Sygn. akt V ACa 317/14
Dnia 24 czerwca 2014 r.
Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział V Cywilny
w składzie:
Przewodniczący: SSA Jacek Grela
Sędziowie: SA Maria Sokołowska (spr.)
SO del.Przemysław Banasik
Protokolant: st.sekretarz sądowy Żaneta Dombrowska
po rozpoznaniu w dniu 12 czerwca 2014 r. w Gdańsku na rozprawie
sprawy z powództwa (...)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością we W.
przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Z.
o zapłatę
na skutek apelacji pozwanego
od wyroku Sądu Okręgowego w T.
z dnia 13 marca 2014 r. sygn. akt VI GC 167/13
I. oddala apelację,
II. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.700 (dwa tysiące siedemset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.
Na oryginale właściwe podpisy
Powód (...) sp. z o.o. we W. domaga się zasądzenia od pozwanego (...) sp. z o.o. w Z. kwoty 97.362,08 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 19 kwietnia 2013 r. i kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że kupił od pozwanego(...)celem dalszego przetworzenia i sprzedaży gotowego produktu. Powód sprzedał wyrób (...) w L. w (...) za cenę 32.217,60 euro. Z uwagi na wykrycie w dostarczonym towarze pestycydów kontrahent (...) złożył reklamację i wystawił fakturę korygującą na kwotę 17.991,60 euro. Z analizy na obecność pestycydów sporządzonej przez jednostkę certyfikującą wynika, że nie uznaje ona ekologicznego statusu partii (...) pochodzących od pozwanego. W związku z tym nastąpiło przekwalifikowanie (...) pochodzących z dostawy z 2012 r. pozostającej w dyspozycji powoda w chłodni w O.. W konsekwencji 5.660 kg (...) zostało przekwalifikowanych z ekologicznych na konwencjonalne. Powód poniósł także koszty badań prowadzonych na zawartość pestycydów. Na dochodzone przez powoda roszczenie składa się:
1. różnica w cenie otrzymanej od kontrahenta (...) w wysokości 73.654,02 zł,
2. utrata wartości surowca wynikająca z przekwalifikowania pozostałej w magazynach partii towaru w wysokości 19.654,06 zł,
3. koszty przeprowadzonych badań – 4.062,00 zł.
Pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wniósł o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie od powoda kosztów procesu podnosząc, że:
1. przetworzone przez powoda (...) sprzedane kontrahentowi (...) składały się nie tylko z (...) dostarczonych powodowi przez pozwanego, ale także z innych, zanieczyszczonych, w tym z (...) przetworzonych przez co najmniej dwóch przetwórców, za czym przemawia fakt, że część (...) pozwanego, przebadanych na zlecenie kontrahenta (...), została uznana za pozbawione zanieczyszczeń,
2. zanieczyszczenie (...) pozwanego nastąpiło już po przekazaniu ich powodowi, najpewniej gdy je przetwarzał, za czym przemawia to, że wbrew powszechnej praktyce powód nie przedstawił badań próbek (...) pozwanego przed przetworzeniem, a jedynie po samodzielnym przetworzeniu, gdy nie można ustalić, czy nie doszło do zanieczyszczenia w toku tego procesu,
3. w czasie przetwarzania przez powoda (...) pozwanego wystąpiły nienaturalnie wysokie straty, które nie znajdują potwierdzenia w standardach rynkowych, za które pozwany nie może odpowiadać,
4. całość (...) dostarczonych przez pozwanego w 2012 r., których część wykazała zanieczyszczenia, została przetworzona w nieznanych warunkach przez(...)sp. z o.o., za co pozwany nie odpowiada,
5. suma ilości (...) przekazanych powodowi w 2011 i 2012 r. z pozostałymi (...) nie odpowiada ilości stwierdzonej przy jej badaniu na obecność pestycydów, na co wskazuje jej zanieczyszczenie (...) pochodzącymi z obcych źródeł,
6. nie został przedstawiony jednoznaczny dowód, że (...) pozwanego były zanieczyszczone przed ich przetworzeniem.
Niezależnie od tego pozwany zakwestionował wysokość dochodzonego roszczenia.
Wyrokiem z dnia 13 marca 2014 r. Sąd Okręgowy w T. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 77.716,02 zł z ustawowymi odsetkami od dna 26.04.2013 r., oddalając powództwo w pozostałej części. Nadto zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 6.454,51 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
Sąd ten ustalił, iż pozwany jako grupa producencka zajmuje się produkcją (...) ekologicznych. Ekologiczność (...)oznacza, że przy ich uprawie nie są stosowane pestycydy.
Do 2012 r. pozwany nie badał sprzedawanych (...). Pozwany, ale także poszczególni członkowie grupy producenckiej, w tym prezes zarządu pozwanego P. K. i jego ojciec I. K., od 2010 r. mają certyfikat wystawiony przez jednostkę certyfikującą (...) sp. z o.o. w W. upoważnioną przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi dotyczący (...).
Powód zajmuje się m.in. handlem owocami, ich przerobem i przechowywaniem. Powód ma własną chłodnię we W., a ponadto korzysta z usług (...) sp. z o.o. w O., spółki córki, od której najmuje pomieszczenia magazynowe i przechowuje w nich owoce i która na jego zlecenie dokonuje ich przerobu. Powód w okresie od 11 kwietnia do 10 października 2011 r. oraz od 24 kwietnia do 23 października 2012 r. miał certyfikat jednostki certyfikującej (...) sp. z o.o. upoważnioną przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na (...) mrożone. Także (...) w O. ma wymagane certyfikaty bezpieczeństwa żywności. U powoda nie ma praktyki, aby z dostarczonych partii towarów ekologicznych pobierać próby przechowalnicze, chyba że ich jakość budzi wątpliwości. Badanie pobranych próbek następuje dopiero w razie reklamacji.
Powód w 2011 r. kupił od pozwanego (...) świeże ekologiczne z szypułkami, które zostały dostarczone przez prezesa zarządu P. K. dwoma samochodami w dniach 14 i 16 czerwca. Transakcję załatwił jego ojciec I. K.. W pierwszym przypadku pozwany dostarczył 4.154 kg, w drugim 11.276 kg. (...) były dobrej jakości. Pozwany wystawił faktury VAT nr (...), ogółem na kwotę 71.722,77 zł.
Powód dokonał przerobu (...) u siebie, a następnie poza drobną partią, która została w jego chłodni, pozostałą część, ok. 13 ton, wysłał na przechowanie do (...) w O.. Z tych (...) (...)pobrała próbkę. W 2011 r. było duże zapotrzebowanie na (...) ekologiczną. I. K. potencjalnych kupujących kierował do powoda wskazując, że sprzedał mu duże ilości (...). (...) dostarczone powodowi w 2011 r. były ekologiczne.
W 2012 r. kupił od pozwanego partię (...) ekologicznych z szypułką. (...) pochodziły z plantacji (...). Przed rozpoczęciem zbiorów zostały pobrane przez (...) sp. z o.o. w W. z pól producentów próbki, które nie wykazały pestycydów.
(...)zostały dostarczone przez pozwanego na polecenie powoda bezpośrednio do (...) w O.. Przedmiotem sprzedaży było 17.743 kg (...). (...) dostarczył prezes zarządu pozwanego w dniu 06 lipca 2012 r. Dzień wcześniej (...) w O. otrzymała od powoda zlecenie na przerób i zamrożenie (...). Na żądanie M. W. (1), pełnomocnika zarządu(...), I. K., ojciec prezesa zarządu i członek grupy producenckiej, przesłał jej mejlem certyfikat, z którego wynikało, że dostarczone (...) są ekologiczne, co umożliwiło jej przyjęcie przez (...). Przyjęcie (...) trwało od 7 ( 00) do 11 ( 00). (...) dokonała przerobu dostarczonych przez pozwanego (...). Przed zamrożeniem konieczne było mycie i dezynfekcja linii produkcyjnej. (...) były przerabiane do 22 ( 00). Przy przyjęciu (...) dostarczonych przez pozwanego do (...) w O. został sporządzony dokument (...)oznaczający (...) pochodzące od pozwanego i (...)W obu dokumentach odnotowano wagę ustaloną na 17.743 kg oraz zaznaczono, że (...) są enzymatyczne, przejrzałe, ze śladami pleśni i zepsucia, rozpadające się. (...) były dostarczone przez pozwanego do (...)w O. w skrzyniach. Po ich wysypaniu zostały poddane selekcji, w trakcie której odrzucono owoce ze śladami zepsucia. (...) pozwanego były najgorszej klasy. Na tę okoliczność zostały zrobione kolorowe zdjęcia. Część (...) została potraktowana jako tzw. odsort. Potem (...) zostały wymyte i wsypane do kartonów lub worków, w których zostały zamrożone. Chłodnia w O. z (...) pozwanego zrobiła wyrób gotowy o wadze 12.640 kg. Przy przyjęciu od pozwanego (...) były pobierane przez pracownika (...)na rampie próbki do badań. Zostały pobrane dwie próbki, każda po kilogramie owoców: jedna z „czystych” (...), druga z odsortu. Próbki były zamrożone i przechowywane w (...).
Następnego dnia po otrzymaniu od pozwanego (...) M. W. (1) rozmawiała z I. K. i powiedziała mu o dużym odsorcie i złej jakości (...). Pracownik powoda uzgodnił z P. K., że odsort będzie do jego dyspozycji w(...)w O.. O. wynosi ok. 2 ton.
W 2012 r. powód kupował też (...) nieekologiczne, natomiast ekologiczne tylko od pozwanego i ich całość została dostarczona do (...) w O.. Powodowi chodziło o to, aby nie przerabiać w swojej chłodni (...) ekologicznych i nieekologicznych.
Ostatecznie pozwany wystawił powodowi za (...) dostarczone w 2012 r. do(...)w O. w dniu 05 lipca 2012 r. fakturę VAT nr (...) za 15.603 kg (...) na kwotę 76.017,82 zł.
Powód zawarł z (...) w L. w (...) umowę sprzedaży (...) ekologicznych.
Ponieważ kontrahent (...) chciał kupić więcej (...) niż ilość dostarczonych przez pozwanego i przyjętych przez powoda w 2012 r. do (...) w O., doszło do pomieszania (...) pozwanego z 2012 r. i z 2011 r. Z pomieszanych (...) została pobrana przez Chłodnię (...) próbka. Przed wydaniem (...) Ö. (...)pobrała także próbki z pomieszanych (...), tzw. „homo”. Ogółem kontrahent (...) odebrał własnym samochodem z (...) w O. (...)i o wadzie 8.260 kg i 10.880 kg (ogółem 19.140 kg) po cenie 1,84 euro za kilogram.
W dniu 05 października 2012 r. powód wystawił kupującemu (kontrahentowi (...)) fakturę nr (...) na kwotę 35.217,60 euro.
Z uwagi na wykrycie w dostarczonych truskawkach pestycydów Ö. złożył reklamację i wystawił na powoda fakturę korygującą na kwotę 17.991,00 zł euro wskazując, że albo zostanie obniżona cena, albo powód odbierze (...) przerobione na mus.
Po otrzymaniu z (...) reklamacji E. W. z (...) w O. zleciła zbadanie próbek (...) dostarczonych przez pozwanego laboratorium (...) sp. z o.o. Jednocześnie zostało zlecone badanie pobranych przy przyjęciu (...) (...) sp. z o.o. w M.. Badania potwierdziły występowanie pestycydów w truskawkach dostarczonych przez pozwanego w 2012 r. Przekroczenia były znaczne, po części pokrywały się z wynikami badań (...). E. W. poleciła zbadać dodatkowo odsort z (...) pozwanego, w którym także stwierdzono pestycydy. Badanie objęło również (...) kupione przez powoda od pozwanego w 2011 r. Ta próbka nie wykazała pestycydów. Pestycydów nie wykazała również próbka wyrobu gotowego.
Za badanie próbek powód zapłacił E. netto kwoty: 2.708,00 zł, 677,00 zł i 677,00 zł.
Powód pismem z dnia 21 listopada 2012 r. zawiadomił pozwanego o reklamacji kontrahenta (...) i o wynikach badań. Pozwany nie reagował.
E. W. powiadomiła o tych faktach jednostkę certyfikującą (...) sp. z o.o. (dalej jako E.), dostarczając jej wszystkie dokumenty. Jednostka ta, po prześledzeniu dokumentów, decyzją (...)z dnia 05 grudnia 2012 r. stwierdziła, że całość partii (...) zakwestionowana przez odbiorcę (...) pochodziła od pozwanego i nie uznała statusu ekologicznego partii (...) mrożonych wyprodukowanych z tego surowca i zobowiązała do przekwalifikowania na nieekologiczną pozostałą część znajdującą się w zakładzie powoda i w(...). Kolejną decyzją (...)z dnia 19 grudnia 2012 r. E. nie zakwestionowała ekologiczności (...) pochodzących od pozwanego z 2011 r. oraz zobowiązała do przekwalifikowania pozostałej części (...) pochodzących z 2012 r. w ilości 5660 kg. Powód i (...)zawiadomili E. o przekwalifikowaniu 5560 kg (...) na konwencjonalne.
W przypadku powoda stwierdzenie pestycydów było pierwszym przypadkiem od 2003 r.
Po uzyskaniu potwierdzenia o nieekologiczności (...) powód podjął działania zmierzające do ustalenia ceny (...) nieekologicznych w kraju i na rynkach europejskich oraz prowadził negocjacje z Ö. na temat jej obniżenia. Cena sprzedaży (...) kontrahentowi (...) wynosiła 1,84 euro za kilogram, a obniżono ją do 0,90 euro. Trudności powodowało to, że z uwagi na przerobienie (...) na mus alternatywą było odebranie musu, na który pozwany nie ma rynku zbytu, i który musiałby wyrzucić. Dział sprzedaży powoda był zaangażowany w badanie cen (...) konwencjonalnych, m.in. stosowanych w (...), uznając ostatecznie, że cena 0,9 euro, do której obniżył cenę (...) Ö., jest uzasadniona.
Powód przekwalifikował także na konwencjonalne pozostałe (...) z 2012 r. pochodzące od pozwanego i sprzedał je po cenie rynkowej. Przekwalifikowanie nastąpiło w ten sposób, że powód ilość (...) 5108 kg przemnożył przez 0,94 euro, co dało kwotę 19.654,06 zł.
W dniu 29 stycznia 2013 r. E. przeprowadziła kontrolę w(...)stwierdzając, że stan sanitarny zakładu nie budzi zastrzeżeń i nie doszło na jego terenie do zanieczyszczenia reklamowanego produktu, tj. (...).
W dniu 26 marca 2013 r. powód obciążył pozwanego kosztami związanymi z dostarczeniem (...) nieekologicznych, na które składają się obniżenie ceny przez kontrahenta (...) (73.645,02 zł), przekwalifikowanie (...) znajdujących się u powoda o wadze 5108,00 kg (19.645,06 zł) i wynagrodzenie zapłacone za badanie próbek (2.708,00 zł, 677,00 zł i 677,00 zł). W dniu 16 kwietnia 2013 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 97.361,08 zł w terminie 7 dni.
Różnica między ceną (...) ekologicznych i konwencjonalnych jest znaczna, a pod koniec czerwca 2013 r. wynosiła, tej pierwszej 5,80 zł – 6,00 zł, a drugiej 3,25 zł za kilogram.
Reklamacje dotyczące dostarczenia przez pozwanego na podstawie innych umów (...) nieekologicznych zamiast ekologicznych złożyli pozwanemu także (...) sp. z o.o.w C..
Powód w połowie 2013 r. sprzedawał (...) ekologiczne po 5,80 i 6,00 zł, a konwencjonalne po 3,25 zł za kilogram.
Sąd Okręgowy zważył, iż roszczenie powoda ma charakter odszkodowawczy i oparte jest o art. 471 kc. Oznacza to, że na powodzie spoczywał ciężar wykazania szkody, jej wysokości, naruszenia zobowiązania oraz istnienia normalnego związku przyczynowego w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. między szkodą a naruszeniem zobowiązana.
Zasadnicze zagadnienie sprowadza się do nienależytego wykonania przez pozwanego umowy sprzedaży, który konsekwentnie twierdził, że przetworzone przez powoda (...) składały się nie tylko z (...) dostarczonych przez niego, ale także z zanieczyszczonych (...) innego podmiotu.
Sąd I-instancji podkreślił, że fakt sprzedaży przez pozwanego powodowi (...) w 2011 r. jest bezsporny. Analiza materiału dowodowego nie pozostawia też wątpliwości, że te (...), (pochodzące od pozwanego w 2011 r.) zostały pomieszane z (...) pozwanego z 2012 r. Stwierdzenie to ma zasadnicze znaczenie z uwagi na zarzut pozwanego, że jego (...) dostarczone powodowi w 2012 r. zostały pomieszane z (...) innego podmiotu zanieczyszczonymi pestycydami.
Istotne znaczenie w tej kwestii Sąd Okręgowy przypisał zeznaniom świadka M. W. (1). Ocenił je jako niejednoznaczne jeśli chodzi o pochodzenie (...) pomieszanych przed wydaniem Ö. z (...) pozwanego z 2012 r. Uznał jednak, że jest to zrozumiałe zważywszy, że (...) pozwanego dostarczone w 2011 r. były przerobione w chłodni powoda, a następnie przewiezione do (...) i tam przechowywane. Natomiast z wiarygodnych zeznań M. P. i powoda - R. N. wynika, że kontrahentowi (...) zostały wydane (...) pozwanego z 2012 r. pomieszane z jego (...) dostarczonymi w 2011 r. Fakt pomieszania (...) dostarczonych przez powoda Ö. pochodzących od pozwanego wynika również z decyzji (...)z dnia 05 grudnia 2012 r. E.. W decyzji tej jest mowa o tym, że po prześledzeniu dokumentacji na poziomie powoda i Chłodni (...) „(…) stwierdza się, że całość partii (...) zakwestionowanej przez (...) odbiorcę pochodziła od jednego dostawcy, tj. (...) Sp. z o.o.”.
Nadto Sąd Okręgowy wskazał, że zarówno z (...) dostarczonych przez pozwanego w 2012 r, jak i z tych z 2011 r., które zostały pomieszane z (...) z 2012 r. zostały pobrane próby. Po otrzymaniu reklamacji od kontrahenta (...) wszystkie próbyzostały zbadane przez E.. Zbadana została próba pobrana z surowca świeżego dostarczonego przez pozwanego w 2012 r., z odsortu, próbka (...) z 2011 r. zmieszanych z (...) dostarczonymi przez pozwanego w 2012 r. oraz tzw. homo z selekcji (...), które nie pojechały do (...), a także próbka (...) z 2011 r. Badanie (...) dostarczonych przez pozwanego w 2012 r. wykazało pestycydy, to samo dotyczyło odsortu oraz homo, natomiast nie wykazała pestycydów próbka z (...) z 2011 r. oraz wyrobu gotowego. Zeznania świadka M. W. (1), która wykluczyła, aby pestycydy były w truskawkach pomieszanych z (...) pozwanego z 2012 r., potwierdzają raporty analityczne E.. O tym, że wystąpiły pestycydy w truskawkach dostarczonych przez pozwanego w 2012 r. świadczą raporty analityczne, które dotyczą dostawy o (...)a tak została oznaczona dostawa (...) przez pozwanego w 2012 r.
Pozwany w procesie prezentuje m.in. stanowisko, że fakt dysponowania przez pozwanego oraz członków grupy producenckiej, w tym P. i I. K., z których pól pochodziły (...) dostarczone powodowi w 2012 r., certyfikatami stwierdzającymi, że prowadzą produkcję ekologiczną (...) (k. 215-225), wyklucza możliwość dostarczenia (...) nieekologicznej.
Odnosząc się do argumentacji pozwanego, że posiada on certyfikat stwierdzający prowadzenie ekologicznej produkcji (...), Sąd Okręgowy zważył, że certyfikat stanowi dokument urzędowy w rozumieniu art. 244 § 1 k.p.c., a zatem stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo poświadczone. In concreto dotyczy to tego, że podmiot mający certyfikat produkuje określoną ilość (...) ekologicznych. Nie można jednak przyjąć, że certyfikat stanowi dowód tego, że sprzedane przez taką osobę (...) są zawsze ekologiczne.
W związku z tym – zdaniem Sądu - nie ma żadnych przeszkód do prowadzenia przez powoda dowodu, że dostarczone przez pozwanego w 2012 r. (...) zawierały pestycydy.
Kolejne zagadnienie sprowadza się do negowania przedstawionych przez powoda raportów analitycznych w świetle rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 października 2007 r. Według pozwanego próbki raporty analityczne E. nie mogą stanowić miarodajnych dowodów w sprawie, gdyż były pobrane przez osobę nieuprawnioną, niezgodnie z przepisami i wbrew ustalonym procedurom.
Rozstrzygając tę kwestię Sąd I-instancji wskazał, że rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 października 2007 r., wydane na podstawie delegacji zawartej w art. 15 ust. 2 z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia reguluje, jak stanowi jego § 1: 1) sposób pobierania próbek żywności na potrzeby urzędowej kontroli żywności i monitoringu w celu oznaczania poziomów pozostałości pestycydów, w tym wielkość i liczbę pobieranych próbek, 2) procedury, w tym definicje, stosowane przy pobieraniu próbek, 3) kryteria dla metod analitycznych, 4) sposób podawania i interpretacji wyników analiz, 5) sposób transportu i przechowywania próbek przed przystąpieniem do analizy.
Zdaniem Sądu delegacja zawarta w art. 15 ust. 2 wymienionej ustawy, dotyczy wyłącznie pragmatyki instytucji państwowych w sprawie, (jak stanowi tytuł rozporządzenia), pobierania próbek żywności w celu oznaczania poziomów pozostałości pestycydów. Przepisy rozporządzenia nie odnoszą się zatem do niezależnych certyfikowanych laboratoriów.
Nie ma więc uzasadnionych podstaw zarzut pozwanego, że niezastosowanie się przez pracowników (...)w O. i laboratorium (...) do wymogów określonych w załączniku do rozporządzenia nie dyskwalifikuje ani pobranych próbek, ani wyników ich badania przez E.. (...)dysponowała i dysponuje certyfikatami zgodności w zakresie produkcji mrożonych owoców, a po stwierdzeniu przez kontrahenta (...) pestycydów, w dniu 29 stycznia 2013 r., E. przeprowadziła kontrolę w (...)stwierdzając, że stan sanitarny zakładu nie budzi zastrzeżeń i nie doszło na jego terenie do zanieczyszczenia reklamowanego produktu, tj. (...). Nie jest też – w ocenie Sądu I-instancji - zasadny zarzut negujący wyniki badań akredytowanego laboratorium (...) czy stan przekazanych próbek, skoro raporty analityczne wskazują na to, że nie było zastrzeżeń dotyczących stanu próbek.
Niezależnie od powyższego Sąd Okręgowy wskazał, że w sporze z pozwanym dotyczącym nieekologiczności (...) dostarczonych przez pozwanego pozostają także (...) sp. z o.o. w C., co podważa tezę pozwanego, że powód jest jedynym podmiotem negującym ekologiczność wyprodukowanych przez niego (...).
Reasumując Sąd Okręgowy stwierdził, że powód wykazał, iż dostarczone przez pozwanego w 2012 r. (...) zawierały pestycydy, a zatem nie były ekologiczne. Za pozbawione znaczenia Sąd uznał zarzuty dotyczące ilości (...) przyjętych przez powoda od pozwanego w 2012 r. Za chybione uznał też zarzuty dotyczące braku precyzyjnego wyliczenia ilości (...) z 2011 i z 2012 r. sprzedane powodowi z ilością stwierdzonej w badaniu na obecność pestycydów, skoro powód wykazał, że cała partia (...) sprzedana kontrahentowi (...) pochodziła od pozwanego (z 2011 i z 2012 r.).
Brak ekologiczności (...) jest – zdaniem Sądu - równoznaczny z nienależytym wykonaniem przez pozwanego umowy sprzedaży (...) dostarczonych w 2012 r.
Stwierdził przy tym Sąd I-instancji, że nie ma znaczenia fakt zaniechania przez powoda zbadania (...) dostarczonych przez pozwanego w 2012 r. przed reklamacją złożoną przez Ö.. Pozwany bowiem dostarczając powodowi certyfikat potwierdzał ich ekologiczność, a nadto taki obowiązek nie wynikał z zawartej przez strony umowy sprzedaży. Badania takiego zaniechał też pozwany.
Oceniając zaistnienie przesłanki szkody, Sąd Okręgowy wskazał, że powód domaga się zasądzenia odszkodowania, na które składa się:
1. różnica w cenie otrzymanej od kontrahenta (...) w wysokości 73.654,02 zł,
2. utrata wartości surowca wynikająca z przekwalifikowania pozostałej w magazynach partii towaru w ilości 5108 kg wysokości 19.654,06 zł,
3. koszty przeprowadzonych badań w wysokości 4.062,00 zł.
Szkodę w wysokości 73.654,02 zł Sąd uznał za wykazaną.
W dniu 05 października 2012 r. powód za sprzedane kupującemu (kontrahentowi (...)) (...) wystawił fakturę nr (...) na kwotę 35.217,60 euro. Z uwagi na wykrycie w dostarczonych(...)pestycydów Ö. złożył reklamację i wystawił na powoda fakturę korygującą na kwotę 17.226,00 zł euro. Ponieważ powód uznał, że obniżenie ceny jest zasadne otrzymał od kupującego cenę o 17.991,60 euro niższą niż wynikająca z umowy sprzedaży, co stanowi poniesioną przez powoda szkodę. Zarówno fakt jej poniesienia, jak i wysokość przeliczona na złotówki (73.654,02 zł), nie budzi wątpliwości w świetle przedstawionych przez powoda dokumentów w postaci faktury wystawionej kontrahentowi (...) i faktury korygującej Ö., a także zeznań świadka M. P. i powoda. Ponieważ całość dostarczonych kontrahentowi (...) pochodziła od pozwanego – zdaniem Sądu Okręgowego - bez znaczenia, z punktu widzenia poniesionej przez powoda szkody, są zrzuty pozwanego dotyczące nadmiernych strat w procesie ich przetwarzania przez powoda.
Powód natomiast nie udowodnił poniesienia szkody w wysokości 19 654,06 zł. Jak wynika z rozważań Sądu Okręgowego powód dokonał przeklasyfikowania 5560 kg (...), ale od pozwanego domaga się odszkodowania za szkodę związaną z przekwalifikowaniem 5108 kg (...), a więc z pominięciem odsortu.
Konieczność przekwalifikowania (...) dostarczonych przez pozwanego w 2012 r. i pozostających w(...)nie budziła wątpliwości Sądu. Powód został zobowiązany do przekwalifikowania pozostałej części (...) pochodzących z 2012 r. w ilości 5660 kg przez E.. Powód i (...)zawiadomili E. o przekwalifikowaniu 5560 kg (...) na konwencjonalne.
Wyliczenie poniesionej przez powoda szkody w związku z przekwalifikowaniem (...) zostało przedstawione przez powoda w pkt 3 noty obciążeniowej nr (...) z dnia 26 marca 2013 r. Zgodnie z treścią tej noty wyliczenie szkody w wysokości 19.654,06 zł nastąpiło w ten sposób, że powód przemnożył 5108 kg przez 0,94 euro, według kursu 4.801,52 zł.
Zdaniem Sądu Okręgowego wyliczenie szkody zawarte w nocie obciążeniowej budzi zastrzeżenia. Świadek M. P. zeznała, że powód sprzedał te (...) po obniżonej cenie.
W świetle art. 361 § 2 k.c., szkodę poniesioną przez powoda wyraża niewątpliwie różnica między ceną zapłaconą przez powoda pozwanemu za dostarczone w 2012 r. (...) ekologiczne w ilości 5108 kg a ceną uzyskaną przez powoda za tę ilość (...) sprzedanych jako konwencjonalne. Powód nie przedstawił jednak żadnych dowodów na okoliczność sprzedania tej partii przekwalifikowanych (...) i uzyskanej z tego tytułu ceny.
Za wykazaną Sąd Okręgowy uznał szkodę w wysokości 4.062 zł. Powód wykazał fakt poniesionych kosztów związanych z badaniem próbek przez E.. Za badanie próbek powód zapłacił E. netto kwoty: 2.708,00 zł, 677,00 zł i 677,00 zł netto, a zatem ogółem 4.062,00 zł.
Także ostatnia z przesłanek odpowiedzialności kontraktowej pozwanego, tj. związek przyczynowy między naruszeniem zobowiązania przez pozwanego a szkodą poniesioną przez powoda została – zdaniem Sądu Okręgowego – spełniona.
Wskazując na treść art. 361 § 1 kc Sąd I-instancji zważył, że szkoda wyrażająca się kwotą 73.654,02 zł niewątpliwie jest następstwem dostarczenia przez pozwanego powodowi w 2012 r. (...) nieekologicznych, co naruszało zobowiązanie wynikające z umowy sprzedaży. W związku z tym kontrahent (...) obniżył cenę (...) płacąc powodowi należność o 73.654,02 zł mniejszą niż ustaloną w umowie.
Wprawdzie (...) sprzedane przez pozwanego powodowi w 2011 r. były ekologiczne, ale ponieważ zostały pomieszane z (...) z 2012 r, to szkoda w wymienionej kwocie stanowi normalne następstwo naruszenia przez pozwanego zobowiązania.
Związek przyczynowy występuje także między szkodą poniesioną przez powoda, którą wyrażają koszty badania próbek przez E., a naruszeniem zobowiązania przez pozwanego. W ocenie Sądu I-instancji po otrzymaniu przez powoda od Ö. reklamacji zrozumiałe jest zlecenie badania pobranych przez (...)próbek w celu potwierdzenia występowania pestycydów. Zarzut pozwanego, że badania przeprowadziła E., co czyniło zbędnym dalsze badania, Sąd ocenił jako niezrozumiały. Z treści decyzji (...) z dnia 05 grudnia 2012 r. i (...)z dnia 19 grudnia 2012 r. wynika jednoznacznie, że były one jedynie wynikiem analizy dostarczonych przez powoda dokumentów.
W świetle powyższych rozważań, Sąd Okręgowy uznał za uzasadnione powództwo w części obejmującej roszczenia w kwocie 73.654,02 zł i 4.062,00 zł, a zatem ogółem w kwocie 77.716,02 zł.
We wniesionej apelacji pozwany (...) spółka z o.o. w Z. zaskarżył wyrok Sądu Okręgowego w części uwzględniającej powództwo domagając się jego zmiany poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, ewentualnie uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I-instancji.
Skarżący zarzucił:
1) naruszenie przepisów postępowania, mających wpływ na treść wyroku, tj. art. 228, 231 i 233 § 1 kpc poprzez:
a) uznanie za udowodnione na podstawie dokumentu prywatnego – wyników badań (...) sp. z o.o. (...)zakupionej przez (...) kontrahenta powoda, że powód poniósł szkodę z winy pozwanego, ponieważ mieszanina (...) przekazana przez powoda jego (...) kontrahentowi, była zanieczyszczona przed jej przetworzeniem i zmieszaniem z inną truskawką powoda, choć nie został przeprowadzony dowód z opinii biegłego;
b) uznanie, że powód poniósł szkodę z winy pozwanego, ponieważ mieszanina (...) przekazana przez powoda jego (...) kontrahentowi składała się wyłącznie z (...) pochodzącej od pozwanego, podczas gdy świadek powoda – M. W. (1) zeznała, że (...) pozwanego pomieszano z (...) pochodzącą od „innego kontrahenta” niż pozwany,
c) uznanie, że powód poniósł szkodę z winy pozwanego, ponieważ mieszanina (...) przekazana przez powoda jego (...) kontrahentowi składała się wyłącznie z (...) pochodzącej od pozwanego i tym samym tylko z jej powodu była zanieczyszczona pestycydami, w sytuacji, gdy łączna ilość tej mieszaniny (wykrytej przez (...) sp. z o.o.) przekraczała łączną ilość (...) rzekomo posiadanej przez powoda a pochodzącej od pozwanego, co świadczy o domieszkach (...) ze źródeł innych niż pozwany,
d) orzeczenie wielkości odszkodowania poprzez przyjęcie wartości rynkowej (...) ekologicznej wyłącznie na podstawie oświadczeń powoda, bez zasięgnięcia opinii biegłego czy chociażby opinii pozwanego, który też jest profesjonalistą z tej samej branży co powód, a także w oderwaniu od wartości rynkowej takiej (...),
e) stwierdzenie skażenia (...) pozwanego pestycydami na podstawie dokumentu prywatnego, który przedstawił powód, bez skorzystania przez sąd I instancji z opinii biegłego,
f) pominięcie zarzutu pozwanego, że suma (...) faktycznie przekazanej przez pozwanego jest znacząco mniejsza niż końcowa ilość mieszaniny (...) mającej z niej rzekomo powstać po przetworzeniu jej przez powoda,
g) pominięcie wniosku pozwanego o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego (...)na okoliczność:
- przeciętnej straty produkcyjnej w procesie przetwarzania (...),
- że strata produkcyjna, która wynosi u powoda 12,62%, świadczy o rażących nieprawidłowościach w tym procesie,
- faktycznej różnicy w cenie pomiędzy truskawką ekologiczną a konwencjonalną w wysokości ok. 25%, a nie ponad 50% jak przyjął to sąd I instancji na podstawie oświadczeń powoda,
- że zmiana ceny (...) ekologicznej na konwencjonalną w wysokości ponad 50% jest to zmiana nieproporcjonalna, nierynkowa, nieopłacalna dla sprzedawcy, a przez to niemogąca być wyznacznikiem szkody powoda,
h) pominięcie wniosku pozwanego o przeprowadzenie dowodu z załączonej do pozwu decyzji (...)z dnia 05.12.2012 na okoliczność, że pomiędzy wielkościami (...) opisanej w pozwie a wielkościami stwierdzonymi przez podmiot akredytujący występują znaczące rozbieżności, które mogą świadczyć o domieszaniu przez powoda (...) obcej do (...) pozwanego,
i) uznanie, iż rzeczywistą szkodą powoda było przeprowadzenie badań przez E., podczas gdy dysponował on już badaniami (...) sp. z o.o.
2) naruszenie prawa materialnego, tj:
a) art. 361 § 1 k.c. poprzez przyjęcie, że za szkodę powoda w określonej kwocie wyłączną odpowiedzialność ponosi pozwany, choć powód doprowadził do powiększenia szkody poprzez niedochowanie należytej staranności w prowadzeniu przedsiębiorstwa i niebadanie przychodzących surowców,
b) art. 361 § 2 k.c. poprzez określenie, że szkodą powoda jest kwota, o jaką obniżył on fakturę wystawioną (...) kontrahentowi, choć kwota, o jaką została ta faktura obniżona nie odpowiada w żaden sposób cenom rynkowym związanym z przekwalifikowaniem (...) ekologicznej na konwencjonalną.
W odpowiedzi na apelację powód (...) we W. domagał się jej oddalenia orz zasądzenia kosztów postępowania apelacyjnego.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.
Apelacja pozwanego nie jest zasadna.
Rozpoczynając ocenę apelacji od zarzutów kwestionujących podstawę faktyczną wyroku, w tym zarzutów odnoszących się do wskazanych naruszeń prawa procesowego stwierdzić należy, iż są one nieuzasadnione.
Zasadniczo pozwany kwestionuje stanowisko Sądu I-instancji, że pozwany sprzedał powodowi w 2012 r. (...) nieekologiczne, tj. zanieczyszczone pestycydami. Do takiego wniosku doprowadziły Sąd Okręgowy następujące ustalenia:
- (...) sprzedane przez powoda (...) kontrahentowi ( (...) w L.) były zanieczyszczone pestycydami, co wynikało z przeprowadzonych badań laboratoryjnych i fakt ten nie był przez pozwanego kwestionowany;
- powód sprzedał (...) kontrahentowi wyłącznie (...) dostarczone przez pozwanego. Ponieważ ilość zamawianych przez firmę (...) (...)była większa od ilości (...) będącej w posiadaniu powoda, a nabytej od pozwanego w 2012 r, to (...) ta (pochodząca z dostawy z 2012 r.) została pomieszana z(...)nabytą od pozwanego w 2011 r. (która była przechowywana w stanie zamrożonym przez (...)).
Powyższego ustalenia Sąd Okręgowy dokonał w oparciu o zeznania świadka M. P. oraz powoda, a także zeznania św. M. W. (1). Powołał też treść decyzji (...)z dnia 5.12.2012 r. wydanej przez jednostkę certyfikującą (...) spółkę z o.o., zgodnie z którą całość partii (...) zakwestionowanej przez (...) odbiorcę pochodziła od jednego dostawcy tj. (...) spółki z o.o. W ocenie Sądu Apelacyjnego ten ostatni dowód ma przesądzające znaczenie dla przyjęcia powyższego ustalenia. Z treści powołanej decyzji wynika bowiem, że zawarta w niej konkluzja, co do pochodzenia (...) została oparta na dokumentacji jaka znajdowała się w posiadaniu powoda oraz w (...). Wbrew stanowisku pozwanego przedmiotowa decyzja nie miała charakteru dokumentu prywatnego – jak wielokrotnie podkreśla to w apelacji – ale dokumentu urzędowego, o jakim mowa w treści art. 244 § 2 kpc w zw. z art. 244 § 1 kpc.
W myśl art. 244 § 1 kpc dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dokumentów urzędowych sporządzonych przez organizacje zawodowe, samorządowe, spółdzielcze i inne organizacje pozarządowe w zakresie zleconych im przez ustawę spraw z dziedziny administracji publicznej (§ 2 art. 244 kpc) Niewątpliwie podmiot, jakim jest (...) spółka z o.o. nie jest organem państwowym, a więc w zakresie wystawionych przez niego dokumentów nie ma zastosowania art. 244 § 1 kpc. Należy jednak do grupy organizacji wymienionych w treści § 2 tego przepisu i może sporządzać dokumenty urzędowe w zakresie zleconych im przez ustawę spraw z dziedziny administracji państwowej.
Tą ustawą jest ustawa z dnia 25.06.2009 r. o rolnictwie ekologicznym (Dz.U. z 2009/116/9750). W art. 1 określa ona zadania oraz właściwości organów administracji publicznej i jednostek organizacyjnych w rolnictwie ekologicznym w zakresie wykonania przepisów rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r.
Jak wynika z przepisów art. 4 i art. 7 ust. 1 tej ustawy zgłoszenia podjęcia działalności w zakresie rolnictwa ekologicznego, o którym mowa w art. 28 ust. 1 rozporządzenia nr 834/2007, przyjmują podmioty upoważnione do działania w rolnictwie ekologicznym jako jednostki certyfikujące (art. 4 ust. 1). Jednostki certyfikujące działają w ramach udzielonego im upoważnienia, w tym prowadzą kontrolę w ramach systemu kontroli, o którym mowa w art. 27 rozporządzenia nr 834/2007, na zasadach i w sposób określony na podstawie tego artykułu (art. 7 ust. 1). Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o rolnictwie ekologicznym, minister właściwy do spraw rolnictwa upoważnia w drodze decyzji podmiot ubiegający się o upoważnienie do działania jako jednostka certyfikująca. W decyzji tej określony jest m.in. zakres upoważnienia.
(...) spółka z o.o. w D. jest (i była w 2012 r.) jednostką certyfikującą posiadającą upoważnienie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi do przeprowadzania kontroli w zakresie żywności ekologicznej oraz wydawania i cofania certyfikatów. W ramach sprawowanej kontroli wydała decyzje z dnia 5.12.2012 r. (...)oraz z dnia 19.12.2012 r. nr (...)(k: 40.41. akt) działając jako organizacja wykonująca zlecone jej zadania z dziedziny administracji publicznej. Przedmiotowe decyzje stanowią więc dokumenty urzędowe, o jakich mowa w art. 244 § 2 kpc w zw. z art. 244 § 1 kpc. Jako dokumenty urzędowe korzystają one z domniemania zgodności z prawda tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone oraz z domniemania prawdziwości. Domniemania te mogą zostać w procesie obalone, jednak ciężar ich obalenia spoczywa na stronie, która zaprzecza treści tych domniemań (art. 252 kpc). Oznacza to, że w niniejszej sprawie ciężar obalenia domniemania zgodności z prawdą faktów, które wynikały z treści decyzji E. z dnia 5.12.2012 r., a w szczególności tego, że całość partii (...) zakwestionowanej przez (...) odbiorcę pochodziła od jednego dostawcy, tj. (...) spółki z o.o. spoczywał na pozwanym. Temu zaś ciężarowi pozwany nie sprostał – nie przedstawił bowiem dowodu, z którego wynikałoby, że we wskazanym zakresie treść decyzji nie jest zgodna z prawdą. Wprawdzie w toku procesu pozwany wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu produkcji rolnej, jednak wskazywana przez niego teza dowodowa była nieprzydatna do obalenia omawianego domniemania. Pozwany bowiem wnosił o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność przeciętnej straty produkcyjnej w procesie przetwarzania (...), że strata produkcyjna zaistniała u powoda świadczy o nieprawidłowościach w jego procesie przetwarzania (...) oraz różnicy w cenie (...) ekologicznej i konwencjonalnej (d: sprzeciw od nakazu zapłaty k: 58-69). Słusznie Sąd Okręgowy uznał, że te okoliczności są nieistotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy i orzekł o oddaleniu wniosku dowodowego pozwanego. Nawet bowiem ustalenie, że strata produkcyjna powstała u powoda w procesie przetwarzania (...) nabytej od pozwanego w 2012 r. przekracza powszechnie przyjęte na rynku normy, to nie miałoby to żadnego wpływu na ustalenie, czy (...) te były, czy też nie były skażone pestycydami. Ubytek produkcyjny nie jest bowiem uzależniony do tego, czy (...) posiadały status ekologiczny czy konwencjonalny. Jak słusznie argumentuje powód w odpowiedzi na apelację, decydujące znaczenie w zakresie ubytków miała jakość nabytego od pozwanego surowca, który – co wynika z ustaleń Sądu Okręgowego – był zły ((...) były enzymatyczne, przejrzałe, ze śladami pleśni i zepsucia, rozpadające się). Nadto na wielkość strat produkcyjnych mają wpływ także okoliczności związane z samą technologią przetwarzania (zamrożenia) (...). Jednak wszystkie te okoliczności nie mają wpływu na ustalenie, czy (...) sprzedane powodowi przez pozwanego w 2012 r. były skażone pestycydami, a w konsekwencji nie mogły obalić domniemania zgodności z prawdą decyzji E. z 5.12.2012 r.
Pozostałe dowody, na których Sąd I-instancji oparł swoje ustalenie co do tego, że (...) dostarczona przez pozwanego powodowi w 2012 r. nie była ekologiczna potwierdzają jedynie tę okoliczność wynikającą ze wskazanej wyżej decyzji E. i mają charakter uzupełniający. W szczególności ustalenia tego nie podważają zeznania świadka M. W. (1) – pracownika (...), gdzie doszło do pomieszania (...) dostarczonych przez pozwanego w 2012 r. i pochodzących z jego dostawy z 2011 r. (które w stanie zamrożonym były przechowywane w (...)). Świadek ta w złożonych zeznaniach twierdziła, że (...) pozwanego z 2012 r. zostały pomieszane z (...) dostarczonymi przez innego producenta, ale nie wskazała czy owym „innym producentem” był również pozwany czy też inny pomiot. Zważywszy przy tym, że fakt pomieszania (...) pochodzących w dostawy pozwanego z 2012 r. z „innymi (...)” był bezsporny, zaś (...) pochodzące z dostawy pozwanego z 2011 r. były jedynie przechowywane w (...), świadek M. W. (2) nie mieć wiedzy co do pochodzenia (...) „dosypanych” do tych, które pochodziły z dostawy pozwanego z 2012 r. Na to, że były to również (...) pozwanego (dostawa z 2011 r.) wskazują jednak dowody w postaci zeznań świadka M. P. oraz Prezesa Zarządu powoda.
Niezależnie od powyższego, na skażenie (...) dostarczonych powodowi przez pozwanego w 2012 r. wskazują raporty analityczne. Dotyczą one bezsprzecznie tej dostawy oznaczonej nr(...). Przeprowadzone badanie próby przedmiotowej dostawy wykazało występowanie pestycydów, podobnie jak badanie odsortu (pozostałego po selekcji (...)). W takiej sytuacji, nawet gdyby hipotetycznie założyć, że do (...) pozwanego pochodzących z dostawy z 2012 r. domieszano (...) „innego producenta”, które również były zanieczyszczone pestycydami nie miałoby to żadnego wpływu na fakt takiego zanieczyszczenia również (...) dostarczonych przez pozwanego.
W świetle powyższych rozważań stwierdzić trzeba, iż prawidłowe jest ustalenie Sądu Okręgowego co do tego, że pozwany sprzedał powodowi w 2012 r. (...) nie spełniającą wymogów ekologiczności. Ustalenia tego nie podważają powoływane w apelacji argumenty dotyczące ilości mieszaniny (...) sprzedanej przez powoda jego (...) kontrahentowi, która – wg. skarżącego – była większa od ilości posiadanej przez powoda (...) pozwanego pochodzącej z dostaw w 2012 i 2011 r. Suma tych dostaw wynosiła 33 173 kg (15430 kg z 2011 r. i 17743 kg z 2012 r.) Kontrahent (...) odebrał od powoda 19140 kg, a zatem wielkość ta niewątpliwie mieści się w ilości (...) dostarczonych przez pozwanego powodowi w latach 2011-2012. Nawet jeśli przyjąć, że z (...) pochodzących z dostawy w 2011 r. do (...)trafiło ok. 13000 kg (...), a z dostawy z roku 2014, po przetworzeniu otrzymano 12640 kg wyrobu zamrożonego, to łącznie dało to 25640 kg zamrożonych (...), a więc obejmuje ilość produktu będącego przedmiotem umowy powoda z (...) firmą (...).
Podsumowując powyższy wątek rozważań, Sąd Apelacyjny podzielając prawidłowość ustaleń Sądu Okręgowego przychyla się także do stanowiska tego Sądu, że pozwany sprzedał powodowi w 2012 r. (...) nie spełniające wymogów ekologiczności, przez co naruszył umowę zawartą z pozwanym. Została więc spełniona pierwsza z przesłanek odpowiedzialności kontraktowej pozwanego, wynikająca z art. 471 kc. Prawidłowo Sąd I-instancji ocenił także istnienie drugiej z przesłanek tej odpowiedzialności, tj. powstanie po stronie powoda szkody oraz jej wysokość. Szkoda jest pojęciem doktrymalnym niezdefiniowanym w przepisach kodeksu cywilnego. Zgodnie się jednak przyjmuje, że szkodą jest powstała, wbrew woli poszkodowanego, różnica pomiędzy obecnym jego stanem majątkowym, a tym stanem jaki istniałby, gdyby nie zdarzenie wywołujące szkodę. Art. 361 § 2 kc wyznacza natomiast zakres obowiązku odszkodowawczego stanowiąc, że naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł (damnum emergeus) oraz korzyści, które mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono (lucrum cesans)
W niniejszej sprawie powód domagał się naprawienia szkody polegającej na rzeczywiście poniesionej stracie (damnum emergeus). Wskazywał bowiem, że za sprzedane (...) kontrahentowi (...), które miały być (...) ekologicznymi, powinien otrzymać cenę 35.217,60 euro.
Wskutek uzasadnionej reklamacji firmy (...) cena ta została obniżona o 17.991,60 euro. Okoliczności te były niekwestionowane przez pozwanego, a w ich świetle nie może być wątpliwe, że powód doznał szkody majątkowej w postaci rzeczywistej straty, Nie uzyskał bowiem pierwotnie uzgodnionej ceny sprzedaży (...) ekologicznej, ale o wiele niższą cenę (...) konwencjonalnej. Również wysokość tej straty – wbrew stanowisku skarżącego nie wywołuje wątpliwości. Zakres obniżenia ceny sprzedaży (...) (...)u kontrahentowi wynika z załączonych do akt sprawy dokumentów jakimi są: faktura (...) z dnia 5.10.2012 r. oraz faktura korygująca(...) z 26.11.2012 r. Zarzuty pozwanego, iż obniżenie tej ceny było nadmierne i nie znajdowało uzasadnienia w realiach rynkowych, nie zasługują na uwzględnienie. Z wiarygodnych zeznań świadka M. P. oraz powoda wynika, że badano ceny (...) konwencjonalnych na rynkach europejskich, w szczególności w (...), negocjowano też zakres obniżenia ustalonej ceny z firmą (...). Ponieważ firma ta zajęła alternatywne stanowisko: albo przyjęcie zaproponowanej powodowi ceny (0,90 euro za kilogram) albo zwrot towaru, który został już przerobiony na mus, a na tę postać (...) powód nie miał zbytu, zmuszony był przyjąć zaproponowaną przez (...) odbiorcę cenę. W tych warunkach za zbędne i bezprzedmiotowe należało uznać ustalenie ceny za (...) konwencjonalną na podstawie opinii biegłego. Na rozmiar poniesionej przez powoda szkody rzutował bowiem nie tylko układ cen rynkowych w obrocie (...) na rynkach europejskich ale przede wszystkim szczególna sytuacja w jakiej powód znalazł się w związku z dostarczeniem firmie (...) zanieczyszczonej pestycydami (...), którą nabył od pozwanego. Gdyby powód nie przystał na zaproponowany przez Ö. zakres obniżenia ceny, zmuszony byłby do odbioru musu truskawkowego, a w przypadku niemożności jego zbycia, straty powoda byłyby znacznie większe.
Na rozmiar szkody poniesionej przez powoda składają się również kwoty kosztów poniesionych na przeprowadzenie badań próbek (...) przez E. w łącznej wysokości 4.062 zł. Zlecenie badania próbek (...) dostarczonych przez pozwanego w 2011 r. i 2012 r. oraz badania odrostu było niewątpliwie usprawiedliwione w świetle reklamacji firmy (...) oraz w celu ustalenia źródła zanieczyszczeń. Zarówno strata jaką poniósł powód w związku z obniżeniem ceny sprzedaży (...) jak i strata poniesiona w związku z konieczności wykonania badań laboratoryjnych pozostają w adekwatnym związku przyczynowym z nienależytym wykonaniem umowy przez pozwanego. Gdyby bowiem (...) dostarczone powodowi w 2012 r, były istotnie (...) ekologicznymi tj. nieskażonymi pestycydami, to do poniesienia tych strat niewątpliwie nie doszłoby. Zatem także zarzuty apelacji odnoszące się do naruszenia art. 361 § 1 i 2 kc należy ocenić jako bezzasadne.
Mając powyższe względy na uwadze, Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 kpc orzekł jak w sentencji wyroku.
O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc, art. 99 kpc w zw. z art. 391 § 1 oraz § 12 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 6 pkt. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych(…)