UZASADNIENIE

Powódka D. K. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego (...) SA w W. 55 962, 91 zł, w tym 50 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 01.02.2012 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz 5 962, 91 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 14.09.2012 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania, ustalenie odpowiedzialności pozwanego na przyszłość, a także zasądzenie od pozwanego kosztów procesu.

Powódka podała, że dnia 03.06.2011 r. została potrącona przez kierującego motocyklem, doznając obrażeń ciała w postaci stłuczenia barku prawego, skręcenia stawu kolanowego prawego i otarcia naskórka, co zostało zakwalifikowane przez sąd karny jako naruszenie czynności narządów ciała na czas powyżej dni siedmiu, a po przejściu szeregu badań stwierdzono u niej skręcenie stawu kolanowego prawego, podejrzenie złamania głowy kości strzałkowej prawej, złamanie przedniej krawędzi kostki przyśrodkowej podudzia prawego, stłuczenie stawu barkowego prawego. Po zdarzeniu powódka wymagała i wymaga stałej opieki ortopedycznej, co wiąże się z ogromnymi cierpieniami i codziennymi kosztami.

Powódka powołała przepisy art. 444 § 1 kc i 445 § 1 kc jako podstawę zgłoszonych roszczeń.

Wskazała, że dochodzi odszkodowania dokumentując stosowne wydatki i koszty leczenia, z których pozwany wypłacił jedynie nieznaczną część. Powódka korzystała z przejazdów taksówkami w celu odbywacia wizyt koniecznych dla prowadzenia rehabilitacji, także jeździła do lekarzy, szkoły, gdyż z uwagi na stan zdrowia przejazdy te były konieczne.

Powódka wskazała też, że doznała krzywdy w postaci cierpień fizycznych i psychicznych. Nie może spać, trauma zdarzenia przejawia się przed jej oczami niemal codziennie, gdy tylko zbliża się do przejścia dla pieszych. Cały czas leczy się psychologicznie. Doznała znacznych obrażeń. Jej życie zmieniło się diametralnie, zaś ból towarzyszący obrażeniom trwał znaczny okres czasu i trwa nadal. Powódka cały czas się leczy.

Odsetki ustawowe dla zadośćuczynienia powódka liczy od dnia 01.02.2012 r., gdyż wezwanie do zapłaty stosownych kwot ze zgłoszeniem szkody zostało dokonane 16.11.2011 r. Odsetki dla odszkodowania powódki liczy zaś od dnia 14.09.2012 r., gdyż jest to dzień następny po dniu, w którym pozwany odmówił zapłaty żądanych a zasadnych kwot odszkodowania.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) SA wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki kosztów procesu.

Pozwany wskazał, że bezsporne jest, iż w dniu 03.06.2011 r. we W. powódka została potrącona przez kierującego motycyklem H. (...), doznając obrażeń ciała. Pozwany nie kwestionował i nie kwestionuje swojej odpowiedzialności wobec powódki co do zasady, czemu dał wyraz dokonując na rzecz powódki wypłaty bezspornego zadośćuczynienia w kwocie 10 000 zł i odszkodowania w kwocie 1 724, 22 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia (924, 22 zł) i kosztów przejazdu do placówek medycznych (800 zł).

Dokonana wypłata jest wystarczająca w rozumieniu art. 445 kc i wypełniła funkcję, jaka jest przypisana zadośćuczynieniu. Mając na uwadze trwałe następstwa wypadku, jakiemu uległa powódka, jak również przesłanki wynikające z treści art. 445 § 1 kc, żądanie przez powódkę zadośćuczynienia w kwocie przewyższającej już przyznaną przez pozwanego jest znacznie wygórowane. Pozwany ustalił wstępny uszczerbek na zdrowiu powódki w wysokości 3 %, ustalił również, że uraz wielonarządowy spodowował u powódki czasową niezdolność do pracy. Powódka nie przedłożyła zaświadczenia o zakończeniu leczenia.

Odnosząc się do żądania kwoty 5 962, 91 zł tytułem odszkodowania pozwany wskazał, że powódka przedłożyła w postępowaniu likwidacyjnym faktury VAT żądając 1 009, 79 zł za leki. Jednak lekarze orzecznicy pozwanego nie mogli zweryfikować zasadności tego żądania bez przedstawienia szczegółowego wykazu leków, powódka nie przedstawiła takiego szczegółowego wykazy rachunków. Pozwany zwrócił powódce 800 zł kosztów leczenia. Pozwany uznał za zasadne odszkodowanie w wysokości 800 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdów do placówek medycznych.

Nie wszystkie wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być refundowane, istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobieganjia szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów. Na dłużniku powinien w związku z tym ciążyć obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych.

Pozwany zarzucił, że w razie ustalenia wysokości zadośćuczynienia według stanu rzeczy istniejącego w chwili zakmnięcia rozprawy uzasadnione jest przyznanie odsetek dopiero od chwili wyrokowania.

W piśmie z dnia 26.07.2013 r. powódka rozszerzyła powództwo o dodatkową kwotę 40 000 zł zadośćuczynienia, wnosząc o zapłatę 90 000 zł wraz zodsetkami ustawowymi liczonymi:

- od kwoty 50 000 zł – od dnia 01.02.2012 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 40 000 zł – od dnia 26.07.2013 r. do dnia zapłaty,

a ponadto wniosła o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki 4 361 zł wraz z usatwowymi odsetkami od dnia 26.07.2013 r. tytułem zwrotu utraconego dochodu.

Powódka podniosła, iż jej stan zdrowia nie ulega poprawie, a odczuwane dolegliwości bólowe nasiliły się. Wskazała, że na skutek urazów doznanych w wyniku wypadku z dnia 03.06.2011 r. zmuszona była do przebywania na zwolnieniu lekarskim, a następnie pobierania zasiłku rehabilitacyjnego. Tym samym utraciła część dochodów. Przed wypadkiem powódka była zatrudniona w spółce (...) oraz w instytucji (...). Z powodu przebywania na zwolnieniu lekarskim utraciła dochód w wysokości 4 361 zł, w tym:

- 3 224, 21 zł wynagrodzenia w (...) sp. z o.o.,

- 1 136, 79 zł wynagrodzenia w (...).

W piśmie z dnia 01.08.2013 r. ustosunkowując się do rozszerzenia powództwa pozwany wniósł o oddalenie powództwa ponad już wypłacone kwoty i zasądzenie od powódki kosztów procesu.

W piśmie z dnia 11.09.2013 r. pozwany wskazał, że skierował powódkę na dodatkowe badanie przez lekarzy orzeczników, którzy ustalili u powódki w związku z obrażeniami doznanymi w wypadku komunikacyjnym z dnia 03.06.2011 r. uszczerbek na zdrowiu z zakresu chirurgii w wysokości 21 % oraz brak uszczerbku z zakresu neurologii. Mając na uwadze ostatecznie ustalony uszczerbek na zdrowiu powódki pozwany wypłacił powódce dodatkowo 22 000 zł zadośćuczynienia. Pozwany zweryfikował również przedstawione przez powódkę faktury tytułem kosztów leczenia i uznał za zasadną kwotę 994, 34 zł. Uznał faktury oprócz jednej na zakup B. (preparatu na porost włosów, paznokci). Faktury pokrywają się ze złożonymi w postępowaniu likwidacyjnym do kwoty 924, 22 zł. Do dopłaty pozostaje 70 zł różnicy. Odnośnie kosztów dojazdu pozwany podniósł, że zgodnie z dołączonym do pozwu wykazem liczba przejechanych kilometrów wynosi 2 427, 50 km. Pozwany uznał całość przejechanych kilometrów i wyliczenie kosztów jako 8 l benzyny na 100 km x 5, 50 zł/l x 2 427, 50 km = 1 068, 10 zł. Pozwany podniósł natomiast, że stan zdrowia powódki związany z wypadkiem nie uzasadniał kosztów przejazdów taksówkami na ponad 5 000 zł, pozwany zwrócił wydatki za 2 500 przejechanych kilometrów. Powódka cierpi na samoistne schorzenia, jak niedoczynność tarczycy i cukrzyca typu 2, które nie mają związku z wypadkiem i za to pozwany nie odpowiada. Stan zdrowia powódki pozwalał poruszać się komunikacją miejską po okresie leczenia zasadniczego. Odnośnie zwrotu 4 361 zł tytułem utraconego zarobku pozwany podniósł, że zwrócił się do kancelarii powódki o przedłożenie dodatkowej dokumentacji niezbędnej do ustalenia utraconych zarobków, co uniemożliwiło zajęcie stanowiska w tym zakresie. Pity za 2011 i 2012 nie są wystarczające dla ustalenia wysokości utraconych zarobków.

Na rozprawie w dniu 02.10.2013 r. pełnomocnik powódki cofnął pozew o 22 000 zł zadośćuczynienia i wniósł o zasądzenie od pozwanego 78 324 zł z odsetkami, jak w pozwie oraz o ustalenie odpowiedzialności na przyszłość.

Sąd ustalił w sprawie następujący stan faktyczny.

Dnia 03.06.2011 r. powódka D. K. na skrzyżowaniu ulic (...) we W. została potrącona przez motocykl prowadzony przez K. N..

Pojazd ten objęty był ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów w (...) SA.

/ okoliczności niesporne /

W wyniku wypadku powódka doznała:

- skręcenia stawu kolanowego prawego z niestabilnością boczną stawu II stopnia,

- złamania głowy kości strzałki prawej,

- złamania przedniej krawędzi kostki przyśrodkowej podudzia prawego,

- stłuczenia stawku barkowego prawego,

- stłuczenia stawu skokowego prawego,

- skręcenia kolana lewego ze złamaniem głowy strzałki lewej bez przemieszczenia odłamów.

Powódka została przyjęta do Wojewódzkiego Szpitala (...) we W., gdzie przebywała do dnia 06.03.2011 r.

U powódki zostało wykonane zamknięte nastawienie złamania bez wewnętrznej stabilizacji kość piszczelowa/kość strzałkowa, założenie innego unieruchomienia gipsowego.

Powódka otrzymała zalecenie utrzymania opatrunku gipsowego k.d.p. oraz k.g.p. na temblaku przez okres 3-4 tygodni, pionizacji z niepełnym obciążeniem kończyny z pomocą kul łokciowych, nauki chodzenia po równym podłożu i po schodach z pomocą kul łokciowych, ćwiczeń stawów, oszczędzania kończyny, wysokiego ułożenia powyżej poziomu pośladków, kontroli za 3-4 tygodnie, przyjmowania leków: K., O., F..

W okresie od 08.06.2011 r. do 10.06.2011 r. powódka przebywała na Oddziale (...) (...) Szpitala (...) Centrum (...), gdzie założono nowy opatrunek gipsowy stopowo-udowy. Powódka otrzymała zalecenie utrzymania opatrunku gipsowego przez okres 6 tygodni, przyjmowania leku F..

Po zdjęciu gipsu powódka wymagała dalszego zaopatrzenia ortopedycznego w postaci aparatu stabilizującego staw kolanowy lewy, stabilizatora stawu skokowego prawego, aparatu stabilizującego staw kolanowy prawy. Chodziła o kulach przez okres 6 miesięcy. Wymagała pomocy przy codziennych czynnościach domowych, utrzymywaniu higieny, itp.

/ dowód: karta informacyjna z dnia 06.06.2011 r. – k. 27-28; karta informacyjna z dnia 10.06.

2011 r. – k. 29-30; zaświadczenie – k. 31-32; dokumentacja medyczna – k. 283-289;

opinia biegłego z zakresu ortopedii S. G. – k. 299-303; zeznania

świadka H. K. - e-protokół z dnia 30.09.2014 r. 00.01.25-00.18.01;

zeznania powódki D. K. – e-protokół z dnia 10.01.2014 r. 00.01.38-

00.22.42 /

Powódka odbyła wizyty kontrolne w (...) we W. w dniach: 01.12.2011 r., 07.12.2011 r., 09.12.2011 r., 12.12.2011 r., 15.12.2011 r., 20.12.2011 r., 22.12.2011 r., 23.12.2011 r. Otrzymywała zalecenia przyjmowania leku F..

/ dowód: zestawienie – k. 113; recepty – k. 114 /

Powódka korzystała z zabiegów rehabilitacyjnych w okresie luty – lipiec 2012 r. w (...) oraz M.. Odbywała rehabilitację cyklicznie. Przebywała też w szpitalu w S.. W wyniku rehabilitacji powódka odczuwała poprawę komfortu poruszania. Nieco zwiększył się kąt zgięcia prawego kolana.

/ dowód: karta zabiegów – k. 111; skierowanie – k. 112; karty zabiegowe – k. 119-130;

zestawienie – k. 131; zeznania powódki D. K. /

Powódka uczęszczała na terapię psychologiczną w (...) Centrum (...) w dniach: 27.12.2011 r., 18.01.2012 r., 14.02.2012 r., 22.02.2102 r., 28.02.2012 r., 06.03.2012 r., 20.03.2012 r., 27.03.2012 r., 03.04.2012 r., 10.04.2012 r., 17.04.2012 r., 24.04.2012 r., 09.05.2012 r., 16.05.2012 r., 23.05.2012 r., 30.05.2012 r., 06.06.2012 r., 13.06.2012 r., 20.06.2012 r., 27.06.2012 r., 18.07.2012 r., 25.07.2012 r.

Poniosła w związku z tym koszt wydania zaświadczenia - 15 zł, koszt wizyty dnia 16.05.2012 r. – 30 zł.

Powódka w dalszym ciągu odczuwa lęk przed jazdą samochodem, przed wypadkiem prowadziła samodzielnie, obecnie sama nie jeździ, siada za kierowcą. Cały czas ma problemy ze snem. Zaobserwowała także u siebie potrzebę ciągłego sprzątania. Powódka jest osobą niezależną, nie lubi korzystać z pomocy, zatem konieczność takiej pomocy jest dla niej frustrująca. Po wypadku nie chciała się spotykać ze znajomymi, ograniczała kontakty, także niektórzy znajomi zerwali z nią kontakt.

Po wypadku została ograniczona aktywność fizyczna powódki. Nie może tańczyć, dopuszczalny wysiłek został ograniczony do roweru stacjonarnego.

/ dowód: rachunki – k. 41, 49; zaświadczenia – k. 92-110; zeznania świadka H. K.;

zeznania powódki D. K. /

Powódka w dalszym ciągu odczuwa dolegliwości bólowe w barku i nogach. Nie może dźwigać cięższych przedmiotów.

Poruszając się, próbowała odciążać prawą nogę kosztem lewej, w efekcie czego naderwała więzadła w lewej nodze, co oznacza konieczność poddania się operacji.

/ dowód: zeznania powódki D. K. /

W okresie czerwiec 2011 r. – lipiec 2012 r. powódka poniosła wydatki na zakup leków, materiałów opatrunkowych w łącznej kwocie 866, 13 zł.

/ dowód: faktury VAT – k. 33-37, 42-48, 50, 52-53 /

W lipcu 2012 r powódka zakupiła podkolanówki medyczne za 100 zł.

/ dowód: faktura VAT nr (...) – k. 40 /

W okresie 11.07.2012 r. – 12.07.2012 r. powódka przebywała w szpitalu w S.. Poniosła koszt noclegu w kwocie 100 zł.

/ dowód: faktura nr (...) – k. 38; zeznania powódki D. K. /

W roku akademickim 2011/2012 powódka była studentką (...) Szkoły (...) we W. na kierunku pedagogika specjalna, specjalność resocjalizacja.

/ dowód: harmonogram zajęć – k. 116-118 /

W okresie 01.2012 r. – 07.2012 r. powódka poniosła koszty przejazdów taksówkami z domu do szpitala przy ul. (...), do (...) Szkoły (...) przy ul. (...), do Poradni (...) przy B., do przychodni przy ul. (...), do przychodni przy ul. (...) w łącznej kwocie 4 658, 49 zł.

/ dowód: rachunki – k. 54-85 /

Według oświadczenia powódki w okresie od 03.06.2011 r. do 31.07.2012 r.liczba przejechanych kilometrów prywatnym samochodem S. (...) z ojcem z domu do szpitali, przychodni, do Szpitala w S., do (...) Szkoły (...), wyniosła

2 449, 50 zł.

/ dowód: oświadczenie – k. 86 /

Przed wypadkiem powódka była zatrudniona w (...) sp. z o.o. jako specjalista ds. obsługi użytkownika na czas nieokreślony od dnia 01.04.2009 r. w wymiarze pełnego etatu

oraz w placówce (...) w K. w wymiarze połowy etatu.

Po wypadku z dnia 03.06.2011 r. przebywała na zwolnieniu lekarskim, pobierała zasiłek chorobowy w wysokości 80 % wynagrodzenia, a następnie świadczenie rehabilitacyjne w wysokości 75 % wynagrodzenia. Zmniejszenie dochodu z tego tytułu wyniosło 3 224, 21 zł.

W związku z długotrwałym zwolnieniem oba stosunki pracy powódki zostały rozwiązane.

Powódka próbowała dalej pracować z dziećmi, ale z uwagi na stan zdrowia nie dawała rady. Praca wymagała sprawności fizycznej, a powódka nadal odczuwała bóle kręgosłupa i nogi ora zawroty głowy. Zrezygnowała jeszcze w okresie próbnym.

Obecnie powódka pracuje na pół etatu w świetlicy środowiskowej.

/ dowód: oświadczenie – k. 231; zeznania świadka H. K.; zeznania powódki D.

K. /

Dochód powódki w 2011 r. wyniósł 38 854, 88 zł, w 2012 r. 19 430 zł.

/ dowód: zeznania PIT – k. 142-144, 225-230 /

Trwały uszczerbek na zdrowiu powódki w następstwie wypadku z dnia 03.06.2011 r. wynosi 21 % i obejmuje:

1. stan po urazie skrętnym prawego stawu kolanowego, pourazowa niestabilność prawego stawu kolanowego z chondromalacją rzepki – 7 % - poz. 156 tabeli,

2. stan po złamaniu głowy kościu strzałkowej prawej – 3 % - pkt 159 tabeli,

3. stan po urazie prawego stawu barkowego z uszkodzeniem stawu barkowo-obojczykowego prawego – 2 % - poz. 104 tabeli,

4. stan po urazie lewego stawu kolanowego, niestabilność przednia lewego stawu kolanowego – 4 % - poz. 156 tabeli,

5. stan po złamaniu kostki przyśrodkowej podudzia prawego, niestabilność stawu skokowego w płaszczyźnie czołowej stawu skokowego – 5 % - poz. 162b tabeli.

Uszkodzenie prawego stawu kolanowego i skokowego powodują trwałe zaburzenie funckji tych stawów. W przyszłości może dojść do pogorszenia funkcji tych stawów. Nie ma możliwości powrotu do prawidłowej funkcji stawów i do całkowitego powrotu do zdrowia.

Wskazane jest wykonanie zabiegu plastyki więzadła krzyżowego przedniego, ale nawet przy najlepiej wykonanym zabiegu operacyjnym nie można przywrócić prawidłowej funkcji stawu kolanowego. Również w zakresie stawu kolanowego lewego wskazane jest leczenie operacyjne. W przyszłości może dojść do nasilenia zmian. Przy utrzymywaniu się dolegliwości bólowych konieczne będzie wykonanie zabiegu operacyjnego.

/ dowód: opinia biegłego z zakresu ortopedii S. G. /

Obrażenia, których doznała powódka i związany z nimi długotrwały proces leczenia i rehabilitacji wywołały u powódki zaburzenia w postaci objawów zaburzeń depresyjnych, uogólnionego niepokoj, stanu wyczerpania psychicznego, zaburzeń adaptacyjnych (niepewność przyszłości, a co za tym idzie niemożność jej planowania, bezradność, przygnębienie, napięcie emocjonalne), czego objawami są: niepokój, drażliwość, nerwowość, szybkie męczenie się, problemy ze snem, trudności z koncentracją, osłabienie pamięci.

Zostały ograniczone kontakty społeczne powódki. Powódka stała się zależna fizycznie i ekonomicznie od rodziców. Utraciła pracę. W związku z niezakończonym procesem leczenia powódce towarzyszy cały czas lęk o pracę. Niemożliwy jest powrót do wcześniejszej aktywności, w związku z czym powódka przeżywa uczucie beznadziei. Emocje, które przeżywa powódka, mają duży wpływ na wycofywanie się z sytuacji społecznych, na zamykanie się w sobie, co z kolei wpływa na zubożenie relacji społecznych i uczucie cierpienia.

Ze względu na objawy pobudzenia autonomicznego układu nerwowego, przeżywania uogólnionego niepokoju, troski o zdrowie, stanu wyczerpania emocjonalnego powódka wymaga kontynuowania terapii psychologicznej i psychiatrycznej.

/ dowód: opinia biegłego z zakresu psychologii M. A. – k. 320-325 /

Wyrokiem z dnia 28.02.2012 r., XII K 541/11, Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej na podstawie art. 66 § 1 i 2 kk i art. 67 § 2 kk warunkowo umorzył postępowanie karne na okres 2 lat próby przeciwko K. N. o to, że w dniu 03.06.2011 r. kierując motocyklem marki H. (...) nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym naruszając reguły ostrożności poprzez niedostosowanie swojego ubioru do panujących warunków atmosferycznych, wskutek czego jadąc ulicą (...) od strony ulicy (...) doznał chwilowej niedyspozycji psychomotorycznej – utraty orientacji i świadomej kontroli sytuacji na drodze, co spowodowało, że na skrzyżowaniu z ulicą (...) stracił panowanie nad kierowanym pojazdem i wjechał na prawe pobocze, w konsekwencji czego potrącił pieszych D. K. i D. B., powodując u D. K. obrażenia w postaci skręcenia stawu kolanowego prawego z niestabilnością boczną stawu II stopnia, złamania głowy kości strzałki prawej, złamania przedniej krawędzi kostki przyśrodkowej podudzia prawego, stłuczenia stawku barkowego prawego, stłuczenia stawu skokowego prawego, a u D. B. obrażenia w postaci skręcenia stawu kolanowego prawego i otarcia naskórka na kończnych dolnych, które to obrażenia naruszyły czynności narządów ich ciał na okres powyżej dni siedmiu, tj. o czyn z art. 177 § 1 kk, na podstawie art. 67 § 3 kk zobowiązał oskarżonego do naprawienia w części szkody poprzez zapłatę na rzecz D. K. 1 000 zł, zaś na rzecz D. B. 500 zł, na podstawie art. 415 § 2 kpc pozostawił powództwo cywilne bez rozpoznania.

/ dowód: odpis wyroku – k. 18-19; akta sprawy XII K 541/11 /

Pismem z dnia 16.11.2011 r. pełnomocnik powódki zawiadomił pozwanego o wypadku z dnia 03.06.2011 r. i wezwał do zapłaty 150 000 zł tytułem trwałego uszczerbku na zdrowiu, zadośćuczynienia za ból i cierpienie fizyczne, utratę możliwości nauki i pracy, kosztów rehabilitacji i stałego leczenia poszkodowanej, a także przyjęcia odpowiedzialności na przyszłość.

/ dowód: pismo z dnia 16.11.2011 r. – k. 20-22 /

Decyzją z dnia 17.02.2012 r. pozwany przyznał powódce świadczenie w kwocie 11 000 zł, w tym:

- ryczałt na koszty leczenia – 1 000 zł,

- zadośćuczynienie – 10 000 zł.

/ dowód: akta szkodowe /

Pismem z dnia 20.08.2012 r., doręczonym dnia 22.08.2012 r., pełnomocnik powódki wezwał pozwanego do dopłaty w zakresie przyznanych D. K. świadczeń odszkodowawczych o kwotę 7 687, 13 zł, w tym:

- 1 609, 79 zł – kosztów leczenia,

- 5 525, 34 zł – rachunków za przejazdy taksówką na leczenie,

- 1 092 zł – kosztów przejazdów prywatnym samochodem na leczenie, do szpitali, itp.

według wyliczenia poszkodowanej.

/ dowód: pismo z dnia 20.08.2012 r. – k. 23-25; akta szkodowe /

Pismem z dnia 13.09.2012 r. pozwany poinformował pełnomocnika powódki o przyznaniu 924, 22 zł zwrotu kosztów leczenia oraz 800 zł zwrotu kosztów dojazdów do placówek medycznych.

/ dowód: pismo z dnia 13.09.2012 r. – k. 26 /

Decyzją z dnia 17.09.2012 r. pozwany przyznał powódce świadczenie w kwocie 11 824, 22 zł, w tym:

- koszty leczenia – 924, 22 zł,

- zadośćuczynienie – 10 000 zł,

- koszty przejazdów – 800 zł,

z czego po wcześniejszej wypłacie 11 000 zł pozostaje 724, 22 zł.

/ dowód: akta szkodowe /

Dnia 28.08.2013 r. lekarze orzecznicy pozwanego z zakresu chirirgii i psychiatrii ustalili u powódki łącznie 21 % trwałego uszczerbku na zdrowiu.

/ dowód: opinie – k. 243-262 /

Decyzją z dnia 10.09.2013 r. pozwany przyznał powódce dodatkowe świadczenie w kwocie 22 381, 10 zł. Wskazał, że szkoda podlegająca naprawieniu obejmuje:

- koszty przejazdów – 1 068, 10 zł,

- koszty leczenia – 974, 22 zł,

- zadośćuczynienie za krzywdę – 32 000 zł,

tj. łącznie 34 042, 32 zł, z czego po wcześniejszej wypłacie kwoty 11 724, 22 zł pozostaje 22 318, 10 zł.

/ dowód: pismo z dnia 10.09.2013 r. – k. 266 /

Sąd zważył, co następuje.

Postępowanie w sprawie podlega umorzeniu w zakresie kwoty 22 000 zł należności

głównej, w stosunku do której powódka cofnęła pozew – art. 355 § 1 kpc.

W pozostałym zakresie powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Powódka dochodzi od pozwanego naprawienia szkody doznanej w wyniku wypadku z dnia

03.06.2011 r. Sama zasada odpowiedzialności pozwanego wobec powódki za skutki tego zdarzenia nie była pomiędzy stronami sporna. Pozwany ponosi wobec powódki odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu objęcia ochroną ubezpieczeniową posiadacza motocykla H. (...) w ramach umowy komunikacyjnego ubezpieczenia OC. Po zgłoszeniu przez powódkę szkody w wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego pozwany przyznał i wypłacił powódce:

- z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę – 32 000 zł (10 000 zł + 22 000 zł),

- z tytułu odszkodowania w celu pokrycia kosztów leczenia i przejazdów – 1 724, 22 zł.

Tym samym spór pomiędzy stronami dotyczy wymiaru świadczenia przypadającego powódce z tytułu refundacji poniesionych wydatków oraz z tytułu wyrównania odczuwanej krzywdy.

Podstawę prawną roszczeń zgłoszonych przez powódkę stanowią przepisy art. 444 § 1 i 445 § 1 kc. Powódka w wyniku wypadku komunikacyjnego z dnia 03.06.2011 r. doznała uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia.

Zgodnie z art. 444 § 1 kc naprawienie szkody w razie uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty.

Powódka zgłosiła szkodę majątkową w postaci wydatków na leczenie (zakup leków i innych materiałów medycznych), kosztów przejazdu samochodem ojca, kosztów transportu taksówką oraz zmniejszenia dochodu.

Powódka przedłożyła wraz z pozwem faktury VAT (te same, jakie złożyła pozwanemu w trakcie postępowania likwidacyjnego) dokumentujące wydatki na zakup leków i środków opatrunkowych – 866, 13 zł, podkolanówek medycznych – 100 zł, konsultacje psychologiczne – 45 zł, także pobyt w hotelu w S. w związku z konsultacją szpitalną – 100 zł. Łącznie wydatki z tego tytułu wyniosły 1 011, 13 zł. Sąd podzielił zarzut pozwanego, iż zwrot wydatków nie może obejmować środka B. jako służącego wzmocnieniu skóry, włosów, paznokci, itp. W pozostałym zakresie zgłoszone wydatki należy uznać za w pełni usprawiedliwione i pozostające w związku z utrzymywaniem się i leczeniem skutków wypadku. Pozwany uznał zresztą wskazane wydatki do kwoty 994, 34 zł.

W zakresie kosztów przejazdu samochodem prywatnym (należącym do ojca powódki) powódka złożyła wykaz tychże przejazdów (k. 86-90), wskazując na spalanie 8l/100 km, zaś w skierowanym do pozwanego wezwaniu z dnia 20.08.2012 r. (k. 23-25) wskazała, że łączny kilometraż wyniósł 2 435, 50 km. Pozwany w piśmie z dnia 11.09.2013 r. oświadczył, że uznał całość przejechanych kilometrów i wyliczenie kosztów jako 8 l benzyny na 100 km x 5, 50 zł/l x 2 427, 50 km = 1 068, 10 zł. Strony zatem wyliczyły różne sumy kilometrów. Tymczasem łączna ilość kilometrów wskazanych w oświadczeniu załączonym do pozwu to 2 449, 50 zł. Koszt przejazdu należałoby wyliczyć jako iloczym liczby kilometrów i urzędowej stawki za jeden km stosowanej dla podróży służbowych, czyli 0, 8358 zł. Dałoby to kwotę 2 047, 29 zł (2 449, 50 zł x 0, 8358). Powódka domagała się kwoty niższej, tj. 1 092 zł i sąd uznał to żądanie za usprawiedliwione (pozwany uznał kwotę 1 068, 10 zł, ale przyznał także zgłoszoną ilość km). Można dodać, iż jeżeli ścisłe udowodnienie wysokości żądania z tytułu naprawienia szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym jest niemożliwe lub nader utrudnione, sąd może zgodnie z art. 322 kpc zasądzić stosowną sumę wedle swojej oceny opartej o okoliczności sprawy. Sąd uznał zatem zgłoszone żądanie zapłaty 1 092 zł z tytułu kosztów przejazdu własnym sachodem za usprawiedliwione (zwrot kosztów z art. 444 § 1 kc przyznaje się zawsze bezpośrednio poszkodowanemu, choćby koszty poniosła inna osoba, w szczególności członek rodziny).

Powódka zgłosiła także wydatki związane z przejazdami taksówką na terenie W.. Wydatki te dotyczyły przejazdów pomiędzy domem powódki a placówkami medycznymi, w których odbywała leczenie lub rehabilitację, a także na uczelnię, zaś przejazdy miały miejsce w okresie, w którym powódka miała trudności z poruszaniem się wynikłe z wypadku. W sytuacji, w jakiej doznane urazy obejmowały uszkodzenia stawu skokowego i stawu kolanowego jednej nogi oraz stawu kolanowego drugiej nogi, w tym złamania w kilku miejscach, nie może ulegać wątpliwości, że poszkodowany w takiej sytuacji istotne trudności z poruszaniem się, powinien unikać zwiększonego czy wydłużone wysiłku, stąd też może być dla tej osoby dolegliwe poszukiwanie przystanku, dojście do niego, także wejście do tramwaju czy autobusu, gdzie nie zawsze można zająć miejsce siedzące. Skorzystanie w takim wypadku z transportu samochodego bezpośrednio z domu do przychodni czy z powrotem jest jak najbardziej usprawiedliwione. Stąd też powódka może domagać się od pozwanego zwrotu kwot na ten cel wydatkowanych. Przedłożone przez powódkę rachunki opiewały na 4 658, 49 zł.

Powódka zgłosiła wreszcie roszczenie o zwrot utraconego dochodu. Powódka podała, że była zatrudniona w dwóch miejscach, oba stosunki pracy zostały rozwiązane w związku z długotrwałą nieobecnością w pracy. Na podstawie zestawienia zeznań podatkowych PIT za lata 2011 i 2012 widać, iż dochody powódki spadły w sposób istotny. Powódka przedstawiła także informację byłego pracodawcy – (...) sp. z o.o., w której wynikało, że wypłacane jej kwoty były niższe o łączną kwotę 3 224, 21 zł. Sąd oddalił wniosek powódki o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości, albowiem dla oceny zasadności roszczenia o zwrot utraconego dochodu i dokonania wyliczeń należności z tego tytułu taki dowód nie jest potrzebny. W celu ustalenia rozmiaru zmniejszenia dochodu wystarczające jest przedstawienie dowodów z dokumentów takich jak wyciągi z rachunku bankowego, miesięczne raporty wynagrodzeń, zaświadczenia pracodawcy, umowy, zawiadomienia, itp. Całkowicie zbędne jest prowadzenie dowodu z opinii biegłego, gdyż nie zachodzi potrzeba wiadomości specjalnych, skoro konieczne jest po prostu zestawienie, jaki był dochód przed wypadkiem, a jaki po wypadku. Ponadto opinia w takim wypadku powinna raczej pochodzić od biegłego z zakresu kadr i płac, a nie rachunkowości jako takiej (która obejmuje księgowość, sprawozdawczość i bilansowanie, co nie jest równoznanczne z ustalaniem wynagrodzenia za pracę). Powódka przedłożyła informację nt. wypłat od jednego z pracodawców, z której wynika, że jej dochód w związku z pobieraniem zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego w wymiarze 80 i 75 % wynagrodzenia uległ zmniejszeniu o 3 224, 21 zł. Powódka mogła i powinna była przedstawić także taką informację od drugiego podmiotu, w którym była wcześniej zatrudniona.

Zatem szkoda materialna podlegająca naprawieniu wynosi łącznie 9 985, 83 zł (1 011, 13 zł + 1 092 zł + 4 658, 49 zł + 3 224, 21 zł). Pozwany przyznał i wypłacił powódce 1 068, 10 zł zwrotu kosztów przejazdu i 974, 22 zł zwrotu wydatków na leki, czyli 2 042, 32 zł. Powódka może wobec tego dochodzić dalszego odszkodowania w kwocie 7 943, 51 zł.

Powódka zgłosiła także żądanie zapłaty dalszego zadośćuczynienia za krzywdę w wysokości początkowo 40 000 zł, następnie 90 000 zł, ostatecznie 68 000 zł.

Zgodnie z art. 445 § 1 kc w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Zadośćuczynienie stanowi formę rekompensaty z tytułu szkody niemajątkowej. Podstawową przesłanką przyznania zadośćuczynienia poszkodowanemu jest wywołanie u niego czynem niedozwolonym uszkodzenia ciała lub też rozstroju zdrowia. Podstawę żądania zadośćuczynienia stanowi zatem doznana krzywda w postaci ujemnych przeżyć związanych z cierpieniami psychicznymi i fizycznymi pokrzywdzonego. Zadośćuczynienie przede wszystkim ma na celu złagodzenie skutków wypadku, tj. dolegliwości bólowych, cierpienia, urazu psychicznego, zarówno już doznanych, jak i tych, które wystąpią w przyszłości. Ma ono więc charakter całościowy i powinno stanowić rekompensatę pieniężną za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego. Krzywdy tej nie da się w pełni przeliczyć tak, jak szkody majątkowej. Nie ma ona żadnego wzorca, nie podlega żadnej standaryzacji i każdorazowo jest oceniana w okolicznościach konkretnego przypadku. Ustalenie sumy zadośćuczynienia na poziomie odpowiednim uwzględniać winno wszystkie istotne okoliczności i wszystkie następstwa odniesionego urazu. Zadośćuczynienie ma charakter kompensacyjny. Jego wysokość musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość, ale jednocześnie powinna odpowiadać aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Musi uwzględniać takie okoliczności, jak nasilenie cierpień, długotrwałość choroby, rozmiar kalectwa, trwałe następstwa zdarzenia, czy też wiek poszkodowanego. Podstawowe znaczenie ma stopień natężenia krzywdy, a więc cierpień fizycznych i ujemnych doznań psychicznych, ich rodzaj, charakter i długotrwałość. Ustalenie rozmiaru krzywdy wymaga uwzględnienia sytuacji życiowej ofiary wypadku przed jego zaistnieniem i po jego zaistnieniu. Na te zasady wskazywał wielokrotnie Sąd Najwyższy (zob. wyroki: z 22.05.1990 r., II CR 225/90, z 16.07.1997 r., II CKN 273/97, z 03.02.2000 r., II CKN 969/98, z 11.07.2000 r., II CKN 1119/98, z 12.10.2000 r., IV CKN 130/00, z 28.09.2001 r., III CKN 427/00, z 18.04.2002 r., II CKN 605/00, z 27.02.2004 r., V CK 282/03, z 01.04.2004 r., II CK 131/03, z 29.09.2004 r., II CSK 531/03, z 20.04.2006 r., IV CSK 99/05, z 09.11.2007 r., V CSK 245/07, z 13.12.2007 r., I CSK 384/07, z 14.02.2008 r., II CSK 536/07, z 29.05.2008 r., II CSK 78/08, z 29.10.2008 r., IV CSK 243/08, z 26.11.2009 r., III CSK 62/09, z 17.09.2010 r., II CSK 94/10, z 04.11.2010 r., V CSK 126/10, z 06.07.2012 r., V CSK 332/11, z 12.07.2012 r., I CSK 74/12).

Uszkodzenie ciała, o którym mowa w art. 444 § 1 kc, obejmuje naruszenie integralności cielesnej, natomiast wywołanie rozstroju zdrowia obejmuje wszelkie, chociażby przemijające, zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu. Czas trwania cierpień ma natomiast istotne znaczenie dla określenia wysokości pieniężnego zadośćuczynienia – wyroki SN z 08.07.2005 r., II CK 771/04 i z 19.11.2008 r., III CSK 171/08.

Powódka w wyniku wypadku z dnia 03.06.2011 r. doznała krzywdy obejmującej zarówno dolegliwości fizyczne, jak i ujemne doznania psychiczne. Odniesione obrażenia ciała obejmowały:

- skręcenie stawu kolanowego prawego z niestabilnością boczną stawu II stopnia,

- złamanie głowy kości strzałki prawej,

- złamanie przedniej krawędzi kostki przyśrodkowej podudzia prawego,

- stłuczenie stawku barkowego prawego,

- stłuczenie stawu skokowego prawego,

- skręcenie kolana lewego ze złamaniem głowy strzałki lewej bez przemieszczenia odłamów.

Widać zatem, iż powódka doznała istotnego naruszenia sprawności ruchowej organizmu. Złamania wystąpiły w obu kończynach dolnych. Powódka musiała pozostawać początkowo unieruchomiona, później wymagała wsparcia przy poruszaniu się w postaci kul czy dodatkowych stabilizatorów stawów kolanowego i skokowego. Ograniczenia te trwały co najmniej 6 miesięcy. Powódka wielokrotnie odbywała konsultacje ortopedyczne, przeszła też kilkakrotnie serie zabiegów rehabilitacyjnych, w efekcie których osiągnięta została jedynie częściowa poprawa. Powódka nie jest osobą w pełni sprawną ruchowo, musiała zrezygnować z różnych form aktywności fizycznej. W początkowym okresie wymagała pomocy matki przy codziennych czynnościach. Następstwa wypadku wpłynęły także na ograniczenie możliwości zatrudnienia, powódka studiuje pedagogikę, ale nie jest w stanie w pełni wykonywać zatrudnienia np. przy pracy z dziećmi, gdzie niezbędna jest sprawność, szybkość i pewność poruszania się.

Powódka wymagała także i wymaga nadal terapii w celu przezwyciężenia utrzymujących się dolegliwości psychicznych, tj. stanów depresyjnych, zespołu stresu pourazowego. Powódka ma trudności ze snem, zaburzenia koncentracji, pamięci, obawy przed

poruszaniem się samochodem.

Widać zatem, że skutki wypadku są poważne zarówno w sferze fizycznej, jak i w sferze psychicznej, emocjonalnej.

W następstwie doznanych obrażeń u powódki utrzymuje się trwały uszczerbek na zdrowiu związany z urazami ortopedycznymi w wysokości 21 %. Opinia biegłego z zakresue ortopedii S. G. nie została zakwestionowana przez żadną ze stron, nie budziła też żadnych zastrzeżeń sądu co do prawidłowości jej wniosków. Pozwany podniósł, że tożsamy uszczerbek został ustalony przez komisję działającą na jego zlecenie. Nie dostrzegł jednakże, iż ustalony w postępowaniu likiwdacyjnym uszczerbek 21 % obejmował 10 % z tytułu zaburzeń zdrowia psychicznego. Zatem łączny uszczerbek na zdrowiu powódki z tytułu dolegliwości fizycznych i psychicznych jest realnie wyższy niż 21 %.

Jak podkreślił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12.09. 2000 r., IV CKN 1266/00, wiek poszkodowanego jest istotnym elementem indywidualizującym, intensywność cierpień może być większa u człowieka młodego, u którego zmniejszyła się radość życia, jaką daje zdrowie, możność pracy i osobistego rozwoju. Taka sytuacja właśnie dotknęła powódkę, która stała się osobą aktywną, sprawną w znacznie ograniczonym stopniu w porównaniu z sytuacją sprzed wypadku.

Sąd doszedł do przekonania, iż zgłoszone przez powódkę roszczenie o zadośćuczynienie zostało jednakże zawyżone, albowiem uwzględniając kwotę 32 000 zł wypłaconą przez pozwanego powódka dochodziła łącznie zadoćuczynienia w kwocie 100 000 zł, co zbliża się do kwot przyznawanych przy urazach wielu narządów, nie tylko w obrębie układu kostno-stawowego, oraz kwot przyznawanych z tytułu śmierci osoby bliskiej.

Biorąc pod uwagę rozmiar obrażeń odniesionych przez powódkę, jej rozstroju zdrowia, dolegliwości fizyczne i przeżycia psychiczne sąd uznał za odpowiednią w rozumieniu art. 445 § 1 kc sumę zadośćuczynienia w wysokości 60 000 zł. Pozwany wypłacił powódce dotychczas 32 000 zł, a zatem dalsze świadczenie z tego tytułu winno wynosić 28 000 zł.

Sąd zasądził wobec tego od pozwanego na rzecz powódki 35 943, 51 zł, czyli 7 943, 51 zł odszkodowania oraz 28 000 zł zadośćuczynienia.

Odsetki za opóźnienie w zapłacie tej należności winny być liczone w sposób następujący:

- od kwoty 22 000 zł – od dnia 01.02.2012 r., tj. zgodnie z żądaniem pozwu (powódka skierowała do pozwanego zgłoszenie szkody i wezwanie do zapłaty zadośćuczynienia w listopadzie 2011 r., wobec czego do dnia 01.02.2012 r. upłynął ustawowy termin 30 dni), do dnia wypłaty tej kwoty, czyli 10.09.2013 r.,

- od kwoty 28 000 zł – od dnia 01.02.2012 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 4 719, 30 zł – od dnia 14.09.2012 r., tj. po upływie 14 dni od wezwania do zwrotu wydatków zawartego w piśmie z dnia 20.08.2012 r. (na które pozwany odpowiedział pismem z dnia 13.09.2012 r., a zatem tego dnia możliwe było spełnienie żądanego świadczenia) do

dnia zapłaty,

- od kwoty 3 224, 21 zł – od dnia 13.08.2013 r., czyli po 14 dniach od doręczenia odpisu pisma zawierającego rozszerzenie żądania pozwu (w piśmie z dnia 01.08.2013 r. – k. 233 pełnomocnik pozwanego podał, że otrzymał pismo pełnomocnika powódki dnia 29.07.2013 r.), do dnia zapłaty.

Powódka zażądała także ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość i żądanie to należało uznać za usprawiedliwione. Opiniujący w sprawie biegły z zakresu ortopedii wskazał bowiem, że w przyszłości może dojść do pogorszenia funkcji stawów kolanowego i skokowego nogi prawej, a także, że wskazane jest leczenie operacyjne więzadeł obu stawów kolanowych. Zatem stan zdrowia powódki może ulec w przyszłości pogorszeniu, mogą pojawić się dodatkowe dolegliwości, a także ewentualne dodatkowe koszty leczenia związane z zabiegami operacyjnymi. Te okoliczności uzasadniają orzeczenie o ustaleniu odpowiedzialności pozwanego za mogące ujawnić się w przyszłości następstwa wypadku powódki z dnia 03.06.2011 r.

Dalej idące powództwo podlegało oddaleniu jako nieusprawiedliwione.

Wobec częściowego uwzględnienia żądania pozwu o kosztach procesu należało orzec zgodnie z wyrażoną w art. 100 kpc zasadą ich stosunkowego rozdzielenia.

Powódka wygrała sprawę w zakresie, w jakim powództwo zostało uwzględnione oraz w jakim powódka cofnęła pozew o zapłatę 22 000 zł zadośćuczynienia zapłaconego w toku procesu), tj. w 57, 76 %, pozwany zaś w 42, 24 %.

Koszty poniesione przez powódkę objęły opłatę od pozwu – 2 799 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika – 3 617 zł, tj. 6 416 zł, z czego 57, 76 % wynosi 3 705, 88 zł. Koszty poniesione przez pozwanego objęły wynagrodzenie pełnomocnika – 3 617 zł, z czego 42, 24 % wynosi 1 527, 82 zł. Różnica między tymi kwotami wynosi 2 178, 06 zł i przypada powódce.

Nieopłacone koszty sądowe obejmujące niepokrytą opłatę od pozwu w kwocie 2 218 zł (pełna opłata winna wynosić 5 017 zł, gdyż łączna wartość przedmiotu sporu wynosiła 100 323, 91 zł = 55 962, 91 zł + 40 000 zł + 4 361 zł) oraz należności biegłych w kwotach 450, 45 zł i 671, 37 zł, czyli łącznie 3 339, 82 zł, zgodnie z art. 113 uksc obciążają strony w tym samym stosunku, tj. pozwanego w 57, 76 %, czyli w kwocie 1 929, 08 zł, oraz powódkę w 42, 24 %, czyli w kwocie 1 410, 74 zł.

Mając powyższe okoliczności na uwadze sąd podjął rozstrzygnięcia zawarte w sentencji wyroku.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE