WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 września 2014 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Teresa Suchcicka
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Małgorzata Laskowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 września 2014 r. w O.

sprawy z odwołania I. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o wyrównanie emerytury

na skutek odwołania I. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 25 marca 2014r. znak (...)

orzeka:

1.  umarza postępowanie w przedmiocie wypłaty emerytury za okres od 1.01.2012r. do 21.11.2012r.;

2.  oddala odwołanie w pozostałym zakresie.

UZASADNIENIE

I. P. wniosła odwołanie od decyzji ZUS z dnia 25.03.2014r, którą tą decyzją omówiono podjęcia wypłaty emerytury w okresie od 1.01.2012r. do 21.11.2012r. i od 22.11.2012r. do 30.11.2013r.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

I. P. (ur. (...)) nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych począwszy od dnia 1.09.2008r. Wypłata emerytury została zawieszona gdyż odwołująca się kontynuowała zatrudnienie. Decyzja zawierała wymagane prawem pouczenia ( decyzja ZUS z dn. 6.10.2008r. k.34 a.r.).

W dniu 30.12.2013r. I. P. wystąpiła do ZUS z wnioskiem o przeliczenie i odwieszenie wypłaty emerytury. W odpowiedzi na powyższe – decyzją z dnia 2.01.2014r. ZUS ponownie ustalił i wznowił odwołującej wypłatę świadczenia od 1.12.2013r. tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. W dniu 28 stycznia 2014r. wpłynął wniosek odwołującej się o ,,umożliwienie złożenia wniosku o odwieszenie i wypłatę zaległej emerytury od dnia 1.01.2012r. do dnia 21.11.2012r. i od 22.11.2012r. do 30 listopada 2013r. – jako konsekwencje niekonstytucyjnych przepisów”. W następstwie tego wniosku ZUS wydał w dniu 25.03.2014r. – przedmiotową zaskarżoną decyzję omawiając podjęcia wypłaty emerytury w okresie od 1.01.2012r. do 21.11.2012r. i od 22.11.2012r. do 30.11.2013r. Następnie decyzja z dnia 25.06.2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonał wypłaty zawieszonej emerytury za okres od 1.01.2012r. do 21.11.2012r. i wypłacił odwołującej kwotę 31.902,36zł. W związku z powyższym odwołująca się na rozprawie w dniu 5.09.2014r. cofnęła odwołanie w przedmiocie wypłaty emerytury za okres od 1.01.2012r. do 21.11.2012r. oświadczając, iż wypłacona kwota zaspokaja jej roszczenia, nadal zaś podtrzymywała odwołanie w zakresie wypłaty wyrównania świadczenia za okres od 22.11.2012r. do 30.11.2013r.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2013.1440 j.t.) „Świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu, z uwzględnieniem ust 2”. Przytoczony powyżej ust. 2 art. 129 dotyczy renty rodzinnej i nie ma zastosowania w niniejszej sprawie.

Samo spełnienie warunków wymaganych do nabycia prawa do świadczenia nie rodzi po stronie organu rentowego zobowiązania z tytułu powstałego świadczenia, gdyż zależy to od złożenia przez zainteresowanego stosownego wniosku. Ustawa z 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS odróżnia bowiem moment powstania prawa (tj. spełnienie warunków - art. 100) od momentu wypłaty świadczenia (tj. nie wcześniej niż od miesiąca zgłoszenia wniosku lub wydania decyzji z urzędu - art. 129 ust. 1). Ogólną zasadą prawa ubezpieczeń społecznych jest bowiem wypłata świadczenia na wniosek zainteresowanego, poczynając od dnia powstania prawa do emerytury/renty (tj. spełnienia ustawowych warunków), lecz nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o świadczenie. Istotna jest zatem data wystąpienia z wnioskiem o ustalenie prawa do świadczenia.

Z treści w/w przepisów wynika, że ustawodawca nałożył na ubezpieczonego obowiązek działania w swojej sprawie poprzez złożenie wniosku, ustawodawca w art. 116 ust 1 wskazał ogólną zasadę postępowania przed organami ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którą „postępowanie w sprawach świadczeń wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego, chyba, że ustawa stanowi inaczej.”

Ustawodawca przewidział wypadki wszczynania postępowania z urzędu jednak mają one charakter wyjątkowy i muszą wynikać z przepisów ustawy. W kwestii przyznania prawa do emerytury ustawodawca przewidział w ust 1 b art. 116 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wszczynanie postępowania z urzędu jeżeli dotyczy to osób uprawnionych do świadczeń przedemerytalnych lub zasiłku przedemerytalnego w chwili osiągnięcia przez te osoby wieku emerytalnego jednak przypadki te nie dotyczą odwołującej.

Odwołująca wniosek o podjęcie wypłaty zawieszonej emerytury złożyła w ZUS dopiero w dniu 30.12.2013r., zatem Oddział ZUS w P. Inspektorat w O. prawidłowo w decyzji z dnia 2.01.2013r. podjął wypłatę emerytury od dnia 01.12.2013r. tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku. Samo spełnianie warunków wymaganych do nabycia prawa do świadczeń nie rodzi obowiązku organu rentowego do jego wypłaty, dopiero złożenie właściwego wniosku przez ubezpieczonego powoduje, że prawo do wypłaty świadczeń przeradza się w obowiązek organu rentowego (por. wyrok. Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 27.02.2013r., III AUa 902/12 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 26.06.2013r. III AUa 1748/12). Zgodnie zaś z ustawą z dnia 13.12.2013r. o ustaleniu i wypłacie emerytur, do których prawo uległo zawieszeniu w okresie od dnia 1 października 2011r. do dnia 21 listopada 2012r. ( dz. U. z dnia 4 lutego 2014r.) – wypłata zawieszonej emerytury następuje na wniosek emeryta ( art. 7 ust.1 ustawy).

Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 21 maja 2014 r. (III AUa 1994/13) podkreślił, że ,, skutki niekonstytucyjności art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726) są takie, iż z chwilą ogłoszenia sentencji wyroku w Dzienniku Ustaw utracił on moc w zakresie, w jakim przewiduje stosowanie art. 103a u.e.r.f.u.s. do osób, które nabyły prawo do emerytury przed dniem 1 stycznia 2011 r., bez konieczności rozwiązania stosunku pracy. Oznacza to, że obowiązek rozwiązania stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą - jako warunek realizacji nabytego prawa do emerytury - nie będzie miał zastosowania do osób, które nabyły to prawo w okresie od dnia 8 stycznia 2009 r. do dnia 31 grudnia 2010 r. Natomiast przepis ten pozostaje nadal w obrocie prawnym i znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury w momencie jego wejścia w życie i później, tj. od dnia 1 stycznia 2011 r. lub przed dniem 8 stycznia 2009 r. ( LEX nr 1473676).

W przedmiotowej sprawie odwołująca się nabyła prawo do emerytury począwszy od dnia 1.09.2008r., zatem przedmiotowe rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego nie znajduje zastosowania do odwołującej się zważywszy, że miała ona prawo do emerytury ustalone decyzją organu rentowego od 1 września 2008 r., a więc przed 8 stycznia 2009 r., tj. w stanie prawnym, w którym obowiązywał przepis art. 103 ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, będący w swej treści odpowiednikiem aktualnie obowiązującego art. 103a ustawy emerytalnej. Przepis ten stanowił, że prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał ją bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego. Z powyższego wynika, że w reżimie prawnym, w którym odwołująca nabyła prawo do świadczenia emerytalnego, nie było możliwości pobierania tego świadczenia bez rozwiązania stosunku pracy z ostatnim pracodawcą, na rzecz którego ubezpieczona wykonywała zatrudnienie po wydaniu decyzji ustalającej prawo do emerytury. Dlatego też wypłata emerytury została zawieszona.

Reasumując, w niniejszej sprawie rozstrzygnięcie dotyczy prawidłowości zastosowania art. 103a ustawy emerytalno - rentowej wobec odwołującej, która prawo do emerytury nabyła na podstawie decyzji organu rentowego z dnia 6.10.2008r. - od dnia 1 września 2008r. Według obowiązującego w tym dniu art. 103 ust. 2a ustawy emerytalno - rentowej, odwołująca się nie mogła natomiast uzyskać prawa do wypłaty świadczenia bez rozwiązania dotychczasowego stosunku pracy. Chcąc nadal pracować i jednocześnie pobierać emeryturę na zasadach określonych w art. 103 ust. 2 ustawy emerytalno - rentowej, musiała rozwiązać dotychczasowy stosunek pracy. I. P. nie była wobec tego osobą, której sytuację rozważał Trybunał Konstytucyjny. Przyznane jej prawo do emerytury zostało zawieszone z powodu kontynuowania zatrudnienia u dotychczasowego pracodawcy, z pouczeniem, że w celu podjęcia wypłaty emerytury powinna przedłożyć dowód rozwiązania stosunku pracy z każdym z pracodawców, na rzecz których wykonywała pracę bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury. Była więc w chwili uzyskania praw emerytalnych zdecydowana na kontynuację zatrudnienia i świadoma skutków takiego zachowania. Skoro zaś w dniu 1 stycznia 2011 r., kiedy ponownie postawiono wobec niej taki warunek wypłaty świadczenia emerytalnego, pobierała emeryturę nadal pracując, to zastosowanie wobec niej przepisu art. 103a ustawy emerytalno-rentowej nie stworzyło sytuacji, w której - ze względu na treść art. 28 ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych - musiała poddać się nowej, nieznanej jej regulacji ryzyka emerytalnego.

Kierując się powyższymi względami w zakresie żądania wypłaty świadczenia za okres 1.01.2012r. do 21.11.2012r. w związku z cofnięciem odwołania orzeczono jak w sentencji w punkcie 1 wyroku na podstawie art. 355§ 1 k.p.c. w zw. z art. 203 § 1 k.p.c. Sąd uznał, że cofnięcie odwołania przez ubezpieczoną nie naruszyło jej słusznego interesu w myśl art. 469 k.p.c. W zakresie wypłaty wyrównania świadczenia za okres od 22.11.2012r. do 30.11.2013r. Sąd oddalił odwołanie na podstawie art. na podstawie art. 477 ¹⁴§1 k.p.c.