UZASADNIENIE

wyroku z dnia 3 października 2014 r.

Decyzją z dnia 16 czerwca 2014 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. ustalił wysokość
i podjął wypłatę emerytury wnioskodawcy Z. T. od 1 czerwca 2014 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

W podstawie prawnej decyzji powołano ogólnie ustawę z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.).

Organ rentowy dokonał obliczenia wysokości emerytury w trzech wariantach:

1) Obliczono wysokość emerytury zgodnie z art. 53. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto: dotychczasową podstawę wymiaru świadczenia, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 106,41 %. Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 106,41 % przez kwotę bazową 3.191,93 zł wyniosła 3.396,53 zł.
Do ustalenia wysokości emerytury Zakład uwzględnił okresy składkowe
w wymiarze 39 lat, 11 miesięcy i 21 dni, tj. 479 miesięcy oraz okresy nieskładkowe w wymiarze 6 miesięcy i 27 dni, tj. 6 miesięcy. Zakład nie uwzględnił okresu od 27 maja 1973 r. do 3 września 1973 r.
Po zmianie stażu pracy emerytura wyniosła 2.540,47 zł.

2) Obliczono wysokość emerytury zgodnie z art. 26. Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia
na emeryturę. Kwota składki zaewidencjonowana na koncie
z uwzględnieniem waloryzacji wyniosła 139.011,12 zł; kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wyniosła 459.057,89 zł; średnie dalsze trwanie życia – 255,70 miesięcy. Wysokość emerytury wyniosła 2.338,95 zł.

3) Obliczono wysokość emerytury zgodnie z art. 183. Wobec osiągnięcia wieku uprawniającego do emerytury w 2014 r. wysokość emerytury od 1 maja 2014 r. wyniosła 20 % emerytury obliczonej na podstawie art. 53 ustawy emerytalnej – 508,09 zł i 80 % emerytury obliczonej na podstawie
art. 26 ustawy emerytalnej – 1.871,16 zł; a więc łącznie 2.379,25 zł.

Jednocześnie poinformowano, że wysokość emerytury obliczonej
w oparciu o art. 26 jest mniej korzystna, w związku z tym Zakład przyznał emeryturę obliczoną w myśl art. 183. Do emerytury przysługuje kwota (...) od 1 czerwca 2014 r. w kwocie 124,71 zł. Ekwiwalent węglowy będzie wypłacany w marcu za okres od I do VI i we wrześniu za okres od VII do XII.

W dniu 10 lipca 2014 r. wnioskodawca Z. T. złożył odwołanie od powyższej decyzji, w części dotyczącej: obliczenia wysokości emerytury w kwocie 2.379,25 zł, a nie 2.481,35 zł brutto; podjęcia decyzji wypłaty emerytury od dnia 1 czerwca 2014 r., a nie od 1 maja 2014 r.; wysokości kwoty składki zaewidencjonowanej na koncie z uwzględnieniem waloryzacji 139.011,12, a nie 150.910,32 zł; kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego 459.057,89 zł, a nie 481.764,72 zł.

Wniósł przy tym o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie mu prawa do emerytury z dniem 1 maja 2014 r. w kwocie 2.481,35 zł brutto, tj. zgodnie z uprzednio wydaną decyzją ZUS z dnia 26 maja 2014 r.

Na uzasadnienie swojego stanowiska podał, że po ukończeniu 60 roku życia, w dniu 8 maja 2014 r. złożył dokumenty celem ustalenia prawa
i wyliczenia wysokości emerytury, informując pracownika ZUS, że po dniu 20 maja przejdzie na emeryturę. Dnia 22 maja 2014 r. zakończył pracę na (...) S.A. Świadectwo pracy zostało wystawione 28 maja 2014 r., które otrzymał listem poleconym 2 czerwca. Dnia 3 czerwca złożył to świadectwo pracy w ZUS. Pod koniec maja otrzymał decyzję o przyznaniu mu prawa do emerytury od 1 maja 2014 r. w kwocie 2.481,35 zł. Następnie 23 czerwca otrzymał ponownie list z decyzją o przyznaniu mu prawa do emerytury
z dniem 1 czerwca 2014 r. w kwocie 2.379,25 zł, z czym się wnioskodawca nie zgadza. Z (...) odszedł 22 maja 2014 r. Za miesiąc maj nie otrzymał emerytury, chociaż z decyzji z dnia 26 maja 2014 r. wynika, że nabył prawo do emerytury od dnia 1 maja 2014 r. Natomiast w decyzji z 16 czerwca 2014 r. ZUS ustalił wysokość i podjął wypłatę emerytury od dnia 1 czerwca 2014 r., tj. od miesiąca, w którym złożono wniosek, co nie jest prawdą, bowiem wniosek o emeryturę złożył 8 maja 2014 r. W decyzji o przyznaniu emerytury z 26 maja 2014 r. wysokość emerytury wyniosła 2.481,35 zł brutto, natomiast w decyzji z 16 czerwca 2014 r. po ponownym przeliczeniu emerytura jest niższa o ponad 100 zł, a w takiej wysokości będzie ją wnioskodawca pobierał do końca życia.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

W uzasadnieniu ZUS podniósł, że po rozpatrzeniu wniosku wnioskodawcy z dnia 8 maja 2014 r. ZUS decyzją z dnia 26 maja 2014 r. przyznał mu prawo do emerytury od dnia 1 maja 2014 r., tj. od miesiąca,
w którym złożono wniosek. Organ rentowy w decyzji tej poinformował wnioskodawcę, iż emerytura podlega zawieszeniu, ponieważ wnioskodawca kontynuował zatrudnienie, informując jednocześnie o konieczności przedłożenia w ZUS świadectwa pracy lub zaświadczenia potwierdzającego fakt rozwiązania stosunku pracy. W dniu 3 czerwca 2014 r. wnioskodawca złożył w ZUS świadectwo pracy z dnia 28 maja 2014 r., z którego wynika, że rozwiązał stosunek pracy z dniem 22 maja 2014 r. Wskazano, że przy ustalaniu daty prawa do wypłaty emerytury zastosowanie mają m.in. przepisy art. 100 ust. 1, art. 103a, art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach
i rentach z FUS. Na tej podstawie zaskarżoną decyzją z dnia 16 czerwca 2014 r. ZUS przyznał wnioskodawcy prawo do wypłaty emerytury od 1 czerwca 2014 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o wypłatę emerytury. Dalej podniesiono, że w przypadku, gdy organ rentowy ustala prawo do nowej emerytury dla osoby, która kontynuuje zatrudnienie w ramach stosunku pracy, nie jest znana data, od której przysługuje prawo do wypłaty emerytury. Decyzja ta wówczas ma charakter zaliczkowy, co oznacza, że dopiero w momencie rozwiązania stosunku pracy (wniosek o podjęcie wypłaty), można ustalić datę, od której powinna zostać podjęta wypłata emerytury oraz ostateczne obliczenie wysokości emerytury na zasadach określonych w art. 26 tej ustawy. Wówczas to do czasu rozwiązania stosunku pracy, prawo do emerytury ustala się w ten sposób, że w podstawie obliczenia świadczenia uwzględnia się kwotę składek na ubezpieczenie emerytalne (z uwzględnieniem ich waloryzacji), zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca kalendarzowego poprzedzającego miesiąc, od którego została przyznana emerytura oraz kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego. Takie obliczenie nie jest jednak obliczeniem ostatecznym. W niniejszej sprawie taka sytuacja miała miejsce. Wnioskodawca w dniu 8 maja 2014 r. złożył wniosek o przyznanie emerytury, organ rentowy decyzją z dnia 26 maja 2014 r. ustalił to prawo od dnia 1 maja 2014 r., tj. od miesiąca złożenia wniosku. Następnie powołano treść przepisów art. 183 ust. 5, art. 26 ust. 1 i art. 25 ust. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i wskazano, że waloryzację przeprowadza się zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 25 i art. 25a tej ustawy. Świadczenie wnioskodawcy zostało ustalone na dzień 1 maja 2014 r., tj. w II kwartale danego roku, więc ostatniej kwartalnej waloryzacji dokonuje się za czwarty kwartał poprzedniego roku. Waloryzacji kwartalnej podlega kwota składek zaewidencjonowanych ma ostatni dzień pierwszego miesiąca kwartału, za który przeprowadzana jest waloryzacja, powiększona o kwoty uzyskane w wyniku poprzednich waloryzacji kwartalnych. W momencie zatem przyznania prawa do tego świadczenia od dnia 1 maja 2014 r. wnioskodawca miał przeprowadzoną zarówno waloryzację roczną, jak i kwartalną, dlatego też wysokość emerytury wyniosła 2.481,35 zł. Ponieważ wnioskodawca rozwiązał umowę o pracę
w dniu 22 maja 2014 r., organ rentowy dokonał ostatecznego przeliczenia
i podjęcia wypłaty emerytury od dnia 1 czerwca 2014 r., tj. od pierwszego dnia miesiąca, następującego po miesiącu, w którym nastąpiło rozwiązanie umowy o pracę. Taki stan faktyczny spowodował, że składki i kapitał początkowy zostały ponownie zwaloryzowane jedynie wskaźnikiem waloryzacji za 2013 r., nie można było tutaj przeprowadzić waloryzacji kwartalnej, co też spowodowało obniżenie wysokości świadczenia. Waloryzacja kwartalna nie dotyczy osób, których emerytura zostaje ustalona w czerwcu danego roku, gdyż ich składki i kapitał na dzień 1 czerwca zostały zwaloryzowane wskaźnikiem rocznym, a więc za cały poprzedzający ustalenie emerytury. Osoby przechodzące na emeryturę w kwietniu lub maju danego roku, czyli w pozostałych miesiącach II kwartału, także mają zwaloryzowane składki za cały poprzedni rok, a to dzięki mechanizmowi waloryzacji kwartalnej, ponieważ w tym przypadku ostatniej waloryzacji kwartalnej dokonuje się za czwarty kwartał poprzedniego roku, a więc cały rok poprzedzający przejście na emeryturę objęty jest waloryzacją. Zasadą jest waloryzacja roczna składek i kapitału początkowego na koncie przypadająca na każdy 1 czerwca, zaś w przypadku przechodzenia na emeryturę w pozostałych miesiącach, w których pozostanie tylko przy ostatniej waloryzacji rocznej skutkowałoby nieobjęciem waloryzacją określonych okresów (podzielonych na kwartały) i ci ubezpieczeni byliby w sytuacji mniej korzystnej, od osób przechodzących na emeryturę bezpośrednio po waloryzacji w czerwcu, ustawodawca dodatkowo wprowadził waloryzację kwartalną, która oczywiście nie eliminuje wcześniej dokonanej waloryzacji rocznej. W sytuacji wnioskodawcy, gdyby rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło przed 1 czerwca, jego świadczenie podlegałoby także waloryzacji kwartalnej. Istotne zatem w sprawie ustalenia ostatecznej wysokości tej emerytury jest zawsze data wypłaty emerytury.

Sąd Okręgowy w Przemyślu ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca Z. T., urodzony w dniu (...),
w dniu 8 maja 2014 r. złożył wniosek o emeryturę, zaznaczając w nim, iż nadal pozostaje w stosunku pracy. Do wniosku dołączył m.in. zaświadczenie o zatrudnieniu z dnia 29 kwietnia 2014 r. wydane przez (...) S.A. w N., z którego wynikało, że jest on nadal zatrudniony w tym zakładzie pracy od 22 października 1973 r.

Decyzją z dnia 26 maja 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. przyznał wnioskodawcy emeryturę od 1 maja 2014 r. tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Organ rentowy dokonał obliczenia wysokości emerytury w trzech wariantach:

1) Obliczono wysokość emerytury zgodnie z art. 53. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto: przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych
z całego okresu ubezpieczenia od 1978 r. do 2013 r. oraz wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 106,41 %. Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 106,41 % przez kwotę bazową 3.191,93 zł wyniosła 3.396,53 zł. Do ustalenia wysokości emerytury Zakład uwzględnił okresy składkowe w wymiarze 39 lat, 10 miesięcy i 28 dni, tj. 478 miesięcy oraz okresy nieskładkowe w wymiarze 6 miesięcy i 27 dni, tj. 6 miesięcy. Wysokość emerytury wyniosła 2.536,67 zł.

2) Obliczono wysokość emerytury zgodnie z art. 26. Do obliczenia emerytury przyjęto kwotę składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przyznano emeryturę. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, które ustalono na dzień zgłoszenia wniosku o emeryturę. Kwota składki zaewidencjonowanej na koncie
z uwzględnieniem waloryzacji wyniosła 150.910,32 zł; kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego – 481.764,72 zł; średnie dalsze trwanie życia – 256,40 miesięcy. Wysokość emerytury wyniosła 2.467,53 zł.

3) Obliczono wysokość emerytury zgodnie z art. 183. Wobec osiągnięcia wieku uprawniającego do emerytury w 2014 r. wysokość emerytury od 1 maja 2014 r. wyniosła 20 % emerytury obliczonej na podstawie art. 53 ustawy emerytalnej – 507,33 zł i 80 % emerytury obliczonej na podstawie
art. 26 ustawy emerytalnej – 1.974,02 zł; a więc łącznie 2.481,35 zł.

Jednocześnie poinformowano, że wysokość emerytury obliczonej
w oparciu o art. 26 jest mniej korzystna, w związku z tym ZUS przyznał świadczenie obliczone w myśl art. 183. Do emerytury przysługuje ekwiwalent węglowy w kwocie 124,71 zł. Wypłata emerytury podlega jednak zawieszeniu, gdyż wnioskodawca kontynuuje zatrudnienie. W celu podjęcia wypłaty emerytury należy przedłożyć w Oddziale ZUS świadectwo pracy lub zaświadczenie potwierdzające fakt rozwiązania stosunku pracy. Ponadto z uwagi na to, że zgodnie z art. 25 ustawy emerytalnej podstawę obliczenia emerytury wskazanej w części II pkt 2, a więc obliczonej zgodnie z art. 26 stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, wysokość emerytury zostanie ustalona w ostatecznej kwocie z chwilą podjęcia wypłaty emerytury,
tj. po rozwiązaniu stosunku pracy i zgłoszeniu wniosku o podjęcie wypłaty emerytury.

W dniu 3 czerwca 2014 r. wnioskodawca przedłożył w ZUS świadectwo pracy z dnia 28 maja 2014 r. wystawione przez (...) Zakład Spółki w N., z którego wynikało, że był on zatrudniony w tym zakładzie pracy od 22 października 1973 r. do 22 maja 2014 r., wnosząc o podjęcie wypłaty emerytury.

Decyzją z dnia 16 czerwca 2014 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. ustalił wysokość i podjął wypłatę emerytury wnioskodawcy Z. T. od 1 czerwca 2014 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Organ rentowy dokonał obliczenia wysokości emerytury w trzech wariantach:

1) Obliczono wysokość emerytury zgodnie z art. 53. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto: dotychczasową podstawę wymiaru świadczenia, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 106,41 %. Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 106,41 % przez kwotę bazową 3.191,93 zł wyniosła 3.396,53 zł. Do ustalenia wysokości emerytury Zakład uwzględnił okresy składkowe w wymiarze 39 lat, 11 miesięcy i 21 dni, tj. 479 miesięcy oraz okresy nieskładkowe w wymiarze 6 miesięcy i 27 dni, tj. 6 miesięcy. Zakład nie uwzględnił okresu od 27 maja 1973 r. do 3 września 1973 r. Wysokość emerytury wyniosła 2.540,47 zł.

2) Obliczono wysokość emerytury zgodnie z art. 26. Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób
w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę. Kwota składki zaewidencjonowana na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wyniosła 139.011,12 zł; kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wyniosła 459.057,89 zł; średnie dalsze trwanie życia – 255,70 miesięcy. Wysokość emerytury wyniosła 2.338,95 zł.

3) Obliczono wysokość emerytury zgodnie z art. 183. Wobec osiągnięcia wieku uprawniającego do emerytury w 2014 r. wysokość emerytury od 1 maja 2014 r. wyniosła 20 % emerytury obliczonej na podstawie art. 53 ustawy emerytalnej – 508,09 zł i 80 % emerytury obliczonej na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej – 1.871,16 zł; a więc łącznie 2.379,25 zł.

Dowód – akta organu rentowego:

- wniosek o emeryturę z dnia 8.05.2014 r.,

- zaświadczenie o zatrudnieniu, świadectwo pracy,

- decyzja ZUS z dnia 2.06.2014 r.,

- notatka służbowa z dnia 26.05.2014 r.,

- decyzja ZUS z dnia 16.06.2014 r.

Dokonując powyższych ustaleń Sąd oparł się w całości na dowodach
z dokumentów zgromadzonych w aktach organu rentowych. Powyższy stan faktyczny wynika z dokumentów urzędowych i w zakresie podstawy faktycznej jest niesporny.

Sąd Okręgowy w Przemyślu zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 25 ust. 1, 3 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U.
z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) podstawę obliczenia emerytury, o której mowa
w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne,
z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych
na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Waloryzację składek przeprowadza się corocznie, od dnia 1 czerwca każdego roku, poczynając od waloryzacji za rok 2000, z uwzględnieniem
art. 25a. W wyniku przeprowadzonej waloryzacji stan konta nie może ulec obniżeniu (ust. 3).

Waloryzacji podlega kwota składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego na dzień 31 stycznia roku, za który jest przeprowadzana waloryzacja, powiększona o kwoty z tytułu przeprowadzonych waloryzacji (ust. 4).

Natomiast w myśl art. 25a ust. 1 przy ustalaniu wysokości emerytury kwota składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią waloryzację, o której mowa w art. 25, jest waloryzowana kwartalnie.

W przypadku ustalania wysokości emerytury:

1) w pierwszym kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za trzeci kwartał poprzedniego roku;

2) w drugim kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za czwarty kwartał poprzedniego roku;

3) w trzecim kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za pierwszy kwartał danego roku;

4) w czwartym kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za drugi kwartał danego roku (art. 25a ust. 2).

Waloryzacji kwartalnej podlega kwota składek zewidencjonowanych
na ostatni dzień pierwszego miesiąca kwartału, za który przeprowadzana jest waloryzacja, powiększona o kwoty uzyskane w wyniku poprzednich waloryzacji kwartalnych (art. 25a ust. 3).

Natomiast waloryzację kapitału początkowego prowadzi się
na podstawie art. 173 ust. 4, 5 i 5a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, który stanowi, iż pierwszej waloryzacji kapitału początkowego dokonuje się od dnia 1 czerwca 2000 r. przez pomnożenie tego kapitału wskaźnikiem wzrostu przeciętnego wynagrodzenia z 1999 r., pomniejszonego o naliczone
i potrącone od ubezpieczonego składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, w stosunku do przeciętnego wynagrodzenia za 1998 r. Drugiej waloryzacji przeprowadzanej od dnia 1 czerwca 2001 r. dokonuje się
na zasadach określonych w art. 25 ust. 3-5, 9 i 10 oraz w art. 25a, natomiast trzeciej waloryzacji przeprowadzanej od dnia 1 czerwca 2002 r. oraz kolejnych dokonuje się na zasadach określonych w art. 25 ust. 3-8 i 10 oraz w art. 25a.

Wskazać należy, iż waloryzacja roczna składek polega na pomnożeniu zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego składek emerytalnych
na dzień 31 stycznia roku, za który jest przeprowadzana, przez wskaźnik waloryzacji, powiększona o kwotę przeprowadzonych już waloryzacji. Przeprowadzana jest od 1 czerwca każdego roku – corocznie.

Waloryzacje kapitału początkowego przeprowadzane są według wskaźników waloryzacji składek.

Natomiast zgodnie z art. 25a ustawy o emeryturach i rentach
przy ustalaniu wysokości emerytury kwota składek na ubezpieczenie emerytalne zaewidencjonowanych po 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnia roczną waloryzację, jest waloryzowana kwartalnie.

Waloryzacja roczna ze swej natury ma zapewnić realność podstaw,
od których zależy wysokość emerytury. Dlatego też waloryzacji dokonuje się przy zastosowaniu wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych (art. 25 ust. 6 ustawy o emeryturach i rentach z FUS). Formuła corocznej waloryzacji składek ustalona w art. 25 ustawy podlega uszczegółowieniu w art. 25a poprzez odesłania zawarte w ust. 3 art. 25 („z uwzględnieniem art. 25a”). Przepis art. 25a ustawy pozostaje w relacji wynikowej do art. 25, zachowując przy tym charakter szczególnej regulacji waloryzacji dla potrzeb pierwotnego ustalenia wysokości emerytury (w dalszym czasie waloryzowana będzie
już emerytura, a nie jej podstawa). Przepis art. 25a ustawy wprowadza waloryzację kwartalną dla osób przechodzących na emeryturę, tak aby stan ich konta uwzględniał przyrost przypisu składek przypadających po ostatniej waloryzacji rocznej dokonanej w trybie art. 25 ustawy o emeryturach
i rentach z FUS. Przepis ust. 2 art. 25a ustawy precyzyjnie ustala mechanizm ostatniej kwartalnej waloryzacji w zależności od terminu kwartalnego ustalania wysokości emerytury. Treść pkt 2 ust. 2 art. 25a ustawy nie pozostawia wątpliwości, iż w przypadku ustalania wysokości emerytury w drugim kwartale 2011 r. – ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za czwarty kwartał poprzedniego roku, co przesądza
o stosowaniu trybu waloryzacji kwartalnej oraz o wysokości ostatniego wskaźnika waloryzacyjnego /por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie
z dnia 30 stycznia 2013 r., III AUa 1068/12/.

Istota sporu sprowadza się do stwierdzenia, czy ustalając wysokość emerytury w czerwcu, ostatniej waloryzacji składek oraz kapitału początkowego dokonuje się za czwarty kwartał poprzedniego roku według zasad opisanych w art. 25a ustawy o emeryturach i rentach z FUS
przy przyjęciu kwartalnych wskaźników waloryzacyjnych za cztery kwartały 2013 r., czy też wyłącznie według zasad opisanych w art. 25 cyt. ustawy przyjmując, iż zostały w dniu 1 czerwca 2011 r. zwaloryzowane wskaźnikiem waloryzacji rocznej za 2013 r.

Organ rentowy stoi na stanowisku, że ponieważ wnioskodawca rozwiązał umowę o pracę w dniu 22 maja 2014 r., organ rentowy dokonał ostatecznego przeliczenia i podjęcia wypłaty emerytury od dnia 1 czerwca 2014 r., tj. od pierwszego dnia miesiąca, następującego po miesiącu, w którym nastąpiło rozwiązanie umowy o pracę. Taki stan faktyczny spowodował, że składki i kapitał początkowy zostały ponownie zwaloryzowane jedynie wskaźnikiem waloryzacji za 2013 r., nie można było tutaj przeprowadzić waloryzacji kwartalnej, co też spowodowało obniżenie wysokości świadczenia. Waloryzacja kwartalna nie dotyczy osób, których emerytura zostaje ustalona w czerwcu danego roku, gdyż ich składki i kapitał na dzień 1 czerwca zostały zwaloryzowane wskaźnikiem rocznym, a więc za cały poprzedzający ustalenie emerytury. Osoby przechodzące na emeryturę w kwietniu lub maju danego roku, czyli w pozostałych miesiącach II kwartału, także mają zwaloryzowane składki za cały poprzedni rok, a to dzięki mechanizmowi waloryzacji kwartalnej, ponieważ w tym przypadku ostatniej waloryzacji kwartalnej dokonuje się za czwarty kwartał poprzedniego roku, a więc cały rok poprzedzający przejście na emeryturę objęty jest waloryzacją.

Podnieść należy jednak, że wprowadzając zmianę w sposobie waloryzacji, wolą ustawodawcy była zmiana częstotliwości waloryzacji składek dla osób przechodzących na emeryturę tak, aby stan ich konta uwzględniał przyrost przypisu składek przypadających po ostatniej waloryzacji rocznej. Jednoznacznie wskazano, że w przypadku ustalania wysokości emerytury w drugim kwartale danego roku – ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za czwarty kwartał poprzedniego roku, uściślając, iż waloryzacji kwartalnej podlega kwota składek zewidencjonowanych na ostatni dzień pierwszego miesiąca kwartału,
za który przeprowadzana jest waloryzacja, powiększona o kwoty uzyskane
w wyniku poprzednich waloryzacji kwartalnych. Tym samym podany został mechanizm obliczenia waloryzacji, pomiędzy wskazaną w art. 25a ust. 2 ostatnią kwartalną waloryzacją, a ostatnią waloryzacją roczną. Punktem wyjścia winien być zatem kwartał wskazany w cyt. wyżej przepisie
i dokonana waloryzacja kwartalna, powiększona o kwoty uzyskane w wyniku poprzednich waloryzacji kwartalnych.

Ponadto należy podkreślić, mając na uwadze rozważania Sądu Apelacyjnego zawarte w już wyżej cytowanym wyroku z dnia 30 stycznia 2013 r., który zapadł na tle podobnego stanu faktycznego, że gdyby przyjąć za organem rentowym, iż podstawa obliczenia należnej emerytury została zwaloryzowana w dniu 1 czerwca 2014 r. rocznym wskaźnikiem waloryzacyjnym za 2013 r., to przy kontrowersyjności co do legalności takiego postąpienia wówczas: waloryzacji podlegałaby tylko kwota zaewidencjonowana na koncie ubezpieczonego na dzień 31 stycznia 2014 r.; jaki tryb rekompensaty wówczas należałoby zastosować za czas od 31 stycznia do 1 czerwca 2014 r.; taka praktyka waloryzacyjna prowadziłaby
do niedopuszczalnego zróżnicowania sposobu ustalenia wysokości emerytury w trakcie jednego kwartału (odrębnego ustalania wysokości emerytury
w czerwcu każdego roku), ze skutkiem w postaci nierównego traktowania wszystkich ubezpieczonych (art. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych); reguły równości i niedyskryminowania stron stosunku ubezpieczenia społecznego (art. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) mogą tu być przywołane jako zasady współżycia społecznego
w ocenie decyzyjności organu rentowego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 2009 r., II UK 138/09).

Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 22 sierpnia 2012 r.,
III AUa 325/12, w podobnym stanie faktycznym przyjął, że przepisy art. 25
i 25a ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie naruszają zasad równości wobec prawa oraz państwa prawa, albowiem jedynie różnicują sytuację prawną osób pobierających świadczenia z ubezpieczenia społecznego
w zależności od długości opłacania składki na te ubezpieczenia, co jest cechą relewantną i dopuszczalne jest takie zróżnicowanie, przy czym nie jest to niezgodne z art. 32 Konstytucji RP. W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia podkreślono też, że wprawdzie przepisy art. 25 i art. 25a ustawy ustalają w stosunku do określonych grup świadczeniobiorców różną metodę waloryzacji, jednak tylko do jednego roku poprzedzającego nabycie prawa do emerytury i przy tym zachowują to samo założenie stabilnej wartości ekonomicznej otrzymywanych świadczeń. Istota waloryzacji przystosowującej wartość świadczeń emerytalno-rentowych do spadku siły nabywczej pieniądza nie jest naruszana.

Mając na uwadze te wszystkie okoliczności, na mocy powołanych wyżej przepisów w związku z art. 477¹⁴§ 2 k.p.c. orzeczono, jak w punkcie I sentencji wyroku.

W pozostałym zakresie natomiast, a więc co do żądania wnioskodawcy podjęcia wypłaty emerytury od dnia 1 maja 2014 r., odwołanie podlegało oddaleniu.

Wskazać bowiem należy, iż zgodnie z art. 100 ust. 1 ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych prawo
do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa, z zastrzeżeniem ust. 2.

W myśl art. 103a powołanej wyżej ustawy prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego.

Na podstawie zaś art. 129 ust. 1 powołanej wyżej ustawy świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń,
nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek
lub wydano decyzję z urzędu, z uwzględnieniem ust. 2.

Wnioskodawca w dniu 3 czerwca 2014 r. przedłożył w ZUS świadectwo pracy z dnia 28 maja 2014 r. wystawione przez (...) Zakład Spółki w N., z którego wynikało, że był on zatrudniony
w tym zakładzie pracy od 22 października 1973 r. do 22 maja 2014 r., wnosząc jednocześnie o podjęcie wypłaty emerytury.

Zatem kierując się treścią wyżej powołanych przepisów organ rentowy słusznie przyznał wnioskodawcy prawo do wypłaty emerytury od dnia 1 czerwca 2014 r., a więc od miesiąca zgłoszenia wniosku o wypłatę emerytury, po spełnieniu wszystkich przesłanek niezbędnych do jej wypłaty.

Mając na uwadze powyższe, na mocy powołanych wyżej przepisów
w związku z art. 47714 § 1 k.p.c. orzeczono, jak w punkcie II sentencji wyroku.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE