoliczność tą potwierdzają, bowiem coroczne wpisy zawarte
w legitymacji ubezpieczeniowej. Nie dają one jednak podstawy dla uwzględnienia okresu pracy od 15 listopada 1954 r. z uwagi na brak daty końcowej zatrudnienia oraz brak informacji o ciągłości zatrudnienia. Sąd nie dał też wiary zeznaniom świadków J. C. oraz M. M.. Świadkowie nie pracowali, bowiem
z ubezpieczoną, a wiedza dotycząca przebiegu zatrudnienia I. M. pochodzi od samej ubezpieczonej. Co za tym idzie, dowody z ich zeznań nie mogą stanowić wiarygodnego środka dowodowego w kluczowym dla rozstrzygnięcia zakresie. Na podstawie ww. legitymacji ubezpieczeniowej Sąd uznał za udowodniony okres pracy w Szpitalu (...) w W. od 1 lipca 1967 r. do 24 stycznia 1973 r.

Mimo uwzględnionych lat pracy ubezpieczona nie udowodniła jednak pełnych 15 lat stażu pracy wymaganych przepisem art. 28 ustawy z 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zgromadzony
w sprawie materiał dowodowy pozwolił uznać za udowodniony łączny okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 11 lat, 11 miesięcy i 28 dni. Z tego powodu Sąd Okręgowy na podstawie art. 477¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

Orzeczenie Sądu Okręgowego zaskarżyła apelacją z 14 października 2013 r. w całości I. M. zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych w zakresie,
w którym Sąd pominął okres mojego zatrudnienia w Sanatorium (...) w Z. (Państwowym Sanatorium (...)) od 15 listopada 1954 r. do 4 sierpnia 1960 r. oraz 24 lipca 1961 r. do 2 listopada 1961 r., wnosząc o uwzględnienie odwołania od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
z 13 grudnia 2012 r. i przyznanie jej prawa do emerytury, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Płocku.

Skarżący wniósł ponadto o dopuszczenie w postępowaniu apelacyjny dowodu
z dokumentu w postaci opinii z 2 listopada 1961 r. na okoliczność ustalenia, iż ubezpieczona była zatrudniona w Państwowym Sanatorium (...) w Z. od 15 listopada 1954 r. do 2 listopada 1961 r. na stanowisku pielęgniarki, a od 1957 r. na stanowisku pielęgniarki oddziałowej w pełnym wymiarze czasu pracy.

Ubezpieczona wskazała, że fakt zatrudnienia oprzeć można m.in. na dacie wystawienia legitymacji ubezpieczenia (tj. 4 sierpnia 1960 r.), która potwierdza zatrudnienie od 15 listopada 1954 r. do co najmniej 4 sierpnia 1960 r. Dodatkowo ubezpieczona podniosła, że po wydaniu wyroku przez Sąd Okręgowy w Płocku odnalazła dokument w postaci opinii z 2 listopada 1961 r. wystawionej przez Dyrektora Sanatorium w Z. oraz przełożoną pielęgniarek, z której wynika, że od 15 listopada 1954 r. do dnia jej wydania ubezpieczona była zatrudniona w ww. placówce w charakterze pielęgniarki.

W toku postępowania w sprawie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w P. decyzją z 10 lipca 2014 r., po rozpatrzeniu wniosku I. M. z 25 października 2012 r. i uwzględnieniu okresu zatrudnienia na podstawie przedłożonej opinii zakładu pracy od 15 listopada 1954 r. do 2 listopada 1961 r. (tj. do daty wystawienia tejże opinii) odmówił ponownie prawa do emerytury wskazując, że na wymagane art. 28 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych 15 lat okresów składkowych i nieskładkowych ubezpieczona udowodniła jedynie 12 lat, 6 miesięcy i 2 dni.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna i z tego powodu skutkuje zmianą zaskarżonego wyroku oraz poprzedzającej go decyzji organu rentowego i przyznaniem I. M. prawa do emerytury od 25 października 2012 r.

Zgodnie z treścią art. 28 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, w brzmieniu obowiązującym w dacie złożenia wniosku o emeryturę, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., którzy nie osiągnęli okresu składkowego i nieskładkowego, o którym mowa w art. 27 pkt 2, przysługuje emerytura, jeżeli spełnili łącznie następujące warunki: osiągnęli wiek emerytalny wynoszący co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn i mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 15 lat dla kobiet i co najmniej 20 lat dla mężczyzn.

Jak wynika z akt sprawy I. M. w dniu 30 sierpnia 1996 r. osiągnęła przewidziany przepisami wiek emerytalny (60 lat). Spór w niniejszej sprawie ograniczył się do ustalenia, czy ubezpieczona spełniła drugi konieczny warunek dla nabycia prawa do emerytury, a mianowicie, czy posiada okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 15 lat. Początkowo, tj. w zaskarżonej decyzji, Zakład (...) uznał za udowodniony okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 5 lat, 6 miesięcy i 14 dni i było to zatrudnienie w Szpitalu (...) od 17 listopada 1961r. do 31 maja 1967r. W toku postępowania sądowego organ rentowy uznał kolejny okres ubezpieczenia w wymiarze 6 lat, 11 miesięcy i 18 dni i było to zatrudnienie w Państwowym Sanatorium (...) w Z. od 15 listopada 1954r. do 2 listopada 1961r.(decyzja z dnia 10.07.2014r. w aktach rentowych). Łącznie organ rentowy uznał za udowodniony okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 12 lat, 6 miesięcy i 2 dni. (pismo organu rentowego k. 105 akt sprawy, raport ustalenia uprawnień do świadczenia w aktach rentowych). Powyższe oznacza, że brakujący do wymaganych 15 lat okresów składkowych i nieskładkowych, okres wynosi 2 lata 5 miesięcy i 28 dni. Organ rentowy nie uznał okresu zatrudnienia w Szpitalu (...) od 1 lipca 1967r. z uwagi na niewystarczające udokumentowanie tego okresu zatrudnienia. Podniósł, że legitymacja ubezpieczeniowa na stronie 83 nie zawiera daty końcowej zatrudnienia oraz pieczątek i podpisów osoby odpowiedzialnej za wpis, a także to, że wpisane w legitymacji ubezpieczeniowej poświadczenia o zatrudnieniu (str. 7-9) dokonywane przeważnie z częstotliwością jeden raz w roku lub rzadziej, nie dają podstaw do uznania, że zatrudnienie trwało cały czas nieprzerwanie. Sąd Okręgowy po przeprowadzeniu postępowania dowodowego doszedł jednak do przekonania, że pewne jest zatrudnienie wnioskodawczyni w Szpitalu (...) w okresie od 1 lipca 1967r. do 24 stycznia 1973r., czyli przez ponad 5 lat. Powyższego ustalenia Sąd Okręgowy dokonał w oparciu o wpisy w legitymacji ubezpieczeniowej wnioskodawczyni. Wskazał, że data początkowa i końcowa zatrudnienia została wpisana do legitymacji na karcie 82 i 9.

Sąd Apelacyjny rozpoznając apelację ubezpieczonej od niekorzystnego dla niej wyroku Sądu Okręgowego, podziela ustalenia tego Sądu co do uznania jako okresu ubezpieczenia, okresu zatrudnienia w Szpitalu (...) od 1 lipca 1967r. do 24 stycznia 1973r. Nie ma racji organ rentowy, że załączona do akt rentowych legitymacja ubezpieczeniowa nie pozawala na ustalenie, że w tym okresie skarżąca była zatrudniona jako pracownik. Trafnie Sąd I instancji wskazał, że początek zatrudnienia został wpisany na k. 82 legitymacji. Z wpisu tego wynika, że początek zatrudnienia ubezpieczonej na stanowisku pielęgniarki w Szpitalu (...) datuje się na 1 lipca 1967r. Wpis jest opatrzony pieczątką „Prezydium Rady Narodowej w m. st. W. Zarząd Szpitali Miejskich Szpital (...)”. Z kolei koniec zatrudnienia, co też trafnie ustalił Sąd I instancji, został wpisany na k. 9. Wynika z niego, że co najmniej do dnia 24 stycznia 1973r. ubezpieczona pracowała w Szpitalu (...). W przeciwieństwie do organu rentowego, Sąd Apelacyjny wyraża jednoznaczne przekonanie, że wpisy znajdujące się na k. 9 legitymacji, czyli na karcie zatytułowanej „zaświadczenie zakładu pracy o zatrudnieniu pracownika” potwierdzają ciągłe i nieprzerwane zatrudnienie I. M. w Szpitalu (...) od dnia 1 lipca 1967r. do co najmniej 24 stycznia 1973r. Zakład pracy, czyli Szpital (...), potwierdził wpisami dokonanymi w dniach 2.12.1968r., 30.12.1969r., 29.05.1972r. oraz 24.01.1973r. zatrudnienie wnioskodawczyni. Każdy wpis jest opatrzony pieczątką zakładu pracy i podpisem. Wpisy poświadczające zatrudnienie były dokonywane średnio raz w roku. Organ rentowy kwestionując te wpisy nie uzasadnił dlaczego w jego ocenie powinny być one dokonywane częściej i nie wskazał jak często. W ocenie Sądu Apelacyjnego wpisy te dostatecznie udowadniają nieprzerwane zatrudnienie wnioskodawczyni w powyższym okresie. Ponadto fakt zatrudnienia wnioskodawczyni w Szpitalu (...) od 1 lipca 1967r. do co najmniej 24 stycznia 1973r. znajduje też potwierdzenie w zeznaniach świadka M. M., która zeznała, że ubezpieczona pracowała w Szpitalu (...) od 1967r. do marca 1975r. ma oddziale onkologii, a pracę te podjęła z uwagi na wyższe wynagrodzenie z uwagi na leczenie pacjentów pierwiastkami promieniotwórczymi. Zatrudnienie ubezpieczonej w Szpitalu (...) w okresie od 1967r. do 1975r. wynika też z zeznań świadka J. C.. Także wnioskodawczyni zeznała, że od 1967r. do 1974r. pracowała w Szpitalu (...). Powyższe dowody w sposób jednoznaczny potwierdzają zatrudnienie ubezpieczonej w okresie od 1 lipca 1967r. do 24 stycznia 1973r. Tym samym stwierdzić należy, że ubezpieczona udowodniła 15 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Po doliczeniu bowiem do okresu uznanego przez organ rentowy w wymiarze 12 lat, 6 miesięcy i 12 dni, okresu zatrudnienia w Szpitalu (...) w wymiarze 5 lat, 6 miesięcy i 24 dni łączny staż okresów składkowych i nieskładkowych wyniósł 18 lat, 1 miesiąc i 6 dni. Oznacza to, że I. M. spełniła warunek 15 lat okresów składkowych i nieskładkowych, o którym mowa w art. 28 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Zatem na datę złożenia wniosku o emeryturę, tj. na dzień 25 października 2012r. spełniła wszystkie warunki do nabycia emerytury na podstawie art. 28 ustawy o emeryturach i rantach z FUS..

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Apelacyjny, działając na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego oraz poprzedzającą go decyzję organu rentowego i przyznał I. M. prawo do emerytury poczynając od dnia od 25 października 2012 r.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE