UZASADNIENIE

wyroku z dnia 17 września 2014 r.

Decyzją z dnia 29 maja 2014 r., znak:(...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił wnioskodawcy F. J. przyznania emerytury.

W podstawie prawnej powołano art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

W uzasadnieniu wskazano, że Zakład odmówił przyznania emerytury, ponieważ nie został udowodniony wymagany 15-letni okres pracy
w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Zakład przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 r. okresy pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 11 lat, 8 miesięcy i 19 dni.

Nie uznano okresu zatrudnienia od 4 października 1979 r. do 30 września 1987 r. jako pracy w szczególnych warunkach, ponieważ
z przedłożonych kart wynagrodzeń nie wynika, od kiedy do kiedy wnioskodawca pracował na stanowisku elektromontera, a od kiedy na stanowisku elektryka, a to stanowisko nie jest wliczane do I kategorii zatrudnienia.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył wnioskodawca F. J., zarzucając błędne przyjęcie przez organ rentowy, że na dzień
1 stycznia 1999 r. nie został udowodniony wymagany 15 letni okres pracy
w szczególnych warunkach, wykonywanej stale w pełnym wymiarze czasu pracy, podczas gdy posiadając oprócz łącznego stażu sumarycznego wynoszącego 26 lat, 2 miesiące i 21 dni przyjętego przez organ rentowy wg stanu na dzień 1 stycznia 1999 r., ubezpieczony posiadał także 15 letni okres pracy w szczególnych warunkach, gdyż poza uwzględnionym przez organ rentowy na tę datę takim okresem wynoszącym 11 lat, 8 miesięcy i 18 dni, w okresie od 4 października 1979 r. do 30 września 1987 r., czyli przez 7 lat, 11 miesięcy i 28 dni, będąc zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w P. stale i w co najmniej pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał tam prace przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych, tj. prace wymienione w Dziale II Wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8, poz. 43 z późn. zm.), wobec czego spełniając przy tym warunki określone w § 4 tego rozporządzenia oraz w art. 32 w zw. z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 z późn. zm.), na skutek ukończenia w dniu 10 października 2013 r. 60 lat życia, z tym dniem nabył prawo do emerytury.

Wnioskodawca wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie prawa do emerytury od 1 marca 2014 r. oraz zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego kosztów postępowania.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte
w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy w Przemyślu – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca F. J., urodzony (...), w dniu 31 marca 2014 r. złożył wniosek o emeryturę, zaznaczając w nim,
iż jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego i wnosi o przekazanie zgromadzonych środków na rachunku w OFE na dochody budżetu państwa.

W aktach organu rentowego zalega m.in.: świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach wydane przez (...) S.A.
w K., z którego wynikało, że wnioskodawca był zatrudniony w tym zakładzie pracy od 15 sierpnia 1972 r. do 30 września 1979 r. na stanowisku elektromontera instalacji i urządzeń elektroenergetycznych; świadectwo pracy z dnia 25 września 1987 r. wydane przez (...) Przedsiębiorstwo Budowlane w P. oraz zaświadczenie Zakładu (...) Urzędu Wojewódzkiego w R. z dnia 13 kwietnia 2007 r., z których wynikało, że w okresie od 4 października 1979 r. do 30 września 1987 r. wnioskodawca pracował na stanowisku elektryka i elektromontera; świadectwo pracy wydane przez Miejskie Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. w P., z którego wynikała, że w okresie od 1 maja 1994 r. do 7 sierpnia 2004 r. wnioskodawca był tam zatrudniony jako elektromonter rozdzielni i sieci elektroenergetycznych.

Na podstawie całości zgromadzonej w aktach rentowych dokumentacji, decyzją z dnia 29 maja 2014 r. ZUS odmówił wnioskodawcy przyznania emerytury, uznając, że wnioskodawca wg stanu na dzień 1 stycznia 1999 r. posiada okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 26 lat, 2 miesiące i 21 dni oraz okres pracy w szczególnych warunkach – 11 lat, 8 miesięcy i 19 dni, zaliczając tym samym okresy zatrudnienia w (...) S.A.
w K. od 15 sierpnia 1972 r. do 18 października 1972 r. i od 12 listopada 1972 r. do 30 września 1979 r. oraz Miejskim Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. w P. od 1 maja 1994 r. do 31 grudnia 1998 r. do pracy w szczególnych warunkach.

Dowód: dokumentacja zawarta w aktach emerytalnych wnioskodawcy.

Sąd ustalił, że wnioskodawca był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w P. (i jego poprzedników prawnych) od 4 października 1979 r. do 30 września 1987 r. na stanowisku elektromontera. Wnioskodawca zajmował się pracami przy montażu okablowania suwnic (na wysokości), przy budowie linii do transportu kruszywa, do produkcji masy betonowej, przy budowie linii zasilających – wówczas linii wysokiego napięcia 30 kv i 15 kv, pracami przy montażu urządzeń elektroenergetycznych, takich jak wentylatory, silniki, wymienniki ciepła, a następnie konserwacją ww. Jako elektromonter wnioskodawca pracował również na budowach zaopatrując je w linie zasilające. Na stanowisku elektromontera przy tego typu pracach F. J. pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Mimo, że kilka razy
w angażach wpisano wnioskodawcy stanowisko elektryka, przez cały okres zatrudnienia w (...) w P. pracował on jako elektromonter instalacji
i urządzeń elektroenergetycznych.

Dowód:

- dokumentacja zgromadzona w aktach osobowych z (...) w P.,

- zeznania świadka A. M.,

- zeznania świadka M. J.,

- zeznania świadka A. N.,

- przesłuchanie wnioskodawcy.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów
z dokumentów zgromadzonych w aktach rentowych, których domniemanie prawdziwości wynika z art. 244 i nast. k.p.c., a ponadto ich wiarygodność nie została obalona przez żadną ze stron.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków A. M., A. N.
i M. J. oraz wnioskodawcy F. J., jako logicznym, spójnym, wzajemnie się uzupełniającym, a nadto znajdującym potwierdzenie w dowodach z dokumentów. Wynika z nich w szczególności, w jakim charakterze wnioskodawca pracował w spornym okresie, jakie czynności wykonywał i co należało do zakresu jego obowiązków.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy F. J. należy uznać za uzasadnione.

Na podstawie art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U.
z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat -
dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa
(ust. 2 art. 184).

Zgodnie z art. 32 ust. 1 powołanej wyżej ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa
w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3.

Przy ustalaniu okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze nie uwzględnia się: okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (art. 32 ust. 1a pkt 1).

Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1,
za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości
dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (art. 32 ust. 2).

Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (ust. 4 art. 32).

Przepisy dotychczasowe to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.
w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43
ze zm.) - pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach określonych w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeśli osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Ponadto według § 2 ust. 1 cyt. rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych
w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy
na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac
w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

W myśl § 3 powołanego rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej "wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat
dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi
do okresów zatrudnienia.

Istotą sporu w niniejszej sprawie była kwestia ustalenia, czy wnioskodawca był zatrudniony co najmniej 15 lat w warunkach szczególnych wg stanu na dzień 1 stycznia 1999 r.

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że F. J. w okresie od 4 października 1979 r. do 30 września 1987 r. był zatrudniony w warunkach szczególnych w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w P. – 7 lat, 11 miesięcy i 28 dni - stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku elektromontera.

Wskazane wyżej stanowisko wymienione zostało w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) w wykazie A, Dziale II –
„W energetyce”, poz. 3 – „Prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych”, oraz w załączniku nr 1 do Zarządzenia nr 9 ministra budownictwa i przemysłu materiałów budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy, podległych ministrowi budownictwa i przemysłu materiałów budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach w wykazie A, Dziale V, poz. 1, „Prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych”, pkt 4 – „elektromonter instalacji i urządzeń elektroenergetycznych”.

W postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkimi dowodami przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego, w tym również zeznaniami świadków i stron.

W postępowaniu wszczętym odwołaniem od decyzji organu rentowego Sąd kieruje się regułami dowodzenia określonymi w art. 227-309 k.p.c., zwłaszcza że w przepisach regulujących postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych (art. 477⁸ i nast. k.p.c.) nie ma jakichkolwiek odrębności lub ograniczeń. Przeciwnie, art. 473 § 1 k.p.c. stanowi,
że w sprawach z tego zakresu nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron, co oznacza,
że fakty, od których uzależnione jest prawo do emerytury i renty
oraz wysokość tych świadczeń, mogą być wykazywane wszelkimi środkami dowodowymi, w tym także zeznaniami świadków i stron.

Z poczynionych wyżej ustaleń wynika, że wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 r. wykazał łącznie, co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych, a tym samym spełnił wszystkie przesłanki niezbędne do przyznania mu prawa do emerytury w świetle wyżej powołanych przepisów.

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z FUS, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca,
w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę w dniu 31 marca 2014 r.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 477¹⁴§ 2 k.p.c.
w związku z powołanymi wyżej przepisami prawa orzeczono, jak w sentencji wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie przepisów art. 98, art. 99 i art. 108 § 1 k.p.c. oraz § 11 ust. 2 w zw. z § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego
z urzędu (t. j. Dz. U. z 2013 r. poz. 490).

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE