Sygn. akt. IV Ka 842/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 września 2014 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Krzysztof Głowacki

Protokolant Artur Łukiańczyk

po rozpoznaniu w dniu 23 września 2014 r.

sprawy E. O.

obwinionej z art.86§1 kw.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę obwinionej

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Krzyków

z dnia 2 czerwca 2014 roku sygn. akt V W 964/13

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  zasądza od Skarbu Państwa (Kasa Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Krzyków) na rzecz adwokata P. S. kwotę 516,60 złotych (pięciuset szesnastu i 60/100, w tym VAT), tytułem nieopłaconej obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

III.  zwalnia obwinioną od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

Komenda Miejska Policji we W. skierowała wniosek o ukaranie E. O. o to, że:

w dniu 12 listopada 2012 r. ok. godz. 18:20 we W. na ul. (...) idąc drogą rowerową ul. (...) wraz z nieletnią córką lat 5 od strony ul. (...) w kierunku ul. (...) nieprawidłowo wykonywała obowiązek opieki nad nieletnią bez zachowania szczególnej ostrożności, w wyniku czego na wysokości (...) Handlowego (...)-4 podczas wymijania przez kierującego rowerem m-ki G. F., który jechał prawidłowo drogą rowerową z kierunku przeciwnego nie ustąpiła mu pierwszeństwa przejazdu i dopuściła do wtargnięcia nieletniej przed jadący rower w wyniku czego doszło do potrącenia nieletniej lat 5. Czynem swoim spowodowała zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym,

tj. o czyn z art.86§1 kw.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków wyrokiem z dnia 2 czerwca 2014 r., sygn. akt V W 964/13,:

I.  uznał obwinioną E. O. za winną popełnienia czynu, opisanego w części wstępnej wyroku, stanowiącego wykroczenie z art.86§1 kw. i na podstawie art.39§1 kw. odstąpił od wymierzenia obwinionej kary;

II.  na podstawie art.119 kpw. w zw. z art.618§1 pkt.11 kpk. i art.29 ust.1 Ustawy Prawo o Adwokaturze zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. S. zwrot nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej obwinionej z urzędu w kwocie 309,96 złotych (trzysta dziewięć złotych 96/100 w tym VAT);

III.  na podstawie art.119 kpw. w zw. z art.624§1 kpk. zwolnił obwinioną od ponoszenia kosztów procesu, zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa;

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca obwinionej, zarzucając zaskarżonemu wyrokowi:

- obrazę przepisów prawa materialnego, a mianowicie art.86§1 kw., poprzez przyjęcie, że obwiniona nie zachowując szczególnej ostrożności spowodowała zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym w sytuacji, w której brak jest podstaw do przyjęcia kwalifikowanej postaci „ostrożności”, jaką jest „szczególna ostrożność” w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym, powodującą w konsekwencji obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, a to art.82§1 i 2 pkt.1 kpw., poprzez nieprawidłowe określenie przypisanego obwinionej czynu;

z ostrożności procesowej

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wydanego orzeczenia, mający wpływ na jego treść, wyrażający się całkowicie dowolnym przyjęciem, że zebrany w sprawie materiał dowodowy jest wystarczający dla ustalenia, że obwiniona swoim zachowaniem wyczerpała znamiona czynu z art.86§1 kw.

Podnosząc powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie obwinionej od stawianego jej zarzutu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja obrońcy obwinionej zmierzająca do wykazania takich błędów w orzeczeniu Sądu I instancji, które nakazywałyby uniewinnienie obwinionej w kontekście podniesionych zarzutów nie jest zasadna i nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy przeprowadził kontrolę zaskarżonego orzeczenia badając, czy Sąd orzekający nie dopuścił się zarzuconych naruszeń, w następstwie których ustalono sprawstwo i winę E. O..

Analiza przedmiotowych akt wykazała, że Sąd I instancji przeprowadził postępowanie w tej sprawie w sposób prawidłowy i swoje rozstrzygnięcie odnośnie sprawstwa i winy w zakresie postawionego obwinionej zarzutu oparł na podstawie całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego, respektując przy tym wymogi art.410 kpk.

Sąd meriti przeprowadził postępowanie dowodowe co do wszelkich okoliczności mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawstwa, a oceny dowodów dokonał nie przekraczając granic wyznaczonych zasadą ich swobodnej oceny. Dokonał ustaleń faktycznych w sposób logiczny, spójny oraz zgodnie z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego.

Stanowisko przedstawione przez obrońcę obwinionej w złożonym przez niego środku odwoławczym stanowi jedynie polemikę z ustaleniami Sądu I instancji, który szczegółowo argumentował swoje twierdzenia oraz przedstawił sposób rozumowania i dojścia do przedstawionych wniosków.

Zarzut apelującego o naruszeniu przepisów prawa materialnego i nieprawidłowym określeniu przypisanego obwinionej czynu nie był w stanie podważyć prawidłowego rozstrzygnięcia Sądu meriti.

W szczególności Sąd Odwoławczy nie podzielił argumentacji skarżącego starającego się wykazać, że przyjęcie przez Sąd I instancji działania obwinionej „bez zachowania szczególnej ostrożności” powoduje, że przypisany jej czyn nie jest czynem zabronionym przez ustawę.

Wskazać należy, że zachowanie sprawcy naruszające przepis art.86§1 kw. polega na niezachowaniu należytej ostrożności, czego następstwem jest spowodowanie zagrożenia w bezpieczeństwie ruchu drogowego. Zgodnie z przepisami ustawy - Prawo o ruchu drogowym (art. 3) wszyscy uczestnicy ruchu, czyli pieszy, kierujący, a także inne osoby przebywające w pojeździe lub na pojeździe znajdującym się na drodze, jak też inne osoby znajdujące się na drodze są obowiązani zachować ostrożność albo - gdy ustawa tego wymaga - szczególną ostrożność, czyli unikać wszelkiego działania, które mogłoby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego, ruch ten utrudnić albo w związku z ruchem zakłócić spokój lub porządek publiczny oraz narazić kogokolwiek na szkodę.

Trzeba przy tym pamiętać, że nie da się przewidzieć ani unormować wszystkich sytuacji, jakie mogą zaistnieć w ruchu drogowym. Ocena zachowań uczestników ruchu drogowego w każdym z takich przypadków powinna podlegać ocenie na podstawie ogólnej istoty zasad ostrożnego i rozważnego zachowania się, co podkreślił Sąd Najwyższy w swoim wyroku, stwierdzając, że reguły wynikające z istoty bezpieczeństwa w ruchu muszą być respektowane mimo braku przepisu (wyrok SN z dnia 30 maja 1995 r., III KRN 20/95, OSNKW 1995, nr 11-12, poz. 84).

Zgodzić się należący ze skarżącym, iż przypisane obwinionej zachowanie, polegające na poruszaniu się przez nią wraz z małoletnią córką po drodze rowerowej, nie mieści się w katalogu opisanych ustawowo sytuacji, w których przepisy wymagają zachowania „szczególnej ostrożności” w rozumieniu art.2 pkt.22 ustawy Prawo o ruchu drogowym, tym samym nie była ona w tym konkretnym przypadku zobowiązana do zachowania szczególnej ostrożności.

Nie zmienia to jednak faktu, iż całościowy opis czynu przypisanego obwinionej, dokonane przez Sąd meriti ustalenia oraz rozważania prawne w odniesieniu do przyjętej kwalifikacji prawnej wskazują, że w istocie Sąd ten oceniał zachowanie obwinionej przez pryzmat zachowania przez nią ostrożności zwykle wymaganej w warunkach, w jakich się znajdowała, nie zaś ostrożności „szczególnej”.

Sąd ustalił, że obwiniona poruszała się drogą dla rowerów pomimo możliwości korzystania z chodnika i nieprawidłowo wykonywała obowiązek opieki nad nieletnią dopuszczając do jej wtargnięcia przed jadący rower, w konkluzji stwierdzając, że „obwiniona nie zachowała ostrożności, mając możliwość przewidzenia popełnienia czynu”.

Powyższe wskazuje, że Sąd meriti nie oceniał zachowania obwinionej w kontekście kwalifikowanej postaci ostrożności, mimo iż została ona zawarta w opisie czynu przypisanego oskarżonej.

Niewątpliwie jednak obwiniona swoim zachowaniem opisanym wyżej spowodowała zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, tym samym wyczerpała znamiona zarzucanego jej wykroczenia z art.86§1 kw.

Sąd orzekający z należytą starannością w pisemnym uzasadnieniu wskazał podstawy, dla których zachowanie obwinionej uznał jako zachowanie wyczerpujące ustawowe znamiona przypisanego jej czynu.

Skarżący nie zdołał podważyć istotnych ustaleń Sądu I instancji, zgodnie z którymi obwiniona wraz z córką poruszały się drogą dla rowerów.

Sąd Rejonowy władny był oprzeć się w tym względzie na zeznaniach K. B. i M. M., albowiem są one spójne, logiczne, a nadto znajdują uzasadnienie w doświadczeniu życiowym.

Zeznania tych świadków, w szczególności obiektywnego, postronnego świadka M. M., pozwalały - wbrew twierdzeniu apelującego – na odtworzenie przebiegu zdarzenia w sposób rzetelny i odpowiadający prawdzie.

Sąd ocenił wyjaśnienia obwinionej na tle tych dowodów i nie tylko nie podjął wątpliwości co do wiarygodności obciążających ją dowodów, lecz stanowczo ustalił, że dowody te są w pełni wiarygodne, a wyjaśnienia obwinionej w części różniącej się od ustaleń faktycznych, ocenił wyłącznie jako przyjętą linię obrony i odmówił im wiarygodności.

Jest przy tym rzeczą bezsprzeczną, że sąd orzekający dokonuje wyboru wersji zdarzenia. Decyzja ta musi być poprzedzona wnikliwą i skrupulatną analizą wszystkich dowodów zarówno osobowych, jak i rzeczowych, przeprowadzoną w sposób wolny od uproszczeń, z zachowaniem obiektywizmu. Dopiero wówczas jest możliwy wybór jednej wersji i szczegółowe, obowiązkowe uzasadnienie, dlaczego odrzucono wersję odmienną.

Obowiązkom tym Sąd I instancji w niniejszej sprawie sprostał, w szczególności z należytą starannością w pisemnym uzasadnieniu przedstawił argumenty, dla których odmówił waloru wiarygodności wyjaśnieniom obwinionej. Sąd Rejonowy władny był oprzeć się w tym względzie na zasadach doświadczenia życiowego oraz zasadach prawidłowego rozumowania w oparciu o art.7 kpk.

Ocenę tę Sąd Okręgowy w całości popiera,. akceptując również stanowisko sądu orzekającego w zakresie odstąpienia od wymierzenia obwinionej kary, zgodnie z dyrektywami wynikającymi z art.39§1 kw. i mając na uwadze powyższe konstatacje, utrzymał go w mocy.

Orzeczenie zwarte w punkcie II wyroku znajduje podstawę w treści art.29 ust.1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze oraz §14 ust.2 pkt.4 i § 2 ust.3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, natomiast orzeczenie zwarte w punkcie III wyroku w treści art.119 kpw. w zw. z art.624 kpk. oraz art.21 pkt.2 i art.17 ust.1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.).